boskrant 3-2007.indd

BELGIËPB

GENT X3/2207

Afgiftekantoor Gent X

Erkenningsnummer P303157

Toelating gesloten verpakkingGent X – Erknr. BC 6365

DE BOSKRANTde Boskrant, onmisbaar voor elke bosliefhebber

VU: BART MUYS – Geraardsbergsesteenweg 267, 9090 Gontrode (Melle)tel. 09-264 90 50 – fax 09-264 90 92 – [email protected]

verschijnt 5 x per jaar: feb-april-juni-sept-dec37ste jaargang nr. 3

2007juni

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMERJasse Cnudde, Johnny Cornelis, Dieter Cuypers, Bert De Somviele, Bart Ghesqière, Nele Lauwers, Liselot Ledene, Margot, Fien en Quinten Vanhellemont, Karolien Verheyden

REDACTIEGeert Van Kerckhove, Griet Beckers, Inge Serbruyns, Jeroen Franssens, Lotte Van Nevel

ARTIKELS EN BERICHTENArtikels en berichten kunnen steeds toegezonden worden naar het adres van de VBV. Zij zullen voor publicatie aan de redactieraad worden voorgelegd. Gedeeltelijke of gehele overname is steeds toegelaten mits bronvermelding.

BIJDRAGELidgeld + Boskrant: 1 15,00Lidgeld + Boskrant + Bosrevue: 1 25,00Lidgeld student (Boskrant): 1 10,00Lidgeld student (Boskrant + Bosrevue): 1 18,00Te storten op rekening 448-3605351-56met vermelding ‘Lidgeld vbv 2005’

VORMGEVINGMagelaan, Gent

DRUKWERKDruk in de Weer, GentGedrukt op chloorvrij gebleekt kringlooppapier

FOTO VOORPAGINA© Resterheide

OPENINGSUREN VBV-SECRETARIAAT EN DOCUMENTATIECENTRUMVan maandag t.e.m. vrijdag doorlopend van 9 tot 16 uur.

De door u meegedeelde en op het verzendetiket afgedrukte persoonsgegevens, werden opgeslagen in een bestand dat beheerd wordt door onze vereniging. Ze worden uitsluitend gebruikt voor verzending van onze tijdschriften, documentatie en informatie m.b.t. onze vereniging. U heeft recht op inzage van uw persoonlijke gegevens en kunt hiervan altijd verbetering vragen. Bij het openbaar register kan altijd aanvullende informatie worden bekomen.Wet van 8/12/92 ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

Ledentijdschrift van ‘Vereniging voor Bos in Vlaanderen’ vzwGeraardsbergsesteenweg 267, 9090 Gontrodetel. 09-264 90 50 i fax 09-264 90 [email protected] i www.vbv.be i ISSN 0773 137 X

Inhoud

1 EDITORIAAL

2 WANDELEN EN FIETSEN

2 Wandelen in Vordenstein (Antwerpen) 6 UIT DE SECTOR

6 Wat betekenen bossen voor het klimaat? 11 WANDELEN EN FIETSEN

11 Wandelen in Resterheide met een leerrijk tintje (Limburg) 15 BOSBOUWBEGRIP

15 Bosrand 16 VBV-ACTIEF IN DE ZOMER

16 Film in het bos + wandelingen 18 WANDELEN EN FIETSEN

18 Fietsen in het grootste bos van België: het Zoniënwoud 22 BOOMHUT

22 Kriebelbeestjes 24 WANDELEN EN FIETSEN

24 Wandelen in het Vrijbos (West-Vlaanderen) 28 BOS & CULTUUR

28 Interview met jeugdschrijfster Inge Misschaert 31 UIT DE SECTOR

31 Artisanaat 33 Sponsortochtverslag 34 VBV-KALENDER FILM

1

BESTE VBV-LID,

Voor u ligt de zomerse editie van de Boskrant. Het VBV-team en de redactie wensen u via deze weg alvast een fijne vakantie toe. Hopelijk vindt u de tijd om heerlijk te ontspannen en te genieten van zonnige, vrije dagen. En waarom dan niet eens naar het bos gaan?

De redactie heeft deze Boskrant zomers ingekleed, met een aanbod om u tegen te zeggen. Wie deze zomer het bos in wil, vindt stof genoeg in ons tijdschrift. We serveren u maar liefst 3 wandelingen en 1 fietstocht in bossen met elk hun eigen karakter, hun eigen verhaal en verleden. Ontdek ze snel binnenin!

En VBV wil deze zomer zijn leden nog meer in de watten leggen. Kijk maar eens snel naar in de Boskrant en ontdek de data en locaties van de zomerse bosfilmtour. Vijf fijne zomeravonden in het bos genieten van een leuke film, samen met het hele gezin. Als VBV-lid kan u daar gratis heen!

Wilt u daarentegen wel eens weten wat bossen nu echt voor het klimaat kunnen betekenen? Kies een luie zetel, blader naar het artikel over bos en klimaat en trek zelf uw conclusie. Wat ons betreft, is VBV alvast heel nodig.

U ziet … we hebben voor elk wat wils.Een fijne zomer!

Geert Van KerckhoveCommunicatie

2

Het openbaar park Vordenstein in Schoten maakte vroeger deel uit van een groot groengebied, maar werd

door de aanleg van de E19 Antwerpen-Breda definitief gescheiden van het Peerdsbos en het park van Brasschaat. Het domein ont-stond in de 14de eeuw als een ‘hof van plai-santie’, een typisch buitenverblijf met kas-teel voor de welstellende Antwerpenaars. De kapel van Horst, aan de rand van het park, dateert van 1436. In de loop der eeuwen ver-anderde Vordenstein vaak van eigenaar en ook het kasteel onderging heel wat wijzigin-

gen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het oorspronkelijke kasteel echter zo zwaar beschadigd dat de eigenaars het lieten slopen en er een nieuwe ruime villa bouwden. In 1980 kocht de Vlaamse overheid een groot deel van het domein omdat de eigenaars het wilden laten verkavelen. Van het 140 ha grote park behielden de eigenaars 30 ha in een en-clave rond de villa en de boswachterswoning, de twee villa’s aan de rand van het park en de familiekapel. De overige 110 ha werden verkocht aan de overheid en in 1984 openge-steld voor het publiek.

Het parkdomein Vordenstein te SchotenJOHNNY CORNELIS (TEKST & FOTO’S)

WANDELEN & FIETSEN IN ANTWERPEN

3

In het domein zijn drie wandelroutes aan-geduid die vertrekken vanaf de parking aan de Kopstraat. De witte wandeling bedraagt slechts 1 km en loopt door de oranjerietuin. De blauwe en rode wandeling (respectievelijk 4 en 3,5 km lang) lopen doorheen het grootste gedeelte van het domein. De tweede helft van de blauwe en rode wandeling vallen trouwens samen. Alle routes zijn duidelijk aangegeven met geverfde paaltjes langs de paden. Boven-dien staan er op verschillende plaatsen infor-matieborden met een plattegrond. Vertrek aan de zijde waar u de parking bent opgereden. Het parcours loopt over vlakke en goed on-derhouden paden en is ook toegankelijk voor rolstoelgebruikers en kinderwagens. Honden en fietsen zijn in het domein niet toegelaten.

Vordenstein is een merkwaardig park met een dubbele structuur. Deels bestaat het uit een barok park in Franse stijl met typische geometrische dreefstructuren die de beplante vakken aflijnen en deels uit een landschap-pelijke park in Engelse stijl met uitgestrekte graslanden, indrukwekkende boompartijen, alleenstaande bomen en een vijver. Sommige graslanden worden beheerd als hooiland, an-dere worden begrazen door Kempische rood-bont runderen.

Het domein bestaat echter voor zowat 80 % uit bos. De belangrijkste boomsoorten zijn zomereik, ruwe berk, grove den en beuk. Ver-schillende bospercelen zijn overwoekerd door Pontische rododendron. Deze soort breidt zich heel makkelijk vegetatief uit en verdringt daarbij de inheemse soorten in de struiken kruidlaag. Ook voor de verjonging van de boomlaag is deze soort problematisch: onder de dichte rododendronvegetatie zal geen en-kele zaailing kunnen opgroeien. De bestrij-ding van rododendron vergt heel wat energie en mankracht.


4

Op een aantal percelen waar de rododendron reeds bestreden is, zijn streekeigen bomen en struiken aangeplant. Om deze aanplant te be-schermen tegen vraat van reeën en konijnen zijn ze omheind met tijdelijke afsluitingen die blijven staan tot de aanplant groot genoeg is om niet meer te kunnen worden afgegeten door de reeën.

Een andere soort die men massaal aantreft in de kruidlaag is adelaarsvaren. Ook deze soort kan een probleem vormen voor de bosverjon-ging gezien zijn grote concurrentiekracht en standvastigheid. Als men in adelaarsvarens bomen wil aanplanten, moet voldoende groot bosplantsoen gebruikt worden en is regelma-tig vrijstellen noodzakelijk om te vermijden dat het plantsoen omvergetrokken wordt door de varenbladeren. Van zodra de bomen boven de varens uitgroeien, zullen ze hem onder-drukken door de toenemende beschaduwing.

In het park komen heel wat oude bomen en staand en liggend dood hout voor. Staande dode bomen langs de paden zijn vaak ont-takt voor de veiligheid van de wandelaar. Het dood hout biedt een geschikt biotoop voor vleermuizen en veel merkwaardige mossen, zwammen en insecten. In het park broedt een

groot aantal roofvogels: wespendief, buizerd, torenvalk, boomvalk, sperwer en bosuil. Ook de zwarte, groene en kleine en grote bonte specht zijn er thuis.

