Bosgazet editie 6

BELGIE-BELGIQUEP.B.

2099 Antwerpen XBC 10770

Jaargang 2: april - mei - juni 2008 • 3-Maandelijks tijdschrift • P608022 • Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

INFO

RMAT

IEBL

AD A

NTW

ERPS

E BO

SGRO

EPEN

Afzender:Antwerpse bosgroepen

p/a ‘s Gravenwezelsteenweg 59-61 2110 Wijnegem

6

PROV INC IEANTWERPEN

Pagina 2Voorwoord

Pagina 4-7Alle dennen kappen!

Pagina 8-9Processierupsen

Pagina 10-20Bosgroepnieuws

Pagina 21-22Cursussen

Pagina 23Wandelingen

2

Meer dan 10 jaar geleden sloegen het Provincie- bestuur Antwerpen en de Vlaamse overheid de handen in elkaar voor een bijzonder project. De Kempense Heuvelrug werd omgedoopt tot open laboratorium voor een nieuwe vorm van participatief bosbeheer. Eigenaars en overheid werkten samen aan ‘beter bos’. Het was pionierswerk met veel open vragen en mogelijke valkuilen. Maar er was tegelijk ook het pertinente geloof in de kracht van dit experiment: samenwerking! Samenwerking waarbij zowel overheid, burger als boseigenaar winnen.

In 2001 werd ons bosverplegingsproject omgevormd tot de eerste bosgroep. Ons succesvol experiment bood inspiratie aan de Vlaamse overheid die uiteindelijk besliste om over haar hele grondgebied bosgroepen op te richten. Vandaag zijn niet minder dan 18 bosgroepen actief in Vlaanderen.

Dit verhaal toont duidelijk de kracht die schuilt in een samenwerking waarbij de overheid investeert in het kapitaal dat verborgen zit in onze maatschappij. Het kapitaal in burgers die bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen. Het kapitaal in een landschap dat kan groeien.Het kapitaal in verenigingen van mensen die samen iets willen bereiken.

Sinds de opstart van de jongste bosgroep Antwerpen Zuid, vorig jaar, kan elke boseigenaar, overal in onze provincie, terecht bij één van onze vijf bosgroepen. Vandaag houdt u de Bosgazet in handen. Met dit nieuwe tijdschrift trachten de Antwerpse bosgroepen hun 6.000 abonnees meer kwaliteit te bieden. Door gezamenlijk verslagen, acties en activiteiten voor te stellen, bent u ruimer en beter geïnformeerd.

Met deze Bosgazet zetten de bosgroepen weer een stap vooruit. Als provinciebestuur zullen we zowel bosgroepen als eigenaars in de toekomst verder begeleiden en ondersteunen bij het realiseren van de doelstelling waar het allemaal mee begon: samenwerken aan beter bos!

2

Jos Geuens, Gedeputeerde voor milieu en natuurbehoud - Provincie Antwerpen

Even voorstellenW

OORD

VOO

RAF

2

WOO

RD V

OORA

F Beste boseigenaars en bosliefhebbers,

Uittreksel uit de toespraak van George van der Vennet, voorzitter Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw ter ere van de viering van het duizendste lid, Dirk Van Der Kerken.

Het concept van de bosgroepen is een schot in de roos geworden. Ik denk dat zelfs de schrijvers van het Bosdecreet in hun stoutste dromen, nooit zo’n succesverhaal hadden durven voorzien.

Na de overvloed van reglementeringen in het bosbeheer, was het net alsof de boseigenaars zaten te wachten op iets dat het licht in de duisternis zou doen schijnen.

Wie zijn onze leden?

Wel, het zijn grotendeels jonge 50-plussers, die boseigenaar zijn geworden na erfenis. Binnen het gezin is het meestal de man die lid wordt, vermits mevrouw na telefonisch verzoek steevast antwoordt: “Wacht, ik zal mijn man eens geven.”

95 % van onze leden zijn kleine eigenaars, meer bepaald eigenaars die minder dan 5 ha bos bezitten.

Het resultaat van de exploitatie van deze duizend boseigendommen mag gezien worden: de dunningsachterstand is nagenoeg overal weggewerkt. Vele bossen hebben een meer ecologisch aspect gekregen door bosrandbeheer, het aanbrengen van open plekken, de aanwezigheid van staand en liggend dood hout, zonder de houtexploitatie in het gedrang te brengen. Dit alles geeft een gevarieerd uitzicht aan onze bossen en zorgt voor het duurzaam voortbestaan van het bos als enige hernieuwbare grondstof in deze streek.

Ook de arbeidersploeg ligt mee aan de grondslag van het succes van onze bosgroep. Vooral in de beginfase heeft zij veel aan exotenbestrijding gedaan en onrendabele werken uitgevoerd. Hierdoor heeft zij aan talrijke kleine eigenaars terug vertouwen gegeven in de mogelijkheden van hun bos, waardoor zij goesting kregen om er zelf in te gaan werken.

De leden van de Raad van Bestuur beleven er ook hun plezier aan. Als onbezoldigde vrijwilligers, maar met een groot engagement voor het bos, debatteren wij na onze uren in soms te lange nachtelijke vergaderingen over de huidige en de toekomstige aanpak, om de doelstellingen van de bosgroep te realiseren.

Steeds hebben we daarbij voor ogen dat onze bosgroep er is en moet blijven:

n om de zovele kleine boseigenaars te helpen met het duurzaam beheren van hun bos, zodat ze goesting krijgen dit beheer in eigen handen te nemen. Hiervan is de heer Dirk Van Der Kerken het duizendste bewijs;

n om het administratieve gedeelte van dat bosbeheer in orde te brengen;

n en, om zichtbare resultaten te boeken op het terrein.

De toelagen voor de goede werking van de bosgroep kosten misschien wel een beetje geld aan de overheid, doch het werk dat de bosgroep hiervoor presteert, levert een enorme besparing op voor diezelfde overheid.

Alle 2.000 hectare bos die toebehoren aan onze leden komen terug in het bosbeheer, zonder dat de overheid daarin moet investeren door ze aan te kopen en er personeel bij te moeten voorzien.

Bovendien ontstaat er een zeer groot draagvlak, omdat boseigenaars zich in raad en daad gesteund voelen door de bosgroep in het beheer van hun bos.

2

Voorwoord

Georges van der Vennet, voorzitter Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw.

EVEN

VOO

RSTE

LLEN

Waarom bosgroepen? Vlaanderen telt ongeveer 146.000 hectaren bos en naar schatting is 70% van dit bosareaal in privé-eigendom. De Vlaamse overheid heeft er bewust voor gekozen om ook de privé-boseigenaars te betrekken in het beleid. De oprichting van de Vlaamse bosgroepen was een duidelijk signaal naar de boseigenaars toe om hen te stimuleren het beheer in eigen handen te nemen. Een kans om te grijpen…

Het bos in Vlaanderen is bovendien enorm versnipperd. Deze versnippering is niet enkel ruimtelijk, ook een enorme eigendoms-versnippering typeert de Vlaamse bossen. Zo zijn de meeste boseigendommen in Vlaanderen kleiner dan 1 ha! Het beheer van deze ‘minibosjes’ is voor de boseigenaars financieel onrendabel met als gevolg dat het beheer van deze sterk versnipperde bos-percelen meestal achterwege is gebleven. Bovendien wordt de boseigenaar vaak geconfronteerd met problemen die hij niet altijd alleen kan oplossen, zoals bijvoorbeeld recreatieoverlast of sluikstorten. Wanneer verschillende eigenaars samen voor het bosbeheer zorgen, kan dit zonder de eigenaars op kosten te jagen. De belangrijkste taak van de bosgroepen is het stimuleren en coördineren van zo een samen-werking. In een bosgroep komen boseigenaars vrijwillig samen om het beheer van hun bossen te verbeteren. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gebruik te maken van onze diensten. Iedere eigenaar behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom.

Bosgroep is er voor u!

Wat kan de bosgroep voor u doen?

De belangrijkste taken van de bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren. U kan de coördinator contacteren voor:

• gratis en onafhankelijk advies over het bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische, juridi-sche, financiële en administratieve aspecten);

• informatie over hoe uw bos duurzaam kan beheerd worden, wat uw wettelijke rechten en plichten zijn als boseigenaar en wat de mogelijke subsidies zijn waar u als boseigenaar aanspraak op kunt maken;

• organisatie van wandelingen, cursussen en excursies;

• hulp bij het aanduiden van dunningen;• hulp bij de bestrijding van Amerikaanse

Vogelkers en exoten door onze arbeidersploeg;• hulp bij het invullen van kapaanvragen,

subsidiedossiers en hulp bij het opstellen van beheerplannen;

• coördinatie van gezamenlijke boswerkzaamhe-den en houtverkopen voor meerdere eigenaars zodat goedkoper en efficiënter werk geleverd kan worden.

Bent u ook graag op de hoogte van de tarieven voor beheerwerken die onze arbeidersploeg in de Antwerpse bossen uitvoert, neem dan contact op met uw bosgroep.

Bij dit alles maakt het niet uit of u boseigenaar/beheerder bent van een aantal are of veeleer ha. De bosgroep is er voor elke boseigenaar die meer wil weten over zijn bos.

3

Bosgroep samen op weg

COLOFONDe Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, telkens een 3.500 exemplaren en is een uitgave van de Antwerpse bosgroepen.

Verantwoordelijke uitgever: Laeremans Luc, ’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 Wijnegem

Redactieadres: ’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 Wijnegem tel. 03/355.09.40 e-mail [email protected] website www.bosgroepen.be

BOSI

NFO Bij de kempische bosgroepen horen we het regelmatig: “Ze willen hier toch al die dennen kappen!?”.

Feit, leugens, of gewoon wat overdreven? We vroegen aan verschillende mensen wat ze hiervan dachten.

Bert WierbosHout oogstenNorbord gebruikt uitsluitend rondhout uit bossen die op een duurzame manier beheerd worden. Dit wil zeggen met instandhouding en meestal zelfs een verbetering van de natuurwaarden. Ik kan mij de reactie van sommige mensen goed indenken indien we met onze grote harvesters en forwarders aan het oogsten zijn.

