Irene van der SpoelVolgnummer: 78857-10-2015

CHROMEBOOKS ALS ONDERDEEL VAN DE ONDERBOUW

SamenvattingDit onderzoek richt zich op het doel om de Chromebooks frequenter te laten gebruiken tijdens de lessen Engels. Het initiatief hiervoor ligt bij de docent, maar zij dienen hierbij ondersteund te worden. Docenten hebben betrekkelijk weinig tijd voor de voorbereiding van hun lessen en investeren in nieuwe methodes lijkt daardoor geen prioriteit te hebben. Door het ontwikkelen van een handleiding voor zes toepassingsmogelijkheden is het gebruik van digitale hulpmiddelen tijdens de lessen Engels gefaciliteerd. De docenten kunnen de handleiding raadplegen om hun eigen lessen te ontwikkelen.

7-10-2015

INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 1: Inleiding.......................................................................................................31.1 Aanleiding en Opdracht.......................................................................................31.2 Context van de School in Relatie tot het Probleem.............................................31.3 Onderzoeksvraag................................................................................................3

Hoofdstuk 2: Verkennend Onderzoek................................................................................32.1 Inleiding verkennend onderzoek..............................................................................32.2 Praktijkverkenning...................................................................................................3

2.2.1 Inleiding.............................................................................................................3

2.2.2 Plan van aanpak en middelen............................................................................3

2.2.3 Resultaten en conclusies...................................................................................3

2.3 Literatuuronderzoek................................................................................................32.3.1 Inleiding.............................................................................................................3

2.3.2 Literatuur...........................................................................................................3

2.3.3 Conclusies.........................................................................................................3

Hoofdstuk 3: Het Beroepsproduct.....................................................................................33.1 Eindconclusie...........................................................................................................33.2 Ontwerpeisen...........................................................................................................33.3 Vormgeving.............................................................................................................3

Hoofdstuk 4: Evaluatie en Presentatie..............................................................................34.1 Presentatie..............................................................................................................34.2 Evaluatie..................................................................................................................3

Hoofdstuk 5: Rapporteren en Reflecteren.........................................................................35.1 Inleiding..................................................................................................................35.2 Werkwijze en tijdsbesteding....................................................................................35.3 Reflectie...................................................................................................................35.4 Conclusie.................................................................................................................3

Bijlagen.............................................................................................................................3Bijlage I: Formulier verkenning......................................................................................3Bijlage III: Beoordelingsadvies.......................................................................................3Bijlage IV: Vragenlijst docenten.....................................................................................3Bijlage V: E-mail pilot.....................................................................................................3

1

7-10-2015

Bijlage VII: Urenverantwoording....................................................................................3Bijlage VIII: Beroepsproduct...........................................................................................3

2

7-10-2015

HOOFDSTUK 1: INLEIDING1.1 Aanleiding en OpdrachtOp CSG De Goudse Waarden Winterdijk te Gouda zijn sinds 2014 de Chromebooks geïntroduceerd in de onderbouw. Deze compacte laptops zijn beschikbaar voor elke eerstejaars leerling en blijft het eigendom van de leerling tot zij afstuderen. Het probleem dat zich voordoet is dat er relatief weinig docenten bekend zijn met de toepassingsmogelijkheden van deze Chromebooks. Vooral binnen de vakgroep Engels schort het aan de kennis en vaardigheden van de docenten, wat leidt tot zeer weinig gebruik van de Chromebooks in de lessen.

Unitleider Arianne Verhoeff vindt dit zonde en is op zoek naar een goede manier om het gebruik van ICT in de lessen Engels te faciliteren voor de docenten. Zij heeft gevraagd een toegankelijk beroepsproduct te ontwerpen dat de docenten kan helpen om de Chromebooks toe te passen daar waar ze voor bedoeld zijn: effectief leren. Om dit doel te bereiken werk ik samen met unitleider Arianne Verhoeff, Engels docenten Saida Felida en Wiet Beunder en biologie docent Pim Aerts.

Het gebruik van ICT is niet enkel school specifiek; van verscheidene collega’s klinkt het geluid dat digitalisering scholen verder moet gaan helpen in de toekomst. De bekende “Hoe dan?” vragen komen al snel naar voren. Dit product wordt ontworpen voor CSG De Goudse Waarden, maar kan een bredere invulling krijgen indien andere scholen interesse tonen. Het toepassen van technologie in en buiten de lessen wordt steeds eenvoudiger en interessanter; een ontwikkeling die aangemoedigd moet worden.

1.2 Context van de School in Relatie tot het ProbleemDe docenten van de vakgroep Engels hebben weinig tot geen ervaring met digitale hulpmiddelen in het klaslokaal. Verscheidene websites zijn bekend, maar zodra er zelf producten ontworpen moeten worden, mist de structuur vaak. Hierdoor is het gebruik van ICT in de lessen zeer beperkt en worden de Chromebooks vaak niet eens uitgepakt. De docenten van de vakgroep Engels zijn wel erg geïnteresseerd in het ontwikkelen van hun vaardigheden, maar missen de handvatten om dit goed op te pakken.

De leerlingen daarentegen zijn erg vaardig op digitaal gebied en maken graag gebruik van hun Chromebook. Ze zijn zich vaak meer bewust van de mogelijkheden van het apparaat en weten dit, wanneer geïnstrueerd, ook zeer goed toe te passen. Het enthousiasme, maar ook de concentratie die samen gaan met het werken met de Chromebooks motiveert de leerlingen om aan de slag te gaan met de Chromebooks.

Schoolbreed worden de compacte laptops af en toe toegepast. Veel docenten weten niet goed wat te doen. De onervarenheid en de innovativiteit van het concept speelt hierin een grote rol. Daarnaast is er geen methode beschikbaar om de docenten te begeleiden in het gebruik van de Chromebooks en is er vaak een gebrek aan tijd om deze te ontwikkelen.

CSG De Goudse Waarden is langzaam op weg om zich te verdiepen in het digitale onderwijs met als doel om het onderwijs te verbeteren. Het gebruik van digitale hulpmiddelen dient slechts een middel te zijn voor het overbrengen van de stof, niet een

3

7-10-2015

doel op zich. Door handvatten voor de vakgroep Engels te creëren waarin de ICT als hulpmiddel gebruikt kan worden, draagt dit beroepsproduct bij aan deze ontwikkeling.

4

7-10-2015

1.3 OnderzoeksvraagOm de Chromebooks enkel als middel te blijven gebruiken is de onderzoeksvraag als volgt geformuleerd: Welke online middelen kunnen helpen om Chromebooks effectiever en frequenter dan in de eerste periode gebruikt te laten worden in de onderbouw op CSG De Goudse Waarden gedurende de lessen Engels?

Met online middelen worden zowel websites, als eventuele apps en reeds bestaande (Google) programma’s bedoeld. Het uiteindelijke doel met deze onderzoeksvraag is om een beknopte handleiding te ontwerpen waar de docenten Engels mee uit de voeten kunnen om aan de hand van voorbeelden materiaal te ontwikkelen voor de tweede klassen Engels.

5

7-10-2015

HOOFDSTUK 2: VERKENNEND ONDERZOEK2.1 Inleiding verkennend onderzoekOm een correct en helpend beroepsproduct te schrijven is voldoende vooronderzoek van belang. Uit het vooronderzoek moeten verschillende zaken blijken, die onderzocht worden in een praktijk- en literatuurverkenning.

