WeekgastArnoud Boot

UAFRuud Lubbers wil cadeaus

KaukasusOp hoge hakken naar college

Prof. GnadeGraaft naar oude volken

Weekblad voor de Universiteit van AmsterdamJaargang 6212-12-2008

Nummer 15

Missie geslaagd

Zoals elk jaar bekijken we waar onze dienstregeling

beter kan. De wijzigingen voor dit jaar: bus 19, 63 en 195

krijgen in West een andere route, een groot aantal tram-

en buslijnen van en naar het Centraal Station gaat vaker

rijden en het nachtnet is compleet vernieuwd. Met de

nieuwe dienstregeling verbinden we heel Amsterdam

nog beter met heel Amsterdam. Wilt u precies weten

wat er verandert? Kijk dan op gvb.nl of in de folder.

Zondag 14 december wijzigt de dienstregeling. Mis ’m niet.

WT 10401298 Ad winter 260x325_BS.indd 1 19-11-2008 13:29:47

folia 081212.indd 1 05-12-2008 11:28:06

Folia 15 | 3

inhoud

Van de baanVan der Toorn trekt gewraakt plan in ................ blz. 4

Het risico van een gastcollegeDe ex-voorlichter, de illegale opname en de boze studenten ...................................... blz. 5

Hit the Road, Jack!Van Nyenrode naar de Amsterdam Business School ........................... blz. 7

HoerenbuurtEngelstalig artikel uit het nieuwe online tijdschrift Amsterdam Social Science ............ blz. 8

Ruud LubbersOp de bres voor vluchteling-studenten.............blz. 10

Actie tegen de ambitietaksEen sfeerverslag ............................................blz. 14

GedragsdeskundigeJan Swinkels over ‘professioneel gedrag’ op het AMC ..................................................blz. 15

Marijke Gnade in SatricumNieuwe hoogleraar archeologie over ‘lastige’ mediterrane volken .....................Blz.20

En verder: Nieuws 4-7, Scriptie 9, Film/Het beste 12, Uit/Eten 13, Weekgast 21, Annonces/Promoties/Colofon 22, Roem 23, Dijkgraaf & Fresco/Puzzel/Spekkie Big 24

Nagorno-Karabach Studeren in een niet-erkende staat in de Kaukasus. De staatsuniversiteit

is er toegankelijk voor iedereen, en met geld of connecties ben je

verzekerd van hoge cijfers. Ondanks – of misschien wel dankzij – het

grauwe bestaan, de oorlogsdreiging en de alomtegenwoordige corruptie

hebben de studenten er grote dromen en hoge ambities. blz.17

Arnoud Boot Ruud Lubbers wil cadeaus Op hoge hakken naar collegeGraaft naar oude volken

MenselijkEigenlijk had ik al jaren niet meer aan hem gedacht en ook nooit meer écht iets van de goede man verno-men. Verleden week kre-gen we een interview met hem aangeboden: Ruud Lubbers. Bij de gedachte aan Lubbers kreeg ik met-een een weeïg gevoel in mijn onderlichaam. Lub-bers is voor mij synoniem met de jaren tachtig. De tijd van Reagan, Thatcher en meer ellende. Van demonstraties tegen kruisraketten, muziek van bands als Modern Talking of Duran Duran en van een ongeschoren premier die werkschuw tuig in kampementen wil laten opsluiten. Inderdaad, die premier was Lubbers. Lubbers is volgens mij naamdrager van minimaal drie kabinetten geweest, en dubieuze types als Rudolf de Korte, Onno Ruding en Hans van den Broek waren toen belangrijke pionnen in de Nederlandse samen-leving. In vergelijking met hen valt iemand als Jan Peter Balkenende met terugwerkende kracht opeens ontzettend mee. Lubbers verdween van het politieke toneel en is zich gaan bezinnen. Dat zie je wel vaker met wat ooit machtige mensen zijn geweest. Toen ze de baas waren namen ze de

meest vrese-lijke beslui-ten en na hun pensione-ring blijken ze toch opeens menselijke trekjes te kun-nen verto-nen. Getuige het interview in deze Folia

zet de voormalige premier zich in voor vluchte-ling-studenten. ‘Het Ministerie van Justitie zegt wel dat de echte vluchtelingen hier mogen blij-ven, maar laat er zo weinig mogelijk binnen en wijst er zo veel mogelijk uit. De grote vraag is hoe we die kramp te boven komen,’ aldus Lub-bers. Maar in het interview slaat de Lub voor zijn doen redelijk door. De asielprocedure vindt hij een ‘maffe regel’ en hier afgestudeerde vluchte-lingen moeten een permanente verblijfsvergun-ning krijgen. Met terugwerkende kracht heeft de voormalige premier goed geluisterd naar het prachtige anti-Lubbers lied van Harrie Jekkers uit 1987. ‘Ik droomde vannacht dat Lubbers wakker lag; hij kreeg opeens zo’n last van zijn geweten; hij dacht wat ben ik toch een beest, als ik er strak-jes ben geweest, kan ik mijn zetel in de hemel wel vergeten.’

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

Bij de gedachte aan Lubbers kreeg ik meteen een weeïg gevoel in mijn onderlichaam

Coverfoto: Bram Belloni

WIN: SnowjoggersSnowjoggers zijn warm en comfortabel, maar vooral zijn het de ultiem hippe boots voor deze winter. De boot is van oorsprong uit Denemar-ken, land van fashion addicts. Snowjoggers by Rubberduck zijn in verschillende modellen en kleuren verkrijgbaar voor €119,95. In samenwerking met Timbre Fashion (www.timbrefashion.nl) geeft Folia 5 paar Snowjog-gers weg, model Sporty Shiny. Ga om te winnen naar www.folia.nl/prijsvraag.

nie

uw

s

Zoals elk jaar bekijken we waar onze dienstregeling

beter kan. De wijzigingen voor dit jaar: bus 19, 63 en 195

krijgen in West een andere route, een groot aantal tram-

en buslijnen van en naar het Centraal Station gaat vaker

rijden en het nachtnet is compleet vernieuwd. Met de

nieuwe dienstregeling verbinden we heel Amsterdam

nog beter met heel Amsterdam. Wilt u precies weten

wat er verandert? Kijk dan op gvb.nl of in de folder.

Zondag 14 december wijzigt de dienstregeling. Mis ’m niet.

WT 10401298 Ad winter 260x325_BS.indd 1 19-11-2008 13:29:47

folia 081212.indd 1 05-12-2008 11:28:06

4 | Folia 15

Van der Toorn overstag

nieuws

>Vierhonderd studenten bij demonstratie tegen ambitietaks.

>Bestuursvoorzitter Van der Toorn: ‘Studenten en CvB samen tegen Den Haag.’

Collegevoorzitter Karel van der Toorn is bereid de voorgenomen plannen om stu-denten die extra vakken of een tweede stu-die volgen meer collegegeld te laten be-talen, van tafel te vegen. Hij verwacht wel van de actievoerende studenten dat ze hun protest dan verleggen richting Den Haag.Dit zei Van der Toorn 3 december op het bordes van het Maagdenhuis aan het eind van de protestmanifestatie die was geor-ganiseerd door de Asva en de Centrale Stu-dentenraad (CSR). De manifestatie begon om twaalf uur voor de deur van Crea, waar-vandaan vierhonderd studenten naar de Dam trokken. Daar volgden enkele korte toespraken van onder meer de LSVb en het ISO. Op het bordes van het Maagdenhuis liet CSR-voorzitter Karsten Meijer weten dat hij het onzinnig vond om ambitieuze studenten extra geld te laten betalen. Ove-rigens was Van der Toorn al eerder door de minister op zijn vingers getikt vanwege de plannen, omdat die bij wet verboden zijn.

Van der Toorn kreeg zevenduizend hand-tekeningen overhandigd, waarna hij de studenten toezegde zijn plannen van tafel te willen vegen. ‘Maar dan moeten jullie niet meer tegen dit CvB protesteren, maar

tegen de minister van Onderwijs.’ Van der Toorns voorstel werd met gejuich ontvan-gen. (JJ)

zie pagina 14 voor een sfeerverslag.

Longlist scriptieprijsDe longlist van de jaarlijkse Parool-UvA-scriptieprijs, ofwel de Nationale Scriptie-prijs, bevat dit jaar in totaal 237 namen. Het merendeel van de ingezonden scrip-ties is afkomstig van universitaire stu-denten. Op de lijst staan 24 hbo-scripties. Master- en bachelorscripties strijden met elkaar om de hoofdprijs, maar die is nog nooit gewonnen door een student die een bachelorscriptie had ingezonden. Het hbo kent bovendien maar een paar gespe-cialiseerde masteropleidingen. Van het totaal aantal ingezonden scripties zijn 94 afkomstig van UvA-studenten. In de loop van deze maand wordt bekendgemaakt welke scripties zijn doorgedrongen tot de shortlist. De jury van de Nationale Scrip-tieprijs staat dit jaar onder leiding van de Leidse hoogleraar Bas Haring. De win-naar krijgt een geldbedrag van 3500 euro en uitgebreide aandacht in Het Parool. Ook aan de scripties die doordringen tot de shortlist wordt aandacht geschonken in de krant. (DW)

Faculteiten laksVoorzitter Karel van der Toorn moest afgelopen week op het ministerie van Onderwijs het boetekleed aantrekken dankzij laks optreden van verschillende – niet bij naam genoemde – faculteiten. Als een student afstudeert, moet de faculteit dat melden aan het ministerie waarna de bekostiging wordt afgehandeld. Verschil-lende faculteiten waren veel te laat met het aanleveren van de gegevens, waardoor het ministerie in eerste instantie af wilde zien van bekostiging. Van der Toorn: ‘Dit zag er inderdaad even problematisch uit, maar we zijn er met Den Haag uitgekomen en er gaat betaald worden. Gelukkig, want het gaat om miljoenen. Omdat het om zo veel geld gaat, mag dit nooit meer gebeu-ren. Dat heb ik de faculteiten ook duide-lijk gemaakt.’ (JJ)

ILO: goed cijferHet Instituut voor de Lerarenopleiding (ILO) van de UvA heeft een goed cijfer ge-kregen van de Quality Assurance Netherlands Universities (Qanu), waaraan de afdeling kwaliteitszorg van de VSNU is uitbesteed. De Qanu heeft alle universitaire leraren-opleidingen doorgelicht en kwam tot de conclusie dat het ILO op zes van de 21 be-studeerde facetten als ‘goed’ kan worden beschouwd. Het ILO oogst vooral waar-dering van de commissie voor de interne kwaliteitszorg en voor het opleidings-programma. Genoemd werden de relatie tussen doelstellingen en programma, samenhang in het programma en afstem-ming tussen vorm en inhoud. Daarnaast worden ook de kwaliteit van het personeel en de studiebegeleiding van studenten goed bevonden. Het ILO verzorgt een masteropleiding tot eerstegraads docent in het voortgezet onderwijs in 23 school-vakken. (DW)

kort

Universiteiten woedend over oppotten geld>NWO zou gelden voor vernieuwings-

impuls oppotten in plaats van uitgeven.>Universiteitenvereniging VSNU zegt

dat dit leidt ‘tot een onaanvaardbare onderbesteding voor onderzoek van 375 miljoen euro’.

Het geld dat minister Plasterk van OCW heeft gereserveerd voor de zogenoemde ‘vernieuwingsimpuls’, waarmee jonge ta-lentvolle én ervarener onderzoekers een persoonsgebonden budget krijgen voor fundamenteel onderzoek, wordt volgens universiteitenvereniging VSNU veel te traag uitgegeven. NWO krijgt het beheer over het geld, maar in plaats van het zo spoedig mogelijk te spenderen aan onderzoek, wordt het geld

volgens de VSNU door NWO misbruikt ‘voor verbetering van de eigen vermogens-positie’. VSNU-voorzitter Sijbolt Noorda schrijft kwaad aan de minister dat is geble-ken dat NWO de uitkeringen ‘wil uitsmeren’ over zeven jaar vanaf 2009. Noorda: ‘Uitsme-ren is normaal voor NWO, want het garan-deert dat jaarlijks nieuwe rondes subsidie kunnen worden verleend.’ Dat gebeurt vol-gens Noorda nu niet. ‘Voorheen konden de universiteiten de beschikbare onderzoeks-middelen jaarlijks direct in besteding bren-gen. Uit de begroting van NWO blijkt dat dit nu niet kan.’ Volgens de VSNU zal het geld jaarlijks alleen op papier worden uitgege-ven – en dus feitelijk door NWO worden op-gepot – om pas na afl oop van de zeven jaar naar de universiteiten te gaan. Noorda: Dit

leidt tot een onaanvaardbare onderbeste-ding voor onderzoek van 375 miljoen euro over de komende zeven jaar.’ De universi-teiten zouden als gevolg hiervan ‘grote aan-tallen wetenschappers’ moeten ontslaan, schrijft Noorda, wat leidt ‘tot grote commo-tie op de werkvloer’. NWO was niet beschik-baar voor commentaar. (DW)

De stelling op folia.nl ging afgelopen week over de opnames die een student maakte tijdens de gastcolleges van de (toen nog) woordvoerder van Rita Ver-donk, Kay van de Linde. De stelling luid-de: Het is een schandaal dat studenten de informatie die zij opdoen tijdens gastcol-leges aan de media ter beschikking stel-len. Uitslag:• Inderdaad, een gotspe. Op die manier

wil niemand meer een gastcollege ver-zorgen - 31.2%

• Breng maar naar buiten wat wordt ge-zegd, gastsprekers moeten zich realise-ren waaraan ze beginnen -29.9%

• Nee. Het is juist terecht dat zij dat doen, want de universiteit is een open instel-ling - 26%

• Yes, een grof schandaal. Wat tijdens col-lege wordt gezegd hoort niet naar buiten te komen. Kwestie van fatsoen - 13%

Totaal aantal respondenten: 77

foto

: Bra

m B

ello

ni

Martijn Weeda (l), Karsten Meijer en Karel van der Toorn

Boze prof wil van grachtenpand afHoogleraar ondernemingsrecht, advocaat en plaatsvervangend rechter Jan de Kluiver is boos op zijn aanstaande buren uit een studentenhuis. Daarom wil hij via de rechtbank de aankoop van zijn grachtenpand Nieuwe Herengracht 115 terugdraaien. De Kluiver beweert dat de bewoners te veel lawaai maken en heeft als bewijs video-opnamen gemaakt van een studentenfeestje. Omwonenden hebben echter verklaard dat de studenten het feestje via een rondschrijven in de buurt hadden aangekondigd. De vorige eigenaren zeggen dat ze De Kluiver vooraf hebben geïnformeerd over de studenten en hun zeden. Het bejaarde echtpaar Richter verkocht het pand voor 1,9 miljoen euro. De Kluiver eiste via de kortge-dingrechter dit bedrag terug plus een schadevergoeding van een half miljoen. De rechter stelde De Kluiver in het gelijk en veroordeelde het echtpaar Richter tot een dwangsom van vijfduizend euro per dag om het grachtenpand terug te leveren. Tijdens hun hoger beroep daartegen vroeg een van de rechters cynisch aan collega De Kluiver: ‘U gaat naast een studentenpand wonen en u wilt het doodstil hebben?’ De rechter trok daaruit enkele niet zo vleiende conclusies. ‘Als u uitging van stilte bent u naïever dan de gemiddelde Amsterdammer en dat wil ik toch niet aannemen. Dan kunt u beter in Gar-deren gaan wonen.’ De uitspraak volgt deze week. (DW)

Folia 15 | 5

>Ouders zijn geneigd het meest te investeren in hun oudste kind.

Het oudste kind in een gezin heeft vaak de hoogste opleiding, zo blijkt uit het pro-motieonderzoek van econoom Moniek de Haan, waarop zij op 4 december promo-veerde. De Haan analyseerde voor haar onder-zoek data van een lange termijnstudie uit de staat Wisconsin in de Verenigde Sta-ten. Voor deze studie werd een groep van ruim tienduizend mensen gevolgd sinds zij in 1957 van de middelbare school kwa-men.De Haan vond ook een mogelijke verkla-ring voor het verschijnsel dat oudste kin-deren de grootste kans hebben op een hoge opleiding: geld. Ouders blijken geneigd te zijn het meest te investeren in hun oudste kind. Deze krijgt sneller geld dan de andere kinderen, en ook meer. Voor de hoogte van de opleiding van jonge-re kinderen blijkt het niet uit te maken hoe-veel jaar er tussen hen en het oudste kind zit.Een andere opvallende uitkomst van De Haans onderzoek is dat het opleidingsni-veau van de ouders niet van invloed is op het opleidingsniveau van de kinderen. Dit wordt vaak gedacht en er zijn ook studies die wel een dergelijk verband aantonen.

