CBFA - Consultaties - omzetting van Richtlijn 2007/36 ......2009/06/22 · De manière générale,...

22.06.2009

AVANT-PROJET VOORONTWERPLoi concernant l’exercice de certainsdroits des actionnaires de sociétés

cotées

Wet betreffende de uitoefening vanbepaalde rechten van aandeelhouders

van genoteerde vennootschappenExposé des motifs Memorie van toelichting

Mesdames, Messieurs, Dames en heren,

Le projet de loi que le Gouvernement al’honneur de soumettre à votre délibération apour objet de transposer en droit belge ladirective 2007/36/CE du Parlement européenet du Conseil du 11 juillet 2007 concernantl’exercice de certains droits des actionnairesde sociétés cotées1 (ci-après, « laDirective »).

Het wetsontwerp dat de Regering de eer heeftu ter beraadslaging voor te leggen, zorgt voorde omzetting in Belgisch recht van Richtlijn2007/36/EG van het Europees Parlement ende Raad van 11 juli 2007 betreffende deuitoefening van bepaalde rechten vanaandeelhouders in beursgenoteerdevennootschappen1 (hierna "de Richtlijn"genoemd).

Cette Directive s’inscrit dans leprolongement du plan d’action de laCommission européenne pour lamodernisation du droit des sociétés et lerenforcement du gouvernement d'entreprisedans l'Union européenne2. Elle a pour objetde favoriser et faciliter l’exercice du droit devote des actionnaires de sociétés dont lesactions sont admises aux négociations sur unmarché réglementé quel que soit le lieu derésidence de l’actionnaire : l’actionnaire nerésidant pas dans le même Etat membre quecelui dont relève la société, doit pouvoirexercer son droit de vote aussi aisémentqu’un résident de l’Etat membre en question.Outre qu’il est un élément du prix à payerpour acquérir des actions, le droit de vote estégalement le moyen par excellence par lequell’actionnaire peut exercer un contrôle sur lefonctionnement de la société et ainsicontribuer à un gouvernement d’entreprisesain3.

Deze Richtlijn kwam tot stand in het kielzogvan het actieplan van de EuropeseCommissie voor de modernisering van hetvennootschapsrecht en de verbetering van decorporate governance in de Europese Unie2.Zij wil de aandeelhouders vanvennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt ertoe aanzetten hunstemrecht uit te oefenen en dit voor henvergemakkelijken, ongeacht hunverblijfplaats: een aandeelhouder die geeningezetene is van de lidstaat waaronder devennootschap ressorteert, moet zijn stemrechteven gemakkelijk kunnen uitoefenen als eeningezetene van de betrokken lidstaat. Naasteen onderdeel van de prijs die bij deverkrijging van de aandelen moet wordenbetaald, vormt het stemrecht voor deaandeelhouder ook het middel bij uitstek ominspraak uit te oefenen op de werking van devennootschap en aldus bij te dragen tot eengoede corporate governance3.

La Directive porte sur l’exercice de certainsdroits d’actionnaires attachés à des actions

De Richtlijn heeft betrekking op deuitoefening van bepaalde aan aandelen met

1 J.O.U.E., L 184 du 14 juillet 2007, p. 17. 1 P.B.EU., L 184 van 14 juli 2007, p. 17.2 Communication de la Commission au Conseil et au

Parlement européen, « Modernisation du droit dessociétés et renforcement du gouvernementd'entreprise dans l'Union européenne - Un plan pouravancer », COM (2003) 284 du 21 mai 2003.

2 Mededeling van de Commissie aan de Raad en hetEuropees Parlement, "Modernisering van hetvennootschapsrecht en verbetering van de corporategovernance in de Europese Unie - Een actieplan",COM (2003) 284 van 21 mei 2003.

3 Considérant n° 3 de la Directive. 3 Derde considerans van de Richtlijn.

- 2 -

avec droit de vote dans le cadre desassemblées générales des sociétés qui ontleur siège social dans un Etat membre et dontles actions sont admises à la négociation surun marché réglementé établi ou opérant dansun Etat membre, au sens de l’article 4, § 1er,point 14) de la directive 2004/39/CE duParlement européen et du Conseil du 21 avril2004 concernant les marchés d’instrumentsfinanciers.

stemrecht verbonden rechten vanaandeelhouders in verband met algemenevergaderingen van vennootschappen die hunstatutaire zetel in een lidstaat hebben enwaarvan de aandelen zijn toegelaten tot dehandel op een in een lidstaat gelegen ofwerkzame gereglementeerde markt in de zinvan artikel 4, lid 1, punt 14 van Richtlijn2004/39/EG van het Europees Parlement ende Raad van 21 april 2004 betreffendemarkten voor financiële instrumenten.

La Directive prévoit un certain nombre demesures relatives à la convocation desassemblées générales, que ce soit les modeset délai de convocation, les informations àmettre à disposition des actionnaires, le droitd’inscrire des sujets nouveaux à l’ordre dujour de l’assemblée générale ou de déposerdes propositions de décision, ainsi qu’à laparticipation à l’assemblée générale par lesformalités d'admission à l’assemblée généraleet la participation à distance à l’assemblée.Des mesures concernant la tenue del’assemblée générale et les modalitésd’exercice du droit de vote, en particulier, ence qui concerne le vote par procuration et levote par correspondance, doivent égalementpermettre la réalisation de l’objectif précité.

De Richtlijn voert een aantal regels in,enerzijds voor de oproeping tot de algemenevergadering, gaande van de oproepingswijzeen -termijnen en de informatie die deaandeelhouders ter beschikking moet wordengesteld tot hun recht om nieuwe punten teagenderen en voorstellen tot besluit in tedienen, en, anderzijds, voor de deelname aande algemene vergadering, met name wat deformaliteiten betreft die vervuld moetenworden om een algemene vergadering bij tewonen alsook om er op afstand aan deel tenemen. Daarnaast komen er nadere regelsvoor het houden van een algemenevergadering en de uitoefening van hetstemrecht, meer bepaald voor het stemmenbij volmacht en per brief. Al deze regels zijnerop gericht de voormelde doelstelling teverwezenlijken.

Les aspects harmonisés par la Directiverelèvent, en droit belge, du Code des sociétésnonobstant le fait que les sociétés cotéesrelèvent également en principe del’application de l’arrêté royal du 14novembre 2007 relatif aux obligations desémetteurs d’instruments financiers admis à lanégociation sur un marché réglementé. Lefonctionnement de l’assemblée générale etl’exercice des droits afférents aux actionsrelèvent en effet du droit des sociétés mêmesi les exigences particulières qui sontformulées sont justifiées par le fait que lesactions de ces sociétés sont admises auxnégociations sur un marché réglementé et quecelles-ci relèvent de ce fait également delégislations de droit financier.

De aspecten die door de Richtlijn wordengeharmoniseerd, vallen in het Belgische rechtonder het Wetboek van Vennootschappen,niettegenstaande het feit dat de genoteerdevennootschappen in beginsel eveneensressorteren onder het koninklijk besluit van14 november 2007 betreffende deverplichtingen van emittenten van financiëleinstrumenten die zijn toegelaten tot deverhandeling op een gereglementeerde markt.De werking van de algemene vergadering ende uitoefening van de aan de aandelenverbonden rechten zijn immers twee aspectendie onder het vennootschapsrecht ressorteren,ook al gelden hiervoor een aantal specifiekevereisten wanneer de aandelen van dezevennootschappen zijn toegelaten tot deverhandeling op een gereglementeerde marktwaardoor zij tevens onder de financiëlewetgeving vallen.

- 3 -

Dans la mesure où quelques dispositions dela Directive sont identiques à certainesdispositions de la directive« Transparency »4, transposées en droit belgepar l’arrêté royal du 14 novembre 2007précité, il en résultera, pour les sociétésrelevant à la fois du Code des sociétés et del’arrêté royal du 14 novembre 2007 précité,une superposition de dispositions applicablesà objet identique sans qu’il en résulte unecharge administrative supplémentaire pources sociétés. Cette situation ne porte paspréjudice aux compétences respectives descours et tribunaux et de la CBFA. Il n’a pasété jugé souhaitable de procéder à undécoupage des mesures de transposition de laDirective qui auraient trait aux matièrescouvertes également par l’arrêté royal du 14novembre 2007, ceci afin de favoriser lalisibilité du régime en matière defonctionnement de l’assemblée générale dessociétés dont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés.

In zoverre een aantal bepalingen van deRichtlijn identiek zijn aan bepalingen van detransparantierichtlijn4 die bij het voormeldekoninklijk besluit van 14 november 2007 isomgezet in Belgisch recht, heeft dit voor devennootschappen die zowel onder hetWetboek van Vennootschappen als onder hetvoormelde koninklijk besluit van 14november 2007 ressorteren, tot gevolg dateen aantal bepalingen waarmee hetzelfdewordt beoogd, elkaar overlappen, zonderevenwel de administratieve last voor hen teverzwaren. Deze situatie doet geen afbreukaan de respectieve bevoegdheden van dehoven en rechtbanken, noch van de CBFA.Het werd niet wenselijk bevonden om demaatregelen tot omzetting van de Richtlijndie betrekking hebben op de aspecten dieeveneens geregeld worden door hetkoninklijk besluit van 14 november 2007, uithet ontwerp te lichten aangezien dit afbreukzou kunnen doen aan de goede leesbaarheidvan de regeling inzake de werking van dealgemene vergadering van devennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen.

Toutes les assemblées générales des sociétésvisées sont concernées quel que soit leurobjet et sans préjudice des dispositionsdérogatoires résultant de la transposition dela directive 2004/25/CE du Parlementeuropéen et du Conseil du 21 avril 2004concernant les offres publiques d’acquisition.

Het onderhavige wetsontwerp heeftbetrekking op alle algemene vergaderingenvan de bedoelde vennootschappen, ongeachthun doel en onverminderd de afwijkendebepalingen ingevolge de omzetting vanRichtlijn 2004/25/EG van het EuropeesParlement en de Raad van 21 april 2004betreffende het openbaar overnamebod.

La Directive est une directived’harmonisation minimale : elle n’empêchepas les Etats membres d’imposer aux sociétésqu’elle vise des obligations supplémentairesou de prendre d’autres mesuressupplémentaires pour faciliter l’exercice, parles actionnaires, des droits qu’elle vise.

De Richtlijn werd aangenomen als minimaleharmonisatierichtlijn, wat betekent dat het delidstaten vrij staat om bijkomendeverplichtingen op te leggen aan de betrokkenvennootschappen of om andere aanvullendemaatregelen te nemen om het voor deaandeelhouders gemakkelijker te maken hunrechten uit te oefenen, zoals beoogd door de

4 Directive 2004/109/CE du 15 décembre 2004 surl’harmonisation des obligations de transparenceconcernant l’information sur les émetteurs dont lesvaleurs mobilières sont admises à la négociation surun marché réglementé.

4 Richtlijn 2004/109/CE van 15 december 2004betreffende de transparantievereisten die geldenvoor informatie over uitgevende instellingenwaarvan effecten tot de handel op eengereglementeerde markt zijn toegelaten.

- 4 -

Richtlijn..

De manière générale, les mesures detransposition proposées concernent les seulessociétés dont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés, c’est-à-dire un marchéréglementé au sens de l’article 2, 3° de la loidu 2 août 2002 relative à la surveillance dusecteur financier et aux services financiers. Ilconvient cependant de souligner queplusieurs dispositions du Code des sociétés,qui bénéficient aux actionnaires de sociétésqu’elles soient cotées ou non, qu’ils soientrésidents belges ou non, répondent déjà auxexigences imposées par la Directive. Il n’apas paru se justifier de réduire le champd’application de ces dispositions en sortequ’il est proposé d’étendre les adaptationsnécessitées par la transposition de laDirective également à ces sociétés. Sontvisées ici les modifications relatives au droitde poser des questions, à l’égalité detraitement en ce qui concerne lefonctionnement de l’assemblée générale, à laparticipation à distance à l’assembléegénérale et au vote à distance avantl’assemblée. Dans la même préoccupation, leGouvernement vous propose de ne pas levercertaines options ouvertes par la Directiveaux Etats membres dès lors que celles-ciconduiraient à introduire un régime moinsfavorable pour les actionnaires que celui envigueur actuellement dans l’ordre juridiquebelge.

Over het algemeen hebben de voorgesteldeomzettingsmaatregelen uitsluitend betrekkingop de vennootschappen waarvan de aandelenzijn toegelaten tot de verhandeling op eenmarkt als bedoeld in artikel 4 van hetWetboek van Vennootschappen, d.w.z. eengereglementeerde markt in de zin van artikel2, 3° van de wet van 2 augustus 2002betreffende het toezicht op de financiëlesector en de financiële diensten. Op temerken valt evenwel dat het Wetboek vanVennootschappen reeds diverse gunstigebepalingen bevat voor de aandeelhouders, aldan niet Belgische ingezetenen, van al danniet genoteerde vennootschappen, die reedsvoldoen aan de vereisten die door deRichtlijn worden opgelegd. Er bleek geenreden te zijn om het toepassingsgebied vandeze bepalingen in te perken zodat wordtvoorgesteld om de aanpassingen die deomzetting van de Richtlijn vereist, eveneensuit te breiden tot deze vennootschappen. Hetbetreft hier de wijzigingen aan het recht omvragen te stellen, aan de gelijke behandelingwat de werking van de algemene vergaderingbetreft, aan de deelname aan de algemenevergadering op afstand en aan het stemmenop afstand vóór de algemene vergaderingplaatsvindt. Deze zelfde overwegingindachtig, stelt de Regering u voor ombepaalde opties die de Richtlijn voor delidstaten openlaat, niet te lichten aangeziendie zouden leiden tot een minder gunstigeregeling in vergelijking met de thansgeldende regeling naar Belgisch recht.

La Directive reconnaît la possibilité pourl’Etat membre de dispenser certainescatégories de sociétés cotées de l’applicationde la Directive.

De Richtlijn biedt de lidstaten demogelijkheid om bepaalde categorieën vangenoteerde vennootschappen vrij te stellenvan haar toepassing.

C’est ainsi que les Etats membres sontautorisés à dispenser les sociétéscoopératives de l’application de celle-ci (art.1er, § 3, c), Directive).

Een van die categorieën zijn de coöperatievevennootschappen (art. 1, lid 3, c) van deRichtlijn).

En droit belge, eu égard à leur caractèrenominatif et aux règles régissant leurcessibilité5, l’on conçoit difficilement que les

In Belgisch recht is het evenwel, gezien denominatieve aard van de aandelen incoöperatieve vennootschappen en de regels

5 Voy. Art. 356, 362, 364 et 366 C.soc. 5 Zie art. 356, 362, 364 en 366 W.Venn.

- 5 -

parts de sociétés coopératives soient admisesaux négociations sur un marché réglementé.Il en va par contre autrement de leurs titres decréance en sorte qu’une société coopérativepeut être qualifiée de société cotée au sens del’article 4 C.soc. Toutefois, de lege lata, leCode des sociétés n’attache, à cette possiblequalification, aucune conséquence sur le plande l’organisation ou le fonctionnement de lasociété.

voor hun overdraagbaarheid5, niet voor dehand liggend om deze aandelen toe te latentot de verhandeling op een gereglementeerdemarkt. Anders is het gesteld met hunschuldbewijzen, zodat een coöperatievevennootschap alsnog kan wordengekwalificeerd als genoteerde vennootschapin de zin van artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen. Maar de lege lata hechthet Wetboek van Vennootschappen aan dezemogelijke kwalificatie geen enkel gevolgvoor de organisatie noch voor de werkingvan de vennootschap.

Il est par conséquent proposé de maintenircette situation et de facto dispenser lessociétés coopératives de l’application desdispositions de la Directive, sous réserve desadaptations qui seraient apportées pourmaintenir la cohérence entre les régimesapplicables aux sociétés anonymes, SPRL etsociétés coopératives (voy. infra).Techniquement, cette dispense sera assuréeen ne transposant pas la directive dans leTitre du Code des sociétés consacré auxsociétés coopératives.

Er wordt dan ook voorgesteld om dezesituatie ongewijzigd te handhaven en decoöperatieve vennootschappen de facto vrij testellen van de toepassing van de Richtlijn,weliswaar op de eventuele aanpassingen nabestemd om de coherentie te behouden tussende geldende stelsels voor de naamlozevennootschappen, de bvba's en decoöperatieve vennootschappen (zie infra).Om deze vrijstelling te verlenen, volstaat hetwetgevingstechnisch gezien om deomzettingsbepalingen van de Richtlijn niet inte voeren in de Titel van het Wetboek vanVennootschappen die aan de coöperatievevennootschappen is gewijd.

Les Etats membres sont également autorisésà dispenser de l’application de la Directiveles OPCVM au sens art. 1er, § 2 de ladirective 85/611/CEE et les organismes dontl’objet exclusif est le placement collectif decapitaux recueillis auprès du public, dont lefonctionnement est soumis au principe de larépartition des risques et qui ne cherchent àprendre le contrôle juridique ou la directionde fait d’aucun des émetteurs de leursinvestissements sous-jacents, à condition queces organismes de placement collectif soientagréés et soumis à la surveillance d’autoritéscompétentes et qu’ils disposent d’undépositaire exerçant des fonctionséquivalentes à celles prévues par la directive85/611/CEE, dès lors que les parts de cesorganismes sont admises aux négociationssur un marché réglementé (art. 1er, § 3 a) etb), Directive).