De opmerking “ze willen hier toch alle dennen kappen” kan te maken hebben met de kaalkappingen die momenteel door de afdelingen natuur van ANB en Natuurpunt worden uitgevoerd.

Dat mensen hier bezorgd over zijn is positief. Wij blijven er alles aan doen om professioneel voor de dag te komen. Wij willen op een duurzame manier platen blijven produceren met respect voor de natuur en het milieu.

Mijn grote zorg voor de toekomst is de hoeveelheid werk die momenteel nog niet wordt uitgevoerd in de bossen en natuurgebieden: het in productie houden van het bosareaal voor de langere termijn, met name aanplanten en verjongen. Voor de rest is een goede voorlichting aan het publiek voor aanvang der werkzaamheden erg belangrijk.

Reactie van de bosgroep: Een goede voorlichting is inderdaad heel belangrijk. Het is één van de pijlers van duurzaam bosbeheer. Het is aan de beheerder en de bosgroep om aan recreanten en omwonenden duidelijk te maken dat het bos niet verdwijnt door de werken maar juist stabieler en rijker wordt en dat een dunning juist ten voordele van de beste bomen gebeurt.

Suzanne DesmedtKijken wat er leeftHet kempisch landschap en dennen zijn niet van elkaar los te koppelen: eeuwig groen; 150 jaar geschiedenis. Met dit patrimonium moeten we niet te lichtzinnig omspringen.

Het geleidelijk aan mengen met loofhout wat spontaan te voorschijn komt na dunning, moeten we zien als een nieuwe uitdaging. Wat afwisseling, wat variatie, echt kijken wat er leeft en kan groeien dat is toch een verrijking van de biotoop.

Maar een oud karaktervol dennenbestand met een antiek pronkgehalte mag er voor mijn part in de toekomst blijven.

Reactie van de bosgroep: We moeten ons inderdaad bewust zijn van de historische context van alles wat we in het bos tegen komen. De uitgestrekte heidevlaktes uit de late middeleeuwen, de dennenplantages van daarna en het gemengde oerbos van ver daarvoor. Het huidige beleid van de Vlaamse overheid erkent de waarde van elk van deze biotopen. Het dennen-bos als pronkbos… Hopelijk blijft het bewaard!

4

Alle dennen kappen!

Bert Wierbos is houtaankoper voor Norbord. Deze internationale firma koopt hout aan

en verwerkt het ondermeer tot OSB-platen.

“Wij willen op een duurzame manier platen blijven produceren

met respect voor de natuur en het milieu.”

Suzanne Desmedt is bestuurder van Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw en eigenaar van bos

nabij het Zwart water in Lichtaart.

“Een oud karaktervol dennenbestand met een antiek pronkgehalte mag er voor mijn part

in de toekomst blijven.”

Alle dennen kappen!BO

SINF

O

5

Dirk PottersVariatie is rijkdomIn het natuurbeleid streeft men naar meer biodiversiteit. Daarom willen overheidsinstanties en natuurverenigingen in onze streek bossen, heide, grasvlaktes, vennen, ruigtes en alle tussenvormen, overgangen en combinaties van deze verschillende biotopen herstellen. Het is duidelijk dat hoe meer verschillende types van begroeiing, hoe meer verschillende soorten insecten, vogels, amfibieën, reptielen en zoogdieren er kunnen voorkomen.

In een monotoon bos van uitsluitend dennen is er maar een heel beperkte variëteit van levensvormen. Slechts een paar zwammen en enkele grassoorten kunnen er gedijen en ook wat vogels en kleine zoogdieren betreft, zijn er maar een paar soorten aanwezig.

Om een gezond en evenwichtig bos te verkrijgen, moeten er dennen verwijderd worden ten gunste van inheems loofbomen en struiken.

Heide en vennen herstellenEen mooi gezond bos, dat dynamisch in evenwicht is, bevat bomen van verschillende soorten en leeftijden. Door

natuuromvorming zorgen natuurbeschermers voor een versnelde ontwikkeling van dergelijke bossen. Natuurlijk mogen daar dennen tussen staan, maar er mag geen enkele soort overheersen.

Op enkele plaatsen worden alle bomen gekapt om heide of vennen te herstellen. Door het creëren van die open plekken ontstaan er aan de rand van het bos ruigtes en struiklagen. Aan de noordkant van zulke openingen zal er een andere plantengroei ontstaan dan aan de zuidkant, gewoon omdat aan de ene kant de middagzon de bosrand verwarmt en aan de andere kant niet. Vogelsoorten die fourageren op open ruimte, maar toch in de bomen nestelen zullen in de buurt van zulke heidepercelen aan hun trekken komen.

Variatie is rijkdom in de natuur, een monotoon dennenbestand is, vanuit ecologisch standpunt, een dood bos.

Reactie van de bosgroep: Variatie is rijkdom, mooier kan je het niet zeggen. Het leuke aan bosbeheer is dat het allemaal zo logisch is: hoe meer verschillen je creërt, hoe meer soorten je bos kan herbergen. En zo krijg je rijkdom aan diersoorten, plantensoorten en beleving. De vraag blijft dan natuurlijk: op welke schaal moet die variatie er zijn. Moet dit op Vlaams niveau? Op niveau van elke gemeente, elk boscomplex? Of moet elk kadastraal perceel die variatie bevatten? Dit is waarschijnlijk een eeuwigdurende discussie. Het staat wel vast dat multifunctionaliteit - natuur, plezier en opbrengst - het sleutelwoord is om hier een antwoord op te vinden. Elke eigenaar beslist natuurlijk zelf wat zijn antwoord hierop is en hoe hij het beheer van zijn bos hierop afstemt.

Dirk Potters is natuurliefhebber en lid van Natuurpunt.

“Een mooi gezond bos, dat dynamisch in even-wicht is, bevat bomen van verschillende soorten en leeftijden. Een monotoon dennenbestand is

vanuit ecologisch standpunt een dood bos.”

Jonge Grove dennen onder een scherm van oudere dennen.

BOSI

NFO

6

Alle dennen kappen!

Reginald VerhofstedeHet bos als fruit in blikWie vandaag een bosgebied beheert draagt een verantwoordelijkheid naar de toekomst. De beheerder bepaalt in welke mate het bosgebied een hout-, natuur-, en recreatiefunctie zal vervullen.

Steeds meer mensen valt het op: er verandert veel op korte tijd in onze bossen.

Die veranderingen komen niet plots. De meeste veranderingen maken deel uit van een veel groter geheel. Wat we zien is slechts de vrucht van een lang proces. Veranderingen in een omgeving waarvan we echt deel uitmaken gaan we dan ook beter begrijpen.

Ons landschap werd gevormd door haar gebruik. Stopt het gebruik dan verdwijnt dat landschapstype. Hooilanden, hakhout, jachtdomeinen, graanakkers...

zijn maar enkele voorbeelden. Er zijn nog stukjes bewaard gebleven. Door de eeuwen geboetseerd landschap gekenmerkt door een rijke variatie. Die variatie waarborgt kwaliteit. Een flinke bosrand als buffer tegen windval, kruiden en struiken voor een onvoorspelbaar bosbeeld of het dode hout wat de voedselkringloop sluit.

Tien jaar geleden troffen we in onze streek nog heel wat percelen met achterstallig beheer. Natuur uit balans. Negatief voor de houtopbrengst, arm aan natuurwaarde, saai en voorspelbaar voor de recreant. Het was dus hoog tijd om in te grijpen.

Ondertussen is een hele weg afgelegd. Telkens weer zoekt de beheerder het evenwicht tussen houtopbrengst, natuurwaarde en recreatie.

Zo zal na verloop van veel tijd ons landschap haar natuurlijke variatie terug winnen.

Maar je zou ook kunnen beslissen om niets te veranderen. Het bos als fruit in blik als het ware.

Reactie van de bosgroep: Een mooie vergelijking! Niets veranderen kan inderdaad. Maar wat zou er gebeuren als we niets doen in onze bossen? Neemt Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik het geheel over? Evolueren we spontaan naar een gemengd gevarieerd bos met open plekken door windval en brand? We zullen het wellicht nooit weten, want er zijn steeds eigenaars die hard werken aan het beheer van de bossen.

Reginald Verhofstede is sympathisant van de bosgroepen en uiterst gedreven bosliefhebber.

“Ons landschap wordt gevormd door haar gebruik. Stopt het gebruik dan verdwijnt dat

landschapstype.

Homogeen dennenbos vanuit de toeristentoren te Herentals.

7

Alle dennen kappen!BO

SINF

O Patrick EngelsGeen Kempen zonder dennenSinds 1670 heeft de grove den een plaats in het bosbeheer in de Kempen. Toenmalig boswachter Adriaan Ghys zaaide in opdracht van Amalia van Solms (Huis van Nassau) de eerste grove dennen (Pinus silvestris) van de Kempen in het Grotenhout (gelegen in Vosselaar en Gierle-Lille). Als eerbetoon kreeg hij een grafsteen (nu nog steeds te vinden aan de kerk van Vosselaar) met het opschrift “boshver die den eersten mastboom ghesaeyt heeft in het Grooten houtbosch”

Van heideveld naar productiebosOntbossing gevolgd door begrazing en het potstalsysteem zorgden ervoor dat de arme, woeste zandgronden van de Kempen de Middeleeuwen ingingen als kale, onherberg-zame en onvruchtbare heidevlaktes die doorheen de jaren, afhankelijk van de begrazingsdruk veel of weinig bomen bevatten. In de tijdsgeest van de 19e eeuw, met de nieuwe mogelijkheden van o.m. het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten werden de heidevelden terug productief gemaakt. De betere gronden werden omgezet naar landbouwgrond en de andere werden beplant met grove den, heel veel grove den.

De koolmijnen waren goede afnemers van dennen als stuthout voor de mijnschachten. Dennenbossen werden hiervoor bij een leeftijd van dertig, maximaal veertig jaar op grote schaal kaalgekapt en leverden op deze manier een zeer belangrijke bijdrage tot de welvaart die we nu kennen.

Bovendien werd in de 20ste eeuw bijkomend geëxperi-menteerd met allerlei andere, snelgroeiende en uitheemse boomsoorten, niet het minst in de bossen van de Belgische Staat. Zo werden vanaf het begin van de 20ste eeuw op grote schaal Corsicaanse dennen en in mindere mate lork en douglas aangeplant.

