Boris Peters Freelance - DIt Is een bIjlage bIj D agblaD De ......Siim Kallas ‘Mijn belangrijkste...

16
MODERNE LOGISTIEK Siim Kallas ‘Mijn belangrijkste doel is barrières op de transportmarkt uit de weg te ruimen’ Mogelijkheden Innovaties binnen de logistiek Vergroening Ook kwestie van slimmigheid MEI 2012 DIT IS EEN BIJLAGE BIJ DAGBLAD DE TELEGRAAF. DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE HOOFDREDACTIONELE VERANTWOORDELIJKHEID Efficiëntie Heen met een bankstel, terug met limonade Magazijn De klant aan het logistieke stuur Onderbelicht Risk management VAN GROOT BELANG VOOR DE NEDERLANDSE ECONOMIE

Transcript of Boris Peters Freelance - DIt Is een bIjlage bIj D agblaD De ......Siim Kallas ‘Mijn belangrijkste...

  • Moderne logistiek

    Siim Kallas ‘Mijn belangrijkste doel is barrières

    op de transportmarkt uit de weg te ruimen’

    MogelijkhedenInnovaties binnen de logistiek

    VergroeningOok kwestie van slimmigheid

    mei 2012

    DIt Is een bIjlage bIj DagblaD De telegraaf. De InhOuD van Deze bIjlage valt nIet OnDer De hOOfDreDactIOnele verantwOOrDelIjkheID

    Efficiëntie Heen met een bankstel, terug met limonade

    Magazijn De klant aan het logistieke stuur

    Onderbelicht Risk management

    van groot belang voor de nederlandse econoMie

  • 2

    DIt Is een bIjlage bIj DagblaD De telegraaf. De InhOuD van Deze bIjlage valt nIet OnDer De hOOfDreDactIOnele verantwOOrDelIjkheID

    e ditor ial

    04 Verpakkingsbranche maakt turbulente tijden door

    05 Risk management nog onderbelicht

    06 De klant aan het logistieke stuur

    08 Profielinterview: Siim Kallas

    10 Schoner vervoer is ook een kwestie van slimmigheid

    12 Heen met een bankstel, terug met limonade

    14 Innovaties binnen de logistiek

    12

    06

    08

    04

    Alexander Sakkers, Algemeen voorzitter Transport en Logistiek Nederland

    ‘De moderne logistiek is bepalend voor de concurrentiepositie van een onderneming’

    logistieke proces niet goed op orde heeft, verliest de concurrentieslag en houdt het op de lange termijn niet vol.

    De moderne logistiek is bepalend voor de concurrentiepositie van een onderneming. Samenwerking met collega’s en opdrachtgevers, integratie van systemen, gebruik maken van meerdere modaliteiten, ICT toepassin-gen, duurzaamheid, CO2 reductie, Value Added Logistics (VAL), zijn enkele kernbegrippen die ten grondslag liggen aan de huidige moderne logistiek.

    Logistieke bedrijven nemen steeds meer taken over van hun klanten. Deze klanten richten zich op marketing en sales. De logistieke dienstverlener zorgt dat het product in de juiste samen-stelling op het juiste moment wordt afgeleverd. Uw computer, koffiepad, CD of boek vertrekt vandaag de dag

    2

    ColofonProject manager: Yannick Corbeau, [email protected] Productieleider: Hans Wihlborg Hoofdredactie: Jerry Huinder, [email protected] Tekst: Boris Peters, Hugo Schrameyer, Mirjam Streefkerk Coverbeeld: European Union, 2012 Grafische vormgeving: Leon Mooijer Drukkerij: Drukkerij NoordHolland

    Voor meer informatie kunt u een e-mail sturen naar [email protected] Smart Media Publishing Holland B.V. Sint Antoniesbreestraat 16, 1011 HB Amsterdam, The Netherlands. Tel +31 20 79 600 80, www.smartmediapublishing.com

    Over Smart MediaSmart Media ontwikkelt, produceert en financiert themabijlagen die via landelijke, gerenommeerde kranten worden verspreid. Elke themabijlage wordt gemaakt door zorgvuldig samengestelde redactie- teams. De grafische productie wordt verzorgd door creatieve vormgevers met gevoel voor de productie van moderne tijdschriften. Onze basisgedachte is een sterke onderwerpgerichtheid. Door zichtbaar te zijn in onze themabijlagen bereiken onze klanten het gehele verspreidingsterrein van de dragende krant. En selecteren ze automatisch de doelgroep die in de markt is voor de producten en diensten van het bedrijf. Smart Media is een jonge en dynamische onderneming met hoge doelstellingen. Wij ontwikkelen ons snel en onze planning is erop gericht een van de toonaangevende bedrijven van Europa in ons vakgebied te worden. Op dit moment zijn we vertegenwoordigd in Zweden, Noorwegen, Zwitserland, België en Nederland.

    Volg ons

    ‘De logistieke markt is zeer complex’“In het verleden was logistiek een simpel begrip. Vraag een willekeurige voorbijganger maar eens naar het begrip logistiek, en de meeste zullen antwoorden in de trant van: ‘Logistiek, dat is toch de vracht-wagen?’. Natuurlijk, transport maakt een heel belangrijk onderdeel uit van logistiek, maar het is ‘slechts’ een onderdeel van de logistieke keten. Transport is voor velen de meest tot de verbeelding sprekende logistieke schakel. Maar achter deze vracht-wagen gaat een hele wereld schuil van bedrijven, systemen, technologie, andere modaliteiten spoor en binnenvaart, overheden en mensen die zich bezig houden met het verplaatsen van goederen, de logistiek. Vraagt u zich nooit eens af: ‘Wat zit er eigenlijk in de vrachtwa-gen, waar komt het vandaan en waar gaat het naartoe?’.

    Anno 2012 is, als gevolg van de globa- lisering en marktintegratie, logistiek alles behalve simpel. De logistieke markt is zeer complex. Het is een markt met veel nationale en internationale spelers en klanten en consumenten die steeds hogere eisen stellen aan de logistiek waar constant gezocht wordt naar optimalisatie en het creëren van meerwaarde. Sterker nog, wie zijn

    Voor onze samenleving geldt ‘Zonder transport staat alles stil’. Meer dan 600.000 werknemers in de logistieke sector zorgen er iedere dag voor dat onze maatschappij, onze economie, ons leven, blijft draaien. Voor velen een vanzelfsprekend proces, maar wie eens een kijkje achter de schermen neemt, krijgt een heel ander beeld.

    vanuit het warehouse van een logistiek dienstverlener.