Daarnaast hebben de lidstaten demogelijkheid om een vrijstelling te verlenenvan de toepassing van de Richtlijn voor deicbe's in de zin van artikel 1, § 2 vanRichtlijn 85/611/EEG en voor de instellingenwaarvan het uitsluitende doel is decollectieve belegging van uit het publiekaangetrokken kapitaal, met toepassing vanhet beginsel van risicospreiding, en die geenjuridische of bestuurlijke zeggenschapnastreven over enigerlei uitgevende instellingwaarvan de effecten als onderliggendebelegging van deze instellingen fungeren,mits deze instellingen voor collectievebelegging een vergunning bezitten, ondertoezicht van bevoegde autoriteiten staan eneen bewaarder hebben die taken uitoefent diegelijkwaardig zijn aan die bedoeld inRichtlijn 85/611/EEG, en dit voor zover derechten van deelneming in deze instellingentoegelaten zijn tot de verhandeling op eengereglementeerde markt (art. 1, lid 3, a) en b)van de Richtlijn).

- 6 -

En droit belge, sont potentiellementsusceptibles de bénéficier de cette dispenseles OPC publics à nombre variable de parts etles OPC publics à nombre fixe de parts, ayantla forme sociétaire, dont les parts sontadmises aux négociations sur un marchéréglementé et qui sont tenus de désigner undépositaire. Aucune part de sicav de droitbelge n’est actuellement admises auxnégociations sur un marché réglementé .

De icb's die in het Belgische recht inaanmerking zouden kunnen komen voor dezevrijstelling, zijn de openbare icb's met eenveranderlijk aantal rechten van deelnemingen de openbare icb's met een vast aantalrechten van deelneming, die de vorm hebbenvan een vennootschap, waarvan de rechtenvan deelneming zijn toegelaten tot deverhandeling op een gereglementeerde markten die verplicht zijn om een bewaarder aan testellen. Op dit ogenblik is er geen enkel rechtvan deelneming in een bevek naar Belgischrecht toegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt.

De lege lata, ces deux catégories d’OPC sontsoumises au Code des sociétés dans lamesure où il n’y est pas dérogé par la loi du20 juillet 2004 relative à certaines formes degestion collective de portefeuillesd’investissement6. L’on constate quel’application des dispositions du Code dessociétés relatives aux matières couvertes parla Directive, à savoir la convocation desassemblées générales, la participation àl’assemblée générale, la tenue de l’assembléegénérale, ainsi que les modalités d’exercicedu droit de vote, n’est pas écartée7.

Deze beide categorieën van icb's zijn de legelata onderworpen aan het Wetboek vanVennootschappen voor zover hiervan nietwordt afgeweken bij wet van 20 juli 2004betreffende bepaalde vormen van collectiefbeheer van beleggingsportefeuilles6. Daarbijvalt op te merken dat de bepalingen van hetWetboek van Vennootschappen over deaangelegenheden die behandeld worden in deRichtlijn, met name de oproeping tot dealgemene vergadering, de deelname aan dealgemene vergadering, het houden van dealgemene vergadering en de modaliteitenvoor de uitoefening van het stemrecht,onverminderd van toepassing blijven7.

Les OPC publics à nombre fixe de parts(pricaf, sicafi) sont par ailleurs tenus, par leurstatut, à une obligation de cotation de leurstitres. Ils sont de ce fait soumis aux mêmesobligations de droit financier que toutémetteur dont les titres seraient cotés et, enparticulier à l’arrêté royal du 14 novembre2007 relatif aux obligations des émetteursd’instruments financiers admis à la

De openbare icb's met een vast aantal rechtenvan deelneming (privaks, vastgoedbevaks)zijn overigens statutair verplicht om huneffecten te laten opnemen in de notering, metals gevolg dat zij onderworpen zijn aandezelfde financieelrechtelijke verplichtingenals enige andere emittent van genoteerdeeffecten, en in het bijzonder aan hetkoninklijk besluit van 14 november 2007

6 Art. 15, §§ 1er et 6 de la loi du 20 juillet 2004pour les sociétés d’investissement à nombrevariable de parts ; art. 20, §§ 1er et 4 de la loi du 20juillet 2004 pour les sociétés d’investissement ànombre fixe de parts ; art. 25, §§ 1er et 4 de la loidu 20 juillet 2004 pour les sociétésd’investissement en créances.

6 Art. 15, §§ 1 en 6 van de wet van juli 2004 voor debeleggingsvennootschappen met een veranderlijkaantal rechten van deelneming; art. 20, §§ 1 en 4 vande wet van 20 juli 2004 voor debeleggingsvennootschappen met een vast aantalrechten van deelneming; art. 25, §§ 1 en 4 van de wetvan 20 juli 2004 voor de vennootschappen voorbelegging in schuldvorderingen.

7 Voy. aux art. 15, § 6, 20, § 4 et 25, § 4 de la loi du20 juillet 2004 l’énumération des dispositions duCode des sociétés dont l’application est écartée.

7 Zie in de art. 15, § 6, 20, § 4 en 25, § 4 van de wetvan 20 juli 2004, de opsomming van de bepalingenvan het Wetboek van Vennootschappen die niet vantoepassing zijn verklaard.

- 7 -

négociation sur un marché réglementé. Ils nebénéficient pas d’exemption en la matière.

betreffende de verplichtingen van emittentenvan financiële instrumenten die zijntoegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt. Zij kunnen geenaanspraak maken op enige vrijstelling terzake.

Il est par conséquent proposé de dispenser lesOPC publics à nombre variable de parts del’application des dispositions de transpositionde la Directive, à l’exception des dispositionsrendues applicables à toute sociétés anonymeindépendamment d’une éventuelle cotation(égalité de traitement en ce qui concerne lefonctionnement de l’AG, droit de poser desquestions, possibilité d’organiser laparticipation à distance à l’AG et le vote àdistance avant l’assemblée générale). Lestatut de ces OPC offre en effet des garantieséquivalentes à celles mises en place par laDirective. Cette dispense sera traduite dansune disposition modificative de la loi du 20juillet 2004 précitée (voy. art. 40 du présentprojet).

Er wordt dan ook voorgesteld om eenvrijstelling van de omzettingsbepalingen vande Richtlijn te verlenen voor de openbareicb's met een veranderlijk aantal rechten vandeelneming, met uitzondering van debepalingen die van toepassing zijn verklaardop alle naamloze vennootschappen, ongeachtof zij al dan niet genoteerd zijn (gelijkebehandeling wat de werking van de algemenevergadering betreft, recht om vragen testellen, mogelijkheid om de deelname aan dealgemene vergadering op afstand te regelenen het stemmen op afstand vóór de algemenevergadering plaatsvindt). Het statuut van dieicb's biedt inderdaad garanties diegelijkwaardig zijn aan die waarin de Richtlijnvoorziet. Deze vrijstelling zal wordeningevoerd via een wijzigingsbepaling van devoormelde wet van 20 juli 2004 (zie art. 40van dit ontwerp).

Commentaire des articles Commentaar bij de artikelen

Article 1er Artikel 1

Conformément à l’article 83 de laConstitution, l’article 1er du présent projetprécise la matière qu’il entend régler.

Overeenkomstig artikel 83 van de Grondwetverduidelijkt artikel 1 van dit wetsontwerpwelke aangelegenheid het voornemens is teregelen.

Art. 2 Art. 2

L’article 2 du projet exécute l’article 15,alinéa 4 de la Directive qui impose aux Etatsmembres de prévoir une référence à ladirective 2007/36/CE du Parlement européenet du Conseil du 11 juillet 2007 concernantl’exercice de certains droits des actionnairesde sociétés cotées (ci-après, « la Directive »)dans les dispositions nationales prises pour seconformer à celle-ci.

Artikel 2 van het wetsontwerp geeftuitvoering aan artikel 15, lid 4, van deRichtlijn, dat de lidstaten verplicht om naarrichtlijn 2007/36/EG van het EuropeesParlement en de Raad van 11 juli 2007betreffende de uitoefening van bepaalderechten van aandeelhouders inbeursgenoteerde vennootschappen (hierna"de Richtlijn" genoemd) te verwijzen in denationale bepalingen die zij uitvaardigen omzich aan die Richtlijn te conformeren.

Art. 3 Art. 3

- 8 -

La modification apportée à l’article 114 duCode des sociétés vise à assurer la cohérenceterminologique au sein du Code des sociétés.

Doelstelling van de wijziging in artikel 114van het Wetboek van Vennootschappen is hetwaarborgen van de terminologischecoherentie binnen dat Wetboek.

Art. 4 Art. 4

Vu l’allongement du délai dans lequel lesporteurs de titres des sociétés dont les actionssont admises aux négociations sur un marchévisé à l’article 4 du Code des sociétés,peuvent prendre connaissance, au siègesocial, des documents visés à l’article 553 duCode des sociétés (voy. art. 553 modifié parle présent projet), il est nécessaire d’adapteren conséquence le délai dans lequel, en vertude l’article 143 du Code des sociétés, lecommissaire d’une telle société doit recevoirles pièces nécessaires à l’établissement deson rapport, sans qu’il en résulte uneréduction du délai effectivement à sadisposition pour la rédaction de son rapport.

Gelet op de verlenging van de termijnwaarbinnen de houders van effecten vanvennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, op de maatschappelijkezetel, kennis kunnen nemen van de in artikel553 van het Wetboek van Vennootschappenbedoelde documenten (zie art. 553 zoalsgewijzigd bij dit ontwerp), dient ook determijn waarbinnen de commissaris van eendergelijke vennootschap, krachtens artikel143 van het Wetboek van Vennootschappen,de voor de opstelling van zijn verslagvereiste stukken dient te ontvangen, in die zinte worden aangepast, zonder dat dit voor decommissaris resulteert in een verkorting vande termijn waarover hij effectief beschikt omzijn verslag op te stellen.

Art. 5 (art. 8 Directive 2007/36/CE) Art. 5 (art. 8 van Richtlijn 2007/36/EG)

Il est renvoyé au commentaire de l'article 18du présent projet, en matière de sociétésanonymes, qui vaut mutatis mutandis pourles SPRL.

Er wordt verwezen naar de commentaar bijartikel 18 van dit ontwerp over naamlozevennootschappen, die mutatis mutandis ookvoor bvba's geldt.








Il est renvoyé au commentaire de l'article 19du présent projet, en matière de sociétésanonymes, qui vaut mutatis mutandis pour

Er wordt verwezen naar de commentaar bijartikel 19 van dit ontwerp over naamlozevennootschappen, die mutatis mutandis ook

- 9 -

les sociétés coopératives. voor coöperatieve vennootschappen geldt.


Il est renvoyé au commentaire de l'article19du présent projet, en matière de sociétésanonymes, qui vaut mutatis mutandis pourles sociétés coopératives.

Er wordt verwezen naar de commentaar bijartikel 19 van dit ontwerp over naamlozevennootschappen, die mutatis mutandis ookvoor coöperatieve vennootschappen geldt.

Art. 10 Art. 10

La modification apportée à l’article 114 duCode des sociétés vise à assurer la cohérenceterminologique au sein du Code des sociétés.

Doelstelling van de wijziging in artikel 114van het Wetboek van Vennootschappen is hetwaarborgen van de terminologischecoherentie binnen dat Wetboek.

Art. 11 Art. 11

La transposition de la Directive a conduit leGouvernement à consacrer un examen auchamp d’application des dispositions duCode des sociétés applicables aux sociétéscotées au sens de l’article 4 du Code dessociétés.

Naar aanleiding van de omzetting van deRichtlijn heeft de Regering zich over hettoepassingsgebied van de bepalingen van hetWetboek van Vennootschappen gebogen dievan toepassing zijn op de vennootschappendie genoteerd zijn in de zin van artikel 4 vandat Wetboek.

De cet examen, il est apparu que l’article 524du Code des sociétés, eu égard à la définitionde la notion de société cotée au sens del’article 4 du Code des sociétés, doitégalement être respecté par toute société dontdes titres autres que des actions sont cotés,alors que cette disposition concerne lesrelations de la société avec ses actionnaires etqu’elle ne confère aucune protectionparticulière aux détenteurs de titres autresque des actions.

Bij dat onderzoek is gebleken dat artikel 524van het Wetboek van Vennootschappen, geletop de definitie van het begrip "genoteerdevennootschap" in de zin van artikel 4 van hetWetboek van Vennootschappen, ook moetworden nageleefd door elke vennootschapwaarvan andere effecten dan de aandelengenoteerd zijn, hoewel die bepaling handeltover de relatie tussen de vennootschap enhaar aandeelhouders en zij de houders vanandere effecten dan aandelen geen enkelespecifieke bescherming biedt.

La procédure particulière prévue par l’article524 du Code des sociétés en matièred’opérations intra-groupe vise en effet àprévenir que de telles opérationsinterviennent dans des conditionsdéfavorables pour les actionnaires. C’estainsi que le comité composéd’administrateurs indépendants doit apprécierle gain ou le préjudice, pour la société et pourses actionnaires, de l’opération ou de ladécision envisagée (art. 524, § 2, al. 2C.soc.). Dès lors qu’il s’agit de prévenir unpréjudice patrimonial dans le chef de lasociété et de ses actionnaires, leGouvernement propose de limiter

Doelstelling van de in artikel 524 van hetWetboek van Vennootschappen voorzienespecifieke procedure voorintragroepsverrichtingen is immers tevoorkomen dat dergelijke verrichtingenworden uitgevoerd onder voorwaarden dieongunstig zijn voor de aandeelhouders.Daarom moet het uit onafhankelijkebestuurders samengestelde comité hetbedrijfsmatige voor- of nadeel van devoorgenomen verrichting of beslissing voorde vennootschap en voor haaraandeelhouders beoordelen (art. 524, § 2,tweede lid, W.Venn.). Aangezien ernaarwordt gestreefd een vermogensnadeel in

- 10 -

l’application de cette disposition aux sociétésdont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés. Cette modificationrespecte la ratio legis de cette dispositionselon laquelle « Conformément au choixopéré par le législateur en 1995, il est décidéde limiter l’application du nouveaurèglement aux opérations impliquant dessociétés cotées. La présence d’actionnairesminoritaires au sein de ces sociétés crée unbesoin plus intense de protection face auxcessions internes au groupe. Lapromulgation de règles de protection sévèresdes investisseurs contribuera ainsi aurenforcement de la confiance desinvestisseurs dans les sociétés belgescotées. »8.

hoofde van de vennootschap en van haaraandeelhouders te voorkomen, stelt deRegering voor om de toepassing van diebepaling te beperken tot de vennootschappenwaarvan de aandelen zijn toegelaten tot deverhandeling op een markt als bedoeld inartikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen. Bij die wijziging wordt deratio legis van die bepaling nageleefd, die alsvolgt luidt : "Overeenkomstig de keuze die dewetgever in 1995 heeft verricht, wordt ervoorgeopteerd om de toepassing van de nieuweregeling te beperken tot verrichtingenwaarbij genoteerde vennootschappen zijnbetrokken. Gelet op de aanwezigheid vanminderheidsaandeelhouders bij dezevennootschappen bestaat een intenserebehoefte aan bescherming tegengroepsinterne overdrachten. Deuitvaardiging van strenge regelen vanbeleggersbescherming zal aldus bijdragen totde versterking van het vertrouwen van debeleggers in de Belgische genoteerdevennootschappen."8.

8 Projet de loi modifiant le code des sociétés et la loidu 2 mars 1989 relative à la publicité desparticipations importantes dans les sociétés cotéesen bourse et réglementant les offres publiquesd’acquisition, Doc. parl. , Ch., 2000-2001, n°1211/1, p. 18-19.

8 Wetsontwerp houdende wijziging van het Wetboekvan vennootschappen alsook van de wet van 2 maart1989 op de openbaarmaking van belangrijkedeelnemingen in ter beurze genoteerdevennootschappen en tot reglementering van deopenbare overnamebiedingen, Parl.St., Kamer, 2000-2001, nr. 1211/1, p. 18-19.

- 11 -

Art. 12 (art. 5, §§ 1er et 2 Directive2007/36/CE)

Art. 12 (art. 5, §§ 1 en 2, van Richtlijn2007/36/EG)

Les modes et délais de convocation del’assemblée générale des sociétés anonymescotées, définis par l’actuel article 533 duCode des sociétés, sont, en grande part,conformes aux nouvelles exigences fixées parla Directive. Le nouveau paragraphe 2 del’article 533 permet de distinguer le régimeapplicable aux sociétés anonymes dont lesactions sont admises aux négociations sur unmarché visé à l’article 4 du Code dessociétés, de celui, inchangé, que doiventrespecter en la matière les autres sociétésanonymes et qui fait l’objet du nouveauparagraphe 1er.

De in het huidige artikel 533 van hetWetboek van Vennootschappengedefinieerde wijzen en termijnen vanoproeping tot de algemene vergadering vangenoteerde naamloze vennootschappen,sluiten grotendeels aan bij de nieuwevereisten die de Richtlijn oplegt. De nieuwe §2 van artikel 533 maakt het mogelijk eenonderscheid te maken tussen de regeling voornaamloze vennootschappen waarvan deaandelen zijn toegelaten tot de verhandelingop een markt als bedoeld in artikel 4 van hetWetboek van Vennootschappen, en de terzake ongewijzigde regeling voor de anderenaamloze vennootschappen die aan bod komtin de nieuwe § 1.

Actuellement, le délai de convocation d’uneassemblée générale d’une société anonymecotée, est de vingt-quatre jours minimum. Encela, ce délai est conforme à la Directive quiimpose un délai minimal de vingt-et-un jours.Ce délai est maintenu inchangé. Considérantque les actionnaires de ces sociétés anonymesdisposent actuellement, que la société recourtou non à la procédure d’enregistrement,effectivement de vingt-quatre jours minimumavant la date de l’assemblée générale pourprendre connaissance de l’ordre du jour, iln’est pas apparu au Gouvernement justifié demodifier cette situation. Le point de départ dece délai est toutefois fixé, conformément à laDirective, invariablement à compter de laseule date de l’assemblée générale et nonplus, selon que la société a opté ou non pourle système de la date d’enregistrementoptionnel prévu par l’article 536, alinéa 3 duCode des sociétés, à compter de la date del’assemblée générale ou de la dated’enregistrement. Ce système de dated’enregistrement est appelé à devenirobligatoire (voy. infra).

