Les Randstad

18
L ESVOORBEREIDING Departement Lerarenopleiding Campus Ledeganck K.L. Ledeganckstraat 8 Tel. 09 243 93 50 9000 Gent Fax 09 220 50 68 Academiejaar: 2009-2010 Datum: 16/03/20 10 Lesuur: 3 Volgnr. v.d. Les: 5 Naam student: Derycke Ruben Pedagoog: P. Steenhout / C. Van Steenkiste Vakleraar: Mevr. P. Van Schandevyl Afdeling: 2 BOSO Naam mentor: Dhr J. Vandenberghe School: Middenschool Louis Tant Klas: 3A Aantal lln.: Leerplan: GO! Leerplan aardrijkskunde 2002-001 Leervak: Aardrijkskunde Lesdoelstellingen: De lln kunnen Nederland beschrijven als een dichtbevolkt laaggelegen gebied in West-Europa. De lln kunnen enkele typische voorbeelden van de Nederlandse cultuur opsommen De lln kunnen de Randstad situeren De lln kunnen kunnen de Randstad omschrijven Onderwerp(en): Randstad Holland Beginsituatie: Vooraleer er met het onderwerp gestart kan worden dient eerst nog een stukje van de vorige les (Mezzogiorno) worden afgewerkt.

Transcript of Les Randstad

Page 1: Les Randstad

L E S V O O R B E R E I D I N G

Departement Lerarenopleiding

Campus Ledeganck

K.L. Ledeganckstraat 8 Tel. 09 243 93 50

9000 Gent Fax  09 220 50 68

Academiejaar: 2009-2010

Datum:

16/03/2010

Lesuur:

3

Volgnr. v.d. Les:

5

Naam student: Derycke RubenPedagoog: P. Steenhout / C. Van Steenkiste

Vakleraar: Mevr. P. Van Schandevyl

Afdeling: 2 BOSO Naam mentor: Dhr J. Vandenberghe

School: Middenschool Louis Tant Klas: 3A Aantal lln.:

Leerplan: GO! Leerplan aardrijkskunde 2002-001

Leervak: Aardrijkskunde

Lesdoelstellingen:

De lln kunnen Nederland beschrijven als een dichtbevolkt laaggelegen gebied in West-Europa.

De lln kunnen enkele typische voorbeelden van de Nederlandse cultuur opsommen

De lln kunnen de Randstad situeren

De lln kunnen kunnen de Randstad omschrijven

Onderwerp(en): Randstad Holland

Beginsituatie:

Vooraleer er met het onderwerp gestart kan worden dient eerst nog een stukje van de vorige les (Mezzogiorno) worden afgewerkt.

Page 2: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 2

Lesfasedoelstelling LEERINHOUDEN

TIMING MEDIA

LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN

T M ACTIVITEITEN LEERKRACHTACTIVITEITEN LEERLINGEN

DE LLN KUNNEN DE DRIE LANDBOUWZONES VAN DE MEZZOGIORNO VIA EEN KAART BENOEMEN.

DE LLN KUNNEN ENKELE REDENEN VOOR DE ECONOMISCHE ACHTERSTAND VAN DE MEZZOGIORNO OPSOMMEN.

De Mezzogiono kent 3 landbouwzones:

- Extensieve graanbouw en gebergteweiden

- Traditionele fruitteelt en landbouw

- Geïrrigeerde groentebedrijven

De economie is heel zwak door inefficiënte industrie en het vele zwartwerk.Ook migraties, droogte en mafia.

Toerisme biedt nog mogelijkheden.

10m

Lesfase 1: (Afwerken Mezzogiorno)

LK heeft laserpen bij zichOLG

LK toont beeld Mezzogiorno(+ goed of fout oefening)“Waar zou je deze foto situeren?”“Wat kan je zeggen over deze gegevens ivm de Mezzogiono?

