Fame, nieuw middel tegen rupsenFame® is een product ter bestrijding van schadelijke rupsen van diverse motten en vlinders (Lepidoptera).

Het heeft een larvicide werking. Alle larvale stadia worden bestreden. Volwassen insecten en eitjes worden

niet bestreden.

Fame is een product op basis van fl ubendiamide, een nieuwe actieve stof uit de groep van de diamides met

een nieuw werkingsmechanisme. De werking berust op de verstoring van de spierfunctie. Kenmerkend is dat

de vraat snel stopt. Daarnaast heeft het ook een zeer goede duurwerking. Een breed scala aan rupsen wordt

bestreden, inclusief de tomatenmineermot (Tuta absoluta).

Fame is volledig veilig voor de belangrijkste nuttige insecten en mijten en is dan ook prima toe te passen in

combinatie met biologische bestrijders. Fame is ook volledig veilig voor hommels.

De werkzame stofFame bevat de werkzame stof fl ubendiamide, een totaal nieuwe actieve stof uit de groep van de “phthalic acid

diamides”. Deze actieve stof is geformuleerd als een handzame WG-formulering.

Figuur 1: Structuurformule van fl ubendiamide

De chemische groep van Fame is niet-kruisresistent met de aanwezige chemische groepen in de markt ter

bestrijding van rupsen

Het werkingmechanismeDe werkzame stof fl ubendiamide is volgens de IRAC-classifi catie ingedeeld in groep 28, de zogenaamde

diamides. Door contact met de werkzame stof blijft de “ryanodine receptor” open staan. Hierdoor komt

alle beschikbare calcium op een ongecontroleerde manier vrij. Dit heeft een direct gevolg op de spieren,

deze raken verlamd en trekken sterk samen. Het resultaat is een onmiddellijke stopzetting van de voeding,

uiteindelijk gevolgd door de dood van de rups.

Nieuw,

tegen

rupsen

Figuur 2: Samentrekking spieren ten gevolge van

toepassing Fame

Op de 4 foto’s is duidelijk te zien, dat na de behandelingen, de vraat op het met Fame behandelde blad het

snelst tot stilstand is gekomen.

De chemische groep van Fame is niet-kruisresistent met de aanwezige chemische groepen in de markt ter

bestrijding van rupsen.

De toelatingFame kan in de volgende teelten worden toegepast ter bestrij ding van rupsen in de bedekte en niet-

grondgebonden teelt van:

• tomaat, paprika en Spaanse peper

• bloembol- en bloemknolgewassen

• bloemisterij gewassen

• boomkwekerij gewassen

• vaste planten.

AdviseringZodra de eerste rupsen worden waargenomen kan Fame effectief worden ingezet. Via direct contact of vraat komen

de rupsen in aanraking met het product. Hierdoor stopt de vraat snel. Een breed spectrum van rupsen wordt zeer

effectief en langdurig bestreden.

Zodra aantasting wordt waargenomen 2 bespuitingen uitvoeren met een interval van 7 dagen.

Dosering: 0,025 % (25 gram per 100 liter)

De termijn tussen de laatste toepassing en de oogst mag niet korter zijn dan:

1 dag voor tomaat, paprika en Spaanse peper.

Figuur 3: Bladeren behandeld met resp. Fame,

Runner, Indoxacarb en onbehandeld.

Daarna rupsen van de Floridamot uitgezet

Rupsen in de bedekte teelt van groenten en bloemisterij Door vraat aan bladeren en jonge scheuten, maar ook aan bloemen en vruchten kunnen rupsen grote economische

schade aanrichten. Daarnaast kunnen vooral vruchten van glasgroenten ook vervuild worden door uitwerpselen.

Belangrijke rupsen in de groenten/bloemisterij zijn o.a.:

• Turkse mot (Chrysodeixis chalcites)

• Gamma uiltje (Autographa gamma)

• Floridamot (Spodoptera exigua)

• Groentenuil (Lacanobia oleracea)

• Kooluil (Mamestra brassicae)

Belangrijke bladrollers in de groenten/ bloemisterij zijn o.a.:

• Koolbladroller (Clepsis spectrana), zeer polyfaag

• Anjerbladroller (Cacoecimorpha pronubana), zeer polyfaag

Andere rupsen die de laatste jaren steeds meer problemen veroorzaken zijn:

• Duponchelia fovealis

• Tuta absoluta

Tuta absoluta

Sinds 2009 is er ook veel aandacht voor de tomatenmineermot (Tuta absoluta)

De tomatenmineermot is een zeer klein mineermotje dat vooral voor kan komen in de tomatenteelt. Ze voelen zich

met name thuis op de groene delen van de plant, maar kunnen ook de vrucht aantasten. Het herkennen als motje is

vaak heel lastig juist omdat ze zo heel klein zijn.

Het motje is grijsbruin en ongeveer 6 mm groot met een spanwijdte van plusminus 1 cm. De rupsen zijn ca. 0,5 mm

groot en gelig van kleur. Als de rupsen groter worden, kleuren ze geelgroen en krijgen een zwart randje achter de

kop. Volgroeide rupsen zijn plusminus 9 mm en krijgen een roze gloed op de rug. De pop is lichtbruin.