De oproepingstermijn voor een algemenevergadering van een genoteerde naamlozevennootschap bedraagt momenteel minimaalvierentwintig dagen. Die termijn is inovereenstemming met de Richtlijn, die terzake een minimale termijn van eenentwintigdagen oplegt, en wordt bijgevolgongewijzigd gehandhaafd. Aangezien deaandeelhouders van dergelijke naamlozevennootschappen op dit moment effectiefover een termijn van minimaal vierentwintigdagen vóór de datum van de algemenevergadering beschikken om kennis te nemenvan de agenda, ongeacht of dievennootschappen al dan niet voor deregistratieprocedure hebben geopteerd, leekhet de Regering niet gerechtvaardigd diesituatie te veranderen. Conform de Richtlijnbegint die termijn echter steeds en uitsluitendte lopen vanaf de datum van de algemenevergadering en niet langer, naargelang devennootschap al dan niet heeft geopteerdvoor de in artikel 536, derde lid, van hetWetboek van Vennootschappen bedoeldeoptionele procedure van de registratiedatum,vanaf de datum van de algemene vergaderingof vanaf de registratiedatum. De procedurevan de registratiedatum zal trouwens de regelworden (zie hieronder).

Ce délai de convocation est réduit à dix-septjours minimum avant l’assemblée si unenouvelle convocation est nécessaire en raison

Die oproepingstermijn wordt teruggebrachttot minimaal zeventien dagen vóór devergadering indien een tweede oproeping

- 12 -

de l’absence des conditions de présencerequises pour la première assembléeconvoquée et pour autant qu’il ait été satisfaitaux modes et délais de convocation lors de lapremière convocation, que la date de ladeuxième assemblée ait été indiquée dans lapremière convocation et que l’ordre du journe comporte aucun sujet à traiter nouveau.

nodig is omdat het bij de eerste oproepingvereiste quorum niet is gehaald en mits voorde eerste oproeping is voldaan aan devereisten inzake oproepingswijzen en -termijnen, de datum van de tweedevergadering in de eerste oproeping is vermelden er geen nieuw punt op de agenda isgeplaatst.

Pour autant que de besoin, il est précisé quece dispositif ne porte pas préjudice au délaide convocation réduit prévu par l’article 46, §1er, alinéa 3 de la loi du 1er avril 2007relative aux offres publiques d’acquisition encas d’assemblée générale convoquée enapplication de l’article 46, § 1er, alinéa 1er,1° ou 2° de la loi précitée.

Voor zover nodig, wordt verduidelijkt datdeze regeling geen afbreuk doet aan de inartikel 46, § 1, derde lid, van de wet van 1april 2007 op de openbareovernameaanbiedingen vermelde verkorteoproepingstermijn die van toepassing iswanneer de algemene vergadering wordtbijeengeroepen met toepassing van artikel 46,§ 1, eerste lid, 1° of 2°, van die wet.

Il n’est pas proposé d’user de la possibilitéouverte aux Etats membres de prévoir que,lorsque la société offre la possibilité auxactionnaires de voter par des moyensélectroniques accessibles à tous lesactionnaires, son assemblée générale puissedécider que les assemblées générales, autresqu’annuelles, puissent être convoquées dansun délai réduit. Le Gouvernement estime quece mode de participation à distance àl’assemblée générale ne justifie pas unepériode de préparation plus courte pour lesactionnaires.

Er wordt niet voorgesteld om gebruik temaken van de aan de lidstaten gebodenmogelijkheid om te bepalen dat, wanneer devennootschap haar aandeelhouders in degelegenheid stelt om elektronisch te stemmenop een voor alle aandeelhouderstoegankelijke manier, haar algemenevergadering kan beslissen dat de andere dande jaarlijkse algemene vergaderingen binneneen verkorte termijn kunnen wordenbijeengeroepen. De Regering is van oordeeldat die wijze om op afstand aan de algemenevergadering deel te nemen, niet rechtvaardigtdat de voorbereidingstijd voor deaandeelhouders wordt verkort.

En ce qui concerne le mode de convocation,outre la publication de la convocation dans leMoniteur belge et, pour les assembléesgénérales autres qu’ordinaires, dans unorgane de presse de diffusion nationale, lessociétés anonymes dont les actions sontadmises aux négociations sur un marché viséà l’article 4 du Code des sociétés, devrontassurer la publication de leur convocation,quel que soit l’objet de l’assembléeconsidérée, dans des médias dont on peutraisonnablement attendre une diffusionefficace des informations auprès du publicdans l’ensemble de l’Espace économiqueeuropéen et qui sont accessibles rapidementet de manière non discriminatoire.

Wat de oproepingswijze betreft, dienen denaamloze vennootschappen waarvan deaandelen zijn toegelaten tot de verhandelingop een markt als bedoeld in artikel 4 van hetWetboek van Vennootschappen, er - naast depublicatie van de oproeping in het BelgischStaatsblad en, voor de andere dan de gewonealgemene vergaderingen, in een nationaalverspreid blad - op toe te zien dat zij hunoproeping, ongeacht de doelstelling van debetrokken vergadering, publiceren in mediawaarvan redelijkerwijze mag wordenaangenomen dat zij voor een doeltreffendeverspreiding van de informatie bij het publiekin de hele Europese Economische Ruimtekunnen zorgen, en die snel en op niet-discriminerende wijze toegankelijk zijn.

- 13 -

Le projet de loi, pas plus que la Directive, neprécise quels types de médias sontsusceptibles de présenter ces caractéristiques.Ceci permet à la société de recourir auxmédias les plus adaptés à sa situation. Lesémetteurs cotés, qui relèvent de l’applicationde l’arrêté royal du 14 novembre 2007 relatifaux obligations des émetteurs d’instrumentsfinanciers admis à la négociation sur unmarché réglementé, sont d’ores et déjàsoumis à une obligation identique. En lamatière, la CBFA a formulé aux émetteurs larecommandation « d’utiliser le plus grandnombre possible de canaux de distributiondifférents, tels que des agences de presse, desjournaux (y compris des journaux à diffusionplus large que nationale), des fournisseursd’informations (électroniques), etc. La CBFAestime toutefois qu’il n’est pas nécessaire,pour assurer une diffusion efficace desinformations dans l’ensemble de l’Espaceéconomique européen, de recourir à desmédias dans chaque pays séparément. Lalégislation belge n’impose pas aux émetteursl’obligation de faire appel à un serviceprovider pour assurer la diffusion de leursinformations : ils ont donc le choix dediffuser eux-mêmes leurs informations ou defaire appel à cet effet aux services d’un tiers(que ce soit un service provider ou non) »9.Vu l’identité entre l’obligation édictée par laDirective et la directive « Transparency »,dont l’arrêté royal du 14 novembre 2007précité assure la transposition, leGouvernement est d’avis que cetterecommandation est pertinente pourl’application de l’article 533, paragraphe 2nouveau du Code des sociétés.

Evenmin als de Richtlijn verduidelijkt hetwetsontwerp welke soorten media mogelijkdie kenmerken vertonen. Op die manier kande vennootschap opteren voor de media diehet best bij haar situatie aansluiten. Eenidentieke verplichting geldt al voor degenoteerde emittenten die onder detoepassing vallen van het koninklijk besluitvan 14 november 2007 betreffende deverplichtingen van emittenten van financiëleinstrumenten die zijn toegelaten tot deverhandeling op een gereglementeerde markt.De CBFA heeft de emittenten ter zakeaanbevolen "gebruik te maken van zo veelmogelijk verschillende distributiekanalen,zoals persagentschappen, dagbladen(inclusief dagbladen die een groter dannationaal bereik hebben), (elektronische)informatieverschaffers, enz. De CBFA isevenwel van mening dat het voor eendoeltreffende verspreiding van informatie inde hele Europese Economische Ruimte nietnoodzakelijk is om beroep te doen op mediain elk land afzonderlijk. De Belgischewetgeving legt de emittenten niet deverplichting op om beroep te doen op eenservice provider voor de verspreiding vanhun informatie : zij beslissen dus zelf of zijhun informatie zelf verspreiden, dan welhiervoor beroep doen op een derde (al danniet een service provider)"9. Aangezien deRichtlijn en de "Transparantierichtlijn", diedoor voornoemd koninklijk besluit van 14november 2007 in Belgisch recht is omgezet,identieke verplichtingen opleggen, is deRegering van mening dat die aanbevelingpertinent is voor de toepassing van de nieuwe§ 2 van artikel 533 van het Wetboek vanVennootschappen.

L’obligation de communiquer la convocationaux actionnaires, porteurs d'obligations outitulaires d'un droit de souscription en nom,aux titulaires de certificats nominatifs émisavec la collaboration de la société, auxadministrateurs et aux commissaires, ainsique les modalités de cette communication,sont maintenus inchangés. Le délai dans

De verplichting om de oproeping mee tedelen aan de houders van aandelen, obligatiesof warrants op naam, aan de houders vancertificaten op naam die met medewerkingvan de vennootschap zijn uitgegeven, aan debestuurders en aan de commissarissen, alsookde wijze waarop die mededeling dient tegebeuren, blijven ongewijzigd gehandhaafd.

9 CBFA, Circulaire FMI/2007-02 relative auxobligations incombant aux émetteurs cotés sur unmarché réglementé, p. 43.

9 CBFA, Omzendbrief FMI/2007-02 over deverplichtingen van op een gereglementeerde marktgenoteerde emittenten, p. 43.

- 14 -

lequel doit intervenir cette communicationest toutefois aligné sur le délai minimal depublication de la convocation.

De termijn waarbinnen die mededeling dientte gebeuren, wordt evenwel afgestemd om deminimale termijn voor de publicatie van deoproeping.

Le régime simplifié de publication de laconvocation lorsque l’ensemble des titresémis par la société est nominatif, estmaintenu nonobstant le fait que cettehypothèse est peu fréquente dans le cas dessociétés dont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés, mais n’est pas pourautant à exclure.

De vereenvoudigde regeling inzake depublicatie van de oproeping wanneer alledoor de vennootschap uitgegeven effecten opnaam zijn, blijft gehandhaafd, ondanks hetfeit dat deze hypothese weinig voorkomt bijvennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, zonder echter helemaal tekunnen worden uitgesloten.

Aucun frais ne peut être facturé auxactionnaires en raison des obligations depublication de la convocation à l’assembléegénérale.

Aan de aandeelhouders mogen geen kostenworden aangerekend op grond van deverplichtingen rond de publicatie van deoproeping tot de algemene vergadering.

Art. 13 (art. 5, §§ 3 et 4 Directive2007/36/CE)

Art. 13 (art. 5, §§ 3 en 4 Richtlijn2007/36/EG)

L’article 533bis nouveau du Code dessociétés détaille, en son paragraphe 1er, lecontenu minimal de toute convocation à uneassemblée générale d’une société anonymedont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés. L’obligation dementionner dans l’ordre du jour lespropositions de décision est maintenue,nonobstant l’obligation de publier celles-cisur le site internet conformément à l’article533bis, § 2, alinéa 1er, d), nouveau.

In de eerste paragraaf van het nieuwe artikel533bis van het Wetboek van Vennoot-schappen wordt opgesomd welke gegevensde oproeping tot een algemene vergaderingvan een naamloze vennootschap waarvan deaandelen zijn toegelaten tot de verhandelingop een markt als bedoeld in artikel 4 van hetWetboek van Vennootschappen, minstensmoet bevatten. De verplichting om in deagenda de voorstellen tot besluit op te nemen,blijft behouden, niettegenstaande het nieuweartikel 533bis, § 2, eerste lid, d) deverplichting oplegt om ze op de websitebekend te maken,

- 15 -

La définition de ce contenu minimal ne portepas préjudice au respect d’autres dispositionsdu Code des sociétés qui prescriraient desmentions particulières dans l’ordre du jour oula convocation. L’on songe par exemple àl’article 533, § 1er, alinéa 4, deuxième phrasedu Code des sociétés en vertu duquel lessociétés cotées, c’est-à-dire, celles dont lestitres sont cotés au sens de l’article 4, doiventindiquer dans leur ordre du jour laproposition du comité d’audit relative (aurenouvellement de la) à la nomination ducommissaire ou du réviseur d’entrepriseschargé du contrôle des comptes consolidés.

Deze opsomming van de gegevens die deoproeping minstens moet bevatten, doet geenafbreuk aan de naleving van anderebepalingen van het Wetboek van Vennoot-schappen die zouden voorschrijven datbepaalde gegevens moeten worden vermeldin de agenda of in de oproeping. We denkenhier bijvoorbeeld aan artikel 533, § 1, vierdelid, tweede zin, van het Wetboek vanVennootschappen, dat inhoudt dat genoteerdevennootschappen, d.w.z. de vennootschappenwaarvan de effecten zijn genoteerd in de zinvan artikel 4, in hun agenda het voorstel vanhet auditcomité moeten opnemen over de(hernieuwing van de) benoeming van decommissaris of van de bedrijfsrevisor belastmet de controle van de geconsolideerdejaarrekening.

Outre l’ordre du jour, la convocation devracontenir, notamment, une description claireet précise des formalités à accomplir par lesactionnaires pour être admis à l’assembléegénérale et pour y exercer leur droit de vote,ainsi que des informations concernant :

Behalve de agenda moet de oproepingvoortaan ook met name een heldere ennauwkeurige beschrijving bevatten van deformaliteiten die de aandeelhouders moetenvervullen om toegelaten te worden tot dealgemene vergadering en om er hunstemrecht uit te oefenen, evenals informatieover :

les droits des actionnaires d’inscrire dessujets nouveaux à l’ordre du jour et dedéposer des propositions de décisionconcernant des sujets à traiter inscrits ouà inscrire à l’ordre du jour;

het recht van de aandeelhouders omnieuwe onderwerpen op de agenda teplaatsen en om voorstellen tot besluit inte dienen met betrekking tot op de agendaopgenomen of daarin op te nemen tebehandelen onderwerpen;

la procédure à suivre pour voter parprocuration, notamment le formulaire quipeut être utilisé pour le vote parprocuration et les modalités selonlesquelles la société est prête à accepterles notifications, par voie électronique, dedésignation d’un mandataire; et

de procedure voor het stemmen bijvolmacht, met name het formulier dathiervoor gebruikt kan worden en demodaliteiten volgens dewelke devennootschap bereid is elektronischekennisgevingen van de aanwijzing vaneen volmachthouder te aanvaarden, en,

le cas échéant, les procédures permettantde participer à distance à l’assembléegénérale et de voter par correspondanceou par voie électronique (art. 533bis, §1er, 3° nouveau).

in voorkomend geval, de procedures voorde deelname op afstand aan de algemenevergadering en voor het stemmen perbrief of langs elektronische weg (nieuwart. 533bis, § 1, 3°).

Outre la publication de la convocation dansles conditions précisées par l’article 533, § 2du Code des sociétés, les sociétés anonymesdont les actions sont admises aux

Naast de verplichting die zij hebben om deoproeping te publiceren onder de in artikel533, § 2, van het Wetboek van Vennoot-schappen beschreven voorwaarden, moeten

- 16 -

négociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés, doivent assurer la miseà disposition d’un certain nombred’informations sur le site internet qu’ellessont tenues de développer (art. 533bis, § 2nouveau). Cette obligation de disposer d’unsite internet n’est pas neuve pour les sociétésanonymes cotées puisqu’elle s’impose déjà àelles, en tant qu’émetteurs de titres, en vertude l’arrêté royal du 14 novembre 2007 relatifaux obligations des émetteurs d’instrumentsfinanciers admis à la négociation sur unmarché réglementé. Entre-autre informations,tous les documents destinés à être présentés àl’assemblée générale devront être disponiblessur le site internet. Ceci inclut les documentsqui, en vertu du Code des sociétés, doiventêtre mis à la disposition des actionnaires àl’occasion des assemblées générales. Il est àrelever que cette obligation ne prive pasl’actionnaire du droit de demander une copiesur papier de ces documents au siège socialde la société (art. 533bis, § 1er, 5° nouveau).

de naamloze vennootschappen waarvan deaandelen zijn toegelaten tot de verhandelingop een markt als bedoeld in artikel 4 van hetWetboek van Vennootschappen, bepaaldeinformatie ter beschikking stellen op dewebsite die zij moeten ontwikkelen (nieuwart. 533bis, § 2). Deze verplichting om overeen website te beschikken is niet nieuw voorde genoteerde naamloze vennootschappen.Die verplichting bestond reeds voor hen alsemittenten van effecten krachtens hetkoninklijk besluit van 14 november 2007betreffende de verplichtingen van emittentenvan financiële instrumenten die zijntoegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt. Onder andere deaan de algemene vergadering voor te leggenstukken, waaronder deze die krachtens hetWetboek van Vennootschappen terbeschikking van de aandeelhouders moetenworden gesteld met het oog op de algemenevergadering, moeten beschikbaar zijn op dewebsite. Deze verplichting neemt niet wegdat de aandeelhouder het recht heeft om vandeze stukken een kopie op papier te vragenop de maatschappelijke zetel van de vennoot-schap (nieuw art. 533bis, § 1, 5°).

Cette mise à disposition de l’information parle biais du site internet doit être assurée dèsla publication de la convocationconformément à l’article 533, § 2 du Codedes sociétés et de manière ininterrompue. Il aété choisi de prévoir une simultanéité entre lamise à disposition des informations sur le siteinternet et la publication de la convocation àl’assemblée générale et ce, quel que soit lemoment auquel la société, dans le respect dudélai minimum légal, procèdera à lapublication de la convocation.

De informatie moet op de website terbeschikking worden gesteld zodra deoproeping conform artikel 533, § 2, van hetWetboek van Vennootschappen gepubliceerdis en moet ononderbroken beschikbaar zijn.Er is voor geopteerd de terbeschikking-stelling van de informatie op de websitesamen te laten vallen met de publicatie vande oproeping tot de algemene vergadering,ongeacht het ogenblik waarop de vennoot-schap, met inachtneming van de wettelijkeminimumtermijn, tot de publicatie van deoproeping overgaat.