Een kleine ramp voor planten en dierenToch is dit verhaal niet alleen gekenmerkt door succes, want sinds de jaren zeventig (20e eeuw) bleek dat planten en dieren zich niet konden handhaven en dat de bosbodems degradeerden onder invloed van. de grootschalige en homogene dennenaanplantingen.

De wetenschappelijke wereld wees op het belang van het gebruik van inheemse boomsoorten, van klein-schaligheid en van gemengde bossen voor het behoud van planten- en diersoorten en voor het behoud van de bodemvruchtbaarheid.

Het Vlaams beleidHet Bosdecreet van 1990 heeft hier op een voor Europa vooruitstrevende manier rekening mee gehouden en heeft getracht een ecologisch verantwoord beheer te stimuleren. Via enkele tussenstappen worden vandaag een aantal belangrijke stimulerende maatregelen genomen om een duurzaam bosbeheer te bevorderen. Onze bosgroepen zijn hiervoor een belangrijk en klantvriendelijk instrument.

Vanuit het Agentschap voor Natuur en Bos werd voor het beheer van de openbare bossen een beleidsdocument voorgesteld dat een natuurgericht beheer van de bossen in gans Vlaanderen nastreeft. De grove den wordt hierin beschouwd als een inheemse soort die een belangrijke plaats inneemt op arme zandgronden, weliswaar in menging met andere soorten als berk en eik. (grootschalige homogene en gelijkjarige bossen worden immers vermeden) In tegenstelling tot de zomer- en wintereik kunnen berk en den eenvoudig op een natuurlijke manier verjongen, zodat ze ook in de toekomst een belangrijke plaats in het Kempens bos zullen blijven innemen. Het beeld ervan zal zeker niet meer beantwoorden aan ons vertrouwd homogeen dennenbos. In heel wat goedgekeurde bosbeheerplannen wordt expliciet aandacht besteed aan het behoud van bossen met dennen, en niet enkel om cultuurhistorische reden.

Patrick Engels is bestuurder van de bosgroep Kempense Heuvelrug vzw en is regiobeheer-der van ‘Regio Turnhoutse Kempen’. Hij is

dus verantwoordelijk voor het beheer van alle openbare bossen in deze regio.

“Sinds de jaren ’70 bleek dat planten en dieren zich niet konden handhaven en dat de bosbo-

dems degradeerden.”

Besluit: Zoveel mensen, zoveel visies!Ons besluit is: het valt wel mee! Zeker niet alle dennen moeten verdwijnen. Ze vormen de basis van het economische luik van het Kempisch bosbeheer, ze hebben hun landschappelijke waarde, ze zijn typisch voor de Kempen, … Maar die grote oppervlaktes dennenhout zijn aangeplant voor de mijnbouw. Een zuiver economische functie dus. Zowel voor mens als dier is het een verademing als dit patroon af en toe doorbroken wordt. Hoe doorbreken we dit? Hierop geeft elke beheerder zijn eigen antwoord. Sommige beheerders verkiezen het naaldhout volledig te behouden, sommige kappen dennen voor een bosrand, andere zullen kleine stukjes dennenhout volledig kaalkappen, nog andere zullen stevig dunnen,… Schitterend toch, zoveel eigenaars, zoveel visies! Alles samen zorgt dit voor een prachtig afwisselend ‘mozaïekbos’! BO

SINF

OProcessierupsen

8

Open plekken hebben zorgen voor extra variatie en dus meer soorten.

Ze komen er weer aan, de processierupsen!Tekst en foto’s: Provinciaal Instituut voor Hygiëne, Provincie Antwerpen

Op eikenbomen, maar soms ook op andere bomen, kan men in de maanden mei, juni en juli behaarde rupsen aantreffen. Dit zijn de larven van de eikenprocessievlinder. Vanuit hun nesten gaan de rupsen ’s nachts ‘in processie’ op zoek naar voedsel. Zichtbaar gevolg zijn kaalgevreten takken in bomen.

Vooral bij droog en winderig weer moeten wandelaars en fietsers voorzichtig zijn en hun huid beschermen tegen de brandharen.

Van rups naar vlindernDe eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die in augustus en september haar eitjes legt op eikenbomen.

nHalf april, begin mei komen oranje-achtig gekleurde jonge rupsen uit de eitjes. Omdat die nog geen brandharen hebben, loopt men tot half mei geen risico’s.

nDe kleur verandert in grijsgrauw met lichtgekleurde zijden en na de derde vervelling krijgen de rupsen donkere brandharen op de rug. Een volgroeide rups heeft er zo’n 700.000.

nBrandharen zitten ook in de nesten die hangen aan de stammen of dikkere takken. Dit zijn dichte spinsels van vervellingshuidjes met haren en uitwerpselen. Je raakt de nesten beter niet aan!

nIn juli verpoppen de rupsen zich in een stevige cocon van haren en ander materiaal en groeien uit tot een onopvallende grijze nachtvlinder. Tot begin september zet het vrouwtje haar eitjes af.

nNa het uitkomen van de vlinders blijven lege spinsels achter. Ook daarin achtergebleven brandharen zorgen nog voor ongemak.

De processierups na de derde vervelling

9

BOSI

NFO

Processierupsen

Natuurlijk evenwichtBiologen verwachten dat het grote aantal rupsen tijdelijk is, omdat nog geen sprake is van ‘natuurlijk evenwicht’. In de natuur komt zo’n onverwachte groei meestal vanzelf weer tot staan zodra zich genoeg vijanden van de rups ontwikkelen. Voorbeelden zijn parasieten of vogels en insecten (kevers) die de larve als voedsel nodig hebben. Komen er teveel rupsen, dan zorgen ook ziekte en voedselgebrek voor een spontane afname.

BeheerHet bestrijden van de rupsen heeft ook gevolgen voor andere insecten- soorten en vormen een belasting voor met milieu. Daarom is het beter in bossen niet effectief te bestrijden en de opgang van de natuurlijke vijanden af te wachten. Waar veel mensen komen, in bewoond gebied en langs wegen en fietspaden wordt soms wel ingegrepen. De rupsen worden weggebrand of uit de bomen gezogen. Bij ernstige aantasting bespuit men de eiken- bladeren met biologische middelen.

Klachten door brandharenEr zijn vooral risico’s voor de gezondheid in de periode dat de eikenprocessierupsen brandharen krijgen (half mei – juli). Met hun weerhaakjes dringen de pijlvormige haren bij aanraking gemakkelijk in de huid, ogen en luchtwegen. Stoffen die daarbij vrijkomen roepen reacties op die lijken op allergische reacties.

Bij iemand die vaker met de brandharen in contact komt, kunnen die veel sterker zijn. De reacties kunnen zeer sterk van persoon tot persoon verschillen. De huidirritaties die binnen acht uur optreden zijn rood en pijnlijk en gaan gepaard met hevige jeuk, die tot twee weken kan aanhouden. Als de brandharen in de ogen komen, kan binnen enkele uren een rode, pijnlijke en jeukende zwellingen en irritatie optreden. Inademing van de brandharen kan leiden tot irritaties en ontstekingen van het slijmvlies van de neus, keel en luchtwegen.

Ongemak vermijdenVermijd elk contact met de rupsen en de resten ervan. Zorg ervoor dat je in het bos steeds hals, armen en benen bedenkt. Dit geldt trouwens ook ter voorkoming van teken! Na aanraking van de rupsen niet krab-ben of wrijven, maar de huid of ogen goed wassen of spoelen met water. Klachten verdwijnen in het algemeen binnen twee weken. Een zachte crème met kamfer of menthol kan verlichting bieden. Neem bij ernstige klachten contact op met uw huisarts.

Deze tekst is gebaseerd op een publicatie van provincie Antwerpen (Provinciaal Instituut voor Hygiëne). Voor meer info kan u ook met hen contact opnemen op nummer 03 259 12 49.

De eikenprocessievlinder

Eiken, kaalgevreten door rupsen

BOSI

NFO Uw mening graag!

Met de bosgazet hebben we ongeveer een jaar geleden een nieuwe start genomen voor het tijdschrift. Niet alleen het uiterlijk, ook de inhoud is stevig veranderd. Elke bosgroep vult zijn eigen katern, we pogen elke keer wat informatie betreffende bosbeheer te geven, we geven een overzicht van de cursussen en activiteiten, we werken met kleurendruk, een firma verzorgt het uitzicht , … Kortom: we doen ons best!

Maar hoe denken jullie hierover? Verlangen jullie terug naar de ouderwetse charme van het zwart-wit gekopieerde tijdschrift? Zoeken jullie meer bosbouwkundige info? Willen jullie beter op de hoogte gehouden worden van onze dagelijkse werking? Zijn de teksten te lang? Te saai?

Om ons tijdschrift zoveel mogelijk aan te passen aan jullie behoeften, vragen wij jullie om onderstaande enquête in te vullen en ze terug te sturen naar het secretariaat van de Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw.

Gebruik hiervoor de volgende symbolen: 1: helemaal niet akkoord 2: niet akkoord 3: geen mening 4: akkoord 5: helemaal akkoord

1. Ik lees de Bosgazet elke keer 1 2 3 4 5

2. De indeling is duidelijk 1 2 3 4 5

3. De voorpagina is geschikt 1 2 3 4 5

4. De schrijfstijl is goed 1 2 3 4 5

5. Het cursusoverzicht is duidelijk 1 2 3 4 5

6. De bosinfo is nuttig 1 2 3 4 5

7. Er staat genoeg bosinfo in het tijdschrift 1 2 3 4 5

8. Er is genoeg info over de lopende projecten van mijn bosgroep 1 2 3 4 5

9. Ik lees altijd:

®voorwoord ®cursussen

®bosinfo ®wandelingen

®rubriek van mijn bosgroep ®ik blader het tijdschrift door en lees wat me opvalt.