Het bosgedeelte werd in stervorm aange-legd met imposante eiken- en beukendreven. Het drevenstelsel is zeer karakteristiek voor de 18de eeuwse parken in barokstijl. Als ba-sis voor de oriëntatie van het drevenpatroon zou de denkbeeldige lijn gebruikt zijn die de kerk van Brasschaat verbindt met de kerk van Schoten. Op deze lijn loopt nog steeds de in-drukwekkende Twaalfurendreef. Vermits de dreef noord-zuid verloopt, liggen om 12 uur zonnetijd de schaduwen van de bomen in el-kaars verlengde. Tussen de dreefbomen staan regelmatig dode exemplaren. Om het dreven-stelsel in de toekomst niet te verliezen worden sommige verouderde dreven volledig gekapt en opnieuw aangeplant.

Achter het gerestaureerde oranjeriegebouw, dat geklasseerd is als monument, ligt de om-muurde oranjerietuin. Deze heeft een belang-rijke educatieve functie. Men vindt er onder meer een groententuin, een insectenheuvel, een bijentuin met bijenhal, een rozentuin, een vijvertuin met een gevarieerde collectie


5

water- en moerasplanten, een varen- en scha-duwtuin, een rotstuin, fruitleibomen tegen de muren en enkele hoogstamfruitbomen. Elke tuinliefhebber kan hier inspiratie opdoen voor zijn eigen tuin.

WegbeschrijvingNeem op de E19 Antwerpen-Breda afrit 5 (Kleine bareel) en vervolgens de Bredabaan richting Schoten en Merksem. Aan de eerste lichten sla je links de Horstebaan in. Wan-neer je na zowat 1 km op de linkerkant de kapel van Horst passeert, neem je de volgende straat links. Dit is de Kopstraat waar de parking van het domein gelegen is.


6

UIT DE SECTOR

Bossen houden ons hoofd koelLISELOT LEDENE & LOTTE VAN NEVEL

’Weerrecords sneuvelen bij bosjes’, ‘Europese zomers tussen 1994 en 2006 warmste in

vijfhonderd jaar’, ‘Opwarming aarde bedreigt werelderfgoedsites’, ‘Gletsjers bedreigd’,

‘Klimaat verstoort dierenagenda’, ‘Broeikaseffect kan wereld 5 triljoen kosten’, ‘Armen

lijden in hetere wereld’, ‘Zwaluwen snakken naar modder en water’, ‘Opwarming maakt

alle wereldproblemen erger’, ‘Klimaatverandering funest voor natuurwonderen’, ‘Vooral

watervoorziening wordt probleem’, ‘Alarmfase rood’, …

Dit is slechts een greep uit de krantenkoppen van het afgelopen jaar. Je kan tegenwoordig de

krant niet openslaan of het gaat over de nefaste effecten van ons verstoord klimaat, over de

Kyoto-doelstellingen of over CO2-uitstoot. We krijgen gouden tips en subsidies om energie te

besparen en onze CO2-uitstoot naar beneden te krijgen. We worden zelfs aangespoord om

bomen te planten… Maar hoe zit dat nu juist?

Kapvlakte in het tropisch regenwoud

© D

iete

r Cuy

pers

7

UIT DE SECTOR

BROEIKASEFFECT?Het broeikaseffect is eigenlijk een volkomen natuurlijk proces waarbij bepaalde gassen uit onze atmosfeer, de zogenaamde broeikasgas-sen, de door de aarde teruggekaatste zonne-warmte opnemen en opnieuw uitzenden in de atmosfeer. Zonder het broeikaseffect zou de temperatuur op aarde beneden het vries-punt liggen! De laatste decennia hebben we echter te maken met een versterkt broeikasef-fect: de concentratie van de broeikasgassen in de atmosfeer is zó sterk toegenomen, dat er minder warmte naar de ruimte kan ontsnap-pen en we te maken krijgen met een opwar-ming van het klimaat. Klimaatschommelingen zijn de regel sinds het ontstaan van de aarde, maar een verge-lijking van de klimaatgegevens van het laat-ste millennium toont duidelijk aan dat het nu om een ongewone opwarming gaat. En ondertussen zijn de wetenschappers het er roerend over eens dat WIJ, de mensen, de be-langrijkste oorzaak zijn voor de toegenomen concentratie broeikasgassen. De verbranding van fossiele brandstoffen, voor de productie van electriciteit en verwarming, het verkeer, intensieve veeteelt en ontbossingen zijn za-ken die we moeilijk weg kunnen denken uit

ons leven. Maar het zijn net deze menselijke activiteiten die tónnen broeikasgassen, vooral koolstofdioxide (CO2), maar ook methaan (CH4) en andere, in onze atmosfeer pompen en het natuurlijke evenwicht verstoren. De af-gelopen 250 jaar is de CO2-concentratie in de atmosfeer met 30 % gestegen!

INVLOED VAN DE KLIMAATS-OPWARMING OP BOSSEN

‘Temperatuurstijging brengt bossen uit balans’,

‘Een derde van fauna en flora op aarde bedreigd’,

‘Opwarming wordt drama voor Canadese wou-

den’, ‘We verliezen strijd tegen opwarming in het

regenwoud’, ‘Bosbranden produceren helft CO2’,

‘Zoniënwoud lijdt onder klimaatsverandering’.

Het is algemeen bekend dat ecosystemen ui-terst kwetsbaar zijn voor klimaatsveranderin-gen, doordat een ecosysteem gekarakteriseerd wordt door een combinatie van temperatuur- en neerslagpatronen. Zowel de samenstelling in planten- en diersoorten, de productiviteit en de vegetatiestructuur worden bepaald door klimaatpatronen. Wanneer deze patronen ver-anderen, zal het ecosysteem zich trachten aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. Maar wat nu juist het effect is van de klimaats-wijziging op (bos)ecosystemen, én op de bio-diversiteit is nog niet helemaal duidelijk. Er worden wel al enige voorspellingen gemaakt, en die verkondigen niet veel goeds… Dat planten- en diersoorten zullen uitster-ven, doordat ze zich niet snel genoeg kun-nen aanpassen of de competitie met andere soorten verliezen, is een vaststaand feit. Soor-ten met een langzame levenscyclus of trage verbreiding (zoals vele bosplanten) zijn het meest kwetsbaar. Zeldzame of geïsoleerde Ontbossingen voor tropisch hardhout

© D

iete

r Cuy

pers

8

UIT DE SECTOR

populaties worden sterk bedreigd en hoogst waarschijnlijk verdrukt door meer invasieve soorten. Dit betekent dus een groot verlies aan biodiversiteit. Bijvoorbeeld, om de tempe-ratuurstijging in Noord-Amerika te ‘ontvluch-ten’, zouden bestaande bosecosystemen 150 tot 550 km naar het noorden moeten opschui-ven tegen 2100.Verder lijkt het zeer waarschijnlijk dat er meer plagen en ziektes en meer bosbranden zullen voorkomen, met grote problemen voor de bossen tot gevolg. In 2003 ging iets meer dan de oppervlakte van België aan bos in Siberië verloren aan bosbranden. Portugal en Spanje hadden de voorbije jaren met de ergste bos-branden ooit te maken.

De snelle temperatuurstijging brengt eco-systemen uit balans, en zelfs als de tempera-tuurstijging stopt, kan het nog 2000 jaar du-ren voordat de bossen weer in balans zijn.Maar het is helemaal niet zeker dat bossen zich überhaupt zullen kunnen aanpassen aan de klimaatsverandering. Verdroging zou wel eens een heel belangrijke spelbreker kunnen worden. Vooral regenwouden zijn erg kwets-baar voor droogteperiodes. Eén van de redenen daarvoor is dat regenwouden de regen bevor-deren en zo zichzelf in stand houden. Onge-

veer de helft van alle regen in het regenwoud wordt direct teruggebracht in de atmosfeer, omdat het water verdampt via de planten en bomen. Daardoor blijven wolken in stand en ontstaat er regelmatig neerslag, vooral in het droge seizoen. Als de regenwouden te droog worden, kunnen ze geen water meer in de atmosfeer brengen, waardoor een cirkel van steeds minder neerslag ontstaat. Modellen voorspellen dat het zelfregulerende systeem van de regenwouden ontwricht raakt als meer dan 30 % van de bossen verloren is gegaan. Vanaf dat moment zouden regenwouden on-herroepelijk veranderen in savanne. Volgens sommige onderzoekers zou dit proces reeds vanaf 2025 in gang gezet kunnen worden. Het verlies van de regenwouden zal uiteraard een kettingreactie aan nefaste effecten teweeg brengen. Een daarvan is de gigantische hoe-veelheid koolstof (C) die zal vrijkomen en in de atmosfeer terechtkomen. Je begrijpt het, dit zal alleen maar een versnelling van de op-warming van de aarde tot gevolg hebben, en met steeds minder wouden komen we dan te-recht in een zeer negatieve spiraal. Wordt het belang van de bossen in dit hele warme verhaal stilaan duidelijk?

INVLOED VAN BOSSEN OP HET KLIMAAT

‘Tropisch bos houdt aarde koel’, ‘Pijnbomen om

het klimaat te redden’, ‘Ook bossen kunnen het

klimaat redden’, ‘Meteen bomen planten!’.

We mogen van geluk spreken dat groene plan-ten (dus ook bomen) CO2 uit de lucht halen en dit binden met water. Bij dit proces, dat fotosynthese heet, gebruiken ze koolstof om te groeien: de koolstof (C) van koolstofdioxide (CO2) leggen zij vast in hun biomassa (hout,

© D

iete

r Cuy

pers

9

UIT DE SECTOR

plantweefsel, wortels, …). Als ‘afvalproduct’ stoten ze zuurstof (O2) terug uit. Een aanzien-lijk deel van de opgenomen CO2 komt in de bodem terecht: niet enkel zit er koolstof in de wortels maar ook in de afgevallen bladeren, afgestorven plantendelen en het bodemleven. Aangezien bossen CO2 opnemen en vastleg-gen, zou een deel van de broeikasgasemissies gecompenseerd kunnen worden door het be-bossen en herbebossen van gronden wereld-wijd!