(analoog Noord-Italië en Centraal-Italië

“Was de Mezzogiono vooral landbouwgericht of industriegericht?”“Kijk even of je in je atlas de voornaamste landbouwteelten van de Mezzogiono kan vinden

Lees ‘industriële vernieuwing’ op p. 58, en “toerisme” p.58.“We zullen ook het kaartje op de powerpoint bestuderen. Gaat het goed met de economie? Wat loopt er goed/fout?”“Wat biedt nog mogelijkheden?”“Waarom?”

Antwoorden

20m

Lesfase 2: NederlandLK heeft laserpen bij zich

OLG + DOCEREN

Page 3: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 3

Lesfasedoelstelling LEERINHOUDEN

TIMING MEDIA

LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN

T M ACTIVITEITEN LEERKRACHTACTIVITEITEN LEERLINGEN

DE LLN KUNNEN EEN LANDELIJKE REGIO OP EEN FOTO HERKENNEN

DE LLN KUNNEN EEN INDUSTRIËLE REGIO OP EEN FOTO HERKENNEN

DE LLN KUNNEN EEN STEDELIJKE REGIO OP EEN FOTO HERKENNEN

DE LLN KUNNEN DE STAATSVORM IN NEDERLAND UITLEGGEN

DE LLN KUNNEN NEDERLAND HERKENNEN OP EEN KAART

DE LLN KUNNEN HET RELIËF VAN NEDERLAND BESCHRIJVEN

Nederland is een constitutionele parlementaire monarchie, met koningin Beatrix een het hoofd;Constitutioneel: aan een grondwet gebondenParlementair: parlement beslist, heeft macht

In het noorden van Nederland liggen de WaddeneilandenIn het centrum / noordwesten van Nederland ligt het IjsselmeerAmsterdam is de hoofdstad, Den Haag de regeringszetelNederland is sterk verstedelijkt, maar onregelmatig

Nederland ligt voor een groot stuk onder de zeespiegel. Nederland bestaat vnl uit laagland

Overstromingen zijn een constant risico

Ppt. Van Mont-Saint-Michel“Welke soort regio zie je hier?”“Wat typisch van de streek is er te zien op de foto?”

Ppt van Norilsk“Welke soort regio is hier afgebeeld?

Ppt van Rotterdam“Welke soort regio is hier afgebeeld?”

Ppt. Van Beatrix + Nederlandse vlag“Wie is hier afgebeeld?”“Van welk land is ze staatshoofd?”“Welke staatsvorm heeft Nederland dan?”

Zoek een kaart van Nederland in je atlas.Ppt met kaartje Nederland.“Nederland is goed te herkennen aan de typische eilandengroep in het Noorden. Hoe heten die eilanden?“Ook typisch is het grote meer in het centrum van het land. Hoe heet het?”“Wat is de hoofdstad van Nederland?De regering is evenwel niet gevestigd in Amsterdam, maar in Den Haag.“Is Nederland sterk verstedelijkt?”

“Zoek ook even een reliëfkaart van Nederland. Welke reliëfvorm overheerst?”“Er is zelfs een eigenaardigheid te vinden in het reliëf. Waar zijn de laagste gebieden van Nederland? Nemen die veel oppervlakte in?”“Waarvoor moet het land dus steeds op zijn hoede zijn?”

Antwoorden

Antwoorden

Page 4: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 4

Lesfasedoelstelling LEERINHOUDEN

TIMING MEDIA

LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN

T M ACTIVITEITEN LEERKRACHTACTIVITEITEN LEERLINGEN

DE LLN KUNNEN ENKELE TYPISCHE NEDERLANDSE BIJZONDERHEDEN OPSOMMEN

DE LLN KUNNEN MBV EEN ATLAS GEGEVENS OP EEN BLINDE KAART AANVULLEN

DE LLN KUNNEN DE BEGRIPPEN HOOG-NEDERLAND EN LAAG-NEDERLAND OMSCHRIJVEN

DE LLN KUNNEN HET BELANG VAN DIJKEN EN DELTAWERKEN IN NEDERLAND UITLEGGEN

Typisch Nederlands zijn: tulpen, schaatsen (Elfstedentocht), windmolens, kaas, klompen, ‘kroket uit de muur’, …

