Burgemeester en wethouders

Raadsvoorstel voor behandeling in oordeelvormende/besluitvormende vergadering

gewijzgd d.d. 27 september 2016

Datum vergadering : 15 september 2016 Zaaknummer: 52418

Onderwerp : Toekomst huishoudelijke ondersteuning

Agendapunt : OV

Portefeuillehouder : G. Ligtelijn

Behandelend ambtenaar : E. Mölder

Afdeling : Samenleving & beleid

Telefoonnummer : 0318 - 680 938

E-mailadres : els.molder@ede.nl

Vastgesteld door het college : 30 augustus 2016

Beslispunten 1. Kennis te nemen van de voorgestelde beleidswijzigingen van huishoudelijke ondersteuning en

daarbij de volgende uitgangspunten vast te stellen: i. verbreden van de huishoudelijke ondersteuning naar thuisondersteuning door:

• het aanbieden van een basistakenpakket thuisondersteuning, inclusief signalering;

• het verbinden van thuisondersteuning met het welzijnsveld;

• het aanbieden van nieuwe vormen van lichte begeleiding en integrale arrangementen; ii. realiseren van een algemene voorziening thuisondersteuning, met maximaal 3 uur

ondersteuning; iii. behouden van de maatwerkvoorziening thuisondersteuning voor kwetsbare inwoners, waarvoor

een algemene voorziening niet passend is; 2. kennis te nemen van het besluit van burgemeester en wethouders om de huidige regeling

huishoudelijke ondersteuning/thuisondersteuning voor zwaarbelaste mantelzorgers met 2 jaar te continueren.

Toelichting 1. Inleiding/aanleiding In juli 2014 heeft uw raad besloten dat de gemeente in 2016 in overleg met de aanbieders een nieuwe duurzame regeling voor de huishoudelijke ondersteuning vanaf 2017 ontwikkelt. Daarbij stelde uw raad onder meer de volgende uitgangspunten vast:

� Schoonmaakondersteuning HH1 op basisniveau blijft beschikbaar voor kwetsbare burgers die echt niet zonder deze hulp kunnen;

� De gemeente komt zoveel mogelijk tegemoet aan de specifieke ondersteuningsvraag van cliënten met een indicatie voor HH2;

� Bij het bepalen van de ontwikkelrichting wordt de positie van de huidige werknemers in de sector zoveel mogelijk meegenomen.

Ook is in het raadsvoorstel van 2014 aangegeven dat een algemene voorziening een passende oplossing kan zijn voor een deel van de huidige gebruikers van HH1. In het voorliggende voorstel zijn de uitgangspunten van 2014 in acht genomen. Daarnaast stelt het voorstel mensen in staat langer zelfstandig thuis te wonen. We komen daarmee, binnen de financiële ruimte, adequaat tegemoet aan de maatschappelijke vraag naar ondersteuning thuis. Ook vergroot het de keuzemogelijkheden voor cliënten. Het onderscheid tussen de diverse vormen van huishoudelijke ondersteuning (HH1 en HH2) verdwijnt in de nieuwe situatie. Tot slot draagt dit voorstel bij aan perspectief voor werkgelegenheid in de thuiszorgsector. In bijlage 1 hebben we de belangrijkste verschillen tussen de huidige en de voorgestelde nieuwe situatie samengevat.