Planten we een nieuw bos aan dan voltrekt de koolstofvastlegging zich over langere tijd. De bomen en bodem hebben namelijk tijd nodig om te groeien! De eerste jaren na het planten ontsnapt er zelfs nog een deel koolstof uit de bodem door de voorbereidende werkzaamhe-den voor de plantactie enerzijds en het verte-ren van organisch materiaal anderzijds. Heel gauw herpakt het bos zich: heel veel koolstof wordt tijdens de door de bomen ingezette groeispurt vastgelegd. Deze periode duurt tientallen jaren tot anderhalve eeuw! Uiter-aard verschilt de opname-capaciteit heel sterk, afhankelijk van de leeftijd, de klimaatzone, het type bos, type bodem, de relatie met het ecosysteem. Als we in Vlaanderen een nieuw, multifunctioneel bos aanleggen dan bereikt de opslag van koolstof zijn maximum na on-geveer 150 jaar, daarom ook dat wij, als VBV, pleiten om bestaand bos te behouden. 150 jaar lang neemt 1 hectare langzaam groeiend bos (twee voetbalvelden) in Vlaanderen gemid-deld 11 ton CO2 per jaar op. Leggen we ener-gieplantages (korte omloop houtteelt zoals po-pulieren en wilgen) aan dan kan dit oplopen tot 55 ton CO2 per hectare per jaar. Om een idee te geven: de voorbije 15 jaar stootte één huishouden gemiddeld 5,5 ton CO2 uit. Één

voetbalveld langzaam groeiend bos compen-seert dus 150 jaar lang voor de uitstoot van een gemiddeld Vlaams huishouden en productie-bos kan zelfs 5 huishoudens compenseren.

Dankzij deze specifieke eigenschap (het op-nemen en vastleggen van koolstof) vormen bossen, net als andere terrestrische ecosyste-men, een zeer belangrijke opslagplaats voor CO2. Ze worden ook wel koolstofreservoirs genoemd en dat maakt bossen nu net zo be-langrijk in de strijd tegen de klimaatverande-ring! In Vlaanderen kan nog heel wat bos aange-plant worden. In 1997 beloofde de Vlaamse regering ons (in het Ruimtelijk Structuur Plan Vlaanderen) tegen 2007 10.000 hectare bijkomend ecologisch bos en 10.000 hectare bos in het agrarisch gebied (veelal productie-bos). Hierdoor zouden we jaarlijks minimum 220.000 ton CO2 uit onze atmosfeer kun-nen halen, het equivalent van de uitstoot van 38.600 huishoudens. Om maar niet te spre-ken van alle andere aan bos gerelateerde voor-delen: zowel fysische (luchtzuivering, afkoe-ling, …) als psychologisch (rustgevend en ontspan-nend) en sociale aspecten.

Aangezien ze gigantische hoeveelheden koolstof op-slaan, bevatten alle ecosys-temen op aarde samen heel wat koolstof dat anders in de atmosfeer zou rondhan-gen in de vorm van CO2. 75% van alle opgeslagen koolstof zit vervat in tropi-sche, boreale en gematigde bossen. Opmerkelijk is dat

© V

BV

10

UIT DE SECTOR

er op wereldschaal veel meer koolstof vast zit in de bodems dan in de vegetaties. Alle bossen samen stockeren ongeveer 1146 miljard ton koolstof waarvan 30 % in vegetatie en 70 % in de bodem zit.Tropische bossen, die iets minder dan de helft van alle bos-sen op aarde uitma-ken, bevatten even-veel koolstof als de boreale en gematig-de wouden samen. In de tropen zit de helft van de koolstof vast in de vegetatie en de andere helft in

de bodem. In boreale wouden zit er vijf keer meer koolstof in de bodem als in de vegetatie. Hoewel er in de tropen veel minder koolstof in de bodem zit, nemen bomen in de tropen toch meer koolstof op dan bomen in andere wouden.Gaat men wereldwijd bossen kappen, dan worden enorme hoeveelheden koolstof terug in de atmosfeer geblazen. In de strijd tegen de klimaatveranderingen kan het belang van behoud van deze ecosystemen niet genoeg onderstreept worden. Verhinderen dat er wereldwijd en in het bijzonder in de tropen, zo vlotjes en zo massaal ontbost wordt, moet een topprioriteit worden in de strijd tegen de opwarming van de aarde! Tropische ontbos-sing is namelijk verantwoordelijk voor een

jaarlijkse uitstoot van 3 miljard ton CO2 of 20 tot 25% van de jaarlijkse CO2-emissies! Zon-der een degelijk beleid of het inzetten van ef-fectieve middelen en actie om ontbossingen te vertragen of verhinderen, zullen tropische ontbossingen nog tussen de 320 en 477 mil-jard ton CO2 de lucht in stoten tegen 2100. Ook op Vlaams niveau moet men verdere ont-bossingen vermijden. De totale hoeveelheid koolstof die op dit moment in de Vlaamse bossen vastligt, is sterk variabel. Gemiddeld genomen zit er 1100 ton CO2 opgeslagen per hectare volgroeid bos, waarvan de helft in de bodem als bodemorganische stof zit. Dage-lijks verliest Vlaanderen nog een voetbalveld bos! Hierbij stoten we dagelijks 550 ton CO2 de lucht in en verhinderen we verdere CO2 opname die deze bossen zouden realiseren.Hoog tijd dus voor een goed bosbeleid, met aandacht voor bosbehoud, bosuitbreiding en multifunctioneel bosbeheer. En laten dat nu net de doelstellingen van VBV zijn! Je zit dus goed bij ons.

Bronnenu Climate Change and Biodiversity. IPCC Technical

Paper V, April 2002. u Streck, C. 2007. Protecting forests to mitigate global

climate change. http://climatefocus.com/newspubs/downloads/publications/Climate_Change_Deforestation.pdf

u http://www.ipsnews.beu Nationale Plantentuin van België: Persbericht

‘Welk effect heeft de opwaming van het klimaat op de plantengroei?’

u Raymond, E. et al (2007). Tropical Forests and Climate Policy. www.sciencemag.org/cgi/content/full/1136163/DCI.

u Moutinho, P. et al (2005). Why ignore tropical deforestation? A proposal for including forest conservation in the Kyoto Protocol. Unasylva 222, Vol. 56.

© V

BV

11

Resterheide is in vele opzichten een uniek gebied. Het wordt vaak gepromoot als de regio met grenzeloos wandelplezier, en

dan kan je best letterlijk nemen. Wandelen doen we hier namelijk niet alleen op de grens van Hechtel-Eksel en Peer, maar ook op de grens van de stroombekkens van Schelde en Maas, een unieke watergrens! De regen die in Vlaanderen valt, wordt immers door de IJzer, de Schelde of

de Maas naar zee afgevoerd. Elk van deze drie stroombekkens wordt van elkaar gescheiden door een waterscheidingslijn. In Resterheide lo-pen we dus op de waterscheidingslijn tussen het Schelde- en Maasbekken. De ene druppel vloeit via de Bollisenbeek en de Dommel naar de Maas. De andere druppel, die een meter verder neer-komt, vloeit via de Zwarte Beek en de Demer naar de Schelde.

Educatief wandelen in ResterheideGEERT VAN KERCKHOVE

De VBV-wandeltocht in Limburg brengt jullie naar het bosgebied Resterheide, op de grens van

Hechtel-Eksel en Peer. Beide partners sloegen de handen in elkaar voor het realiseren van een

educatief wandelproject voor jong en oud. Het bosleerpad is een pareltje geworden met een

schat aan informatie en doemodules.

Vorig jaar plechtig geopend tijdens de week van het bos en nu in de Boskrant …

© R

este

rhei

de

WANDELEN & FIETSEN IN LIMBURG

12

De wandelingen starten aan ’t Begijntje van Resterheide. We kunnen kiezen uit een ge-varieerd aanbod in afstand, bezienswaardig-heden, landschappen, … De flinke stappers kunnen een aantal wandelingen combineren. De gewone wandelingen zijn aangeduid met groene, gele of oranje symbolen en zijn 5 à 6 km lang. Maar wij pikken er een aantal bijzon-dere wandelpaden uit.Het Reigerpad is 5 km lang en voert ons in het bos langs 14 speelse en leerrijke elemen-ten over bos, natuur en milieu. Het Reigerpad leidt ons door een bos- en waterrijk landschap met afwisselend smalle en brede wandelpa-den, bruggen en stapstenen. We krijgen een unieke kijk op dit natuurrijk gebied. Op de wandelroute zijn speelse en leerrijke elemen-ten voorzien. Zo vernemen we hoe scherp een torenvalk ziet, hoe beukenhout klinkt, hoe ver een vos kan springen en hoe goed een konijn

hoort. We kunnen speuren naar dierensporen en raden wie ze achterliet. Verder ontdekken we het antwoord op heel wat vragen rond de voedselpiramide in het bos: wie eet wie en waarom? We leren ook het belang van bos-randen, en wat een landbouwer kan doen om de natuur te helpen. Tijdens deze wandeling worden we bovendien beloond met een prach-tig uitzicht op de vijvers van Resterheide van op een uitkijktoren!Op dat Reigerpad ligt ook de Eekhoorn-tjeskronkel, een kort (0,5 km) avontuurlijk hindernissenparcours, ideaal voor de jonge avonturiers. Als een eekhoorn mag je aller-lei hindernissen overwinnen: klauteren over omgevallen bomen, je evenwicht zoeken op afgezaagde stronken…Het Lieveheersbeestjespad is een route die eveneens toegankelijk is voor rolstoelgebrui-kers en mensen met kinderwagens. Op deze

© R

este

rhei

de


13

wandelweg komen we onderweg ook langs de meeste belevingselementen van het Reiger-pad. Zo kunnen we zoeken naar sporen, bel-len met een boomtelefoon en muziek maken. Voor blinden en slechtzienden zijn enkele pa-nelen in braille voorzien. Bovendien kunnen zij het bos op sommige plaatsen echt ‘voelen’. De mooie en rustige picknickplaats is via deze route vlot bereikbaar.