Art. 14 (art. 6 Directive 2007/36/CE) Art. 14 (art. 6 Richtlijn 2007/36/EG)

Aux termes de l’article 6 de la Directive, lesactionnaires des sociétés dont les actions sontadmises aux négociations sur un marchéréglementé se voient reconnaître le droitd’une part, d’inscrire des sujets nouveaux àl’ordre du jour de l’A.G., et d’autre part, dedéposer des propositions de décisionconcernant des points inscrits ou à inscrire àl’ordre du jour d’une A.G.

Artikel 6 van de Richtlijn kent aan deaandeelhouders van vennootschappenwaarvan de aandelen zijn toegelaten tot deverhandeling op een gereglementeerde markt,het recht toe om nieuwe onderwerpen op deagenda van de A.V. te plaatsen en omvoorstellen tot besluit in te dienen metbetrekking tot op de agenda van een A.V.opgenomen of daarin op te nemen punten.

- 17 -

En droit belge, le droit d’inscrire des sujets àtraiter à l’ordre du jour d’une assembléegénérale est subordonné au droit deconvoquer une telle assemblée en cas dedétention de 20 % du capital (art. 532C.soc.).

In het Belgische recht is het recht om tebehandelen onderwerpen op de agenda vaneen algemene vergadering te plaatsenvoorbehouden aan de aandeelhouders die hetrecht hebben om een algemene vergaderingbijeen te roepen, wat het geval is wanneer zij20% van het kapitaal bezitten (art. 532W.Venn.).

La Directive reconnaît les droits précités auxactionnaires de sociétés dont les actions sontadmises aux négociations sur un marchéréglementé indépendamment du droit deconvoquer une assemblée. C’est ce queconsacre le nouvel article 533ter du Code dessociétés. Ces droits sont ouverts quel que soitl’objet de l’assemblée générale considéré :ordinaire, spéciale, extraordinaire.

Volgens de Richtlijn geldt het voornoemderecht voor alle aandeelhouders van vennoot-schappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt, ongeacht of zij hetrecht hebben om een vergadering bijeen teroepen. Het nieuwe artikel 533ter van hetWetboek van Vennootschappen volgt hierinde Richtlijn. Dit recht geldt ongeacht de aardvan de algemene vergadering (gewone,bijzondere of buitengewone vergadering).

L’exercice de ces droits est subordonné à ladétention de cinq pour cent du capital socialde la société. L’article 533ter, § 1er, alinéa 2définit la manière dont les actionnairesétablissent la possession de cette fraction decapital. A noter que l’examen des sujets àtraiter et des propositions de décision portés àl’ordre du jour, à la demande d’actionnaires,est subordonné à la condition que ceux quiont exercé ces droits soient encoreactionnaires à la date d’enregistrement.

Om dit recht te kunnen uitoefenen, moeteneen of meer aandeelhouder samen vijfpercent bezitten van het maatschappelijkkapitaal van de vennootschap. Artikel 533ter,§ 1, tweede lid, bepaalt hoe die aandeel-houders kunnen bewijzen dat ze in het bezitzijn van dit aandeel van het kapitaal. De tebehandelen onderwerpen en de voorstellentot besluit die op verzoek van aandeelhoudersop de agenda zijn geplaatst, worden slechtsbesproken indien diegenen die deze rechtenhebben uitgeoefend, nog aandeelhouder zijnop de registratiedatum.

Les demandes d’inscription de sujetsnouveaux à l’ordre du jour ou le dépôt depropositions de décision doivent êtreformulées par écrit et être accompagnés dutexte des sujets à traiter et des propositions dedécision à porter à l’ordre du jour. Dans unsouci de permettre le recours aux moyens decommunication par voie électronique,l’actionnaire peut adresser sa demande àl’adresse électronique qui aura étémentionnée dans la convocation (art. 533bis,§ 1er, 3°, a), nouveau), la société pouvantaccuser réception de la demande formuléepar l’actionnaire à l’adresse électronique quel’actionnaire devra indiquer dans sademande. C’est à l’actionnaire qu’il incombede prendre les mesures lui permettant, en casde contestation, de se réserver la preuve que

De verzoeken om nieuwe onderwerpen op deagenda te plaatsen en de voorstellen totbesluit moeten schriftelijk geformuleerdworden en vergezeld gaan van de tekst vande te behandelen onderwerpen en voorstellentot besluit die geagendeerd moeten worden.Om het gebruik van elektronischecommunicatiemiddelen mogelijk te maken,wordt bepaald dat de aandeelhouder zijnverzoek naar het e-mailadres kan zenden datvermeld is in de oproeping (nieuw art.533bis, § 1, 3°, a)), en dat de vennootschapde ontvangst van het verzoek van deaandeelhouder kan bevestigen op het e-mailadres dat de aandeelhouder in zijnverzoek moet vermelden. Het is deaandeelhouder die de nodige maatregelenmoet nemen om, bij betwisting, het bewijs te

- 18 -

sa requête est parvenue à la société dans ledélai prescrit par le Code des sociétés.

leveren dat de vennootschap zijn verzoekheeft ontvangen binnen de door het Wetboekvan Vennootschappen voorgeschreventermijn.

Les demandes formulées en application del’article 533ter nouveau doivent parvenir à lasociété au plus tard le seizième jour quiprécède la date de l’assemblée générale. Ils’agit d’un délai unique conformément à laDirective, c’est-à-dire, un délai d’applicationpour toute société dont les actions sontadmises aux négociations sur un marché viséà l’article 4 du Code des sociétés, et pourtoute A.G. quel que soit son objet. L’objectifpoursuivi par la Directive est en effet quel’actionnaire d’une telle société, quel que soitson lieu de résidence, ait l’assurance que,pour chaque assemblée, le délai dans lequel ilpeut exercer le droit d’inscrire des sujetsnouveaux à l’ordre du jour ou de déposer despropositions de décision, soit invariablementle même. Il en résulte que le délai précité estun nombre de jours calendrier. Un délai enjours ouvrables ne présente pas laprévisibilité requise par la Directive.

De verzoeken die met toepassing van hetnieuwe artikel 533ter geformuleerd zijn,moet de vennootschap uiterlijk op dezestiende dag vóór de datum van dealgemene vergadering ontvangen. Er wordtdus één specifieke termijn opgelegd, in de zinvan de Richtlijn, dit wil zeggen, een termijndie van toepassing is voor alle vennoot-schappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, en voor alle A.V.'s,ongeacht hun aard. Het doel dat hiermee doorde Richtlijn wordt nagestreefd is dat deaandeelhouder van een dergelijke vennoot-schap, ongeacht waar hij verblijft, erop kanvertrouwen dat de termijn waarover hijbeschikt om nieuwe onderwerpen op deagenda te plaatsen of om voorstellen totbesluit in te dienen, voor elke vergaderingdezelfde is. De voornoemde termijn is dusuitgedrukt in kalenderdagen. Een termijn inwerkdagen zou niet de voorzienbaarheidbieden die de Richtlijn verlangt.

Les actionnaires disposeront ainsi de septjours francs, dans l’hypothèse d’unepublication de la convocation le vingt-quatrième jour qui précède l’assemblée, pourévaluer, sur base des informations mises àleur disposition, s’ils entendent soumettre dessujets à traiter nouveaux ou formuler despropositions de décision.

De aandeelhouders beschikken dus overzeven vrije dagen, ingeval de oproeping opde vierentwintigste dag vóór de vergaderinggepubliceerd wordt, om op grond van deinformatie die hen ter beschikking wordtgesteld, te beslissen of ze nieuwe tebehandelen onderwerpen zullen voorleggenof voorstellen tot besluit zullen formuleren.

Le délai retenu permet également derespecter les contraintes imposées par laDirective en termes de publication de l’ordredu jour révisé, selon les mêmes modalitésque celles auxquelles la société a eu recourspour l’ordre du jour initial et ce, avant la dated’enregistrement. Ceci impose de prévoir undélai suffisant entre la date ultime pourl’exercice du droit de porter des pointsnouveaux à l’ordre du jour et la publicationde l’ordre du jour révisé, pour permettre lapublication dans le Moniteur belge et dansdes organes de presse. Par ailleurs, cettepublication doit intervenir dans un délai

Deze termijn laat ook toe te voldoen aan dedoor de Richtlijn opgelegde vereisten inzakede herziene agenda, die op dezelfde wijze alsde oorspronkelijke agenda bekendgemaaktmoet worden vóór de registratiedatum. Ermoet dus in een voldoende lange termijnworden voorzien tussen de uiterste datumvoor de uitoefening van het recht om nieuwepunten op de agenda te plaatsen en debekendmaking van de herziene agenda, ompublicatie in het Belgisch Staatsblad en in depers mogelijk te maken. De bekendmakingvan de herziene agenda moet overigens tijdigvóór de vergadering gebeuren, om de

- 19 -

précédant l’assemblée qui soit suffisant pourpermettre aux actionnaires de faireenregistrer leurs actions, désigner unmandataire ou de voter par correspondance.Ceci conduit à proposer que la société publieun ordre du jour complété des sujets à traiteradditionnels qui y auraient été portés et despropositions de décision qui auraient étéformulées, au plus tard le dixième jour quiprécède la date de l’assemblée générale (art.533ter, § 3 nouveau).

aandeelhouders in staat te stellen hun aan-delen te laten registreren, een volmachtouderaan te wijzen of per brief te stemmen.Vandaar het voorstel om te bepalen dat devennootschap uiterlijk op de tiende dag vóórde algemene vergadering een agenda bekendmoet maken die aangevuld is met debijkomende te behandelen onderwerpen dieerin opgenomen zouden zijn en met devoorstellen tot besluit die geformuleerdzouden zijn (nieuw art. 533ter, § 3).

Art. 15 Art. 15

Le délai dans lequel la société anonyme dontles actions sont admises aux négociations surun marché visé à l’article 4 du Code dessociétés, peut, dans les conditions de l’article534 du Code des sociétés, reporter sonassemblée générale, doit être prolongé afin detenir compte du délai de convocation devingt-quatre jours minimum prévu parl’article 533, § 2 du Code des sociétés. Ledélai de trois semaines est porté à quatresemaines.

De termijn waarbinnen de naamlozevennootschap waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, haar algemenevergadering kan verdagen op de voorwaardenvan artikel 534 van het Wetboek vanVennootschappen, moet verlengd worden omrekening te houden met de in artikel 533, § 2,van het Wetboek van Vennootschappenbepaalde oproepingstermijn van minstensvierentwintig dagen. De termijn van drieweken wordt op vier weken gebracht.

Art. 16 Art. 16

L’obligation pour les sociétés anonymes dontles actions sont admises aux négociations surun marché visé à l’article 4 du Code dessociétés, dès la publication de la convocationà l’assemblée générale, de mettre àdisposition sur leur site internet lesdocuments destinés à être présentés àl’assemblée générale (art. 533bis, § 2nouveau), conduit à apporter différentesmodifications à l’article 535 du Code dessociétés. Cette disposition précise lesconditions dans lesquelles les documents quidoivent être mis à disposition desactionnaires en vertu du Code des sociétésdoivent leur être communiqués.

De verplichting die aan de naamlozevennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, wordt opgelegd om ophun website de aan de algemene vergaderingvoor te leggen stukken ter beschikking testellen zodra de oproeping tot de algemenevergadering gepubliceerd is (nieuw art.533bis, § 2), vergt verschillendeaanpassingen in artikel 535 van het Wetboekvan Vennootschappen. In dit artikel wordende voorwaarden bepaald waaronder destukken die krachtens het Wetboek vanVennootschappen ter beschikking van deaandeelhouders moeten worden gesteld, aanhen moeten worden bezorgd.

Ainsi, toute société anonyme doit,conformément à l’article 535, alinéa 2 duCode des sociétés, communiquer cesdocuments aux personnes qui, au plus tard,sept jours avant l’assemblée générale, ont

Zo moet elke naamloze vennootschapconform artikel 535, tweede lid, van hetWetboek van Vennootschappen, die stukkenbezorgen aan degenen die uiterlijk zevendagen vóór de algemene vergadering hebben

- 20 -

rempli les formalités requises par les statutspour être admises à cette assemblée. Lespersonnes qui ont rempli ces formalités aprèsce délai reçoivent une copie de cesdocuments à l’assemblée même. Sachant queles sociétés anonymes dont les actions sontadmises aux négociations sur un marché viséà l’article 4 du Code des sociétés, devrontmettre à disposition sur leur site internet, dèsla publication de la convocation àl’assemblée, tous les documents destinés à yêtre présentés et qu’en outre les actionnairespourront, dès ce moment, obtenir une copiepapier, le Gouvernement, dans un souci desimplification administrative, propose desupprimer une telle obligation dans le chef deces sociétés anonymes.

voldaan aan de door de statutenvoorgeschreven formaliteiten om tot devergadering te worden toegelaten. Depersonen die deze formaliteiten na dit tijdstiphebben vervuld, krijgen een afschrift vandeze stukken op de vergadering zelf.Aangezien de naamloze vennootschappenwaarvan de aandelen zijn toegelaten tot deverhandeling op een markt als bedoeld inartikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, op hun website alle aan devergadering voor te leggen stukken terbeschikking moeten stellen zodra deoproeping tot de vergadering gepubliceerd is,en dat de aandeelhouders vanaf dat ogenblikeen kopie op papier kunnen verkrijgen, steltde Regering voor, om redenen vanadministratieve vereenvoudiging, om dieverplichting af te schaffen voor dergelijkenaamloze vennootschappen.

Ensuite, le moment à partir duquel toutactionnaire, obligataire, titulaire d’un droit desouscription ou titulaire d’un certificat émisavec la collaboration de la société, a le droitd’obtenir la communication gratuite desdocuments devant être mis à sa disposition envertu du Code des sociétés (art. 535, alinéa3), est aligné, dans les sociétés anonymesdont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés, sur le délai depublication de la convocation à l’assembléegénérale.

Verder wordt het tijdstip vanaf hetwelk eenaandeelhouder, obligatiehouder, warrant-houder of houder van een certificaat dat metmedewerking van de vennootschap werduitgegeven, kosteloos in het bezit kan wordengesteld van de stukken die hem krachtens hetWetboek van Vennootschappen terbeschikking moeten worden gesteld (art. 535,derde lid), voor de naamlozevennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, in overeenstemminggebracht met de termijn voor de publicatievan de oproeping tot de algemenevergadering.


La disposition proposée apporte à l’article536 du Code des sociétés les modificationsnécessaires pour assurer la transposition del’article 7 de la Directive en ce qui concerneles formalités d’admission aux assembléesgénérales des sociétés dont les actions sontadmises aux négociations sur un marché viséà l’article 4 du Code des sociétés. L’on achoisi de regrouper dans un nouveauparagraphe 2 les nouvelles dispositions en lamatière applicables à ces sociétés anonymeset par application de l’article 53 duRèglement (CE) n° 2157/2001 du Conseil du

De voorgestelde bepaling brengt in artikel536 van het Wetboek van Vennootschappende wijzigingen aan die nodig zijn om artikel7 van de Richtlijn in het Belgische recht omte zetten voor wat betreft de formaliteiten dievervuld moeten worden om toegelaten teworden tot de algemene vergaderingen vanvennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen. De bepalingen die ter zakevan toepassing zijn op die naamlozevennootschappen en, met toepassing van

- 21 -

8 octobre 2001 relatif au statut de la sociétéeuropéenne, aux sociétés européennes dontles actions sont admises aux négociations surun marché visé à l’article 4 du Code dessociétés.

artikel 53 van Verordening (EG) nr.2157/2001 van de Raad van 8 oktober 2001betreffende het statuut van de Europesevennootschap, op Europese vennootschappenwaarvan de aandelen zijn toegelaten tot deverhandeling op een markt als bedoeld inartikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, werden in een nieuweparagraaf 2 ondergebracht.

L’admission aux assemblées générales dessociétés anonymes dont les actions sontadmises aux négociations sur un marché viséà l’article 4 du Code des sociétés est ainsisubordonnée à l’enregistrement à une datequi précède l’assemblée générale, appeléedate d’enregistrement, des actions détenuespar l’actionnaire. Cette procédured’enregistrement n’est pas inconnue pour lessociétés anonymes cotées belges puisquedepuis la loi « Corporate Governance » du 2août 200210, les statuts des sociétés cotéespeuvent prévoir une telle procédured’enregistrement. De facultatif, ce systèmedevient, par l’effet de la Directive,obligatoire pour toutes les sociétés anonymesdont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés.

Deze nieuwe paragraaf houdt onder meer indat het recht om toegelaten te worden tot dealgemene vergaderingen van een naamlozevennootschap waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, slechts verleend wordtindien de aandelen die de aandeelhouder inzijn bezit heeft, op een datum vóór dealgemene vergadering, de "registratiedatum"genoemd, worden geregistreerd. Dezeregistratieprocedure is voor de Belgischegenoteerde naamloze vennootschappen nietonbekend, aangezien de statuten vangenoteerde vennootschappen sedert de"Corporate Governance"-wet van 2 augustus200210 in een dergelijke registratieproceduremogen voorzien. De Richtlijn stelt dezevoorheen facultatieve procedure nu verplichtvoor alle naamloze vennootschappenwaarvan de aandelen zijn toegelaten tot deverhandeling op een markt als bedoeld inartikel 4 van het Wetboek van Vennoot-schappen.

