Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake...

47
1 Congres Gemeente- en Stadsmonitor 19 maart 2018 - ICC Gent De gemeente- en stadsmonitor: unieke omgevingsscanners voor elke Vlaamse gemeente Katie Heyse, Sam Depauw & Ann Vanderhasselt– Agentschap Binnenlands Bestuur Hilde Schelfaut – Statistiek Vlaanderen

Transcript of Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake...

Page 1: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

1

Congres Gemeente- en Stadsmonitor

19 maart 2018 - ICC Gent

De gemeente- en stadsmonitor: unieke omgevingsscanners voor elke Vlaamse gemeente

Katie Heyse, Sam Depauw & Ann Vanderhasselt– Agentschap Binnenlands BestuurHilde Schelfaut – Statistiek Vlaanderen

Page 2: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

2

De gemeente- en stadsmonitor: unieke omgevingsscanners voor elke Vlaamse gemeente

Context

Wat zijn de gemeente- en stadsmonitor?DoelDatabronnen

Survey

Rapportage

ContextAanleiding: beleidsnota en –brieven minister Homans

inzetten op benchmarking, naar voorbeeld van de stadsmonitor

Bestaande monitoringsinstrumenten voor lokale besturen integrerengemeentelijke profielschets (GPS+), bestuurskrachtmonitor, stadsmonitor, …

Nood aan:een unieke dataset op uniforme manier verzameld en ontsloten voor alle Vlaamse gemeenten in combinatie met surveystatistieken

vb. opvang en tevredenheid over het aanbod aan kinderopvang

Co-creatie: co-creatie tussen Agentschap Binnenlands Bestuur en Statistiek Vlaanderen

Samenwerking met alle betrokken actoren (steden via Stedenstuurgroep, gemeenten VVSG, academici : i.f.v. indicatorenset)

Page 3: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

3

Wat zijn de gemeente- en stadsmonitor?

monitoringsinstrumenten die de brede omgeving van de gemeente en stad in kaart brengt

“de staat van je gemeente”, “toestand van je gemeente”evoluties van factoren en actoren die deel uitmaken van de maatschappelijke omgeving

hoe stellen de inwoners, de bedrijven,… het in de gemeente?hoe staat het met de beleidsdomeinen waarop de gemeente actief is (onderwijs, welzijn, milieu,…)?

Niet alleen de externe, maar ook de interne omgeving (financiën) komt aan bod

invalshoek stadsmonitor (13 centrumsteden):visie over leefbare en duurzame steden: indicatoren gaan na of steden in een meer leefbare en duurzame richting evolueren

Doel gemeente- en stadsmonitor

Lokale besturen optimaal ondersteunen met omgevingsinformatie bij het plannen, opvolgen en realiseren van gemaakte beleidsdoelstellingen en het strategisch meerjarenplan

opmaak omgevingsanalyse

Brede objectieve scanner zijn, op uniforme manier verzameld en beschreven voor de 308 gemeenten

Input op strategisch niveau en niet op operationeel niveau volgens thema’s die de belangrijkste activiteiten in de gemeente weergeven

Inzicht krijgen in gemeentegrensoverschrijdende trends en ontwikkelingen

regiodetectie over gemeentegrenzen heen vb. gebruik voorzieningen, mobiliteitsgedrag, woningmarkt

Voeding geven aan strategische debatten op het Vlaamse niveau

Page 4: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

4

Databronnen

Centrale databanken: geregistreerde data (vb. inwonersaantallen, de woningprijzen of het aantal ondernemingen)