RESTERHEIDE IN HET LANDSCHAP VAN BRONNEN EN NATUUR

Het brongebied van de 30 km lange Zwarte Beek ligt in Hechtel-Eksel, net ten zuiden van Resterheide, waar ook de Dommel ontspringt. De Zwarte Beek kronkelt door het Westen van Limburg en is meer dan 1.300 ha groot. Heel wat zeldzame diersoorten, zoals de watersnip en het gentiaanblauwtje, voelen zich hier

thuis. Een typische en wat mysterieuze be-woner van de heide is de nachtzwaluw. Deze nachtbraker heeft open vlakte en ruigte nodig om insecten te vangen. Zijn snavel spert zo breed open dat men vroeger dacht dat deze vogel ’s nachts melk kwam drinken bij de geiten, vandaar zijn bijnaam ‘geitenmelker’. De gemeente Hechtel-Eksel ‘adopteerde’ deze zeldzame vogel en ijvert voor een grotere po-pulatie van deze bijzondere vogel. Peer adop-teerde de zeer zeldzame knoflookpad, die bui-ten in Resterheide, alleen nog in Zonhoven kan worden vastgesteld.Dit gebied wordt ‘brongebied’ genoemd, omdat beken die op het Kempens plateau ontspringen geen echte ‘bron’ hebben. Ze ontstaan uit een aantal greppels die samen-vloeien. Zo ook de Zwarte Beek en de Dom-mel. Doordat men in het verleden een paar

© R

este

rhei

de

© R

este

rhei

de


14

keer grachten heeft bijgegraven, schoven de ‘bronnen’ steeds verder op.Typisch aan deze streek is het gemengde land-schap. De naam Resterheide verwijst nog naar het vroegere heidelandschap, waar je nog her en der sporen van kan terugvinden. Veel hei-de werd echter omgezet in landbouwgronden en naaldbossen, om de economie draaiende te houden…In dit brongebied van Dommel en Zwarte Beek vind je ook heel wat kleine landschaps-elementen terug, zoals houtkanten, die tradi-tioneel perceelsgrenzen aanduiden. Deze zijn erg belangrijk voor vogels en kleine zoogdie-ren, die van de beschutte kanten gebruikma-ken om te nestelen, eten te zoeken en zich veilig en snel te verplaatsen.

Met dank aan Hechtel-Eksel, Peer en partners

voor tekst- en fotomateriaal voor deze educatieve

wandeling door Resterheide.

Meer informatie over natuur en landschap en andere wandelingen in de vallei van de Zwarte Beek krijg je in het Vlaams Bezoekerscentrum De Watersnip (Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel-Beringen. Tel. 011/45 01 91, www.dewatersnip.be)

Een wandelfolder met de trajecten en informatie over het landschap kun je kopen bij de toeristische diensten, in de plaatselijke horecazaken of bestellen bij het Regionaal Land-schap Lage Kempen vzw (tel. 011/78.52.59, [email protected], www.rllk.be).Met de aankoop van de kaart help je het landschap in de Lage Kempen. De opbrengst is voor het Natuur- & Landschapsfonds van het Regionaal Landschap Lage Kempen waar-mee lokale projecten worden gesteund.

Hoe te bereiken?Het Onthaalcentrum ’t Begijntje van Resterheide bevindt zich in de Begijnenstraat te Hechtel-Eksel, waar je ook een kleine parking hebt.Op de grote noord-zuid as (N74) Hasselt / Lommel sla je rechts af aan het kruispunt met de Peerderbaan (richting Peer). Na +/- 1 km rechts de bordjes volgen richting Begijnenvijver.

© R

este

rhei

de


15

HET BOSJARGON ONDER DE LOEP

Bosrand

Wat op het eerste ge-zicht een heel een-voudige grens lijkt

te zijn, blijkt aan de rand van het bos heel wat meer te bete-kenen. Strikt genomen is de bosrand de overgang tussen een open stuk grond en het bos zelf. Dit kan zijn aan de buitenkant van het bos, maar ook langs open plaatsen bin-nen in het bos. Deze overgang kan op heel wat verschillende manieren gebeuren. Als de boomlaag zich uit-strekt tot aan de rand van het bos, ontstaat er een heel bruuske grenslijn.

Het wordt pas echt interessant als de over-gang tussen bos en open ruimte geleidelijk gebeurt. Dit wil zeggen dat langs het bestand met hoogstammige bomen een strook voor-zien wordt die als hakhout beheerd wordt. Daarnaast wordt een strook van kruiden en grassen behouden. Op die manier worden verscheidene planten- en diersoorten aan-getrokken die anders niet in het bos zouden voorkomen. Om maar één voorbeeld te geven: het vlindertje Oranjetipje kun je vooral vinden in vochtige graslanden met bosranden in de buurt. Wanneer de rupsen uitgegroeid zijn, kruipen ze naar de bosrand om zich daar tus-

sen de planten te verpoppen. En de bosrand is ook belangrijk voor de vlinders zelf want de mannetjes zoeken daar naar vrouwtjes.

Hoewel het wat meer beheer vraagt, namelijk maaien en afzetten van hakhout, is het dus zeker de moeite waard om een geleidelijke overgang te creëren omdat zowel vogels als vlinders en nog heel wat andere soorten (ook wandelaars) hier plezier aan beleven.

16

VBV-ACTIEF

VBV organiseert dan ook voor de vijf-de maal een ‘Film in het Bos-tour-nee’ doorheen gans Vlaanderen. En

na het succes van afgelopen jaar, gaat VBV (met tal van lokale partners) ook opnieuw in zee met de Gezinsbond en met Nuon. Hieronder vind je de films, locaties en data waar er een “Film in het bos” eind deze zomer zal te beleven zijn: u vrijdag 24 augustus: Zoerselbos, Zoersel

(Provincie Antwerpen) om 21u: Ice Age 2 u zaterdag 25 augustus: Nationaal Park Ho-

ge Kempen, Genk (Provincie Limburg) om 21u: Over the hedge

u dinsdag 28 augustus: Buggenhoutbos, Buggenhout (Provincie Oost-Vlaanderen) om 20u30: Ice Age 2

u woensdag 29 augustus: Calmeynbos, De Panne (Provincie West-Vlaanderen) om 21u: Over the hedge

u vrijdag 31 augustus: Zoniënwoud, Hoei-laart (Provincie Vlaams-Brabant) om 21u:

Waterschapsheuvel (met muziek van Art Garfunkel)

FILM IN HET BOS 2007Een speciale beleving is het toch wel, met de kinderen een film bekijken op een open plek in het

bos. Vooral wanneer het spektakel ’s avonds doorgaat: de vogels beginnen hun avondzang,

de wind ruist door de bladeren, het wordt stilaan donker, … Een heerlijke speciale bosbeleving

voor jong en oud, een leuke avond in een uniek levend decor!

Al deze films zijn kindvriendelijke tekenfilms met humor maar ook met een ecologisch knipoogje. Ze zijn ook in het Nederlands, in-gesproken door tal van bekende acteurs. En-kel bij Waterschapsheuvel is dit niet het geval, deze film heeft Nederlandse ondertiteling.

Een bosbioscoop ticketje kost 2 euro per persoon of 5 euro voor het gezin. Maar VBV-leden komen er gratis in. Inschrijven is wel verplicht! Dat kan via onze website (www.vbv.be) of te-lefonisch via het VBV-secretariaat (09 264 90 56). Eenmaal ingeschreven krijg je verdere concrete informatie, zo-als bijvoorbeeld een wegbeschrijving. Snel inschrijven is de boodschap, de plaatsen zijn immers beperkt. Tot slot is het aan te raden om die avond een dekentje mee te nemen, want ook in een gezellig bos kan het flink afkoe-len als het donkert.

17

VBV-ACTIEF

Het historisch Landschap van het Fort van Beieren wordt extra in de verf ge-zet. Jullie zijn van harte welkom in

deze geklasseerde, met afwisseling gevulde brok natuur. Gezien de continue hoogtever-schillen is stevig schoeisel een noodzaak.

Dankzij zijn ligging op de helling van de Molenbeek werd dit Ferrarisbos gevrijwaard van een kaalkap voor

landbouwdoeleinden. Door de inzet van de bevolking uit de wijde omgeving ontsnapte Neigembos in de jaren ’70 aan een definitie-ve kaalkap met verkavelingsdoeleinden. Maar vooraleer het bos in 1995 het statuut van ‘Inte-graal bosreservaat’ kreeg, hebben beheerwer-ken de aanzet gegeven tot omvorming van het ééntonige beukenbos naar een meer gevari-eerd loofbos met een rijke flora en fauna. Bij de rand van het bos hebben twee kleine stuk-ken het statuut van ‘gericht bosreservaat’. Zo te zien: een bos met toekomstperspectieven!

Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw Werkgroep RecreatieVBV-WANDELING IN FORT VAN BEIEREN (KOOLKERKE-BRUGGE)ZONDAG 2 SEPTEMBER, 14U.

Bosgids: Chantal De VrieseAfspraakplaats: ingang Fort – cafetaria (Gemeneweidestraat, Koolkerke)Duur: ongeveer 2 uur. Kostprijs: VBV-leden: gratis, niet-leden: 1 2/pers; 1 5/gezin

ZONDAG 5 AUGUSTUS, 14U. Thema: integraal bosreservaat 90 ha: Klein maar fijn!

CORRECTIE JULI-WANDELING: VBV-WANDELING IN LAPPERSFORBOS (BRUGGE)ZONDAG 1 JULI, 14U30Er is dan geen wandeling in “de brand” in Hechtel!