    Software ondersteunt de planning van logistieke bedrijven bij het bundelen van lading en het samenstellen van de meest optimale rit en routes. De huidige voertuigen zijn rijdende informatiebronnen met informatie over het verbruik van het voertuig, rijgedrag van de chauffeur, real time positiebepaling van het voertuig en de lading. Al deze informatie is vaak weer gekoppeld aan systemen van klanten en andere partijen in de keten om de logistiek efficiënt te laten verlopen. Alleen zo is het mogelijk dat u ’s avonds om 21.00 uur nog een bestelling op internet kunt plaatsen die de volgende dag bij u wordt afgeleverd.

    Dit en meer, zijn verschillende onderwerpen die als voorbeeld dienen voor de moderne logistiek. In deze speciale bijlage is de moderne logistiek het thema waar nader op wordt ingegaan. Met interviews, best practices en achtergrondverhalen wordt een beeld geschetst van de belangrijkste ontwikkelingen in de logistiek. Een beeld dat logistiek meer is dan transport en niet te vergeten, hoe belangrijk logistiek is voor onze samenleving.”

    Logidex : BBL-leerlingen

    T  010-‐42  777  00  \ www.logidex.nl

    Imago  verbetering  bij  jongeren

    Minder  wervingskosten

    Behoud  van  vakkennis

    Binding  met  logistieke  vakopleiders

    Toekomstig  personeel  op  maat

    Aantrekkelijke  tarieven  door  subsidie

    Consultants met  logistieke  ervaring  en                              

    aandacht  voor  mensen

    Wordt leerbedrijf met

    Gerealiseerd door leren en werken :

  • advertorial

    Verkoop via online shopping neemt een grote vlucht. Het is de normaal- ste zaak van de wereld geworden om een boek, DVD of kleding via inter-net te bestellen. Hierdoor stijgt de vraag naar verzendmogelijkheden voor kleine pakketten. Aanbieders kunnen zich op gebied van service onderscheiden door een snelle en goedkope bezorging van in- ternetaankopen. Swiss Post International Netherlands verzendt snel en zonder enig probleem postale pakketten tegen een aan- trekkelijke prijs. Onderzoek van Swiss Post International heeft uitgewezen dat onge-veer 50% van de verstuurde zendingen een gewicht hebben beneden de 2 kilogram.

    Via Swiss Post International Netherlands kunnen ondernemers op dagelijkse basis eenvoudig meerdere zendingen versturen naar bestemmingen over de hele wereld “Swiss Post International Netherlands le- vert met Business-to-Consumer een dienst waarbij de verzender bepaalt hoe snel en tegen welke tarieven hij de goederen bij zijn klant wil hebben. Ongeacht van wat verzonden wordt – boeken, cd’s, kle- ding of cosmetica – en ongeacht het

    Zakelijke klanten zijn con- stant op zoek naar manierenom de functionaliteit van hun bedrijfsvoering te optimali- seren. toverwoorden hier- bij zijn ‘innovation’ en ‘cost reduction’. Swiss Post inter- national Netherlands speelt een voortrekkersrol in de ver- anderende wereld van logis- tiek en post. Zo past ze haar strategie continu aan op de veranderende behoeftes van de klant. een enorme kans voor klanten is internationale distance selling. Hierbij biedt Swiss Post een volledige logistieke oplosssing.

    SwiSS PoSt NederlaNd: distance selling naar het buitenland

    importoplossing: Swiss Post

    regelt en verrekent BTW en

    invoerrechten

    gEWiCHt: Swiss Post verzendt

    pakketten op maat tot 30

    kilogram

    EUropA: Swiss Post erkent

    het marktpotentieel van distance

    selling in Europa

    Noorwegen en Zwitserland te bundelen.Behalve de douanekosten, regelt Swiss Post dan ook de fiscale afhandeling en schiet (indien gewenst) de BTW en in-voerrechten voor. Volgens Imke Boer is dit: “een goede extra service voor onze klanten. De ontvangers van de zendingen,

    gewicht van de pakketten,” aldus Imke Boer, managing director Swiss Post Inter-national Netherlands.

    te bieden. Lukt de levering toch niet, dan is er altijd nog de optie om het pakket bij het dichtstbijzijnde postkantoor op te halen. De ontvanger hoeft dus niet thuis te blijven, wachtend op zijn zending. Naast de veelal duurdere koerierservices is deze postale Business-to-Consumer-variant dus een uitstekend alternatief. Vanzelfsprekend biedt Swiss Post klanten ook de moge-lijkheid om pakketten per aangetekende post te verzenden voor extra veiligheid.

    “Als iemand een artikel op internet be-stelt, wil hij of zij niet extra betalen om het pakket te kunnen ontvangen,” zegt Imke Boer, managing director van Swiss Post International Netherlands. Tot voor kort moest een Zwitserse of Noorse ont-vanger voor een postaal pakketje afkom-stig uit Nederland zowel de BTW als in- voerrechten betalen. Swiss Post biedt online retailers en distance sellers in de Europese Unie nu de mogelijkheid om douanekosten voor diverse zendingen naar

    De Business-to-Consumer-service zorgt ervoor dat de ontvanger niet gebonden is aan één leveringsmoment voor pakketten die niet door de brievenbus kunnen. De lokale postorganisatie heeft de mogelijk-heid om het pakket een aantal keren aan

    de klanten van onze klant, worden dan niet met inklaringskosten en BTW lastig-gevallen. Voordeel voor de klanten van Swiss Post is dat de administratieve douanetechnische zaken worden verzorgd door Swiss Post waardoor de klant zich hier niet mee bezig hoeft te houden.”

    Online retailers en distance sellers kun-nen op deze manier via hun internetsite de consument al een totale prijs meedelen, inclusief douanekosten en BTW. Begin dit jaar opende Swiss Post International in dit kader ook een filiaal in Noorwegen. Voor niet-EU consumenten zoals Noren en Zwitsers, wordt het zo aantrekkelijker om bijvoorbeeld kleine artikelen vanuit de EU te bestellen zonder grote bijkom-stige kosten.

    ❙ ❙ ❙ ❙ www.swisspost.com/netherlands

  • 4

    www.carhartt-europe.com

    i nspi rati e i n novati es

    Verpakkingsbranche maakt turbulente tijden doorVanuit consumentenoogpunt kabbelen de ontwikkelingen in de verpakkingsbranche stukje bij beetje voort, maar schijn bedriegt. Achter de schermen wordt er druk gewerkt aan nieuwe innovaties.

    TeksT HUgO SCHrAMEYEr

    Het product zelf is het uitgangspunt. De omhullende verpakking is de drager van het artikel. Maar om de verpakking nu af te serveren als bijzaak gaat te ver. Veel te ver zelfs. “De verpakking is soms tot veertig procent bepalend voor de eindprijs van een aankoop. Vooral in de levensmiddelen-sector is dat te zien. Als je luxe enkelvoudige koekjes in de supermarkt koopt, dan is de verpakking duurder dan de koekjes zelf ”, constateert Rijk van Korlaar, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Verpakkingsdeskundigen (VNV).