®rubriek van andere bosgroepen

10. Ik ben lid van bosgroep:

®Antwerpen Noord ®Noorderkempen

®Antwerpen Zuid ®Zuiderkempen

®Kempense Heuvelrug

11. Extra suggesties?

Gelieve terug te sturen naar: Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw Lichtaartsebaan 73 2460 Kasterlee10

Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw

BOSG

ROEP

NIEU

WS


Uitnodiging voor de Algemene VergaderingGeacht lid van onze bosgroep

Wij nodigen u vriendelijk uit op de jaarlijkse Algemene Vergadering van onze bosgroep op woensdag 4 juni in het Prinsenpark (Kastelsedijk 5, Retie). Vanaf 19.00u bent u welkom. We beginnen de avond met een gezellige wandeling in het Prinsenpark. Provinciaal parkwachter Jan Cortens zal ons daarbij van de nodige anekdotes voorzien. Om 20.00u verhuizen we naar binnen waar we snel het administratieve gedeelte afhandelen en dan aan de receptie beginnen!

We willen er zeker van zijn dat we genoeg hapjes en drankjes voorzien en vragen u daarom vooraf even u komst te bevestigen via onderstaand strookje!

Nog even het programma op een rijtje:

19.00u: wandeling onder leiding van Jan Cortens

20.00u: administratief gedeelte Algemene Vergadering

20.30u: receptie

Allen van harte welkom!

Hoogachtend,

Georges van der Vennet Suzanne De Smedt

Voorzitter Secretaris

11

Ik zal aanwezig zijn op de Algemene Vergadering van de Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw.

Naam en voornaam: .................................................................................................................................................................................................................................................

Adres: ....................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Telefoon: .............................................................................................................................................................................................................................................................................

* Terugsturen naar Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw, t.a.v. Elly Maes, Lichtaartsebaan 73, 2460 Kasterlee

Jullie mening telt! Om de werking van de Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw continu te optimaliseren wil de Raad van Bestuur graag rekening houden met jullie bemerkingen. Suzanne Desmedt is voortaan uw contactpersoon voor alle mogelijke reacties.

Indien u opmerkingen heeft, negatieve of positieve, kan u haar steeds bereiken via onderstaande gegevens.

Suzanne De Smedt, Diestweg 55, 2460 Lichtaart.

Email: [email protected]

BOSG

ROEP

NIEU

WS Prins Karel en Pater Otten in het bos.

Een zondagmorgen in Postel… koud, maar mooi stralend weer, een schitterende omgeving en 60 wandelaars.

Prins Karel en Pater Otten waren belangrijke figuren in de geschiedenis van het domein van de Abdij van Postel. In de jaren ’50 werd het koninklijk domein opgedeeld en verkocht. Het was echt genieten voor de wandelaars. Ze zagen onder-meer de resultaten van de dunningen en groepenkappen die de paters lieten uitvoeren via de bosgroep, een waterpartij met een wilg van meer dan vier meter omtrek, een kolossale geringde Amerikaanse eik en een roofvogelnest. Bedankt aan de Abdij van postel om dit gebied eenmalig open te stellen voor de wandeling van onze bosgroep!

Tot ziens!Beste boseigenaar, sympathisant, vrijwilliger, …

Eén juni is rood gemarkeerd in mijn agenda. Eén juni is een datum die meermaals per dag door mijn hoofd schiet. Het is de dag waarop ik afscheid zal nemen van de bosgroep.

Bijna twee jaar dan zal ik voor de Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw gewerkt hebben. Bijna twee jaar heb ik mij elke dag met plezier over jullie bossen gebogen. Twee jaar waarin ik ontzettend veel geleerd heb, veel mensen en vooral veel bossen gezien heb. Twee jaar om nooit meer te vergeten.

Het ‘dubbele gevoel’ bij een afscheid klinkt wat cliché. Maar het klopt wel. Je vertrouwde nest verlaten doet pijn. Vol vertrouwen lonken naar de horizon doet goed. Daar, achter de kempische bossen, liggen nog vele kansen voor mij.

Op 1 juni beëindig ik mijn contract bij de bosgroep en ga ik voor Inverde werken, een organisatie die opleidingen in bos- en natuurbeheer verzorgt. Opleidingen van de bosgroepen zijn vaak in samenwerking met Inverde. Ik zal jullie, en jullie bossen, dus nog wel eens tegenkomen!

Een woordje van dank is zeker op zijn plaats hier. Bedankt aan alle boseigenaars voor de vruchtbare samenwerking. Ik wens jullie allemaal nog veel plezier met jullie bos. Bedankt aan mijn collega’s voor de hulp, het geduld, de werksfeer, … Ik zal jullie missen.

En vooral bedankt aan de Raad van Bestuur voor het vertrouwen. Ik hoop dat jullie blijven werken aan een bosgroep voor en door privé-boseigenaars, met respect, eerlijkheid en een goede service voor elke boseigenaar, een bosgroep die onafhankelijk is van alle overheidsinstellingen en hun bepalingen maar wel op een structurele manier samenwerkt met de verschillende gemeentebesturen, Provincie Antwerpen en het Vlaams gewest!

Tot ziens allemaal!

Sander

NB: De bosgroep zoekt een vervanger voor mij. Binnenkort wordt de vacature uitgeschreven! Als je geïnteresseerd bent, aarzel dan niet om contact op te nemen met coördinator Stef Vanlommel.

12

Jansens Sander, adjunct-coördinator van Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw.


BOSG

ROEP

NIEU

WS

Bosgroep Zuiderkempen vzw

Consultatievergadering Boscomplex Scherpenbergen – De Hutten van 31 januari 2008 Op 31 januari 2008 organiseerde de bosgroep een tweede consultatievergadering omtrent de toegankelijkheid van het boscomplex Scherpenbergen-De Hutten in Meerhout. Een 65-tal boseigenaars, omwonenden en recreanten woonden deze bijeenkomst bij en gaven hun opmerkingen en suggesties. Uit de anonieme enquête op het einde van de vergadering bleek dat de meeste mensen zeer tevreden waren over de aanpak van de bosgroep. Om zeker te zijn dat het voorstel rond toegankelijkheid beantwoordt aan de noden van de mensen zal er nog een openbaar onderzoek worden georganiseerd in de gemeente (waarschijnlijk in de maand mei). Alvast bedankt voor de talrijke medewerking en hulp!!

Fons Hendrickx toont zijn nieuwe uitvinding: nl. de “waterpasvelsnedemerker”Na de bostaxi en de speciale houtklem ontwikkelde onze kandidaat ranger van Eindhoutberg opnieuw een mooie uitvinding nl. de “waterpasvelsne-demerker” (= nieuw woord dat nog niet in de Van Daele staat)!

Dit instrument bestaat uit een passer waarop een waterpas staat gemonteerd. Op deze wijze kan je met verf een mooi horizontale velsnede merken. Ideaal om de boom juist te laten vallen.

Weldra volgen 10 rangers een opleiding bij de Bosgroep Zuiderkempen vzw.Ja, voorlopig spreken we nog over rangers. De definitieve naam is nog niet beslist. De volgende mogelijkheden werden nog gemeld nl. bosgroepwachter, bos(groep)consulent, bos(groep)raadgever, bos(groep)adviseur, boscoach …

Trots melden we u dat een tiental gemotiveerde bosliefhebbers binnenkort als vrijwilliger bij de Bosgroep Zuiderkempen vzw van start zullen gaan. Voor ze hun vrijwilligerstaak zullen opnemen, dompelen we hen onder in een intensieve opleiding. Hier zullen ze kennis maken met de belangrijkste facetten van het bosbeheer. De meesten onder hen zullen werkzaam zijn in één boscomplex. Vaak is dat het boscomplex waarin ze hun jeugd doorbrachten of waar ze dichtbij wonen of waar ze zelf eigenaar zijn van een bosperceel.

Buiten de kandidaat-rangers hebben zich ook een aantal mensen gemeld om ons te helpen de bossen in het oog te houden. Hierbij denken we omtrent problemen met zwerfvuil, gevaarlijke bomen en de ontwikkeling van sluipwegen. Een pluim voor al die vrijwilligers!

Infovergadering voor de boseigenaars van Teunenberg-Nieuwe Hoeve (Westerlo-Olen) en Olen. Op zaterdag 26 januari had de opvolgingsvergadering plaats voor de boseigenaars van het boscomplex Teunenberg-Nieuwe Hoeve. De opkomst was goed (70-tal aanwezigen). Uit de vergadering bleek dat heel wat boseigenaars voorstander zijn voor het opstellen van een toekomstvisie voor heel het bosgebied. Ook toegankelijkheid is een belangrijk aandachtspunt. De bosgroep is momenteel gestart met de terreinbezoeken. Gezien het grote aantal eigenaars zal dit waar-schijnlijk nog tot deze zomer duren. Uit de evaluatie-enquête die tijdens de vergadering door de aanwezigen is ingevuld, blijkt dat de meeste boseigenaars tevreden zijn over de werking van de bosgroep. Zorg voor de kwaliteit van de exploitatie en het herstel van de wegen na de exploitatie waren de belangrijkste bekommernissen van de aan-wezige boseigenaars. Iets waar de bosgroep extra aandacht zal aan besteden!

13

Fons Hendrickx demonstreert zijn uitvinding

Een mooie boskers in het bosgebied van Teunenberg-Nieuwe Hoeve.

Scherpenbergen-De Hutten een mooi variërend

landschap!)

BOSG

ROEP

NIEU

WS

14

Bosgroep Zuiderkempen vzw

Bosgroep coördineert project rond participatief bosbeheer. Het is steeds de leuze geweest van onze bosgroep dat bosbeheer niet enkel een zaak is van experts maar van iedereen. Hierbij wil de bosgroep bij het beheer zoveel mogelijk mensen betrekken. Daar er in Vlaanderen weinig ervaring is omtrent participatieve werkwijzen, heeft de bosgroep bij het Vlaamse Gewest een project ingediend om de (on)mogelijkheden van een dergelijke aanpak te onderzoeken . Het project werd onlangs goedgekeurd en op 20 maart in de namiddag heeft een eerste stuurgroepvergadering plaats in Brussel. Mensen die geïnteresseerd zijn in dit project kunnen steeds met ons contact opnemen.