Nederland wordt naar hoogteligging in 2 delen ingedeeld:-5meter: Laag-Nederland+5meter: Hoog-Nederland

In Zeeland zijn ter bescherming tegen overstromingen de deltawerken uitgevoerd; met als grootste veranderingen de stormvloedkering en de Maeslantkering

De Oosterschelde is afgesloten. De Westerschelde niet, omwille van de

Ppt met typisch Nederlandse voorwerpen/sporten/landschappen,..LK duidt een lln aan om de ppt te becommentariëren

Invullen cursus

“Neem je handboek op pagina 25”“Zoek de gevraagde plaatsen op in je atlas en duidt ze aan op je kaart.”

(LK doet didactische rondgang)

Zoek op je reliëfkaart van Nederland de hoogtelijn van 5 meter.Alles lager dan 5 meter is LAAG-NEDERLAND; alles hoger dan 5 meter is HOOG-NEDERLANDPpt laag/hoog Nederland.

“Wat zou er gebeuren met laag-Nederland als er geen dijken en dammen gebouwd zijn?”

In 1953 kostte een verschrikkelijke overstroming in Nederland aan bijna 2000 mensen het leven. Sindsdien is het beschermen tegen overstromingen een prioriteit geweest. Het mees ingrijpende ware de DELTAWERKEN (stormvloedkering, maeslantkering)

“Zoek de stormvloedkering op in je atlas. Waar is die gelegen?”Men heeft dus de Oosterschelde

Page 5: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 5

Lesfasedoelstelling LEERINHOUDEN

TIMING MEDIA

LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN

T M ACTIVITEITEN LEERKRACHTACTIVITEITEN LEERLINGEN

DE LLN KUNNEN MBV EEN ATLAS DE BEVOLKINSGDICHTHEID VAN NEDERLAND OMSCHRIJVEN

DE LLN KUNNEN DE 4 GROTE KERNEN VAN DE RANDSTAD OPSOMMEN

Haven van Antwerpen

Nederland kent een hoge bevolkingsdichtheid, één van de grootste van Europa

De grootste steden Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Den Haag vormen één groot verstedelijkt gebied: De Randstad

afgesloten. Waarom heeft men de Westerschelde niet afgesloten?

“We hadden al opgemerkt dat Nederland sterk verstedelijkt is. Wat kan je zeggen in verband met de bevolkingsdichtheid? Zoek een kaart en vergelijk met België en andere West-Europese landen. Is die hoog/laag?”(ppt met bevolkingsdichtheid)

“Waar is de dichtheid het grootst? Waar wonen de meeste mensen? Welke steden liggen in dat gebied?”

“De steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht vormen één groot stedelijk netwerk: Randstad Holland.”

DE LLN KUNNEN DE 2 GROTE TRANSPORTKNOOPPUNTEN IN DE REGIO OPSOMMEN

In de Randstad kent men een sterke concentratie en bundeling van wonen, werken en recreatie.

De haven van Rotterdam (grootste Europa) en de luchthaven Schiphol zijn de poorten naar de wereld. Ze zijn zéér belangrijk voor de regio.

25mLesfase 3: Randstad (I)

DOCEREN + OLG

Ppt promotie randstad“Welke aspecten van Randstad Holland probeert men hier te tonen?”

Ppt Haven Rotterdam“Dit is de belangrijkste haven van de Randstad, de belangrijkste van Nederland, de grootste van Europa en één van de grootste ter wereld. Waar is die gelegen?”

Ppt Schiphol

Antwoorden

Page 6: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 6

Lesfasedoelstelling LEERINHOUDEN

TIMING MEDIA

LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN

T M ACTIVITEITEN LEERKRACHTACTIVITEITEN LEERLINGEN

DE LLN KUNNEN ADHV KAARTEN EN SATELLIETBEELDEN HET ‘GROENE HART’ LOKALISEREN

In het centrum van de Randstad ligt een groot landelijk gebied: het Groene Hart. Dit gebied staat onder zware druk, en men wil het houden als een groene buffer tegen de toenemende verstedelijking.

“Dit is de belangrijkste luchthaven van Nederland. Waar is die gelegen?“Waarom zijn zowel de zeehaven als de luchthaven van vitaal beland voor de regio?

LK toont foto’s van de 4 grootste steden: Rotterdam, A’dam, Den Haag en Utrecht

“Hier zie je een satellietbeeld van Nederland. Kan je de randstad erop herkennen?”

“Is héél dit gebied verstedelijkt? Waar concentreert de verstedelijking zich?”

“Middenin de Randstad ligt een gebied dat niet zo verstedelijkt is. Het is landelijk gebied met enkele steden en veel dorpjes. Dit gebied is het GROENE HART.De Randstad kronkelt zich ahw als een hoefijzer eromheen”

5m

Lesfase 4: Synthese

“Vertel nu eens in je eigen woorden wat de Randstad is en wat je nu weet over Nederland”

Antwoorden

Page 7: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 7

Lesfasedoelstelling LEERINHOUDEN

TIMING MEDIA

LESGANG EN DIDACTISCHE WERKVORMEN

T M ACTIVITEITEN LEERKRACHTACTIVITEITEN LEERLINGEN

BORDSCHIKKING

Page 8: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 8

MEDIA & BRONNEN

Cursus J VandenbergheTerranova 3Google afbeeldingenwww.wikipedia.fr

Page 9: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 9

Hoofdstuk 3: Stedelijke regio’s in Europa

1 De Randstad Holland (Nederland)

1.1 Nederland is het land van de zee

Op onderstaand kaartbeeld kun je de ligging van Nederland aan de Noordzee afleiden. Waarom is Nederland een

‘waterland’?

Duid aan op de kaart:

Noordzee

Waddenzee

Waddeneilanden

IJsselmeer

Westerschelde

België, Duitsland

Page 10: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 10Zoek in je atlas op de kaart van Nederland de hoogtelijn van 5 m. Het gebied ten westen van deze lijn noemen we Laag –

Nederland. Het gebied ten oosten ervan Hoog – Nederland.

Raadpleeg fig. 7.2, hb. p. 59. Wat zou er gebeuren met Laag – Nederland als er geen dammen en dijken zouden gebouwd

zijn?

…………………Het gebied zou overstromen………………………………………

De naam “NEDER”land is dus goed gekozen. Bijna heel Nederland ligt lager dan 200 m.

Fig. 7.1, hb., p. 59 geeft je een beeld van het Nederlandse landschap.

Fig. 7.2, hb., p. 59 toont je dat sommige delen van Nederland zelfs onder het ebpeil liggen.

De recentste ingrepen om zich tegen de overstromingen werden uitgevoerd met de DELTAWERKEN (aanleg dammen en

dijken).

- Waarom werd de Westerschelde niet afgesloten?

Omdat de haven van Antwerpen niet meer bereikbaar zou zijn

- Door de Deltawerken werd de kustlengte met meer 720 dan km ingekort.

1.2 De Nederlandse bevolking

Vergelijk de bevolkingsdichtheid van Nederland (fig. 7.3, hb. p. 60) met België specifiek en met de West – Europese

buurlanden in het algemeen.

…De bevolkingsdichtheid in Nederland is één van de grootste in Europa…

Page 11: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 11

Administratief gezien is Nederland verdeeld in 12 provincies. In welke provincies is de bevolkingsdichtheid het grootst?

……………Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht…………………………………………………

BEVOLKING OPPERVLAKTE

Noord-Holland

Zuid-Holland

Utrecht

Friesland

Gelderland

Drenthe

Zeeland

Groningen

Overijssel

Flevoland

Limburg

Noord-Brabant

Noord-Holland

Zuid-Holland

Utrecht

Friesland

Gelderland

Drenthe

Zeeland

Groningen

Overijssel

Flevoland

Limburg

Noord-Brabant

938 inw/km² 301 inw/km² 21% 79%

51% 49%

Utrecht : 1.156.073 inwoners

Noord-Holland : 3.303.526 inwoners

Zuid-Holland : 3.945.018 inwoners

Deze drie provincies vormen samen de …RANDSTAD…, waar meer dan 50% van de totale bevolking woont op een

oppervlakte van amper 21% van Nederland!