In de praktijkverkenning wordt voornamelijk de huidige situatie vastgesteld. Er wordt onderzoek gedaan naar hoe vaak de Chromebooks momenteel gebruikt worden en waarom, ook wordt er gekeken naar van welke mogelijkheden de docenten op de hoogte zijn en welke zij daadwerkelijk toepassen. Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar de reacties van zowel docent als leerlingen in een pilot les en wordt er op zoek gegaan naar eventueel aanwezig materiaal binnen de school betreffende de zogenaamde Chromebooklessen.

In het literatuuronderzoek wordt voornamelijk gekeken naar de opbrengsten van ICT in het onderwijs, zowel cognitief als affectief. Vragen zoals: “Welke voorwaarden zijn er verbonden aan ICT in het onderwijs,” worden vanuit verschillende kanten belicht. Zowel de leerling, als de docent en eventueel de overheid dienen zich aan te passen om ander onderwijs in gang te zetten, de vraag is echter: Hoe?.

2.2 Praktijkverkenning2.2.1 InleidingIn de praktijkverkenning wordt er naar antwoord gezocht op verscheidene deelvragen. Zo is de frequentie van het huidige gebruik van de Chromebooks relevant, maar ook hoe ver de docenten al zijn in hun ontwikkeling van ICT. Zijn zij al bekend met bepaalde programma’s en hebben zij deze al gebruikt? Indien ja, hoe waren deze ervaringen en zijn ze voor herhaling vatbaar? Als de Chromebooks inderdaad weinig worden gebruikt, is het ook interessant om te onderzoeken waarom dit het geval is. Is er een reden voor de docenten om de digitale leermiddelen toch wat meer links te laten liggen? En wat vinden zowel de docenten als de leerlingen ervan als er toch een les wordt gegeven waarbij de Chromebooks gebruikt worden?

De vragen zullen beantwoord worden door praktijkonderzoek. Dit praktijkonderzoek neemt verschillende vormen aan en zal zowel betrekking hebben op de mening en ervaringen van docenten als leerlingen. Verder wordt er ook gekeken naar een eerder gemaakt beroepsproduct, om eventuele dubbele onderzoeken te voorkomen.

2.2.2 Plan van aanpak en middelenDocenten enquêteOm de deelvragen juist te kunnen beantwoorden, wordt onder andere een online enquête (ontworpen met Google Forms) opgezet voor de twee docenten Engels in de onderbouw. Uit deze enquête behoort aan de hand diagrammen te blijken hoe vaak de Chromebooks nu gebruikt worden in de les, welke programma’s en/of websites reeds bekend zijn en waarom de Chromebooks weinig worden ingezet. De keuze voor een online enquête die per mail verstuurd wordt, is om ervoor te zorgen dat de docenten de antwoorden kunnen geven op een moment dat voor hun geschikt is. De enquête vindt

6

7-10-2015

plaats voordat eventuele pilots geprobeerd zijn, waardoor het ook daadwerkelijk de begin situatie aangeeft. In de enquête wordt gevraagd naar het gebruik in de afgelopen periode van tien weken, waardoor een algemeen beeld gevormd wordt. Incidenteel gebruik van Chromebooks speelt hierdoor een minder significante rol; de frequentie wordt beter in kaart gebracht.

PilotNaast het afnemen van een enquête wordt er ook een lesvoorbereiding gemaakt voor een zogenaamde Chromebookles voor een docent. De gebruikte digitale middelen worden volledige ontworpen en verzorgd voor de les en de docent hoeft enkel de les te geven. Vervolgens wordt de reactie van zowel de docent als de leerlingen gevraagd. Door de les al helemaal ontworpen te hebben, wordt de voorbereidingstijd en het verdiepen in het digitale materiaal irrelevant. De docent in kwestie kan puur reflecteren op het verloop van de les, de reacties van de leerlingen en de algehele ervaring. De docent zal per email een korte reactie geven, niet gebaseerd op een bestaand formulier. Op deze manier zal de docent zelf de voor hem belangrijkste elementen uit de les halen. Direct na de activiteit worden de leerlingen in de les gevraagd hun ervaringen op te schrijven. Dit gebeurt tijdens de lestijd, om te voorkomen dat de leerlingen overhaast hun reactie opschrijven om weg te mogen. Hierbij wordt gevraagd hun leeftijd en geslacht op te schrijven en vervolgens hun mening over de les. Bij het geven van de mening dienen de leerlingen de volgende vragen in acht te nemen: Wat vond je van deze les? Zou je dit vaker willen doen? Denk je dat je wat geleerd hebt tijdens deze les? Heb je verbeterpunten voor deze les? Door de feedback anoniem en onherleidbaar te maken, wordt de kans dat leerlingen eerlijk antwoorden aanzienlijk vergroot (Donk, van der, & Lanen, van, 2009). De verzamelde feedback zal doorgelezen worden en op basis daarvan wordt er een algemene conclusie van de hele reactie van de klas geformuleerd.

Beroepsproduct SmitAls laatste wordt er ook gekeken naar een beroepsproduct dat vorig jaar door Eline Smit gemaakt is. Smit heeft onderzoek gedaan naar de voorwaarden voor digitaal lesmateriaal. Uit dit onderzoek kwamen de meningen van leerlingen over het gebruik van de Chromebooks in het algemeen en een checklist voor digitaal lesmateriaal. Dit document wordt gebruikt bij het ontwerpen van eventuele lesmaterialen.

2.2.3 Resultaten en conclusiesDocenten enquêteDe docenten enquête is zoals hierboven beschreven uitgevoerd middels het versturen van een online invulformulier (zie bijlage IV). Uit deze enquête zijn verschillende resultaten gebleken, hieronder weergegeven in diagrammen. Per diagram worden resultaten en conclusies besproken.

7

7-10-2015

In bovenstaand diagram is weergegeven hoe vaak de Chromebooks in de afgelopen periode zijn gebruikt. Een periode betreft tien weken en was net een paar dagen voorbij toen deze enquête werd afgenomen. De exacte resultaten geven weer dat docent I de Chromebooks slechts eenmaal gebruikt heeft. Docent II heeft de Chromebooks een aantal keer gebruikt, maar niet elke week. Hieruit is te concluderen dat docent II de Chromebooks niet meer dan tien keer gebruikt heeft, anders had hij ‘elke week’ aan kunnen kruisen. Na kort gesprek met docent II bleek dat hij de Chromebooks een aantal keer verplicht heeft moeten gebruiken voor een door de school georganiseerd programma. Hiervoor heeft hij zelf geen lessen hoeven ontwerpen. Antwoord op de deelvraag ‘Hoe vaak worden de Chromebooks nu gebruikt,’ is: weinig tot niet. De docenten geven aan de Chromebooks eenmalig of een aantal keer te hebben gebruikt.

In

bovenstaande diagrammen is weergegeven van welke programma’s de docenten reeds gehoord hebben en welke ook daadwerkelijk gebruikt zijn. Bij de vraag welke programma’s bekend voorkwamen, is verduidelijkt dat alleen herkenning voldoende is. Uit het figuur 2 blijkt dat alleen Socrative en Kahoot bekend in de oren klinken, de andere programma’s waren niet bekend. Uit figuur 3 blijkt dat slecht één docent een programma gebruikt heeft, betreffende Socrative. Hieruit valt te concluderen dat de docenten zich nog niet veel verdiept hebben in het gebruiken van programma’s voor de Chromebooks.