De boseigenaars, omwonenden en bosgebruikers werken aan een globale visie voor het boscomplex Volsbergenbossen (Hulsen, Balen). Een bos is meer dan een verzameling van individuele bosperceeltjes. Bospercelen beïnvloeden elkaar. De zaadjes van Amerikaanse vogelkers stoppen niet aan de perceelsgrenzen. Wat zal er gebeuren als de meeste bossen hun natuurlijke maximum leeftijd bereikt hebben?Daarom hebben een aantal boseigenaars van de Volsbergenbossen in Hulsen, onder begeleiding van de bosgroep, het initiatief genomen om een toekomstvisie op te stellen. Deze werd dan verder in overleg met omwonenden en bosgebruikers ontwikkeld. De toekomst van het bosgebied is immers niet enkel een bezorgdheid van de boseigenaars maar van alle omwonenden en bosgebruikers. De visie geeft de krijtlijnen weer in welke richting het gehele bosgebied dient te ontwikkelen. Het omvat geen verplichtingen voor de individuele boseigenaar maar geeft hem wel richtlijnen en suggesties op welke wijze hij zijn beheer kan afstemmen op deze globale visie. De goedkeurende overheid krijgt dankzij de visie een instrument om beheermaatregelen goed te keuren (vb. bepaalde verjongingskappen) die zonder visie niet evident zijn.

De belangrijkste krachtlijnen van de toekomstvisie van de Volsbergenbossen zijn:

n Veilig bosn Mooi en gevarieerd bosn Bos met aandacht voor de natuurn Bos om te genieten maar met respect voor de eigenaar en voor elkaarn Bos waar houtoogst mogelijk is.

Exploitatie in Scherpenbergen – De Hutten en VolsbergenbossenIn januari 2008 startte de firma Norbord met de exploitatie van de industriële houtloten in Scherpenbergen-De Hutten in Meerhout en de Volsbergenbossen in Balen, samen goed voor 1.860 m³ dennenhout van 23 eigenaars. Vooraf werd met de bestuurder van de harvester het ganse traject van de exploitatie overlopen ivm ligging van ruimwegen en stapelplaatsen, speciale aandachtspunten e.d.. In beide boscomplexen werden de boseigenaars uitgenodigd op een demonstratie waarbij ze de harvester aan het werk konden zien en de machinist rustig de tijd nam om hun vragen te beantwoorden. Eind februari was de exploitatie achter de rug. In maart worden beschadigde wegen en stapelplaatsen door de exploitant in orde gebracht. Met de lente in aantocht kunnen de bossen nu weer rustig herademen.

Bosgroep bezoekt boseigenaars in HeidehuizenEind vorig jaar organiseerde de bosgroep samen met de gemeenten Mol en Balen een opvolgingsvergadering voor de boseigenaars van Heidehuizen. Naar aanleiding van deze vergadering wensten tientallen boseigenaars beroep te doen op de bosgroep om te helpen bij het beheer van hun bos. Bij de terreinbezoeken met de eigenaars wordt het individuele beheer gekaderd in een beheervisie voor gans het boscomplex waarbij naargelang de ligging diverse accenten kunnen worden gelegd zoals groepenkappen, bosrandontwikkeling of heidebeheer. Tevens wordt met de eigenaars bekeken of een uitbreiding van het huidige toegankelijkheidsreglement gewenst is.

In september wordt in het gebied een wandeling gepland onder begelei-ding van de enthousiaste gids/ranger Eric Hantson. Verdere info volgt.

De Kopberg, een speelparadijs voor kinderen in de Volsbergenbossen.

De zandvlakte van Heidehuizen

BOSG

ROEP

NIEU

WS

15

Uitleg code op adresetikettenBen je lid van de Bosgroep Noorderkempen vzw? Dan zal je ongetwijfeld de code BNK S of BNK E opgemerkt hebben op het adresetiket rond uw Bosgazet. Deze codes staan respectievelijk voor Bosgroep Noorderkempen Sympathiserend lid en Bosgroep Noorderkempen Effectief lid:

n Sympathiserende leden zijn boseigenaars of bosliefhebbers die onze vereniging genegen zijn en beroep kunnen doen op onze diensten.

n Effectieve leden zijn boseigenaars die net iets meer willen: stemrecht op de jaarlijkse Algemene Vergadering en/of eventueel een plaatsje in de Raad van Bestuur!

n Onze dienstverlening voor effectieve leden is uiteraard identiek als voor sympathiserende leden.

n Iedereen kan altijd uit de bosgroep stappen, mits schriftelijke melding aan de Raad van Bestuur

n Je kan altijd het type lidmaatschap aanpassen via schriftelijke verzoek aan de Raad van Bestuur.

De codes herinneren elk lid aan het type lidmaatschap dat hij/zij heeft. In de toekomst zullen deze codes de inschrijving bij bepaalde activiteiten vergemakkelijken of bepaalde voordelen bieden.

Effectieve leden (code BNK E) van de Bosgroep Noorderkempen vzw kunnen bijvoorbeeld bij Van de Perre – Janssens, Asberg 4-6, in Retie (tel: 014/37.99.59) genieten van een extra korting bij de aankoop van STIHL artikelen.

Je moet enkel je Bosgazet meenemen naar de winkel en het etiket tonen. Aan de hand van de code kunnen ze gemakkelijk nagaan of u effectief lid bent van de Bosgroep Noorderkempen vzw.

Verslag Wandeling Ravelskamp-Klein SpeekselOp 10 februari stonden een 35-tal bosliefhebbers klaar om een fikse wandeling te maken door het boscomplex ‘Ravelskamp-Klein Speeksel’ in Turnhout/Ravels. Het was de derde ‘lentedag’ op rij: een prachtige blauwe lucht en een zacht zonnetje. Helaas bleek de verstrooide gids zich vergist te hebben van vertrekuur…

De wandeling werd daarom met een kleine vertraging ingezet. We trokken langs de privé-bossen in Ravelskamp, waar verschillende eigenaars bosbeheerwerken hadden laten uitvoeren door de bosgroep.

Drie jaar geleden werd hier onder andere een machinale houtoogst uitgevoerd in de dennenbestanden, brandhout verkocht en Amerikaanse vogelkers bestreden. Wie deze bossen goed kent, merkte ongetwijfeld veranderingen op doordat er nu meer licht op de bodem komt.

We pikten de gids een uurtje later op en wandelden verder langs ’t Groot Speeksel, ’t Vliegveld, ‘t Klein Speeksel en de grafheuvels. Het is een prachtig wandelgebied dat iedereen kan bekoren.

Hopelijk heeft iedereen, ondanks de valse start, van de wandeling genoten!

Bosgroep Noorderkempen vzw

Wandelen in Ravelskamp

Grafheuvel in Ravels

BOSG

ROEP

NIEU

WS

16

Bosgroep Noorderkempen vzw

Algemene Vergadering op zaterdag 14 juni 20082008 is een bijzonder jaar voor de Bosgroep Noorderkempen vzw! In juni zal een nieuwe Raad van Bestuur verkozen worden voor de komende drie jaar. Daarnaast gaan we onze definitieve erkenning aanvragen bij het Vlaams Gewest. Hiervoor hebben we een beleidsplan nodig waarin we onze activiteiten en projecten voorstellen voor de komende zes jaar.

De Algemene Vergadering speelt bij beide zaken een zeer belangrijke rol: samen zetten we een stap voorwaarts in de werking van de bosgroep.

• Herverkiezing Raad van Bestuur in 2008!!!Om de drie jaar wordt er een nieuwe Raad van Bestuur verkozen door de effectieve leden. De bestuurders vormen de ruggengraat van de bosgroep en zijn enorm belangrijk voor de goede werking van onze vzw. De taak van de Raad van Bestuur is hoofdzakelijk beslissingen nemen over de dagelijkse activiteiten en werking van de bosgroep.

Indien u achter de bosgroep staat en actief wilt meedenken over de verbetering van onze werking, aarzel dan niet en stel u kandidaat voor verkiezing van de Raad van Bestuur!

De samenstelling van de Raad van Bestuur ziet er als volgt uit:

n Er dienen meer privé-boseigenaars dan openbare boseigenaars in te zetelen

n Er zetelen minimum 3 openbare boseigenaars waaronder 1 vertegenwoordiger van het Vlaams Gewest, 1 vertegenwoordiger van de Provincie en min. 1 vertegenwoordiger van de gemeenten

n Er zetelen minimum 4 en maximum 8 privé-boseigenaars waarvan minimum 1 grote (>5 ha) en minimum 1 kleine (<5 ha) boseigenaar.

Onder de leden van de Raad van Bestuur worden volgende functies verkozen: voorzitter, ondervoorzitter, secretaris en penningmeester.

• Wat betekent het om te zetelen in de Raad van Bestuur?De Raad van Bestuur komt gemiddeld om de 2-3 maanden bijeen. Via de vergaderingen wordt de dienstverlening aan de boseigenaars opgevolgd en gepland. Ook de praktische beslissingen worden door de bestuurders genomen. Van de bestuurders wordt verwacht dat ze met zin en motivatie over de werking van de bosgroep nadenken.

De bosgroepcoördinator bereidt de vergaderingen voor en woont ze bij, echter zonder stemrecht. Hij/zij zorgt ook voor de administratie en de boekhouding. We streven er naar om de bestuursvergaderingen zo aangenaam, efficiënt en leerrijk mogelijk te laten verlopen.

Raad van Bestuur 2005-2008

Wil u aanwezig zijn op de Algemene Vergadering, wil u graag bestuurder worden of meer informatie ontvangen?

Neem contact op met de bosgroep via e-mail: [email protected] of op het telefoonnummer 014/85.90.19.

De effectieve leden van de bosgroep krijgen nog een persoonlijke uitnodiging toegestuurd.

BOSG

ROEP

NIEU

WS

Bosgroep Antwerpen Noord vzw

17

In de stille Kempen, op de purperen hei… (deel 2)In vorige editie stonden we, vertrekkende van de vragen vanuit privé-boseigenaars, even stil bij de algemene kenmerken van heide. Nu we dit weten, kunnen we ons ook de vraag stellen in hoeverre je als privé-boseigenaar de mogelijkheid hebt om zelf je stukje heide te creëren en te behouden. Heideherstel maakte reeds zijn opgang de voorbije jaren. Een aantal overheden, natuurverenigingen maar ook Vlaamse privé-boseigenaars gingen hun beheer aanpassen om plaats te maken voor heide. En dus ook bij de Bosgroep zijn er een aantal eigenaars die zich enthousiast tonen voor enkele bloeiende heidestruikjes in hun bos.