De Haan laat zien dat hoewel er ook in haar data een correlatie lijkt te zijn tussen deze

twee factoren, hier geen oorzakelijk ver-band aan ten grondslag ligt. (NB)

Tineke Lupi (1978) promoveert bij sociale geografie op de ontwikkeling van de wijk IJburg.

Uw proefschrift draait om het begrip place making. Wat is dat?‘Het gaat erom hoe een plek waar eerst niets was, een plek wordt waar mensen gaan leven. Welke betekenis die plek dan krijgt, welke ideeën erover ontstaan. Dit proces van betekenis geven begint al op het moment dat iemand het idee heeft om een wijk als IJburg te gaan ontwikkelen.’

Een van uw algemene conclusies is dat een nieuwe wijk in het beginstadium nog heel maakbaar is.‘In het begin is in zo’n wijk alles nog nieuw, dan moet de place making nog plaatsvinden. De eerste bewoners kunnen de wijk nog vrij goed vormen, en externe processen hebben weinig invloed. Maar als die eerste bewoners eenmaal gesetteld zijn veranderd dat.’

U schrijft dat dan sociale processen en -structuren de overhand krijgen.‘Een nieuwe wijk bevind zich natuurlijk niet in een vacuüm. Het onttrekt zich niet aan sociale relaties zoals die in de stad aanwezig zijn. Bijvoorbeeld spanningen tussen autochtonen en allochtonen, of tussen kopers en sociale huurders. In het begin is alles nog nieuw, heerst er een gevoel van ‘we zijn met zijn allen aan het pionieren’, voelt men zich nog één grote gezellige familie. Maar later wordt het toch een hele gewone wijk. Ook IJburg kent criminaliteit en hangjongeren. En zelfs witte en zwarte scholen.’

Specifiek over IJburg schrijft u dat in de begin-fase op het professionele vlak niet alles gladjes is verlopen. ‘Het oorspronkelijke idee achter IJburg was om de wijk niet op te zetten zoals dit traditioneel gebeurt, waarbij de overheid alles beslist, maar om nauw samen te werken met particuliere instanties zoals woningbouwverenigingen en projectont-wikkelaars. Er zijn echter te veel partijen bij het proces betrokken, waardoor de belangen versnipperden. Zo heerste er op het moment dat de wijk echt tot ontwik-keling kwam een financiële crisis. De commerciële partijen wilden hierdoor heel wat anders dan de overheidspartijen. Maar er was niet goed afgesproken wie precies waar over ging. Door dit soort dingen zijn er duidelijke fouten gemaakt. Bovendien zijn er uiteindelijk toch nog vrij dogmatische plannen gemaakt.’ (NB)

Tineke Lupi, Buiten wonen in de stad. De place making van IJburg, promotie: 10 de-cember

do

cto

rnieuws

Eerstgeborene krijgt beste opleiding

Studenten komen op voor Kay van de Linde

Intreecommissie zoekt leden

>‘Wij vinden dat we een signaal moeten afgeven, aangezien 199 van de 200 aanwezige studenten zich van deze actie distantiëren.’ >Docent Philip van Praag zegt de gang van zaken zeer te betreuren.

‘De studenten die voor eigen gewin en met sensatiehonger hebben geprobeerd zich-zelf te profileren, zouden beter moeten weten.’ Dit zeggen politicologiestuden-ten Linders, Stroop en Van der Gaast in een opiniestuk in de Volkskrant van 1 decem-ber jongstleden. Hun reactie volgt op de mediahype die ont-stond nadat een medestudent van hen op-namen van een gastcollege van Kay van de Linde opstuurde naar diverse media. Deze

leidde uiteindelijk tot het opstappen van Van de Linde als pr-adviseur van Rita Ver-donk en Trots Op Nederland. Nadat het eerste bericht op GeenStijl ver-scheen, ontstond er een discussie op Black-board, op de fora van het vak Politieke Structuren en Processen waar het gastcol-lege deel van uitmaakt, en studievereniging Machiavelli. Wiljan Linders, een van de on-dertekenaars van het opiniestuk, schetst een sfeer van onthutstheid, waarbij het over-grote deel van de aanwezige studenten in zijn ogen ‘genaaid’ is: ‘Wij vinden dat we een signaal moeten afgeven, aangezien 199 van de 200 aanwezige studenten zich van deze actie distantiëren’ aldus Linders. Vak-docent Philip van Praag zegt de gang van zaken zeer te betreuren. De studenten be-

sloten een opiniestuk te schrijven, waarin de handelswijze van de lekkende student ‘laf-hartig en schaamteloos’ wordt genoemd. De student of studenten die het gastcolle-ge van Van de Linde naar buiten brachten, hebben hun opleiding ernstige schade toe-gebracht, zo is de tendens onder politicolo-giestudenten. ‘Toekomstige gastsprekers zullen zich minder vrij voelen om openlijk te spreken over gevoelige onderwerpen en zich minder kwetsbaar opstellen’ zeggen de studenten in de Volkskrant. Dat Ed van Thijn tijdens zijn gastcollege de week na Van de Linde nauwelijks in wilde gaan op vragen uit de zaal betreffende de Hofmans-affaire, sterkt hen in dit oordeel. De student die alle commotie op zijn geweten heeft, blijft tot op heden anoniem. (HvdM)

>Direct na de Intreeweek begint een nieuw bestuur al met de voorbereidingen voor de volgende Intreeweek.

‘Ondanks het feit dat de Intreeweek slechts een week duurt, zijn we al geruime tijd be-zig met de voorbereidingen van het event. Het is een enorm karwei zo’n week te orga-niseren en vervolgens in goede banen te lei-den,’ zegt Jorrit Kester, lid van de Intreecom-missie 2009. De Intreeweek wordt komend jaar gehouden in de week van 24 augustus,

en vanaf februari 2009 wordt er al vergaderd en gebrainstormd. Het bestuur van de In-treeweek wordt uitgebreid met 24 commis-sieleden die gezamenlijk moeten uitmaken wat de deelnemers aan de Intreeweek aan ac-tiviteiten krijgen voorgeschoteld om kennis te maken met stad en universiteit. Kester: ‘Dat kunnen feesten zijn, maar ook een barbecue, sportieve activiteiten of cultuur.’ Het bestuur is nog op zoek naar uitbreiding van het aan-tal commissieleden, zegt Kester, en roept UvA-studenten op zich aan te melden. ‘Vanaf

februari gaan de 24 commissieleden samen met het bestuur bedenken hoe de deelne-mers het best met elkaar kunnen kennisma-ken. Dat kost je ongeveer een dag per week. Binnen de Intreecommissie wordt uiteraard ook geborreld, gegeten en gefeest.’ (DW)

Wie belangstelling heeft om een halfjaar als commissielid mee te draaien, kan naar een van de infoavonden komen op 18 de-cember, 7, 13 of 15 januari. Voor meer info: www.intreeweek.nl

Jaron Beekes

foto

: Arja

n R

oodi

nk

in beeld

Ümit Sariguney, Nevine Gad en Jesus Flores Monteverde (v.l.n.r.), werkzaam bij de fi nanciële administratie, kregen op 5 december een bijzonder sinterklaascadeau uitgereikt: een certifi caat waaruit blijkt dat ze over voldoende kennis van het Nederlands beschik-ken om op de werkvloer te kunnen functioneren. Begeleider Petra Popma van het ITTA is trots. ‘Deze mensen kunnen goed met cijfers werken, maar kwamen op het gebied van taal nog dingetjes te kort. In tien bijeenkomsten zijn ze bijgespijkerd op hun per-soonlijke aandachtspunten en hebben ze geleerd hoe ze op het werk en daarbuiten aan taal kunnen werken.’ (DW)

Folia 15 | 7

GeldCoassistenten werken vaak meer dan veer-tig uur per week maar krijgen geen stage-vergoeding, klaagt het studentenplatform van de Koninklijke Nederlandsche Maat-schappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG). Met het stagefonds voor de zorg, een miljoenenpot van het ministerie van Volksgezondheid, kunnen zorginstellin-gen tegenwoordig meer stagiairs van mbo- en hbo-opleidingen in dienst nemen, maar coassistenten vallen buiten de boot. In 2003 bepaalde de rechter dat ze geen recht hebben op een vergoeding: wettelijk gezien zijn zij geen stagiairs, maar stu-denten. Onterecht, vinden belangenorga-nisaties, artsen en decanen. Coassistenten doen wel degelijk stagewerk, zeggen ze, en ze houden door hun lange werkweek in het ziekenhuis geen tijd over voor een bijbaan-tje. De klagende coassistenten willen bij de Tweede Kamer aan de bel trekken. (HOP)

Harde knipVolgens minister Plasterk zijn er uitzonde-ringen denkbaar op de harde knip, die hij landelijk wil invoeren. ‘Maar ik wil die uit-zonderingen niet baseren op een aantal ge-miste studiepunten. Dat druist in tegen het principe.’ De harde knip is de benaming voor een strikte scheiding tussen bachelor en master: wie niet aan zijn bachelorver-plichtingen heeft voldaan mag na invoering van de harde knip niet beginnen aan de master. Studerende moeders, gehandicap-ten, langdurig zieke of bestuurlijk actieve studenten zouden wat de minister betreft op een vorm van clementie kunnen reke-nen. Hoe hij hen precies denkt te ontzien is nog onduidelijk. Naar verwachting stemt de Tweede Kamer deze week in met een landelijke invoering van de harde knip met ingang van het collegejaar 2011/2012. De UvA heeft overigens besloten de harde knip al in te voeren per 1 september 2009. Voor de studenten die een schakelprogramma volgen geldt de harde knip al. (DW)

Beste en duurste stadAmsterdam en Groningen zijn volgens de nieuwste editie van de Keuzegids Hoger Onderwijs de meest bruisende studen-tensteden. Utrecht eindigt als derde en verdringt Maastricht van het erepodium. In de Keuzegids worden jaarlijks niet alleen het hoger onderwijs, maar ook de studen-tensteden langs de meetlat gelegd. In de Nationale Studentenenquête geven onder-vraagden een cijfer voor het verenigingsle-ven en voor het cultuur- en horeca-aanbod. Amsterdam is de enige stad die op alle aspecten hoger scoort dan een acht: een 8,3 tegenover een 8,2 voor Groningen. Utrecht krijgt een ronde acht, terwijl de studenten Maastricht en Rotterdam een 7,9 geven. Studenten die met volle teugen van hun stad willen genieten en er ook willen wonen, moeten beseffen dat een kamer niet een-voudig te vinden is. Amsterdam is nog altijd rampzalig: studenten betalen er gemiddeld 453 euro voor een kamer. (HOP)

kort

nieuws

Heel gewoon en heel bijzonder>Judith Belinfante, directeur erfgoed van

de UvA, gaat deze week met pensioen.>‘Onze boeken hebben geen uitgever

meer. Digitalisering is daarom een noodzaak.’

Met de tentoonstelling ‘Romeyn de Hooghe – de verbeelding van de late Gouden Eeuw’ neemt Judith Belinfante deze week afscheid als directeur erfgoed van de UvA. Belinfan-te heeft het grootste deel van haar leven in de museumwereld gewerkt. Voor haar aan-treden in 2003, aanvankelijk als hoofd-conservator bij Bijzondere Collecties (BC), was ze meer dan twintig jaar directeur van het Joods Historisch Museum. Mede onder haar verantwoordelijkheid kwam het nieu-we gebouw van Bijzondere Collecties aan de Oude Turfmarkt tot stand. Het werd in mei 2007 door de koningin geopend.Belinfante: ‘Het mooie van een schilder, il-lustrator en ontwerper als Romeyn de Hooghe is dat hij veel en bijzonder werk heeft gemaakt, alleen al zo’n 4300 prenten, waardoor iedereen graag wil meewerken aan zo’n tentoonstelling. Zelf hebben we een groot aantal door hem geïllustreerde boeken in ons bezit, maar ook het Rijks-museum doet mee, het Stadsarchief, het Noord-Hollands archief, Teylers Museum en zelfs het stadhuis van Alkmaar, dat twee door De Hooghe ontworpen deuren heeft, die speciaal voor deze tentoonstelling zijn gerestaureerd. Toen ik veertig jaar geleden de museumwereld inrolde was ik net bezig met een studie naar het werk van De Hoog-he. Daar kon ik toen niet mee doorgaan, maar het is wel mooi dat ik mijn loopbaan nu met deze tentoonstelling kan afronden.’

Hoe bijzonder was uw werk als directeur erfgoed en hoofdconservator?‘Heel gewoon en heel bijzonder tegelijk. Elk museum beheert een collectie en in dat opzicht was mijn werk aan de UvA niet veel anders dan ander museaal werk dat ik heb gedaan. Wat het werken bij BC speci-aal maakt, is dat de verzameling niet is ont-staan vanuit de wens om te verzamelen, maar als product van onderwijs en onder-zoek. Kijk bijvoorbeeld naar de zeldzame collecties van de Artisbibliotheek of het Zoölogisch museum: collecties van vaak zeer oude dieren en planten die ooit zijn ontstaan voor onderzoeksdoeleinden. Veel

mensen denken dat zo’n verzameling geen functie meer heeft, maar zij heeft opnieuw een functie gekregen omdat zij gebruikt kan worden voor DNA-onderzoek.’Maar dat kan niet met oude boeken, prenten en kaarten.Nee, niet voor DNA-onderzoek, maar wel voor ander historisch onderzoek, juist van-wege de onderwijs- en onderzoeksfunctie van de BC. Digitalisering is wel van steeds groter belang geworden, want anders zal het gebruik in de toekomst te beperkt wor-den omdat nieuwe generaties studenten en onderzoekers zijn ingesteld op het ge-bruik van digitale bronnen. Vergeet niet: onze boeken worden niet opnieuw uitge-geven. Digitalisering is de enige optie en daar hebben we de afgelopen vijf jaar een enorme sprong vooruit mee gemaakt. Di-gitalisering van de collecties betekent ook een enorme versnelling van het onderzoek, alleen al doordat je toegang hebt tot veel meer data. De UvA heeft inmiddels samen met Groningen, Utrecht, Leiden, Delft en

de Koninklijke Bibliotheek een “digitali-seringconsortium” opgericht om compu-teropslag van de collecties te versnellen en te stroomlijnen.’

Wat voor tentoonstellingen zouden er nog ge-maakt moeten worden in de toekomst? ‘De divi-sie erfgoed zou nog veel meer moeten doen met de prachtige collecties planten en die-ren die zij in beheer heeft. Maar daarvoor moeten er om te beginnen eerst nog twin-tigduizend zoogdierenplaatjes worden gedigitaliseerd. Ik maak de manifestatie Amsterdam Wereldboekenstad nog af, die duurt tot april. Maar ik vind dat je je op-volger niet voor de voeten moet lopen, dus daarna ben ik echt weg. Ik ga zelf geen ten-toonstellingen meer inrichten.’ (DW)

De tentoonstelling van het werk van Romeyn de Hooghe (1645-1708) is tot en met 8 maart 2009 te zien in het gebouw van de Bijzondere Collecties en in het Allard Pierson Museum.

foto

: Arja

n R

oodi

nk

>Nieuwe directeur Amsterdam Business School wil ‘mooie omzetten draaien en daarmee de hele faculteit versterken’.