8

7-10-2015

Bovenstaand diagram geeft weer wat de ervaringen met het gebruik van de Chromebooks tot nu to zijn. Eén docent geeft aan het gebruik als zeer goed te hebben ervaren. De andere docent geeft aan dat deze vraag niet van toepassing is. Hieruit valt de concluderen dat de algehele tevredenheid van het gebruik van de Chromebooks, voor de docent die ze al gebruikt heeft, hoog is. De andere docent lijkt aan te geven dat er geen gebruik van Chromebooks heeft plaatsgevonden. Dit kan te verklaren zijn door het eerder genoemde punt, namelijk dat de Chromebooks door deze docent alleen gebruikt zijn voor het verplichte programma, georganiseerd door de school.

Het laatste diagram van deze vragenlijst geeft de redenen voor het niet gebruiken van de Chromebooks aan. Onder ‘other’ was het volgende aangegeven: “Ik zie de meerwaarde er niet van in,”. Uit de resultaten blijkt dat één docent niet weet wat hij met de Chromebooks kan doen, dat beide de voorbereidingstijd te lang vinden, dat één het nut er niet van in ziet en één docent geeft aan de meerwaarde niet in te zien. Hieruit valt te concluderen dat onwetendheid een belangrijke rol speelt. Slechts één docent geeft dit aan, maar het aangeven van de hoeveelheid tijd die het kost is ook relevant. Wanneer een docent immers exact weet hoe een bepaald programma werkt, hoeft het ontwerpen van een digitale les niet veel tijd te kosten. De onwetendheid komt ook terug in het niet inzien van het nut of de meerwaarde. Als een docent niet op de hoogte is van de soorten programma’s en de effecten ervan, zal het inzien van de meerwaarde logischerwijs achterblijven.

9

7-10-2015

PilotVooraf aan de les is een stuk digitaal lesmateriaal ontwikkeld. De gebruikte website is Zaption.com, onbekend bij de docent in kwestie. Op deze website kunnen er in een video (van YouTube of Vimeo) vragen worden gezet, die de leerlingen al kijkend beantwoorden. Op deze manier kan er voor Engels vrij eenvoudig een individuele luisteroefening gecreëerd worden. De les duurde ongeveer 20 minuten en werd uitgevoerd door de docent zelf, geïnstrueerd door de ontwerper van de les. De docent reageerde de les als zeer positief te hebben ervaren en gaf aan het enthousiasme van de leerlingen veelvoudig te hebben waargenomen (zie bijlage IV).

De leerlingen waren ook zeer tevreden. 100% van de respondenten gaf aan een soortgelijke les vaker te willen krijgen. 23 van de 24 leerlingen beschreven de opdracht als erg leuk, waarbij 16 leerlingen toevoegden de video ook grappig te vinden. Alle leerlingen schreven op dat ze dit een goede manier van leren vonden.

Uit deze gegevens valt te concluderen dat de les door beide partijen als zeer positief werd ervaren en zeker voor herhaling vatbaar is.

Beroepsproduct Smit Het beroepsproduct ontworpen door Eline Smit verstrekt een diagram, zoals hieronder weergegeven, waaruit blijkt dat een grote meerderheid van de 28 leerlingen de Chromebooks voor alle lessen wil gaan gebruiken. Dit onderzoek is recent (2015) uitgevoerd op dezelfde school en locatie als waar het huidige onderzoek plaatsvindt en is om die reden relevant.

Helemaal mee oneens - 5 - 8.5%

Oneens - 4 - 6.8%

Eens - 17 - 22.8%

Helemaal mee eens - 33 - 55.9%

Daarnaast heeft Eline Smit een checklist ontworpen (zie bijlage VIII). Uit deze checklist blijkt waar digitaal lesmateriaal voor Chromebooks aan moet voldoen om een succes te laten zijn. Deze checklist zal niet direct zichtbaar terugkomen in dit verslag, maar wordt wel op de achtergrond gebruikt om de kwaliteit van het eventuele ontworpen lesmateriaal hoog te houden.

ConclusieVanwege de hoeveelheid tijd die het ontwikkelen van digitale lessen kost, zien de meeste docenten het als een extraatje. Er wordt naar gekeken indien er tijd over is, maar in principe komt het daadwerkelijke toepassen er weinig van. Hierdoor missen zowel de leerlingen als de leraren de structuur, waardoor vaardigheden onderontwikkeld blijven. Zowel de leerlingen als de leraren willen erg graag de Chromebooks toepassen in de lessen en zijn erg enthousiast over de verschillende mogelijkheden. Het gebrek aan tijd en kennis lijkt de belangrijkste reden te zijn om de Chromebooks nog niet (veelvoudig) toe te passen.

10

7-10-2015

2.3 Literatuuronderzoek 2.3.1 InleidingIn het literatuuronderzoek wordt voornamelijk op zoek gegaan naar onderzoeken die het resultaat van het gebruik van ICT bestudeerd hebben, om vast te stellen wat de opbrengsten zijn. Hierbij wordt er zowel gekeken naar positieve als negatieve ervaringen, om een zo duidelijk mogelijk beeld te schetsen. Vanzelfsprekend is niet alleen de leeropbrengst relevant om te bestuderen. De effecten die het gebruik van ICT op zowel docenten als leerlingen hebben worden om deze reden ook bekeken, dit kan zowel affectief als cognitief zijn. Daarnaast wordt er gezocht naar de vaardigheden waarover zowel leerlingen als docenten dienen te beschikken om het nieuwe programma invulling te geven. Indien deze vaardigheden nog niet voldoende ontwikkeld zijn, zal er ook gekeken worden naar manieren waarop de vaardigheden ontwikkeld kunnen worden en voor wie dit voornamelijk relevant is.

Ook zeer van belang is waar de ICT ingezet kan worden en waarvoor het waardevol is. Draagt het alleen bij aan de motivatie van de leerlingen of zijn er ook andere belangen? En wat is de taak van de leerlingen, docenten en wellicht de overheid hierin? Past het toekomstbeeld met meer ICT in de lessen wel binnen het huidige curriculum of zullen er veranderingen aangebracht moeten worden? Om hierop antwoord te krijgen wordt gezocht naar literatuur over het Zweedse curriculum, omdat zij inmiddels hun curriculum hebben aangepast op het nieuwe geïnnoveerde onderwijs.

2.3.2 LiteratuurICT wordt steeds vaker ingezet in het onderwijs, van vijftien procent in 2007, naar 25 procent in 2015 (Algemene Vereniging Schoolleiders, 2015). Door middel van ICT wordt er geprobeerd het onderwijs te verbeteren en de leerlingen beter voor te bereiden op hun toekomst. Uit onderzoek blijkt enkel dat zowel de leerling als de docent al zeer tevreden over het huidige onderwijs is ("De stand van educatief Nederland 2009", 2009). Daarnaast staat Nederland in de subtop van de wereld wat betreft onderwijs ("De stand van educatief Nederland 2009", 2009).