Afspraak: om 14 u aan de Kapel van Bevingen, Steenweg Ninove-Halle. Duur: ongeveer 2 uur. Inlichtingen: André Oelbrandt: 02 521 69 13, Lotte Van Nevel, VBV: 09 264 90 38. Kostprijs: VBV-leden: gratis, niet-leden: 1 2/pers; 1 5/gezinWegbeschrijving: Vanuit Ninove: N28 richting Halle. Na ong. 4 km zie je links de kerk van Neigem. Ong. 400 m vóór de kerk neem je linksaf een baan naar de Kapel van Bevingen. Dat is nog 700 m rijden. Vanuit Halle: N28 richting Ninove. Na ong. 16 km (voorbij Pepin-gen en Leerbeek) zie je rechts de kerk van Neigem. Ong. 400 m na de kerk neem je rechtsaf een baan naar de Kapel.

VBV-WANDELING IN NEIGEMBOS (NEIGEM)

18

Wie niet graag koud een helling oprijdt, fietst dan best wat warm op de parking van de Gan-zepootvijver. Want we maken al direct kennis met een voorproefje van wat ons de hele weg lang te wachten staat: korte nijdige, soms heel steile, hellingen die gelukkig gevolgd worden door een mooie afdaling. We verlaten de par-king dus langs de Sint-Corneliusdreef en van-gen de eerste kleine klim aan. We volgen deze fijne golvende dreef voor een goede 2km. Aan de rechterkant strekt zich het bosreservaat Kersselaerspleyn uit. Toegang is hier verbo-den voor bezoekers omwille van de bijzondere ecologische waarden in het bos.We slaan dan rechts de Verdunningsdreef in, een geasfalteerde weg en volgen deze tot aan

de Lorreinendreef (grindweg) waar we eveneens rechts afslaan. Daar vangen we een steile klim aan, en boven op de top fietsen we nog even rechtdoor tot aan het kruispunt met de Bunders-dreef. Hier rijden we rechts af. We volgen deze dreef een heel eind (opletten want we kruisen hier ook de soms heel drukke Duboislaan!) tot aan het kruis-punt met de Tumulidreef. Van deze relatieve rustpauze in het parcours kunnen we gebruik

maken om eens goed rond te kijken. We rij-den nu al een tijdje op het Brusselse grond-gebied van het Zoniënwoud. Wie nog niet te vermoeid is, zal ongetwijfeld al de andere vorm van naambordjes opgevallen zijn. In het Brussels Gewest mogen hondenbezitters ove-rigens op een aantal plaatsen hun loebas los laten lopen; let dus extra op hier. Aan de Tu-mulidreef gaan we links. Her en der langs de fietstocht, en vooral op Brussels grondgebied, zullen we percelen opmerken met jonge aan-plant. In het Zoniënwoud heb je nog heel wat heel oude bosbestanden uit de Oostenrijkse periode, die het typische monumentale beu-kenkathedralenbos gestalte geven. Een deel hiervan wordt de laatste decennia echter ook

Fietsen in Brussels en Vlaams ZoniënwoudTEKST GEERT VAN KERCKHOVE, FOTO’S BERT DE SOMVIELE

Fietsen in het Zoniënwoud is een uitdaging van klimmen en dalen, en toch genieten van

de vele mooie plekjes. Neem jullie picknick mee, zet de fietsen op de auto of trein en spoor

naar Groenendaal. Deze fietstocht van 27 km lang start aan de Ganzepootvijver (langs de

Duboislaan). Kom genieten onder het gebladerte van machtige beuken.

WANDELEN & FIETSEN IN VLAAMS-BRABANT

19

omgevormd naar een meer divers loofbos. Zowel het landschap als de fauna en flora kunnen hier wel bij varen. Landschappelijke diversiteit leidt immers ook tot biodiversiteit.

We volgen de Tumulidreef tot aan het Sint-Hubertuskruispunt. Hier komen verschillen-de dreven samen en kunnen we, indien nodig, even een rustpauze inlassen bij de picknickta-fels. Voor wie dat nog te vroeg is, rijden we maar direct verder, links af, in de Sint-Hubertsdreef. En deze grindweg belooft een echte uitdaging te worden. Op de trappers lopen en klimmen maar, rechtdoor aan het eerste kruispunt, ver-der omhoog. Na de klim loopt deze weg samen met de geasfalteerde Groene Spechtweg. We volgen deze weg tot aan de slagboom of het kruispunt met de drukke Harrasdreef (Stoete-rijdreef). We nemen rechts het fietspad en rij-den de komende 1,5 km even langs drukke we-gen, maar steeds afgescheiden op het fietspad.Aan het kruispunt met de Lorreinendreef ne-men we even de tijd voor een klein monument ter herdenking van de drie voorjaarsstormen die het Zoniënwoud hard toetakelden in 1990. We zijn ongeveer 10 km ver en slaan rechts af via het fietspad. Na 1 km (aan ver-keerslichten) slaan we schuin rechts opnieuw het bos in via de Vergaarbakweg. Deze weg blijven we een hele tijd volgen dwars voorbij alle kruispunten. We rijden langs een tennis-club (Intero) en aan het volgende kruispunt slaan we rechts de Renbaanlaan in. Die volgen we maar heel kort want we zoeken rechts een smalle bosweg op (Boendaaldreef). Via deze dreef klimmen we steil omhoog en aan onze linkerzijde zien we de Paardenrenbaan van Bosvoorde. Voorbij de top volgt een steile af-daling, maar opgelet je moet direct flink in de remmen en links de Korporaallaan in rijden.

Deze grindweg blijven we volgen tot aan de geasfalteerde Tumulidreef die we rechts op-draaien. Deze fijne geasfalteerde dreef zal een echte uitdaging blijken te zijn. We volgen ze hoe dan ook tot aan het Sint-Hubertuskruis-punt maar dat ligt nog een goede 3 km verder.

Eerst wacht ons een fijne afdaling die echter gevolgd wordt door een nijdige steile klim. Als we boven zijn, blazen we best maar eens goed uit want er wacht ons nog zo een klim, die zelfs nog wat langer uitloopt. Draai rustig een kleine versnelling en geniet van de mooie val-leien vol met beuk en eik en waar het zonlicht prachtig door komt piepen. We rijden verder op de Tumilidreef voorbij het Sint-Hubertus-kruispunt tot aan de Bundersdreef waar we


20

links in moeten (volg gewoon de geasfalteerde weg). Voor wie de tel kwijt is, zijn we onder-tussen het 15 km punt voorbij. We dalen nu flink en rijden onder de spoorweg (let op voor de slagboom over de weg). We minderen so-wieso snelheid om voorzichtig de heel drukke en gevaarlijke Terhulpsesteenweg over te ste-ken.

We vervolgen onze weg rechtdoor in de Hen-drickxdreef en volgen de geasfalteerde weg links die overgaat in de Graaf van Vlaanderen-dreef. Deze dreef blij-ven we op en af volgen voor ongeveer 2 km. We rijden voorbij tal van kruispunten, ook de Welriekende dreef. Net daarna slaan we rechts de Diependelleweg in, een smalle bosweg. We zijn nu 20km ver. Ho-

pelijk slaat de vermoeidheid nog niet toe want hier moeten we aandachtig zijn: de komende afdalingen zijn licht verraderlijk. We nemen de steile afdaling die onmiddellijk wordt ge-volgd door een fikse klim. Wat verder gaan we opnieuw rechts de Blankendelleweg in, die heel steil bergop loopt. Deze klim loopt nog even door, zij het wel minder steil. Aan het volgende kruispunt rijden we schuin rechts de Mezendreef in die we volgen tot aan een kruispunt van 6 dreven. Hier rijden we rechts de Hendrickxdreef in die we volgen tot we op-nieuw aan de Terhulpsesteenweg staan.

We kruisen die voorzichtig en weten wat ons te wachten staat: nog even bollen tot onder de spoorweg en dan een fikse klim op de Bun-dersdreef. Maar weet dat we boven 25km ver zijn, en de rest van het parcours vrijwel in da-lende lijn gaat. Nog even op de tanden bijten dus! We rijden nu trouwens op de grensstreek van het Brusselse (rechts) en Vlaamse (links) Zoniënwoud. Net boven op de klim slaan we links een bosweg in, de Lange Staartdreef. Die blijven we in zeer gestrekte draf volgen. Let goed op bij de kruispunten want we krui-sen de oefenrenbaan voor paarden. De Lange Staartdreef wordt een geasfalteerde weg die steil naar beneden gaat. Opletten aan de voet want we staan aan de Duboislaan. Die steken we voorzichtig over en we rijden rechts langs de vijver in de Kloosterweg. Na 500 meter staan we opnieuw aan de parking!

Momenteel werkt VBV mee aan een interge-westelijk project over het Zoniënwoud. Deze structuurvisie voor het Zoniënwoud wil een antwoord bieden op de nood aan een interre-gionale en gecoördineerde benadering van de globale structuren van het Zoniënwoud. Het


21

Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Waalse en het Vlaamse Gewest engageren zich op de-ze manier om te komen tot een onderbouwde en gedocumenteerde visie op recreatie, ecolo-gie, (cultuur-)historiek en economische struc-turen. Studiebureau Aeolus leidt een pro-jectgroep van specialisten uit uiteenlopende disciplines (ecologie, planologie, hydrologie,

recreatie, bosbouw) om de structuurvisie uit te werken. Deze projectgroep werkt geduren-de twee jaar aan een ambitieuze aanpak om in de volgende jaren de grensoverschrijdende structuren van het woud te versterken en, waar zij aangetast zijn, opnieuw met elkaar te verbinden. We houden u op de hoogte.

Hoe te bereiken?Met de auto: Op de Brusselse Ring richting Waterloo afrit Hoeilaart/Ukkel/Watermaal-Bos-voorde. Nog even rechtdoor volgen onder de spoorwegbrug door, en dan direct naar rechts. Dat is de Duboislaan. Na +/- 1 km vind je links de parking van de Ganzepootvijver. Met openbaar vervoer: Vanuit Brussel-Noord vertrekt er ieder uur een trein met richting Louvain-la-Neuve die ook in Groenendaal stopt. Best even de recente uren opvragen bij het station of via de site van de NMBS. Bij het buitenkomen aan station Groenendaal volg je de weg links tot aan het kruispunt. Daar ga je de onder de spoorwegbrug door en dan naar rechts in de Duboislaan.