Nyenrode-hoogleraar ketenmanagement Jack van der Veen (49) komt op 1 februa-ri naar de UvA als nieuwe directeur van de commerciële opleiding van de Amsterdam Business School (ABS). Naast zijn directeurschap bij de ABS zal hij aan de UvA ook de functie van hoogle-raar ketenmanagement vervullen. Keten-

management, ook genoemd ‘supply chain optimization’, is de tak van wetenschap die zich bezighoudt met het optimaliseren van (productie)processen van de bron tot de eindgebruiker. ‘Van koetje tot toetje,’ zegt Van der Veen, van huis uit econome-trist.Als nieuwe directeur van de commerciële opleiding van de ABS zal Van der Veen ook verantwoordelijk zijn voor het verdienen van geld. ‘Ik wil mooie omzetten draaien en daarmee de hele faculteit versterken,’

zegt hij. ‘Nyenrode krijgt geen geld van de overheid, daar moet men alles zelf verdie-nen, met als gevolg dat het fundamenteel onderzoek vaak achterblijft. Dat hoeft aan een publiek gefinancierde universiteit niet. Dat maakt mijn nieuwe functie zo interes-sant. En ook met fundamenteel onderzoek kunnen we geld verdienen. Ik wil een vlieg-wiel op gang brengen tussen onderwijs en onderzoek en tegelijkertijd een brug slaan tussen onderzoek en praktijk. Dat is mijn missie.’ (DW)

foto

: Arj

an R

oodi

nk

Judith Belinfante bij een door Romeyn De Hooghe ontworpen kaart van het Hoogheemraadschap van Rijnland

De missie van Jack van der Veen

Ben jij een High Potential?

www.dekortstewegnaardetop.nl

Partners van BestGraduates 2009

BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

Voor het secretariaat van onze onroerend goed- en arbeidsrechtsectie zijn wij op zoek naar een:

Secretaresse (M/V)(fulltime/parttime)

Van de juiste kandidaat verwachten wij:

een uitstekende beheersing van de Nederlandse taal in woord en geschrift accuratesse �exibele instelling

Voor een goed evenwicht tussen studeren en werken, is het mogelijk om deze functie als duobaan te vervullen. Een beschik-baarheid van minimaal 16 uur per week is hierbij wel een vereiste.

Wij bieden een prettige, informele sfeer in een enthousiast team en een marktconform salaris.

Indien bovenstaande functie je aanspreekt nodigen wij je van harte uit om te solliciteren.

Jouw sollicitatie met curriculum vitae kun je richten aan mevrouw I. Casper-Araújo, Wintertaling advocaten en notaris, Postbus 7919, 1008 AC, Amsterdam.

Wij zien jouw sollicitatie graag binnen twee weken na verschijning van dit blad tegemoet.Uiteraard kun je ook digitaal solliciteren via onze website: www.wintertaling.nl.

Wintertaling is een jong en enthousiast advocaten- en notariskantoor gevestigd aan De Boelelaan 7 te Amsterdam, gespecialiseerd in onroerend goed, arbeidsrecht en personen- en familierecht.

StudiJob bedanktopdrachtgevers en uitzendkrachten

voor de prettige samenwerking en wenst iedereen

�jne feestdagen en

een spetterend 2009!

Neem een abonnement ■ Surf naar volkskrant.nl/studenten

(dit aanbod geldt alleen voor uitwonende studenten t/m 27 jaar)

Studenten50%

korting

volkskrant.nl/studenten

Leuk werk!Developing Countries consultancy b.v. zoekt per direct:

Student-marktonderzoeker

Voor internationaal kwalitatief desk-research en coördinatie van werkzaamheden.

Gemid. 1 dag per week, flexibel in te delen, vanuit huis werken mogelijk! Studierichting fin./econ.

Info: mr. P.C. Kooij, M.06 54637077346Email: kooij@developingcountries.nl

Web: www.developingcountries.nl/vacature

folia 081212.indd 2 05-12-2008 11:28:39

Ben jij een High Potential?

www.dekortstewegnaardetop.nl

Partners van BestGraduates 2009

BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

Voor het secretariaat van onze onroerend goed- en arbeidsrechtsectie zijn wij op zoek naar een:

Secretaresse (M/V)(fulltime/parttime)

Van de juiste kandidaat verwachten wij:

een uitstekende beheersing van de Nederlandse taal in woord en geschrift accuratesse �exibele instelling

Voor een goed evenwicht tussen studeren en werken, is het mogelijk om deze functie als duobaan te vervullen. Een beschik-baarheid van minimaal 16 uur per week is hierbij wel een vereiste.

Wij bieden een prettige, informele sfeer in een enthousiast team en een marktconform salaris.

Indien bovenstaande functie je aanspreekt nodigen wij je van harte uit om te solliciteren.

Jouw sollicitatie met curriculum vitae kun je richten aan mevrouw I. Casper-Araújo, Wintertaling advocaten en notaris, Postbus 7919, 1008 AC, Amsterdam.

Wij zien jouw sollicitatie graag binnen twee weken na verschijning van dit blad tegemoet.Uiteraard kun je ook digitaal solliciteren via onze website: www.wintertaling.nl.

Wintertaling is een jong en enthousiast advocaten- en notariskantoor gevestigd aan De Boelelaan 7 te Amsterdam, gespecialiseerd in onroerend goed, arbeidsrecht en personen- en familierecht.

StudiJob bedanktopdrachtgevers en uitzendkrachten

voor de prettige samenwerking en wenst iedereen

�jne feestdagen en

een spetterend 2009!

Neem een abonnement ■ Surf naar volkskrant.nl/studenten

(dit aanbod geldt alleen voor uitwonende studenten t/m 27 jaar)

Studenten50%

korting

volkskrant.nl/studenten

Leuk werk!Developing Countries consultancy b.v. zoekt per direct:

Student-marktonderzoeker

Voor internationaal kwalitatief desk-research en coördinatie van werkzaamheden.

Gemid. 1 dag per week, flexibel in te delen, vanuit huis werken mogelijk! Studierichting fin./econ.

Info: mr. P.C. Kooij, M.06 54637077346Email: kooij@developingcountries.nl

Web: www.developingcountries.nl/vacature

folia 081212.indd 2 05-12-2008 11:28:39

Folia 15 | 9

Amsterdam’s sex work industry has undergone dras-tic transformations that have reorganized, reformed, regulated, and ultimately re-imagined this sphere of city life. A focus on recent – and drastic – transforma-tions that have occurred, and continue, in Amster-dam’s Red Light District, will illuminate a complex institutional trajectory, leading toward the sex work industry that we recognize today: as a profession-to some; a moral obstacle-to many; a source of revenue-for honest, as well as crooked entrepreneurs; and, as a central focus of social, political, economic, legislative and ideological discourses, debates and reforms. It is through this economy of discourses that institutions may be revealed and abstracted from the broader con-

text of the city and the world. It is hypothesized that the changing image of Amsterdam’s sex work industry is the outcome of institutional arrangements that re-define and re-inscribe social positions, normal percep-tions and dominant ideologies upon social actors and their identifications with and of their social world.

T H e C H A N G I N G F A C e S O F A M S T e R -

D A M ’ S ( D e ) - S e x U A L I z e D S P A C e S

The policies and reforms that circumscribe the behav-iours of Amsterdam’s sex workers and their pro-fessional lives reveal a paradox within the common perception of a liberal, tolerant Amsterdam that is ingrained in the global mind’s eye. This is to say, it is presumptive to ascribe a liberal ideological framework to a city that is constructed and constrained by policies and laws that reflect a liberalist imperative; moreover, a closer look at the authorization of these liberal strat-egies will shed light on the underlying ideals and val-ues that foreground Amsterdam’s strategic – perhaps pragmatic – and in the end, seemingly liberal strives towards an established, normative and regulated social order. From the beginning, prostitution was a social inevita-bility that was perceived of as dishonourable yet inexo-rable within the public domain. While it was highly regulated, and at times, subject to legal control, it was circumscribed by cultural discourses, more than legal or political mandate. This is evidenced by the strict

moral codes that dominated the public perception of prostitution, with the rise of Calvinism, and later, through bio-political domination, extending into pub-lic, everyday life. However, it is essential that we do not overlook the implications of the Dutch Golden Age, when prostitu-tion itself became a highly socio-economic sphere of influence, amidst the 16th and 18th centuries’ modes of coercive social and ideological control. Not only does this intermittent era reveal the economic insti-tutional prerogative over religious and moral ide-ology, but it suggests a current outlook on how sex work is considered today; this is most noticeable in economic considerations that inherently underwrite

overt ideological expressions in political, legal and socio-cultural discourses. Needless to say, prostitu-tion cannot be understood through reductive recourse to its economic context, but economics have consis-tently provided the lens through which prostitution could or could not be seen. Today, it can be considered quite comparably, if we confront the political and legal reforms that have and will continue taking shape in Amsterdam’s Red Light District. In the end, the city will uphold its liberal, tolerant façade along with its (reduced) world-renowned pros-titution industry. Tourists will still contribute to the city’s economy, which has always benefited from pros-titution, and they will perhaps contribute even more through the new high-class establishments that have been structured into the sexualized space.If the original dilemma that confronted the collec-tive in Amsterdam was criminality in the Red Light District, the authorities on this issue have decided to resolve the problems in such a way that everybody ben-efits, except for the displaced sex workers. l

Gail M. zuckerwise is masterstudent Cultural Analysis.Dit stuk is een sterk ingekorte versie van het artikel ‘Women sold their bodies but the city sold out’. Het hele artikel, en andere artikelen geschreven door stu-denten aan de Universiteit van Amsterdam, lees je in Amsterdam Social Science (www.socialscience.nl).

Tolerance, strategy or pragmatism?In the Amsterdam Red Light District, things aren’t what

they seem, according to Gail M. Zuckerwise.

voorpublicatie

scri

pti

e

Suzanna van de Graaf (23) doet de master arbeids- en organisatiepsychologie. Voor haar bachelor-scriptie Psychopaten in organisaties won ze de nationale scriptieprijs 2008.

‘Bij de bachelor psychologie moet je in het derde jaar een werkstuk schrijven over een voorgeschre-ven onderwerp. Ik zag ‘psychopaten in organisaties’ op de lijst met onderwerpen staan en hoewel ik me er toen nog niet zo veel bij kon voorstellen, was ik meteen geïnteresseerd. Mijn begeleider, Marc Scha-bracq, heeft me goed op weg geholpen met tips over onderzoeksliteratuur. Ik heb veel boeken gelezen van bekende onderzoekers als Hare en Babiak, maar ook artikelen over hoe psychopaten in de geschiede-nis gezien en behandeld werden. Ik kwam er achter dat bij organisaties veel psychopaten kunnen bin-nenkomen omdat het voor hen een zeer aantrek-kelijke omgeving is. Psychopaten zoeken namelijk plekken waar ze iets te winnen hebben, bijvoorbeeld macht, geld of seks. Binnen een organisatie kunnen ze frauderen of collega’s tegen elkaar uitspelen en in een kwaad daglicht stellen. Psychopaten hebben een soort persoonlijkheidsstoornis waardoor ze het leven als een machtsspelletje zien. Ze voelen geen empa-thie, berouw of schuldgevoel en zijn bovendien erg charmant, waardoor ze al snel worden aangenomen en vertrouwd. In mijn scriptie heb ik onderzocht hoe psychopa-ten het beste buiten organisaties gehouden kunnen worden en opper ik verbeteringen voor sollicitatie-procedures. Zo worden er tegenwoordig nauwe-lijks meer referenties gecheckt, terwijl dat juist een goede manier is om een psychopaat te ontmaskeren. Op het eerste gezicht kunnen psychopaten namelijk heel goede sollicitanten lijken. Ze houden een goed verhaal en op hun cv zetten ze allemaal interessante banen en diploma’s, maar vaak is daar helemaal niets van waar. Door referenties na te bellen kan een werkgever de achtergrond van een sollicitant chec-ken en komt hij er al snel achter als er iets niet klopt. Daarnaast helpt het om als werkgever het sollicita-tiegesprek goed voor te bereiden en geen standaard-vragen te stellen. Een psychopaat kan goed inspelen op vragen die altijd worden gesteld, maar krijgt het moeilijker als het gesprek de diepte in gaat. Toen ik mijn scriptie eenmaal had afgerond, heb ik me aan-gemeld bij www.scriptiewinkel.nl. Via die site is mijn onderzoek ingestuurd voor de nationale scriptieprijs. Op de uitreiking tijdens de Nederlandse Carrière Beurs en hoorde ik dat ik de eerste prijs van 3500 euro had gewonnen. Ik heb nu alleen nog zo’n grote nepcheque, maar als het goed is wordt het geld bin-nenkort op mijn rekening gestort en dan ga ik met mijn vriend op reis.’ (Julie de Graaf )

foto

: Bob

Bro

nsho

ff

Suzanna van de Graaf

Folia 15 | 9

In the end, the city will uphold its liberal, tolerant façade along with its (reduced) world-renowned prostitution industry

10 | Folia 15

‘Hoogopgeleiden worden vaker vervolgd dan ande-ren. Ze nemen minder snel een blad voor de mond en zijn daardoor bedreigend voor dictaturen. Het is onze ereplicht om ze te steunen.’ Voormalig minister-president Ruud Lubbers (69) was vier jaar lang hoge commissaris voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR) en is alweer twee jaar voorzitter van het UAF. De invloedrijke minister van staat zet zich in voor de 2500 asielzoekers en vluchtelingen die met steun van de stichting studeren en aan een baan wor-den geholpen.Bij zijn aantreden in 2006 noemde hij het Neder-landse vreemdelingenbeleid verkrampt. ‘De aanslagen in New York en de moorden op Fortuyn en Van Gogh hebben ervoor gezorgd dat een belangrijke stroming in de samenleving het welletjes vindt met de aantallen migranten in ons land. Mede daardoor is er, ondanks het oplopende tekort aan kenniswerkers, weinig oog voor het vele talent onder vluchtelingen. Het Ministe-

rie van Justitie zegt wel dat de echte vluchtelingen hier mogen blijven, maar laat er zo weinig mogelijk binnen en wijst er zo veel mogelijk uit. De grote vraag is hoe we die kramp te boven komen.’

Lubbers is ervan overtuigd dat participatie de sleutel is. ‘Migranten moeten meedoen met de samenleving. Daardoor wennen mensen aan elkaar, zonder dat ze het gevoel krijgen dat ze hun eigen religieuze en cultu-rele achtergrond moeten opofferen. Dan kun je voorbij die vrees komen.’Begin november, bij de première van de rondreizende muziektheatervoorstelling Excellence in exile (zie kader), vroeg hij de regering om ‘twee cadeaus’. In de eerste plaats hoopt hij dat vluchtelingen die in Nederland afstuderen straks automatisch een permanente ver-blijfsvergunning krijgen. Zolang ze nog in de asielpro-cedure zitten, krijgen ze die niet en mogen ze niet aan het werk. Maar ze kunnen ook niet worden toegela-

ten als kennismigrant, want daarvoor zouden ze eerst terugmoeten naar hun eigen land. Een ‘malle regel’, vindt hij, die snel moet worden afgeschaft. Een stap verder gaat het UAF-voorstel om, samen met de Amerikaanse zusterorganisatie Scholars at risk, tientallen kenniswerkers en wetenschappers in Nederland toe te laten. Lubbers: ‘Dat kunnen bijvoor-beeld mensen zijn die vastzitten in een kamp op de grens tussen Irak en Syrië, en die bekend zijn bij de UNHCR.’ Het UAF is bereid om voor de regering uit te zoeken of deze vluchtelingen inderdaad een waar-devolle bijdrage aan de samenleving kunnen leveren. Zo ja, dan zorgt het ook voor hun verdere begelei-ding. Lubbers: ‘Wij staan als het ware garant voor ze en dat kan Justitie een hoop werk schelen. Daar hebben we de steun van onze donateurs bij nodig, maar ook de instellingen die hun een baan aanbieden. Want die mensen moeten hier wel kunnen werken.’ Hij zal de

Door: Hein Cuppen/HOP

De stichting Vluchteling-Studenten UAF viert haar zestigjarig bestaan. Ze wil wereldwijd tientallen

bedreigde academici uitnodigen om in Nederland te komen werken. Maar dat lukt alleen als

de universiteiten en hogescholen hun steentje bijdragen, zegt voorzitter Ruud Lubbers.