Verdwijnen van de heide Er worden nog wel grotere heidevelden aangetroffen in het noorden van ons land (provincie Antwerpen en Limburg) en in Nederland. In de regio van Antwerpen Noord is de Kalmthoutse heide wel het bekendste voor-beeld van een bewaard heidelandschap. Heel wat andere veldgebieden van vroeger werden bebost of omgezet naar landbouwgrond. Kleine restanten (relicten) van de veldgebieden worden nog wel teruggevonden en in ere hersteld. Het moderne vee heeft nood aan rijkere gewassen dan heide en de moderne boer gebruikt sterkere meststoffen dan rottende bladeren en takken. Ook de tijd van hout sprokkelen, ligt reeds ver achter ons. Onze resterende heidegebieden worden dus niet meer spontaan in stand gehouden en dreigen te verbossen. Het zijn de beheerders van de gronden (boseigenaars, natuurverenigingen) die ervoor zorgen dat de heide kan blijven. Dit kost echter veel geld en inspanningen (zie ‘herstel en onderhoud’). De verbossing gebeurt extra snel door enkele soorten die door de mens ingevoerd werden in de streek en die zich op zandgrond soms agressief verspreiden. Dit zijn vooral Amerikaanse eik, Amerikaanse vogelkers, Amerikaans krentenboompje en Rododendron.

Heideplantjes zijn aangepast aan zeer arme grond waar bijna geen andere soorten kunnen voorkomen. Het gevolg is wel dat ze vrij traag groeien. Door de bemesting van de landbouw in de omgeving en door de vervuilde regen worden heidegronden echter verrijkt met voedingsstoffen waardoor ook andere planten zoals bramen op de heidegronden kunnen groeien. Deze groeien sneller en overwoekeren de heide.

Het zijn tenslotte niet alleen de hierboven genoemde ‘onnatuurlijke’ factoren die onze heide bedreigen. Heidestruiken die hun beste groeitijd voorbij zijn, verdwijnen langzamerhand en maken plaats voor bomen, voornamelijk berken en eiken. Dit is een natuurlijke evolutie die er echter voor zorgt dat het heideveld verdwijnt. Om de heide in stand te houden, moet ze dus regelmatig gemaaid of begraasd worden zodat er steeds frisse jonge scheuten groeien.

Vaak zijn ook heiderelicten niet groot genoeg om al de dieren en planten die hiervan afhankelijk zijn op lange termijn voldoende overlevingskansen te geven. Deze gebieden liggen ook dikwijls versnipperd en geïsoleerd van elkaar zodat de soorten niet kunnen uitwijken naar een ander heideveld om bijvoorbeeld een geschikte partner te zoeken.

Herstel en onderhoud De zaden van heidesoorten kunnen jarenlang in de grond onder een bos zitten en toch nog kiemen zodra het bos wordt gekapt en er voldoende licht op de bodem komt. De ervaring leert dat in heel wat bossen in Antwerpen Noord een grote zaadbank van heidesoorten aanwezig is. Dit maakt het in theorie zeer gemakkelijk om nieuwe heidevelden te creëren. Het volstaat om een stuk bos te kappen, vervolgens de bodem een beetje vrij te maken van organisch afval en al snel heb je een bloeiend heideveld.

Twee grote problemen doen zich echter voor, waardoor gesteld kan worden dat het niet evident is om de oppervlakte aan heidegebieden in de streek nog te vergroten:

Ten eerste hebben heideplantjes enkele jaren nodig om op te groeien. Ondertussen overwoekeren bramen, pijpenstrootje, Amerikaanse vogelkers enz. dikwijls de jonge zaailingen en sterven deze af. Het open houden van deze jonge heidepercelen is dus belangrijk maar is ook duur en arbeidsintensief.

Ten tweede is het een ‘ontbossing’ wanneer een bos omgezet wordt in een permanent heideveld. Dit is niet alleen strikt genomen verboden bij wet, ook zijn sommige bospercelen zo klein in oppervlakte en liggen ze geïsoleerd dat een heideveld daar geen meerwaarde betekent.

Heidevegetatie bij privé-boseigenaars…

De mogelijkheden rond heideherstel bij privé-boseigenaars worden ook bekeken in de opmaak van het uitgebreid beheerplan Brasschaat-Kapellen-Schoten. Je kan je reeds verwachten aan een verkennende wandeling bij een deelnemende privé-boseigenaar in september 2008, waar zowel de overkoepelende visie als de inventarisatie aan bod zullen komen. Meer info bij de Bosgroep Antwerpen Noord vzw! BO

SGRO

EPNI

EUW

SBosgroep Antwerpen Noord vzw

Een mooi gelukt voorbeeld vinden we in het Mastenbos (domeinbos sinds 2001) te Kapellen. In 2003 werd op een voormalig homogeen vogelkersbestand heide gezaaid. De opkomst bedraagt 50 tot 90%, en reeds in 2004 was er als sprake van een purperen hei.

Nog enkele tips en aandachtspunten voor onderhoud en herstel van heide:

n Het verwijderen van de humuslaag (afplaggen) zorgt dikwijls voor spectaculaire resultaten.n Een poel in het heideveld lokt nog meer interessante dieren en planten.n Bramen met wortel uittrekken is een grote inspanning maar loont de moeiten Tracht indien mogelijk te experimenteren met grazers zoals schapen voor het onderhoud en de verjonging

van de heide. n Een natuurlijk heideveld bestaat niet alleen uit heidestruiken. Een mooi evenwicht tussen gras, bramen,

brem, bomen en heide is interessanter voor de dieren en zorgt voor heel wat minder beheerwerk.n De heidestruikjes (Erica) uit de bloemenwinkel zijn niet de wilde variant en horen niet thuis in een heide-

veld. Als er niet genoeg zaad in de grond zit kan je steeds wat zaad oogsten bij een naburig heideterrein. In het beheer van het Mastenbos te Kapellen, is dit als beheeroptie uitgevoerd met een schitterend resultaat.

n Behoud van heide kan een doordachte beheeroptie zijn binnen een weloverwogen visie. Neem dus zeker even contact op met de Bosgroep om te informeren naar mogelijkheden betreft beheerwerken en beheersubsidies. Bron: informatie Bosgroep Houtland

18

De harvester aan het werk in de bossen van Antwerpen NoordIn Zoersel waren de voorbije maanden exploitaties bezig in een aantal naaldbossen. Om zowel de eigenaars als de omwonenden de kans te geven de exploitatie van dichtbij te beleven, werden een aantal demonstratie-momenten georganiseerd.

Zo kwamen ook een aantal klassen van de school Kristus Koning uit de omgeving een kijkje nemen.. lees zelf even hun ervaring met de voor hen nieuwe bosbouwmethode van exploiteren…

We gingen van het school uit, met de fiets naar de harvester kijken. Toen we daar aankwamen moesten we een lichtgevend vestje aandoen, zodat ze ons goed konden zien. De harvester was heel groot en lang. Ze legden ook uit hoe hij werkte: hij zaagde de boom af onderaan en stripte alle takken eraf en zaagde toen de boom op lengtes af, die ingesteld stond. Ze maken er planken, vezelplaten en brandhout van. Hij rijdt de hele tijd recht door het bos en kan bomen tot 9 meter links en 9 meter rechts van hem omzagen. Dus een gebied van 18 meter breed bestrijken. Hij reed over de takken die hij had afgestript en alle maten van hout dat hij had gezaagd werd mooi bijeen gelegd. Nadien werden deze houtblokken met een uitrijder uit het bos gehaald. De kettingzagen moesten 1 maal per week vervangen worden. Het was een heel interessante uitstap en een sterk staaltje van modern bosbeheer. Bedankt. Emilie 5de jaar tuinbouw

Week van het bos oktober 2007Intussen is deze speciale bosweek al weer even voorbij, toch konden we jullie deze schitterende sfeerfoto’s niet onthouden. In het Peerdsbos in Brasschaat ging de Week van het Bos 2007 officieel van start. Een uitgebreid en gevarieerd programma vanuit ANB kon, naast Minister Crevits ook heel wat bezoekers jong en oud bekoren.

De bosbeheerder binnen het Agentschap voor Natuur en Bos kwam in beeld aan de hand van talrijke demonstraties van de huidige bosbeheer-technieken (meten van bomen, vellen en exploiteren, aanplantingen). De Bosgroep Antwerpen Noord vzw was ook aanwezig op dit bosfeest

om ook niet-boseigenaars te informeren over de werking en de mogelijkheden van de bosgroepen.

Van harte welkom op onze Algemene Vergadering op 8 mei (zie uitnodiging volgende pagina)

Ook hier werd een demonstratiemoment gehouden

Week van het Bos

BOSG

ROEP

NIEU

WS

Bosgroep Antwerpen Zuid /Antwerpen Noord

19

Prov. Domein Vrieselhof, Schildesteenweg 95, 2520 Oelegem-Ranst. Het provinciaal domein Vrieselhof is te bereiken via de E34 Antwerpen - Eindhoven, afrit 19 Ranst/ Zandhoven. Van hieruit rijdt u in de richting van Oelegem. Het domein ligt op 1500m van het centrum, langs de baan naar Schilde. Er is een grote parking voorzien.

De Bosgroep vzw is een samenwerkingsverband van boseigenaars en is een initiatief van de Provincie Antwerpen en ANB.

via [email protected], [email protected] , 03.355.09.40 of inschrijvingsstrook.

Vanaf 17u00 rond het kasteel Vrieselhof:Wandeling: geschiedenis en (bos)beheer van het Vrieselhof.

Valkerij demonstratiesgratie, snelheid en kracht van verschillende roofvogels.Demonstratie bosbeheer door leden van de arbeidersploeg van de Bosgroepen.Expo van bijzondere collectie houten hoeden gemaakt door Omer Hannes, Diest.

Vanaf 18u45 Oprichtingsvergadering/Algemene Vergadering:Aanmelden en registratie voor de Oprichtingsvergadering van BG Antwerpen Zuid vzw of

de Algemene Vergadering van BG Antwerpen Noord vzw.Start van de vergadering in het kasteel voor BG Antwerpen Zuid vzw of

in de Remise voor BG Antwerpen Noord vzw.Gezamenlijke receptie in het kasteel Vrieselhof.