    VerPakkinGen sPelen daarmee een zeer bepalende rol in tal van sectoren. Per jaar worden maar liefst 450 miljard verpakkingen op de Europese markt gebracht. In ons land maakt een con-sument per dag gemiddeld zeven ver-pakkingen open. Aangejaagd door tal van factoren, waaronder toenemende productbeschikbaarheid, zullen dat er

    cd-doosje apart verpakt in beschermend materiaal. Ik heb niks tegen webshops. Tegelijkertijd lijkt het me logisch om een debat aan te gaan over de invloed hiervan op de hoeveelheid verpakkings-materiaal en dit eens te onderzoeken.” Van Korlaar in een reactie: “Daar staat tegenover dat consumenten die online bestellen, niet de auto pakken. Dat heeft ook een duurzaamheidseffect.”

    Voor HeT onGeoefenDe consumenten- oog gebeurt er niet zo bar veel op verpakkingsgebied. De fysieke presentatie wordt jaar na jaar aangepast, tegelijkertijd lijkt het verpakkingsmate-riaal behoorlijk traditioneel van aard. Ten Klooster van Universiteit Twente kan zich wel iets voorstellen bij die observatie. “De technologische ontwikkelingen op verpakkingsgebied zijn niet zozeer van invloed op de fysieke presentatie, bijvoorbeeld in het schap van de supermarkt, maar hebben vooral van doen met het optimaliseren van de goederenstroom. Nederlanders zijn gek op polderen. Handel en industrie hebben al in de jaren tachtig afspraken gemaakt over het zoveel

    mogelijk standaard aanleveren van goederen. We kennen hier duidelijke pallet- en rolcontainermaten. Het buitenland kan daar zeker nog iets van leren. Buitenlandse supermarkten als Carrefour en Aldi houden meer vast aan hun eigen voorwaarden bij productaanlevering. Daarmee staan ze een overkoepelende standaard in eigen land in de weg. Dat verhaal is nog niet gladgestreken.”

    WaT beTrefT TeCHnoloGie en het slimmer worden van verpakkingen zet de industrie net zo goed grote stappen vooruit. Zo bestaan er containers voor chemicaliën die op afstand leesbaar zijn. “Als het niveau daalt onder een kritische grens, dan krijgt de fabrikant online een signaal dat er een nieuwe levering nodig is. De gebruiker hoeft dat niet eens meer zelf in de gaten te houden.” Ten Klooster vertelt tot slot dat er laborato-riumopstellingen bestaan waar het vervoer over land wordt gesimuleerd. Ook de diepe kuilen van de wegen in het verre Azië kunnen daarbij virtueel voorbij komen. “In het laboratorium wordt dan nagebootst hoe de verpak-

    ‘In het laboratorium wordt dan nagebootst hoe de verpakking zich houdt tijdens het vervoer’

    ‘De verpakking is soms tot veertig procent bepalend voor de eindprijs’rijk van korlaar

    steeds meer worden. Hoogleraar Roland ten Klooster van Universiteit Twente: “Wat ik merkwaardig vind, is dat er volop discussie bestaat over duurzaamheid, terwijl webwinkeliers steeds meer verpakkingen de wereld insturen met losse producten. Ooit een cd op internet besteld? Je krijgt een dikke envelop thuis met daarin het

    king zich houdt tijdens het vervoer tot in het oosten van Turkije bijvoorbeeld. Dat gebeurt door de verpakking op een triltafel te zetten en alle schokken binnen een paar uur te simuleren. Dan weet de aanbieder ook of de verpakking voldoende sterk is om deze reis te overleven.”

    DuurzaamHeiD en HeT optimaliseren van de verpakkingsstroom is een telkens terugkerend agendapunt in deze wereld, vertelt Rijk van Korlaar. Om de drie tot vijf jaar ontwikkelt zich weer een nieuwe discussiegolf over materiaalreductie. Lichtere en kleinere verpakkingen zijn immers gemakkelij-ker te vervoeren, bovendien heeft materiaalreductie een gunstig effect op de afvalstroom. “De functionaliteit van de verpakking speelt daarbij een rol, maar bijvoorbeeld ook het consumen-tenbewustzijn. In Frankrijk bijvoor-beeld staan er nog grote 4- en 5-literflessen in het wasmiddelenschap, in Scandinavië is de aankoop van navulverpakkingen voor je wasmidde-lenfles inmiddels breed ingeburgerd. Wij in Nederland zitten daar tussenin.”

  • 5

    Logistiek plannen met Facebook?Binnen de logistieke wereld vertrouwt men op Descartes:

    Community Network Applications

    • Douane documenten en afhandeling • Transport Management

    • Rittenplanning en Mobiel

    Voor meer informatie of een gratis whitepaper bezoek de website: www.descartes.com/logistiek Of bel: 033 460 62 70

    www.descartes.com | [email protected]

    r is ico actu e e l

    risk management nog onderbelichtrisk management staat te laag op de aandachtsladder in de logistieke sector. Dienstverlener raben is een uitzondering. Dat logistieke bedrijf heeft juist veel profijt van het eigen risicomanagementsysteem.

    TeksT HUgO SCHrAMEYEr

    Logistiek consultant Robbert Janssen van TNO vindt het onverstandig, maar ergens ook logisch: de logistieke sector kijkt nauwelijks om naar risk management. “De belangrijkheid van het thema krijgt pas aandacht als er echt iets verkeerd gaat. Voorbeeld: wanneer een vervoerder door een tsunami in het Verre Oosten geen aanvoer meer binnenkrijgt. Pas dan realiseren bedrijven zich dat de supply chain bloot staat aan onverwachte risico’s. Probleem is: hoe krijg je die risico’s gekwantificeerd? Je weet eigenlijk nooit wat het oplevert als je op voorhand wel een studie wijt aan onverhoopte problemen.”

    ook loGisTiek DiensTVerlener Raben weet niet tot achter de komma wat het oplevert om onvermoede gevaren te tackelen. Toch heeft het bedrijf in ieder geval wel een draaiboek daartoe in de kast liggen. Managing director Sven Baars van Raben Netherlands vertelt dat het bedrijf sinds 2007 serieus bezig is met deze materie. Niet omdat de vervoerder tegen een netelig incident aanliep, maar omdat een nieuwe medewerker binnenkwam die het thema risk management met beide handen aangreep. Zijn inspannin-gen zijn niet onopgemerkt gebleven. De organisatie wist eind november 2010 de TLN-ondernemersprijs te veroveren in de categorie grote bedrijven. Deze

    ‘We zijn klein begonnen, maar zijn nu uitgekomen op in totaal 177 risicofactoren’

    ondernemersprijs is er gekomen om meer aandacht te vragen voor continue kwaliteitsverbetering, professionalise-ring en innovatie in de sector.