De kerstwens van Ruud Lubbers

interview

‘Ik wilde laten zien uit welke wereld vluchtelin-gen vertrekken. Een wereld waar geen licht is, geen water, waar de lijken soms op straat liggen, waar geen toekomst meer is.’ Acteur en oud-UAF-student Bright Omansa Richards vluchtte achttien jaar gele-den uit het door burgeroorlogen geteisterde Liberia. Nu speelt hij, samen met Adelheid Roosen en Elsa May Averill, de hoofdrol in Excellence in Exile. Het stuk, geregisseerd door Paul Koek van muziektheaterge-zelschap De Veenfabriek, is deels gebaseerd op per-soonlijke ervaringen van vluchtelingen als Richards. Het resultaat is een levendige en bij vlagen ook humo-ristische voorstelling over de chaos van oorlog, het eeuwige wachten op een verblijfsvergunning en het opbouwen van een nieuw leven. Vrolijke wereldmu-ziek en een verstilde harp wisselen het gesproken spel af. Begin november was de première in Utrecht onder toeziend oog van koningin Beatrix, sinds 1961 beschermvrouwe van het UAF. Na afloop volgde een daverend applaus. Maar misschien nog wel bevre-digender waren de mensen die na de voorstelling op hem afkwamen, vertelt Richards. ‘Mensen uit Rwanda, Somalië, die mijn verhaal over de oorlog en het overleven in vluchtelingenkampen herkenden. En

ook Nederlanders die een inkijk hadden gekregen. En dat is mijn doel: geen medelijden opwekken, maar door middel van een dichterlijke vertelvorm de verha-len voor iedereen toegankelijk maken.’Een bijzondere rol is weggelegd voor de voormalige secretaris-generaal van de VN, Kofi Annan, die via een groot scherm zijn bijdrage levert. Richards: ‘Kofi Annan plaatst onze boodschap in een groter geheel. Legt uit dat mensen niet zomaar huis en haard verlaten maar hier zijn met een bepaalde droom.’ Zijn eigen droom wist Richards uiteindelijk mede dankzij de hulp van UAF te verwezenlijken. In Liberia speelde hij al toneel en verscheen hij regelmatig op televisie. ‘En toen vroe-gen ze hier: wat wil je in de toekomst doen? Dat was een heel ingrijpende vraag. Die toekomst moest ik opnieuw gaan opbouwen.’ Via UAF kreeg hij een begeleider voor de eerste stappen. ‘Ik heb veel aan haar gehad. Toen ik down was heeft ze me aangemoedigd om al mijn krach-ten te bundelen en op auditie te gaan voor de toneel-school. En tot mijn grote geluk werd ik aangenomen.’Na voltooiing van zijn studie vond hij zijn plek op het geliefde podium terug. Momenteel werkt hij bij het RO theater in de productie Romeo & Julia. En straks gaat hij nog enkele keren met Excellence in Exile het land in. Richards schreef een deel van de voorstelling

en borduurt hier nu op verder in een nieuw stuk: De gestolen toekomst. ‘Over hoeveel moeite het kost om een plek te veroveren in een nieuw land. Ik wil mensen uitnodigen om deelgenoot te worden van de leefwe-reld van vluchtelingen.’ (Femke Bakkeren/HOP)

Excellence in Exile is op 22 januari 2008 te zien in de Stadsschouwburg Amsterdam, zie voor meer infor-matie: www.uaf.nl

Excellence in Exile, het verhaal van vluchtelingen

Bright Omansa Richards

Folia 15 | 11

universiteiten en hogescholen binnenkort in een brief vragen om jaarlijks één à twee vluchtelingen uit te nodigen en tijdelijk te benoemen. ‘Dan heb je er bin-nen een paar jaar zo’n tien per instelling rondlopen.’Wat vindt hij van de kritiek dat Nederland daarmee het talent uit ontwikkelingslanden wegkaapt en een ‘braindrain’ veroorzaakt? ‘Onzin! Je moet uitgaan van de vrijheid van mensen. De overheid moet zich niet bemoeien met de vraag hoe mensen hun leven inrich-ten, met wie ze trouwen en waar. De ervaring leert ook dat het niet werkt. De Berlijnse muur bijvoorbeeld was geen goed idee, hoewel DDR-leider Erich Honec-ker dacht dat hij patriottisch bezig was. Zo moet ook

Nederland zichzelf niet wijs maken dat het iets goeds doet door te zeggen: u moet daarheen. Natuurlijk is het prachtig wanneer vluchtelingen later iets goeds willen doen in hun land van herkomst. Maar dat moet een vrije keuze zijn.’Ook kan hij weinig met het verwijt dat het UAF zich niet inzet voor mensen die intellectueel niet in staat zijn een hoger onderwijsdiploma te halen. Lubbers: ‘Dat vind ik een verkeerde gedachtegang, want dan zou je het goede niet doen uit angst voor onrechtvaar-digheid.’ Toch heeft het UAF zich in de loop der tijd verbreed: het steunt nu ook vluchtelingen op hbo- en mbo-4-niveau. ‘Wie dat niet aankan, wordt door

andere clubs geholpen en daar werken we goed mee samen.’ Lubbers is positief over de eerste reacties op de ‘cadeautips’ die hij begin november gaf. ‘We heb-ben signalen dat de verkrampte spieren wat beginnen te ontspannen. De staatssecretaris van Justitie was bij de première aanwezig. Ze kroop niet weg en nam ons na afloop terzijde. We hebben afgesproken dat we er over door gaan praten.’Minister Plasterk heeft het talent van de UAF-cliënten ‘nog niet echt ontdekt’, zegt Lubbers. ‘Hem zien we nog te weinig. Dat is jammer, want het zou goed zijn als hij onze oproep aan de universiteiten en de hoge-scholen zou steunen.’ l

De kerstwens van Ruud Lubbers

foto

’s: S

oray

a Eb

rahi

mi

Ruud Lubbers: ‘Het is onze ereplicht om hoogopgeleide vluchtelingen te steunen’

12 | Folia 15

Gadget: ‘Mijn motor, een Moto Guzzi California waarop ik al 25 jaar toer. Poetsen en sleutelen doe ik weinig, ik moet boeken lezen.’

Boek: ‘Boeken lezen is mijn pas-sie. Het belangrijkste boek is À la recherche du temps perdu van Proust. Lezen ervan is een beklimming van een bergtop vanwaar je de hele literatuur overziet. Dat is onzin natuurlijk, maar het geeft wel een wow-gevoel. Het mooiste boek is To the lighthouse van Virgi-nia Woolf. Het grappigste boek is Lac van Echenoz, een postmo-derne pastiche op een detective-roman, vol absurde dingen als een camera gemonteerd op een vlieg. Het beste, meest heftige en span-nendste boek dat ik ooit gelezen heb, is Light in August van Faulk-ner. Het is rauw, zinnelijk, pervers soms. Het thema is de raciale one drop rule, die in het merg zit van de zuidelijke staten van de VS. De hoofdpersoon is verwekt door een latino met een druppel zwart bloed in zijn aderen. Hij wordt gebrandmerkt als outcast, waar-bij zijn witte opa gruwelijk wraak neemt voor de misstap van zijn dochter. Het is een vooroorlogs boek maar nog hoogst actueel. Je snapt na lezing wat een won-der het is dat Obama president is geworden.’ Muziek: ‘Folk songs van Luciano Berio, een van de grootste twin-tigste-eeuwse moderne compo-nisten, is een caleidoscoop van volksliedjes uit allerlei landen. Ze zijn vanuit een experimen-tele gevoeligheid geselecteerd en bevredigen de veeleisende muziek luisteraar.’

Theater: ‘Het absurde en heftige werk van de Gentse toneelmaker Erik de Volder. Hij haalt tot op

het bot uit de acteurs wat er inzit. Liefst zit ik vooraan, zodat ik ze zie zweten en ademen. Een voor-stelling mag veel vragen van de kijker.’

Film: ‘Heimat 1, een complex en lekker langzaam verteld epos. Ontroerend is de ontreddering bij de familie na het plotselinge vertrek van de hoofdpersoon. De titel is dubbel. De Heimat wekt gevoelens van nostalgie maar ook haat jegens het dorpse leven. Die dubbelheid is herkenbaar en hoort bij de globalisering. Ik voel me een kosmopoliet en tegelijk is Amsterdam het werelddorp waar-naar ik kan verlangen.’

Afknapper: ‘Dat het Stedelijk Museum zo lang dicht is, daar kan ik met mijn verstand niet bij. Het zou een nationaal schandaal moeten zijn. Het maakt wantrou-wend. Straks laten ze het mis-schien wel definitief verdwijnen.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student moleculaire biologie Zil-lah Kaptein, die ik in de college-zaal vaak lichtjes geamuseerd zie kijken.’ (Hans van Vinkeveen)

Light in AugustChunglin Kwa, docent van de minor wetenschap, technologie en samenleving:

het beste

Reli-geinReligulous; première: 11 december

Aan het begin van zijn documentaire Religulous zegt Bill Maher dat hij wil snappen waarom mensen geloven. De Amerikaanse stand-up komiek en tv-persoonlijkheid is overtuigd atheïst. Hij kan er simpelweg niet bij dat mensen zich aansluiten bij een religie; dat ze het rationele laten varen voor het spirituele. Voor een ongelovige als Maher is het goddelijke namelijk per definitie fictie. Onder regie van Larry Charles, de man achter de Borat-film, probeert Maher religie op komische wijze onder handen te nemen. Hij reist de hele wereld over op zoek naar antwoord op zijn vragen. De film biedt een keur aan interviews en ontmoetingen, aaneengeregen door een Michael Moore-achtige ironische vertel-stijl. En net als in Moores films is niet het onderwerp maar de interviewer, in dit geval Maher, de grootste ster. Religulous is een stuk minder subtiel dan Michael Moores films (voor zover je die subtiel kunt noemen). Mahers openingsvraag wekt de verwachting op dat er een spannende dialoog tus-sen hem en gelovigen volgt. Maar wat volgt is eerder een monoloog. Zo laat hij mensen niet uitspreken, vooral als ze zijn mening niet delen. De gelovigen die hij spreekt zijn veelal hypergelovig of anderszins excentriek. ‘Normale’, gematigde gelovigen blijven grotendeels buiten beeld. Als ze er al zijn, zet regis-seur Charles suggestieve montagetruc-jes in om relativerende uitspraken te ridiculiseren.Kort door de bocht als deze aanpak is, het is dragelijk omdat Mahers doel-witten – Amerikaanse wedergeboren

christenen, mormonen, de Scientology – zulke dankbare voorbeelden bieden van religieuze naïviteit. Een dommige Amerikaanse senator de evolutie horen ontkennen, of een gekke tv-predikant zien beweren dat hij de reïncarnatie van Jezus is, het is kostelijk vermaak. Dit soort lolligheid wordt al snel ver-ruild voor bijtende aanvallen. Zo wordt de film voor Nederlanders pikant als Maher ons land aandoet. Hij laat Geert Wilders zonder weerwoord zijn bekende zegje doen over de moslimdreiging. Als de Amsterdamse wethouder Fatima Elatik vervolgens Wilders standpun-ten wil relativeren, nota bene op de plek waar Theo van Gogh werd vermoord, versnijdt Maher haar uitspraken met beelden van islamitische zelfmoordaan-slagen. Uiteindelijk predikt Maher geen anti- of ongeloof maar twijfel; mensen moe-ten zich niet vastbijten in één idee maar accepteren dat we veel gewoon (nog) niet kunnen weten. Dat is een lovens-waardige gedachte. Grappig gebracht of niet, het is jammer dat ze verstopt gaat achter een eenzijdig, simplistisch en soms onnodig aanstootgevend geheel. (René Glas)

Religulous (VS, 2008)Regie: Larry CharlesMet: Bill Maher

foto

: Han

s van

Vin

keve

en

Chunglin Kwa

film

Folia 15 | 13

Heden ten dage wordt muziek gemaakt met laptops, mengpa-nelen, draaitafels en drumcom-puters, back in the day was er alleen Bob Dylan en co, een man met een gitaar en, desgewenst, een mondharmonica. Dat singer-songwriters allang niet meer aan dit archetypische en romantische beeld van poor lonesome cowboy vol-doen, betwijfelt niemand, al blijft singer-songwriter zijn over het algemeen een eenzame bezig-heid. Het Amsterdam Songwriters Guild, een verbond van, je raad het al, Amsterdamse songwriters, speelt hier handig op in. In februari 2005 ontstond er kortstondig een kleine songwri-terscène rond Wil’s Café in de Jordaan. Dit was echter van korte duur, aangezien Wil’s Cafe aan het eind van diezelfde maand failliet ging. Amsterdamse songwriters Ro Halfhide en Maarten de Mink hadden echter de smaak te pak-ken gekregen en begonnen meer optredens voor beginnende song-writers te organiseren. Aangezien er in die tijd meer vrouwelijke dan mannelijke songwriters waren, werd vrouwencafé Sappho uitge-kozen als podium voor een female songwriteravond. Bij Sappho had-den ze echter liever een open song-writersavond, en dan ook nog eens wekelijks. Zo geschiedde, en het Amsterdam Songwriters Guild (ASG) was een feit. Het ASG ontpopte zich tot kataly-sator van de songwriterscène, een tot dat moment vrijwel afwezig

genre in het Amsterdamse live-muziekaanbod. Songwriters zaten voorheen eenzaam liedjes te schrij-ven op hun zolderkamers, zonder plek om op te treden of kennis om aan zo’n plek te komen. Het ASG voorzag in beide noden. Het zorgde ervoor dat songwriters elkaar ontmoetten, en wisten na de wekelijkse avond in Sappho ook een vaste avond in café De Doelen en eetcafe Skek te organiseren. ‘Kroegen kregen door dat het goed was voor hun omzet om open mic sessies te organiseren,’ aldus Half-hide in een interview met muziek-site Musicfromnl. Het ASG heeft songwriters geen windeieren gelegd: zo wonnen Lucky Fonz III en Leine in respec-tievelijk 2006 en 2007 de Grote Prijs van Nederland in de categorie singer-songwriter. Een van hun gildegenoten, Robin Block en The Woodwards, kan komend week-end om 13 uur in hun voetspo-ren treden wanneer de finale van de Grote Prijs wordt gehouden in Paradiso. Een groot gedeelte van de rest van het Amsterdam Song-writers Guild vertoont zijn kunsten elders in de stad tijdens de eerste editie van Club Canapé. Dit mini-festival wordt georganiseerd door het befaamde Live In Your Living Room, en een keur aan songwri-ters zal optreden in diverse woon-kamers in Amsterdam. Mocht je echt een hekel hebben aan singer-songwriters dan verwijs ik je graag naar de finales van de Grote Prijs in de andere catego-rieën, Hiphop/R&B, Pop/Rock, en Dance/Producers, ook allemaal op 13 december. (HvdM)

Grote Prijs van Nederland, zie www.groteprijsvan.nlClub Canapé 12,13,14 december in diverse huiskamers, zie www.liveinyourlivingroom.nl/clubcanape.html

Back to basicsFinale Grote Prijs van Nederland, 13 december

uit

Dikke kortingeetcafé Skek, zeedijk 4-8

Dit stukje is voor hem of haar die Skek nog niet heeft ontdekt. Het culturele eetcafé is door studenten opgezet in de zomer van 2006. Nu, een dikke twee jaar later, doe je er goed aan vooraf te reserveren: Skek is waanzinnig popu-lair. Met mijn broer en zus stap ik er binnen op een herfstige dinsdagavond. De inrichting is simpel maar gezellig: links een stevige eikenhouten bar, in de hoek bij het raam een zitje met kus-sens op de grond, verder in de zaal hou-ten tafeltjes die vrolijk beschilderd zijn. Een trapje leidt naar een klein eetzaaltje boven waar je met een groep van maxi-maal acht mensen kunt eten. Een beetje vol en warm en je moet er gebukt naar je plekje lopen, maar wel heel knus! Beneden in de linker zaal is het koeler en ruimer. De muren zijn wit en behan-gen met kunst van beginnende, maar geen slechte, kunstenaars. De schilde-rijen worden beschenen door grappige ouderwetse schemerlampjes die zich als spotjes voordoen, terwijl op de tafels olielampjes branden. Grote ramen bie-den uitzicht op de Zeedijk. We beginnen met een van de verschil-lende lekkere bieren van de tap. Later bij het eten drinken we wijn die in Picar-die-glaasjes wordt geserveerd. De bediening bestaat uit vriendelijke studenten, geen standaardtypes, die snel maar ontspannen serveren. Mijn familieleden bestellen typisch eetcafé-eten: een hamburger met sla en friet. De Skekfriet is fenomenaal: friet in de schil, zelfgemaakt en niet te vet. We smullen van de flinke portie die we krij-gen. De mediterrane hamburger wordt opgeleukt met dragonmayonaise en tomatensalsa. Maar er staan ook span-nendere gerechten op de kaart: waar

kun je tegenwoordig nou pastinaakpu-ree en schorsenerenchips krijgen? Ik ga zelf voor het – vegetarische – bla-derdeegtaartje met paddenstoelen, wortel, courgette en salade: een flinke wilde mix van verse seizoensgroente. De beloofde salie proef ik er niet echt in terug, maar smaakvol is het zeker. Bovendien vult het behoorlijk: een toe-tje hoeven we echt niet meer. In plaats daarvan nemen we een kopje Mr Jones-thee, want het espressoapparaat is stuk. Dat is wel jammer. Het is behoorlijk druk en in de hoge ruimte klinkt al het geklets als in een galmend zwembad, veel kabaal. Dus stappen we maar weer op tijd op, ook al is er na het eten nog genoeg te doen bij Skek: er zijn veel bordspelle-tjes. De rekening is door de dikke stu-dentenkorting goed te betalen. Als we het restaurant uitlopen, stappen we langs de open keuken en zwaaien nog even naar de koks die zo lekker, vers en veel voor ons hebben gekookt. Klasse. (Geertje Haverkamp)

Stijl: cultureel, studentikoosEten: eetcafé-eten met een originele draaiPrijs: hoofdgerecht tussen E12,00 en E13,75: met 33 procent korting voor studenten (alleen op het hoofdgerecht)Bediening: snel en zeer vriendelijk

eten

foto

: Won

Tui

nem

a

OPROEPBen je (betaalbaar) uit eten geweest?Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten (maxi-maal €50,-) van het etentje vergoed.

