Concept02
description
Transcript of Concept02
![Page 1: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/1.jpg)
over: het concept & regie
• het concept & regie: 2/10, grondhouding
1) ruimte2) tijd 3) handeling, personage/acteren 4) de communicatieve situatie:
aan de hand van: ruimte, de zintuiglijke ervaring, emoties look who’s looking
- voorbeelden, fabre, rijnders, simons, etc. • het concept op de werkvloer: 9/10, het concept Opening Night
‘ik heb niets aan vragen, ...ik zie ook wel als iets niet goed is, ik heb alleen iets aan antwoorden’ Ivo van Hove tegen zijn dramaturg tijdens Kruistochten
![Page 2: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/2.jpg)
1) Ruimte
• de ‘bestaande’ werkelijke ruimte- in het theater; de lege ruimte
1) lijsttoneel, schouwburg2) vlakke vloer, midden/kleine zaal
- op locatie; een ruimte, al dan niet in gebruik, als decor1) direct: 1 op 1 in lijn met functie/inhoud2) indirect: gebruik makend van bv connotaties
• de fictieve, esthetische ruimte- de ruimte in het drama, de tekst/auteur- de ruimte in de vormgeving, het theater/ontwerpers
- de ruimtegebruik in de enscenering, het theater/regisseur• de mentale ruimte
- de ingebeelde ruimte: is een constructie in het hoofd van de toeschouwer
![Page 3: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/3.jpg)
koppen | faces
![Page 4: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/4.jpg)
koppen | faces
![Page 5: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/5.jpg)
koppen | faces
![Page 6: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/6.jpg)
koppen | faces
![Page 7: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/7.jpg)
koppen | faces
![Page 8: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/8.jpg)
zwanenmeer
![Page 9: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/9.jpg)
zwanenmeer
![Page 10: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/10.jpg)
zwanenmeer
![Page 11: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/11.jpg)
zwanenmeer
![Page 12: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/12.jpg)
zwanenmeer
![Page 13: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/13.jpg)
zwanenmeer
![Page 14: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/14.jpg)
Zwanenmeer
![Page 15: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/15.jpg)
2) Tijd
• de ‘bestaande’ werkelijke tijd- = de kloktijd, het hier en nu
• de referentiële en geënsceneerde tijd - in het drama: plot – story
- in de voorstelling: vormgeving met verwijzingen naar een bepaalde tijd, periode
- regie: opbouw en structuur, wel of geen houvast omgang met: uitrekken – verdichten van de tijd, ritme
• de mentale tijd, de ervaring van de tijd
- de ingebeelde tijd versus het hier en nuis een constructie in het hoofd van de toeschouwer
![Page 16: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/16.jpg)
3) Handeling, personage/acteren
• de handeling in de fictionele wereld, het drama, de tekst
• de handeling in de enscenering- op het niveau van de personages- op het niveau van de acteurs (opening night)
• de mentale handeling zoals deze door de toeschouwer wordt genoteerd, geconstrueerd.
- shift / blurring borders- hier en nu en/of fictie
![Page 17: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/17.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte
• de ‘bestaande’ werkelijke ruimte- de lege ruimte; het theater 1) de schouwburg- brede maatschappelijke panorama’s, over het grotere
geheel, grotere maatschappelijke structuren- debat en positie in de stad 2) vlakke vloer, midden/kleine zaal- intiem, ook grote stukken/thema’s worden klein
- publieksbereik- post-dramatisch theater, beeld/beweging- opheffen/verkleinen verschil toeschouwer en spelers- ruimte voor ontwikkeling, experiment- de betrokken, kritische toeschouwer
![Page 18: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/18.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte
• de ‘bestaande’ werkelijke ruimte- op locatie; een gebruikte ruimte als decor1) direct: 1 op 1 in lijn met functie/inhoud(zwanenmeer)2) indirect: gebruikmakend van bv connotaties (gen)- bevrijding van het theatrale frame- bereiken van andere doelgroepen- direct contact/samenzijn met het publiek- sferen, de ervaring: beinvloeden van:
• de fictieve, esthetische ruimte
• de mentale ruimte
![Page 19: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/19.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte en opvattingen
• de fictieve, esthetische ruimte- de ruimte in het drama, de tekst/auteur- de ruimte in de vormgeving, het theater/ontwerpers
- de ruimtegebruik in de enscenering, het theater/regisseurJan Joris Lamers / Discordia:
- het toneel wordt geen andere fictieve ruimte, het toneel blijft toneel, de plaats waar gespeeld wordt. Dus: de acteur terug naar het centrum van het creatieve proces.
Jan Versweyveld: - De mentale ruimte weerspiegelt vaak het thema of
"de binnenkant van het toneelstuk of het personage".
![Page 20: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/20.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte en opvattingen over vormgeving:
• de fictieve, esthetische ruimteJan Versweyveld:
- Ik vind het belangrijk dat er een opening blijft met de realiteit. Aan de andere kant wil ik het publiek ook de kans geven vanuit hun dagelijkse beslommeringen in een voorstelling te duiken. Ik weet niet waarom ik de dagelijkse realiteit nooit helemaal wegneem, het is misschien een beetje plagerig. Ik wil niet de illusie van een andere wereld creëren, die moet ontstaan in het hoofd van de mensen die ernaar kijken. Het is als hypnose, we zitten nog steeds in die zaal maar ik hypnotiseer het publiek even. Iedereen ervaart de ruimte die ik creëer volgens mij ook totaal anders.• dit is de brug naar de mentale ruimte
![Page 21: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/21.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van ruimte en illusie
• de mentale ruimte- de ingebeelde ruimte: ontstaat in het hoofd van de toeschouwer
- het theater is een hypermediumverschillende media geven informatie:a) gesloten = illusieverhogend / passief: opgaan inb) open = illusieverstorend / actief: kijken naarimmediacy / hypermediacy (onzichtbaar/zichtbaar)
- het theater biedt een multi-zintuiglijke ervaringauditief, visueel, soms ook reuk, tast, (smaak)
![Page 22: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/22.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuigelijke ervaring
over: Misicophilia van Oliver Sacks
“Vaststaat dat muziek veel wijder in het brein vertakt is dan de taal. Er zijn veel meer hersencentrabij muziek betrokken dan bij ons vermogen tot spraaken taal. Het is niet zo moeilijk om ons taalvermogen uit te schakelen, het is heel moeilijk ons vermogen tot muziek uit te schakelen.”