Grootschalige survey bij inwoners

Combinatie van surveydata & registerdata op uniforme wijze verzameld

extra voor de stadsmonitor, aangeleverd voor 13 centrumsteden: GIS indicatoren

Meer dan 200 indicatoren, >80 survey indicatoren

Survey Gemeente- en Stadsmonitor

2 grootschalige survey’s, representatieve steekproef voor elke gemeente in Vlaanderen

inwoners uit 295 gemeenten vanaf 17 jaarinwoners uit 13 centrumsteden vanaf 17 jaar

surveyindicatoren peilen naar tevredenheid, gedrag en participatie in brede zin

Page 5: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

5

Methodiek survey’s

survey gemeentemonitor survey stadsmonitor

inwoners vanaf 17 jaar in 295 gemeenten inwoners vanaf 17 jaar in 13 centrumsteden

maart‐april 2017 april‐juni 2017

274.000 inwoners aangeschrevensteekproef op maat van elke gemeente 

90.175 inwoners aangeschreven,oversampling in 11 van de 13 centrumsteden

Dillman methodiekonline vragenlijst, schriftelijke follow up3 zendingen en incentive

Dillman methodiekkeuze online of op papier invullen4 zendingen en incentive

39,1 % respons 36,3 % respons

representatieve uitspraken voor alle gemeenten m.u.v. Herstappe

Representatieve uitspraken voor alle centrumsteden+ op stadsdeelniveau (voor 11 van de 13 centrumsteden)

Survey indicatoren volgens thema’s

wonen & woonomgevingtevredenheid over woning (comfort/staat/voorzieningen), woonomgeving, buurtproblemen en hinderaspecten, veiligheid, verhuisplannen en motieven…

natuur & milieutevredenheid over aanbod groen in de buurt/gemeente, gebruik maken van groen,…

cultuur & vrije tijdtevredenheid over voorzieningen, gebruik maken van voorzieningen, actieve participatie sport/vereniging

armoedebetalingsmoeilijkheden, woonquote

Page 6: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

6

mobiliteitverplaatsingsgedrag, bezit, tevredenheid over staat van wegen/voetpaden…

zorg & gezondheidtevredenheid over voorzieningen, gebruik maken van voorzieningen…

onderwijstevredenheid over voorzieningen, gebruik maken van voorzieningen…voorzieningen…

overheidTevredenheid dienstverlening, informatieverstrekking, consultatie, vertrouwen

Rapportering: verschillende types output, op maat van de gebruiker

Hapklaar rapport ‘Jouw gemeente in cijfers’ voor elke Vlaamse gemeente (pdf)

100 relevante omgevingsindicatoren voor elke Vlaamse gemeente, waarvan heel wat survey indicatoren

Stadsmonitor 13 centrumsteden (pdf) 200 indicatoren actuele maatschappelijke ontwikkelingen in de 13 centrumsteden

Page 7: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

7

Interactieve toepassing: stel zelf je rapport samen

Zelf een rapport op maat samenstellen en jouw gemeente vergelijken met andere gemeenten of je buurgemeenten?

Aan de slag met de interactieve toepassing op www.gemeente-en-stadsmonitor.vlaanderen.be

Page 8: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

8

Page 9: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

9

Page 10: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

10

Page 11: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

11

Page 12: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

12

Page 13: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

13

Page 14: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

14

Page 15: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

15

Page 16: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

16

Page 17: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

17

Page 18: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

18

Page 19: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

19

De woon- en leefomgeving door de bril van onze inwoners

Hoe graag wonen we in onze buurt en in onze gemeente of stad? Hoe tevreden zijn we over onze woning en de nabije woonomgeving? Hebben we soms last van hinder? Wat vinden we over netheid en verkeersveiligheid? Zijn we tevreden over groen in onze gemeente en maken we er gebruik van? En hoe verplaatsen we ons in de vrije tijd of voor het werk?

Hilde Schelfaut – Statistiek VlaanderenAnnelies Jacques – Statistiek Vlaanderen

Een aantrekkelijke woon- & leefomgeving: gelijkaardige uitdaging voor alle gemeenten, elk gemeente vanuit zijn eigen context

• Elke gemeente heeft eigen demografische en socio-economische context

• Demografische uitdagingen:• Gelijkaardig, maar graduele verschillen in Vlaanderen (groei bevolking,

vergrijzing, kleiner wordende actieve populatie, toenemend aantal huishoudens)

• Nadrukkelijker in steden aanwezig: groter groeipercentage bevolking, gelijktijdige vergroening, vergrijzing, verzilvering, verkleuring, gezinsverdunning, toenemende diversificatie van leefvormen