blz. 2 Behoort bij zaaknummer 52418 2. Achtergrond Argumenten 1.1. Verbreden van de huishoudelijke ondersteuning naar thuisondersteuning vergroot welzijn cliënt, vraaggericht werken en draagt bij aan langer thuis wonen en stimuleert werkgelegenheid In 2016 heeft de Transitiecommissie Sociaal Domein in opdracht van de staatssecretaris VWS de ‘Toekomstvisie Thuisondersteuning’ opgesteld. In dit rapport worden gemeenten o.a. opgeroepen huishoudelijke ondersteuning te verbreden naar thuisondersteuning. Met als doel om inwoners te faciliteren langer thuis te blijven wonen. Ook wordt van de gemeenten gevraagd om perspectief voor werknemers en werkzoekenden te ontwikkelen in de markt van thuisondersteuning. De transitiecommissie sociaal domein definieert thuisondersteuning als volgt: Thuisondersteuning is allerhande praktische hulp in de thuissituatie in het dagelijks leven�. Het kan gaan om huishoudelijk werk, begeleiding, gezelschap, verlichting aan mantelzorgers etc. Het is gericht op preventie, het hervinden van welzijn en welbevinden en het langer thuis kunnen wonen. Het huidige takenpakket huishoudelijke ondersteuning is gericht op het schoon en leefbaar houden van ruimtes die dagelijks worden gebruikt. Een groot aantal huishoudelijke taken valt hier niet onder. Daardoor ervaren cliënten beperkingen in het dagelijks leven. Als een cliënt deze taken niet zelf kan uitvoeren, heeft hij nu de mogelijkheid deze in te kopen via de particuliere markt of deze te laten uitvoeren via zijn sociale netwerk. In de praktijk worden deze werkzaamheden lang niet altijd uitgevoerd: een inwoner heeft geen financiële middelen voor een commerciële voorziening, wil deze niet inkopen via een voor hem onbekend bedrijf, of vindt het vervelend zijn sociale netwerk te belasten. Dit kan ertoe leiden dat de cliënt minder welbevinden ervaart. Op termijn kan dit leiden tot maatschappelijke problematiek (zoals vermindering van zelfredzaamheid of eenzaamheid). We stellen daarom voor het huidige takenpakket huishoudelijke ondersteuning te verbreden tot een basispakket thuisondersteuning. In dit pakket zitten huishoudelijke taken gericht op het schoon en leefbaar houden van ruimtes die dagelijks worden gebruikt, aangevuld met een optioneel pakket waaruit de cliënt kan kiezen, passend bij zijn hulpvraag. Door de verbreding van het takenpakket heeft de cliënt ook meer keuzevrijheid. Dit biedt hem meer mogelijkheden om langer thuis te blijven wonen. Bovendien sluiten we beter aan bij de leefwereld van de cliënt. Verbreding van het pakket hoeft niet noodzakelijkerwijs te betekenen dat dit gepaard gaat met extra uren. In bijlage 2 vindt u, ter informatie, een kader voor een basispakket thuisondersteuning. 1.2 Signalering door thuiszorgmedewerker heeft preventieve functie Het tijdig signaleren van bijvoorbeeld eenzaamheid, ondervoeding of depressie is belangrijk. In een vroeg stadium is een probleem immers beter te behandelen dan wanneer het zich in een vergevorderd stadium bevindt. De signaleringsfunctie door de thuiszorgmedewerker zien we daarom als een basistaak binnen de thuisondersteuning. Deze functie gaan we uitbouwen, waarbij de thuiszorgmedewerker een belangrijke functie in de ketenzorg gaat vervullen. Onder andere willen we dat thuiszorgmedewerkers bij de gemeente melden wanneer de zelfredzaamheid van een cliënt afneemt waardoor wellicht een ander type ondersteuning ingezet moet worden. Ook dienen thuiszorgmedewerkers getraind te zijn in het (vroegtijdig) signaleren van dementie, verslaving of depressie. We gaan samen met de aanbieders, een handelingsrichtlijn signalering opstellen, waarin we afspraken hierover vastleggen. 1.3 Vanuit de kantelingsgedachte verbinden we huishoudelijke ondersteuning met welzijn voor praktische thuisondersteuning en gezelschap Veel cliënten hebben behoefte aan praktische ondersteuning, zoals hulp bij kleinschalig tuinonderhoud of het ophangen van een schilderijtje. Andere cliënten willen graag meer gezelschap. Het uitvoeren van deze praktische en sociale thuisondersteuning zien we echter niet als een taak van de thuiszorgmedewerker. We gaan dit vooral vanuit welzijn ontwikkelen. De thuiszorgmedewerker zien we wel als een belangrijke schakel om de cliënt actief te wijzen op de mogelijkheden die het brede welzijnsveld biedt voor ontmoeting, gezelschap en praktische klussen. Eventueel kan de thuiszorgmedewerker de cliënt actief ondersteunen bij het leggen van het eerste contact. Zoals