14 | Folia 15

Door Julie de Graaf

Wekenlang werden handtekeningen verzameld tegen het plan van het College van Bestuur

(CvB) om studenten die extra vakken volgen meer collegegeld te laten betalen. Op 3 december

werden ze aangeboden aan bestuursvoorzitter Karel van der Toorn. Een sfeerverslag.

‘Niet nu, niet straks, geen ambitietaks’

demonstratie

Ruim 400 studenten hadden zich op 3 december verzameld op het Binnengasthuisterrein om deel te nemen aan de manifestatie ‘Diploma innen? Ga maar pinnen’, gericht tegen de plannen van het CvB om stu-denten die extra vakken of een tweede studie willen volgen meer collegegeld te laten betalen. De bestuurs-leden van de Asva, de Centrale Studentenraad (CSR) en de facultaire studentenraden, die de manifestatie gezamenlijk hadden voorbereid, enthousiasmeerden de eerst wat stille menigte met pakkende leuzen als ‘Niet nu, niet straks, geen ambitietaks’ en het die mid-dag nog vaak gezongen liedje: ‘Karel mag ik afstude-ren, ja of nee, moet ik dan nog geld betalen, ja of nee’. Bovendien was er een heuse Van der Toorn look-a-like aanwezig – de 21-jarige politicologiestudent Jasper van Veen – die de leuzen moest aanhoren. Het platform Behoud Extra STudiepunten (BEST) had zevenduizend handtekeningen verzameld tegen het plan van het CvB. Toen de sfeer er eenmaal goed in zat, vertrokken de protestanten onder politiebegeleiding naar de Dam. Daar werd de toegestroomde menige vanaf een klein podium toegesproken door vertegen-woordigers van de landelijke studentenbonden ISO en LSVb, docent politicologie Maarten Poorter en stu-dente politicologie Sarah van Ierlant. Allen waren zij – uiteraard – fel tegenstander van de ‘ambitietaks’.Tot slot was het woord aan Asva-voorzitter Martijn Weeda. Hij vertelde dat hij de manifestatie niet alleen

zag als een protest tegen de ambitietaks, maar als het levende bewijs van de maatschappelijke betrokkenheid van studenten. Weeda: ‘Iemand zei mij laatst dat mijn generatie nergens meer in gelooft. Vandaag laten we zien dat studenten wel degelijk idealen hebben! Van-daag trekken we een grens en vragen het College van Bestuur: Geef ons de mogelijkheid om te excelleren en het beste uit onszelf te halen!’Na de speeches op de Dam trok de stoet luidkeels demonstrerend naar het Maagdenhuis. Studen-ten sociologie Eveline Smit (21) en Roxy Merrell (19) schreeuwden uit volle borst mee en hadden zelfs een megafoon en protestborden meegenomen. Smit: ‘Ik vind deze ambitietaks echt belachelijk. Studenten worden afgerekend op de financiële problemen van de UvA, maar daar hebben we helemaal niets mee te maken!’ Merrell: ‘Het is echt een slecht idee. De meer-derheid van de studenten wil nu al geen extra vakken volgen, laat staan als ze er geld voor moeten betalen.’ Filosofiestudent Pim van Heijden (20) liep in stilte mee met de tocht. Van Heijden: ‘Ik ben niet zo van al dat geschreeuw, maar ik vind het wel belangrijk dat mensen laten weten wat ze van deze plannen vinden. Ik loop vandaag mee omdat ik geloof dat meningen waardeloos zijn als je er niets mee doet.’Onder luid boegeroep en gefluit kwam CvB-voorzit-ter Karel van der Toorn het bordes van het Maagden-huis op. Terwijl de menigte studenten ‘Waar blijft die

toezegging’ bleef herhalen, liet een bijna onverstaan-bare CSR-voorzitter Karsten Meijer weten dat ook hij het onzinnig vond om ambitieuze studenten extra te belasten. Vervolgens boden de voorzitters van de facultaire studentenraden zeven zakken vol handte-keningen aan en was het woord dan eindelijk aan Van der Toorn. Hij kondigde aan het eens te zijn met de studenten en kwam met een voorstel. Van der Toorn: ‘Ik ben bereid de plannen van tafel te vegen, maar dan moeten jullie niet meer tegen dit CvB proteste-ren, maar tegen de minister van Onderwijs. Boven-dien wil ik met jullie afspreken dat jullie constructief denken en meehelpen om nieuwe plannen te maken.’ Van der Toorns voorstel werd met gejuich ontvan-gen waarna de menigte ‘op naar Den Haag’ begon te scanderen. De voorzitter van het CvB verdween ver-volgens met Karsten Meijer en Martijn Weeda in het Maagdenhuis om een handtekening te zetten onder zijn voorstel. Toen Meijer en Weeda weer naar buiten kwamen, dankten zij de studenten voor hun steun. Weeda: ‘Laten we vooral niet vergeten dat het jullie zevenduizend handtekeningen waren die hiervoor hebben gezorgd! Meijer liet weten blij te zijn met het voorstel, maar ook dat de strijd nog niet gestreden is. Meijer: ‘We moeten blijven nadenken over wat we gaan doen aan het hui-dige regeringsbeleid. Laten we daar morgen over ver-der denken, en vandaag deze overwinning vieren!’ l

foto

’s: B

ram

Bel

loni

‘Niet nu, niet straks, geen ambitietaks’

Folia 15 | 15

Patiënten die zich door hun arts behandeld voelen als een nummer. Medische fouten door artsen die niet goed samenwerken of hun vakliteratuur niet bijhou-den. Dit soort problemen hebben te maken met wat in de wereld van de geneeskunde ‘professioneel gedrag’ wordt genoemd. De laatste weken is er weer veel aandacht voor dit onderwerp, omdat een landelijke werkgroep van hoogleraren wil dat geneeskundestu-denten die een onvoldoende scoren voor professioneel gedrag, van de opleiding verwijderd kunnen worden. ‘Het gaat niet om veel studenten. Misschien één a twee per jaar. Maar zij zijn wel heel zichtbaar,’ vertelt psy-chiater en hoogleraar Jan Swinkels, die in het AMC het studieonderdeel ‘professioneel gedrag’ coördineert. ‘Er bestaat een relatie tussen hoe een student tijdens de opleiding scoort op het gebied van professioneel gedrag en het aantal tuchtzaken waar diegene later als arts mee te maken krijgt. En de fouten van het

handjevol artsen dat zich onvoldoende professioneel gedraagt stralen over de hele beroepsgroep uit. Want die fouten komen in de krant. Professioneel gedrag is eigenlijk de achilleshiel van de geneeskunde.’ Het draait bij professioneel gedrag om drie dingen, legt Swinkels uit: ‘Het eerste aspect is dat het van groot belang is dat je als arts je leven lang blijft leren. Je krijgt goed betaald, maar daar staat wel wat tegenover: de plicht om de kennis en vaardigheden binnen jouw vak-gebied continu bij te houden. En de kennis kunnen toe-passen op individuele patiënten. Artsen die voor alles altijd dezelfde oplossing hebben, zijn kwakzalvers. Of neem het geval van de doktoren die Sylvia Millecam behandelden door een zoutoplossing rond de tumor in haar borst te spuiten. Hoe kan je als arts een patiënt zo mishandelen? Het tweede aspect van professioneel gedrag is hoe je omgaat met collega’s en patiënten. Geneeskunde is samenwerken. Je moet kunnen luis-teren, niet te snel boos worden, en je zeker niet als een soort god gedragen. En het laatste aspect is zelfreflectie. Ben je in staat over jezelf na te denken? Schat je je eigen

kunnen goed in? Een geneeskundestudent die nog nooit een infuus heeft gezet, moet niet denken: “O, dat kan ik wel, dat doe ik wel even.” Dat is zelfs strafbaar. Zoiets moet je leren onder begeleiding.’Dat er afgelopen maand zoveel media-aandacht was voor het onderwerp professioneel gedrag, vindt Swin-kels niet helemaal terecht. ‘Het AMC is twaalf jaar geleden al gestart met aandacht voor dit onderwerp. Ook in de opleiding. Het enige wat wij nu nieuw doen, is dat we professioneel gedrag formeel onderdeel van de opleiding maken. Wat betekent dat een student erop kan zakken.’

Als een student voor het onderdeel gedrag zakt, heeft dat niet meteen vergaande consequenties. Iemand van de opleiding verwijderen mag niet zomaar. Vandaar de recente oproep voor een wetswijziging. Swinkels: ‘Wij hebben voor het rapport uit 2002 gekeken naar de

mogelijkheid van zo’n wetswijziging. Maar het ligt niet gemakkelijk, vanwege het recht op onderwijs dat in de grondwet verankerd ligt.’ Tot de wet eventueel wordt aangepast, bestaat er wat Swinkels de ‘AMC-oplossing’ noemt: afdelingshoofden mogen studenten weige-ren die hun co-schappen bij hen op de afdeling willen komen lopen. En zonder co-schappen kan je geen prak-tiserend arts worden. Swinkels: ‘Met behulp van deze maatregel worden er binnen het AMC al tien jaar stu-denten tegengehouden die slecht scoren op professio-neel gedrag. Het is een elegante oplossing, al is het wel een juridisch monster. Het heeft ook een geweldig feed-forward effect, studenten nemen professioneel gedrag nu heel serieus.’ Het integreren van professioneel gedrag in de genees-kundeopleiding is niet eenvoudig. Gedrag is lastig te beoordelen; je kunt er niet zomaar een vak van maken waar een tentamen aan vastzit. Het AMC wil studenten gaan volgen door middel van een aantal meetmomen-ten gedurende de opleiding. Swinkels: ‘We denken aan zes tot acht meetmomenten, verspreid over de bachelor

en de master. Studenten moeten bijvoorbeeld een ver-pleeghulpstage volgen. Een ideaal moment om te kijken hoe zij met patiënten en met de staf omgaan. Ook het zogenoemde kleinschalige lijnonderwijs is een mooi meetmoment. Daarbij kan je kijken of de studenten een voldoende kritische houding hebben, en niet zomaar alles aannemen. Het is de bedoeling dat zo in de loop van de jaren een dossier wordt opgebouwd. Mijn com-missie mag die dossiers inzien en studenten individu-ele adviezen geven ter verbetering. Een moeilijk element hierbij is de privacy. Een student kan bijvoorbeeld last krijgen van beeldvorming. Ook kan het natuurlijk zijn dat iemands gedrag door bijvoorbeeld familieproble-men tijdelijk verandert. Het is dus bij de beoordeling belangrijk om te kijken: is dit een nieuw probleem? Kan het iets tijdelijks zijn? Of keert het regelmatig terug? En we gaan studenten niet alleen door docenten laten beoordelen; zij moeten ook elkaar beoordelen.’

Door de nieuwe lichtingen studenten aan te pak-ken, voorkom je niet dat er voorlopig nog steeds artsen rondlopen die niet goed scoren qua professi-oneel gedrag. Zouden er niet ook cursussen voor het bestaande personeel moeten komen? ‘Helemaal mee eens,’ beaamt Swinkels. ‘Maar onderschat het AMC niet. Er worden hier artsen verwijderd op basis van hun professioneel gedrag. Als het erop aankomt, is mevrouw Louise Gunning niet voor de poes [Gun-ning is bestuursvoorzitter van het AMC en decaan van de geneeskundefaculteit, NB]. Ik werk nu zelf 25 jaar in dit ziekenhuis. En ik kan je verzekeren dat het aan-tal slechte dokters dat hier rondloopt tegenwoordig minimaal is. Zo klopt het beeld dat chirurgen enorme macho’s zijn echt niet meer. In tegendeel. Chirurgen moeten tegenwoordig heel veel met anderen samen-werken. Het zijn gewoon heel aardige mensen. Ik heb dat recent in een visitatie van de coschappen chirurgie in ons huis nog eens zelf uit de monden van studenten gehoord. Wij moeten ten slotte als rolmodel voor de studenten functioneren.’Landelijk hebben diverse verenigingen voor genees-kundestudenten gereageerd op de recente bericht-geving rondom professioneel gedrag. Zij zijn het overwegend eens met het idee dat het belangrijk is om aandacht aan dit onderwerp te besteden. Maar over het idee van de wetswijziging om studenten onderwijs te kunnen ontzeggen zijn de meningen verdeeld. De ver-eniging voor geneeskundestudenten van de UvA, de MFAS, wilde ondanks herhaaldelijke verzoeken geen commentaar geven in dit artikel. l

De achilleshiel van de artsDoor Nadine Böke

Gedrag van studenten is sinds kort onderdeel van de geneeskundeopleiding. Een gesprek met Jan

Swinkels, coördinator ‘professioneel gedrag’ in het AMC, en lid van de landelijke werkgroep die

een rapport uitbracht over het onderwerp. ‘Hoe kun je als arts een patiënt zo mishandelen?’

geneeskunde

‘ De fouten van het handjevol artsen dat zich onvoldoende professioneel gedraagt, stralen over de hele beroepsgroep uit’

Problemen met studeren in verband met

een functiebeperking?

Voor informatie over studeren met een functiebeperking

kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl

De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080

De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463

een functiebeperking?

Voor informatie over studeren met een functiebeperking

Folia 15 | 17

Zenuwachtig loopt de jongen van de studentenorga-nisatie heen en weer. Hij grist een mobiele telefoon uit z’n broekzak en begint driftig te bellen. Als hij ophangt, schudt hij z’n hoofd. Een interview over het universiteitsleven in Nagorno-Karabach, dat gaat niet zomaar. ‘Eerst moeten we toestemming hebben van de rector,’ zegt hij. Maar de rector is er niet, en het is onduidelijk of hij de komende dagen nog terugkomt. Ook docenten, decanen en andere leden van de stu-dentenorganisatie zijn niet bereid te praten. Ze kijken op van hun bureau, luisteren geduldig naar de vraag, en schudden dan hun hoofd. Geen interviews.‘Iedereen is voorzichtiger geworden,’ zegt de tolk na de zoveelste afwijzing. ‘Een tijd geleden was er ook een journalist, en dat bleek een spion te zijn uit Azer-beidzjan. In zijn artikel schreef hij dat de studenten het helemaal niet naar hun zin hebben hier, dat ze onte-vreden zijn en het veel beter zouden hebben wanneer Nagorno-Karabach weer deel uit zou maken van Azer-beidzjan. Sindsdien durft niemand meer met journa-listen te praten.’