• Socio-economische context: grote(re) verschillen tussen gemeenten:(centrum)steden kennen meer uitgesproken context: produceren heel wat welvaart maar ook grotere uitdagingen inzake armoede en achterstelling. (cfr. leefsituatie)

Resultaten steeds voor elke gemeente bekijken vanuit eigen context

Page 20: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

20

Grote tevredenheid over de woning (88%)Tevredenheid buurt (79%) > tevredenheid gemeente (76%)Grotere verschillen tussen gemeenten bij tevredenheid over gemeente

96

90 90

79

61

44

88

7976

40

50

60

70

80

90

100

Tevredenheid woning Tevredenheid buurt Tevredenheid gemeente

Hoogste Laagste 13 steden Vlaanderen

Hoge tevredenheid over de woning… maar….• 11% van de inwoners geeft aan dat er in de woning ernstige

problemen aanwezig zijn (cv of elektrische installatie, vochtige muur of vloer, raamwerk)

• Vooral huurders geven aan met ernstige problemen te kampen: 26%• 1 op 5 inwoners, bijna 1 op 2 huurders spendeert meer dan 1/3 van

loon aan huur/afbetaling woning.• 40 gemeenten: >= 1 op 5 inwoners met woonquote >30%

Woonquote >30%

Page 21: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

21

Positieve samenhang tussen tevredenheid buurt & gemeente

Tevredenheid buurt: 200 gem >= 80%

Tevredenheid gemeente/stad:120 gem >= 80%

90

99

8680

3539

16 18

6875

4448

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Netheid straten envoetpaden

Tevredenheid overgroen in de gemeente

Staat van fietspaden(excl 13)

Staat van voetpaden(excl 13)

Hoogste Laagste 13 steden Vlaanderen

Grote variatie tussen gemeenten inzake aspecten van publieke ruimte: Netheid in de buurt en groen in de gemeente >= 70%Staat van fiets en voetpaden voor veel inwoners een knelpunt <50%Slechts 34% van de stadsbewoners tevreden over staat van fiets- en voetpaden

Page 22: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

22

Tevredenheid over groen in de gemeente hangt samen met gebruik van groenvoorzieningen in eigen gemeente

Bijna ½ inwoners gaat minstens 1 keer per maand naar het bos, park of groenzone in zijn gemeente

Bezoek bos, park, groenzone in eigen gemeente

Tevredenheid over groen

Onaangepaste snelheid van het verkeer (44%) & zwerfvuil (35%) wekken bij de inwoners het meeste ergernis op. Stedelingen geven frequenter aan last te hebben van buurtproblemen.

6055 55 53

41

1714

118

4

44

35

28 27

18

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Onaangepastesnelheid buurt

Zwerfvuil Lawaai verkeer Sluipverkeer Hondenpoep

Hoogste Laagste 13 steden Vlaanderen

Page 23: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

23

Verkeersgerelateerde buurtproblemen hangen nauw samen: Onaangepaste snelheid van verkeer (44%), lawaai door verkeer (28%) en sluipverkeer (27%) worden bij bewoners vaak samen aangegeven

Hinder van onaangepaste snelheid in de buurt

Hinder van sluipverkeer

Verder inzetten op ‘ brede woonkwaliteit’ voor zij die twijfelen of niet vinden wat ze zoeken in hun gemeente

• Verhuisintentie wordt verklaard door socio-demografische factoren, positie op de woningmarkt, en percepties van (woon)omgeving

• 1 op vijf inwoners geeft aan te willen verhuizen (~ persoonlijke levensfase)

• Verhuisintentie bij stadsbewoners groter: in Antwerpen, Gent en Leuven: Eén op drie geeft aan de komende vijf jaar te willen verhuizen.

• 10% geeft aan de gemeente/stad mogelijks te willen verlaten.• Inwoners die hun woon(omgevings)kwaliteit negatief beoordelen hebben

twee maal zoveel kans om hun gemeente/stad te verlaten

Verhuisintentie

Page 24: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

24

Op ST(R)AP met de inwoners ?!