blz. 3 Behoort bij zaaknummer 52418 bijvoorbeeld met Service voor de wijk (of diens opvolger vanaf 1 januari 2017) voor kleinschalige klussen of met het welzijnswerk voor laagdrempelige ontmoetingsplekken. Een noodzakelijke voorwaarde hiertoe is dat de thuiszorgmedewerker de sociale kaart van Ede goed kent. Dit nemen we op in de handelingsrichtlijn signalering. 1.4. Door het aanbieden van nieuwe vormen van begeleiding en integrale arrangementen is het ook mogelijk voor kwetsbare cliënten om langer thuis te blijven wonen Om kwetsbare cliënten te ondersteunen bij het langer zelfstandig thuis blijven wonen, stellen we voor om integrale arrangementen te ontwikkelen op het snijvlak van thuisondersteuning en begeleiding. We denken bijvoorbeeld aan woonbegeleiding of jobcoaching. Qua doelgroep denken we aan cliënten met een licht-verstandelijke beperking of met psychiatrische problematiek. Het kunnen welllicht ook cliënten zijn die zorg ontvangen via de Wet Langdurige Zorg en de Zorgverzekeringswet. We willen met dit nieuwe type begeleiding beter aansluiten bij de leefwereld van de cliënt. Als eerste starten we dit jaar een aantal pilots naar (a) de behoefte aan nieuwe vormen van lichte begeleiding en (b) de wijze waarop we deze nieuwe vormen van ondersteuning op praktische wijze vraaggericht en integraal kunnen vormgeven. Drie thuiszorgaanbieders hebben aangegeven belangstelling te hebben om deze pilots samen met de gemeente te ontwikkelen. 2.1. De Wmo 2015 maakt het mogelijk een algemene voorziening te realiseren De verbreding van huishoudelijke ondersteuning naar thuisondersteuning staat los van de vorm waarin thuisondersteuning wordt aangeboden: dat kan via een maatwerkvoorziening en/of via een algemene voorziening. De Centrale Raad van Beroep heeft dit in zijn uitspraak van mei 2016 nogmaals bevestigd. De gemeente dient wel aan voorwaarden te voldoen bij de realisatie van een algemene voorziening: zo moet de gemeente afspraken maken met aanbieders. Ook moet een algemene voorziening financieel toegankelijk (= betaalbaar) zijn. Inhoudelijk is er geen verschil of thuisondersteuning via een algemene voorziening of via een maatwerkvoorziening wordt geleverd. 2.2. Een algemene voorziening thuisondersteuning heeft meerwaarde en past binnen het gemeentelijk beleid

� Een algemene voorziening past binnen de uitgangspunten van de door de raad vastgestelde visie op het sociale domein ‘Het is mensenwerk’:

o Eigen regie en verantwoordelijkheid; vraaggericht werken; denken vanuit de vraagstelling van de cliënt.

� Een algemene voorziening past binnen de transformatiedoelstelling: o De transformatiedoelstelling van de gemeente is erop gericht om binnen de

zelfredzaamheidspiramide af te schalen naar een lager niveau (bijvoorbeeld van maatwerk naar een algemene voorziening) als dit passend is bij de hulpvraag.

� Een algemene voorziening is laagdrempelig en staat dichter bij de inwoner: o Cliënten hoeven zich niet te wenden tot de gemeente voor een integraal gesprek,

maar nemen rechtstreeks contact op met een thuiszorgaanbieder naar eigen keuze. Via een lichte toegangstoets bepaalt de zorgaanbieder of iemand in aanmerking komt voor een algemene voorziening.

� Via de algemene voorziening kan sneller hulp geboden worden: o De cliënt hoeft niet te wachten totdat de gemeente een gesprek met de cliënt heeft

ingepland. Snelheid is vooral van belang voor cliënten die tijdelijk hulp nodig hebben, bijvoorbeeld na een operatie.

� De uitvoeringskosten voor de gemeente dalen: o Geen integrale intake, geen herindicatie-gesprek, minder administratieve lasten

omdat er geen beschikking wordt opgesteld. � Stimuleert werkgelegenheid van thuiszorgmedewerkers:

o Extra instroom van nieuwe cliënten (die anders wellicht een particuliere werkster hadden genomen).

2.3. Doelgroep algemene voorziening thuisondersteuning voert regie over zijn huishouden De doelgroep bestaat uit cliënten die aantoonbaar zelf de regie voeren over hun huishouding. Deze inwoners zijn in staat om zelf afspraken te maken met de thuiszorgaanbieders over de uitvoering van het takenpakket. De doelgroep heeft verder de volgende kenmerken:

blz. 4 Behoort bij zaaknummer 52418

� Inwoners hebben een tijdelijke lichamelijke beperking (bijvoorbeeld na een heupoperatie); of � Inwoners hebben een lichamelijke/somatisch beperking, en zijn jonger dan 80 jaar; � Bovengenoemde doelgroep maakt alleen gebruik van huishoudelijke ondersteuning. Als

cliënten van meer dan één voorziening gebruik maken, komen zij in aanmerking voor een maatwerkvoorziening. Dit om te voorkomen dat cliënten er financieel op achteruit gaan door het gelijktijdig gebruik van een algemene voorziening en een maatwerkvoorziening.