22

De boomhutKriebelbeestjesGeen zomer zonder kriebelbeestjes! Als je in de zomer in de tuin of in het bos speelt,

zal je een heleboel spinnen en insecten tegenkomen. Hieronder vind je de namen en een

tekening van vier soorten kriebelbeestjes die in het bos voorkomen. Verder lees je over

hun woonplaats, wat ze eten, wie hun vijanden zijn en hoe je met hen om moet gaan.

De prentjes en de tekst zijn echter door elkaar gehaald. Als je bij elke soort de naam

verbindt met het juiste prentje en met de juiste kenmerken, kan je met de groene

letters de naam van een vogel vormen. Als je het goed doet, vind je de namen van vier

vogels die insecten eten.

M rode bosmier S steekmug Z pissebed L teek

P IJ A W

A Ik eet planten-afval, verse planten-delen en afgeworpen schilden van kevers.

T Ik eet alles wat ik kan vinden; insecten en honingdauw zijn mijn favorieten!

S Ik ben een parasiet: ik zuig bloed van zoogdieren en vogels.

E Als ik een mannetje ben eet ik nectar, als ik een vrouwtje ben eet ik bloed om mijn eitjes te laten rijpen.

T Ik heb niet echt vijanden, maar parelhoenders en rode steekmieren zouden me wel lusten.

L Mijn vijanden zijn vogels en egels.

C Mijn natuurlijke vijanden zijn boerenzwaluwen, vissen en wespen.

K Mijn vijanden zijn de groene specht, fazantenkwekers en ontbossing.

H Ik ben meestal in de buurt van water.

E Ik verblijf in hoog gras, struiken en op varens.

O Ik leef in nestheuvels in naaldbossen van Europa.

U Ik leef tussen afgevallen bladeren, onder stenen en dood hout.

Oplossing kriebelbeestjes: matkop, specht, zwaluw, lijster

23

R Ik zit het liefst op warme en vochtige plekjes. Na een wandeling in de natuur kijk je best of ik niet bij je langs ben geweest!

W Ik ben onscha-delijk en helemaal niet vies!

T Je kan me verjagen met citronella- of lavendelolie, met bladeren van boerenwormkruid, citroenmelisse of de notelaar.

P Ik ben een beschermde diersoort en een nuttige insectenverdelger.

Oplossing kriebelbeestjes: matkop, specht, zwaluw, lijster

voor tips over een milieuvriendelijke bestrijding van hinderlijke kriebelbeestjes: www.zonderisgezonder.bevoor informatie over teken en de ziekte van Lyme: www.lymenet.nl

Proefje: Waar zitten pissebedden het liefst?Hiervoor heb je nodig: een doosje (bv. een rond kartonnen

smeerkaasdoosje), twee stukjes karton, een schaar, keukenrol,

water, pissebedden, een penseeltje om de pissebedden te

verplaatsen, een keukenwekkertje of stopwatch.

u�Eerst verdeel je het doosje in twee helften door in het

midden een stukje karton te plaatsen. In deze “tussenmuur”

maak je een kleine opening waardoor de pissebedden van

de ene naar de andere kant kunnen bewegen. Dan dek je de

helft van het doosje af met het tweede stukje karton, zodat

het daar donker is. Je zet voorzichtig vijf pissebedden in de

verlichte helft van het doosje en kijkt na vijf minuten waar

de pissebedden zich bevinden. Daarna zet je de pissebedden

in het donkere kamertje en kijkt na vijf minuten weer waar

ze zich bevinden. Nu weet je of pissebedden zich het liefst in

het licht of in het donker bevinden.

u�Dit proefje kan je nog eens herhalen met een droge kamer

en een kamer waarin je een vochtig stukje keukenrol hebt

gelegd. Hebben de pissebedden liever een droge of een

vochtige omgeving?

tekeningen: Quinten Vanhellemont

24

GESCHIEDENIS VAN HET VRIJBOSIn de 9de eeuw was het woud ongeveer 6000 ha groot en behoorde als ‘domaine de la Warmoise’ toe aan de abdij van Corbie.

Het strekte zich uit tussen Ieper, Roeselare, Torhout en Diksmuide. In Woumen sloot het bos aan bij de Blankaartvijver en de waterrijke gronden van de Ijzervallei. In 1609 werd het bos voor het eerst staatseigendom en na een politiek regime van ontbossing en vervreem-ding door respectievelijk Spaanse, Oostenrijk-se, Franse en Nederlandse bezetters was het bos op het einde van de jaren 1800 volledig in private handen overgegaan en voor 75 % om-gezet in akkerland.In 1914, op de vooravond van de Eerste We-reldoorlog, kocht het Duitse Rijk een gedeelte van 72 ha. De jaren die daarop volgden werd het bos volledig vernietigd door het oorlogsge-weld. Een Belgische begraafplaats (5 ha) aan de zuidwestkant van het domein vormt een stille getuige van de duizenden slachtoffers die tijdens het bevrijdingsoffensief in 1918 vie-len in en om het Houthulstbos. Het vernielde bos werd slechts gedeeltelijk heraangeplant, de Belgische overheid heeft wel 216 ha ontei-gend voor de aanleg van een munitiedepot.In de Tweede Wereldoorlog kreeg het bos het opnieuw zwaar te verduren. Honderden bomen werden door de Duitse bezetters gerooid om te

Houthulstbos: een oorlogsverleden in de Westhoek

LISELOT LEDENE & BART GHESQIÈRE (TEKST EN FOTO’S)

In de regio Ieper-Diksmuide vormt het bos van Houthulst met zijn 350 ha het grootste

aaneengesloten bosgebied. Toch vertegenwoordigt dit bos slechts 10% van wat ooit het

imposante ‘Vrijbos’ was. De term ‘Vrijbos’ dankt zijn herkomst aan de bende van Baekelandt

die tijdens de Franse overheersing zou hebben geschuild in dit bos. Het bos heeft een vrij

bewogen geschiedenis achter de rug. De toeristische dienst van Houthulst stippelde een

wandeling van 5 km uit: ‘Het Vrijbospad’, waar wij vandaag kennis met maken.

WANDELEN & FIETSEN IN WEST-VLAANDEREN

25

gebruiken als ‘rommelasperges’, een soort af-weer tegen parachutisten. Een gevolg was dat aanzienlijke oppervlaktes bos na de oorlog wer-den omgezet in akkers en weilanden.

Vandaag blijft er van het voormalige woud van Houthulst nog amper 67 ha domeinbos, 217 ha bebost militair domein en 85 ha particulie-re bossen over. Vooral het munitiedepot is erg natuurrijk, dit komt voornamelijk omdat het gebied sinds 1918 volledig afgesloten is en al die tijd niet bemest werd. Bovendien is er om-wille van brandgevaar een streng maaibeheer wat een verarming van de zandleembodem teweegbrengt. De vegetatie heeft een heide-achtig karakter. Her en der werden ook putten gegraven die dienden voor waterbevoorrading. Dit alles zorgt ervoor dat de natuurwaarde van het domein gestaag kan blijven toenemen. Jam-mer genoeg (of beter: gelukkig!?) is het militair domein nog steeds niet toegankelijk.


26

WANDELEN IN HET HOUTHULSTBOSDe wandeling leidt ons door de dorpskern van Houthulst langs het Markthuis, de Sint Jan Baptistkerk en het gemeentehuis naar het Rot-sebos, een klein stukje bos dat voornamelijk ingepalmd wordt door een Lourdesgrot. Hier staat ook één van de oudste bomen van Hout-hulst: met zijn honderd jaar is deze eik één van de enige bomen die nog kan getuigen van de Eerste Wereldoorlog. De wandeling leidt ons verder langs een visvijver ‘de fabrieksput’, een restantje van de poging tot industrialisatie in de jaren 1930, en het Kasteel de Groote, ge-bouwd door senator Cassiers, die in 1838 een deel van het bos van Houthulst kocht.Langs het speelbos, dat grenst aan het kas-teeldomein, leidt de Keunedreef ons in het bos. Parking, picknickplaats en toilet werden voorzien. Opmerkelijk is ook dat het fiet-sennetwerk door het bos passeert. Voor de wandelaar is er echter geen goede bewegwij-zering of uitgestippelde wandeling voor han-

den. Maar de paden met dreefachtig karakter zijn vrij rechtlijnig aangelegd en verdelen het bos van Houthulst in regelmatige blokken met sappige namen zoals het Keunebos, het Sneppebos, Vossebos, … Het overgrote deel van het Vrijbos bestaat uit jong, gemengd ongelijkjarig loofbos: voornamelijk zomereik met een rijke bijmenging van beuk, gewone esdoorn, berk en es, en een onderetage van tamme kastanje en lijsterbes. Hier en daar is er wel kans voor de avontuurlijke wandelaar om een alternatief pad te volgen dat je dieper in het bos leidt. Wandel zeker eens via één van de hoofdpaden naar de Vossedreef. Deze loopt langs de rand van het militaire domein van de ontmijningsdienst DOVO. Het dient momenteel hoofdzakelijk voor de opslag van springtuigen, afkomstig uit beide wereldoor-logen, die nog steeds her en der worden ge-vonden in de akkers en weilanden. Je vangt er zeker een glimp op van het natuurrijke gebied achter de omheining!