Voor meer dan de helft van de inwoners is het hoofdvervoermiddel de auto om naar het werk te gaan. 16% gebruikt het openbaar vervoer of de fiets om naar werk te gaan, 4% gaat te voet.

87

36 34

16

33

4 1 0

59

16 164

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Auto Openbaar vervoer Fiets Te voet

Hoogste Laagste 13 steden Vlaanderen

Page 25: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

25

In de (centrum)steden en rond het Brusselse gebruikt 1 op 5 inwoners het openbaar vervoer om naar het werk te gaan. In en rond de (centrum)steden wordt ook meer getrapt en gestapt naar het werk.

Gebruik openbaar vervoer

Gebruik fiets

Voor korte verplaatsingen in de gemeente gebruikt 4 op 10 inwoners minstens één keer in de week de fiets, 1 op 2 inwoners verplaatst zich wekelijks te voet. In de centrumsteden ligt dit aandeel voor de fiets op 70% en te voet op 48%

79

61

18

7

52

38

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Te voet Met de fiets

Hoogste Laagste 13 steden Vlaanderen

Page 26: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

26

Duurzaam verplaatsingsgedrag voor korte afstanden: minder met de fiets in zuid Vlaanderen, meer te voet aan de kust in en rond Antwerpen en in de steden

Gebruik fiets voor korte afstanden

Te voet voor korte afstanden

Verkeersveiligheid kan voor veel inwoners een pak beter. 61% kan aangenaam fietsen in zijn gemeente. Maar slechts 1 op 2 inwoners vindt het veilig om te fietsen. En slechts 33% vindt het veilig voor kinderen om zich te verplaatsen met de fiets of te voet

93

83

62

24 25

14

61

52

33

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Aangenaam fietsen Veilig fietsen Veilig verplaatsen voorkinderen

Hoogste Laagste 13 steden Vlaanderen

Page 27: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

27

Slechts 25 gemeenten met een tevredenheid > 70% inzake veilig fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen

Tevredenheid veilig fietsen

Tevredenheid over veilig verplaatsen kinderen

De leefsituatie in onze gemeenten en steden

Een blik op het materiële en sociale welzijn en het samenleven in onze steden en gemeenten.

Luk Bral – Statistiek VlaanderenSilke Laenen – Agentschap Binnenlands Bestuur

Page 28: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

28

Leefsituatie

• Welvaart en armoede• Arbeidsmarktpositie• Onderwijs en vorming• Zorg en gezondheid• Cultuur en vrije tijd• Samenleven

Welvaart en armoede

WelvaartGeproduceerde welvaart per inwonerGemiddeld netto belastbaar inkomen per inwoner

Inwoners in armoedeFiscale inkomens beneden de kritische grensPersonen met overmatige schuldenlastHuishoudens met betalingsmoeilijkheden

Kinderen in armoedeKansarmoede-index Kind & GezinOnderwijskansarmoede-indicator

Page 29: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

29

27 585

13 443

18 97017 626

10 000

12 000

14 000

16 000

18 000

20 000

22 000

24 000

26 000

28 000

30 000

Gemiddeld netto belastbaar inkomen per inwoner(2015)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

190 610

7 888

33 341

48 252

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

160 000

180 000

200 000

Bruto toegevoegde waarde per inwoner(2015)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

De bruto toegevoegde waarde per inwoner, of de geproduceerde welvaart, ligt hoger in de centrumsteden dan in het Vlaams Gewest. Het omgekeerde geldt voor het netto belastbaar inkomen.

5,4

0,6

2,7

3,7

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

Personen met overmatige schuldenlast

Personen met overmatige schuldenlast (2016)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

Het aandeel gemeenschappelijke aangiftes < 20.000 euro en het aandeel personen met overmatige schuldenlast ligt hoger in de centrumsteden.

27,4

20,8

15,3

4,0

19,2

9,2

19,512,1

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

Aandeel individueleaangiftes < 10.000 (%)

Aandeelgemeenschappelijkeaangiftes < 20.000 (%)

Fiscale inkomens beneden kritische grens (2015)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

Page 30: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

30

Net geen 10de van de inwoners geeft aan te leven in een huishouden met betalingsmoeilijkheden. In de 13 steden is dit net geen 6de.