� Daarna toetsen we nog op inkomen. Als het inkomen van de cliënt lager is dan 120% van het minimum, bieden we toegang tot de maatwerkvoorziening, omdat we deze groep cliënten financieel kwetsbaar achten. Meer dan 50% van de doelgroep maakt gebruik van de collectieve ziektekostenverzekering. Daarin zijn zij al verzekerd voor de eigen bijdrage in de maatwerkvoorziening voor € 400,-. Zij zouden er financieel op achteruitgaan bij gebruik van een algemene voorziening.

Voor een deel bestaat de doelgroep uit inwoners die nu een maatwerkvoorziening hebben (naar schatting 200 inwoners; ongeveer 10% cliëntenbestand). Daarnaast zijn het inwoners met een ondersteuningsvraag die zich nu niet tot de gemeente wenden omdat zij het integrale maatwerkgesprek als hoogdrempelig ervaren. We ramen dit aantal op 100. Inwoners die geen beperking hebben, kunnen geen beroep doen op de algemene voorziening. Zij kunnen zich wenden tot marktpartijen. Bijna alle thuiszorgorganisaties bieden ook aan particulieren huishoudelijke hulp. 2.4 Maximaal 3 uur ondersteuning binnen de algemene voorziening We stellen voor dat de cliënt maximaal 3 uur ondersteuning per week kan inkopen, tegen gereduceerde prijs. De gemeente stelt een basistakenpakket samen. Daarbinnen bepaalt de cliënt de werkzaamheden. Het kunnen basiswerkzaamheden zijn, zoals het opruimen en schoonmaken van ruimtes die dagelijks worden gebruikt, maar ook extra werkzaamheden, zoals een grote voorjaarsschoonmaak. De regie op de werkzaamheden ligt bij de cliënt. De cliënt kan extra uren inkopen tegen kostprijs. 2.5 De Centrale raad van Beroep stelt dat een algemene voorziening financieel toegankelijk moet zijn De gemeente mag zelf de eigen bijdrage van een cliënt bepalen voor een algemene voorziening, mits deze niet hoger is dan de kostprijs. De kostprijs voor de gemeente is € 22,50 (prijspeil 2016, bij HH1). De reguliere bijdrage voor een algemene voorziening thuisondersteuning wordt € 15,00. Daarmee is de prijs voor de algemene voorziening concurrerend met de prijs op de particuliere markt. De Centrale raad van Beroep heeft in haar uitspraak van 18 mei 2016 bepaald dat een algemene voorziening financieel toegankelijk moet zijn. De gemeenteraad kan in de verordening bepalen dat bepaalde groepen een korting op de bijdrage krijgen, zodat de voorziening betaalbaar is. Wij stellen voor om onderstaande inkomensgroepen een korting op de reguliere bijdrage te geven: Reguliere

bijdrage Korting cliënt per uur Eigen bijdrage cliënt

per uur

Inkomen 120% - 150% minimum

€ 15,00 € 10,00 € 5,00

Inkomen 150% - 180% minimum

€ 15,00 € 2,50 € 12,50

Inkomen> 180% € 15,00 € 0,00 € 15,00

Hierboven (bij 2.3) hebben we al gesteld dat we cliënten met een inkomen tot 120% toegang tot de maatwerkvoorziening bieden, vanwege financiële kwetsbaarheid. Cliënten in deze inkomenscategorie mogen uiteraard zelf de keuze maken of zij gebruik willen maken van een algemene voorziening of een maatwerkvoorziening. Voor inkomens tussen de 120%-180% is de eigen bijdrage voor een maatwerkvoorziening of algemene voorziening min of meer gelijk bij 2 uur ondersteuning per week. Cliënten met een hoog inkomen betalen bij een maatwerkvoorziening maximaal de kostprijs van € 22,50. Voor deze groep is de algemene voorziening dus goedkoper. De regeling waarmee een cliënt in 2015 en 2016 één uur huishoudelijke ondersteuning extra kan bijkopen tegen € 8,50, bouwen we in 2017 af na realisatie van een volwaardige algemene voorziening thuisondersteuning.

blz. 5 Behoort bij zaaknummer 52418 3.1 De Wmo 2015 verplicht tot het aanbieden van een maatwerkvoorziening als een algemene voorziening niet passend is Als een algemene voorziening thuisondersteuning niet passend is, biedt de gemeente ondersteuning aan via een maatwerkvoorziening. We stellen voor om de maatwerkvoorziening te behouden voor de volgende groepen:

� Cliënten die niet in staat zijn de regie over hun huishouden te voeren. Hieronder rekenen we (licht)dementerenden, cliënten met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek.