    “We zijn klein beGonnen, maar zijn nu uitgekomen op in totaal 177 risicofactoren die invloed kunnen hebben op de organisatie en onze depots. Dat zijn direct aan ons bedrijf

    Welke maatregelen dien je te nemen als de helft van het personeelsbestand met griep ziek thuis ligt? Het formuleren van die risico’s betekent dat je meer grip krijgt op bedreigingen die een gevaar opleveren voor de bedrijfsvoering. Je zit niet met het handen in het haar als een onverwacht probleem opdoemt.” Baars vindt het onbegrijpelijk dat logistieke dienstverleners zich zo weinig bekommeren om deze materie. En dat geldt zeker voor bedrijven van een zekere omvang, vanaf pakweg enkele tientallen medewerkers. “Het is doodzonde als een bedrijf stevige schade oploopt door een risico, terwijl je dat probleem op voorhand had kunnen tackelen.”

    TeruG naar loGisTiek consultant Janssen van TNO. Als het hoofdstuk risk management in de logistieke sector aan de orde is, duiken tegenwoordig

    steeds vaker de termen business continuity en resillience op. Wat betekent dat eigenlijk? Business continuity valt nog te begrijpen, dat betekent dat een bedrijf niet omvalt door een onprettig voorval in de logistieke keten. Maar resillience? “Dat wordt zou je het beste kunnen omschrijven als veerkracht. Resillience is de mate waarin bedrijven of logistieke ketens herstellen van ernstige verstoringen en weer terug-keren naar hun oorspronkelijke – of gewenste – staat. Of het nodig is om die veerkracht te onderzoeken, weet een bedrijf pas als alle risico’s in kaart zijn gebracht. Sommige risico’s zijn zo klein dat de kosten om te anticiperen daarop te omvangrijk zijn in relatie tot de verstoring, bijvoorbeeld het risico op een komeetinslag.”

    “ToCH HeefT HeT absoluuT nut om ook onverwachte scenario’s niet uit te sluiten. Onverwachte risico’s als grootschalige stroomstoringen of natuurgeweld hebben grote impact, ook al komen verstoringen uit onverwachte hoek. Neem het tankerongeval vorig jaar op de Rijn bij de Lorelei. De impact voor de logistieke sector in ons land liep op tot 1 miljoen euro per dag. Zulke ongelukken worden afgedaan als een incident, terwijl een voorbereiding op een dergelijk noodlot veel ellende kan besparen, ook wat betreft de kosten-impact. Het is absoluut een gemiste kans dat de urgentie om te kunnen anticiperen op een noodlot nog niet echt wordt gevoeld in de logistieke sector.” Janssen heeft onderzoek uit eigen huis daarbij aan zijn zijde staan. Een TNO-studie onder 330 bedrijven wijst uit dat de onmacht om risico management in financiële baten uit te drukken de belangrijkste belemmering is om erin te investeren. Op (middel)lange termijn blijken bedrijven die bewust een veerkrachtige logistiek realiseren echter succesvoller te zijn.

    gerelateerde risico’s, zoals een alles-verwoestende brand bijvoorbeeld of een griepvirus onder de medewerkers.

    ■ Hoe kom je tot een

    analyse van risico’s?

    “we zijn begonnen met een korte actielijst, later is dat aangevuld, ook nadrukkelijk met de hulp van medewer-kers. De 133 depots kennen allen min of meer dezelfde risicoanalyse, hoewel een depot bij een rivier ook rekening kan houden met een onverwachte snelle stijging van het waterpeil.”

    ■ levert zo’n

    analyse geld op?

    “ja, absoluut. Ons neder- landse kantoor is 1 januari verhuisd van winterswijk naar Oss. Door een zorgvuldige analyse konden we anticipe-ren op alle scenario’s. slechts een deel van de medewerkers wilde meeverhuizen, daar hebben we nu optimaal op geanticipeerd.”

    ■ een verHuizing zie je

    aankomen, Heeft u ook een

    voorbeeld van een onver-

    wacHte verstoring?

    “Onder druk van een groot sneeuwvolume is vorig jaar het dak van een Pools depot gesloten. Dat was te wijten aan een verkeerde construc-tie. vanuit ons risk manag-ment-scenario wisten we daar goed op te anticiperen, bijvoorbeeld door de workflow deels over te plaatsen naar andere depots. als je geen draaiboek hebt liggen, dan moet je op dat moment gaan uitzoeken hoe je dat probleem gaat oplossen. nu geldt boven-dien dat er wel een juiste constructie is aangebracht.”

    sven baars,

    managing director raben netherlands

    3 vragen aan

    ‘Toch heeft het absoluut nut om ook onverwachte scenario’s niet uit te sluiten’robbert janssen

  • 6

    5 vragen aan

    TeksT MirJAM STrEEfkErk

    Nieuwe ontwikkelingen dwingen bedrijven goed te kijken naar hun magazijnmanagement. Volgens deskundigen heeft het magazijn van de toekomst heel veel verschillende klanten, is het groot, flink gemechaniseerd en perfect gepland.

    De klant aan het logistieke stuur

    ■ waarom doen jullie dat?

    “wij hebben als doelstelling om in 2013 cO2-neutraal te zijn met onze volledige porte- feuille. er komt steeds meer vraag naar duurzame gebouwen, dus als je een gebouw ook nog wilt verhuren zodra de huidige huurder het pand verlaat, is het slim om hiermee aan de slag te gaan. we zorgen er daarom voor dat alle magazijnen die wij bouwen een breeaM-certificering krijgen.”

    ■ breeam?

    “breeaM is een beoordelings-methode om de duurzaamheid van gebouwen te bepalen. ze kijken niet alleen naar het energieverbruik van een pand, maar bijvoorbeeld ook of er openbaar vervoer of een kinderopvang is, of het pand bijvoorbeeld op een heront-wikkelingsterrein staat en of er gescheiden fietsverkeer mogelijk is op het terrein.”

    ■ Hoe ziet zo'n duurzaam

    gebouw eruit?

    “het is extra goed geïsoleerd en als het mogelijk is maken we gebruik van warmte- en koude-opslag. Ook maken we bijvoorbeeld dockhuisjes voor het gebouw, waar pas de deur van opengaat als de vracht-wagen die spullen komt brengen tegen het magazijn aanstaat. Daarnaast kunnen wij het energieverbruik van gebouwen monitoren: gekke pieken in elektriciteitsverbruik kunnen we er dan uithalen. je kunt het opladen van hef-trucks aan het einde van de dag bijvoorbeeld makkelijk spreiden over de nacht met een tijdschakelaar.”