Toch wordt ICT steeds meer toegepast. De vraag blijft echter: Verhoogt het gebruik van ICT de leeropbrengst? Onderzoek van Ekici & Pekmezci (2015) heeft uitgewezen dat het niveau van de leerlingen verhoogt, de zelfwerkzaamheid vooruit gaat en zelfs de houding tegenover het vak positiever wordt . Vanuit het perspectief van de docent veranderen er ook belangrijke zaken. Onderzoek van Uslu & Bümen (2012) laat zien dat de docenten zich op professioneel en didactisch gebied ontwikkelen naar mate ze meer met ICT bezig gaan . In Nederland geeft 79 procent van de docenten aan zichzelf vaardig te vinden op het gebied van ICT (Algemene Vereniging Schoolleiders, 2015). ICT-competente docenten in het vreemdetalenonderwijs geven aan positief te zijn over de competentieontwikkeling van hun studenten, wanneer ICT gebruikt wordt in de lessen (Malinina, 2015).

Toch zijn de opbrengsten niet voor alle studenten positief. Onderzoek van Skryabin, Zhang, Liu, & Zhang laat zien dat de getrokken lering uit de ICT lessen per leerling sterk kan verschillen (2015). Dit kan ten dele te wijten zijn aan een slecht ontwikkeld programma. Scholen in Zweden hebben hun curricula aangepast op het digitale tijdperk. Onderzoek naar het aangepaste curriculum laat zien dat gemiddeld gesproken de leerlingen er op vooruit gaan (Kajlert, 2001). De meest relevante bijkomstigheid van de leeropbrengst, is dat de leeropbrengst gerelateerd is aan het ontwikkelen van ICT-vaardigheden. In de toekomstige maatschappij worden vaardigheden in de digitale

11

7-10-2015

omgeving steeds belangrijker en ook als vanzelfsprekend gezien. Dit niet aanbieden op school zou simpelweg absurd zijn (Siddiq, Scherer & Tondeur, 2016).

Doch belangrijker dan de vaardigheden van de leerlingen in het klaslokaal, zijn de ICT-vaardigheden van docenten. Deze zijn absoluut een vereiste om een ICT programma goed vorm te geven (Albugami & Ahmed, 2015). Onderzoek wijst uit dat leerlingen vaak competent genoeg zijn om deel te nemen aan de digitale lessen, terwijl het ontwerpen van deze lessen nog wat lastiger bewijst.(Aslan & Chang, 2015). Om ICT-implementatie daadwerkelijk nuttig te laten zijn moet er structureel te werk gegaan worden (Goeman, Elen, Pynoo & Braak, 2015). Docenten moeten geholpen worden door middel van cursussen en handleidingen, maar ook in termen van tijd. Het ontwerpen van nieuwe lessen is nou eenmaal tijdrovend. Onderzoek wijst namelijk uit dat docenten heel graag ICT willen toepassen, maar zowel door gebrek aan middelen als stimulatie terugvallen in ouderwetsere methodes (Brun & Hinostroza, 2014). Daarnaast moet er rekening gehouden worden met de gestelde leerdoelen voor de doelgroep door de overheid (Konstantinos, Andreas & Karakiza, 2013). Digitale lessen worden snel als iets extra gezien en niet als onderdeel van het curriculum. Het gebruik van ICT in de lessen moet dus vooral als middel worden gezien, niet als doel.

2.3.3 ConclusiesDat ICT een steeds grotere rol gaat spelen in zowel het bedrijfs- als privéleven is niet onopmerkzaam gebleven. Steeds meer scholen zetten digitale hulpmiddelen in en veel onderwijsdeskundigen doen onderzoek naar de mogelijkheden van deze recente ontdekking. De uitkomsten van deze onderzoeken zijn ietwat uiteenlopend, al zijn ze vrijwel allen (overwegend) positief. Er schoort nog een hoop aan het onderwijs zoals het nu is en er zullen zaken moeten veranderen eer nieuw gereedschap kan worden ingezet.

De meeste onderzoeken geven aan dat zowel leerlingen als docenten een zeer positieve houding hebben tegenover het gebruik van ICT in de lessen. Het wordt als interessant en leuk beschouwd en volgens de onderzoeken wordt de leeropbrengst verhoogd. Ook de houding van de leerlingen tegenover het vak gaat erop vooruit en er zijn meer mogelijkheden tot differentiatie. Dit is ervan uitgaande dat de digitale hulpmiddelen als middel worden ingezet en niet als doel. De programma’s dienen het onderwijs te ondersteunen waar mogelijk, maar niet over te nemen.

Toch wordt de urgentie van het ontwikkelen van de zogenaamde ICT-vaardigheden sterk benadrukt. Zoals eerder genoemd stelt de maatschappij zich steeds verder in op de nieuwe digitale omgeving. De leerlingen die in het huidige systeem onderwezen worden, dienen voorbereid te worden op hun toekomst. Het werken aan de vaardigheden voor hun toekomst is hierom van groots belang. Sinds er (nog) geen specifiek vak bestaat in het nationale curriculum dat toegewijd is aan het ontwikkelen van digitale vaardigheden, dient dit verweven te worden in de reeds bestaande vakken. Het is de taak van de docenten van deze vakken om hier aan te werken, al vereist dit ook sterk ontwikkelde vaardigheden van de docenten zelf.

Uit de literatuur blijkt dat daar het beginpunt zit: De docenten moeten beginnen met het toepassen van de nieuwe digitale gereedschappen. Zij moeten boven de stof staan, de leerlingen kunnen helpen en zelf online lessen kunnen ontwikkelen. Dit vraagt veel van de docenten zelf. Ondanks dat het merendeel aangeeft digitaal competent te zijn, is het daadwerkelijk ontwikkelen van lessen waarin het gebruik van ICT als middel wordt gezien betrekkelijk lastig. Om dit toch te bewerkstelligen, moet structureel te werken

12

7-10-2015

worden gegaan. Docenten moeten zelf onderwezen worden door gespecialiseerden op het gebied van digitaal onderwijs, er moeten handleidingen beschikbaar worden gemaakt, voorbeeld lessen ontworpen worden en er moet tijd vrij gemaakt worden voor de docenten om het nieuwe onderwijs vorm te geven. Veel docenten hebben het relatief druk en het ontwikkelen van nieuw materiaal – zeker indien de docent niet bekend is met ICT – is zeer tijdrovend. Ook moet het ontwikkelen van nieuw lesmateriaal aantrekkelijk worden gemaakt voor docenten.

Het ontwikkelen van nieuwe soorten lessen voor het bestaande curriculum heeft een andere positieve bijkomstigheid: Docenten ontwikkelen zich meer op professioneel en didactisch gebied. Het kritisch kijken naar het eigen lesgeven, maar ook het bedenken van nieuwe passende leeractiviteiten, dwingt de docenten opnieuw overwegingen en beslissingen te maken. Toch dient dit niet enkel te werken op de vakdocenten, maar ook op het curriculum an sich. Het huidige curriculum is niet gemaakt voor digitaal onderwijs. Indien er grotere stappen worden gemaakt in de toekomst, zal ook het curriculum onder de loep moeten; anders worden de docenten te veel beperkt in hun mogelijkheden.

Een laatste opmerking dient ook niet afwezig te blijven: Digitaal onderwijs moet niet de hele les overnemen. Onderzoek wijst uit dat niet alle leerlingen profiteren van online werken. Verschillende leerlingen hebben verschillende leerstijlen, waaronder ook digitaal leren zou kunnen vallen. Ten allen tijden moet digitaal leren een onderdeel zijn van het gehele leren, net als de uitleg een onderdeel is van de les. Dit is van uiterst belang om te voorkomen dat leerlingen die digitaal minder snel ontwikkelen achterop raken.