Donderdag 8 mei 2008 Provinciaal domein Vrieselhof, Ranst.

voor alle leden, bosbeheerders en sympathisanten van de Antwerpse Bosgroepen

‘n feestje in ’t bosNaar aanleiding van

de Oprichtingsvergadering van de vzw Bosgroep Antwerpen Zuid en

de Algemene Vergadering van de vzw Bosgroep Antwerpen Noord.

‘n feestje in ’t bos

’n feestje in ‘t bos naar aanleiding van de OV en AV van de Bosgroepen Antwerpen.

Ik, (naam) .................................................................................................................................................................................................................................. zal deelnemen aan

OF

.................................. kind(eren) en ...................................... volwassene(n).

Programma:

via [email protected], [email protected] , 03.355.09.40 of inschrijvingsstrook.via [email protected], [email protected] , 03.355.09.40 of inschrijvingsstrook.

Feestadres:

Inschrijvingsstrook

Inschrijven voor de vergaderingen is verplicht

Bosfeestje.indd 1 17-03-2008 12:27:47

®®

®

BOSG

ROEP

NIEU

WS

Bosgroep Antwerpen Zuid

Vrijstelling onroerende voorheffing op het kadastraal inkomen bij bebossing van gronden.Een wakkere boseigenaar uit onze regio, liet ons onlangs horen dat er een vrijstelling van de belasting op het kadastraal inkomen (KI)1 van kracht zou kunnen zijn op gronden die bebost worden. “Klopt dat?”, wou hij weten. Enig speurwerk van uw dienaar – bosgroepcoördinator- leverde het volgende op:

Het wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 vermeld in artikel 494 (houd u vast):

“Buiten de algemene perekwaties gaat de administratie van het kadaster over (…) tot de herschatting van de kadastrale inkomens van de vergrote, herbouwde of aanzienlijk gewijzigde onroerende goederen van alle aard (…) § 2. Voor de toepassing (…) worden als aanzienlijke wijzigingen beschouwd: (…) § 3. Het in aanbouw nemen van onbebouwde en ledige gronden en de bebossing van gronden, brengen uit hoofde van de nieuwe aard, slechts de herschatting van het kadastraal inkomen mee met ingang van 1 januari van het elfde of van het eenentwintigste jaar na de ontginning of de bebossing.”

Dit betekent dat gronden die een kadastrale bestemmingswijziging ondergaan tot bos, de eerste 20 jaar na de bebossing inderdaad kunnen vrijgesteld zijn van de betaling van het KI. Belangrijk is dat het gaat om een bestemmingswijziging – het gaat niet op voor een herbebossing na kaalkap! Zowel kunstmatige (aanplanting) als spontane verbossing komen voor deze vrijstelling in aanmerking. Wie en hoe er bepaald wordt wanneer de bestemming van de grond wijzigde tot bos bij spontane verbossing is onduidelijk. De geschatte leeftijd van het bos zal daar mijn inziens de enige parameter kunnen zijn. De vrijstelling gaat in vanaf de datum van de feitelijke bestemmingswijziging en heeft geen terugwerkende kracht. Indien u een weiland omgevormd heeft tot bos of dat gebeurde spontaan door uitzaaiing in het jaar 2000 en pas nu, na het lezen van dit artikel, wenst u de vrijstelling van KI aan te vragen. Dat kan, maar de vrijstelling zal ten vroegste dit jaar ingaan en lopen tot 2020 (20 jaar vanaf de omvorming) en niet tot 2028 (20 jaar vanaf de aanvraag).

Verwacht niet dat u rijk zal worden van deze vrijstelling; ten eerste is er een wettelijke bepaling die stelt dat het KI/ha/jr min 2 € moet bedragen. Het gemiddelde KI voor bosgronden in de provincie Antwerpen is relatief laag, zowat 9 €/ha/jr. Een uitzondering hierop is de regio Klein Brabant (Bornem, Puurs, St Amands) daar is (door de vruchtbare bodem) het gemiddelde 24 €/ha/jr. Dit betekent dus een vrijstelling van resp. 7 tot 22€/ha/jr. Het effectief te betalen bedrag (onroerende voorheffing op het KI) is grofweg 1/3 van het KI, wat neerkomt op een besparing van 2 à 7 €/ha/jaar. Over een periode van max. 20 jaar is dat dus een gemiddelde besparing van 40 à 140 €/ha.

Vermoedt u in aanmerking te komen voor deze vrijstelling? De vrijstelling zal enkel ingevoerd worden als de eigenaar om de vrijstelling verzoekt. Dus ze wordt nooit automatisch toegepast! Controleer de kadastrale gegevens van het perceel en richt vervolgens een schrijven aan het Provinciaal kantoor van het kadaster waar het perceel gelegen is (Directeur van het kadaster Antwerpen, Italiëlei 4 bus 10, 2000 Antwerpen). Vermeld in uw brief de kadastrale gegevens van het perceel en vraag een vrijstelling op basis van art 494 par. 3 van het Wetboek op de inkomstenbelasting.

Naast deze, financieel beperkte, vrijstelling op het KI bij bebossing, geldt er eveneens onder bepaalde voorwaarden, een financieel interessantere vrijstelling van successierechten op boseigendommen, zowel binnen als buiten VEN-gebied. Ook deze vrijstelling wordt enkel toegepast op verzoek!

Meer info daaromtrent vindt u op http://www.bosgroepen.be/site/voor _ boseigenaar/wetgeving.htm

201 Het kadastraal inkomen (of KI) is het geschatte, gemiddelde normale netto-inkomen van 1 jaar van een in België gelegen kadastraal perceel. Dit kan een

stuk grond of een gebouw zijn. Het kadastraal inkomen wordt vastgesteld door de administratie van het kadaster. Dit bedrag wordt elk jaar geïndexeerd.

Wilgen klaar voor aanplant. Duffel, voorjaar 2008

KALE

NDER

Cursussen Antwerpse Bosgroepen ism Inverde

Wat? Lezen van een bosWanneer? Vrijdag 18 april 2008 Waar? RavelsOmschrijving: Met de principes van duurzaam bosbeheer in de achtergrond, trekken we de hele dag het bos in zonder

boeken. Kijken en analyseren staan centraal: op basis van een goede observatie gaan we dan beheeropties voor bepaalde bossen uitstippelen. In de marge komen zaken aan bod zoals houtprijzen, natuurwaarden, dunning, houtkwaliteit en boomsoortenkeuze.

Prijs? Leden bosgroep: 10 € ; Niet leden: 20 € Code? NKLVB

Wat? Jonge bossenWanneer? Zaterdag 19 april 2008 Waar? BornemOmschrijving: Veel mensen hebben recent zelf een bos aangeplant, of denken aan omvorming van een populierenaanplant.

Hierbij komt één en ander kijken tussen de eindkap en de eerste dunning. Verantwoorde bosexploitatie, boomsoortenkeuze en -menging en onderhoud van jong bos zijn maar enkele begrippen die zullen verklaard worden. Praktijkvoorbeelden en handige tips komen aan bod tijdens een terreinexcursie.

Prijs? Leden bosgroep: 10 € ; Niet leden: 20 € Code? AZJBS

Wat? BosexploitatieWanneer? Dinsdag 17 juni 2008 Waar? RanstOmschrijving: We starten met een overzicht van de meest gebruikte exploitatiemethoden: paarden, uitsleeptractoren,

harvesters… De voor- en nadelen van de verschillende technieken komen aan bod en de impact op het bos wordt toegelicht. We gaan ruim in op de voorbereiding van exploitaties (schalmen, ruimingspistes, exploitatieplan, communicatie) en maken een oefening op terrein.

Prijs? Leden bosgroep: 10 € ; Niet leden: 20 € Code? AZBXP

Wat? Lezen van een bosWanneer? Dinsdag 12 augustus 2008 Waar? Nog niet bekendOmschrijving: Met de principes van duurzaam bosbeheer in de achtergrond, trekken we de hele dag het bos in zonder

boeken. Kijken en analyseren staan centraal: op basis van een goede observatie gaan we dan beheeropties voor bepaalde bossen uitstippelen. In de marge komen zaken aan bod zoals houtprijzen, natuurwaarden, dunning, houtkwaliteit en boomsoortenkeuze.

Prijs? Leden bosgroep: 10 € ; Niet leden: 20 € Code? ANLVB

Wat? Kettingzaag module 1Wanneer? Zaterdag 13 en 20 september 2008 Waar? MechelenOmschrijving: Dag 1: Theorie over de werking, het gebruik en de veiligheid van de kettingzaag.

Theorie en praktijk over het dagelijks onderhoud en scherpen van de ketting. Dag 2: Eenvoudige zaagoefeningen op horizontale en verticale stamstukken. Geen vellingen!

Prijs? Leden bosgroep: 30 € ; Niet leden: 60 € Code? AZKM1

Wat? Kettingzaag module 1Wanneer? Zaterdag 13 en 20 september 2008 Waar? Kamp C, WesterloOmschrijving: Dag 1: Theorie over de werking, het gebruik en de veiligheid van de kettingzaag.

Theorie en praktijk over het dagelijks onderhoud en scherpen van de ketting. Dag 2: Eenvoudige zaagoefeningen op horizontale en verticale stamstukken. Geen vellingen!

Prijs? Leden bosgroep: 30 € ; Niet leden: 60 € Code? ZKKM1

Wat? SnoeienWanneer? Donderdag 18 september 2008 Waar? MechelenOmschrijving: Theorie over het doel van het snoeien. Boomanatomie en afgrendelingsmechanismen.

Snoeitechniek en tijdstip. Algemene snoeiregels. Snoeioefeningen met snoeischaar, zaag en stokzaag.Prijs? Leden bosgroep: 15 € ; Niet leden: 30 € Code? AZSNO

Wat? Kettingzaag module 2Wanneer? Zaterdag 11 en 18 oktober 2008 Waar? Prinsenpark, RetieOmschrijving: Dag 1: Theorie over het vellen van bomen. Demovelling door instructeur. Veloefeningen door de cursisten.