27

De Vossedreef leidt ons ook langs de vier naaldbestanden van het Vrijbos. Deze werden na de Eerste Wereldoorlog aangeplant met soorten als Grove en Corsicaanse den, Lork en Douglasspar. Als we even afwijken van het tracé bereiken we de Belgische militaire be-graafplaats van Houthulst, die in 1924-1925 werd opgericht. De meeste soldaten sneu-velden tijdens het eindoffensief van 28 sep-tember 1918, waarbij het bos van Houthulst op de Duitsers werd heroverd. Na een fikse wandeling door het Houthulstbos, kunnen we nog even bezinnen langs de uitgebeelde kruistocht van Christus en de Lourdesgrot in het Rotsebos (aan de overkant van de Eugeen De Grootelaan), en besluiten we de middag met een stevige ‘pater’ in een charmant café bij het kerkplein.Aangezien het een klein bos betreft, loont het de moeite om de grotere wandelingen die lei-den langs het bos, velden en wegen opgesteld door de dienst toerisme van Houthulst, uit te

proberen. Of om een wandelstop in het bos te maken tijdens een fietstocht langs één van de mogelijke routes van het fietsennetwerk West-Vlaanderen.

Meer informatie Dienst Toerisme Houthulst Markt 18, 8650 HouthulstTel. 051 46 07 31 E-mail: [email protected]


28

BOS & CULTUUR

Floris is onlangs verhuisd van de stad naar een dorp. Hij is eenzaam en sluit zich zonder nadenken bij een jeugdbende aan. Wan-neer hij betrapt wordt op vandalisme moet hij als straf een aantal uren ge-meenschapsdienst doen. Floris moet het naburige bos helpen schoonhou-den. Tijdens de vele uren in het bos vindt Floris langzaam maar zeker zichzelf terug. Hij gaat van het bos houden en verandert zijn naam in

Bioboy. Als het erop lijkt dat het bos moet wij-ken voor een nieuwe industriezone, beschouwt Bioboy het als zijn taak om het bos te redden. Een meeslepend verhaal over een tiener die in de natuur in het reine komt met zichzelf, en als gevolg daarvan ijvert voor bosbehoud.‘Bioboy’, is uitgegeven door De Eenhoorn, en sinds 10 maart 2007 in de boekhandel te vin-den. Ideaal leesvoer voor 12-plussers.

Inge, het behoud van bos is vandaag de dag heel actueel. Was deze problema-tiek je eerste idee/vertrekpunt voor een jeugdboek?Eigenlijk wel, al kan je niet zeggen dat ik in eerste instantie iets over bosbescherming wou schrijven. Het idee is ontsproten tijdens een autorit, toen het radionieuws verslag uit-

bracht van de ontruiming van het Lappersfort-bos. Toen kwam ook spontaan de eerste zin van het boek in mijn hoofd “Ik ben Bioboy”. Ik ben gewoon verzot op bomen. In onze tuin hebben we er onlangs aangeplant omdat ik het fijn vind om in de buurt van bomen te ver-toeven. Als ik naar het bos ga, wil ik de bomen ook aanraken. Maar naast de bescherming en zorg voor bos en natuur raak ik ook andere thema’s aan in het boek die gewoon te maken hebben met puberende jongens en meisjes.

De strijd rond het Lappersfortbos speelt inderdaad onmiddellijk door het hoofd bij het lezen van je boek. Ik las dat je even in Brugge hebt gewoond. Heb je een speciale band met dat bos en/of die actiegroep?Ja, het Lappersfort is de afgelopen jaren dan ook een heel bekend bos geworden. Ik ben wel geboren in Brugge, maar verder heb ik geen sterkere affiniteit dan de meeste men-sen met deze stad. De actiegroep het Groene Gordel Front ken ik enkel via kranten, radio en televisie. Misschien moet ik die mensen maar eens contacteren. Dat lijkt me een fijn idee. Dan kan ik ook eens het bos bezoeken. Ik vond trouwens onlangs dat er ook in het Lappersfort, net als in het bos in mijn boek, reliëfverschillen zijn. Dat is een grappig toe-val, want ik ben er zelf nog nooit geweest.

Floris en Bioboy zijn in vlees en bloed één en dezelfde persoon, maar in geest zo verschillend als water en vuur. Creëer

Interview Inge MisschaertBOEK “BIOBOY”

GEERT VAN KERCKHOVE

29

BOS & CULTUUR

je zulke tegenstellingen bewust of vloei-en die dingen al schrijvende uit je pen? Inderdaad, die tegenstrijdigheden wou ik wel uitspelen. Maar ik start bewust niet met een ge-detailleerde verhaallijn. Ik ken het begin, weet waar ik in het midden wil staan, en ik ken ook het einde. Alles wat zich daar tussenin bevindt, is fantasie en inspiratie van het moment. Ik ge-bruik de “flow” van het schrijven, dan stromen de ideeën eruit. Veel mensen vragen me ook of het boek gebaseerd is op waar gebeurde feiten van de jongeren en leerlingen die ik ken? Dat is niet zo. Ik heb er een heleboel fictie ingegooid. De jongeren die ik ken, zijn bijlange niet zo opstandig als Floris. En dat is maar goed ook. Al heb ik het wel moeilijk met het feit dat veel jongeren zo weinig engagement tonen. Het is allemaal zo slap en vaag geworden.

Denk je dat kinderen interesse heb-ben in dit thema? Denk je dat de jeugd warm te maken is voor bos en de strijd voor het bos?Dat is heel moeilijk. Ik denk dat kinderen van-daag heel veel input te verwerken krijgen, er zijn heel veel prikkels. Je kunt niet verwach-ten dat elke jongen of meisje in de klas een “bioboy” wordt, maar een beetje engagement zou mooi zijn. En dat valt steeds minder te zien, niet alleen voor het milieu maar ook voor andere dingen. Dat is een jammerlijke vast-stelling, waar we als maatschappij iets moeten aan doen. Onze kinderen bepalen immers de toekomst. Maar we moeten natuurlijk ook als volwassenen het goede voorbeeld geven.

Je leerlingen kennen het Lapperfortbos niet?Neen, ze kennen het niet of nauwelijks. Ik denk niet dat ik een “bioboy” onder mijn leer-

lingen heb. Misschien mijn eigen kinderen, als ze wat ouder zijn (lacht).

Zou jij zelf als 15-jarige in de bres gesprongen zijn voor het bos?Eerlijk gezegd… ik denk het niet. Al was ik wel bewust met milieu bezig: afval sorteren, gerecycleerd papier gebruiken, … En dat geef ik mijn kinderen nu met de paplepel mee.Toen we hier pas in Zele kwamen wonen, ging ik aan de gemeente vragen of we geen boompje konden planten in het bloemenperk-je op het voetpad voor onze deur. Dat hadden ze nog nooit gehoord. ‘Maar mevrouw toch, de meeste mensen willen die bomen net weg voor hun deur’, was het antwoord. Als het niet voor ons huis kan, dan planten we in onze tuin maar een boom extra hé.

Wat was je vroegste bosbeleving?Dat gaat al ver terug, tot in m’n prille jeugd. Ik heb altijd al een boontje gehad voor het ruisen van de bladeren in de wind. Toen ik klein was gingen we met mijn ouders en broers veel op vakantie naar ofwel de kust, ofwel het bos. Ik herinner me een jeugdvakantie in het Oost-Vlaamse Kluisbos samen met mijn broer waar we elke dag in het bos speelden. Gewoon zalig genieten was dat.Ook verwondering speelde een grote rol. Als kind vond ik het verbazingwekkend dat uit die kleine vruchtjes, zoals een eikel, zo grote bo-men konden groeien.Ik heb bomen nodig om me goed te voelen. Ze stralen zo een rust en kracht uit dat je vanzelf meer energie opdoet en meer dingen tegelij-kertijd aankan. Misschien moet er maar wat meer bos komen in Oost-Vlaanderen.

Is het bos voor jou een inspiratiebron?

30

BOS & CULTUUR

Dat is het vast en zeker. Het bos houdt ons een spiegel voor, het vertelt ons wie en wat we zijn. Het bos levert ideeën en geeft me het geruste gevoel dat ik op de goede weg ben. Schrij-ven in het bos heb ik nog niet gedaan, maar nu ik sinds kort een laptop heb, lijkt me dat een goed idee.Ik kan alvast niet te lang in een stad vertoeven. Daar zou ik de muren

oplopen. Ik krijg een te eng gevoel van al dat beton. Waar je op zoek moet naar een sprietje groen. Neen, ik heb groen en bomen nodig.

In je boek laat je het einde open. Een vrees dat het niet goed zal aflopen met het bos?Dat is dubbel, maar ik laat bij deze graag de fantasie van de (jeugdige) lezer werken. Op die manier vond ik niet dat ik naar een ‘defini-tief’ einde moest toewerken. Het bosbehoud zal ook nooit stoppen, altijd weer zullen we moeten opkomen voor bos en natuur. Het wil alvast niet zeggen dat er een “bio-

boy 2” komt hoor. Er komt absoluut geen ver-volg (lacht). In mijn nieuwe boek waar ik nu aan schrijf, speelt bos ook een rol, maar niet zo prominent als in “bioboy”.

Heb je een afsluitende boodschap voor VBV?Doe zo verder hé. Ik ken jullie vereniging nog niet zo goed, maar jullie strijden voor onze bos-sen en dat kan ik alleen maar aanmoedigen.

Heb je zelf nog een wensdroom?Ik zou mijn boek graag verfilmd zien. Bij deze zet ik in jullie Boskrant dus graag een oproep! Wie interesse heeft om mij daar bij te helpen, is meer dan welkom. Misschien moet er wel een film voor jongeren komen, zoals Al Gore ons met “An Inconve-nienth Truth” tracht wakker te schudden. Voor jongeren was dat verhaal te droog en te moeilijk, en toch hebben zij net baat bij die boodschap: draag zorg voor ons bos en onze natuur!

Hartelijk dank voor dit gesprek Inge.

Voor wie door de bomen het bos niet meer ziet bij verzekeren, lenen of beleggen.