In conclusie zijn er veel voordelen aan digitaal onderwijs, mits er een balans gehouden wordt in de manieren van leren. Zowel affectief als cognitief kunnen de leerlingen zich ontwikkelen wanneer er in de lessen ICT wordt gebruikt. Niet onverwacht, gezien ICT in de toekomst steeds belangrijker wordt. Voor deze toekomst is het van de belang dat de docenten zijn leerlingen voorbereidt. Het toepassen van digitaal onderwijs begint dus bij de docent: Hij dient competent te worden door middel van scholing, om dit vervolgens over te brengen op de leerlingen.

13

7-10-2015

HOOFDSTUK 3: HET BEROEPSPRODUCT3.1 EindconclusieUit zowel de praktijk- als de literatuurverkenning blijkt dat docenten hulp nodig hebben betreffende het nieuwe digitale onderwijs. De meeste leraren beschikken over de juiste competenties en zouden daardoor in principe zelfstandig aan de slag kunnen. Het gebrek aan kennis over de mogelijkheden van de digitale lessen en het gebruik van de toepassingsmogelijkheden is echter het grootste probleem; docenten weten niet hoe. Omdat de docenten niet gewend zijn te werken met de verschillende websites, is het voorbereiden erg tijdrovend. Naar mate zij bekender raken met de voorbereidingen, zal de tijdsbesteding ook minimaal worden. Om het gebruik van de Chromebooks tijdens de lessen Engels te faciliteren is een handleiding voor verschillende toepassingsmogelijkheden een uitkomst. Deze handleiding moet de docenten in staat stellen om zelfstandig aan de slag te gaan en om eigen lesonderdelen te ontwikkelen.

3.2 OntwerpeisenOm een goed bruikbare handleiding te schrijven dient het product aan verscheidene ontwerpeisen te voldoen. Zo behoort het document een gestructureerde en overzichtelijke opbouw te hebben, zodat de docenten eenvoudig kunnen zien wat de voor- en nadelen van de toepassing zijn. Behalve de voor- en nadelen, moet het product ook weergeven hoeveel tijd de docent ongeveer kwijt is aan het gebruiken van de website in de les en wat de voorwaarden zijn om de voorbereide digitale les daadwerkelijk te kunnen toepassen. Vervolgens is een korte uitleg over de toepassing van belang, zodat direct duidelijk is wat het doel ervan is. Vanzelfsprekend is het doel van een handleiding dat er uitgelegd wordt hoe de toepassing gebruikt kan worden. Het product zal dus ook een stapsgewijze uitleg moeten bevatten om de toepassing van verschillende digitale hulpmiddelen zo veel mogelijk te faciliteren. Als laatste is het belangrijk om aan te geven voor wat voor doeleinden de toepassingen gebruikt kunnen worden. Op deze manier kunnen docenten het eenvoudig toepassen en is er wederom sprake van tijdsbesparing.

3.3 VormgevingHet algehele beroepsproduct is een handleiding voor het gebruik van de Chromebooks tijdens de lessen Engels. Het product zelf is bedoeld voor de docenten Engels en eventueel andere docenten die de ambitie hebben om meer met de Chromebooks te doen. Deze docenten zijn ontwikkeld qua ICT-vaardigheden, maar zijn onbekend met de mogelijkheden die het digitale tijdperk biedt voor het onderwijs. De indirecte doelgroep zijn eerste- en tweedeklassers op de MAVO. De lessen moeten voor hun ontworpen worden en de toepassingen dienen daardoor geschikt te zijn voor 13- tot 15-jarigen.

Het effect van het ontwikkelde product moet zijn dat de docenten zelfstandig aan de slag kunnen met de nieuw verkregen kennis. Zij moeten een stappenplan kunnen volgens om vervolgens hun eigen digitale lessen voor te bereiden. Daarnaast dient het product de docenten te motiveren, omdat ze minder tijd kwijt zullen zijn aan het ontdekken en/of op zoek gaan naar verschillende toepassingen.

Het product zal in principe digitaal worden aangeboden, maar zal voor een enkeling op verzoek geprint worden. Dit omdat het open hebben van verschillende schermen verhinderend kan zijn. Het aflezen van papier om vervolgens digitaal in de praktijk te

14

7-10-2015

brengen kan het proces van het ontwikkelen van digitale lessen faciliteren. Met oog op duurzaamheid wordt er puur geprint op verzoek. Hierdoor wordt er geen onnodig papier verspild.

Het uiteindelijke product zal ongeveer 15 pagina’s omvatten. Dit is inclusief inhoudsopgave, inleiding en zes uitgewerkte toepassingen.

15

7-10-2015

HOOFDSTUK 4: EVALUATIE EN PRESENTATIE4.1 PresentatieDe presentatie van mijn beroepsproduct gaat voor verschillende groepen plaatsvinden. Allereerst presenteer ik het product aan mijn collega’s Engels, voor wie het product geschreven is. Dit gebeurt aan het einde van een vakgroepvergadering en zal in een informele setting plaatsvinden. Dit biedt de docenten de mogelijkheid om veel vragen te stellen en om het product goed te bekijken. Na een korte uitleg van mijn kant en het proberen van één toepassing door mijn collega’s, zal ik hen onderstaande vragen stellen:

1. Vind je het product op deze manier klaar voor gebruik of mis je nog wat?

2. Zijn de toepassingen geschikt voor eerste- en tweedejaars mavoleerlingen? Waarom wel/niet?

3. Vind je het geheel overzichtelijk?

Vervolgens houd ik ook een presentatie voor de ouders van de school. Deze presentatie zal een meer formele setting hebben en zal voornamelijk gaan over de introductie en het nut van de Chromebooks. Deze presentatie zal ongeveer een half uur duren en hier zal geen aparte vragenlijst over zijn. Het doel van deze presentatie is om voornamelijk het onderzoek voorafgaande aan het beroepsproduct in beeld te brengen.

4.2 EvaluatieDe evaluatie heeft plaatsgevonden aan de hand van de bovenstaande vragen. De resultaten zijn hieronder kort besproken per vraag:

1. Vind je het product op deze manier klaar voor gebruik of mis je nog wat?

Uit bevraging van zowel collega’s als opdrachtgever bleek dat men enorm tevreden was en absoluut niets miste. De handleiding was duidelijk, creatief, en gestructureerd.

2. Zijn de toepassingen geschikt voor eerste- en tweedejaars mavoleerlingen? Waarom wel/niet?

De docenten achtte de toepassingen zeer geschikt, omdat ze gevarieerd zijn, doch eenvoudig te gebruiken. Ook komt er regelmatig een spelelement in terug en bieden de toepassingen veel opties voor leerlingen om creatief aan de slag te gaan.

3. Vind je het geheel overzichtelijk?

Deze vraag was al eerder beantwoord bij vraag één. De docenten vonden het document zeer gestructureerd en na een korte instructie waren ze enthousiast om aan de gang te gaan.

16

7-10-2015

LITERATUURLIJST

Albugami, S., & Ahmed, V. (2015). Success factors for ICT implementation in Saudi secondary schools: From the perspective of ICT directors, head teachers, teachers and students. International Journal Of Education & Development Using Information & Communication Technology, 11(1), 36-54.