Dag 2: Veloefeningen door de cursisten. Gebruik van hulpmiddelen bij het vellen.Prijs? Leden bosgroep: 30 € ; Niet leden: 60 € Code? KHKM2

21

KALE

NDER

Cursussen Antwerpse Bosgroepen ism Inverde

Wat? Kettingzaag module 2Wanneer? Zaterdag 11 en 18 oktober 2008 Waar? Kamp C, WesterloOmschrijving: Dag 1: Theorie over het vellen van bomen. Demovelling door instructeur. Veloefeningen door de cursisten.

Dag 2: Veloefeningen door de cursisten. Gebruik van hulpmiddelen bij het vellen.Prijs? Leden bosgroep: 30 € ; Niet leden: 60 € Code? ZKKM2

Wat? BrandhoutWanneer? Zaterdag 25 oktober 2008 Waar? Prinsenpark, RetieOmschrijving: Opbouw van een boomstam, onderscheid tussen loofhout en naaldhout, bespreking van enkele houtgebreken,

vochtgehalte en “werken” van hout, waarde als brandhout en toepassingen voor energieproductie, duurzaamheid en houtaantastingen, herkennen van de belangrijkste houtsoorten uit de Vlaamse bossen, bespreking van enkele producten uit hout.

Prijs? Leden bosgroep: 15 € ; Niet leden: 30 € Code? KHBRA

Wat? BrandhoutWanneer? Donderdag 6 november 2008 Waar? Regio Antwerpen NoordOmschrijving: Opbouw van een boomstam, onderscheid tussen loofhout en naaldhout, bespreking van enkele houtgebreken,

vochtgehalte en “werken” van hout, waarde als brandhout en toepassingen voor energieproductie, duurzaam-heid en houtaantastingen, herkennen van de belangrijkste houtsoorten uit de Vlaamse bossen, bespreking van enkele producten uit hout.

Prijs? Leden bosgroep: 15 € ; Niet leden: 30 € Code? ANBRA

Wat? Kettingzaag module 3Wanneer? Zaterdag 8 en 15 november 2008 Waar? Kamp C, WesterloOmschrijving: Dag 1: Theorie over de inpact van het werken bij hout onder spanning. Hoe verwerkt men deze stammen.

Zaagoefeningen aan de spanningsbank. Dag 2: Oefeningen bij bomen die onder spanning staan.Prijs? Leden bosgroep: 30 € ; Niet leden: 60 € Code? ZKKM3

Wat? Stoken met houtWanneer? Zaterdag 15 novemer 2008 Waar? Kamp C, WesterloOmschrijving: meer info bij Bosgroep Zuiderkempen vzwPrijs? Leden bosgroep: 15 € ; Niet leden: 30 € Code? ZKSMH

Wat? Kettingzaag module 3Wanneer? Zaterdag 6 en 13 december 2008 Waar? Retie/KasterleeOmschrijving: Dag 1: Theorie over de inpact van het werken bij hout onder spanning. Hoe verwerkt men deze stammen.

Zaagoefeningen aan de spanningsbank. Dag 2: Oefeningen bij bomen die onder spanning staan.Prijs? Leden bosgroep: 30 € ; Niet leden: 60 € Code? NKKM3

Alle prijzen zijn BTW inclusief.Bevestig tijdig je deelname, aantal plaatsen is beperkt. NU inschrijven is de boodschap.

Meer info over deze en andere cursussen, zie www.inverde.be

INSCHRIJVING CURSUSSEN

Terug te sturen naar Bosgroep Zuiderkempen vzw, Britselaan 20, 2260 Westerlo of deze gegevens doorsturen naar [email protected]

Naam: .............................................................................................................................................................................. Tel. Nr.: ..........................................................................

Adres: ................................................................................................................................................................................................................................................................................

Lid van bosgroep: q KH q ZK q NK q AN q AZ

Cursuscode(s): ........................................................................................................................................................................................................................................................

U bent zeker van uw inschrijving na overschrijving van het cursusgeld op rekeningnummer 778-5912507-24 van de Bos-groep Zuiderkempen vzw met vermelding van initialen van uw bosgroep (zoals hierboven), uw naam en de cursuscode. Na inschrijving krijgt u de laatste gegevens toegestuurd.

22

Wandelingen KA

LEND

ERZondag 13 april 2008: Wandeling Molenbos te West-MalleDit bosgebied maakt deel uit van een indrukwekkend landschap van meer dan 1.600 ha uitgestrekt over de gemeenten Malle, Zoersel en Brecht. De wandeling zal ons leiden door de bossen van de verpleeginrichting “De Dennen”, tot 1974 beter gekend als het legendarische sanatorium voor tuberculoselijders: “Lizzie Marsily”.

Grenzend aan de bossen van de Trappistenabdij van West-Malle en het gemeentebos is het Molenbos een oase van rust. De hele regio werd van 1820 tot 1920 aangeplant en telt bijgevolg zeer oude naald- én loofbomen. Desondanks is de blikvanger het unieke en eeuwenoude Zandven, bijna perfect cirkelvormig en volledig omringd door bos en landduinen.

Vandaag worden veel inspanningen gedaan om de bossen duurzaam te beheren. Dit zal ook tijdens de wandeling uitgebreid aan bod komen.

Gids: Frederik Vaes • Organisatie: Bosgroep Noorderkempen vzw • Afspraak: om 10u op de bezoekersparking van de verpleeginrichting De Dennen, Nooitrust 18, Westmalle. Einde voorzien om 12u.

Zondag 20 april 2008: wandeling in het Mierenpad tijdens het Ecofestival in Kamp C te WesterloOp het Ecofestival in Kamp C op 20 april zal de bosgroep een aantal wandelingen gidsen in het Mierenpad. Tijdens deze wandelingen zal je leren over het leven van de Rode bosmier, hun vrienden en vijanden. Iedereen is welkom op dit gratis evenement. De wandelingen starten om 14.00u, 15.00u en 16.00u en duren telkens 1 uur!

Zondag 18 mei 2008: Merode Familiehappening te WesterloGeleide natuur- en cultuurwandelingen – fietstochten - jogging – avontuur-lijke doe-dingen voor jong en oud - rondleidingen in de abdij van Averbode - streekmarkt met regionale producten en ambachten - hapjes en drankjes - infomarkt - animatie, optredens

en workshops – voorstelling promotiefilm de Merode - verrassend vervoer tussen de locaties - volksverhalen – en nog zoveel meer …

geleide natuur- en cultuur-wandelingen - fietstochten - jogging - avontuurlijke doe-dingen voor jong en oud- rondleidingen in de abdij van Averbode - streekmarkt met regionale producten en am-bachten - hapjes en drankjes - infomarkt - animatie, optre-dens en workshops - voorstel-ling promotiefilm de Merode - verrassend vervoer tussen de locaties - volksverhalen - en nog zoveel meer …

HOOFDING MERODE HAPPENING

Zoals in inlegblad krant vorig jaarDatum naar 18 mei ’08 veranderenMerodede

familiehappening

18mei2008

Praktisch

Zondag 18 mei’08 van 13 tot 18 uur.

Activiteiten rond de Abdij en Vijvers van Averbode en Den Eik - randactiviteiten in Geel, Herselt, Laakdal, Scherpenheuvel, Tessen-derlo en Westerlo.

Meer informatie op www.demerodeonline.beof op aanvraag: [email protected]

alle activiteiten gedurende de Merodehappening zijn gratis

flyer A5.indd 1 14/02/2008 15:15:31

Zondag 8 juni 2008: Wandeling door de Looiendse bossen te RetieOnder een hopelijk stralend lentezonnetje wandelen we door de Looiendse Bergen, waar de bosgroep in het verleden reeds actief was. Aan de hand van praktijkvoorbeelden gaan we het bosbeheer evalueren. We passeren tevens langs enkele mooie natuurprojectjes in de gemeentebossen.

In het najaar is de opvolging van dit boscomplex voorzien waarbij boseigenaars beroep kunnen doen op de bosgroep om hen te helpen bij het beheer van hun bos.

Gids: Meeuws Chris • Organisatie: Bosgroep Noorderkempen vzw • Afspraak: om 10u op de parking van café De Heide- bloem, Pontfort 78 te Retie Wegbeschrijving: centrum Retie, baan Retie-Kasterlee, na ongeveer 2 km aan rechterzijde, Einde rond 12 u; gelegenheid om na te genieten op het terras van de Heidebloem.

23

Bosgroep Antwerpen Noord vzw ’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 WijnegemTel.: 03/355.09.40Fax.: 03/355.09.45Coördinator: Devriendt Karolien • 0475/75.77.98 [email protected]: Van Cotthem Britt

Adressen

Bosgroep Antwerpen Zuid ’s Gravenwezelsteenweg 59-61, 2110 WijnegemTel.: 03/355.09.40Fax.: 03/355.09.45Coördinator: Laeremans Luc • 0476/76.18.25 [email protected]: Van Cotthem Britt

Bosgroep Noorderkempen vzw Hoge MouwLichtaartsebaan 732460 KasterleeTel.: 014/85.90.19Fax.: 014/85.90.21Coördinator : Bogaerts Kaat • 0474/74.17.31 [email protected] : Van Rumst Marleen

Bosgroep Zuiderkempen vzw Kamp CBritselaan 202260 WesterloTel.: 014/27.96.57Fax.: 014/27.96.69Coördinator: Seynaeve Jan • 0474/99.99.35 [email protected]ördin.: Matthé Joris • 0478/78.20.22 joris.matthé@groenkempen.provant.beMedewerkster: Himschoot Rebecca

Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw Hoge MouwLichtaartsebaan 732460 KasterleeTel.: 014/85.90.17Fax.: 014/85.90.21 Coördinator: Vanlommel Stef • 0479/20.93.11 [email protected]ördinator: Jansens Sander • 0498/42.11.26 [email protected] Medewerkster: Vangenechten Annick Van Rumst Marleen

Voor de planning van terreinwerkzaamheden

Meeuws Chris 0478/45.51.38 [email protected]

24

BOSC

ONTA

CTV.

U.:

Laer

eman

s Lu

c, ’s

Gra

venw

ezel

stee

nweg

59-

61, 2

110

Wijn

egem

• T

el.:

03/3

55.0

9.40

• F

ax.:

03/3

55.0

9.45 binnenkort vacature

Bosgazet editie 6

Documents

Transcript of Bosgazet editie 6