    ■ en Hoe ziet de

    toekomst eruit?

    “De vraag naar groene ge-bouwen zal blijven toenemen. logistieke dienstverleners wilden eerst niet betalen voor duurzame gebouwen, maar steeds meer multinationals als heineken en unilever eisen van hun logistieke dienstver-leners dat ook zij zo duurzaam mogelijk werken.”

    ■ al die nieuwbouw, is dat

    eigenlijk wel nodig?

    “niet altijd nee. Maar bes-taande magazijnen zijn erg duur. je betaalt vaak nog voor een heel gebouw, terwijl je eigenlijk alleen de grond nodig hebt. we steken veel tijd in het vinden van magazijnen waar we nog iets mee kunnen, of in elk geval het vinden van bestaande terreinen waar we iets nieuws kunnen neerzetten.”

    rien van ast,

    directeur nederland van wDP, dat haar portefeuille in nederland uitbreidt met duurzame magazijnen.

    mog e lij kh e de n magaz ij n

    Klanten die ’s avonds een product bestellen dat de volgende dag thuisbezorgd moet worden, order-picking zonder papieren of barcodes en nog maar weinig mensen die willen werken in een magazijn. Het zijn maar enkele van de nieuwe ontwikkelingen waar magazijnen mee te maken hebben. Hoe ga je hier als bedrijf mee om en zorg je ervoor dat goederen zo soepel mogelijk blijven in- en uitstromen?

    een Van De inVloeDrijksTe verande-ringen op de manier waarop maga-zijnen georganiseerd worden is het toenemende aantal internetbestellingen. René de Koster, hoogleraar logistiek aan de Erasmus Universiteit: “De eindklant zit steeds meer aan het logistieke stuur doordat hij via internet zijn bestelingen doet. Het hele logistieke proces wordt zo een stuk minder voorspelbaar.” Een bedrijf als Wehkamp springt daar al goed mee om, zegt De Kosters collega Walther Ploos van Amstel, hoogleraar logistiek aan de VU. “Zij zijn kampioen in het inzetten van arbeid op piekmomenten, bijvoorbeeld net na het weekend, doordat ze heel veel contracten hebben met een flexibel aantal uren.” Ook bij Nespresso wordt er al steeds slimmer omgesprongen met de flexibele vraag. De Koster: “Die leveren met een tijdsafspraak, waardoor de bezorger niet meer twee keer voor niets aan de deur komt.”

    naasT PiekmomenTen hebben dit soort magazijnen ook veel meer te maken met retouren. “Een klant bestelt drie paar schoenen in drie verschillende kleuren en kiest er daar

    uiteindelijk een van”, zegt Bram Verhoeven van Prologis, investeerder en ontwikkelaar van distributiecentra. “Soms komt meer dan de helft van een bestelling terug, daar moet ruimte voor zijn. En bestellingen die de deur uitgaan moeten vaak individueel verpakt worden, terwijl het vroeger per pallet ging. Dat vraagt om een totaal andere inrichting van het magazijn. Meer vierkante meters zijn niet per se nodig, als je maar bewuster met ruimte omgaat.”

    en Daar kunnen nieuWe innovaties en technieken bij helpen. Volgens Ploos van Amstel was de hele tweede Maasvlakte niet nodig geweest als bedrijven compacter zouden werken en meer van hoogte gebruik zouden

    ven zijn in staat om met hetzelfde aantal vierkante meters en hetzelfde aantal mensen drie keer zo veel volume op te slaan en te verwerken.” Daarnaast is het tegenwoordig mogelijk om zogenaamde bonte pallets te gebruiken: daarop staan verschil-lende producten. De Koster: “Een groot bedrijf als Amazon maakt hier al gebruik van. Een robot herkent de verschillende producten en zorgt ervoor dat ze op de juiste plaats terecht komen. Zo heb je veel minder pallets nodig voor hetzelfde aantal producten.”

    ook maGazijnmeDeWerkers zijn geholpen dankzij dit soort innovaties. Ploos van Amstel: “Je bent in een magazijn constant aan het tillen, bukken en verplaatsen, ergonomie is dus erg belangrijk. Door mechanise-ring is het mogelijk dat als je aan het orders picken bent alles op de juiste hoogte wordt aangeboden.” En waar vroeger alles met bonnen en barcodes ging, is het nu al mogelijk om met pick to voice te werken, met alleen een headset zodat de handen vrij zijn. De productiviteit gaat door dit soort innovaties enorm omhoog. De Koster: “Er zijn zelfs al virtual reality-brilletjes waarbij je letterlijk ziet wat je moet pakken.” Maar niet alle nieuwe technieken zullen het arbeidsplezier verhogen. Ploos van Amstel: “Sommige nieuwe apparaten kunnen 800 picks per uur doen, maar er is niemand die daar fulltime mee wil werken. Ook

    hier moet je dus weer slim omspringen met je personeel. Er zijn bijvoorbeeld huismoeders die drie uur per dag willen werken, die kun je dit soort dingen laten doen.”

    Personeel: een Heikel punt in het magazijn. Zorgvuldig omgaan met personeel is belangrijk, want over tien jaar zijn er als gevolg van de vergrij-zing 25 procent minder mensen om hetzelfde werk mee te doen. En daar-naast dreigt er op korte termijn al een enorm personeelstekort, omdat werken in het magazijn sterk aan populariteit inboet, doordat het een imago heeft van saai en repeterend werk. Er is dus veel verloop en ziekteverzuim. Volgens Ploos van Amstel ligt daar een belang-rijke taak voor het management. “Als je de verschillende teams

    ‘Meer vierkante meters zijn niet per se nodig, als je maar bewuster met ruimte omgaat’

    ‘Er zijn zelfs al virtual reality-brilletjes waarbij je letterlijk ziet wat je moet pakken’

    maken. “Er zijn bijvoorbeeld hele torenflats denkbaar in magazijnen waarbij op elke verdieping automatische karretjes rondrijden die producten met de lift naar beneden brengen”, zegt de hoogleraar logistiek. Zijn collega De Koster: “Goede bedrij-

    verantwoordelijkheden, rechten en ook beslissingsbevoegdheid geeft op bepaalde gebieden, maak je het werk een stuk uitdagender.”

    TensloTTe sPeelT DuurzaamHeiD

    ook een steeds grotere rol binnen de logistieke sector. Mede daarom kijken distributiecentra bewuster naar hun locatie dan voorheen. Verhoeven van Prologis: “Alleen langs een snelweg zitten is vaak niet meer genoeg, vervoer over water is schoner en wordt daarom steeds belangrijker. Warehouses moeten dus ook in de buurt van een kade zitten waar containers kunnen worden overgela-den.” Ook energiebesparing is belangrijk, natuurlijk vanwege het milieu, maar ook omdat er flinke kosten kunnen worden bespaard met een relatief kleine ingreep. “Een transportband loopt vaak de hele dag, ook als er geen pakjes op liggen”, zegt Ploos van Amstel. “Een simpel computertje kan dat opmerken en de band stilleggen wanneer er geen gebruik van wordt gemaakt.”