Algemene Vereniging Schoolleiders, (2015). ICT steeds vaker benut in het onderwijs. Geraadpleegd op 30 november 2015 van http://www.avs.nl/artikelen/ictsteedsvakerbenutinhetonderwijs

Aslan, A., & Chang, Z. (2015). Pre-Service Teachers' Perceptions of ICT Integration in Teacher Education in Turkey. Turkish Online Journal Of Educational Technology, 14(3), 97-110.

Brun, M., & Hinostroza, J. E. (2014). Learning to become a teacher in the 21st century: ICT integration in Initial Teacher Education in Chile. Journal Of Educational Technology & Society, 17(3), 222-238.

De stand van educatief Nederland 2009. (2009, February 10). Retrieved from https://www.onderwijsraad.nl/publicaties/2009/de-stand-van-educatief-nederland-2009/volledig/item395

Donk, C. van der, & Lanen, B. van. (2009). Praktijkonderzoek in de School. Bussum, Nederland: Uitgeverij Coutinho.

Ekici, F. T., & Pekmezci, S. (2015). Using ICT-Supported Narratives in Teaching Science and their Effects on Middle School Students. Turkish Online Journal Of Educational Technology, 14(4), 173-186.

Goeman, K., Elen, J., Pynoo, B., & Braak, J. (2015). Time for action! ICT Integration in Formal Education: Key Findings from a Region-wide Follow-up Monitor. Techtrends: Linking Research & Practice To Improve Learning, 59(5), 40-50. doi:10.1007/s11528-015-0890-6

Kajlert, L. (2001). Swedish Schools The National Action Programme for ICT in. Educational Media International, 38(2/3), 111-118. doi:10.1080/09523980110041926

Konstantinos, T., Andreas, A., & Karakiza, T. (2013). Views of ICT Teachers about the Introduction of ICT in Primary Education in Greece. Turkish Online Journal Of Educational Technology - TOJET, 12(1), 200-209.

Malinina, I. (2015). ICT Competencies of Foreign Languages Teachers. Procedia - Social And Behavioral Sciences, 182(4th WORLD CONFERENCE on EDUCATIONAL TECHNOLOGY RESEARCHES (WCETR-2014), 75-80. doi:10.1016/j.sbspro.2015.04.740

17

7-10-2015

Siddiq, F., Scherer, R., & Tondeur, J. (2016). Teachers' emphasis on developing students' digital information and communication skills (TEDDICS): A new construct in 21st century education. Computers & Education, 92-931-14. doi:10.1016/j.compedu.2015.10.006

Skryabin, M., Zhang, J., Liu, L., & Zhang, D. (2015). How the ICT development level and usage influence student achievement in reading, mathematics, and science. Computers & Education, 8549-58. doi:10.1016/j.compedu.2015.02.004

Smit, E. (2015). Digitaal lesmateriaal op de Chromebooks

Uslu, O., & Bümen, N. T. (2012). Effects of the Professional Development Program on Turkish Teachers: Technology Integration along with Attitude Towards ICT in Education. Turkish Online Journal Of Educational Technology, 11(3), 115-127.

18

7-10-2015

BIJLAGENBijlage I: Formulier verkenning

19

7-10-2015

Bijlage II: Formulier Ontwerp

20

7-10-2015

21

7-10-2015

Bijlage III: Beoordelingsadvies

22

7-10-2015

Bijlage IV: Vragenlijst docentenChromebook in de lessen Engels

Hoe vaak heb je in de afgelopen periode de Chromebooks in de lessen Engels gebruikt?

o  Elke leso  Elke weeko  Een aantal keero  Eenmaligo  Nooit

Van welke van de volgende programma's/sites heb je wel eens gehoord?

> Dus niet persé gebruikt, maar gehoord.

o  Socrativeo  Kahooto  Mentimetero  Zaptiono  Thinglinko  Postermywallo  Other: 

Welke van de volgende programma's/sites heb je wel eens gebruikt?

> Nu dus wel daadwerkelijk gebruikt.

o  Socrativeo  Kahooto  Mentimetero  Thinglinko  Postermywallo  Other: 

Indien je al eens Chromebooks gebruikt hebt, hoe beviel dit?

o  Zeer goed, zeker voor herhaling vatbaaro  Leuk, maar ik zou het niet nog eens doeno  Niet goed, ik zou het niet nog eens doen.o  Niet van toepassingo  Other: 

Wat is/zijn de voornaamste reden(en) dat je Chromebooks weinig tot niet gebruikt?

o  Ik weet niet wat ik ermee kan doen.o  Het kost me te veel tijd om voor te bereiden.o  Het gebruik van Chromebooks spreekt me niet aan.o  Ik zie het nut er niet van in.o  Niet van toepassing

23

7-10-2015

o  Other: 

24

7-10-2015

Bijlage V: E-mail pilot

25

7-10-2015

Bijlage VI: Checklist

Checklist

Kruis in deze checklist aan wat aanwezig is in je digitale lesmateriaal. Op deze manier kan je zien aan welke eisen je al voldaan hebt en wat er eventueel nog ontbreekt!

Het lesmateriaal is toegankelijk voor de chromebooks.

Er wordt een koppeling naar de kerndoelen gemaakt.

Het lesmateriaal sluit qua inhoud aan bij het curriculum.

Het lesmateriaal is up-to-date.

In het lesmateriaal wordt aangegeven of het getoetst zal worden.

26

7-10-2015

Het design van het lesmateriaal bevat verschillende soorten media.

Bij de instructie worden tekst en beelden gebruikt.

In het lesmateriaal is geen irrelevante en niet nuttige informatie aanwezig. De leerdoelen voor de leerlingen zijn helder geformuleerd.

Het lesmateriaal sluit aan bij de belevingswereld van de leerling en de actualiteit.

Het lesmateriaal is gebruikersvriendelijk.

In het lesmateriaal wordt aangegeven of het aansluit bij een bepaalde lesmethode.

Het doel van het lesmateriaal wordt aangegeven.

Het is duidelijk op welke leeromgeving het lesmateriaal werkt.

Er wordt aangegeven op welke besturingssystemen en hardware het lesmateriaal wekt.

Indien externe programma’s/app’s nodig zijn voor het lesmateriaal, wordt dit aangegeven.

Bij het lesmateriaal worden de gebruiksvoorwaarden genoemd.

(Eline Smit, 2014)

27

7-10-2015

Bijlage VII: UrenverantwoordingAantal uur Datum Bezigheid

2 11-09-2015 Probleem verkennen/onderwerp bepalen

1 11-09-2015 Gesprek met opdrachtgever

2 11-09-2015 Schrijven hoofdstuk 1: Inleiding

2 18-09-2015 Opzetten en afnemen enquête praktijkverkenning

3 18-09-2015 Verwerking enquête resultaten

2 25-09-2015 Onderzoek bestaand beroepsproduct + verslaglegging

20 02-10-2015 tot 16-10-2015

Verscheidene lesvoorbereidingen/oriëntatie op digitale toepassingen

4 23-10-2015 Literatuuronderzoek + verslaglegging

4 05-11-2015 Voorbereiding pilot + uitvoering + verslaglegging

2 12-11-2015 Overleg met opdrachtgever

2 12-11-2015 Afronden hoofdstuk 2

15 20-11-2015 tot 04-12-2015

Verdere oriëntatie op digitale toepassingen

1 08-01-2016 Verwerking feedback Rieke

2 12-01-2016 Schrijven hoofdstuk 3

4 14-01-2016 Ontwikkelen beroepsproduct

1 14-01-2016 Schrijven hoofdstuk 4

3 16-01-2016 Schrijven hoofdstuk 5

4 21-01-2016 Voorbereiden en geven presentatie

15 n.v.t. Overige uren; korte gesprekjes, bijeenkomsten BP I, telefoongesprekken; korte aanpassingen.