De hal van de staatsuniversiteit in Stepanakert, de hoofdstad van deze afscheidingsregio in Azerbei-dzjan, is helemaal leeg. De muren zijn kaal en een koffieautomaat is nergens te bekennen. Het gebouw staat midden in een woonwijk, waar de was hoog in de lucht wappert tussen de huizen. Nagorno-Karabach telt in totaal nog geen 138.000 inwoners, maar naast de staatsuniversiteit zijn er nog zo’n acht privé-uni-

versiteiten in de hoofdstad te vinden. Of zeven, of tien, niemand weet het precies. ‘Het ligt eraan welke insti-tuten je allemaal meerekent,’ zegt een student. ‘Om de haverklap wordt er weer een nieuwe universiteit in het leven geroepen.’Studeren in dit niet-erkende staatje in de Kaukasus is

vrijwel voor iedereen weggelegd. Als een toekomstig student z’n toelatingsexamen niet haalt, kan hij altijd iemand omkopen die zorgt dat hij alsnog binnenkomt. Iemand van het ministerie, van de toelatingscommis-sie, of gewoon degene die de cijfers controleert en de mogelijkheid heeft om daar wat mee te sjoemelen. ‘De tarieven zijn heel verschillend,’ vertelt Tamara (25), die niet met haar echte naam in Folia wil omdat ze bang is voor repercussies. ‘Rechten, economie en vreemde talen zijn de meest populaire studies. Het is heel duur om daar op niet-officiële wijze binnen te komen. Maar voor agrarische opleidingen hoef je geloof ik haast niks te betalen.’Ook tentamens zijn over het algemeen makkelijk te halen. ‘Vaak is een reep chocola of een fles drank al genoeg om een voldoende te krijgen,’ zegt Tamara. Een studente die ook niet met haar naam in de krant wil, vertelt dat ze als werkgroep regelmatig enveloppen met geld aan docenten overhandigen. ‘We weten precies wie het aanneemt en wie niet,’ glimlacht ze. Connec-ties willen ook wel eens helpen. ‘Als je ouders de docent kennen, kunnen ze hem opbellen. Als ze vragen: mijn dochter heeft morgen een tentamen, kun je haar een goed cijfer geven, dan lukt dat meestal wel.’In Nagorno-Karabach is een bul dus makkelijk gehaald. Voor intelligente studenten is dat soms lastig. Zij die niet willen betalen en ook geen con-

Intelligentie niet gewenstDoor: Jorie Horsthuis

Voor een reep chocola of een fles drank kan je in Nagorno-Karabach al een voldoende halen voor je tentamen.

Toch zijn er genoeg gemotiveerde studenten te vinden. ‘Ik zit zes dagen per week op de universiteit.’

reportage

Naamloos-8 1 09-10-2008 13:34:35Naamloos-9 1 28-11-2008 09:01:51

ingezonden mededeling

De staatsuniversiteit in Stepanakert

18 | Folia 15

necties hebben, krijgen geen hoge cijfers. Of ze de stof nou beheersen of niet. ‘Heel frustrerend,’ vindt Tamara. ‘Wij worden helemaal niet gestimuleerd om ons verder te ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor het vinden van een baan. Zonder geld of connecties kom je nergens. En als ze doorhebben dat je intelligent bent, willen ze je sowieso al niet hebben. Want dan kun je de positie van je meerderen in gevaar bren-gen.’Toch laten niet alle studenten zich uit het veld slaan door het systeem. In Nagorno-Karabach zijn genoeg gemotiveerde studenten te vinden. ‘Ik zit zes dagen

in de week op de universiteit,’ vertelt Ira Poghossyan (20), vierdejaars Engels. ‘We hebben les van negen tot twee, en meestal blijf ik daarna ook nog hangen.’ Iedere dag zit Ira met haar klasgenoten een paar uur in het nationale museum van Nagorno-Karabach, in de hoop toeristen te ontmoeten. Maar die komen nauwe-lijks, want de afscheidingsregio is compleet geïsoleerd van de buitenwereld. ‘We willen zo graag ons Engels oefenen in de praktijk,’ zegt Ira, ‘maar we komen eigenlijk zelden buitenlanders tegen.’Dus proberen ze er zelf wat van te maken. Door feest-jes te organiseren, muziek te maken, of toneelstuk-

ken in te studeren. ‘Op Shakespeares geboortedag hebben we Romeo en Julia gespeeld in het Engels,’ ver-telt Ira. ‘En soms organiseren we karaoke-avonden waarbij we alleen maar Engelse liedjes zingen.’ Toch dromen veel studenten over een studie in het buiten-land. ‘Ik zou heel graag internationaal recht of con-fl ictstudies willen studeren in Europa,’ zegt Tamara, ‘maar daar moet je heel veel geld voor hebben. En het is niet makkelijk om ons land uit te komen. Alleen zoons en dochters van regeringsvertegenwoordigers krijgen de mogelijkheid om in het buitenland te stu-deren.’ l

In de ene hand houden ze een opgerold schrift, in de ander een pakje sigaretten of een mobiele telefoon

Lilith Minasyan‘Als ik vertel dat ik het liefst wil reizen, verklaren de meeste mensen mij voor gek. Vind een rijke vent en blijf hier, zeggen ze. Maar ik wil weg.’ Lilith Minasyan (20) wil graag naar Frankrijk. Maar verder dan buurland Armenië is ze nooit gekomen. ‘Ik droom over Parijs. Ik heb er zo veel over gelezen, ik weet alles over die stad. Noem een straat en ik kan hem aanwijzen op de kaart. Het is daar prachtig, echt waar.’ Lilith is vierdejaars Engels en Frans op de staatsuniversiteit in Stepanakert. Ze is een van de vele studenten die op kosten van de regering mag studeren. ‘Mijn vader is omge-komen tijdens de oorlog, en daarom betaalt de staat m’n studie,’ vertelt ze. ‘In iedere groep zitten wel een paar studenten zoals ik.’ Aan het eind van dit jaar hoopt ze haar bachelor te halen. ‘Daarna ga ik een baan zoeken in Yerevan, de hoofdstad van Arme-nië. Daar zijn veel meer buitenlandse organisaties waar je voor kunt werken, en je kunt er veel meer geld verdienen. In Nagorno-Karabach kun je alleen leraar worden met je diploma.’Het leven in de afscheidingsregio vindt Lilith ongeloofl ijk saai. ‘Er is hier helemaal niks te beleven, we zijn compleet afgesloten van de buitenwereld. We hebben geen disco’s, geen leuke kroegen, je kunt nergens dansen. Het enige wat je kunt doen is over het centrale plein wandelen. Heen en weer, en heen en weer. Om tien keer dezelfde men-sen tegen te komen.’ Mannelijke vrienden mag ze niet hebben, in ieder geval niet in het openbaar. ‘Als je met een jongen over straat loopt, denken ze direct dat je de volgende dag met hem gaat trouwen.’Als Lilith genoeg geld heeft gespaard, gaat ze proberen een visum te krijgen voor Frank-rijk. ‘Maar dat is heel lastig voor ons. Je moet bewijzen dat je niet van plan bent om daar te blijven. Of je moet iemand op de ambassade omkopen. Maar dat kost evenveel als een vliegticket naar Parijs.’ l

‘Mijn vader is omgekomen tijdens de oorlog, dus de staat betaalt mijn studie’

Folia 15 | 19

Lusine UsmanyanUit haar zwarte handtas vist Lusine een ouderwets zakwoordenboekje Russisch/Engels. Druk bla-dert ze door de vergeelde pagina’s om de juiste woorden te vinden. ‘Ik kom niet zo vaak buiten-landers tegen,’ hakkelt ze in gebroken Engels. ‘Ik oefen eigenlijk haast nooit.’ Toch is ze beter in deze vreemde taal dan de meeste van haar leeftijdgenoten. ‘Mijn lerares van de middelbare school was heel goed in Engels,’ verklaart ze. En dat is vrij uitzonderlijk voor een docent Engels in Nagorno-Karabach.Lusine Usmanyan (17) is tweedejaars journalistiek aan de staatsuniversiteit. Vorige week heeft ze haar eerste artikel geschreven in de staatskrant Azat Artsakh. Ze wijst naar een kolom boven aan pagina zes. ‘Het gaat over het centrale park,’ zegt ze. Lusine hoopt dat ze nu vaker voor de krant mag schrijven. ‘Maar het liefst werk ik voor de televisie, want dat is hier het populairst. Mijn droom is om een heel goede journalist te worden. En om Charles Aznavour te interviewen [Franse zanger met Armeense achtergrond, JH]. Ik zou hem vragen of hij naar Stepanakert wil komen om hier op te treden. Mijn moeder is heel erg fan van hem.”Iedere dag loopt Lusine op hoge hakken naar de universiteit, net als alle andere studentes. Een wan-deling van een klein halfuur, over weggetjes vol keien en gaten. ‘Regelmatig breekt een hak van iemands schoen,’ giechelt ze. Veel studenten verschijnen bij colleges in kleding die in Nederlandse disco’s nog op zou vallen. Rugtassen zijn onvindbaar op het plein voor de faculteit. Meisjes hebben net als Lusine een handtasje bij zich, jongens hebben helemaal geen tas. In de ene hand houden ze een opgerold schrift, in de ander een pakje sigaretten of een mobiele telefoon. ‘Alleen toeristen dra-gen rugtassen,’ verklaart Lusine. Maar toeristen komen niet veel in Nagorno-Karabach, omdat het nog steeds gevaarlijk kan zijn in de regio. ‘Ik denk niet dat er opnieuw oorlog uit gaat breken,’ zegt Lusine. ‘Maar als dat wel gebeurt, zal ik hier blijven. Dan zal ik de oorlog verslaan, als journalist.’ l

Sasha Badalov ‘Tijdens het derde jaar van mijn studie moest ik in militaire dienst. Ik werd soldaat op de staakt-het-vurenlijn rondom Nagorno-Karabach en mocht eigenlijk niet meer studeren. Maar ik wilde het zo graag. Ik scande mijn boeken in en verkleinde de letters, zodat er meer-dere pagina’s op een A4 pasten. Van die scans maakte ik een nieuw boekje, en dat stopte ik in mijn borstzak. Terwijl ik eigenlijk de wacht moest houden, zat ik te studeren. In de perio-des dat ik even vrijaf kreeg maakte ik snel mijn tentamens.’Ondanks militaire dienst haalde Sasha Badalov (22) vorig jaar twee bachelors, op het gebied van management, economie en informatietechnologie. ‘Ik studeerde aan twee privé-univer-siteiten,’ vertelt hij. ‘Maar het diploma van de een is nergens geldig, zelfs niet in Armenië. Dus mijn master volg ik nu aan de ander, de Russian Armenian Modern Humanitarian Mos-cow Academy. Die wordt wel erkend, in de voormalige Sovjetrepublieken en in Europa.’ Veel studenten van de staatsuniversiteit in Stepanakert doen minachtend over de studenten aan privé-universiteiten, maar dat vindt Sasha onterecht. ‘De kwaliteit op de staatsuniversiteit is echt niet beter. Docenten lezen daar voor uit een boek. Als je het boek weg zou nemen, zou-den ze niet meer weten wat ze moesten zeggen.’Toen Sasha twee jaar was, brak de oorlog over Nagorno-Karabach uit tussen Armenië en Azerbeidzjan. Met zijn ouders en zusje vluchtte hij vanuit Baku, de hoofdstad van Azer-beidzjan, naar Stepanakert. Sinds 1994 is er offi cieel een staakt-het-vuren, maar nog altijd wordt er regelmatig over en weer geschoten. ‘Natuurlijk ben ik bang dat de oorlog opnieuw uitbreekt,’ zegt hij. ‘Ik doe er alles aan om het te voorkomen. Ik werk voor een ngo die bezig is met vreedzame confl icttransformatie, met mensenrechten en democratisering. Maar als er toch weer oorlog komt, ga ik terug in het leger. Ik zou liever studeren, maar als het nodig is ben ik bereid te vechten voor mijn land.’ l

dert ze door de vergeelde pagina’s om de juiste woorden te vinden. ‘Ik kom niet zo vaak buiten-landers tegen,’ hakkelt ze in gebroken Engels. ‘Ik oefen eigenlijk haast nooit.’ Toch is ze beter in deze vreemde taal dan de meeste van haar leeftijdgenoten. ‘Mijn lerares van de middelbare school was heel goed in Engels,’ verklaart ze. En dat is vrij uitzonderlijk voor een docent Engels in Nagorno-Karabach.Lusine Usmanyan (17) is tweedejaars journalistiek aan de staatsuniversiteit. Vorige week heeft ze haar eerste artikel geschreven in de staatskrant Azat Artsakh. Ze wijst naar een kolom boven aan pagina zes. ‘Het gaat over het centrale park,’ zegt ze. Lusine hoopt dat ze nu vaker voor de krant mag schrijven. ‘Maar het liefst werk ik voor de televisie, want dat is hier het populairst. Mijn droom is om een heel goede journalist te worden. En om Charles Aznavour te interviewen [Franse zanger met Armeense achtergrond, JH]. Ik zou hem vragen of hij naar Stepanakert wil komen om hier op te treden. Mijn moeder is heel erg fan van hem.”Iedere dag loopt Lusine op hoge hakken naar de universiteit, net als alle andere studentes. Een wan-deling van een klein halfuur, over weggetjes vol keien en gaten. ‘Regelmatig breekt een hak van iemands schoen,’ giechelt ze. Veel studenten verschijnen bij colleges in kleding die in Nederlandse disco’s nog op zou vallen. Rugtassen zijn onvindbaar op het plein voor de faculteit. Meisjes hebben net als Lusine een handtasje bij zich, jongens hebben helemaal geen tas. In de ene hand houden ze een opgerold schrift, in de ander een pakje sigaretten of een mobiele telefoon. ‘Alleen toeristen dra-gen rugtassen,’ verklaart Lusine. Maar toeristen komen niet veel in Nagorno-Karabach, omdat het nog steeds gevaarlijk kan zijn in de regio. ‘Ik denk niet dat er opnieuw oorlog uit gaat breken,’ zegt Lusine. ‘Maar als dat wel gebeurt, zal ik hier blijven. Dan zal ik de oorlog verslaan, als journalist.’

foto

’s: Jo

rie H

orst

huis

‘Ik wil een heel goede journalist worden’

‘Als ik de wacht moest houden, zat ik stiekem te studeren’

20 | Folia 15

Het had een vraag kunnen zijn in het actuele integra-tiedebat, de titel van de oratie van Marijke Gnade. Dat is geen toeval: met ‘Onbeschaafd, primitief of gewoon anders?’ wil de bijzonder hoogleraar Archeologie van pre-Romeinse culturen in centraal Italië duidelijk maken dat er een parallel bestaat tussen de Oudheid en het heden. ‘Over nieuwkomers die zich in situaties van sociale onrust of onderdrukking cultureel profi-leren, worden waardeoordelen geveld in een samen-leving. Zowel nu als 2500 jaar geleden.’ Gnade vertelt over haar onderzoek en projecten in haar kamer in het Amsterdams Archeologisch Centrum (AAC), met uit-zicht op het Rokin en de rondvaartboten.‘Het in kleine gebaren teruggrijpen op je plaats van herkomst wordt door anderen al snel beoordeeld als “onbeschaafd” of “primitief.” Dat fenomeen, en de kritiek daarop, is in onze maatschappij vaak in het nieuws, maar de Romeinse geschiedschrijvers in de eerste eeuw voor Christus hadden dezelfde reactie. Uit onze opgravingen in Satricum zijn we veel te weten gekomen over de Volsken, een Italische bevol-kingsgroep die daar in de vijfde eeuw voor Christus is komen wonen. Tot nu toe kwam alle informatie over hen uit de beschrijvingen van de Romeinen van vijf eeuwen later. Livius beschrijft de Volsken als een onge-organiseerd en primitief volk – de Romeinen hebben de Volsken uiteindelijk verdreven uit Satricum. Dank-zij archeologisch onderzoek kunnen we die Romeinse visie nu nuanceren en aanvullen: de Volsken waren lang niet zo ongeorganiseerd als we dachten.’De opgravingen in Satricum, een antieke stad onge-veer zestig kilometer ten zuiden van Rome, worden al dertig jaar uitgevoerd door Nederlandse archeologen en studenten. Iedere zomer logeren studenten twee maanden lang in de lokale school en doen ze opgra-vingen – ‘Zo’n 750 studenten hebben hier de afge-lopen dertig jaar hun eerste praktijkervaring in de archeologie gehad,’ schat Gnade.