    ‘Een robot herkent de verschillende producten en zorgt ervoor dat ze op de juiste plaats terecht komen’rené de koster

  • Advanced logistics for a smaller world

    Voorop in de ontwikkelingvan multimodale ketenregie

    Seacon Logistics is dé logistieke ketenregisseur met een maritiem karakter.Wereldwijde logistieke vraagstukken lossen we in samenwerking metonze partners integraal op vanuit onze aanwezigheid in meer dan75 landen. Seacon Logistics loopt al meer dan 25 jaar voorop in hettoepassen van het multimodale transportconcept. Onze inlandlocatiesaan spoor-, weg- en waterterminals zijn het fundament van waaruit wijwereldwijd opereren.

    Meer weten? Neem dan contact op met onze afdeling sales,tel. 077 - 327 55 55, stuur een e-mail naar [email protected] kijk op www.seaconlogistics.com

    Seacon Logistics bv, Postbus 3071, 5902 RB VenloVenlo (NL) - Born (NL) - Meppel (NL) - Duisburg (DE) - Moscow (RU)

    People, planet, profit - Seacon Logisticshecht sinds haar oprichting aan maat-schappelijk verantwoord en duurzaamondernemen. Niet voor niets houden wevast aan de kracht van ons multimodaletransportconcept waarmee we het milieuontlasten en de CO2-uitstoot beperken.

    Overseas Logistics

    Multimodal Inland Terminals

    Supply Chain Solutions

  • 8

    i nte rvi ew

    Europees Commissaris voor Transport Siim kallas streeft naar een Europese transportinfrastructuur zonder barrières. grensoverschrijdend vervoer over de weg, het water en door de lucht moet eenvoudiger, goedkoper en schoner. grote projecten als Single European Sky helpen dit doel te bereiken.

    TeksT BOriS PETErS beelD EUrOPEAN UNiON, 2012

    wat zijn de grootste problemen voor

    Het europese transport en wat doet de

    europese unie eraan om die problemen

    op te lossen?

    “De infrastructuur voor transport moet gemoderniseerd en voltooid worden. Er is grote behoefte aan een andere manier van denken over transport, waarbij er beter gebruik wordt gemaakt van de verschillende transportmiddelen en de combinatie ervan. Dit om opstoppingen te vermijden en de ser-vice aan burgers en bedrijven te verbeteren tegen aanvaardbare kosten. Tegelijkertijd moet de veiligheid gegarandeerd worden en de rechten van passagiers worden verbeterd. Ons beleid is vooral gericht op het ontwik-kelen van alternatieven voor olie, iets te doen aan het toenemende gebrek aan ruimte in de transportinfrastructuur en het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. ”

    wat is uw belangrijkste doel?

    “Mijn belangrijkste doel is barrières op de transportmarkt uit de weg te ruimen. Momenteel is onze aandacht vooral gericht op de voltooiing van het Trans-Europese Transport Netwerk, TENT-T. Sinds 1992 werken de EU, de EU-lidstaten en regionale- en lokale overheden samen om een trans-Europees transportnetwerk te realiseren. Ook niet-overheidsorganisaties zoals beheerders van spoorweginfrastructuur en concessiehouders, zoals de NS, zijn hier steeds vaker bij betrokken.”

    wat is er al gerealiseerd?

    “Het beleid om te komen tot een Trans-Europees Transport Netwerk heeft reeds enkele resultaten opgeleverd. Voorbeelden zijn de hogesnelheidsverbinding Parijs-Brussel-Keulen-Amsterdam-Londen en de Øresund-verbinding, de zestien kilometer lange brug tussen Denemarken en Zweden. TEN-T is momenteel echter nog niet het

    volledig geïntegreerde netwerk dat we nodig hebben als ruggengraat voor de Europese interne markt. Daarom heeft de Europese Commissie vorig jaar een herziening van TEN-T voorgesteld met een ambitieus infrastructuurbeleid dat voor het eerst gebaseerd is op een echt Europees plan.”

    wat betekent ten-t voor individuele

    landen, met name voor nederland?

    “Het Commissie-voorstel bevat kaarten van het netwerk zoals het ontwikkeld zou moeten worden. Op de kaarten is het zogenoemde kernnetwerk aangegeven. De inspanningen zijn geconcentreerd op de strategisch meest belangrijke projecten met een hoge toegevoegde waarde voor de EU. Voor Nederland maken drie belangrijke havens (Rotterdam, Amsterdam en Vlissingen) deel uit van dit kernnetwerk. De nadruk ligt op waterwegen. De EU kan belangrijke projecten als de sluizencomplexen die toegang geven tot de havens van Amsterdam en Terneuzen/Gent ondersteunen. De netwerkbenadering garandeert verder dat, om een voorbeeld op het spoor te nemen, de Betuwelijn doorloopt tot in Duitsland.”

    welke rol spelen europese coördinato-

    ren in Het tent-t project?

    “Het is belangrijk om grensoverschrijdende investeringen in projecten te synchronise-ren. Daarom hebben we voorgesteld de samenwerking in corridors te organiseren. Daarin kunnen de relevante EU-lidstaten en andere belanghebbenden samenwerken om ervoor te zorgen dat het kernnetwerk tegen 2030 is gerealiseerd. De corridors zullen

    ‘Doel is om barrières uit de weg ruimen’

    onder leiding staan van Europese coördina-toren. Ervaring met coördinatoren als Karla Peijs en Laurens Jan Brinkhorst heeft hun positieve bijdrage aan de realisatie van grensoverschrijdende infrastructuurprojec-ten aangetoond.”

    in de lucHt wordt gestreefd naar een

    europees lucHtruim. wat Houdt Het

    single european sky-project in?

    “Het Single European Sky (SES)-project is in 2000 gestart om de modernisering van het Europese managementsysteem voor het lucht- verkeer, ATM, te bevorderen. Geconfron- teerd met opstoppingen in de lucht en de aanzienlijke kosten van een systeem geba- seerd op met elkaar verbonden nationale systemen, moet dit project een samenhan-gend, geïntegreerd systeem voor de controle van het hele Europese luchtruim creëren. Fragmentatie van het Europese luchtruim zorgt voor hoge indirecte extra kosten voor luchtvaartmaatschappijen. In 2010 liepen vluchten in Europa 19,4 miljoen minuten vertraging op. De extra kosten hiervan wor- den op ongeveer vier miljard euro per jaar geschat. Het doel van het SES-project is een duurzame groei van de Europese Luchtvaart mogelijk te maken en de concurrentiepositie op de wereldmarkt te behouden.”

    wat is er al bereikt?

    “In 2009 is een tweede pakket maatregelen goedgekeurd. Invoering van dit SES II pakket zal de kosten voor luchtverkeerslei-ding, de gemiddelde vluchtduur en onnodig brandstofverbruik doen afnemen. Het zal ook de veiligheid, capaciteit en kosteneffici-entie vergroten. Er is al veel gebeurd, maar de komende jaren zijn cruciaal omdat er in heel Europa concrete resultaten worden verwacht, bijvoorbeeld op het gebied van Functionele Luchtruim Blokken (FAB). De uitdaging blijft om luchtvaartmaatschappijen

    ‘grote behoefte aan een andere manier van denken over transport’

    Europees Commissaris voor Transport Siim kallas (r) tijdens een bezoek aan de haven van rotterdam in mei vorig jaar. Naast hem staat Hans Smits CEO van Havenbedrijf rotterdam.

    Het nieuwe doel voor de hele logistieke sector

    Vraag nu in

    formatie aa

    n op

    www.transfa

    irlog.com

    EERSTE VAKBEURS VOOR INTERNATIONAAL TRANSPORT- EN LOGISTIEK MANAGEMENT

    12 - 14 juni 2012Beursgebouw Hamburg

    Nu QR-Code scannen en informatie aanvragen!

    Op drie beursdagen biedt de transfairlog een efficiënt informatieplatform voor logistiek en transport dat in een kort tijdsbestek en op één locatie gecon-centreerd is, waarbij het zakendoen centraal staat. 16 discussiepanels bie-den praktijkgerichte kennisoverdracht direkt in de expositieruimte. Tot ziens in Hamburg.

    Peter Kazander, Beursleiding

  • 9

    80 woorden reptatem fuga. ut eicab ipsumquati ipsae alis dolorro reicimagni dolo berio ma incit, aut qui corrunt, apic tori omnimus mo tem quae comnissi ut ommos suntio molorpor aut as accum re vernatiaspis eaquam id ullaccu llaccum que sitatium-que ellanto tatem. nem cumquis comnimus rem quatur rehenis ium etur, officiment, quo voles ad quenam, que simus audia sandit eum hitiis des incti dignat dolessuntem quidio explate sit reri optus abo. et ut aut aut ilique mod unt,

    toe te staan de kortste route tussen twee vliegvelden te kunnen kiezen.”

    wat is de rol van eurocontrol?

    “Ik heb EUROCONTROL vorig jaar als netwerkmanager voor het EU Air Traffic Management System aangesteld. De aanpak van de vertragingen in de zomer van 2011 heb-ben laten zien hoe de luchtverkeersmanager operationele problemen, zoals een gebrek aan capaciteit en vertragingen in essentiële delen van het netwerk, kan aanpakken. En ook de Europese Luchtvaart Crisis Coördinatie Cel, die werd opgericht na de vulkanische aswolk in 2010, is opgericht op initiatief van de luchtverkeersmanager.”

    in Hoeverre is dit project van belang

    voor nederland?

    “Nederland is samen met Duitsland, Frank- rijk, België, Luxemburg en Zwitserland be- trokken bij het Functionele Luchtruimblok Centraal Europa, dat bekend staat als het FABEC-initiatief. FABEC is een gecompli-ceerd stuk luchtruim met grote knooppunten als Frankfurt, Parijs- Charles de Gaulle en Schiphol, waarbinnen 55 procent van alle Europese luchtverkeersstromen plaatsvindt. FABEC zal voordelen brengen voor onze EU-samenleving als geheel en zal het vervoer van passagiers en goederen vereenvoudigen.

    voor Het scHeepvaartverkeer was er

    Het blue belt pilot-project. wat was Het

    doel Hiervan?

    “De Europese Commissie is altijd gebrand op het verbeteren van de concurrentie-positie en de duurzaamheid van de scheep-vaart. Het Blue Belt pilot-project werd opgestart voor scheepvaartverkeer over zee binnen Europa. Doel was schepen met een minimum aan administratieve rompslomp te laten opereren. Dit terwijl de veiligheid, bescherming van het milieu en belasting- en

    ‘Samenwerken om ervoor te zorgen dat het kernnetwerk tegen 2030 is gerealiseerd’

    douane-inkomsten gewaarborgd blijven door gebruik te maken van bestaande controle-mogelijkheden. In het Blue Belt-project is er met succes juiste en tijdige informatie verschaft aan de havenautoriteiten over de deelnemende schepen en hun vaarroute.”

    waren er nederlandse scHeepvaart-

    bedrijven betrokken bij Het project?

    “Ja, scheepvaartondernemingen als Trans- fennica en de Nederlandse tak van Stena Line namen deel aan het project. Dertien van de 253 Blue Belt Schepen waren Nederlands.”

    komt er een vervolg op de pilot?

    “Gebaseerd op de resultaten van het Blue Belt-project zal de commissie werken aan verbeteringen en uitbreiding van de reikwijdte van het project. Ze zal overwegen of het mogelijk is verdere vereenvoudiging van havenformaliteiten mogelijk te maken voor scheepvaartverkeer binnen de EU. Vanzelfsprekend is het daarbij de bedoeling om een juiste balans te vinden tussen het bevorderen van goede handelsfaciliteiten en efficiënte grenscontroles.”

    curriculum vitae

    De est siim kallas (63) is vice-voorzitter van de europees commissie, verantwoordelijk voor transport. hij woont in brussel. kallas heeft geen eigen auto. zakelijk geeft hij de voorkeur aan het vliegtuig, privé reist hij het liefst per trein. In zijn vrije tijd stapt hij graag op zijn mountain bike om samen met zijn vrouw te gaan fietsen. siim kallas was in het verleden vijf jaar lang voorzitter van de estlandse fietersbond.

    smart facts

    ermts

    Op het europese spoornet worden ruim twintig verschil-lende sein- en snelheids-begrenzingssytemen gebruikt die vaak niet op elkaar aansluiten. Dit belemmert de groei van het grensoverschrij-dende goederenvervoer. het european rail traffic Management system, erMts, gestandaardiseerde sein-apparatuur, die de snelheid controleert en de trein zo nodig afremt, moet dit probleem oplossen. De invoering van het systeem verloopt traag. “De lidstaten hebben er samen voor gekozen het systeem in te voeren en moeten er nu ook samen verder werk van maken”, aldus europees commissaris voor transport siim kallas.

    scHonere voertuigen

    In de strijd tegen de klimaat-verandering moet ook de transportsector geleidelijk duurzamer worden. De europese commissie wil dat bevorderen door in te zetten op schonere voertuigen, schone transportsystemen en wat ze noemt Intelligent transport systems, Its. “wij geloven dat transport duurzamer gemaakt kan worden door een combinatie van technologische ontwikke-lingen en de juiste wettelijke- en niet-wettelijke maat-regelen om de introductie van nieuwe ontwikkelingen te ondersteunen”, aldus europees commissaris siim kallas voor transport.