Aux termes de ce nouveau dispositif, lesactionnaires seront admis à participer àl’assemblée générale à la condition que leursactions soient inscrites à leur nom, à la dated’enregistrement sur le registre des actionsnominatives ou dans les comptes d’un teneurde compte agréé ou d’un organisme deliquidation. Les détenteurs d’actions auporteur physiques devront pour leur partproduire celles-ci à un établissement

Volgens deze nieuwe regeling kunnen deaandeelhouders deelnemen aan de algemenevergadering op voorwaarde dat hun aandelenop de registratiedatum op hun naam zijningeschreven in het register van de aandelenop naam of op de rekeningen van eenerkende rekeninghouder of van eenvereffeningsinstelling. Houders van fysiekeaandelen aan toonder moeten dezevoorleggen aan een financiële instelling,

10 Loi du 2 août 2002 modifiant le Code des sociétés etla loi du 2 mars 1989 relative à la publicité desparticipations importantes dans les sociétés cotées enbourse et réglementant les offres publiquesd’acquisition, M.B., 22 août 2002.

10 Wet van 2 augustus 2002 houdende wijziging vanhet Wetboek van vennootschappen alsook van dewet van 2 maart 1989 op de openbaarmaking vanbelangrijke deelnemingen in ter beurze genoteerdevennootschappen en tot reglementering van deopenbare overnameaanbiedingen, B.S., 22 augustus2002.

- 22 -

financier sans qu’il puisse pour autant enrésulter une indisponibilité de ces titresjusqu’à la date de l’assemblée générale. Surle plan pratique, la production de ces titresphysiques impliquera vraisemblablement quel’actionnaire dépose ses titres auprès d’unintermédiaire de manière à ce que celui-cipuisse constater la détention à la dated’enregistrement. Ce mode d’enregistrementpar la production des actions au porteur estrendu nécessaire par le fait que les actions auporteur ne disparaîtront complètement qu’au1er janvier 2014, date de l’entrée en vigueurpleine et entière de la réforme relative à ladématérialisation des titres de société . Ladate d’enregistrement est fixée au cinquièmejour qui précède l’assemblée générale à 24heures (heure belge). Il s’agit d’un délaiunique conformément à la Directive, c’est-à-dire, un délai d’application pour toute sociétédont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés et pour toute A.G. quelque soit son objet. L’objectif poursuivi par laDirective est en effet que l’actionnaire d’unetelle société, quel que soit son lieu derésidence et l’Etat membre dont relève lasociété, ait l’assurance que, pour chaqueassemblée, la date d’enregistrement soitinvariablement le même. Il en résulte que ledélai précité est un nombre de jourscalendrier. Un délai en jours ouvrables neprésente pas la prévisibilité requise par laDirective.

zonder dat hieruit mag voortvloeien dat dezeeffecten onbeschikbaar zijn tot op de datumvan de algemene vergadering. Vanuitpraktisch oogpunt zal de voorlegging van diefysieke effecten wellicht impliceren dat deaandeelhouder zijn effecten neerlegt bij eentussenpersoon, zodat deze het bezit ervan kanvaststellen op de registratiedatum. Dezewijze van registratie door voorlegging van deaandelen aan toonder moest nog in deontwerptekst worden opgenomen, omdat deaandelen aan toonder pas volledig zullenverdwijnen op 1 januari 2014, wanneer dehervorming inzake de dematerialisering vanvennootschapseffecten volledig in werkingzal treden. De registratiedatum is vastgesteldop de vijfde dag vóór de algemenevergadering, om 24 uur (Belgisch uur). Erwordt dus één specifieke termijn opgelegd, inde zin van de Richtlijn, dit wil zeggen, eentermijn die van toepassing is voor allevennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, en voor alle A.V.'s,ongeacht hun aard. Het doel dat hiermee doorde Richtlijn wordt nagestreefd is dat deaandeelhouder van een dergelijke vennoot-schap, ongeacht zijn verblijfplaats enongeacht de lidstaat waaronder devennootschap ressorteert, erop kanvertrouwen dat de registratiedatum voor elkevergadering dezelfde is. De voornoemdetermijn is dus uitgedrukt in kalenderdagen.Een termijn in werkdagen zou niet devoorzienbaarheid bieden die de Richtlijnverlangt.

Il ne s’impose pas de réduire ce délai entre ladate d’enregistrement et la date del’assemblée générale en cas de deuxièmeconvocation. Sans doute le délai entre la datede convocation et la date d’enregistrementsera-t-il plus réduit mais cette situation n’estpas dommageable pour l’actionnaire dès lorsque le délai de convocation réduit en cas deseconde convocation ne trouve à s’appliquerqu’à la condition, notamment, que l’ordre dujour ne mentionne pas de sujets à traiternouveaux.

Deze termijn tussen de registratiedatum en dedatum van de algemene vergadering moetniet worden verkort in geval van een tweedeoproeping. De termijn tussen de oproepings-datum en de registratiedatum zal wellichtkorter zijn, maar dit houdt voor deaandeelhouder geen nadeel in, aangezien deoproepingstermijn in geval van een tweedeoproeping maar verkort kan worden opvoorwaarde, met name, dat de agenda geennieuwe te behandelen onderwerpen bevat.

Ainsi que c’est le cas actuellement,l’actionnaire doit indiquer, à un intermédiaire

Zoals dit momenteel ook al het geval is, moetde aandeelhouder aan een doorgaans door de

- 23 -

financier généralement indiqué par la société,son intention de participer à l’assembléegénérale et d’être enregistré à cette fin. Il estprécisé qu’il doit se manifester au plus tard àla date d’enregistrement soit auprès de lasociété elle-même en cas d’actionsnominatives, soit auprès d’un intermédiairefinancier en cas d’actions au porteur oudématérialisées.

vennootschap aangewezen financieeltussenpersoon kenbaar maken dat hijgeregistreerd wil worden om deel te kunnennemen aan de algemene vergadering. Erwordt gepreciseerd dat hij dit uiterlijk op deregistratiedatum moet melden, hetzij aan devennootschap zelf, in geval van aandelen opnaam, hetzij aan een financieeltussenpersoon, in geval van aandelen aantoonder of gedematerialiseerde aandelen.

Une attestation doit être délivrée àl’actionnaire et à la société, selon le cas, parle teneur de comptes agréé ou parl’organisme de liquidation certifiant lenombre d’actions dématérialisées inscrites aunom de l’actionnaire dans ses comptes à ladate d’enregistrement, ou par l’intermédiairefinancier certifiant le nombre d’actions auporteur produites à la date d’enregistrement .En ce qui concerne les actions nominatives,la société elle-même constatera, dans leregistre des actions nominatives, le nombred’actions détenues à la date d’enregistrementpar les actionnaires qui lui auront indiquéleur intention de participer à l’assembléegénérale.

De financieel tussenpersoon of de erkenderekeninghouder of de vereffeningsinstellingmoeten aan de aandeelhouder en aan devennootschap een attest afleveren waaruitblijkt hoeveel aandelen aan toonder ofgedematerialiseerde aandelen respectievelijkzijn voorgelegd of op naam van deaandeelhouder op zijn rekeningen zijningeschreven op de registratiedatum. Wat deaandelen op naam betreft, stelt devennootschap zelf vast, in het register van deaandelen op naam, hoeveel aandelen op deregistratiedatum worden aangehouden doorde aandeelhouders die haar in kennis hebbengesteld van hun voornemen om deel tenemen aan de algemene vergadering.

Dans un registre désigné par le conseild’administration, il est indiqué, pour chacundes actionnaires qui a signalé son intentionde se faire enregistrer en vue de participer àl’assemblée générale, ses nom et adresse oudénomination sociale et siège social, lenombre d’actions qu’il détenait à la dated’enregistrement et la description desdocuments qui établissent la détention desactions à cette date d’enregistrement. Le délaiprévu entre la date d’enregistrement et la datede l’assemblée générale doit permettre lesdémarches pratiques visant à réconcilier lesavis de présence que doivent en pratiquecommuniquer les actionnaires et lesattestations de détention d’actionscommuniquées à la société. Le projet de loin’entend pas régler au-delà de ce qui estproposé en matière de tenue d’un registre,l’organisation matérielle de ces travaux.

In een door de raad van bestuur aangewezenregister wordt voor elke aandeelhouder diezijn voornemen om zich te laten registrerenom deel te kunnen nemen aan de algemenevergadering kenbaar heeft gemaakt, zijnnaam en adres of maatschappelijke benamingen maatschappelijke zetel opgenomen, hetaantal aandelen dat hij bezat op deregistratiedatum en de beschrijving van destukken die aantonen dat hij op dieregistratiedatum in het bezit was van deaandelen. De termijn tussen deregistratiedatum en de datum van dealgemene vergadering moet voldoende langzijn om de genoteerde vennootschap in staatte stellen om na te gaan of de berichten vanaanwezigheid die de aandeelhouders haar inde praktijk moeten toesturen en de ontvangenattesten van bezit van aandelen, overeen-stemmen. Het wetsontwerp bepaalt enkel dater een register moet worden bijgehoudenmaar regelt niet de materiële organisatiehiervan.

Les actions ainsi enregistrées ne sont pas De aldus geregistreerde aandelen zijn niet

- 24 -

frappées d’indisponibilité. Elles peuvent êtrelibrement négociées dès que leurenregistrement à la date d’enregistrement estconstaté. A l’instar de ce qui a été expliquélors de l’introduction en droit belge en 2002du système facultatif de la dated’enregistrement, « le blocage des actions estde nature à nuire à la liquidité des actions.Certains investisseurs institutionnels nepeuvent d’ailleurs autoriser le blocage deleurs actions. Ils préfèrent alors ne pasexercer leur droit de vote. Pour remédier àcette situation, le droit de vote pourradorénavant être exercé par la personnepouvant prouver que les actions étaientinscrites à son nom au plus tard huit joursavant l’assemblée générale. Les transactionsboursières peuvent ainsi se poursuivre et ledroit de vote peut être exercé » 11.

onbeschikbaar. Zij kunnen vrij wordenverhandeld zodra is vastgesteld dat ze op deregistratiedatum geregistreerd zijn. In ditverband verwijzen we naar de uitleg die werdgegeven naar aanleiding van de invoering inhet Belgische recht, in 2002, van hetfacultatieve systeem van de registratiedatum :"de blokkering van de aandelen is van aardde liquiditeit van de aandelen te schaden.Bepaalde institutionele beleggers mogenoverigens tot de blokkering van hun aandelenniet toestemmen. Zij verkiezen dan hetstemrecht niet uit te oefenen. Om aan diteuvel tegemoet te komen zal het stemrechtvoortaan kunnen worden uitgeoefend door depersoon die bewijst dat ten laatste achtdagen voor de algemene vergadering deaandelen op zijn naam stonden ingeschreven.Aldus kan de beurshandel verder gaan enkan het stemrecht toch wordenuitgeoefend"11.

L’on rappelle, qu’aux termes de l’article533bis, § 1er, 4° nouveau du Code dessociétés, la convocation à une assembléegénérale d’une société dont les actions sontadmises aux négociations sur un marché viséà l’article 4 du Code des sociétés, doitindiquer la date d’enregistrement, la manièredont les actionnaires doivent se faireenregistrer et que seules les personnes quisont actionnaires à cette date auront le droitde participer et de voter à l’assembléegénérale.

Er zij aan herinnerd dat de oproeping tot eenalgemene vergadering van een vennootschapwaarvan de aandelen zijn toegelaten tot deverhandeling op een markt als bedoeld inartikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, volgens het nieuwe artikel533bis, § 1, 4°, van het Wetboek vanVennootschappen de registratiedatum moetbevatten en de wijze waarop de aandeel-houders zich moeten laten registreren,evenals de mededeling dat alleen personendie op die datum aandeelhouder zijn,gerechtigd zijn deel te nemen aan en testemmen op de algemene vergadering.

Le schéma reproduit ci-après permet de situerles principaux délais à prendre en comptedans l’organisation d’une assembléegénérale.

Hierna volgt een overzicht van de voor-naamste termijnen die bij de organisatie vaneen algemene vergadering in aanmerkingmoeten worden genomen.

11 Voy. Exposé des motifs, Doc. parl., Ch. , 2001-2002,n° 1211/1, p. 38.

11 Zie Memorie van Toelichting, Parl. Doc. Kamer,2001-2002, nr. 1211/1, p. 38.

- 25 -

Code des sociétés A.G. art. 46, § 1er Loi OPA

Publication convocation A.G. (au plus tôt)

Mise à disposition sur site

24e jour

Deuxième convocation (AG de carence) 17e jour

Inscr. points nouv. et prop. décision 16e jour Inscr. points nouv. et prop. décision

15e jour

Accusé de réception des demandesd’inscription de points nouveaux à l’O.J.

14e jour Publication convocation A.G.

Mise à disposition sur site

Accusé de réception des demandesd’inscription de points nouveaux à l’O.J.

13e jour

12e jour

11e jour

Publication O.J. amendé (au plus tard) 10e jour Publication O.J. amendé (au plus tard)

9e jour

8e jour

7e jour

6e jour

Date d’enregistrement (à 24 heures) 5e jour Date d’enregistrement (à 24 heures)

4e jour

3e jour

2e jour

1er jour

Assembléegénérale

Publication résultats vote (au plus tard) 15 jours Publication résultats vote (au plus tard)

- 26 -

Wetboek van Vennootschappen A.V. art. 46, § 1, van de OBA-wet

Publicatie oproeping A.V. (ten vroegste)

Terbeschikkingstelling op website

24ste dag

Tweede oproeping (tweede AV) 17de dag

Agendering nieuwe punten en voorstellen totbesluit

16de dag Agendering nieuwe punten en voorstellen totbesluit

15de dag

Bewijs van ontvangst van verzoeken omnieuwe punten op de agenda te plaatsen

14de dag Publicatie oproeping A.V.

Terbeschikkingstelling op de website

Bewijs van ontvangst van verzoeken omnieuwe punten op de agenda te plaatsen

13de dag

12de dag

11de dag

Bekendmaking herziene agenda (ten laatste) 10de dag Bekendmaking herziene agenda (ten laatste)

9de dag

8de dag

7de dag

6de dag

Registratiedatum (om 24 uur) 5de dag Registratiedatum (om 24 uur)

4de dag

3de dag

2de dag

1ste dag

Algemenevergadering

Bekendmaking resultaten stemming(ten laatste)

15 dagen Bekendmaking resultaten stemming(ten laatste)

- 27 -

Art. 18 (art. 8 Directive 2007/36/CE) Art. 18 (Art. 8 van Richtlijn 2007/36/EG)

L’article 538bis nouveau du Code dessociétés autorise les sociétés anonymes àorganiser, par voie statutaire, la participationà distance à leurs assemblées généralesd’actionnaires. Cette possibilité est ouverte àtoutes les sociétés anonymes,indépendamment du fait qu’elles soientcotées, ainsi qu’aux SPRL (art. 270bis), auxSC (art. 382bis). Les SCA (art. 657 du Codedes sociétés), les SE (art. 53 du Règlement(CE) n° 2157/2001 relatif au statut de lasociété européenne (SE)) et les SCE (art. 8, §1er du Règlement n° 1435/2003 relatif austatut de la société coopérative européenne)peuvent également y avoir recours.

Krachtens het nieuwe artikel 538bis van hetWetboek van Vennootschappen mogen denaamloze vennootschappen de deelname opafstand aan hun algemeneaandeelhoudersvergaderingen via eenstatutaire procedure organiseren. Diemogelijkheid staat open voor alle naamlozevennootschappen, ongeacht of zij al dan nietgenoteerd zijn, alsook voor de bvba's (art.270bis) en de cv's (art. 328bis). Verder kandie mogelijkheid ook worden benut door decva's (art. 657 van het Wetboek vanVennootschappen), de SE's (art. 53 vanVerordening (EG) nr. 2157/2001 betreffendehet statuut van de Europese vennootschap(SE)) en de SCE's (art. 8, § 1, vanVerordening (EG) nr. 1435/2003 betreffendehet statuut van een Europese coöperatievevennootschap).

Dans la mesure où ce mode de participationaux assemblées générales est susceptible defavoriser une plus grande participation desactionnaires aux assemblées générales, il aparu adéquat d’ouvrir cette possibilité àtoutes les formes de sociétésindépendamment de l’éventuelle cotation deleurs actions. Dans les SA et les SPRL, ledispositif peut en outre être étendu auxassemblées générales d’obligataires.

In zoverre deze wijze van deelname aanalgemene vergaderingen kan zorgen voor eenstijging van het aantal aandeelhouders dataan de algemene vergaderingen deelneemt,leek het passend deze mogelijkheid open testellen voor alle vennootschapsvormen, losvan de eventuele notering van hun aandelen.Bij de nv's en de bvba's kan de regelingtrouwens nog worden uitgebreid tot dealgemene vergaderingen vanobligatiehouders.

Le Gouvernement s’est directement inspirédu projet de loi modifiant le Code dessociétés en vue d’instaurer la participation àdistance à l’assemblée générale, pendant à laChambre après avoir été relevé de caducitépar la loi du 8 juin 2008 (Projet de loi n°1261/001, Doc 52).

De Regering heeft zich rechtstreeksgebaseerd op het ontwerp van wet totwijziging van het Wetboek vanVennootschappen met het oog op deinvoering van de deelname op afstand aan dealgemene vergadering, dat momenteel noghangende is in de Kamer na van verval te zijnontheven bij de wet van 8 juni 2008(Wetsontwerp nr. 1261/001, Doc 52).

Le commentaire qui suit porte sur la sociétéanonyme mais est valable mutatis mutandispour les autres formes de sociétés.

Onderstaande commentaar betreft denaamloze vennootschappen, maar geldtmutatis mutandis ook voor de anderevennootschapsvormen.

En vertu de l’article 538bis nouveau du Codedes sociétés, une disposition statutaire pourraautoriser les actionnaires à participer àl’assemblée générale grâce à un moyen de

Krachtens het nieuwe artikel 538bis van hetWetboek van Vennootschappen zal eenstatutaire bepaling de aandeelhouders kunnentoestaan aan de algemene vergadering deel te

- 28 -

communication électronique mis àdisposition par la société. De manièregénérale, l’on entend laisser aux sociétés unegrande liberté statutaire pour organiser cemode de participation à l’assemblée, afinqu’elles puissent retenir les solutions les plusadaptées à leur situation et tenir compte desévolutions technologiques en la matière.

nemen via een door de vennootschap terbeschikking gesteld elektronischcommunicatiemiddel. In het algemeen zullende vennootschappen over een grote statutairevrijheid beschikken bij de invulling van diewijze van deelname aan de algemenevergadering, zodat zij de oplossingen kunnenkiezen die het best bij hun situatie aansluiten,en rekening kunnen houden met dedesbetreffende technologische evoluties.