Door de centrale en strategische ligging van de stad op een knooppunt van wegen tussen het Griekse Zui-den, het Etruskische Noorden en op de route naar het binnenland, vormde Satricum een verzamelplaats van ‘vreemde’ invloeden en objecten. Doordat de opgra-vingen bovendien geen tijdsdruk hebben, zoals vaak het geval is wanneer gegraven wordt voordat er een gebouw wordt neergezet, en de plaats voor een periode van zevenhonderd jaar continu bewoond is geweest – uitzonderlijk voor midden-Italië – komen veel onver-wachte gegevens naar boven. Zoals nu over de Volsken. Gnade: ‘Een belangrijke vraag die bij dit onderzoek van toepassing is, is: kan je zeggen dat er vanwege een ver-anderde materiële cultuur sprake is van andere gebrui-kers? Is materiële cultuur wel etnisch te duiden? In principe niet. Maar in dit geval bleek dat niet alleen het aardewerk nieuwe vormen vertoonde, maar dat ook het gebruik van het stadsgebied veranderde. Zo kwamen er, op het moment dat de Romeinen dichterbij kwa-men, begraafplaatsen binnen het bewoningsgebied en op plaatsen waar eerder niet begraven werd. Uit recente Italiaanse opgravingen blijkt bovendien dat de Volsken in Satricum dezelfde soort begraafplaatsen hadden als op de plek waar ze vandaan kwamen, in de bergen, zo’n honderd kilometer verderop. We weten dat er in Satri-cum al veel langer Volsken aanwezig waren, zeker vanaf de zesde eeuw, maar toen was er geen reden hun eigen

gebruiken te tonen. Pas wanneer de Volsken bedreigd worden in hun bestaan, verwijzen ze in materiële cul-tuur en gebruiken terug naar hun herkomst. En worden daarop later beoordeeld. Een tijdloos verschijnsel.’Niet alleen in het huidige Nederland komt het feno-meen voor, ook in Le Ferriere, de moderne naam van Satricum, speelt verschil in culturele achtergrond een rol. Ter gelegenheid van dertig jaar Nederlandse opgravingen in Satricum maakten de archeologen een tentoonstelling en zorgden ze ervoor dat er een museum kwam waar het dorp ook gebruik van kan maken; tot nu toe was er immers weinig te zien wan-neer je de site bezocht. De tentoonstelling werd eind vorig jaar ingericht, vitrines werden vanuit Amster-dam aangevoerd, panelen met teksten en de catalogus waren klaar, maar de Italiaanse ambtenaren wilden hun ondersteuning niet geven. Gnade: ‘Het bleek erg moeilijk van de Italiaanse autoriteiten toestemming te krijgen om de Nederlandse successtory aan het grote publiek te tonen.’ Sindsdien zijn de vitrines weer leeggeruimd, en is het museum nog geen dag open geweest. ‘Het is voor Italiaanse archeologen, maar ook voor de lokale politiek, moeilijk om te zien dat Neder-landers al zo lang opgravingen doen met soms spec-taculaire ontdekkingen in een van de belangrijkste midden-Italische sites, terwijl zij zelf de middelen daar niet voor hebben. Daarbij spelen kwesties van cultu-rele identiteit zeker ook een rol. Een delicate balance. We hebben inmiddels bevestiging gekregen dat de arche-ologisch controlerende instantie en de gemeente een convenant hebben getekend, dus naar alle verwachting kunnen we de tentoonstelling deze zomer dan einde-lijk openen. Daarna kunnen de plaatselijke bestuur-ders het museum ook gebruiken: het zou een museo civico kunnen worden, zo’n museum dat bijna elke kleine Italiaanse gemeente wel heeft, behalve Le Fer-riere. Het zou een mooi toonbeeld zijn van een geïnte-greerd Nederlands-Italiaans project.’ l

Door Joke de Wolf

Dertig jaar graven de ‘olandesi’ al met succes in Le Ferriere, Italië. Maar het heeft heel wat voeten in

de aarde om een tentoonstelling van de archeologische vondsten door de lokale politici goedgekeurd

te krijgen. Hoogleraar Marijke Gnade is de lokale projectleider: ‘Het is een delicate balance.’

Graven in Satricum

archeologie

Marijke Gnade (1956) is sinds 1987 verbonden aan de UvA als docent mediterrane archeologie, met als specialisme de archeologie van Italië, in het bijzon-der die van de inheemse volkeren. Gnade leidt sinds 1991 het opgravingsproject van de UvA in in Italië, in Le Ferriere (het antieke Satricum). Zij houdt zich verder bezig met de eindpublicatie van de resultaten van het nederzettingsonderzoek te Satricum en is lid van de redactie van de Satricum-serie.

foto

: Hen

k Th

omas

Marijke Gnade

Folia 15 | 21

foto

’s: B

ram

Bel

lon

i

Arnoud Boot (48) is hoogleraar

ondernemingsfi nanciering

en fi nanciële markten.

Maandag 1 december Vandaag een leuke dag, drie seminars aangehoord, kan me niet herinneren dat dat eerder is gebeurd. De och-tend begonnen met een wekelijks overleg (noem dit geen vergadering) van mijn onderzoeksinstituut, het Amsterdam Center for Law & Economics. Recht en eco-nomie gaan in de echte (niet-academische) wereld hand in hand. Voor de universiteit zijn dit twee werelden, vandaar het ACLE om dit aan elkaar te koppelen. Om 12.00 uur het eerste seminar: UvA-hoogleraar Lex Hoog-duin over de kredietcrisis, om 15.00 uur mijn collega Arthur Salomons in de rechtenfaculteit over de vraag wie beschermd moet worden: de koper die te goeder trouw iets gekocht heeft dat achteraf blijkt te zijn gestolen, of de oorspronkelijke eigenaar? En aansluitend om 16.15 het reguliere seminar van het ACLE. Met de fi ets net op tijd terug om stipt om 18.00 uur alle tweedejaars het vak fi nanciering bij te brengen. Geen gebrek aan aan-dacht – maar wat wil je als banken bij bosjes omvallen... Om 20.00 uur vlakbij in Hotel Arena een debat met Paul Tang (PvdA), Lodewijk Asscher (wethouder Amsterdam) en Frank Heemskerk (staatssecretaris van Economische Zaken) over, kan niet anders, de kredietcrisis.

Dinsdag 2 decemberBewondering voor mensen die in alle vroegte weer op kantoor zitten. Ikzelf na mijn nachtelijk geschrijf voor dit weekboek net de trein van 8.41 gehaald, en mooi op tijd bij De Nederlandsche Bank (DNB) waar ik als lid van de Bankraad om 10 uur in conclaaf ben met de directie van DNB. Evident waar het over gaat in deze tijd! Net op tijd terug bij de economische faculteit om nog mee te doen aan de huiskamerdiscussie die daar elke dinsdag in de hal plaatsvindt – hoogleraren in debat over actuele economische vraagstukken, een briljant initiatief van een derdejaars student! Om 14.00 uur overleg met de hoofdredacteur van Folia en zijn evenknie van het HvA-blad Havana – als gasthoofd-redacteur stel ik het gemeenschappelijke kerstnummer

voor hen samen. Nog een journalist van Het Financieele Dagblad over de vloer, en om halfvier in een spurt naar bui-ten. Kleine vertraging: bij de ingang staat een rokende decaan Tom Wansbeek. Zeer effectief, althans zolang ik de rook tolereer, deze publieke rooksessies om met hem lopende zaken kort te sluiten. Met vertraging bij de Zuidas aangekomen voor een vergadering van de Raad van Com-missarissen van een zeer winstgevende fi nanciële instel-ling. Een dag met weinig wetenschap en veel vergaderen, rest van de week ziet er beter uit.

Woensdag 3 decemberIn de vroege ochtend BNR Nieuwsradio, de NOS, en RTL aan de lijn. Tussen acht en negen uur commentaar gegeven op het bericht in Het Financieele Dagblad dat de Nederlandse overheid mogelijk nog een tweede ronde steun moet geven aan banken. Daarvoor, om halfacht, mijn oudste dochter op en neer naar school gereden. Ze moest zich vroeg melden wegens te laat komen gis-teren, opvoedkundig waarschijnlijk ongewenst, maar vaders doen nu eenmaal alles voor hun dochters. Per auto naar Amsterdam gereden om de Sinterklaas- en kerstcadeaus mee te nemen voor de afdeling. Er ont-stond enig onbegrip omdat ik allemaal M’s had meeg-nomen. Mijn antwoord was simpel: ik was te laat en de letter M blijft blijkbaar over. Vervolgens per fi ets naar Felix Meritis gegaan voor mijn lezing voor Sefa over Europa als economische macht in de wereld. Vervolgens geluncht bij Flo aan de Amstelstraat met Raghu Rajan, een oud-collega van mijn tijd in Chicago, en voormalig chief economist van het IMF. Teruggegaan naar Felix Meritis, ingeval-len voor zieke spreker, en vandaar via een leespauze en paar goede koppen koffi e bij De Jaren naar DNB, voor de lezing van Rajan. Tussentijds nog journalist van NRC Handelsblad aan de telefoon gehad. De krant heeft ’s avonds mijn commentaar redelijk goed opgeschre-ven. Om kwart voor acht thuis, en met mijn jongste dochter nog door opgaven wiskunde heengelopen.

Donderdag 4 december Eindelijk kan de dag beginnen met een spurt door het bos – een uur rennen in het bos geeft oneindige ener-gie. Ik hoeft pas ’s middags om drie uur in Amsterdam te zijn, dus tijd voor echte wetenschap in mijn kantoortje

thuis. Een artikel moet terug naar de Review of Financial Studies, een van de toptijdschriften op mijn vakgebied. In de eerste ronde zeer lovende beoordelings(referee)-rapporten gekregen, maar er moet toch het een en ander aan veranderd worden. Komt goed uit dat ik nu wat tijd hebt omdat ik het volgende week ook moet presente-ren bij de London School of Economics. Tussendoor nog Femke Halsema herinnerd aan het stukje dat we van haar nodig hebben voor het kerstnummer van Folia. De media houden zich redelijk rustig, alleen een inter-view met een ANP-journalist en de redactie van Pauw & Witteman die nog belt over de alarmerende situatie bij pensioenfondsen (inderdaad is daar veel mis). In Amsterdam aangekomen, vanaf het station door een verschrikkelijke natte sneeuwbui gefi etst. Mijn interfa-cultaire instituut loopt als een trein. Prachtig, de energie die eenieder uitstraalt. Jonge mensen met een missie. Geen hiërarchie, de jongste universitair docent heeft net zoveel in te brengen als de hoogleraar. Eigen pres-taties – wat de Engelsen merit noemen – is het enige wat telt. Iedereen, ongeacht rang, afrekenen op onder-wijskwaliteiten en publicaties. Bedreigend misschien, maar pure noodzaak. ’s Avonds nog langs mijn locale herensociëteit. Een heuse sinterklaasviering, die dit jaar wat minder trekken had van een uit de hand gelopen bachelorparty… ook Sint wordt een dagje ouder.

Vrijdag 5 decemberZou een rustige dag moeten zijn, maar de weer oplaai-ende fi nanciële crisis gooit roet in het eten. Leuk om hierin gespecialiseerd te zijn, maar het leidt wel tot erg veel afl eiding. Lunch in restaurant Vermeer in Amsterdam met de bestuursvoorzitter van een Amerikaanse fi nanciële instelling waar ik vanaf januari commissaris ben. Vroeg naar huis omdat het familiesinterklaasfeest al om vier uur begint. De treinreis naar huis besteed aan het schrij-ven van een vijftal onbeholpen gedichten. Tientallen pak-jes, mede door een strooptocht door mijn ouderlijk huis afgelopen weekend die veel zinloze cadeautjes opleverde. Tezamen met de vele surprises en andere gekkigheden grote pret. Zeker het mooiste feest van het jaar! En zo komt een rommelige week tot een mooi einde. l

Volgende weekgast: Rick van der Ploeg, hoogleraar economie in Oxford

49weekgast

ATTENTIEDe laatste Folia dit kalen-derjaar zal nummer 16 zijn, verspreiding woensdag 17 december. Folia 17 volgt pas weer op woensdag 14 janu-ari 2009.

KERSTMISKerstavonddienst 2008 in het Concertgebouw. Gratis entree. Je bent van harte wel-kom in de Kerstavonddienst op woensdag 24 december in het Concertgebouw, aanvang 20.00 uur. De deuren gaan open om 19.30 uur. Iedereen is welkom, dus neem gelief-den, vrienden en familie mee! De entree is gratis. Meer info: www.dmbamsterdam.nl

Advent in de Keizersgracht-kerk: God toezingen. In de tijd van Advent is sprake van veel lofliederen: Maria en de engelen bezingen hun erva-ringen met God. Ze proberen hun blijdschap over wat zij verwachten dat komen gaat, onder woorden te brengen. Waarover zouden wij God willen toezingen? En hoe doe je dat? 14 december, 21 december. Welkom om 10.30 uur, Keizersgrachtkerk, Kei-zersgracht 566, A’dam.

CULTUURHet Griffioen cabaretfesti-val zoekt cabarettalent. www.griffioenzuidpleincabaret-festival.nl

Uitgaan kun je overal. Karate doe je bij SKCA! Beginners-cursus start 12 januari 2009. www.skca.org, info@skca.org, 020 618 2342.

Zondag naar de kerk?

www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - A’dam

Rob & Inez Argentijnse tango lessen. Gratis proefles-sen op maandag 5 en dins-dag 6 januari om 19.00 uur. Hoge studentenkortingen op de cursus! Locatie: Unidos, Stadhouderskade 160, A’dam. Info: www.rob-inez.com, amsterdam@rob-inez.com, 06 5138 1924.

Geïnteresseerd in Amster-dams nieuws? Altijd al radio-programma’s willen maken over politiek, muziek, cul-tuur of sport? Word dan vrij-williger bij Amsterdam FM. Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

Een workshop over de Itali-aanse opera? Kijk op www.dante-amsterdam.nl

Met de respectabele leeftijd van 130 jaar mag het UvA-orkest J.Pzn Sweelinck zich het oudste symfonieorkest van A’dam noemen. Het stu-dentenorkest biedt amateur-musici van universiteiten en hogescholen uit de gehele Randstad de mogelijkheid om op hoog niveau hun muzikale talent te ontwikke-len. Het 26ste lustrum wordt op grootse wijze gevierd, met o.m. de volgende concerten: 13 dec., 14.15 uur, Singelkerk & 18 dec., 20.15 uur, Beurs van Berlage. Progr.: Tsjai-kovsky - Ouverture Romeo en Juliet; Beethoven - Pianocon-cert nr. 5 (Nikolaas Kende, piano); Dvorak - Symfonie nr. 7. Dirigent: Harmen Cnos-sen. Kijk voor meer info. op www.sweelinckorkest.nl

Film & debat - USA vs. Al-Arian - Movies that Matter film- en debatprogramma

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.folia.nl. Aanbieden van annonces kan op www.folia.nl via Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d.

an

no

nce

s

ColofonFolia: Weekblad voor de Universiteit van AmsterdamVendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980redactie@folia.uva.nl, Website: www.folia.nlUitgever: Stichting Folia CivitatisRedactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur a.i), Jim Jansen (hoofdredacteur), Harmen van der Meulen, Margot Riedstra (secretari-aat), Dirk Wolthekker.Medewerkers: Jaron Beekes, Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Robbert Dijkgraaf, Louise O. Fresco, René Glas, Julie de Graaf, Marc van der Holst, Jordi Huisman, Bas Kocken, Arjan Roodink, Henk Thomas, Tjebbe Venema, Hans van Vinkeveen, Tim Verlaan, Joke de Wolf. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Am-sterdam.Havana redactie: Paul van de Water (hoofdredacteur), Thijs den Otter, Wim de Jong, Annemarie Vissers, Tomoko Claringbould, Jobien GroenRedactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje.Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zeven-boom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentie-werving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnement: E 46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, mededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl

22 | Folia 15

promoties

DINSDAG 16/1210.00 uur: Tomas Macsotay Bunt - Kunstgeschiedenis van de nieuwste tijdThe Human Figure as Method. Study, Sculpture and Sculptors in the Académie Royale de Peinture et de Sculpture (1725-1765). Promotoren: Mw. prof.dr. D.A. Cherry en prof.dr. C. Michel (Université de Lausanne). (Agnietenkapel)12.00 uur: Thea Strieder - GeneeskundeThe Amsterdam Autoimmune Thyroid Disease Cohort. Promotoren: Prof.dr. W.M. Wiersinga en prof.dr. J.G.P. Tijssen. (Agnietenkapel).14.00 uur: Jan van de Streek - RechtsgeleerdheidOmzetting van rechtspersonen. Promotor is prof.dr. P.J. Wattel. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 17/1212.00 uur: Harmen Ettema - GeneeskundeSome Dilemmas in Orthopedic Thromboprophylaxis. Promotor is prof.dr. H.R. Büller. (Aula) 14.00 uur: Martin Boorsma - GeneeskundeInflammation in Chronic Obstructive Pulmonary Disease: its Assessment and the Effects of Corticosteroids. Promotor: Prof.dr. H.M. Jansen. (Aula)

DONDERDAG 18/1210.00 uur: Wilmar De Graaf - GeneeskundeAssessment of hepatic function before and after Liver Surgery. Promotor: Prof.dr. T.M. van Gulik. (Agnietenkapel)12.00 uur: Jan Manschot - Theoretische fysicaPartition Functions for Supersymmetric Black Holes. Promotor: prof.dr. E.P. Verlinde. (Agnietenkapel)14.00 uur: Vincent Gouttebarge - GeneeskundeQuality of Functional Capacity Evaluation tests: a Clinimetric Approach. Promotor: Mw. prof.dr. M.H.W. Frings-Dresen. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 19/1210.00 uur: Liza Nell - PoliticologieTransnational Migrant Politics in the Netherlands. Historical Structures and Current Events. Promotoren: Prof.dr. M. Fennema en prof.dr. M.J.A. Penninx. (Agnietenkapel).12.00 uur: Thomas Geiger - GeneeskundeOncogenic and Metastatic Functions of the Neurotrophic Receptor TRKB. Promotoren: Prof.dr. A.J.M. Berns en prof.dr. D.S. Peeper (VUMC). (Agnietenkapel).14.00 uur: René Haijema - Kwantitatieve economieSolving Large Structured Markov Decision Problems for Perishable Inventory Management and Traffic Control. Promotoren: Prof.dr. J. van der Wal en prof.dr. N.M. van Dijk. (Agnietenkapel)

ORATIE

VRIJDAG 19/1214.30 uur: Dr. M. Kamermans, hoogleraar Neurofysiologie, i.h.b. de zintuigfysiologieHet zien van het onvoorspelde - Het onvoorspelde van het zien. (Aula)

Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Voor informatie: www.uva.nl/agenda

dienen bij een leuk gezin? Mail ons op epp@xs4all.nl

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.Aandacht over? Word buddy voor daklozen of verslaafden bij De Regenboog Groep! Zie www.aandachtover.nl of bel 020 531 7600.

WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Stu-dentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep:

E35. Ook met verhuisman-nen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVERSENVertaling van diploma’s en andere officiële papieren naar het Spaans. Mieke de Moor, 06 1286 9780.

VVAO vereniging hoog-opgeleide vrouwen: contacten-netwerk-activi-teiten-2008lustrumjaar zie: www.vvao.nl

over de documentaire USA vs. Al-Arian. De van oorsprong Palestijnse Al-Arian was beschuldiging van betrokken-heid bij terroristische acties. In deze documentaire volgen we de familie van Al-Arian tijdens de lange en onzekere zoektocht naar gerechtig-heid in de VS. Na vertoning vindt er een verdiepingspro-gramma plaats. Woensdag 17 december 19.30 uur, filmthe-ater Kriterion, €5,50.

STUDENTEN EN STUDIEProefcollege Interdiscipli-naire honourswerkgroepen - 14 januari 2009. Spreekt een extra intellectuele uitda-ging je aan, kom dan naar het proefcollege van de inter-disciplinaire honourswerk-groepen van het IIS. Op 14 januari 2009 van 18.00-20.00 uur, Roeterseiland, krijg je alvast een voorproefje van de honourswerkgroepen: Wan-trouwen, Toekomst in het Groot, Dark Side of Demo-cracy, Maatschappelijk Ver-antwoord Ondernemen en Intercultural Competencies (E). Voor meer info over de honourswerkgroepen kijk op: www.iis.uva.nl/keuzeon-derwijs.

Gestopt met je studie? Onder begeleiding op zoek naar een andere studie? www.herorien-tatietraject.nl

SPORTSporten kun je overal. Karate doe je bij SKCA! Ontdek de karateka in je. Beginnerscur-sus start 12 januari. E40 voor 12 weken (studenten), 2x p.w., Palmstraat 13 A’dam.www.skca.org, info@skca.org, 020 618 2342.

UNIVERSITAIR SPORT CENTRUM USCMentale trainingLeer doelen stellen, ontspan-nen en energizing, concen-tratie en gedachtencontrole in 4 lessen van 1,5 uur. Start 16 dec. Check www.usc.uva.nl. Studentenprijs E39,50 (incl. boek en ontspannings-CD).

Indoorklimmen Start 22 december, 5 lessen vol klimbasisprincipes. Stu-dentencursusprijs E40,50. Check www.usc.uva.nl

Infrarood sauneren en zon-nezuilenJaag de kou uit je lijf in de infraroodcabine of de zonne-zuil. Locatie: USC De Boelel-aan. Check www.usc.uva.nl

Gratis inloopspreekuur Fysio-therapieElke maandag kun je van 16.00 tot 17.00 uur terecht bij USC Fysiotherapie op USC

De Boelelaan voor een gratis advies. Geef je op via tel. 301 3519 of meld je bij de sport-balie van USC De Boelelaan. Check www.usc.uva.nl of www.uscfysiotherapie.nl

VERDIENENKinderoppas gevraagd in Oud-Zuid (Hoofddorp-pleinbuurt) voor Isabella (3 maanden). In januari twee of drie dagen per week en voor februari en maart 1 dag in de week. Daarna flexibel (ook in de avonden). Bij voorkeur met referenties. J.C. Wierdak: 06 5231 1927 of jcwierdak@gmail.com

Moeder van een zoon zoekt rekenhulp voor haar zoon in Slotervaart. Hij rekent gewoon op het niveau van groep 8, maar hij is wat traag van begrip. Uiteraard tegen vergoeding. meester-marco8@gmail.com

Bijverdienen kun je overal. Karate doe je bij SKCA! Begin-nerscursus start 12 januari 2009. www.skca.org, info@skca.org, 020 618 2342.

Watergraafsmeer - Wij zoe-ken een oppas voor onze drie kinderen (5, 7 en 8 jaar oud) op de maandagmiddag van 15.00 tot 18.00 uur. Geïnte-resseerd? Bel Debora of Bas: 020- 471 3579.

Studenten gezocht - De Uni-versitaire Sportvereniging zoekt voor haar Sporthal Wibaut (Van Musschen-broekstraat 38, 1091 DC) nieuwe medewerk(st)ers. Het gaat om het beheer en de kantine, met name in het weekend. Ervaring is een pre. Werktijden kunnen wisselend zijn. Daarnaast zoeken wij nog iemand voor de schoon-maak aan het eind van de dag. We are looking for someone who will do the cleaning in our sportscenter, at the end of the day. Wie belangstelling heeft moet contact opnemen met Cok Oostveen, phone 020 662 8546 or mail cokos@dds.nl

De Kleine Consultant zoekt future strategy consultants! Trainingen van echte consul-tants én praktijkervaring? Dat kan bij de eerste non-profit studenten strategy consul-tant! dekleineconsultant.blogspot.com; info@deklei-neconsultant.nl!

Middagoppas ma./di./wo. gezocht voor Julia (4) in Oud-West, vanaf januari ’09. Opha-len uit school en spelen, lezen bij ons thuis (1e C. Huygens-straat), tussen 12.00/15.00 en 18.00 uur. Ben je een ervaren oppas en wil je graag bijver-

Folia 15 | 23

‘Voor politicologen ben ik een voorwerp van onder-zoek geworden,’ zegt Ewout Irrgang op een dinsdag-namiddag in het Atrium. Het gesprek begint iets later dan gepland, want SP-kamerlid Irrgang wordt opge-houden door een gesprekje met zijn oud-docent Phi-lip van Praag, die het ‘onderzoeksvoorwerp Irrgang’ graag even aan de tand wil voelen over diens werk in de Tweede Kamer en de politieke actualiteit. Zo vaak komt het per slot van rekening niet voor dat – anders dan de naam van de opleiding misschien doet vermoeden – politicologiestudenten na hun studie ook daadwerke-lijk de politiek in gaan. Maar Ewout Irrgang had een streepje voor op andere politicologiestudenten: hij is ook econoom. ‘Ik was al fractiemedewerker van de SP toen de verkiezingen van 2002 eraan kwamen. Binnen de toenmalige fractie waren er geen economen, dat was mijn geluk. Ik had de juiste opleiding en was op het juiste moment op de juiste plaats.’ Nu is hij finan-cieel woordvoerder van de SP-fractie.Ewout Irrgang (1976) begon met zijn studie politico-logie aan de VU. ‘Het klinkt achteraf misschien een beetje dom, maar ik dacht: een “vrije universiteit”, dat klinkt goed. Ik had bovendien vernomen dat de UvA rommelig georganiseerd was, dus de VU leek me prima. Maar dat viel erg tegen. Toen ik tweedejaars was ging ik ook nog economie studeren aan de UvA. Het werd toen belangrijk voor mij dat ik vakken kon combineren, maar daarin was de VU niet erg flexibel. Mijn medestudenten aan de VU waren bovendien nog echte scholieren die aan het eind van de middag met de tram weer naar huis gingen. Dat sprak me ook niet echt aan, dus ben ik met beide studies verder gegaan aan de UvA. Iedereen waarschuwde me dat de UvA een links bolwerk zou zijn, maar dat vond ik eigenlijk wel een aanbeveling.Als ik eerlijk ben vind ik achteraf dat ik bij econo-mie meer heb geleerd dan bij politicologie, dat is toch vooral een samenraapsel van allerlei onderwerpen die niet per se iets met elkaar te maken hebben. Bin-nen de economie hebben onderwerpen samenhang met elkaar. Wisselkoersen bijvoorbeeld hangen nauw

samen met de macro-economie, waardoor je leert om ook over allerlei macro-economische verschijn-selen uitspraken te doen. De economie kent ook veel verborgen aannames, die je leert te onderkennen en herkennen. Er wordt bijvoorbeeld vaak gezegd dat de markteconomie het best tot haar recht komt bij per-fecte concurrentie. Dat mag zo zijn, alleen is perfecte concurrentie een situatie die niet voorkomt. Het is goed je dat te realiseren als je het hebt over de zegenin-gen van de markteconomie. Politicologie ben ik gaan studeren vanwege mijn belangstelling voor de poli-tiek en economie omdat ik vind dat juist linkse mensen economie moeten gaan studeren, je moet je “tegen-stander” leren kennen.Eigenlijk heeft mijn studietijd ook al in het teken van de politiek gestaan; ik was actief binnen de LSVb en in die tijd ben ik ook lid geworden van de SP, vooral omdat het een actiepartij is: niet lullen, maar poetsen. Wat mij tijdens mijn studietijd al zo dwars zat, zit mij eigenlijk nog steeds dwars, namelijk dat studenten zo weinig wetenschappelijke bezieling hebben om

zich helemaal voor hun studie te geven. Zij moeten hun passies en bevlogenheid volgen, het intellectu-ele debat aanjagen, out of the box durven denken. Ik begrijp best dat dit niet makkelijk is onder de huidige studiedruk, maar toch zouden studenten dat meer moeten doen.Na mijn studie ben ik gaan werken bij de SP-fractie en daarna bij De Nederlandsche Bank [DNB, red.], waar ik als beleidsmedewerker onderzoek deed naar over-heidsfinanciën en inkomensongelijkheid. Daar kun je als SP’er best werken hoor; DNB is een onafhanke-lijk instelling, dus werken er mensen van alle politieke gezindten. Bij DNB zou ik ook gaan promoveren, maar toen kwam er een aanbod om in de Tweede Kamer te komen. Dat kon ik toch niet laten lopen. Ik zou nog steeds wel de wetenschap in willen gaan, maar niet op dit moment. In deze fase van mijn leven wil ik niet drie of vier jaar met hetzelfde onderwerp bezig zijn. Er is veel meer in de wereld dan dat ene promotieonder-werpje. Maar tegen de tijd dat ik vijftig ben denk ik er misschien anders over.’ l

roe

m

Door Dirk Wolthekker

Hij studeerde politicologie en

economie en ging de politiek in:

SP-kamerlid Ewout Irrgang.

Politiek

foto

: Bob

Bro

nsh

off

Ewout Irrgang

QuizIk zeg gemakkelijk ja, dus bevind ik me nog al eens achter een glimmende rode knop. Vorige week nog, bij een grote manifestatie van het Innovatieplatform in Rotterdam. Leuk, een quiz. Alleen… als natuurkundige moet je wel winnen.Mijn eerste publieke ervaring was de Nationale Wetenschapsquiz, alweer 12 jaar geleden. Ik weet dat nog heel precies, want ons eerste kind was net geboren en mijn trainingskamp had vooral bestaan uit middernachtelijke sessies met een huilende baby op de schouder. Gelukkig haalt de make-up op televisie de wallen weg.Toen ik achter mijn naambordje ging zitten viel me direct op hoe ontspannen de andere collega’s zich voelden. Zij hoefden immers niet te winnen. Sterker nog, mijn buurman was hoogleraar belastingsrecht en had uiteindelijk maar 3 van de 25 vragen goed, terwijl er toch maar drie mogelijkheden per vraag waren. Hij had beter steeds antwoord A kunnen kiezen. Maar ja, zijn expertise was de mazen in de natuurwetten te vinden. Toen ik de eerste drie vragen fout had, begon het zinkende gevoel. Letterlijk, want tot grote en blijvende hilariteit van de Nederlandse natuurkundige gemeenschap wist ik zelfs een vraag over de Wet van Archimedes fout te beantwoorden.Wij speelden toen als wetenschappers tegen een team industriëlen, met onder andere Nina Brink, destijds nog niet berucht van het debacle van de beursgang van World Online. Van die tegenstanders heb ik veel geleerd. Heel naïef drukte ik namelijk enthousiast op mijn knopje zo gauw als ik het antwoord wist. Totdat ik vier paar zakenogen op mij gericht zag, die zeiden: ‘Hé, kijk nou eens, de professor drukt direct op A! Laten wij dat ook maar eens doen.’ Les één: als je het weet, druk als laatste.De tweede les leerde ik bij de teamvraag, een open vraag waarop het antwoord beargumen-teerd moest worden. Het was iets in de wiskunde en ik was er trots op dat ik namens ons team een mooi en correct antwoord kon geven. We kregen dan ook het maximale aantal punten. Toen was het woord aan de industriëlen. Nina Brink gaf hun antwoord. Dat deed ze kort en bondig. ‘We zijn het helemaal eens met de professor.’ Dat werd ook goed gere-kend! Voor hetzelfde aantal punten! Les 2 is dan ook een bekende: why be a scientist, if you can be his boss?Maar toen we later die avond in een schimmig steegje met een reusachtige glimmende beker uit de taxi stapten, kwam eindelijk mijn moment. ‘Hé, vader, heb je gewonnen met biljarten?’

Robbert Dijkgraaf is universiteitshoogleraar mathematische fysica.

dijkgraaf & fresco

foto

’s: H

enk

Tho

mas

Woordzoeker

De gegeven woorden zijn -in alle richtingen- in het diagram verborgen. Sommige letters zijn meer dan een keer gebruikt. De resterende letters vormen de oplossing van deze puzzel.

ALPEN, BEENWARMERS, DECEMBER, ELFSTEDENTOCHT, KLUNEN, KOUWE-LIJK, KRABBELAAR, KWAKKELWINTER, NATUURIJS, SKIGEBIED, SKIPISTE, SLIJPEN, SNEEUWHOEN, SNEEUWLANDSCHAP, SNEEUWVLOK, TINTELEN. VRIESKOU, WINTERKONINKJE, WINTERKOST, WINTERSTOP, IJSMUTS, IJS-VRIJ.

Helemaal ingevuld? Stuur de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag

16 december op naar Folia, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam en maak kans op twee

toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl