CasusCasus

Pestgedrag op het werkPestgedrag op het werk

Psychologische modellen van de hulpverlening 2009-2010

SitueringSitueringMobbing : Elke vorm van systematisch

vijandig gedrag op de werkvloer dat gericht is tegen één of meerdere specifieke medewerker(s).

Kenmerkend : groepsproces keert tegen gepeste / roddelen / productiviteit

Gevolgen : ziekte, zelfvertrouwen, psychisch,

Maatschappij : kostelijk

SitueringSitueringPreventieve aanpak = prioriteitSituatieanalyseSpecifiekRol leidinggevendenEvaluatiestrategie adhv doelen

en problemenKwaliteit en effectiviteit

CasusCasus

SamengevatSamengevatVaststellingGevolgProbleemKlachtenVraag directeur

ProbleemanalyseProbleemanalyseKlachten:

Break-even Principe: ‘Wie niet presteert, of komt klagen,

gaat er meteen uit’. Verziekte werksfeer Rotte appels uit het team, om zo de productie

de hoogte in te krijgen (= aanmeldingsprobleem)

Pestgedrag door vijf ervaren werknemers Gepesten: geen coherente groep, niet mondig Directeur toont onbegrip Middengroep houdt zich stil

Bedrijf : break-even

Maatregelen directeur:• principe : presteren/ontslag• dreiging ontslag• geen persoonlijke bekommernissen

Extra druk

Negatieve werksfeer :• concurrentie• angst• conflicten en intriges

Daling productie (gepesten)

Pestgedrag

Daling mondigheid gepesten

Targetgedrag en Targetgedrag en baselinemetingbaselinemeting

• Negatieve werksfeer = targetgedrag• Baselinemeting = pre- en postvragenlijst subjectieve beleving van de werksfeer anoniem• Vragenlijst Leymann

Functie-analyseFunctie-analyse

Sd . R → +S+

Functie-analyseFunctie-analyseUitlokkende factoren

(antecedenten of Sd)

Gedrag (R)

Instandhoudende factoren (consequenten of +S+)

Uitlokkende factoren SdUitlokkende factoren Sd

Maatregelen directeur

Negatieve werksfeer

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (1a)literatuur (1a)ONRECHTSTREEKS:Individu-gerelateerde factoren

(zowel bij gepesten als pesters)Werk-gerelateerde factorenOrganisatorische factoren: - taak- vs. werknemergericht - negatieve vs. te informele sfeer - te weinig vs. te veel hiërarchie 

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (1b)literatuur (1b)RECHTSTREEKS:Resultaat van frustraties en manier

van hiermee omgaan (‘coping’)Resultaat van conflicten en

uitkomst van dit conflict (‘escalating conflict’)

Resultaat van factoren binnen team of organisatie die pestgedrag stimuleren

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (2)literatuur (2)WANNEER LOOPT HET MIS

(eigenschappen van managers) :Macht en prestige het belangrijkste

vindenPesten…… moraal en productiviteit, stress,

boosheid, gevechten, afwezigheid, het persoonlijke en zieken weggaan

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (3)literatuur (3)Organisatorische factoren: Verkeerd gestructureerd en

georganiseerd (= chaotische setting)

Stress-situatiesGeen pestbeleid, werknemers

machteloos, niet terecht kunnen bij beleid

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (4)literatuur (4)Oorzaak mobbing karakteristieken slachtoffer collega’s superieuren frustraties stressBeste preventie : goede werksfeer

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (5)literatuur (5)Leiding heeft doorslaggevende

rol :ConcurrentiebeleidOrganisatorische en sociale

werkomgeving frequentie

Gedrag (R)Gedrag (R)

pestgedrag

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (1)literatuur (1)Verschillende mechanismen:OnmachtElkaar moeilijk iets gunnenNiet kunnen uitstaan. Vooroordelen tegenover

nieuwkomersAlle middelen goed om doel te

bereiken.

Instandhoudende factoren Instandhoudende factoren (+S+)(+S+)

Pesters krijgen een positieve evaluatie van de directeur (hoge persoonlijke productie)

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (1)literatuur (1)

‘De samenzwering om te zwijgen’OmstandersdilemmaDe mythe van het slachtoffer

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (2)literatuur (2)Factoren waardoor pesten

toeneemt:werknemersstatuutvrouwenarbeid neemt toe, en

vrouwen zouden vaker het slachtoffer van pestgedrag zijn dan mannen

spanningen op de werkplek

Oplossing: Oplossing: gedragsmodificatiegedragsmodificatieOplossingen ten aanzien van de

directeur:

Psycho-educatie:Adviseren

Alternatieven:

Invoering arbeidsreglementSociale dienst

Oplossing: Oplossing: gedragsmodificatiegedragsmodificatieOplossingen ten aanzien van het

personeel

Combinatie van sensibilisering & social stories:

Psycho-educatie & adviseringPromptingRollenspel en modelingIn het werk geïntegreerde

teambuilding

Oplossing: Oplossing: gedragsmodificatiegedragsmodificatieOplossingen ten aanzien van de

sociale dienst :klinische ondersteuning : luisteren,

begrijpenpragmatische ondersteuning : hulp in

het ondernemen van concrete acties;ondersteuning binnen het bedrijf :

advies, oriënteren;juridische ondersteuning :

informeren, oriënteren.

Link met Link met wetenschappelijke wetenschappelijke literatuur (1)literatuur (1)Ter plaatse aanpakkenManagement aanpakkenPsycho-educatie, rollenspelen en

videofragmentenInstitutionaliseringArbeidsreglement

BEDANKT VOOR BEDANKT VOOR HET LUISTEREN!HET LUISTEREN!

Sarah Blomme 00703982

Els De Waele 00701550

Freya Geinger 00706016

Michiel Lippens 00706308

Kitty Van Hoecke 00703455

Katrijn Vanhoutte 00703275