Vlaams Gewest: 9%13 steden: 15%

Vlaams Gewest : 12,8

13 steden : 21,8

Kansarmoede-index Kind & Gezin:= aandeel geboorten in een kansarm gezin.

In Vlaanderen wordt 13% van de kinderen geboren in een kansarm gezin; in de centrumsteden is dit 22%. De index is de jongste jaren duidelijk gestegen.

Page 31: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

31

Onderwijskansarmoede-indicator:= getal tussen 0 (geen kansarmoede) en 4 (extreme kansarmoede), o.b.v. 4 onderliggende kenmerken (thuistaal, opleidingsniveau moeder, schooltoelage, buurt)

Vlaams Gewest : 0,81

13 steden : 1,540

10

20

30

40

50

60

Vlaams Gewest 13 steden

OKI naar onderliggende stellingen (schooljaar 2015 – 2016)

Thuistaal niet‐NederlandsLaag opleidingsniveau moederSchooltoelageBuurt

In de centrumsteden ligt de onderwijskansarmoede-indicator bijna dubbel zo hoog (1,54) als in het Vlaams Gewest (0,81).

Arbeidsmarktpositie

WerkzaamheidAlgemene werkzaamheidsgraadLeeftijdskloof in de werkzaamheidHerkomstkloof in de werkzaamheid

WerkloosheidAlgemene werkloosheidsgraadWerkloosheid van doelgroepenHerkomstkloof in de werkloosheid

Page 32: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

32

81,3

84,5

78,8

55,9

60,2

51,9

72,0

75,7

68,167,2

70,8

63,4

50,0

55,0

60,0

65,0

70,0

75,0

80,0

85,0

90,0

Werkzaamheidsgraad Werkzaamheidsgraad mannen Werkzaamheidsgraadvrouwen

Werkzaamheidsgraad (2015)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

Het merendeel van de gemeenten en steden heeft een werkzaamheidsgraad boven het Vlaamse gemiddelde (72%). De werkzaamheidsgraad van mannen ligt hoger dan deze van vrouwen.

= verschil in procentpunten tussen de werkzaamheidsgraad van 2 groepen (leeftijd: 20 – 49 jaar vs. 50 – 64 jaar, herkomst: Belgen vs. niet-EU)

28,3

71,4

‐1,45,1

16,7 24,2

12,7

25,1

‐5,0

5,0

15,0

25,0

35,0

45,0

55,0

65,0

75,0

85,0

Leeftijdskloof (2015) Herkomstkloof (2016)

Leeftijdskloof (2015) & herkomstkloof (2016) in de werkzaamheid

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

De leeftijdskloof bedraagt in 2015 gemiddeld 17 ppt. Deze is de afgelopen jaren gedaald. De herkomstkloof (in 2016) is groter en bedraagt gemiddeld zo’n 24 ppt.

Page 33: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

33

Ook voor de werkloosheidsgraad vinden we het merendeel van de gemeenten en steden terug onder het Vlaamse gemiddelde. In de centrumsteden ligt de werkloosheidsgraad 4 ppt. hoger.

15,8 16,0 15,5

2,7 2,5 2,5

7,5 7,6 7,5

11,6 12,211,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

Werkloosheidsgraad Werkloosheidsgraadmannen

Werkloosheidsgraadvrouwen

Werkloosheidsgraad (2016)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

17,0

7,3

23,5

10,5

0

5

10

15

20

25

Jongeren Ouderen

Werkloosheidsgraad van jongeren (15 –24j.) & ouderen (50 – 64j.) (2016)

Vlaams Gewest 13 steden

46,5

48,0

49,550,2

44

45

46

47

48

49

50

51

Werkloosheid vanlaaggeschoolden

Langdurige werkloosheid

Werkloosheid van laaggeschoolden & langdurige werkloosheid (2016)

Vlaams Gewest 13 steden

De werkloosheidsgraad van jongeren ligt hoger dan deze van ouderen. De laaggeschoolde en langdurige werkloosheid bereikt net geen 50%. De cijfers liggen hoger voor de centrumsteden dan voor het Vlaams Gewest.