� Cliënten die wel de regie over hun huishouden kunnen voeren, maar ook gebruik maken van een andere voorziening waarvoor ze een eigen bijdrage betalen. Dit om te voorkomen dat zij in de nieuwe situatie een (flink) hogere eigen bijdrage gaan betalen door een combinatie van een maatwerk- en een algemene voorziening.

� Cliënten met een beperking die al dan niet regie over hun huishouden kunnen voeren, én ouder zijn dan 80 jaar. Hoewel een individuele 80 jarige heel goed in staat kan zijn tot het voeren van regie over het huishouden, zijn 80 jarigen als groep kwetsbaar, omdat hun zelfredzaamheid in de meeste gevallen afneemt als ze ouder worden. Om 80 jarigen niet te belasten, gaan we hun indicaties administratief verlengen.

� Cliënten met een beperking die al dan niet regie over hun huishouden kunnen voeren, én een inkomen hebben lager dan 120% van het minimum.

� Voor cliënten uit bovengenoemde doelgroep, die vanwege hun beperking meer dan 3 uur ondersteuning nodig hebben voor een schoon en leefbaar huis, is de algemene voorziening niet passend. Zij komen in aanmerking voor een maatwerkvoorziening.

Overigens kan iedere cliënt er altijd zelf voor kiezen om gebruik te maken van een algemene voorziening in plaats van een maatwerkvoorziening. In bijlage 3 vindt u een vergelijking tussen de kenmerken van de algemene voorziening en de maatwerkvoorziening. 4.1 Mantelzorgers ervaren de huidige regeling van gratis huishoudelijke hulp echt als ondersteuning Sinds 2015 kent Ede een regeling waar zwaar belaste mantelzorgers gebruik van kunnen maken. Deze regeling houdt in dat een mantelzorger in aanmerking kan komen voor 2 uur per week gratis huishoudelijke ondersteuning. Gebleken is dat de doelgroep de regeling echt als een ondersteuningsmaatregel ervaart. De regeling loopt eind 2016 af. De regeling kwam wat traag van start; waardoor er minder mantelzorgers gebruik van maken dan geraamd. Op dit moment zijn dat er ongeveer 120. Deze regeling gaan we met 2 jaar continueren (2017-2018). Hiermee loopt de periode gelijk met de uitvoering van de regeling waardering mantelzorgers (2016-2018). Het continueren van de regeling is een collegebevoegdheid. Mantelzorgconsulenten van Malkander voeren de toetsing uit, waarbij tegelijk wordt gekeken naar versterking van het netwerk of andere oplossingen. We denken dat het aantal mantelzorgers dat gebruik maakt van deze ondersteuning zal oplopen van 130 (2017) naar 145 (2018). In 2018 evalueren we de regeling, met het oog op continuering van de uitvoering van deze regeling in 2019 en 2020. Voortschrijdend inzicht Op basis van voortschrijdend inzicht blijkt dat veel meer mensen gebruik maken van de regeling huishoudelijke hulp voor mantelzorgers, dan waarvan werd uitgegaan. Momenteel maken al 225 mantelzorgers gebruik van de regeling. Het beoogde effect van de maatregel manifesteert zich pas in de laatste maanden. Er is dus sprake van een substantiële groei, die ook alsnog zal doorwerken in de jaren 2017 e.v. Voor een deel gaat het om zwaar belaste mantelzorgers die alleen behoefte hebben aan tijdelijke ondersteuning; zij stromen weer uit in 2017. Voor een ander deel is de ondersteuning structureel nodig om een beroep op duurdere zorg te voorkomen.

blz. 6 Behoort bij zaaknummer 52418 Kanttekeningen

� Cliënten met een maatwerkvoorziening kunnen bezwaar en beroep aantekenen tegen de beschikking. Bij een algemene voorziening bestaat die mogelijkheid niet. Cliënten die het niet eens zijn met een verwijzing naar de algemene voorziening, kunnen een aanvraag doen voor een maatwerkvoorziening.

� De algemene voorziening kent niet de mogelijkheid van een pgb. Als een pgb passend is, zal de gemeente een maatwerkvoorziening toekennen. Als de algemene voorziening passend is bij een cliënt die nu een pgb heeft, zal deze -met inachtneming van een redelijke overgangstermijn- worden verwezen naar de algemene voorziening.

� In november neemt de raad een besluit over het eventueeel wijzigen van de eigen bijdrage voor een maatwerkvoorziening. In december moet de raad ook een nieuwe Wmo-verordening vaststellen. In de verordening mot de raad nl. vaststellen welke inkomensgroepen een korting krijgen op de reguliere prijs voor een algemene voorziening. Als de raad in november besluit tot een verlaging van de eigen bijdrage voor een maatwerkvoorziening, kan dit betekenen dat een maatwerkvoorziening voor bepaalde inkomensgroepen goedkoper wordt dan de algemene voorziening (conform de tabel op pagina 4). De raad kan in december bij het vaststellen van de verordening, de inkomensgroepen die korting krijgen nog aanpassen.

Risico's � De Wmo, waaronder thuisondersteuning, is een open einde regeling. De uiteindelijke

aanspraak hierop is vooraf niet te bepalen (bijvoorbeeld de instroom van nieuwe cliënten via de algemene voorziening). We hebben aannames gedaan over het aantal cliënten waarvoor de algemene voorziening passend is, maar de realiteit kan hiervan afwijken. Er is altijd ruimte voor de Wmo-consulent om te bepalen of een cliënt die volgens de criteria hoort in de algemene voorziening toch beter past in de maatwerkvoorziening. Daarnaast kunnen cliënten die zijn geïndiceerd voor een maatwerkvoorziening er voor kiezen om uit financieel oogpunt gebruik te maken van de algemene voorziening.

� Bij de berekening van de kosten zijn we uitgegaan van de huidige tarieven. De feitelijke uurtarieven, als resultaat van nog te voeren contractonderhandelingen, kunnen hiervan afwijken. Een hogere prijs van € 1,- per uur, leidt tot meerkosten voor de gemeente van € 350.000,- tot € 400.000,-.

� De Centrale Raad van Beroep heeft bepaald dat gemeenten objectieve criteria moeten ontwikkelen om het aantal uren huishoudelijke ondersteuning te bepalen. Wij wachten de resultaten van het onderzoek van de gemeente Utrecht af (resultaten worden verwacht in september). Het is op dit moment niet duidelijk of dit gevolgen heeft voor het bepalen van het aantal uren thuisondersteuning. Wij gaan er vanuit dat een algemene voorziening van 3 uur voldoende ruimte geeft voor verbreding.

Burgerparticipatie

� Op 4 juli is over dit onderwerp gesproken met cliëntorganisaties. Zij zijn positief over een verbreding van het takenpakket. Over de voordelen van een algemene voorziening werd wisselend gedacht. Ook was men positief over continuering van de regeling voor zwaar belaste mantelzorgers. Het verslag van de bijeenkomst is bijgevoegd..

� Dit voorstel is voorgelegd aan de ASDE. Communicatie

� Met de huidige thuiszorgaanbieders heeft overleg plaatsgevonden over dit voorstel. Het verslag van de bijeenkomst van 5 juli is bijgevoegd. Na het raadsbesluit worden aanbieders door de gemeente geïnformeerd over het vervolgtraject.

� Er wordt een communicatieplan ontwikkeld om de algemene voorziening onder de aandacht te brengen van nieuwe cliënten.

� Consulenten en zorgaanbieders communiceren in persoonlijke contacten met de cliënten over de veranderingen.

blz. 7 Behoort bij zaaknummer 52418 Kosten, baten en dekking Bij de financiële berekeningen gaan we uit van de volgende uitgangspunten: 1. Verbreding van huishoudelijke ondersteuning naar thuisondersteuning

� Kosten verbreding algemene voorziening Gemiddeld hebben cliënten nu 2,5 uur ondersteuning in de maatwerkvoorziening. In de algemene voorziening kunnen cliënten maximaal 3 uur ondersteuning inkopen. Bij de berekening zijn we ervan uitgegaan dat alle 200 cliënten die overgaan van de maatwerk naar de algemene voorziening, 0,5 uur extra ondersteuning bij kopen. De verbreding in de algemene voorziening kost de gemeente dan € 58.500,- .

� Kosten verbreding maatwerkvoorziening Er zijn nu 2100 cliënten met een maatwerkvoorziening. Als er 200 overgaan naar de algemene voorziening blijven er 1900 cliënten over in de maatwerkvoorziening. Niet elke cliënt heeft extra uren hulp nodig om verbreding van de werkzaamheden mogelijk te maken. We gaan ervan uit dat bij de herindicatie bij 25% van de cliënten (475 cliënten) een half uur extra wordt geïndiceerd om ruimte te bieden voor thuisondersteuning. De extra kosten ramen we op € 277.875,- .

� We gaan ervan uit dat de verbinding met het welzijnsveld niet tot extra kosten leidt; � We kunnen op dit moment de financiële consequenties van het realiseren van nieuwe vormen

van lichte begeleiding niet inschatten. We hanteren als voorlopig uitgangspunt dat de kosten binnen het budget van begeleiding opgevangen worden.

2. Realisatie algemene voorziening

� We gaan ervan uit dat 200 cliënten uit de maatwerkvoorziening passend zijn voor de algemene voorziening. De verschuiving leidt tot een inkomstenderving eigen bijdrage. Deze is geraamd op € 104.000.

� We gaan ervan uit dat 100 nieuwe cliënten instromen in de algemene voorziening. Zij kopen allen het maximale aantal van 3 uur ondersteuning in en betalen gemiddeld een eigen bijdrage van € 12,50. De kosten voor de gemeente ramen we op € 156.000.

Structurele extra kosten nieuw beleid: € 596.375,- (afgerond: 596.000, waarvan € 104.000 inkomstenderving eigen bijdrage maatwerkvoorziening en € 492.000 kosten gewijzigd beleid). 3. Dekking onderdeel 1 en 2 (structurele kosten)

� De financiering van het budget HH komt uit de wmo-decentralisatieuitkering, de inkomsten uit de eigen bijdragen en het budget HH voor behoud werkgelegenheid in de thuiszorgsector.

� Het budget HH stijgt vanaf 2017 met ruim € 400.000,-. De stijging wordt vooral veroorzaakt doordat de (incidentele) huishoudelijke hulp toelage van 2015/2016 is omgezet naar een structureel budget HH - om de werkgelegenheid in de thuiszorgsector te behouden. In de periode 2017-2019 bedraagt dit budget € 300.000,-. In 2020 loopt dit op naar € 368.000,-. In 2021 is een bedrag van bijna € 700.000,- voorzien.

blz. 8 Behoort bij zaaknummer 52418 Op basis van bovenstaande uitgangspunten is het volgende financiële overzicht voor de jaren 2017 t/m 2020 tot stand gekomen. Ter vergelijking is het budget 2015 t/m 2016 opgenomen.

Huishoudelijke ondersteuning 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Uitkering WMO (zie 1.) - specifiek HH 5.898.000 5.407.000 5.873.000 5.873.000 5.873.000 5.935.000

Corr. Tgv alg. middelen

Stelpost 3D 382.000

Passende ondersteuning thuis 450.000 380.000

Overige 20.000 20.000 20.000 20.000 20.000 20.000

Eigen bijdragen 1.890.000 1.340.000 1.236.000 1.236.000 1.236.000 1.236.000

Beschikbaar 8.640.000 7.147.000 7.129.000 7.129.000 7.129.000 7.191.000

Kosten HH (ZIN en PGB) 8.377.000 6.300.000 6.792.000 6.792.000 6.792.000 6.792.000

Dekking bedrijfsvoering conform PP 2017-2020

0 400.000 325.000 325.000 0 0

Uitgaven 8.377.000 6.700.000 7.117.000 7.117.000 6.792.000 6.792.000

Saldo 263.000 447.000 12.000 12.000 337.000 399.000

In de tabel hebben we de meest recente cijfers over 2016 opgenomen en geëxtrapoleerd. In de tabel is het beleid vanaf 2017 verwerkt (vermindering van de eigen bijdrage met € 104.000 en meerkosten van € 492.000). Op basis van bovenstaande berekening en dekkingsmogelijkheden kan worden geconcludeerd dat de uitvoering van de verbreding en de algemene voorziening past binnen de beschikbare middelen. Het effect op de personele bezetting door verschuiving van maatwerk naar algemene voorziening (minder uitvoeringskosten door lagere inzet consulenten) wordt gemonitord. 4. Continueren regeling ondersteuning mantelzorgers

� Het betreft (vooralsnog) een tijdelijke regeling van 2 jaar. � Het huidige aantal cliënten bedraagt ongeveer 120. We gaan uit van 130 cliënten in 2017 en

een toename naar 145 cliënten in 2018. � Mantelzorgers ontvangen 2 uur per week gratis huishoudelijke ondersteuning. � Op basis van deze uitgangspunten ramen we de totale kosten voor 2 jaar op € 644.000.

Voortschrijdend inzicht: Momenteel maken al 225 mantelzorgers gebruik van de regeling. De genoemde kosten stijgen hierdoor met € 220.000 per jaar (voor 2 jaar € 440.000). 5. Incidentele dekking regeling ondersteuning mantelzorgers

� De continuering van de huidige regeling met 2 jaar ramen we op € 644.000. � De kosten kunnen gedekt worden uit het restant budget ondersteuning en waardering

mantelzorgers dat hiervoor voldoende ruimte biedt. Mantelzorgers 2017 2018

Kosten mantelzorgondersteuning

305.000 (130 mantelzorgers)

339.000 (145 mantelzorgers)

Dekking budget ondersteuning en waardering mantelzorgers

349.000 349.000

Saldo 44.000 10.000

blz. 9 Behoort bij zaaknummer 52418 Voortschrijdend inzicht:

� De continuering van de huidige regeling met 2 jaar ramen we op € 1.084.000. � De kosten kunnen gedekt worden uit:

a) het restant budget ondersteuning en waardering mantelzorgers b) de resultaatbestemming van de voormalige HHT-middelen 2015

Mantelzorgers 2017 2018

Kosten mantelzorgondersteuning

525.000 (225 mantelzorgers)

559.000 (240 mantelzorgers)

Dekking budget ondersteuning en waardering mantelzorgers

349.000 349.000

Dekking resultaatbestemming voormalige HHT-middelen 2015 (0,7 mln)

220.000 220.000

Saldo 44.000 10.000

Toelichting: Het college heeft bij vergadering van 27 september 2016 het voornemen geuit om ook het resultaat van de HHT-middelen 2016, ingeschat op € 0,5 mln. te betrekken bij het beleid HH. Samen met de resultaatbestemming HHT 2015 ad € 0,7 mln. gefaseerd in te zetten in de jaren 2017-2020 ( ca. € 300.000 per jaar). Financiering van de extra kosten mantelzorgers (€ 220.000) kan uit deze middelen plaatsvinden. Definitieve besluitvorming over de resultaatbestemming 2016 vindt overigens plaats bij de instemming over de voorstellen van het rekeningresultaat 2016. Uitvoering/juridische toetsing en vervolgprocedure

� Na besluitvorming door de raad wordt een bestuurlijke aanbesteding gestart. � De afdeling WMO maakt een uitvoeringsplan. Cliënten die nu een maatwerkvoorziening

hebben, waarbij de algemene voorziening passend is, krijgen -indien de cliënt dat wenst- een overgangperiode van drie maanden. (n.b. de ondersteuning blijft plaatsvinden door dezelfde thuishulp).

� De Verordening maatschappelijke ondersteuning Ede 2015 wordt aangepast na besluitvorming door de raad (december 2016).

� Juridisch is dit voorstel getoetst aan de hand van het advies van Pels Rijcken (d.d. 7 juli 2016) over huishoudelijke hulp in Ede naar aanleiding van de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep over huishoudelijke ondersteuning. Ook is de VNG-ledenbrief van 20 juli 2016 over dit onderwerp betrokken bij het opstellen van dit voorstel.

� De uitvoering door de zorgaanbieders monitoren we zorgvuldig. Elk kwartaal vindt voortgangsoverleg met de aanbieders plaats aan de hand van een managementrapportage. We monitoren o.a. op wachtlijsten, uren/budget, klachten (aantal, aard en opvolging).

� Jaarlijks evalueren we de financiële effecten bij het opstellen van de jaarrekening. Waar nodig wordt het beleid aangepast. In 2018 evalueren we ook op inhoudelijke aspecten (aantal mensen dat gebruik maakt van de algemene voorziening; effecten van signalering, samenwerking met de nuldelijn etc.).

Gemeenteraad Het raadsvoorstel wordt aangeboden aan de Agendacommissie, met het verzoek dit ter vaststelling te agenderen voor de besluitvormende bijeenkomst van de gemeenteraad.

Burgemeester en wethouders van Ede, Saskia Visser de secretaris a.i.

Cees van der Knaap de burgemeester