It’s the student, stupid!

Samenvatting onderzoeksverslag Master Learning & Innovation JaapJan Vroom 1 juni 2011

Leraar: “Dat studenten een mening geven over hun

onderwijs vind ik helemaal prima. Het mooie is dat als wij er in kunnen bijdragen, als het kan, dan hebben ze het gevoel

dat ze gehoord worden. Dat vind ik wel belangrijk.”

Ondanks de snelle evolutie van ICTmiddelen en de kansen die dit biedt tot verbetering van het onderwijs, evolueert de gemiddelde MBO-leraar op dit gebied niet of nauwelijks. Er zijn diverse manieren bedacht om het gebruik van E-learning door leraren in het onderwijs te bevorderen, maar tot nu toe hebben deze op leraren weinig effect gehad. De gebruikelijke innovatiemethoden zijn op dit gebied de afgelopen vijftien tot twintig jaar niet echt succesvol gebleken: E-learning wordt in het MBO nog relatief weinig gebruikt.

ChangeByChange - wat is er anders? -

De gangbare wijze van innoveren richt zich bijna altijd op de leraar. De leraar is intermediair tussen innovator, onderwijs en student. In mijn onderzoek is de vraag aan de orde of er op het Deltion College een alternatieve innovatie-strategie gebruikt kan worden die het gedrag van leraren verandert door zich te richten op de student in plaats van rechtstreeks op de leraar. Zo’n alternatieve strategie is ChangeByChange, een strategie die niet uitgaat van dwang van boven, die niet het initiatief bij de leraren laat liggen maar uitgaat van de sturende kracht en invloed van studenten.

Mijn hypothese is dat gebruik van deze innovatie-strategie op het Deltion College leidt tot meer gebruik van E-learning. Deze hypothese heb ik getest op het team Apothekersassistent. Omdat het voor mij niet mogelijk was elke vorm van E-learning in het onderzoek te betrekken heb ik mij enkel op het gebruik van N@tschool gericht.

[ChangeByChange is

een alternatieve

innovatiestrategie,

gericht op

verandering van

lerarengedrag en

onderwijspraktijk

met verandering

van

studentengedrag als

belangrijkste

prikkel.]

De gebruikelijke wijze van innoveren

- de Onderzoeksvraag - Centraal in mijn onderzoek staat dus de vraag of de alternatieve innovatie-strategie ChangeByChange bij leraren van de opleiding apothekersassistent op het Deltion College tot een toename van het gebruik van N@tschool leidt. De daaruit volgende deelvragen zijn: 1. Op welke manier wordt E-learning bij de start van het onderzoek gebruikt bij de opleiding apothekersassistent? 2. Welke veranderingen in het gebruik van N@tschool treden op bij leraren van

het team apothekersassistent na het toepassen van de interventie ChangeByChange?

3. Welke veranderingen in houding treden op ten opzichte van het gebruik van N@tschool bij leraren van het team apothekersassistent na het toepassen van de interventie ChangeByChange?

4. In hoeverre zijn deze veranderingen toe te schrijven aan ChangeByChange?

- de Innovatie - Om deze onderzoeksvragen te beantwoorden is een innovatie op basis van de strategie ‘ChangeByChange’ uitgevoerd bij een studentengroep en een lerarenteam van ROC Deltion College. N@tschool is bij de studentengroep geïntroduceerd en in gebruik genomen. Na vijf weken hebben de studenten verslag gedaan in een teamoverleg en hebben zij gevraagd of N@tschool het volgende cursusjaar weer ingezet kon worden. Enkele weken later heeft het team aangegeven N@tschool te willen gaan inzetten.

- Onderzoek en Resultaten –

In het naast deze innovatie lopende onderzoek naar de effecten van ChangeByChange (CbC) zijn gesprekken met studenten, leraren en onderwijsmanager geanalyseerd vanuit een vijftal perspectieven.

Innoveren volgens de ChangeByChange strategie

[Het uitgangspunt

van deze strategie:

verander de student

en je verandert de

leraar en het

onderwijs, wordt in

dit

praktijkonderzoek

bevestigd.]

Wat beïnvloedt de leraar als het gaat om zijn gebruik van N@tschool: het team, z’n studenten, het management, de E-learning deskundige of misschien wel randvoorwaarden op het gebied van kennis en ICT? De resultaten laten zien dat de houding van leraren tov N@tschool in grote mate positief beïnvloed kan worden door studenten. Leraren zijn hierdoor bereid N@tschool eerder te gebruiken. Ook bijzonder positief bleek de invloed van een E-learningexpert te zijn tijdens de uitvoering van de innovatie. Een neveneffect van CbC is de invloed die deze strategie heeft op de studenten zelf: de serieus genomen studenten gaan op een volwassener manier met hun schoolwerk om.

- Discussiepunten - Kan CbC ook op andere gebieden ingezet worden? Ik zelf denk van wel. Als een ingezette verandering bij de student voldoet zal hij deze ervaring overbrengen op de betreffende leraar en vragen om participatie van die leraar. Leraren hebben aangegeven de rol van de deskundige als essentieel te beschouwen. Kunnen we het CbC-model op het Deltion zo vormgeven dat we studenten inzetten om de leraar te ‘boosten’ om hun houding te veranderen, terwijl een intern expert zich bezighoudt met de begeleiding van de innovatie?

Eén van de voorwaarden om CbC te kunnen gebruiken is een bepaalde mate van student georiënteerdheid van de leraar. Kunnen we dit ook omdraaien: zorgt CbC er voor dat leraren studentgeoriënteerder worden? Het lijkt er wel op.

[De conclusie is dat

ChangeByChange

op het Deltion

bruikbaar is als

strategie om de

houding van leraren

tov het gebruik van

N@tschool te

verbeteren.]

Manager: “In de teamvergadering merk je

dat die invloed van de student er tot op zekere

hoogte wel is. Daar zijn ze sneller gevoelig voor dan als dat van de organisatie vandaan komt. Ze denken dan ”dat hebben zij weer

voor ons bedacht”. Nu heeft het direct verbinding met hun dagelijkse werk,

want het komt bij de studenten vandaan.”