1

Nr. 25 mei/juni 2016 (ed.3) jaar 5

Beste knotter, Nr. 25 ligt voor je; een vrij dikke deze keer.

Schuldig daaraan is allerlei wetenswaardigs betreffende teken. Het oorspronkelijke

artikel is nog groter; er is een keus ge-maakt wat te plaatsen….. Het maaiseizoen komt er weer aan en het is best handig om planten te kunnen herkennen. Vandaar dat in zomeruitgaven

van het Buitenblad aandacht wordt besteed aan planten, die we in het veld tegen kunnen komen. Het kan zijn, dat je af en toe wordt overhoord…… In dit nummer • aandacht op blz. 1 en 2 voor het groot

kaasjeskruid.

• op blz. 2 in de rubriek Buitendien een weergave van werk achter de coulissen. • de temperaturen worden hoger, teken actiever; niet al te best nieuws kun je lezen op blz. 3 tot en met 7.

• een klein verslagje als bladvulling op blz. 5 en 6 over de bijeenkomst met amb-tenaren van Woerden; onderwerp: “Hoe om te gaan met snoeihout…..”

• uiteraard is er in maart en april ook met de handjes gewerkt. Lees van de werk-vloer op blz. 8, 9 en 10 om bij te blijven. • het is opnieuw gelukt nog een gewaar-deerd lid van de vereniging te vinden, die de Boomstam op de schouder durfde te

nemen. Lees blz. 10 en 11 hoe Charlotte het er vanaf brengt. • Dries kan zijn ei weer kwijt in de rubriek Binnenste buiten op blz. 11. • Ad van Nuenen schetst de problemen bij

het uitvoeren van het zomerprogramma op blz. 12. • bijdragen aan ’t Buitenblad zijn van harte welkom, liefst per mail: aartr006@planet.nl

deadline: half juli 2015

In eerdere edities van het Buitenblad zijn er al

diverse soorten planten beschreven, die we tijdens onze werkzaamheden in de zomermaanden kunnen tegenkomen.

In dit Buitenblad een algemeen voorkomende plant, die fraai is met bijzondere eigenschappen. Aandacht voor het

groot kaasjeskruid (Malva sylvestre) familie: Malvaceae Onder meer aan te treffen in de Buiten- hof aan de noordkant

van de bosakker. Groot kaasjeskruid is een 2-jarige of een

overblijvende soort met vaak opvallend lange opstijgende tot

rechtopstaande stengels. De bladeren zijn behaard. De plant komt alge-meen op bouwland en langs wegen en dijken voor. Hoogte tot 120 cm en de bloeitijd is van juni tot september.

De 5 kroonbladeren zijn rozeviolet oftewel “mauve” (=malva ) met donkerpaarse

aderen. De bloemen worden

over het algemeen druk door bijen en andere insekten be- zocht. Bij het uitblijven van insektenbestuiving buigen de stijlen van sommige malva-soorten zich zover om,

dat de stempels achtergebleven stuifmeel kunnen opnemen, zodat zelfbestuiving optreedt. Groot kaasjeskruid is waardplant voor de distel-vlinder en het kaasjeskruiddikkopje.

Andere verklaringen van de botanische naam

Malva: is afgeleid van het Oudgriekse woord malassoo (=verzachten) of afgeleid van het Hebreeuwse malluah (= salade achtige groente ).

2

Kaasjeskruid is lang gebruikt als verzachtend middel tegen ontstekingen van huid, ogen, ademhalings-

wegen, spijsverteringskanaal en urinewegen. Kauwen op verse bloemen verlicht kiespijn en fijngemaakt in olijfolie verzachten ze bijen-en westensteken. De plant bevat vitamines A,C,B1,B2 en caroteen. Ze is lange tijd als groente in trek geweest.

De naam “kaasjeskruid” heeft betrekking op de rijpende vrucht, waar- van de eenzadige “partjes” zo fraai aaneensluiten, dat ze samen een kaasje lijken te vormen. Bron:Wikipedia (beeldmateriaal) Wilde bloemen – Roger Phillips Nederlandse oecologische flora deel 2 – Weeda,Westra, e.a.

De meeste leden van de vereniging weten wel dat we de laatste jaren

in de (hakhout)bosjes van de familie Cromwijk hebben gewerkt. Ook hebben we gezaagd aan de Liefhovendijk ( elzen ). Maar veel eerder, in de vorige eeuw, hebben we als club daar al onze voetsporen achtergelaten. Na het overlijden van de heer Cromwijk staat het terrein te koop. Dochter Tineke Cromwijk woont in Maasdam en vraagt

af en toe onze vereniging of enkele Linschotenaren om werk- zaamheden te verrichten. Zoals het opruimen van “storm- schade”en dergelijke. Enkele heel hoge wilgen, die gevaar opleverden voor huizen aan het riviertje de Linschoten zijn door dorpsgenoten omge- haald en in stukken gezaagd.

De jaren, dat wij er gewerkt hebben, was er subsidie ver- leend ( eerst via de gemeente Montfoort, later via de eigenaar die de subsidie doorgaf ). Nu het te koop staat, rust er geen subsidie meer op. Een vergoeding voor het snoeien van de fruitbomen ( ruim 60, jong en oud ) wordt dit jaar voor het laatst verleend.

Mevr. Cromwijk heeft mij gevraagd om als “tussenpersoon” op te treden richting subsidieverstrekker , die de Lopikerwaard in de portefeuille heeft. (omdat deze persoon een paar straten van mij vandaan in Benschop woont…….). Met deze regionale contactpersoon zijn een paar telefonische gesprekken geweest. Duidelijk is in ieder geval op dit moment nu al wel, dat voor de hoogstamfruitbomen geen subsidie wordt gegeven vanwege ecologische redenen. Bovendien werd aangegeven dat het budget beperkt is en dat er keuzes gemaakt moeten worden.

Voor het onderhoud van de (hakhout)bosjes is subsidie verzocht. In ieder geval op tijd, want de

indieningstermijn voor het jaar 2017 sluit eind mei. De landschapscoördinator van de gemeente Lopik zal ter plekke bekijken of er subsidie verleend kan worden. Wordt ongetwijfeld vervolgd….

Hans van Aartrijk

Buitendien

In de rubriek Buitendien kun je allerlei wetenswaardig-heden betreffende werk(gebied), nieuws over natuur(be-leid) enz.enz. lezen.

De ene keer heeft het een positieve lading, de andere keer een wat minder positieve. Het is in ieder geval bedoeld om je op de hoogte te houden………… In deze nieuwsbrief de ontwikkelingen in Linschoten, op het land van Cromwijk.

3

vervolg op blz.4

4

Een ieder die “in het veld” werkzaam is, weet dat Jan

de tolk Kleymans idolaat is van fotograferen. Naast onderwateropnames levert Jan nu ook luchtop-

names. Met behulp van een drone weet hij nu dus ook het luchtruim onveilig te maken . een deel van de Buitenhof van het Maximapark met rechtsboven de Buitenplaats foto drone : Jan Kleymans

vervolg op blz.5

5

In ’t Buitenblad 24 werd in de rubriek Buitendien verhaald over de gemeente Woerden en het (niet) verlenen van brandvergunningen. Aan het eind van dat artikel werd aangegeven dat er op een uitnodiging van de gemeente Woerden werd gewacht om tot een gesprek te komen. Dit gesprek heeft intussen op 4 mei plaats gevonden. Van de gemeente Woerden waren naast Femke Steenbergen ( landschapscoördinatrice ), Folkert

van Haasteren ( opzichter van het stadserf ), 2 ambtenaren van de dienst “vergunningen” en van onze vereniging Daan , Hans v.d. Zwet en ondergetekende aanwezig. Van de ODRU was een ambtenaar helaas niet aanwezig. vervolg onderaan blz.6

vervolg op blz. 6

vervolg op blz.6

6

Vervolg van blz. 5

Van tevoren is er geinventariseerd welke projecten in het Woerdense in ons bestand zitten en welke er naar het idee van de vereniging voor een brandvergunning in aanmerking zouden kunnen komen. Na wat over en weer gepraat is afgesproken dat er voor 2 (*) projecten exact wordt aangegeven wat de afstanden naar de weg zijn en eventuele andere bijzonderheden. Toegevoegd: fotomateriaal. Dit materiaal gaat naar Femke Steenbergen.

Van de andere projecten is de loopafstand beperkt. Met de opzichter Folkert wordt t.z.t. afgesproken hoe en wanneer het snoeihout wordt gedeponeerd. De opzichter zorgt dat het snoeihout naar het stadserf wordt afgevoerd. Particulieren zijn van deelname uitgesloten ! Hans van Aartrijk (*) is intussen 3 geworden !

7

Bovenstaand artikel is een deel van een artikel gepubliceerd in Wetenschap in beeld, 5-2016.

Auteur: Lise Tenner.

8

Van de werkvloer

In oktober 2015 hebben we vier dagen in Soestduinen op het terrein van Vitens diverse werkzaamheden verricht. Een stille afspraak was dat we in het winterseizoen wederom vier dagen in het fraaie natuurgebied

zouden gaan werken. In maart was het dan zover. Evenals in oktober bleek het werk weer zeer divers te zijn. Op donderdag 3 maart werd begonnen met het kort zagen van omge- zaagde naaldbomen, die op een plateau stonden. Tevens werd op de hei gewerkt:vooral Lange Hans hield zich bezig met het verwijderen van jonge naaldboompjes en wat loofhout.

Met bosmaaiers werd braamstruweel langs paden te lijf gegaan. Foto: Jan Kleymans

Nieuw was dat er hier en daar bamboe groeide ( illegale dumping ?), maar Hans de maaier wist daar wel raad mee. Verder werd er dood hout in bomen weggezaagd, zo’n 13 krentenboompjes gesnoeid en hier en daar bomen, die door storm uit het lood stonden, omgezaagd.

Op de vier gewerkte dagen kwamen resp. 10, 6, 10 en 12 mensen. Ze maakten zeer wisselende weersomstandigheden (maart! ) mee: van fraai weer tot mist en regen en natte sneeuw. In ieder geval was de beheerder George Schrijvershof weer in zijn nopjes met het geleverde werk.

Hans van Zijl overziet het bamboe-slagveld. Foto: Jan Kleymans

Vorig winterseizoen hebben we voor Natuurmonumenten een rietveldje bij het Rijnveldsche Pad gemaaid en afgehooid. Nu kregen we het verzoek de helft van het veldje te doen. Op zaterdag 5 maart toog een select groepje naar de werkplek en zag dat de nieuwe maaimachine weer uitstekend voldeed. Er werd zo hard gewerkt, dat rond 12.30 uur de 5 werkers naar de Buitenplaats konden om een sapje te halen. Ondertussen had boswachter Tim Kreetz gezien, dat het goed was.

Watercrassula is een excoot die onder meer bij de Kievit al sinds een paar jaar een groot deel van een sloot in

beslag neemt. Zes leden van onze vereniging assis- teerden leden van de Stichting de Kievit en enkele gastwerkers in het kader van NL-doet op zaterdag 12 maart met het verwijderen van deze de laatste rietstengels worden weggekruid

woekeraar en daarnaast lisdodde en gele lis. Foto: Jan Kleymans

Onze lange Hans ging zelfs de sloot in om enige crassula’s bij de lurven te pakken. Ook werd er gewerkt aan de waterafvoer in het oude hooi-

land door enige greppels weer op diepte te brengen. Rond het middaguur werd er gezamenlijk gelunchd; leden van de Kievit hadden voor een heerlijke soep gezorgd. Foto: Jan Kleymans

9

Op 27 februari werkten we bij Huiden in de buurtschap Achthoven; er werden toen 4 wilgen met zeer veel snoeihout geknot. Het snoeihout werd toen naar een toekomstige brandplek gesjouwd om later in het seizoen te verbranden.

Zoon Frits bleek echter al na ruim twee weken ( ja!ja! ) een brandvergunning van de gemeente Mont-foort binnen te hebben gekregen. Het programma op donderdag 17 maart werd daarom aangepast: naast het knotten van 2 enorme wilgen en één es, het snoeien van een grote meidoorn en een wat

kleiner exemplaar en het omzagen van wat dode esdoorns en een es werd met man en macht gewerkt om de enorme hoeveelheid snoeihout in één dag te verbranden. Gelukkig was het mooi weer en met 13 harde

werkers lukte het om een enorm vuur te krijgen. de laatste kleine takjes gaan op het vuur…… foto: Jan Kleymans

Op 18 maart werd begonnen met het verwerken van het hout dat in het afgelopen winterseizoen uit de verschillende projecten is verkregen. Omdat Ad stond te popelen om zijn voorraad hout, waarmee hij zijn huis verwarmt, aan te vullen, hadden de tien aanwezigen deze dag genoeg te doen.

Zaterdag 19 maart was ingepland om de laatste boompjes in de Binnenhof te helpen inplanten. Eén en ander stond duidelijk vermeld op de website, maar onze spitters van de vorige plantdag hadden besloten prioriteit te geven aan een andere activiteit. Met andere woorden : geen werkdag dus. Op de overige werkdagen in maart werd er druk gezaagd en gekloofd en incidenteel wat hout bezorgd. zagen en kloven op de Buitenplaats foto drone : Jan Kleymans

Het zelfde programma was er in het begin van april. Maar daarnaast werd er op donderdag 7 april in een verwaar- loosd bosje van Huiden een begin gemaakt met het ver- branden van een enorme hoeveelheid snoeihout. In dat zelfde bosje zullen we komend winterseizoen vijf

wilgen met “ achterstallig onderhoud” onder handen nemen. Tijdens het werk bleek veel dik elzenhout nog zeer bruikbaar als open haardhout. Op vrijdag 8 april werd dit werk voortgezet en de zeven man hadden hun handen daar vol aan.

De kettingzagers Sjaak en Tom konden zo’n 5 kuub els uit de berg snoeihout zagen

7 april; na afloop tijd voor een sapje….. foto: Hans van Aartrijk

8 april; vrijwel geen snoeihout meer te zien.. foto: Jan Kleymans

Zaterdag 9 april hielden 5 man zich bezig met het verplaatsen van allerlei houtsoorten.Op 14 t/m 16 april was er een voortzetting van deze bezigheden met resp. 9, 6 en 4 personen.

10

De ca 5 kuub els in het verwaarloosde bosje van Huiden werd donderdag 21 april door 5 dragers weggehaald. Rucker was hierbij gelukkig inzetbaar, zodat de loopafstand gereduceerd werd tot ongeveer 125 m.

Maar de hoeveelheid hout zorgde er wel voor dat Tom aan het eind van deze dag de hoeveelheid kilometers al in de benen had, die hij eigenlijk voor het weekend in gedachten had. Sjaak hield zich bezig met het wegzagen van enige dikke stammen, die nog dwars in een wilg lagen.

In de rubriek De Boomstam wordt een (aspirant)lid uitgenodigd te verhalen wat de beweegredenen zijn een deel van de vrije tijd in te zetten voor het landschapsbeheer…..

Het begon allemaal ruim tien jaar geleden met een snipperpad, een kano en met Tabe.

Voor het Milieucentrum Utrecht was ik als vrijwilliger een 'groene' kano-en wandelgids aan het maken voor Leidsche Rijn.

Dagenlang doolde ik door deze gigawijk in aanbouw. Op zoek naar oude en nieuwe natuur en verrassende ontmoetingen daartussen. Voor de kanoroute werd ik direct doorverwezen naar Tabe Tietema. Samen hebben we route uitgezet en gevaren om brughoogtes te testen en oplossingen te zoeken voor ontbrekende waterverbindingen. Dat waren er nogal wat. Gelukkig bleek de snackbar in Vleuten wel goed Charlotte in de wilg (21-11-’14)

bereikbaar vanaf het water. Het was een bijzondere ervaring... foto: Hans van Aartrijk

In die tijd werd door het Milieucentrum in samenwerking met Landschapsbeheer Vleuten-De Meern het eerste (snipper)pad aangelegd in De Binnenhof. Ik had nog geen baan gevonden na mijn studie biologie, dus ik ging helpen. In de sneeuw met kruiwagen

rondrijden en pauze houden in een heuse keet.

In deze Nieuwsbrief verhaalt Charlotte Robben

Op vrijdag 22 april werd de overvloedige bramengroei in de Buitenhof aangepakt. De daaropvolgende zaterdag werd er weer gezaagd en gekloofd; ook werd er hout uitgereden. In de week daarop werd er nabij de bosakkers gemaaid en afgehooid, de laatste stammetjes van de voorraad hout gezaagd en gekloofd.

Op de laatste werkdag van deze maand was er een “off-day”; de Mercedes is na de dealer gebracht om de startproblemen te verhelpen.

Hans van Zijl aan de braam een volgende houtrit verlaat de Buitenplaats foto : Jan Kleymans foto drone : Jan Kleymans

11

Ik vond het heerlijk. Die winter heb ik wekelijks op vrijdag meegewerkt, de uitvalsbasis was toen een oude boerderij in De Meern. Aan het einde van de dag een drankje, vaak met worst van een gepensioneerde slager.

Toen ik voltijd aan het werk ging, ben ik als vrijwilliger gestopt. Het is wel altijd blijven kriebelen. Ik ben een natuurliefhebber en ben graag (wandelend) buiten. Als stadsbewoner en 'binnenwerker' vraagt dat om wat extra inspanning. Voor mijn werk bij IVN

(Vereniging voor natuureducatie en duurzaamheid) ben ik wel met de natuur bezig, maar vooral vergaderend en van achter de computer. Als tegenwicht voor het binnen zitten en het 'hersenwerk' heb ik tien jaar later opnieuw mijn weg naar het landschapsbeheer gevonden. Op mooie plekken (waar je anders niet zomaar komt) beetje zagen en met takken slepen, koffie drinken in een keet. Er is wat dat betreft

niet zo veel veranderd. Gelukkig maar. Ik geniet daar nog steeds van.

Charlotte op een vrijdag 9-1-’15 in het bosje van

Robertson in de Betunepolder foto: Hans van Aartrijk

We kunnen terugkijken op een goede Algemene Leden Vergadering in april. 17 Leden zijn aanwezig. Omdat het jaarverslag van de secretaris niet bij iedereen goed is overgekomen, geeft de secretaris een mondelinge toelichting. Na discussie gaat de ALV akkoord met het voorstel van het bestuur om op de begroting van 2016 een bedrag te reserveren voor een nieuwe tweede maaimachine. De financiële situatie van de Vereniging is

verder gezond. De ALV verzoekt het bestuur om met een voorstel te komen voor de benodigde werkkleding, helmen, laarzen en gehoorbeschermers. Moeten we naar algemene kleding of naar een persoonlijke uitrusting? Bij de Kievit komt deze zomer een uitbreiding van het maaigebied. Probleem is daar het afvoeren van het

hooi, omdat het gebied lastig te bereiken is en moeilijk toegankelijk.

Bij de Hamtoren is buiten ons maaigebied interessante flora ontdekt. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor onderhoud. Ook de Griendhoeve aan de oostkant van de Tol is er bijgekomen. De stookvergunningen binnen de gemeente Woerden worden zeer beperkt. Dit kan grote gevolgen hebben voor de knotbomen die dan niet meer onderhouden kunnen worden. (Inmiddels heeft hierover een verhelderend gesprek met de gemeente plaatsgevonden – zie ook onderaan blz. 5 en 6 ).

Tussen maaien en hooien moet een bepaalde tijd zitten om het zaad te laten afzetten. Er zijn dus leden nodig, die bereid zijn om op andere dagen dan de vaste werkdagen te maaien. Een oproep via de mail kan hierbij helpen. Coen de Waal is bereid, eventueel samen met Alex Bos, om uitzoekwerk te verrichten voor de aanschaf

van een nieuwe zaag- en/of kloofmachine in 2017.

Het bestuur krijgt complimenten vanuit de leden voor het werk wat het bestuur heeft verzet. Dries Willems voorzitter

Binnenste buiten……..

12

Zomerprogramma door Ad van Nuenen

Het zomerprogramma 2016 komt op gang. Niet zonder obstakels, helaas. Begin mei hebben we de bosakkers en de patrijzenakker gemaaid en afgehooid.

Toestemming van de gemeente om grondbewerking uit te laten voeren kregen we echter niet van stel op sprong. Grassen en ander onkruid hebben hierdoor de kans gekregen om zich massaal ontwikkelen. Ondertussen mogen we de grondbewerking door de firma Scholman wel laten uitvoeren. We hebben zaad ingekocht te weten: papegaaienmengsel, mosterdzaad en een akkerzaadmengsel.

Het papegaaienmengsel hebben we ook in 2015 gezaaid. Het bevat meer dan 20 verschillende zaden; echter alleen zonnebloemen kwamen tot ontwikkeling, wel een lust voor het oog.

Het akkerzaadmengel bevat naast eenjarige planten ook meerjarige planten. Het is de bedoeling om het wintergraan te sparen. De grond is echter enorm dichtgeslagen en vergt een gedegen bewerking.

Met mosterdzaad is eerder een prima resultaat bereikt, terwijl alternatieven zoals lupine totaal mislukte. Met het akkerzaadmengsel hebben we geen ervaring, maar we gaan er grondbewerking op 13-8-2014

van uit dat ook dit een mooi aangezicht geeft. Foto: Jan Kleymans

De vraag blijft of we met deze mengsels ons doel bereiken, namelijk het stimuleren van fauna.

Zowel de bosakker als de patrijzenakker blijven een hoofdpijndossier. Voor de eerst komende weken staan het Dijkgraafpad,

de Joostenlaan en de Tol op het programma.

In juni is er veel werk in De Tol, De Kievit en De Buitenhof. Voor het zomerprogramma worden juli en augustus weer rustige weken, maar in september staat het programma weer vol.

de maaimachine gaat terug in de container foto: Jan Kleymans

afhooien op het Dijkgraafpad 2-7-2015 foto: Jan Kleymans

fazant in de Buitenhof foto: Hans van Aartrijk