uit: Hollands Diep, herfst 2007
![Page 23: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/23.jpg)
Oliver Sacks citeert Nietsche:
“We luisteren met onze spieren naar muziek.” (Nietsche)
“Naar muziek luisteren is niet alleen een auditieve enemotionele aangelegenheid, maar ook een motorische.”(Sacks)
uit: Hollands Diep, herfst 2007
m.a.w.: de ervaring en de emotie van de ‘individuele’ toeschouwer wordt bepaald door innelijke, lichamelijke en mentale, processen.
We kijken en luisteren met ons lichaam en geest.
4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuigelijke ervaring
![Page 24: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/24.jpg)
Johan Simons over Johan Simons
![Page 25: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/25.jpg)
truus en conniefragment varkens 02 de slacht
![Page 26: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/26.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuiglijke ervaring,emoties
In de toepassing van de emotietheorie op theatrale situaties is een onderscheid gemaakt tussen twee soorten emoties.... A) fictie-emoties en B) esthetische emoties oftewel artefacts
uit: Geen theater zonder heftige beroering van de geest, Schoenmakers
Klaagliederen: God - Michael Matthews
![Page 27: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/27.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuiglijke ervaring,emoties
Fotografie Koos Breukel, www.koos-breukel.com
![Page 28: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/28.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van de zintuiglijke ervaring,emoties
Fotografie Koos Breukel, www.koos-breukel.com
![Page 29: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/29.jpg)
Affiche Klaagliederen door Anton Beeke, www.beeke.nl
![Page 30: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/30.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van Look who’s Looking
2 basismetaforen voor de ‘kwaliteit van het kijken’ vanfilosoof Noel Carrol toegepast op theater.
1) the glance: de passieve/vluchtige kijker look at
dominantie van de fictie-emoties
2) the gaze: de actieve kijker looking at
dominantie van de esthetische emoties / artefacts
![Page 31: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/31.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van Look who’s Looking
2 basismetaforen voor de ‘kwaliteit van het kijken’ vanfilosoof Noel Carrol toegepast op theater.
1) the glance: de passieve/vluchtige kijker look at- jezelf verliezen en opgaan in de illusie van
hetgetoonde, opgaan in een andere wereld,
(teneinde achter die wereld mythische en verborgen waarheden te ontdekken).
2) the gaze: de actieve kijker looking at
![Page 32: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/32.jpg)
4) De communicatieve situatie: aan de hand van Look who’s Looking
2 basismetaforen voor de ‘kwaliteit van het kijken’ vanfilosoof Noel Carrol toegepast op theater.
1) the glance: de passieve/vluchtige kijker look at- jezelf verliezen en opgaan in de illusie van
hetgetoonde, opgaan in een andere wereld,
(teneinde achter die wereld mythische en verborgen waarheden te ontdekken).
2) the gaze: de actieve kijker looking at- jezelf er bij voortduring op betrappen dat je afstand neemt t.b.v. decoderen begrijpen reflecteren.- cognitief proces waarbij:
a) je steeds bewust bent van het ‘hier en nu’b) actief kijkt hoe de verschillende media de
handeling ‘vorm’ geven. Je kijkt naar ‘het hoe’
![Page 33: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/33.jpg)
De andere wereldL’heure blue | Jan Fabre
4) De communicatieve situatie: aan de hand van
![Page 34: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/34.jpg)
Jan Fabremiddeleeuws, sinnepoppen: half beeld, half spreekwoord
![Page 35: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/35.jpg)
Jan Fabre | danssecties 1the gaze
![Page 36: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/36.jpg)
Jan Fabreglowing icons, sinnepoppen:
half beeld, half cultureel geheugen
![Page 37: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/37.jpg)
Zij was en zij is, zelfs | Jan Fabrethe gaze | looking at
Look who’s Looking
![Page 38: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/38.jpg)
Gerardjan Rijnders
“Ik ben een optimist, ik geloof zelfs in de Derde Wereldoorlog.”
GJ’s favoriet citaat van Heiner Muller
4) De communicatieve situatie aan de hand van
![Page 39: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/39.jpg)
over Gerardjan Rijnders
Decorte en Rijnders geloofde niet langer in de fundamentele goedheid van de mens.. noch in de verbeterbaarheid van de wereld.
Vrij naar Tom Blokdijk over het HILARISCHE THEATER
![Page 40: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/40.jpg)
affiche Anton Beeke voor Rijnders
naar fragment: snaren
“Men noemt hem wel een verkrachter van het toneelrepertoire. Hij heeft veeltoneelteksten ontdaan van hunhistorische balast.”
![Page 41: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/41.jpg)
snaren | gerardjan rijnders
![Page 42: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/42.jpg)
snaren | gerardjan rijnders
![Page 43: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/43.jpg)
snaren gerardjan rijnders
![Page 44: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/44.jpg)
snaren | | gerardjan rijnders
![Page 45: Concept02](https://reader037.fdocuments.nl/reader037/viewer/2022110302/5477d1c3b4af9fce148b47cb/html5/thumbnails/45.jpg)
snaren | gerardjan rijnders