Oorspronkelijk komen ze uit Zuid-Amerika. Sinds 2007 komt hij in Spanje voor en heeft zich daar in zeer korte tijd

weten te vestigen. Vorig jaar is hij ook gevonden op bedrijven in België.

Tuta absoluta kan zich zeer snel vermenigvuldigen (levenscyclus tussen 29 tot 38 dagen). Zolang er voedsel

beschikbaar is, blijven de rupsen actief. Er wordt geschat dat er onder Nederlandse

omstandigheden zich 10 generaties per jaar kunnen ontwikkelen. De rupsen leven als

mineerder in blad, stengel of vrucht, maar verlaten deze meestal om te verpoppen.

Verpopping kan plaatsvinden zowel in de grond als op het bladoppervlak, in een

opgekruld blad of in de mineergang. De motjes zijn ’s nachts actief en verschuilen

zich overdag tussen de bladeren.

Onderstaand zijn enkele resultaten weergegeven uit het onderzoek.

Turkse mot in paprika (2009 Demokwekerij)Aantal rupsen /48 planten

Duponchelia fovealis in kalanchoëCultivar Carmen

Uitgevoerd door Proeftuin Zwaagdijk

2 behandelingen (26/10 en 2/11)

60

50

40

30

20

10

Onbehandeld 0,025% Fame 0,04% Runner 0,0125% Indoxacarb 0,1% Teflubenzuron

6 dagen na de 1e behandeling 20 dagen na de 2e behandeling

Aantal rupsen L2 & L3

0 5 10 15 20

Fame 0,025%

Teflubenzuron 0,1%

Runner 0,04%

Spinosad 0,075%

Xentari 0,1%

Onbehandeld

Proef Tuta absoluta - SpanjeBeoordeling: 3-10 Dagen na toepassing

Onbehandeld Fame Fame + “adjuvant”

Tuta absoluta (najaar 2009)Locatie: WUR te bleiswijk

Tomaat, 1 bespuiting

Beoordeling : 7 dagen na toepassing

100

80

60

40

20

0

Fame

Onbehandeld

% b

esch

erm

d b

lad

opp

ervl

ak

3* 5* 7* 10*

* dagen na toepassing

Fame + “adjuvant”

100

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0Onbehandeld Ref. 1 Ref. 2 Ref. 3 Ref. 4 Ref. 5 Ref. 6 Ref. 7 Fame + Addit Ref. 8

% werking

ResistentiemanagementOm resistentieopbouw te voorkomen dient Fame toegepast te worden als een blokbespuiting bestaande uit 2

bespuitingen met 7 dagen interval. Een blokbehandeling met Fame steeds afwisselen met tenminste 2 (blok-)

behandelingen met middelen uit andere chemische groepen, zoals bijvoorbeeld Runner of XenTari

GewasverdraagzaamheidFame is zowel in de bedekte sierteelt en de bedekte groenteteelt uitgebreid getest op gewasveiligheid. In geen van

de geteste gewassen is er gewasschade vastgesteld als gevolg van toepassingen door Fame.

Gezien het grote aantal variëteiten en de wisselende teeltomstandigheden van de gewassen is het echter onmogelijk

de gewasverdraagzaamheid voor alle gevallen te onderzoeken. De gebruiker van Fame zal, wanneer met een cultivar

in een groeistadium of bepaalde omstandigheden nog geen ervaring is opgedaan, zelf proefsgewijs een bespuiting

moeten uitvoeren om verantwoordelijkheid voor de gewasverdraagzaamheid te kunnen nemen. Wij kunnen daarom

geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade door toepassing van dit product.

Invloed op nuttige insectenFame is volledig veilig voor de belangrijkste biologische bestrijders, zoals

• Phytoseiulus persimilis

• Amblyseius spp.

• Orius laevigatus

• Macrolophus caliginosus

• Encarsia formosa

• Diglyphus isaea

• Feltiella acarisuga

Fame is ook volledig veilig voor hommels. Fame is echter wel gevaarlijk voor bijen. Gebruik is wel toegestaan op

bloeiende planten in de kas mits er geen bijen in de kas staan.

* bron: Biobest

Overzicht EU-MRL’s Gewas EU-MRL’s (mg/kg)

Tomaat 0,2

Paprika 0,2

Spaanse peper 0,2

Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk

verstrekt, berusten op uitgebreide proefnemingen.

Wij adviseren naar beste weten volgens de kennis van zaken

op dit ogenblik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid

op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toepassing

zich aan onze controle onttrekken. Beschrijvingen van een

product resp. gegevens over de eigenschappen daarvan

betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedragen

bij eventuele schade. Overigens zijn onze Algemene

Verkoopvoorwaarden van kracht.

Stand 2010

Postbus 231, 3640 AE Mijdrecht

www.bayercropscience.nl

Fame in ’t kort;• Nieuw werkingsmechanisme

• Effectief tegen een breed spectrum van rupsen

• Heeft een larvicide werking

• Heeft een snelle aanvangswerking,

stopt vraatschade snel

• Zeer goede duurwerking

• Lokaal systemisch en translaminair

• Volledig veilig voor nuttige insecten

en mijten en hommels

• Werkt ook tegen de tomatenmineermot

(Tuta absoluta)

FAM

-BR

O-0

3031

0

Lees

vóó

r ge

brui

k ee

rst

het

etik

et.