Page 12: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 121.3 De Randstad Holland

Echte landelijke gebieden komen in Nederland nog weinig voor tenzij aan de kusten van Groningen, Friesland en Zeeland en

in het midden van Noord-Brabant.

Raadpleeg fig. 7.4, hb., p. 60. Het begrip “stedelijkheid” is een indicatie voor de dichtheid van menselijke activiteiten

(werken, wonen, winkelen, ontspanning, …) in een bepaald gebied. Vergelijk de stedelijkheid van Nederland met de

verstedelijking.

Besluit? Zie fig. 7.4 en 7.5, hb., p. 60.

De stedelijkheid is hoog; de verstedelijking onregelmatig

De dichtst bevolkte stedelijke regio’s vormen precies de kern van Randstad Holland. Regio: zie figuur met situering, hb., p.

59.

De Randstad Holland is het grootste nationaal stedelijk netwerk in Nederland. Een groot deel van de Nederlandse

bevolking woont en werkt hier. De Randstad is het politieke, bestuurlijke, sociale en culturele hart van Nederland én de

belangrijkste motor van economie, logistiek, zakelijke en financiële dienstverlening en toerisme

De volgende steden maken onderdeel uit van dit nationaal stedelijk netwerk:

a) De 4 grote kernen:

Amsterdam (hoofdstad, belangrijk cultureel en financieel centrum)

Rotterdam (grootste havenstad ter wereld)

Den Haag (regeringsstad)

Utrecht (spoorwegknooppunt, universiteitsstad, centrum voor

congressen en handelsbeurzen)

b) Kleinere kernen zoals Amersfoort, Delft, Dordrecht, Haarlem, Hilversum, Haarlemmermeer, Leiden, Zaanstad, …

De steden liggen verspreid in een hoefijzervorm.

Page 13: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 13

Midden in de dichtbevolkte en drukke Randstad ligt een relatief dunbevolkt, landelijk gebied: het

Groene Hart. Hier vinden de zes miljoen inwoners van de omliggende grote steden en meer dan 600

duizend inwoners van het gebied zelf mogelijkheden voor rust en recreatie.

De overheid wil het Groene Hart in de toekomst verder ontwikkelen als een gebied voor 'rust, ruimte en

groen' en daarbij een goede balans bewaren met akkerbouw, veeteelt, tuinbouw en

openluchtrecreatie.

De “moderne” samenstelling van de Randstad bestaat uit:

RANDSTAD HOLLAND = steden + naaste omgeving + Groene Hart

Inwoners (2004): 8.400.617!

De Randstad Holland is geen officiële administratieve regio. De grenzen kunnen niet expliciet aangegeven worden. Voor het

Groene Hart zelf, is dat wel het geval.

Page 14: Les Randstad

Lesonderwerp: Randstad Holland Blz. 14

In de buurt van de hoofdstad vinden we de belangrijke luchthaven Schiphol.

De inplanting van deze luchthaven zorgt voor zware geluidsoverlast en intense verkeersstromen. Daarom werd voorgesteld

om de luchthaven te verplaatsen naar een kunstmatig eiland in zee. Daarmee zou ook het ruimtegebrek in de Randstad

opgelost zijn, en zou er plaats komen voor 50.000 woningen. De overplaatsing van de luchthaven zou bijna 10 miljard €

kosten!

1.4 Het Groene hart in de huidige planning

Ten gevolge van woningbouw, de uitbreiding van de tuinbouw en de uitbreiding van het wegennet werd het Groene Hart

steeds kleiner én minder groen. Sinds 1990 tracht de overheid om deze ontwikkeling tegen te gaan.

Het Groene Hart bestaat niet alleen uit landelijk gebied, evenmin als de stedenring helemaal stedelijk is. Tussen de steden

bevinden zich op verschillende plaatsen groene “bufferzones”.