Het eerste begijnhof van Herentals ontstond kort vóór

1266 aan de noordzijde van de stad over de Nete. Na

de afbraak van dit hof in 1578 groepeerden de begijnen

zich kort vóór 1600 opnieuw op de huidige site. Het

kerkje werd gebouwd van 1599 tot 1614. De nog be-

staande huizen, waarvan de Infi rmerie (1715) het voor-

naamste is, dateren grotendeels uit de zeventiende en

de achttiende eeuw. Ondanks de afbraak van belang-

rijke delen in de twintigste eeuw heeft het Begijnhof

zijn charme behouden. Het wordt vooral gekenmerkt

door de zeer groene inplanting, waardoor het mee een

inspiratiebron vormde voor de Britse ontwerpers van

tuinwijken.

De kerk werd van 2002 tot 2005 gerestaureerd on-

der leiding van de architecten P. Bellemans en R.

Steenmeijer. Ze werd in 2006 genomineerd voor de

Monumentenprijs.

Het Begijnhof is met de onmiddellijke omgeving be-

schermd als stadsgezicht. De kerk, de Infi rmerie, de

Gildekamer, de twee poorten, het Fundatiehuis en de

voormalige pastorie zijn beschermd als monument.

Het boek is de uitwerking van de culturele, historische

en esthetische analyse van de nog bestaande huizen

van het Begijnhof, die in 2004-2005 uitgevoerd werd

in het kader van het herwaarderingsplan voor het Be-

gijnhof en zijn landschappelijke omgeving. De analyse

bestond telkens uit een bouwhistorische studie door

Jan Cools en opmetingsplans met inventarisering van

alle waardevolle elementen en een fotoreportage door

de architecten Paul Bellemans, Tijs Bellemans en An

Luyten. Naderhand werden de bevindingen aan elkaar

getoetst en verder uitgewerkt.

Het eindresultaat is een duidelijk beeld van de wijze

van bouwen en wonen op een middelgroot begijnhof

door vier eeuwen heen.

“In driehoek, meneer, a masterpiece, uniek in de

wereld!” (tuinwijkontwerper Raymond Unwin over het

Herentalse begijnhof tegen de Vlaamse architect Flor van

Reeth, 1914-18)

“De CHE-analyse ... overtreft in grote mate de ver-

wachtingen.” (Monumenten en Landschappen Antwer-

pen, 14/09/2005)

“Het herwaarderingsplan Begijnhof Herentals werd

als eerste en voorlopig als enige in Vlaanderen door

de Vlaamse Regering goedgekeurd.”

Jan COOLS

Paul BELLEMANS

Bouwgeschiedenis van het Sint-Catharinabegijnhof te Herentals

een verhaal van vier eeuwen bouw- en wooncultuur in Vlaanderen

PRAKTISCHE INLICHTINGENAuteur en titel:

Jan Cools - Paul Bellemans

Bouwgeschiedenis van het Sint-Catharinabegijnhof te

Herentals. Een verhaal van vier eeuwen bouw- en woon-

cultuur in Vlaanderen

Uitgever:

Herentalse Geschiedkundige Kring

Omvang:

ca. 300 blz., waarvan ca. 120 blz. illustraties (plannen,

tekeningen, oude en nieuwe foto’s)

Formaat en afwerking:

24 x 16 cm, kaft in glanskarton, garengenaaid

Besteladres:

Stadsarchief, Augustijnenlaan 1, 2200 Herentals, tel. en

fax: 014 21 28 00, e-mail: archief@herentals.be

Prijs:

29 euro, 33 euro met verzending, te storten op rek. nr.

001-5129682-10 t.n.v. Herentalse Geschiedkundige

Kring, met vermelding “Bouwgeschiedenis Begijnhof”

Verschijningsdatum: begin september 2007

DE PUBLICATIE OMVAT VIER DELEN1. evolutie van de begijnhofsite vanaf ca. 1600 (met histori-

sche kaarten en kadasterplans),

2. uitgebreide detailstudie van alle nog bestaande huizen

(historisch en beschrijvend, exterieur en interieur), uit-

voerig geïllustreerd met plans en foto’s, evolutie van de

wegen, de waterlopen, de beplanting...,

3. bouwgeschiedenis van verdwenen gebouwen (met unie-

ke foto’s van huizen die werden afgebroken),

4. bouwgegevens over niet meer nauwkeurig te lokaliseren

constructies.

De studie wordt afgerond met een bibliografi e, een verkla-

rende woordenlijst en een index van persoons- en plaats-

namen.

BESTELSTROOKnaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tel.: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

e-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

bestelt . . . ex. van

Bouwgeschiedenis van het Sint-Catharinabegijnhof te

Herentals tegen 29 euro per ex. (33 euro met verzending)

en stort nu het vereiste bedrag op rek. nr. 001-5129682-10

t.n.v. Herentalse Geschiedkundige Kring

handtekening datum

te zenden naar:

Stadsarchief, Augustijnenlaan 1, 2200 Herentals, tel. en fax:

014 21 28 00, e-mail: archief@herentals.be

Jan Cools, lic. klassieke fi lologie, Provinciale Prijs voor

Geschiedenis en Volkskunde 1985, schreef o.a. een

aantal bouwhistorische studies over belangrijke Heren-

talse monumenten, tijdschriftbijdragen en brochures

voor Open Monumentendag.

Paul Bellemans, architect, stedenbouwkundige, was

jarenlang docent aan het Hoger Instituut voor Architec-

tuurwetenschappen Henry van de Velde te Antwerpen

(postgraduaat Monumenten- en Landschapszorg). Als

zelfstandig architect werkt hij o.m. aan restauratiepro-

jecten. Verscheidene van zijn realisaties werden opge-

nomen in de repertoria Bouwen door de eeuwen heen.