Ce mode de participation ne vient pas sesubstituer à l’obligation de tenir une réunionphysique des actionnaires en un lieu désignépar les statuts. La tenue d’une réunionphysique reste obligatoire mais la sociétépeut organiser, au profit de ses actionnaires,un mode de participation à distance. A noterque les membres du bureau de l’assemblée,les administrateurs et les commissairesdoivent être physiquement présents au lieu del’assemblée.

Die wijze van deelname vervangt geenszinsde verplichting om een fysiekeaandeelhoudersvergadering te organiseren opeen in de statuten aangeduide plaats. Hethouden van een fysieke vergadering blijftverplicht, hoewel de vennootschap, voor haaraandeelhouders, ook kan voorzien in eenvorm van deelname op afstand. Wel moetworden opgemerkt dat de leden van hetbureau van de vergadering, de bestuurders ende commissarissen de algemene vergaderingfysiek moeten bijwonen.

La participation à distance à une assembléegénérale est assimilée à la participation à laréunion physique. Il est expressément stipuléque les actionnaires qui participent de cettemanière à l’assemblée générale sont réputésprésent à l’endroit où se tient l’assembléegénérale pour le respect des conditions deprésence et de majorité.

De deelname op afstand aan een algemenevergadering wordt gelijkgesteld met defysieke deelname aan de vergadering. Wat denaleving van de voorwaarden inzakeaanwezigheid en meerderheid betreft, wordtexpliciet bepaald dat de aandeelhouders dieop afstand aan de algemene vergaderingdeelnemen, geacht worden aanwezig te zijnop de plaats waar de algemene vergaderingwordt gehouden.

Si la société est libre du choix destechnologies auxquelles elle entend recourir,elle doit toutefois être en mesure decontrôler, grâce au moyen de communicationélectronique utilisé, la qualité et l’identité del’actionnaire. Les modalités suivantlesquelles la qualité d’actionnaire et l’identitéde l’actionnaire sont contrôlées et garantiessont définies par les statuts ou en vertu deceux-ci. Selon le moyen de communicationélectronique utilisé, ces modalités pourraienten effet différer.

Hoewel de vennootschap vrij detechnologieën kan kiezen die zij wenst tegebruiken, moet zij, via het elektronischecommunicatiemiddel, toch de hoedanigheiden de identiteit van de vennoot kunnencontroleren. De wijzen waarop dehoedanigheid van aandeelhouder en deidentiteit van de aandeelhouder wordengecontroleerd en gewaarborgd, worden bij ofkrachtens de statuten bepaald. Zij kunnenimmers variëren naargelang het gebruikteelektronische communicatiemiddel.

Dans le choix des technologies, la sociétédoit veiller à retenir les moyens decommunication électronique qui permettentaux actionnaires de prendre connaissance desdiscussions au sein de l’assemblée de

Wat de keuze van de technologieën betreft,dient de vennootschap elektronischecommunicatiemiddelen te kiezen die haaraandeelhouders in staat stellen omrechtstreeks, gelijktijdig en ononderbroken

- 29 -

manière directe, simultanée et continue, departiciper aux délibérations, d’exercer sondroit de poser des questions et enfin,d’exercer son droit de vote sur tous les pointssur lesquels l’assemblée est amenée à seprononcer. Le Gouvernement entend que laparticipation à distance à l’assembléepermette à l’actionnaire d’exercer ses droitsdans des conditions équivalentes à celles dontil dispose en cas de présence physique àl’assemblée. Cette approche offre le plus degaranties à l’actionnaire en termes d’exercicede ses droits liés à la participation àl’assemblée. Quant à la possibilité de voter àdistance avant l’assemblée générale, elle peutêtre offerte par les statuts conformément àl’article 550 nouveau du Code des sociétés. Ilest renvoyé au commentaire de cettedisposition.

kennis te nemen van de besprekingen tijdensde vergadering, deel te nemen aan deberaadslaging, hun recht om vragen te stellenuit te oefenen en tot slot hun stemrecht uit teoefenen met betrekking tot alle puntenwaarover de vergadering zich dient uit tespreken. De Regering wil dat de deelname opafstand aan de algemene vergadering deaandeelhouder de mogelijkheid biedt om zijnrechten onder soortgelijke voorwaarden uit teoefenen als wanneer hij de vergaderingfysiek bijwoont. Deze benadering biedt deaandeelhouder de meeste garanties inverband met de uitoefening van de rechtendie voortvloeien uit de deelname aan devergadering. Conform het nieuwe artikel 550van het Wetboek van Vennootschappenkunnen de statuten ook in de mogelijkheidvoorzien om op afstand te stemmen vóór dealgemene vergadering. Daarvoor wordtverwezen naar de commentaar bij diebepaling.

Quant aux conditions que les statuts, ou desdispositions prises en vertu de ceux-ci,peuvent fixer à l’utilisation des moyens decommunication électronique, il s’agit deconditions visant à permettre le bondéroulement et la préparation des assemblées.L’on songe en particulier à l’obligation pourl’actionnaire de recourir à certains logicielsou encore à l’utilisation de la signatureélectronique.

De voorwaarden die bij of krachtens destatuten kunnen worden vastgesteld metbetrekking tot het gebruik van elektronischecommunicatiemiddelen, strekken ertoe devoorbereiding en het vlotte verloop van devergaderingen mogelijk te maken. Hierbijwordt specifiek gedacht aan de verplichtingvoor de aandeelhouder om bepaalde softwarete gebruiken, of aan het gebruik van deelektronische handtekening.

Afin d’informer pleinement l’actionnaire surles modalités de participation à distance, laconvocation à l’assemblée générale devradécrire les procédures relative à ce mode departicipation et être rendues accessible sur lesite internet de la société si celle-ci endispose. Dans le cas des sociétés cotées, cettemise à disposition sur le site est obligatoire.

Om de aandeelhouder volledig in te lichtenover de wijzen waarop hij aan de algemenevergadering kan deelnemen, dient deoproeping tot die vergadering de ter zakegeldende procedures te beschrijven en dientde desbetreffende informatie beschikbaar teworden gesteld op de website van devennootschap, als die daarover beschikt.Genoteerde vennootschappen zijn verplichtdie informatie op hun website ter beschikkingte stellen.

En ce qui concerne le déroulement del’assemblée générale, les statuts définiront lesmodalités suivant lesquelles le bureau del’assemblée assure ses tâches dans le casparticulier des actionnaires qui participent àdistance : régularité de la convocation,contrôle de la qualité d’actionnaire et de

Wat het verloop van de algemenevergadering betreft, dienen de statuten teomschrijven hoe het bureau van devergadering zijn taken zal vervullen in hetspecifieke geval waarin aandeelhouders opafstand aan die vergadering deelnemen :regelmatigheid van de oproeping, controle

- 30 -

l’identité de la personne désireuse departiciper à distance à l’assemblée, tenue dela liste (électronique) des présences, etc.

van de hoedanigheid van aandeelhouder ende identiteit van de persoon die op afstandaan de vergadering wenst deel te nemen,bijhouden van een (elektronische)aanwezigheidslijst, enz.

Le recours à des moyens électroniques peutêtre source de perturbations techniques,nonobstant les mesures que doit prendre lasociété pour prévenir et remédier auxproblèmes techniques. Si l’actionnaire peutraisonnablement attendre de la société qu’ellemette toute en œuvre pour éviter lesperturbations techniques, il doit égalementêtre conscient que ces risques sont inhérentsà l’utilisation de moyens électroniques. LeGouvernement n’as pas jugé nécessaire deconfier au Roi le soin de définir les effetsqu’il convient de donner aux problèmes et/ouincidents techniques qui empêchent ouperturbent la participation par voieélectronique. Les règles de droit commundoivent permettre à suffisance de répondre àces situations. Par contre, le procès-verbald’assemblée devra mentionner les problèmeset incidents techniques qui auraient empêchéou perturbé la participation par voieélectronique.

Het gebruik van elektronische middelen kanvoor technische storingen zorgen, ondanks dedoor de vennootschap te nemen maatregelenom die technische problemen te voorkomenen op te lossen. Hoewel een aandeelhouderredelijkerwijze van de vennootschap magverwachten dat zij alles in het werk stelt omtechnische storingen te voorkomen, moet hijer zich toch bewust van zijn dat die risico'sinherent zijn aan het gebruik vanelektronische middelen. De Regering heefthet niet nodig geacht de Koning machtigingte verlenen om te bepalen welk gevolg moetworden gegeven aan de technischeproblemen en/of incidenten die de deelnameaan de vergadering langs elektronische wegkan beletten of verstoren. Degemeenrechtelijke regels moeten hetmogelijk maken afdoende te reageren opdergelijke situaties. De technische problemenen incidenten die de deelname aan devergadering langs elektronische weg zoudenhebben verhinderd of verstoord, dienentrouwens in de notulen van de algemenevergadering te worden vermeld.

Art. 19 (art. 9 Directive 2007/36/CE) Art. 197 (art. 9 van Richtlijn 2007/36/CE)

La Directive consacre le droit desactionnaires de sociétés dont les actions sontadmises aux négociations sur un marchéréglementé de poser des questions concernantdes points inscrits à l’ordre du jour d’uneassemblée générale et l’obligation pour lasociété d’y répondre.

De Richtlijn bekrachtigt het recht van deaandeelhouders van vennootschappenwaarvan de aandelen zijn toegelaten tot deverhandeling op een gereglementeerde markt,om vragen te stellen over agendapunten vaneen algemene vergadering, alsook deverplichting voor de vennootschap om dievragen te beantwoorden.

Le Code des sociétés prévoit, en son article540, un dispositif conforme à la Directive :tout actionnaire d’une société anonyme,qu’elle soit cotée ou pas, peut poser desquestions aux administrateurs sur leursrapports ou sur des points portés à l’ordre dujour. Ceux-ci ont l’obligation de répondresauf dans la mesure où la communication dedonnées ou de faits serait de nature à portergravement préjudice à la société, aux

Het Wetboek van Vennootschappen voorzietin zijn artikel 540 in een richtlijnconformeregeling : elke aandeelhouder van een al danniet genoteerde naamloze vennootschap magde bestuurders vragen stellen over hunverslagen of over de agendapunten van devergadering. De bestuurders zijn verplichtom die vragen te beantwoorden, behalve alsde mededeling van informatie of feitenernstig nadeel zou kunnen berokkenen aan de

- 31 -

actionnaires ou au personnel de la société.Parmi les motifs pouvant conduire lesadministrateurs à légitimement refuser derépondre, la Directive mentionne l’hypothèseoù les administrateurs sont tenus à uneobligation de confidentialité. La doctrine et lajurisprudence belge interprètent l’article 540du Code des sociétés dans le même sens(voy. Fr. DE BAUW, “Les assembléesgénérales dans les sociétés cotées et ladirective 2007/36/CE”, in Le droit dessociétés aujourd’hui : principes, évolutions etperspectives, Ed. du Jeune Barreau deBruxelles, 2008, p. (149) 198, n° 93 et lesréférences citées ; H. BRAECKMANS, « Hetvraagrecht van de aandeelhouder in dealgemene vergadering », in Liber AmicorumLucion Simont, Bruylant, 202, p. (527) 533,n° 12).

vennootschap, de aandeelhouders of hetpersoneel van de vennootschap. Eén van deredenen op grond waarvan de bestuurders oprechtmatige wijze mogen weigeren omvragen te beantwoorden, is, volgens deRichtlijn, de geheimhoudingsplicht waaraande bestuurders gebonden zijn. De doctrine ende Belgische rechtspraak interpreteren artikel540 van het Wetboek van Vennootschappenin dezelfde zin (zie Fr. DE BAUW, “Lesassemblées générales dans les sociétés cotéeset la directive 2007/36/CE”, in Le droit dessociétés aujourd’hui : principes, évolutions etperspectives, Ed. du Jeune Barreau deBruxelles, 2008, p. (149) 198, nr. 93 en dereferenties waarnaar wordt verwezen ; H.BRAECKMANS, « Het vraagrecht van deaandeelhouder in de algemene vergadering »,in Liber Amicorum Lucion Simont, Bruylant,202, p. (527) 533, nr. 12).

Les commissaires sont tenus à une obligationanalogue en ce qui concerne leur rapport.Une disposition analogue existe pour lesS.P.R.L. (art. 274) et les S.C.R.L. (art. 412).Cette disposition, d’ordre impératif, estfondamentale pour permettre à l’actionnairede disposer de toute l’information nécessairepour participer en connaissance de cause auxdélibérations et aux votes et influenceréventuellement les autres actionnaires.

Een soortgelijke verplichting geldt ook voorde commissarissen met betrekking tot hunverslagen. Ook voor bvba's (art. 274) encvba's (art. 412) geldt een gelijkaardigebepaling. Deze dwingende bepaling isfundamenteel opdat de aandeelhouder overalle informatie zou kunnen beschikken die hijnodig heeft om met kennis van zaken aan deberaadslagingen en de stemmingen deel tenemen, en opdat hij, in voorkomend geval, deandere aandeelhouders zou kunnenbeïnvloeden.

Les modifications apportées à l’article 540 duCode des sociétés, ainsi qu’aux articles 274,412, 924 et 988 du Code des sociétés afin demaintenir l’identité de régime existant encette matière entre les S.A., les S.P.R.L., lesS.C.R.L., les S.E. et les S.C.E., ont dès lorspour objet de renforcer le dispositif existant.Là où la Directive permet aux Etats membresde prévoir que le droit de poser des questionsdoit s’exercer par écrit et préalablement àl’assemblée générale, le Gouvernementn’entend pas remettre en cause l’applicationactuelle de l’article 540 du Code des sociétésqui veut que les actionnaires posent leursquestions directement en assemblée. Vucependant la pratique qui consiste pour lesactionnaires à poser leurs questions par écrit,il est proposé de prévoir que les statutspeuvent reconnaître cette faculté aux

De wijzigingen die in artikel 540 en in deartikelen 274, 412, 924 en 988 van hetWetboek van Vennootschappen wordenaangebracht opdat de bestaande regeling terzake identiek zou blijven voor nv's, bvba's,cvba's, SE's en SCE's, zijn dan ook bedoeldom de bestaande regeling te versterken. Daarwaar de Richtlijn de lidstaten toestaat tebepalen dat het recht om vragen te stellen,schriftelijk en vóór de algemene vergaderingmoet worden uitgeoefend, is de Regering nietvoornemens om de huidige toepassing vanartikel 540 van het Wetboek vanVennootschappen, op grond waarvan deaandeelhouders hun vragen rechtstreekstijdens de algemene vergadering mogenvoorleggen, opnieuw ter discussie te stellen.Gelet evenwel op de praktijk waarbij deaandeelhouders hun vragen schriftelijk

- 32 -

actionnaires sans préjudice de l’exercice dece droit en cours d’assemblée générale. Encas de recours à cette faculté, l’actionnairedoit établir sa qualité.

stellen, wordt voorgesteld te bepalen dat diemogelijkheid voor de aandeelhouders kanworden ingeschreven in de statuten, zonderdat daarbij echter wordt geraakt aan de voorhen geldende mogelijkheid om dat rechttijdens de algemene vergadering uit teoefenen. Wanneer een aandeelhouder diemogelijkheid benut, moet hij zijnhoedanigheid bewijzen.

L'on profite de cette modification pourpréciser, en ce qui concerne les commissaireset à l’instar de ce qui prévaut pour lesadministrateurs, que leur obligation derépondre aux questions qui leur sont poséessur leur rapport ne s’étend pas aux cas où lacommunication de données ou de faits seraitde nature à porter gravement préjudice à lasociété, aux actionnaires ou au personnel dela société.

Deze wijziging wordt ook aangegrepen om,met betrekking tot de commissarissen en naarhet voorbeeld van de bepalingen voor debestuurders, te verduidelijken dat de voor hengeldende verplichting om de hunvoorgelegde vragen over hun verslag tebeantwoorden, niet geldt voor de gevallenwaarin de mededeling van gegevens of feitenernstige schade zou kunnen berokkenen aande vennootschap, de aandeelhouders of hetpersoneel van de vennootschap.


La Directive prescrit l’obligation pour lessociétés dont les actions sont admises auxnégociations sur un marché réglementéd’établir, pour chaque décision prise parl’assemblée générale des actionnaires, lenombre d’actions pour lesquelles des votesont été valablement exprimés, la proportiondu capital social représentée par ces votes, lenombre total de votes valablement exprimés,le nombre de votes exprimés pour et contrechaque décision et, le cas échéant, le nombred’abstentions.

De Richtlijn bevat de verplichting voorvennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt, om voor elk besluitdat door de algemene vergadering vanaandeelhouders wordt genomen, het aantalaandelen te vermelden waarvoor geldigestemmen zijn uitgebracht, het percentage datdeze aandelen in het maatschappelijk kapitaalvertegenwoordigen, het totale aantal geldiguitgebrachte stemmen, en het aantal stemmendat voor of tegen elk besluit is uitgebracht,alsmede het eventuele aantal onthoudingen.