Totaal aantal uren: 89

28

7-10-2015

Bijlage VIII: Beroepsproduct

29

Irene van der Spoel

HANDLEIDING CHROMEBOOKLESSENToepassing van de Chromebooks in de lessen Engels

7-10-2015

INLEIDING

Na uitvoerig onderzoek naar zowel praktijk als literatuur is gebleken dat zowel leerlingen als docenten erg gemotiveerd zijn om aan de slag te gaan met Chromebooks tijdens de lessen, specifiek gericht op de lessen Engels. Het grootste probleem dat zich blijkt voor te doen is dat de docenten zich niet bewust zijn van de mogelijkheden en toepassingen van verschillende online materialen. Om het toepassen van digitale hulpmiddelen te faciliteren, is deze handleiding geschreven.

In deze handleiding komen zes websites aan bod. Per digitaal middel zal beschreven worden wat de voor- en nadelen zijn, wat doe toepassingsmogelijkheden zijn, wat de voorwaarden zijn en hoe de website en/of het programma werkt. Daarnaast zal kort weergegeven worden hoeveel tijd er ongeveer aan besteed kan worden tijdens de les.

Mochten er vragen zijn over onderstaande programma’s of als er vraag is naar begeleiding, schroom niet mij te contacteren op irene@irenevanderspoel.com.

NB: De inhoudsopgave van dit beroepsproduct is niet weergegeven in dit document, omdat de verwijzingen dan niet kloppen. Het echte beroepsproduct is toegevoegd op DPF en heeft wel een inhoudsopgave.

30

7-10-2015

Kahoot Leerlingen reageren zeer positief Eenvoudig in gebruik Er zijn reeds bestaande Kahoots Mogelijkheid tot extra

filmpjes/plaatjes× Leerlingen worden snel druk× Beperkt aantal vragen× Korte vragen/antwoorden× Inloggen van leerlingen kan veel tijd kosten

In het kortKahoot is een online quiz die de docent van tevoren maakt. De interactieve quiz wordt op het bord afgespeeld en de leerlingen loggen met hun telefoon of Chromebook in. Via hun digitale apparaat kunnen de leerlingen de vragen beantwoorden. De antwoorden op de vragen en een overzicht wie het beste presteert worden direct weergegeven. Achteraf kan de docent een rapport downloaden.

Figuur 1:

Beeldschermweergave na inloggen (Kahoot)

Stapsgewijze uitlegVoorbereiding – 5 tot 20 minuten (afhankelijk van de hoeveelheid vragen)

1. Ga naar www.create.kahoot.it2. Log in of maak een account aan.3. Zie Figuur 1:

Blauwe pijl: Als je hier klikt, maak je een nieuwe quiz aan.Rode pijl: Als je hier klikt, maak je een nieuwe discussie aan.Groene pijl: Als je hier klikt, maak je een nieuwe enquête aan.Gele pijl: Als je hier klikt, ga je naar jouw reeds bestaande quizzen. Paarse pijl: Als je hier klikt, ga je naar publiekelijke reeds bestaande quizzen.

4. Klik op Quiz (Figuur 1: blauwe pijl).

31

Voorwaarden: Internet verbinding Beamer Telefoon of Chromebook Kahoot account (docent)

Klassikaal – formatieve toetsing – 5 tot 20 minuten

7-10-2015

5. Geef je quiz een naam.6. Vul de eerste vraag en antwoorden in.

7. Klik op incorrect onder het juiste antwoord (rode pijl).8. Optioneel: Voeg een plaatje (gele pijl) of video (paarse pijl) toe.

Optioneel: Geef aan of de leerlingen wel of geen punten krijgen voor de vraag (groene pijl).Optioneel: Zet een tijdlimiet (blauwe pijl).

9. Klaar? Klik op + Add question (zwarte pijl) voor een nieuwe vraag.Klik op Save & Continue (oranje pijl) om je quiz op te slaan.

10. Opslaan? Vul de juiste informatie in zoals aangegeven.11. Optioneel: Voeg een foto of YouTube video in als cover. Dit wordt weergegeven

terwijl de leerlingen inloggen.

32

Figuur 2: Beelschermweergave eerste vraag (Kahoot)

7-10-2015

Tijdens de les (2 minuten)

1. Ga naar www.create.kahoot.it en log in.

2. Ga naar je eigen Kahoots (figuur 1; gele pijl)

3. Zet de beamer aan.4. Kies een Kahoot (quiz) en klik op

Play5. Kies de gewenste instellingen (zie

figuur 3) en klik op Launch.6. Laat de leerlingen inloggen op

www.kahoot.it met de game pin.

33

Figuur 3: Beeldschermweergave start Kahoot

Begin van de les:Voorkennis activerenHerhaling van vorige les

Als hoofdactiviteit:Leerlingen maken zelf/samen een quiz

Einde van de les:Formatieve toetsSamenvatting van de les

Toepassingsmogelijk-heden

7-10-2015

Extra tips:

→ Vul het goede antwoord steeds als eerste in en klik tijdens de quiz op Randomize order of answers. Dit scheelt tijd in het verdelen van de antwoorden.

→ Gebruiken leerlingen een rare naam? Klik op de naam om ze uit het spel te gooien.

→ Voor extra leeropbrengst: Stop even na elke vraag om het goede antwoord toe te lichten.

→ Het maken van een Kahoot is eenvoudig; als differentiatie kan je slimmere leerlingen tijdens je les een quiz laten maken.

34

7-10-2015

Socrative Leerlingen reageren zeer positief Eenvoudig in gebruik Meerdere mogelijkheden in vragen Progressie van individuele leerlingen is

duidelijk zichtbaar. Meerdere manieren om te testen

mogelijk. Leerlingen kunnen op hun eigen tempo

werken.× Korte vragen moeten erg precies

(andere interpunctie maakt een antwoord goed/fout)

× Maximaal één activiteit op het zelfde moment.In het kortOp Socrative maakt de docent een eigen klaslokaal aan waar quizzen gespeeld kunnen worden. Er is keuze tussen een reguliere quiz, een zogenaamde space race en een snelle vraag. Terwijl de leerlingen de quiz maken, kan de docent exact zien hoe het gaat.

Stapsgewijze uitleg

1. Ga naar www.socrative.com2. Kies Teacher Login (rechtsboven) 3. Log in of maak een account aan.4. Kies settings en dan help (rode pijl)

5. Per optie staat hier exact uitgelegd hoe je te werk gaat.

35

Individueel/groepjes – formatieve toetsing – > 5 minuten

Voorwaarden: Internet verbinding Chromebook Socrative account (docent)

Figuur 4: Beeldschermweergave Socrative

Begin van de les:Voorkennis activerenHerhaling van vorige lesMeningen vragenKorte vraag

Als hoofdactiviteit:Leerlingen maken zelf/samen een quiz

Einde van de les:Formatieve toetsSamenvatting van de lesHuiswerkopdrachtVerwerkingsopdrachtEvalueren

Toepassingsmogelijk-heden

7-10-2015

Extra tips:

→ Na de Socrative quiz kan je een Excelsheet downloaden met de resultaten. Handig voor een enquête of feedback voor jezelf.