Page 34: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

34

13 steden : ‐10,9

Vlaams Gewest: ‐10,1

= verschil in procentpunten tussen de werkloosheidsgraad van personen van Belgische herkomst en niet-EU-herkomst

De herkomstkloof in de werkloosheid bedroeg in 2016 in absolute waarden 10 procentpunten. Deze lag iets hoger voor de totaliteit van de centrumsteden.

Onderwijs en vorming

Thuistaal niet-Nederlands

Schoolse vertraging

Vroegtijdig schoolverlaten

Aantrekkingskracht onderwijs

Page 35: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

35

Thuistaal niet-Nederlands fors toegenomen. Hoogste aandelen in Brusselse rand tot >50% in lager en >40% in secundair maar ook hoog in o.a. Antwerpen, Gent, Mechelen, Heusden-Zolder en Ronse. In een 20-tal gemeenten een stijging met 10% en meer tussen 2009 en 2016.

10,316,1

7,712,5

20,9

29,7

16,824,0

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

lager 2009 lager 2016 secundair 2009 secundair 2016

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

Schoolse vertraging is sterk afhankelijk van schooltype en neemt toe met de verstedelijking. Globaal neemt de schoolse vertraging lichtjes af. Thuistaal niet-Nederlands zorgt voor hogere vertraging dan laag opgeleide moeder (centrumsteden).

1511

32

58

36

2314

42

65

38

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Lager ASO TSO BSO KSO

Minstens 1 jaar schoolse vertraging, in 2017, in % 

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

Page 36: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

36

10% van de jongeren verlaat zonder diploma de school. De jongste jaren is dit aandeel gedaald. De daling is het grootst in de grootsteden maar bedraagt daar nog het dubbele van gemiddeld in het Vlaams Gewest. Thuistaal niet-Nederlands is hier ook een grotere risicofactor dan een laag opgeleide moeder (13 centrumsteden).

1310

19

16

0

5

10

15

20

25

30

35

2009 2014

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

De aantrekkingskracht van het onderwijs of de centrumfunctie (totaal leerlingen/leerlingen gemeente of stad) speelt amper in het lager onderwijs maar wel in het secundair en dan vooral in de centrumsteden en de iets grotere provinciale steden. De centrumsteden maar vooral voor de grootsteden verliezen aantrekkingskracht.

Aantrekkingskracht Lager onderwijs 2017Evolutie 2017‐

2008Secundair 

onderwijs 2017Evolutie 2017‐

2008

Centrumsteden  108,7 ‐3,8 193,6 ‐7,3

Grootstedelijke  rand 105,3 4,7 66,3 4,3

Grootsteden  100,6 ‐2,3 120,5 ‐9,7

Overgangsgebied  100,4 1,5 67,4 1,7

Platteland  95,4 1,9 35,3 3,2

Kleinere steden 98,9 ‐2,1 139,1 1,8

Rand centrumsteden 96,2 2,3 44,9 2,1

Provinciale steden  104,4 0,2 172,1 ‐2,0

Vlaamse rand 108,4 2,3 74,9 10,2

Page 37: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

37

Zorg en gezondheid

Kinderopvang: aanbod en tevredenheid

Residentiële ouderenvoorzieningen: aanbod en tevredenheid

92

37

69

61

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Tevredenheid opvang baby's & peuters (2017)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

112,8

18,4

42,4

41,5

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

Aantal opvangplaatsen voor baby's en peutersper 100 kinderen van 0 tot 3 jaar (2016)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

Er zijn gemiddeld 42 plaatsen per 100 kinderen in het Vlaams Gewest. 69% van de inwoners is tevreden over de kinderopvang in de gemeente of stad.