Dorénavant, l’article 546 du Code dessociétés prévoira que les procès-verbaux desassemblées générales d’actionnaires dessociétés dont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4du Code des sociétés, devront contenir cesindications. Cette exigence confirmera demanière expresse pour ces sociétésl’obligation qui prévalait déjà conformémentaux règles ordinaires des assembléesdélibérantes applicables aux assembléesgénérales (art. 63 du Code des sociétés), àsavoir que le résultat des votes, avecl’indication du nombre de votes positifs, devotes négatifs et d’abstentions, doit être

Artikel 546 van het Wetboek van Vennoot-schappen bepaalt voortaan dat de notulen vande algemene vergaderingen van aandeel-houders van vennootschappen waarvan deaandelen zijn toegelaten tot de verhandelingop een markt als bedoeld in artikel 4 van hetWetboek van Vennootschappen, dezegegevens moeten bevatten. De verplichtingdie reeds gold op grond van de gewone regelsvoor beraadslagende vergaderingen, die opde algemene vergaderingen van toepassingzijn (art. 63 van het Wetboek van Vennoot-schappen), en die inhoudt dat het resultaatvan de stemming, evenals het aantal positieveen negatieve stemmen en het aantal

- 33 -

mentionné dans le procès-verbal del’assemblée générale.

onthoudingen, in de notulen van de algemenevergadering moeten worden opgenomen,wordt hiermee uitdrukkelijk bevestigd voorvennootschappen.

Ces informations devront être renduespubliques par ces sociétés sur leur siteinternet dans les quinze jours qui suiventl’assemblée générale.

Deze informatie moet door devennootschappen openbaar gemaakt wordenop hun website, binnen vijftien dagen na dealgemene vergadering.

L’indication de ces informations dans leprocès-verbal de l’assemblée générale, ainsique leur publication sur le site internet de lasociété, ne porte pas préjudice à l’obligationde la société de respecter les dispositions duCode des sociétés en matière de conditionsde majorité requise pour la validité desdécisions de l’assemblée générale ni auxrecours ouverts aux actionnaires pour, le caséchéant, contester la validité des décisionsprises.

De vermelding van deze gegevens in denotulen van de algemene vergadering en depublicatie ervan op de website van devennootschap doen geen afbreuk aan deverplichting voor de vennootschappen om debepalingen van het Wetboek vanVennootschappen na te leven voor watbetreft de regels inzake de meerderheid dievereist is voor de geldigheid van de besluitenvan de algemene vergadering en voor watbetreft de rechtsmiddelen waarover deaandeelhouders beschikken om invoorkomend geval de geldigheid van degenomen besluiten te betwisten.

Art. 21 et 22 (art. 10 & 11 Directive2007/36/CE)

Art. 21 en 22 (art. 10 & 11 Richtlijn2007/36/EG)

Les dispositions de la Directive en matière devote par procuration requièrent quelquesadaptations du Code des Sociétés. Certainesde ces adaptations correspondent à desenseignements de la jurisprudence. Pour lesbesoins de la transposition, ils sont traduitsen dispositions légales.

De bepalingen van de Richtlijn inzake hetstemmen bij volmacht vergen enkeleaanpassingen in het Wetboek vanVennootschappen. Sommige van dieaanpassingen sluiten aan bij bevindingen dieuit de rechtspraak blijken. Ten behoeve vande omzetting van de Richtlijn werden dezebevindingen in wettelijke bepalingenomgezet.

Tout d’abord, la notion de procuration estexpressément définie dans l’article 547,alinéa nouveau du Code des sociétés. Il estégalement confirmé, ainsi que l’exige laDirective, que le mandataire bénéficie desmêmes droits de prendre la parole et de poserdes questions lors de l’assemblée généraleque ceux dont bénéficierait l’actionnaire ainsireprésenté.

Het begrip "volmacht" is uitdrukkelijkgedefinieerd in het nieuwe lid van artikel 547van het Wetboek van Vennootschappen.Conform de Richtlijn wordt ook bevestigddat de volmachthouder dezelfde rechtengeniet om in de algemene vergadering hetwoord te voeren en vragen te stellen als diewelke de aldus vertegenwoordigde aandeel-houder zou hebben genoten.

L’article 547, alinéa 3 nouveau du Code dessociétés confirme une règle qui se dégage dela jurisprudence de la Cour de cassation, àsavoir l’interdiction de désigner unmandataire pour un nombre illimitéd’assemblées ou pour une période illimitée

In het nieuwe derde lid van artikel 547 vanhet Wetboek van Vennootschappen wordteen regel bevestigd die uit de rechtspraak vanhet Hof van Cassatie kan worden afgeleid,namelijk dat het verboden is een volmacht-houder aan te wijzen voor een onbeperkt

- 34 -

(voy. Cass. 13 avril 1989). aantal vergaderingen of voor een onbeperkteperiode (zie Cass. 13 april 1989).

Ensuite, dans les sociétés dont les actionssont admises aux négociations sur un marchévisé à l’article 4 du Code des sociétés,l’actionnaire ne peut désigner, pour chaqueassemblée générale, qu’un seul mandataire.Cette mesure est justifiée par le souci depermettre un déroulement ordonné del’assemblée. Il est fait exception à cette règledans l’hypothèse d’un actionnaire détenantdes actions de la société sur plusieurscompte-titres : dans ce cas, l’actionnaire peutdésigner un mandataire distinct pour lesactions détenues sur chaque compte-titres.

Voorts mogen aandeelhouders van eenvennootschap waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, voor elke algemenevergadering slechts één volmachthouderaanwijzen. Dit moet een ordelijk verloop vande vergadering mogelijk maken. Van dezeregel wordt afgeweken wanneer deaandeelhouder aandelen in een vennootschapop meer dan een effectenrekening heeft. Indit geval kan de aandeelhouder pereffectenrekening een volmachthouderaanwijzen voor de aandelen die op elk vandie effectenrekeningen zijn ondergebracht.

La Directive interdit les dispositionsnationales qui limitent la possibilité pour despersonnes d’être désignées commemandataire. Si le droit belge ne comporte pasde disposition de ce type, par contre, il seproduit que les statuts des sociétéscomportent de telles limitations. De tellesclauses statutaires devront être modifiées.

Nationale bepalingen die de mogelijkheidvoor personen om als volmachthouder teworden aangewezen, beperken, zijn volgensde Richtlijn verboden. Het Belgische rechtbevat geen bepalingen van dit type maar inde statuten van de vennootschappendaarentegen komen dergelijke beperkingenwel voor. Deze statutaire bepalingen zullenmoeten worden gewijzigd.

Le mandataire peut, quant à lui, représenterun nombre illimité d’actionnaires d’unesociété cotée. Il est proposé d’interdire aumandataire de se substituer une autrepersonne, sous réserve de l’hypothèse dumandataire personne morale qui peutdésigner un membre de son organed’administration ou de gestion ou un de sesemployés pour exercer les pouvoirs qui luiont été conférés. Lorsqu’il représenteplusieurs actionnaires, il peut exercer le droitde vote pour compte de chacun de cesactionnaires dans un sens différent.

Een volmachthouder mag een onbeperktaantal volmachten van aandeelhouders vaneen genoteerde vennootschap bezitten. Erwordt voorgesteld te verbieden dat devolmachthouder zich laat vervangen door eenandere persoon, tenzij hij een rechtspersoonis, in welk geval hij een lid van zijn bestuurs-of leidinggevend orgaan of een van zijnwerknemers mag aanduiden om de hemverleende bevoegdheden uit te oefenen.Indien hij volmachten van meerdereaandeelhouders bezit, mag hij voor elk vandie aandeelhouders anders stemmen.

La désignation d’un mandataire doit fairel’objet d’un écrit. Il en va de même de lanotification de la désignation à la société. Lesactionnaires peuvent également procéder àcette désignation et à sa notification par voieélectronique.

De aanwijzing van een volmachthouder moetschriftelijk gebeuren. Dit geldt ook voor dekennisgeving van de aanwijzing aan devennootschap. Die aanwijzing en kennis-geving mogen ook langs elektronische weggebeuren.

La procuration d’un actionnaire d’une sociétédont les actions sont admises auxnégociations sur un marché visé à l’article 4

De volmacht van een aandeelhouder van eenvennootschap waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een markt

- 35 -

du Code des sociétés qui, à la dated’enregistrement, a cédé ses actions, estnulle. Ce mode d’exercice du droit de vote neporte pas préjudice à la règle selon laquellel’exercice du droit de vote est subordonné àla qualité d’actionnaire. Il est égalementprécisé que l’actionnaire qui aura notifié saprocuration à la société ne pourra plus choisirun autre mode de participation à l’assemblée.

als bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, die zijn aandelen heeftovergedragen op de registratiedatum, isnietig. Deze wijze van uitoefening van hetstemrecht doet geen afbreuk aan de regel datde uitoefening van het stemrecht voor-behouden is aan personen die dehoedanigheid van aandeelhouder hebben. Erwordt ook bepaald dat een aandeelhouder diede vennootschap in kennis heeft gesteld vanzijn volmacht, geen andere wijze vandeelname aan de vergadering meer magkiezen.

L’article 547bis, § 4 nouveau du Code dessociétés vise les mesures à respecter en casde conflit d’intérêts potentiels entrel’actionnaire d’une telle société et sonmandataire.

De nieuwe § 4 van artikel 547bis van hetWetboek van Vennootschappen bevat demaatregelen die moeten worden nageleefd ingeval van een potentieel belangenconflicttussen de aandeelhouder van een dergelijkevennootschap en zijn volmachthouder.

Art. 23 (art. 12 & 8, § 1er, c), Directive2007/36/CE)

Art. 23 (Art. 12 en 8, § 1, c), van Richtlijn2007/36/EG)

Aux termes de la Directive, les sociétés dontles actions sont admises aux négociations surun marché réglementé, doivent pouvoir offrirà leurs actionnaires la possibilité de voter parcorrespondance avec un support papier avantl’assemblée générale (art. 12 Directive). Enoutre, ces sociétés doivent se voir autoriser àégalement offrir à leurs actionnaires lapossibilité de voter par voie électroniqueavant l’assemblée (art. 8, § 1er, c), de laDirective).

Krachtens de Richtlijn moeten devennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt, hun aandeelhoudersde mogelijkheid kunnen bieden om vóór dealgemene vergadering per brief te stemmenop een papieren drager (art. 12 van deRichtlijn). Verder moeten dievennootschappen hun aandeelhouders ook demogelijkheid kunnen bieden om vóór dealgemene vergadering te stemmen langselektronische weg (art. 8, § 1, c), van deRichtlijn).

Le vote par correspondance avantl’assemblée est admis dans les sociétésanonymes par l’article 550 du Code dessociétés qui comporte en la matière unencadrement souple. S’il ne fait pas de douteque le vote par correspondance par recours àun support papier est visé par l’article 550 duCode des sociétés, la pratique a démontréqu’il était possible, sur cette base, dedévelopper le vote par correspondanceélectronique (voy. G. Jakhian et Fl. DeVillenfagne, « E-Voting : le vote parcorrespondance électronique desactionnaires », J.T., 2002, p. 721 e.s.).

Bij naamloze vennootschappen mag vóór dealgemene vergadering per brief wordengestemd krachtens artikel 550 van hetWetboek van Vennootschappen dat ter zakein een soepele omkadering voorziet. Terwijler geen twijfel over bestaat dat de stemmingper brief op een papieren drager onder detoepassing van artikel 550 van het Wetboekvan Vennootschappen valt, heeft de praktijkuitgewezen dat op basis van diezelfdegrondslag ook voor de stemming langselektronische weg kan worden geopteerd (zieG. Jakhian en Fl. de Villenfagne, "E-Voting :le vote par correspondance électronique desactionnaires", J.T., 2002, p. 721 e.v.).

- 36 -

A l’occasion de la transposition desdispositions précitées de la Directive, leGouvernement propose de consacrerlégalement cette pratique et d’organiser, dansl’article 550 du Code des sociétés, le vote àdistance avant l’assemblée générale, que cesoit par correspondance ou sous formeélectronique. Ces modes d’exercice du droitde vote sont ouverts à toutes les sociétésanonymes dans la mesure où ils peuventprésenter une utilité également dans dessociétés qui ne sont pas cotées et favoriserainsi la participation des actionnaires auxassemblées générales.

Naar aanleiding van de omzetting vanvoornoemde bepalingen van de Richtlijn inBelgisch recht, stelt de Regering voor om diepraktijk wettelijk te verankeren en in artikel550 van het Wetboek van Vennootschappeneen regeling in te voeren voor de stemmingop afstand vóór de algemene vergadering, endit zowel per brief als langs elektronischeweg. Die methodes om het stemrecht uit teoefenen, staan open voor alle naamlozevennootschappen, in zoverre zij ook nuttigkunnen blijken voor niet-genoteerdevennootschappen en zo de deelname van deaandeelhouders aan de algemenevergaderingen kunnen bevorderen.

C’est ainsi que les statuts pourront autoriserles actionnaires à voter à distance avantl’assemblée générale, que ce soit parcorrespondance ou sous forme électronique.La société a le choix de la forme de vote àdistance qu’elle entend proposer à sesactionnaires étant entendu que la formechoisie doit être ouverte à tous lesactionnaires.

Zo zullen de statuten de aandeelhouderskunnen toestaan om op afstand te stemmenvóór de algemene vergadering, ongeacht ofdat gebeurt per brief dan wel langselektronische weg. De vennootschap zal zelfkunnen kiezen hoe haar aandeelhouders opafstand zullen kunnen stemmen, met dienverstande dat alle aandeelhouders op degekozen wijze moeten kunnen stemmen.

Le Gouvernement entend laisser à la sociétéle choix des moyens techniques permettant lamise en œuvre du vote à distance,spécialement en cas de vote à distance sousforme électronique. Différentes options sontouvertes aux sociétés : page web sécurisée,formulaire électronique, … Cependant,lorsque la société autorise le vote à distance,elle doit être en mesure de contrôler la qualitéet l’identité de l’actionnaire. En d’autrestermes, les technologies auxquelles la sociétéa recours doivent permettre de s’assurer quel’émetteur du vote électronique aeffectivement la qualité d’actionnaire et qu’ilest bien celui qu’il prétend être. Ce contrôlede la qualité et de l’identité de l’actionnairedoit au demeurant également être assuré encas de vote à distance par correspondance. LeGouvernement n’entend pas définir demanière plus concrète les procéduresnécessaires à cet effet et qui peuvent varierselon la technologie utilisée. Les statuts oudes dispositions prises en vertu de ceux-cidéfiniront les modalités suivant lesquelles laqualité d’actionnaire et l’identité de lapersonne désireuse de voter à distance sont

De Regering is voornemens om devennootschap de technische middelen te latenkiezen die de organisatie van de stemming opafstand mogelijk moeten maken, in hetbijzonder de stemming op afstand langselektronische weg. De vennootschappenbeschikken ter zake over verschillende opties: beveiligde webpagina, elektronischformulier, ... Wanneer de vennootschapstemmen op afstand toestaat, moet zij echterin staat zijn de hoedanigheid en de identiteitvan de aandeelhouder te controleren. De doorde vennootschap gebruikte technologieënmoeten haar met andere woorden in staatstellen na te gaan of diegene die elektronischstemt, effectief de hoedanigheid vanaandeelhouder heeft en of hij wel degelijk iswie hij beweert te zijn. De hoedanigheid ende identiteit van de aandeelhouder dienentrouwens ook te worden gecontroleerd als opafstand wordt gestemd per brief. De Regeringis niet voornemens om de daartoe vereisteprocedures die kunnen variëren naargelangde gebruikte technologie, concreter tedefiniëren. De bij of krachtens de statutengenomen bepalingen dienen te omschrijvenhoe de hoedanigheid van aandeelhouder en

- 37 -

contrôlées et garanties. de identiteit van de persoon die op afstandwenst te stemmen, zullen wordengecontroleerd en gewaarborgd.

Le vote à distance s’exprimera au moyend’un formulaire mis à disposition par lasociété. Le terme « formulaire » ne se limitepas, pour l’application de l’article 550 duCode des sociétés, au seul support papiermais englobe le support électronique qui seraproposé en cas de vote à distance sous formeélectronique.

De stemming op afstand zal gebeuren via eenformulier dat door de vennootschap terbeschikking wordt gesteld. Voor detoepassing van artikel 550 van het Wetboekvan Vennootschappen verwijst de term"formulier" niet alleen naar een papierendrager, maar ook naar de elektronische dragerdie zal worden gebruikt bij de stemming opafstand langs elektronische weg.

L’article 550, § 2 nouveau du Code dessociétés précise les mentions minimales de ceformulaire, les statuts étant libre d’en exigerd’autres. En particulier, le formulaire papierou électronique, devra être signé parl’actionnaire. En cas de formulaireélectronique, l’on aura recours à unesignature électronique avancée au sens del’article 4, § 4 de la loi du 9 juillet 2001fixant certaines règles relatives au cadrejuridique pour les signatures électroniques etles services de certification, ou à un procédéde signature électronique qui répond auxconditions de l’article 1322 du Code civil,c’est-à-dire, un ensemble de donnéesélectroniques pouvant être imputé à unepersonne déterminée et établissant lemaintien de l'intégrité du contenu de l'acte.

De nieuwe § 2 van artikel 550 van hetWetboek van Vennootschappen verduidelijktwelke vermeldingen het formulier minstensdient te bevatten, wat impliceert dat in destatuten andere vermeldingen kunnen wordengeëist. Het papieren of elektronischeformulier dient met name door deaandeelhouder te worden ondertekend.Wanneer een elektronisch formulier wordtgebruikt, zal daarbij kunnen wordengeopteerd voor een geavanceerdeelektronische handtekening in de zin vanartikel 4, § 4, van de wet van 9 juli 2001houdende vaststelling van bepaalde regels inverband met het juridisch kader voorelektronische handtekeningen encertificatiediensten, of voor een elektronischehandtekening die voldoet aan devoorwaarden van artikel 1322 van hetBurgerlijk Wetboek, i.e. een elektronischegegevensverzameling die aan een bepaaldepersoon kan worden toegerekend en hetbehoud van de integriteit van de inhoud vande akte aantoont.