→ Wees consistent in het gebruik van interpunctie en vertel de leerlingen dit, op deze manier maken ze minder fouten.

→ Wees voorzichtig met het laten zien van antwoorden op het bord; leerlingen maken hier misbruik van.

36

7-10-2015

Zaption Leerlingen reageren zeer positief Eenvoudig in gebruik Ideaal voor luistervaardigheid Progressie van individuele leerlingen

is duidelijk zichtbaar. Leerlingen kunnen op hun eigen

tempo werken.× Duurt langer om te maken× Gratis versie heeft beperkte

mogelijkhedenIn het kortZaption is een website die de mogelijkheid biedt om een video van YouTube aan te passen en er vragen/plaatjes/tekst in te zetten. De leerlingen kijken het zelfgemaakte filmpje tijdens de les en beantwoorden vragen terwijl ze luisteren.

Stapsgewijze uitlegVoorbereiding:

1. Ga naar www.Zaption.com en log in/maak een account aan.2. Speel de video Welcome to Zaption af, waarin alles uitgelegd wordt.

Tijdens de les:

1. Geef de leerlingen de link van je tour. Laat ze het afspelen!

37

Voorwaarden: Internet verbinding Chromebook Zaption account (docent) Oor telefoontjes

Individueel – oefenen – > 5 minuten

Begin van de les: Onderwerp introduceren

Als hoofdactiviteit:Luistervaardigheid oefenenZelf een tour maken

Einde van de les: Samenvatting van de lesHuiswerkopdrachtVerwerkingsopdracht

Toepassingsmogelijk-heden

7-10-2015

Extra tips:

→ Zorg dat je na de tour een andere opdracht hebt. Sommige leerlingen gaan sneller dan de anderen.

→ In plaats van een extra opdracht, kan je ook aan het einde van de tour een stukje zonder vragen doen, zodat de leerlingen die langzamer zijn geen vragen missen.

→ Gebruik niet te veel vragen; extensief luisteren is ook goed.

→ Probeer motiverend, authentiek materiaal te gebruiken.

→ Ondertiteling in de video helpt de leerlingen om de video beter te begrijpen. Let wel op dat ze alsnog luisteren!

38

7-10-2015

ThingLink Creatieve tool Eenvoudig in gebruik Geen voorbereidingstijd Meerdere leerstrategieën× Leerlingen hebben een account nodig× Heeft minder te maken met

vakspecifieke stofIn het kortThinkLink is een website waarop leerlingen online een poster kunnen maken. Ze kiezen eerst een afbeelding om daar vervolgens links, plaatjes, filmpjes en tekst op te plaatsen. Deze interactieve poster kan gemaakt worden over elk denkbaar onderwerp en kan zo uitgebreid als gewenst. Na afloop kunnen de leerlingen de poster delen, maar ook presenteren.

Een leuke variatie op ThingLink is www.PosterMyWall.com.

Stapsgewijze uitleg

Voor de les:

1. Ga naar www.ThingLink.com en log in/meld je aan.2. Kies één van de tutorial video’s om jezelf wegwijs te maken op de website.

Tijdens de les:

1. Vraag de leerlingen naar www.ThingLink.com te gaan.2. Laat de leerlingen een account aanmaken.3. Geef suggesties voor tags

39

Individueel/groepjes/klassikaal – creëren – > 10 minuten

Voorwaarden: Internet verbinding Chromebook ThingLink account (leerlingen +

docent)

Begin van de les: Onderwerp introducerenVoorkennis activerenVoorkennis in kaart brengen

Als hoofdactiviteit:Poster maken voor presentatieEen onderwerp uitwerken

Einde van de les: Samenvatting van de lesHuiswerkopdrachtVerwerkingsopdracht

Toepassingsmogelijk-heden 7-10-2015

Extra tips:

→ Geef een duidelijk onderwerp aan, zodat de leerlingen een doel hebben.

→ Stel een tijd vast voor hoe lang de leerlingen opzoek mogen naar een achtergrond foto.

→ Stel eisen aan de hoeveelheid vakgebonden aspecten die in de poster terug moeten komen.

40

7-10-2015

→

Online Mindmaps Geeft veel structuur Eenvoudig in gebruik Geen voorbereidingstijd× Kan meer tijd kosten dan een

reguliere woordspinIn het kortOnline mindmaps bieden de mogelijkheid om snel en overzichtelijk stof te structureren. Er zijn verschillende websites zoals: www.bubble.us, www.mindmeister.com en www.emindmaps.nl.

Stapsgewijze uitleg

Deze toepassingen vereisen vrijwel geen uitleg. Door naar de genoemde websites te gaan, kan eenvoudig een mindmap worden gemaakt.

41

Individueel/groepjes/klassikaal – creëren/structureren – > 2 minuten

Voorwaarden: Internet verbinding Chromebook ThingLink account (leerlingen +

docent)

Begin van de les: Onderwerp introducerenVoorkennis activerenVoorkennis in kaart brengen

Als hoofdactiviteit:Begrippen met elkaar verbindenAls leidraad voor presentatie

Einde van de les: Samenvatting van de lesHuiswerkopdrachtVerwerkingsopdracht

Toepassingsmogelijk-heden 7-10-2015

Extra tips:

→ Geef een duidelijk onderwerp aan, zodat de leerlingen een doel hebben.

→ Stel een tijd vast voor hoe lang de leerlingen hebben.→ Stel eisen aan hoe groot de woordspin ongeveer moet

zijn.→ aspecten die in de poster terug moeten komen.

42

7-10-2015

→

Nearpod Geeft veel structuur Maakt de uitleg interactief Eenvoudig in gebruik× Binnen een gratis account beperkte

mogelijkheden× Kost relatief veel tijd

In het kortNearpod is het interactieve broertje van PowerPoint. Je creëert een online slideshow waarin vragen, tekeningen en stemrondes verwerkt zitten. De leerlingen loggen in via een code en zien daarmee de slideshow op hun Chromebook. Ze kunnen direct reageren op vragen en de docent kan de antwoorden direct waarnemen.

Stapsgewijze uitleg

1. Ga naar www.nearpod.com en log in/meld je aan.2. Bekijk de Get Started slideshow om zelf te ervaren hoe een Nearpod session

wordt gemaakt en hoe de leerlingen het zien.

43

Klassikaal – uitleg geven

Voorwaarden: Internet verbinding Chromebook Nearpod account (docent)

Deze website is voornamelijk nuttig voor de uitleg. Voor andere lesdoeleinden is het niet erg geschikt.

Toepassingsmogelijk-heden 7-10-2015

Extra tips:

44

7-10-2015

→ Probeer een vaste structuur te handhaven, bijvoorbeeld na elk stukje theorie één vraag.

→ Let op dat de digitale vragen niet ten koste van de mondelinge vragen gaan.

→ Maak je Nearpod Session niet te groot; dan loopt het programma makkelijk vast.

→ Gebruik weinig tekst; veel tekst ziet er vaak onoverzichtelijk uit.

45