Page 38: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

38

92

14

74

74

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Tevredenheid ouderenvoorzieningen (2017)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

50,1

0,0

8,0

9,6

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Aantal plaatsen in woonzorgcentra en inassistentiewoningen per 100 65‐plussers (2017)

Hoogste Laagste Vlaams Gewest 13 steden

Er zijn gemiddeld 8 plaatsen per 100 65-plussers in het Vlaamse Gewest. De tevredenheid over de ouderenvoorzieningen ligt hoger en bedraagt 74%.

Cultuur en vrije tijdAanbod: sport en cultuur

Sportparticipatie

Cultuurparticipatie

Tevredenheid sport-, recreatie en culturele voorzieningen

Voldoende voorzieningen voor kinderen en jongeren

Tevredenheid jeugdvoorzieningen

Page 39: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

39

Per 1.000 inwoners beschikken gemeenten en steden in Vlaanderen over circa 4 sportclubs, 3 -infrastructuren en 21 culturele en vt-activiteiten. Hogere cijfers voor sportclubs in plattelandsgemeenten en grootstedelijke rand. Sportaanbod lager in centrumsteden en Brusselse rand. Cultureel aanbod hoger in steden.

4 3

21

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

sportclubs sportinfrastructuur Uit‐databank

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

De helft van de bevolking geeft aan wekelijks te sporten (>20’). In de centrumsteden en op het platteland ligt de sportparticipatie iets lager. In de rand rond Antwerpen, Gent en Brussel het hoogst. In de steden stagneert het intens sporten.

51

24 25

0

10

20

30

40

50

60

70

Wekelijks Maandelijks Nooit of uitzonderlijk

hoogste laagste Vlaanderen 13 steden

Page 40: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

40

De helft van de bevolking (exclusief steden) heeft minstens 1x een culturele activiteit bijgewoond in de eigen gemeente, 65% deed dat ook elders. De participatiecijfers in de steden liggen iets hoger en dit gebeurt overwegend in de eigen stad. Daling voor bib- en bioscoopbezoek, stijging voor festivals.

52

65

48

25

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Cultuur eigen Cultuurandere

Bib eigen Bib andere

Gemeenten

Hoogste Laagste Vlaanderen (295)

52

62

84

66 66

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

13 steden

Hoogste Laagste 13 steden

Hoge tevredenheidsscores zowel voor sport (74%), recreatie (68%) als culturele voorzieningen (72%). In de steden ligt het gemiddelde voor cultuur hoger (83%) en lager in de stadsrand en het platteland. In de stadsrand (exclusief Brusselse rand) is men wel meer tevreden over sportvoorzieningen. In de rand rond Brussel en heel wat kleine plattelandsgemeenten is men minder tevreden.

7668

72

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Sport Recreatie Cultuur

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

Page 41: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

41

De helft van de bevolking vindt dat er voldoende plekken voor jongeren (+12j) zijn. 60% is tevreden over speelvoorzieningen (<12j) in de buurt. De globale tevredenheid over jongerenvoorzieningen ligt iets lager. In de steden is men iets minder tevreden over buurtvoorzieningen. Daar is de tevredenheid wel toegenomen, niet voor veilig spelen.

51

6157

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

plekken jongeren speelvoorzieningen jongerenvoorzieningen

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

Samenleven

Sociale contactenContacten met buren

Diversiteit: Houding verschillende culturen

VeiligheidOnveiligheidsgevoel en mijdgedrag

Page 42: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

42

Bijna 60% van de bevolking (exclusief steden) heeft veel contact in de buurt. In de steden geeft 16% aan wekelijks contact te hebben. 60% heeft echter geen of zelden contact. In de steden daalt de intensiteit van de contacten maar niet de buurtintegratie. De tevredenheid over de buurtcontacten is hoog, wel iets lager in steden en rand rond Brussel.

73

21

92

42

15

6458

81

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

veel contact (gemeenten) wekelijks contact (steden) tevreden buurtcontact

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

Een kwart van de Vlamingen vindt dat er te veel mensen van andere culturen in zijn buurt of gemeente wonen. De range (60ppt) is enorm groot. Hoogste scores zijn er in provinciale steden en de rand rond Brussel. 2 op de 3 vindt personen van andere culturen als men er contact mee heeft, sympathiek. In de 13 steden is de openheid ten opzichte van andere culturen toegenomen.