Les formulaires dans lesquels ne seraientmentionnés ni le sens d’un vote nil’abstention, sont nuls. Il est égalementprécisé qu’en cas de modification, enassemblée, d’une proposition de décision surlaquelle un vote a été exprimé, le vote émisest considéré comme nul.

De formulieren waarin noch de stemwijze,noch de onthouding zijn vermeld, zijn nietig.Verder wordt ook verduidelijkt dat, indientijdens de vergadering een voorstel vanbeslissing wordt gewijzigd waarover al isgestemd, die stemming nietig wordt geacht.

Le recours au vote à distance ne dispense pasl’actionnaire du respect des formalitésd’admission à l’assemblée générale prévuespar l’article 536, § 1er ou par l’article 536, §2 nouveau du Code des sociétés. A noter quele système de la date d’enregistrement,

Wanneer een aandeelhouder op afstandstemt, betekent dit geenszins dat hij deformaliteiten rond de toelating tot dealgemene vergadering waarvan sprake inartikel 536, § 1, of in de nieuwe § 2 vanartikel 536 van het Wetboek van

- 38 -

devenant la règle dans les sociétés dont lesactions sont admises aux négociations sur unmarché réglementé, devrait faciliter lecontrôle de la qualité d’actionnaire en cas devote à distance.

Vennootschappen niet meer hoeft na te leven.Er dient te worden opgemerkt dat de controlevan de hoedanigheid van aandeelhouder bijeen stemming op afstand gemakkelijker zoumoeten worden door de procedure van deregistratiedatum, die de regel wordt voor devennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt.

Le délai dans lequel l’actionnaire, qui entendavoir recours à ce mode d’exercice du droitde vote, doit exprimer son vote à distance,doit être fixé par les statuts, sachant que seulsles formulaires parvenus à la société dans lerespect de ce délai seront pris enconsidération pour le calcul des conditions deprésence à l’assemblée. Ce délai peut différerpour le vote par correspondance et pour levote à distance sous forme électronique afinde tenir compte des contraintes matériellespropres à chacune de ces formes de vote àdistance.

In de statuten moet de termijn wordenvastgesteld waarbinnen de aandeelhouder, diezijn stemrecht op die manier wenst uit teoefenen, zijn stem op afstand dient uit tebrengen, met dien verstande dat enkel deformulieren die de vennootschap binnen dietermijn ontvangt, in aanmerking zullenworden genomen bij de berekening van hetquorum tijdens de vergadering. Die termijnkan verschillen naargelang de stemming perbrief of op afstand langs elektronische weggebeurt, om rekening te kunnen houden metde specifieke materiële vereisten van dieverschillende vormen van stemming opafstand.

Dans l’hypothèse où un actionnaire, quiaurait exprimé un vote à distance avantd’avoir satisfait aux formalités d’admission àl’assemblée générale, viendra à céder sesactions avant l’accomplissement de celle-ci,le vote à distance qu’il aurait ainsi expriméest considéré comme nul. Ce moded’exercice du droit de vote ne porte paspréjudice à la règle selon laquelle l’exerciced’un droit de vote est subordonné à la qualitéd’actionnaire.

Als een aandeelhouder, die zijn stem opafstand zou hebben uitgebracht alvorens aande formaliteiten rond de toelating tot dealgemene vergadering te hebben voldaan,zijn aandelen vóór de algemene vergaderingzou overdragen, zal de door hem op afstanduitgebrachte stem nietig worden geacht. Dezeuitoefeningswijze van het stemrecht doetgeen afbreuk aan de regel op grond waarvaneen persoon de hoedanigheid vanaandeelhouder moet hebben om zijnstemrecht te mogen uitoefenen.

Enfin, l’actionnaire qui aura exprimé sonvote à distance, que ce soit parcorrespondance ou sous forme électronique,ne pourra plus choisir un autre mode departicipation à l’assemblée.

Tot slot zal een aandeelhouder die zijn stemop afstand heeft uitgebracht, ongeacht op datgebeurde per brief of langs elektronischeweg, geen enkele andere manier vandeelname aan de vergadering meer kunnenkiezen.

Art. 24 et 25 (art. 4 Directive 2007/36/EG) Art. 24 en 25 (Art. 4 van Richtlijn2007/36/EG)

Aux termes de l’article 4 de la Directive, lessociétés dont les actions sont admises auxnégociations sur un marché réglementédoivent assurer l’égalité de traitement de tous

Krachtens artikel 4 van de Richtlijn moetenvennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt, zorg dragen voor

- 39 -

les actionnaires qui se trouvent dans unesituation identique en ce qui concerne laparticipation et l’exercice des droits de vote àl’assemblée générale.

een gelijke behandeling van alleaandeelhouders die zich in identiekeomstandigheden bevinden wat de deelnemingaan en de uitoefening van stemrechten in dealgemene vergadering betreft.

L’obligation de respecter le principe d’égalitéde traitement pour chaque décision del’assemblée générale d’actionnaires desociété anonyme est un fondement dufonctionnement des sociétés (voy. F.HELLEMANS, De algemene vergadering,Biblo, 2001, p. 720, n° 673 et les référencescitées). En l’occurrence, l’obligationintroduite dans le Code des sociétés consacrece principe légalement, pour les sociétésanonymes cotées ou non, en ce qui concernel’application des dispositions relatives à laconvocation de l’assemblée générale, laparticipation à l’assemblée générale, la tenuede l’assemblée générale des actionnaires etl’exercice du droit de vote.

De verplichting om het beginsel van degelijke behandeling na te leven bij elkebeslissing van de algemeneaandeelhoudersvergadering van eennaamloze vennootschap is een grondslag vande werking van de vennootschappen (zie F.HELLEMANS, De algemene vergadering,Biblo, 2001, p. 720, nr. 673 en de referentieswaarnaar wordt verwezen). De in hetWetboek van Vennootschappen ingevoerdeverplichting zorgt voor een wettelijkeverankering van dat beginsel, voor de al danniet genoteerde naamloze vennootschappen,met betrekking tot de toepassing van debepalingen over de oproeping tot, dedeelname aan en de organisatie van dealgemene aandeelhoudersvergadering en overde uitoefening van het stemrecht.

Art. 26 Art. 26

L’obligation pour les sociétés anonymes dontles actions sont admises aux négociations surun marché visé à l’article 4 du Code dessociétés, dès la publication de la convocationà l’assemblée générale, de mettre àdisposition sur leur site internet lesdocuments destinés à être présentés àl’assemblée générale, conduit à adapter ledélai dans lequel les porteurs de titrespeuvent prendre connaissance, au siègesocial, des documents visés à l’article 553 duCode des sociétés et appelés à être discutéslors d’une assemblée générale ordinaire. Cedélai est aligné sur le délai minimum deconvocation de l’assemblée.

De verplichting voor naamlozevennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, om, zodra de oproepingtot de algemene vergadering is gepubliceerd,op hun website de documenten terbeschikking te stellen die aan de algemenevergadering zullen worden voorgelegd,vereist de aanpassing van de termijnwaarbinnen de effectenhouders, op demaatschappelijke zetel, kennis kunnen nemenvan de in artikel 553 van het Wetboek vanVennootschappen bedoelde documenten dietijdens een gewone algemene vergaderingzullen worden besproken. Die termijn wordtafgestemd op de minimale oproepingstermijnvoor de algemene vergadering.

Art. 27 Art. 27

Le délai dans lequel la société anonyme dontles actions sont admises aux négociations surun marché visé à l’article 4 du Code dessociétés peut, dans les conditions de l’article555 du Code des sociétés, reporter son

De termijn waarbinnen een naamlozevennootschap waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, haar algemene

- 40 -

assemblée générale, doit être prolongé afin detenir compte du délai de convocation devingt-quatre jours minimum prévu parl’article 533, § 2 du Code des sociétés. Ledélai de trois semaines est porté à quatresemaines.

vergadering kan uitstellen onder devoorwaarden van artikel 555 van hetWetboek van Vennootschappen, moetworden verlengd om rekening te kunnenhouden met de in artikel 533, § 2, van hetWetboek van Vennootschappen bedoeldeoproepingstermijn van minimumvierentwintig dagen. De termijn van drieweken wordt daarom opgetrokken tot vierweken.

Art. 28 Art. 28

Il est renvoyé au commentaire de l’article 18,qui vaut mutatis mutandis pour lesassemblées générales d’obligataires.

Er wordt verwezen naar de commentaar bijartikel 18, die mutatis mutandis ook voor dealgemene vergaderingen vanobligatiehouders geldt.

Art. 29 et 30 Art. 29 en 30

Aux termes de l’article 4 de la Directive, lessociétés dont les actions sont admises auxnégociations sur un marché réglementédoivent assurer l’égalité de traitement de tousles actionnaires qui se trouvent dans unesituation identique en ce qui concerne laparticipation et l’exercice des droits de vote àl’assemblée générale.

Krachtens artikel 4 van de Richtlijn moetende vennootschappen waarvan de aandelenzijn toegelaten tot de verhandeling op eengereglementeerde markt, zorg dragen vooreen gelijke behandeling van alleaandeelhouders die zich in identiekeomstandigheden bevinden wat de deelnemingaan en de uitoefening van stemrechten in dealgemene vergadering betreft.

Le présent projet de loi étend cette obligationaux assemblées générales d’actionnaires desociétés anonymes et aux assembléesgénérales d’obligataires de telles sociétés.

Dit wetsontwerp breidt die verplichting uittot de algemene vergaderingen vanaandeelhouders en de algemenevergaderingen van obligatiehouders vannaamloze vennootschappen.

Il est renvoyé au commentaire des articles 24et 25 du présent projet.

Er wordt verwezen naar de commentaar bijde artikelen 24 en 25 van dit ontwerp.

Art. 31 Art. 31

L’article 598, alinéa 2 du Code des sociétés,bien qu’applicable aux sociétés cotées ausens de l’article 4 du Code des sociétés,suppose, par ses conditions d’application,que les actions de la société soient cotées ensorte qu’en cas de cotation de seuls titresautres que des actions, cette disposition n’estpas applicable

Artikel 598, tweede lid, van het Wetboek vanVennootschappen, hoewel van toepassing opde genoteerde vennootschappen in de zin vanartikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen, veronderstelt, conformzijn toepassingsvoorwaarden, dat de aandelenvan de vennootschap genoteerd zijn, zodatdeze bepaling niet van toepassing is wanneerenkel de andere effecten dan aandelengenoteerd zijn.

Concrètement, il s’agit, en casd’augmentation de capital avec limitation ou

Concreet gaat het, bij een kapitaalverhogingmet beperking of schrapping van het

- 41 -

suppression du droit de préférence en faveurde personnes déterminées, qui ne sont pasmembres du personnel de la société ou del’une de ses filiales, de la détermination duprix d’émission, qui ne peut pas être inférieurà la moyenne des cours des trente joursprécédant le jour du début de l’émission (art.598, al. 2 C.soc.). La référence au « cours »des actions ne précise pas explicitement qu’ils’agit du cours sur un marché réglementémais on peut argumenter que c’est le cas vula définition de l’article 4 C.soc. Ceciimplique dès lors nécessairement que lesactions soient admises aux négociations surun tel marché. A défaut, cette disposition nesaurait pas être respectée par la sociétéqualifiée de cotée en suite de la cotation detitres autres que des actions.

voorkeurrecht ten gunste van bepaaldepersonen die geen personeelsleden van devennootschap of van één van haar dochterszijn, om de bepaling van de uitgifteprijs, dieniet minder mag bedragen dan hetgemiddelde van de koersen gedurende dedertig dagen voorafgaande aan de dagwaarop de uitgifte een aanvang nam (art. 598,tweede lid, W.Venn.). In de verwijzing naarde "koers" van de aandelen wordt nietexpliciet verduidelijkt dat het hier om dekoers op een gereglementeerde markt gaat,hoewel kan worden geargumenteerd dat ditwel degelijk het geval is, gelet op de definitievan artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen. Dit impliceert dat deaandelen tot de verhandeling op eendergelijke markt zijn toegelaten. Zo niet, zoudeze bepaling niet kunnen worden nageleefddoor vennootschappen die als "genoteerd"worden gekwalificeerd ingevolge de noteringvan andere effecten dan aandelen.

Dans un souci de sécurité juridique et delisibilité, le Gouvernement propose depréciser explicitement le champ d’applicationde l’article 598, alinéa 2 du Code des sociétéset de n’y viser que les sociétés dont lesactions sont admises aux négociations sur unmarché visé à l’article 4 du Code dessociétés.

Omwille van de rechtszekerheid en deleesbaarheid, stelt de Regering voor om hettoepassingsgebied van artikel 598, tweedelid, van het Wetboek van Vennootschappenexpliciet te verduidelijken en die bepalingenkel van toepassing te verklaren op devennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen.

Art. 32 Art. 32

Il est renvoyé au commentaire de l'article 19du présent projet, qui vaut mutatis mutandispour les sociétés européennes.

Er wordt verwezen naar de commentaar bijartikel 19 van dit ontwerp, die mutatismutandis ook voor de Europesevennootschappen geldt.

Art. 33 Art. 33

Il est renvoyé au commentaire de l’article 27du présent projet. La même modification estapportée au statut des sociétés européennes(art. 927 C.soc.).

Er wordt verwezen naar de commentaar bijartikel 27 van dit ontwerp. Diezelfdewijziging wordt ook aangebracht in hetstatuut van de Europese vennootschappen(art. 927 W.Venn.).

Art. 34 Art. 34

Il est renvoyé au commentaire de l'article 19du présent projet, qui vaut mutatis mutandis

Er wordt verwezen naar de commentaar bijartikel 19 van dit ontwerp, die mutatismutandis ook voor de Europese coöperatieve

- 42 -

pour les sociétés coopératives européennes. vennootschappen geldt.

Art. 35 à 39 Art. 35 tot 39

Ces dispositions, appelées à entrer en vigueurle 1er janvier 2014 (voy. art. 40 du présentprojet), ont pour objet de supprimer dans lesdispositions modifiées du Code des sociétésen suite de la transposition de la Directive,toute référence aux actions au porteur ensuite de la disparition, à cette date, de cetteforme d’actions par l’effet de la réforme enmatière de dématérialisation des titres desociété.

Deze bepalingen, die op 1 januari 2014 inwerking zullen treden (zie art. 40 van ditontwerp), schrappen alle verwijzingen naarde aandelen aan toonder in de bij deomzetting van de Richtlijn gewijzigdebepalingen van het Wetboek vanVennootschappen, omdat die aandelenvormop die datum verdwijnt ingevolge dehervorming met betrekking tot dedematerialisatie van de effecten vanvennootschappen.

Art. 40 Art. 40

Cette disposition modifie la loi du 20 juillet2004 relative à certaines formes de gestioncollection de portefeuilles d’investissementafin d’y traduire la non-application, aux OPCà nombre variable de parts, des articles 533, §2 (délai de convocation des A.G.d’actionnaires des sociétés dont les actionssont admises aux négociations sur un marchévisé à l’article 4 du Code des sociétés),533bis (contenu de la convocation aux A.G.d’actionnaires de ces sociétés), 533ter (droitdes actionnaires de ces sociétés d’inscrire dessujets à traiter nouveaux à l’ordre du jour),536, § 2 (système d’enregistrement pourl’admission aux A.G. de ces sociétés), 546,alinéa 2 (publication des résultats de vote) et547bis du Code des sociétés (vote parprocuration lors des A.G. d’actionnaires dansces sociétés). Il est renvoyé à l’Exposé desmotifs pour les motifs de cette exemption.

Deze bepaling wijzigt de wet van 20 juli2004 betreffende bepaalde vormen vancollectief beheer van beleggingsportefeuillesdoor te bepalen dat de artikelen 533, § 2(oproepingstermijn voor de algemeneaandeelhoudersvergaderingen vanvennootschappen waarvan de aandelen zijntoegelaten tot de verhandeling op een marktals bedoeld in artikel 4 van het Wetboek vanVennootschappen), 533bis (inhoud van deoproeping tot de algemeneaandeelhoudersvergaderingen van dievennootschappen), 536, § 2(registratiesysteem voor de toelating tot dealgemene aandeelhoudersvergaderingen vandie vennootschappen), 546, tweede lid(openbaarmaking van de resultaten van destemming), en 547bis (stemming bijvolmacht tijdens de algemeneaandeelhoudersvergaderingen van dievennootschappen) van het Wetboek vanVennootschappen niet van toepassing zijn opde ICB's met een veranderlijk aantal rechtenvan deelneming. Voor de onderliggenderedenen van die vrijstelling wordt verwezennaar de memorie van toelichting.

Art. 41 Art. 41

En suite de la modification de l’article 536 duCode des sociétés par le présent projet, lamodification apportée à cette disposition parl’article 30 de la loi du 14 décembre 2005portant suppression des titres au porteur aperdu sa raison d’être. Il se justifie parconséquent d’abroger cette disposition qui

Ingevolge de wijziging van artikel 536 vanhet Wetboek van Vennootschappen door ditontwerp, heeft de wijziging die in diebepaling is aangebracht bij artikel 30 van dewet van 14 december 2005 houdendeafschaffing van de effecten aan toonder, geenbestaansreden meer. De opheffing van die

- 43 -

devait entrer en vigueur le 1er janvier 2014. bepaling, die op 1 januari 2014 in werkingzou treden, is dan ook gerechtvaardigd.

Art. 42 Art. 42

Il est renvoyé au commentaire des articles 33à 37 du présent projet. Pour le surplus,l’entrée en vigueur du présent projet obéitaux règles de droit commun en la matière.

Er wordt verwezen naar de commentaar bijde artikelen 33 tot 37 van dit ontwerp.Verder is de inwerkingtreding van ditontwerp onderworpen aan de ter zakegeldende gemeenrechtelijke regels.

CBFA - Consultaties - omzetting van Richtlijn 2007/36 ......2009/06/22 · De manière générale,...

Documents

Transcript of CBFA - Consultaties - omzetting van Richtlijn 2007/36 ......2009/06/22 · De manière générale,...