Kantoren: Meerhem 149 a – 9000 Gent | Potegemstraat 17/5 – 8790 WaregemDesselgemsestraat 1B/001 – 8710 Ooigem | Meulebekestraat 6 – 8740 Pittem

Tel. 056/66 63 49 – Fax 056/66 30 92 – [email protected] – www.coverbel.be Coverbel is onafhankelijk verzekeringsmakelaar & gemandateerd agent bij Eural Spaarbank. CBFA: 47273

31

VBV-ACTIEF

Het leek ons dan ook tijd voor een ge-sprekje met Ciro Dorado en Walter Guasase. Zij staan aan het hoofd van

het Atelier Bolivia en het Atelier Hermanos Guasase, waar dit houtsnijwerk wordt ge-maakt. Ook Fernando Aguilar laten we aan het woord; hij is bosbouwingenieur en medewer-ker van de Boliviaanse ngo Cadefor, die reeds verscheidene jaren deze twee ateliers onder-steunt. Ook nu – bij de samenwerking met onze werkgroep – blijft Fernando instaan voor zeer belangrijke logistieke ondersteuning.

Waar komen jullie vandaan? CIRO DORADO: ik ben geboren in San Miguel de Velasco, een groot dorp in het centrum van Chiquitania. WALTER GUASASE: ik kom uit een familie van 6 broers, mijn vader was landbouwer in Ve-lasco in Chiquitania, en mijn moeder zorgde voor het huishouden. Samen met mijn 4 nog levende broers heb ik dit atelier opgericht. FERNANDO AGUILAR: ikzelf kom uit Trinidad, een stad in Noord-Oost-Bolivia, maar woon en werk nu reeds geruime tijd in Santa Cruz, dat een belangrijk economisch centrum is in Bo-livia. Er zijn ook bijzonder veel bosbouwactivi-teiten in deze regio. Voorheen ondersteunde de ngo waarvoor ik werk, het Amazone Cen-

trum voor Bosbe-heer (Cadefor), de-ze twee ateliers, en samen hebben we de eerste FSC-certificaten gehaald. Het Vlaams Fonds Tropisch Bos gaf ons hiervoor recent nog financiële ondersteu-ning.

Houtsnijwerk is een belangrijke traditie in Chiquitania. Denken we maar aan de door UNESCO beschermde kerken in het gebied. Wat kan je ons vertellen over die traditie? FERNANDO: Toen in het begin van de 18de eeuw de eerste (Oostenri jkse) jezuïeten hier aankwamen en missies oprichten, schakelden ze de inheemse bevolking in om hen te hel-pen met de constructie van de kerken. Daaruit ontstond een curieuze, unieke mix van Oos-tenrijkse architectuur en barokke Europese elementen die werden aangevuld met de indi-aanse esthetiek. Het is op deze traditie dat de

Le nouveau artésanat est arrivé!BERT DE SOMVIELE

Deze maand kwam onze nieuwe bestelling FSC-artesanaat aan in het VBV-hoofdkwartier

in Gontrode. Bestellingen kan je plaatsen op onze vernieuwde website http://www.vbv.be/

cadeforbestelling.htm. Zeker eens een kijkje nemen.

Op deze wijze ondersteunen we met de werkgroep tropisch bos twee ateliers in Oost-Bolivia,

waar de lokale bevolking door het gebruik van duurzaam beheerd hout een betere toekomst

voor zichzelf tracht uit te kerven.

© V

BV

© G

roen

hart

32

VBV-ACTIEF

huidige houtsnijwerkers nog steeds verder bouwen. Naast de religieus geïnspi-reerde thema’s, wordt van-daag ook meer en meer in-spiratie gezocht in de rijke natuur van Chiquitania. Vogels, bloemen en bo-men zijn daar de belang-rijkste voorbeelden van. CIRO: In de jaren 80 kreeg deze traditie een nieuwe dynamiek, toen de kerken gerestaureerd werden. Ve-

len onder ons kregen toen de kans zich verder te bekwamen in deze technieken. En al snel zagen we in dat deze nieuw verworven ken-nis ons ook in staat stelde om commerciële activiteiten te ontwikkelen. WALTER: Vandaag bestaat er in San Miguel de Velasco ook een school voor houtsnijwerk, waar de jongeren het vak kunnen aanleren. Er wordt ook bijzonder veel aandacht besteed aan de kennis van de oude verftechnieken, met lo-kaal geproduceerde, natuurlijke pigmenten.

Welke materialen gebruiken jullie? Wordt alles met de hand gedaan? En hoelang duurt de productie van één stuk?CIRO: We werken met cederhout, van de boomsoort Cedrela odorata, die inheems is in deze regio. Het hout heeft een zeer specifieke, aangename geur, en laat zich bijzonder goed bewerken. Alles wordt met de hand gedaan, waardoor elk afgewerkt product een uniek kunstwerkje is. Afhankelijk van de grootte en complexiteit kost het ons één uur tot soms een hele week om een stuk volledig af te werken. WALTER: Het meeste werk wordt met de hamer en de beitel gedaan. Met lijm en houtklem-

men worden de grotere stukken samengesteld, waarna we ze meestal, maar niet altijd, eerst in het wit schilderen, en nadien met transparante, eigengemaakte pigmentverven de uiteindelijke afwerking verzorgen. De witte onderlaag geeft de stukken een lichte uitstraling. Andere stuk-ken laten we onbehandeld, of schilderen we enkel met de transparante verf, zodat de hout-structuur mooi zichtbaar blijft. FERNANDO: Vroeger werd er ook gewerkt met mica en bladgoud, maar dit wordt momenteel niet vaak meer toegepast. Die materialen zijn ook bijzonder duur geworden.

Jullie kozen enkele jaren geleden voor het gebruik van FSC-gecertificeerd hout. Waarom deden jullie dit? En hoe heb-ben jullie dit hele proces ervaren? CIRO: Chiquitania is een regio waar heel veel il-legale kappingen gebeuren. De teloorgang van onze bossen is een belangrijke bekommernis voor ons, en we willen dan ook een duidelijk signaal geven dat we hier niet aan meedoen. Voor ons was de stap naar FSC-gecertificeerd hout een zeer grote uitdaging. Zo moesten we bijvoorbeeld zorgen voor een duidelijk en con-troleerbaar “chain-of-custody” systeem, zodat de FSC-auditeur kan controleren waar ons FSC-hout vandaan komt en waar het naartoe gaat. WALTER: Ook wij hebben echt gekozen voor duurzaam bosbeheer. Het is – als kleine on-derneming – echter niet altijd even gemak-kelijk om gecertificeerd hout te vinden; vaak wordt dit immers direct gekocht door de grote bedrijven die actief zijn op de internationale markt. Cadefor is op dat vlak een echt belang-rijke steun geweest; door hun toedoen konden we steeds voldoende FSC-hout bekomen. Uiteraard hopen we hierdoor ook nieuwe markten te vinden voor onze producten, én

33

VBV-ACTIEF

De werkgroep tropisch bos was er weer eens klaar voor, en ondanks het wat tegenvallende weer waren er toch

weer een heel pak vrijwilligers op post voor een stevige wandeling door de Vlaamse Ar-dennen, en dit ten voordele van een herbebos-singsproject in Ethiopië. Vermoeide benen,

maar vooral lachende gezichten en een hele mooie opbrengst (voorlopig ca. € 800) waren het resultaat… Bent u er volgend jaar ook bij?

Bij deze een dikke dankuwel aan alle moedige stappers en vrijgevige sponsors.

bovendien een meerprijs te krijgen doordat we met FSC-hout werken. Wat betreft die nieuwe markten lukt dit behoorlijk: we heb-ben al een aantal bestellingen gekregen vanuit de Verenigde Staten en uit België. CIRO: Op de binnenlandse markt is er echter nog maar weinig interesse voor FSC-artesanaat, en er wordt zeker geen meerprijs voor betaald. En da’s heel jammer, want het binnenland blijft voorlopig toch onze belangrijkste markt. Bo-vendien brengt de certificering jaarlijks toch heel wat kosten met zich mee, die we dus niet altijd vertaald zien in een meeropbrengst. Dub-bel frustrerend is dat we moeten concurreren met ondernemingen die het op wettelijk vlak soms niet echt nauw nemen. We blijven er ech-ter ten volle in geloven.

FERNANDO: Het is zeker geen gemakkelijk pro-ces geweest voor de beide ateliers, maar lang-zamerhand beginnen de voordelen zich toch te laten voelen. Internationaal zijn er zeker perspectieven. Een ander erg belangrijk aspect is echter psycho-logisch: deze ateliers zijn de enige twee erkende FSC-ateliers in Bolivia, en daar zijn ze terecht bijzonder trots op. Ook op wereldvlak maken ze deel uit van een bijzonder selecte groep.

Bedankt voor dit heel inspirerende ge-sprek. We wensen jullie heel veel succes.WALTER: En wij van onze kant willen ook heel erg graag de VBV bedanken voor de aankopen en de steun de voorbije jaren. Dit betekent echt heel erg veel voor ons. Un abrazo desde Bolivia!

Sponsortocht KluisbergenZondag 20 mei. De wekker gaat al vroeg. Snel dat bed uit, een frisse

douche, een stevig ontbijt. Wandelschoenen aan. Buiten even de lucht

opsnuiven, en dan toch maar dat regenjasje in de rugzak stoppen.

© K

arol

ien

Verh

eyde

n

© N

ele

Lauw

ers

VBV-kalender film in het bos

u vrijdag 24 augustus: Zoerselbos, Zoersel (Provincie Antwerpen) om 21u: Ice Age 2

u zaterdag 25 augustus: Nationaal Park Hoge Kempen, Genk (Provincie Limburg) om 21u: Over the hedge

u dinsdag 28 augustus: Buggenhoutbos, Buggenhout (Provincie Oost-Vlaanderen) om 20u30:

Ice Age 2

u woensdag 29 augustus: Calmeynbos, De Panne (Provincie West-Vlaanderen) om 21u:

Over the hedge

u vrijdag 31 augustus: Zoniënwoud, Hoeilaart (Provincie Vlaams-Brabant) om 21u:

Waterschapsheuvel (met muziek van Art Garfunkel)

boskrant 3-2007.indd

Documents

Transcript of boskrant 3-2007.indd