64

84

5

46

26

63

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Teveel mensen andere cultuur inbuurt/gemeente

Andere culturen sympathiek

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

Page 43: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

43

Mensen voelen zich veiliger in de eigen buurt dan op andere plaatsen in de gemeente/stad. 4% voelt zich onveilig in de buurt of mijdt er plekken. Op gemeentelijk of stadsniveau (zie kaart) ligt dit iets hoger. Hoe stedelijker, hoe groter het onveiligheidsgevoel en hoe meer plekken gemeden worden. In de steden neemt het onveiligheidsgevoel en mijdgedrag wel af.

Onveiligheidsgevoel gemeente/stad

De inwoners en hun bestuur

Hoeveel vertrouwen hebben we in het gemeente- of stadsbestuur? Zijn we tevreden over de voorzieningen, de dienstverlening en de contacten met het bestuur?

Luk Bral – Statistiek VlaanderenSam Depauw – Agentschap Binnenlands Bestuur

Page 44: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

44

Overheid

Tevredenheid met dienstverlening en loketfunctie

Tevredenheid met voorzieningen

Informatieverstrekking aan burgers

Consultatie bevolking

Vertrouwen in overheden

Vertrouwen in gemeente- en stadsbestuur

7 op 10 inwoners (de 13 centrumsteden uitgezonderd) is (zeer) tevreden met de dienstverlening in het algemeen in de gemeente. Deze ligt hoger dan de tevredenheid over digitale dienstverlening. Tevredenheid loketvoorzieningen dan weer hoger.

7365

77

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Dienstverlening algemeen Dienstverlening digitaal Loketvoorzieningen

Hoogste Laagste 295 gemeenten Vlaams gewest 13 steden

Page 45: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

45

Grote tevredenheid over de voorzieningen in gemeente of stad. Grotere tevredenheid over voorzieningen inzake gezondheid, onderwijs en huisvuil. Minst tevreden over voorzieningen voor jongeren en uitgaansgelegenheden.

97 99 96 9499

92 9490 92 95 92

85 87

10

24

37

11

39

1421

25

3728

6

26

11

87 87 8376 75 74 73 72 69 68

6357

51

0102030405060708090

100

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

De bevolking is meer tevreden over de verstrekte informatie over activiteiten, iets minder over nieuwe ingrepen en nog minder over genomen beslissingen. In de rand rond Brussel is men over de ganse lijn iets minder tevreden.Tevredenheid minder groot over de informatie over genomen beslissingen in de centrumsteden.

78

66

48

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

activiteiten nieuwe ingrepen beslissingen

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

Page 46: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

46

Niet de helft van de bevolking is tevreden over de inspanningen die de gemeente- en stadsbesturen doen om bewoners bij veranderingen te betrekken en de wijze waarop met vragen van burgers wordt omgesprongen. In de stedelijke rand en op het platteland is men iets meer tevreden.

47 46

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Betrekken veranderingen Omspringen met vragen

Hoogste Laagste 13 steden Vlaanderen

Het vertrouwen in het lokale bestuur en de politie ligt merkelijk hoger dan in de federale en Vlaamse overheid. In de 13 steden is vooral het vertrouwen in de politie fors gestegen.

16 22

3547

0

10

20

30

40

50

60

70

Federale overheid Vlaamse overheid Gemeente‐ ofstadsbestuur

Politie

Hoogste Laagste Vlaanderen 13 steden

Page 47: Congres Gemeente- en Stadsmonitor...fietsen. Amper 13 gemeenten met een tevredenheid > 50% inzake veilig verplaatsen kinderen Tevredenheid veilig fietsen Tevredenheid over veilig verplaatsen

47

Het vertrouwen in de Vlaamse en de federale overheid ligt gemiddeld lager in plattelandsgemeenten en hoger in grotere steden. Het lokaal bestuur en de politie scoren dan weer hoger op het platteland, de grootstedelijke rand en de rand rond Brussel.

Gemeente-/stadsbestuur

Politie

Bedankt!