    TE HUUR:15.000 m2

    VENLO: strategisch gelegen warehouse> energie-efficiënte nieuwbouw

    > directe verbinding met Venlo Trade Port

    > vlakbij Barge terminal

    Bel ons op het nummer +31 (0)76 52 366 50 of surf naar venlo.wdp.eu

    WDP is een Europese speler in de ontwikkeling en verhuur van

    logistiek en semi-industrieel vastgoed.

    < R

    otterdam

    < A

    msterdam

    < Eindhoven

    < België

    Duisburg >

    Maastricht >

    E 34

    A 67

    A 73

    N 556

    Ampèrestraat

    Volta

    straa

    t

    N 273 Groot Bollerw

    eg

    VenloTradePort

    Water Terminal

    Exit 12

  • 10

    Elke dag verminderen zij hun brandstofverbruik met 3,7%

    dankzij Total Excellium

    BESCHERMING VAN DE MOTORMINDER VERBRUIKMINDER CO2

    dankzij Total Excellium

    BESCHERMING VAN DE MOTORMINDER VERBRUIKMINDER CO2

    Total kies je niet toevalligwww.total.nl

    u itdag i ng ve rg roe n i ng

    schoner vervoer is ook een kwestie van slimmigheidDe vergroening van de logistieke sector dendert voort. Na de introductie van zuinige motoren en duurzaam vervoer staat de branche aan de vooravond van de nieuwste uitdaging: de verduurzaming van de totale keten.

    TeksT HUgO SCHrAMEYEr

    Tot een paar jaar terug stond vrachtvervoer toch ook synoniem met dikke pluime dieselrook uit de knalpijp. Dat verhaal is totaal gekanteld. De nieuwste vrachtwagens zijn uitgevoerd met zuinige motoren om emissie van schadelijke stoffen zo veel mogelijk te reduceren. “Dat verhaal hebben we inmiddels uitstekend in onze vingers”, stelt Prof. Lori Tavasszy, hoogleraar Freight & Logistics aan de TU in Delft. “Niet alleen uit eigen beweging, maar toch ook onder druk van de regelgeving voelen vervoerders nu meer milieu-verantwoordelijkheid. In mijn contacten met de markt merk ik wel

    degelijk dat voorlopers op dit gebied een streepje voor krijgen.”

    nu DiT ProCes sinDs VoriG decen-nium flink is opgetuigd, is de markt klaar voor stap twee. In deze context wordt niet alleen gekeken naar groen vervoer, maar naar de verduurzaming van de totale keten. En dat proces heeft vele gezichten, waaronder toegenomen aandacht voor automatisering en interne sustainability. Tavasszy: “Lege vrachtwagens op de weg zijn nooit helemaal te voorkomen. Als je een

    vervoerscapaciteit optimaal te benutten. Want om bij dat Groningen/Maastricht-voorbeeld te blijven: mis-schien ligt er halverwege in Utrecht een lading te wachten die de vrachtwagen mee kan nemen naar zijn vertrekpunt. Zo ver zijn we echter nog niet. Het duurt nog jaren voordat we in staat zijn om transport- en warehousesystemen optimaal aan elkaar kunnen koppelen.”

    sofTWare-leVeranCier Descartes houdt zich dagelijks bezig met deze materie, waarbij vooral wordt gestu-deerd op het zo optimaal mogelijk organiseren van vervoersbewegingen. Anouk Zwiep, vice president Noord-Europa voor Routing, Mobile & Telematics: “Bij de absolute beladings-graad – dat is de beladingsgraad bij het begin van de rit – bestaat er beslist nog ruimte voor verbetering. Als je moder- ne rittenplansystemen laat zoeken naar het optimum van beladingsgraad en geografische planning, dan valt daar een besparing te halen van minstens vijf tot tien procent, wat dus ook de duur- zaamheid ten goede komt.” Bedrijven hebben daarnaast kansen voor duur- zaamheid waar hun klanten financieel ook nog eens van profiteren. “In Engeland bestaat de warenhuis-keten

    John Lewis. Die geeft mensen de moge- lijkheid om hun voorkeur uit te spreken voor een levermoment. De rittenplan-ning doet daarnaast een suggestie voor een goedkopere levering. Deze laatste keuze is ook beter voor het milieu. John Lewis kan zich daarmee uitstekend onderscheiden op duurzaamheidsvlak.”

    mark HaVerlaCH VerVulT de functie van European Controller Operations Manager bij taptijttegelproducent Interface. Hij heeft zich opgeworpen als typische duurzaamheidspionier, en wat in dit verband misschien nog wel belangrijker is: hij is door achterlig-gende organisatie van de Lean and

    geen ander. “Inefficiënties in de keten worden stukje bij beetje weggesneden. Ook wij passen dat voor onszelf toe op structurele basis. Als een vrachtwagen voor komt rijden bij een dichte winkel, dan bestaat dus overduidelijk een verbeterpunt. Wat is er mis gegaan bij de planning van die rit? Heeft dat een interne oorzaak, bij het organiseren van het rijschema, of een externe oorzaak, bijvoorbeeld als de winkelier de afspraak vergeten is? Als je dat proces structureel bestudeert, dan zijn er telkens verbeterslagen te maken.”

    sTel: een VerVoerDer kenT

    superscherpe tarieven, maar zijn interne focus op duurzaamheid komt er bekaaid af. De tweede vervoerder heeft zijn duurzaamheidsverhaal tiptop in orde, zijn tarieven liggen twintig, dertig procent hoger dan het marktgemiddelde. Wie wordt er gekozen? Haverlach: “Uiteindelijk zal het tonen van leiderschap zich uitbetalen in een optimale relatie, ook met je klanten. Bedrijven worden niet alleen afgerekend op hun tarieven, maar ook op hun missie. Zonder aandacht voor duurzaamheid op strategisch niveau ga je het uiteindelijk niet redden.”

    vracht brengt van Groningen naar Maastricht, dan zul je ook een keer leeg moeten terugrijden. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan processen om interne informatie van verschillende partijen op elkaar af te stemmen. Het doel daarvan is om de

    ‘Lege vrachtwagens op de weg zijn nooit helemaal te voorkomen’

    ‘Als je dat proces structureel bestudeert, dan zijn er telkens verbeterslagen te maken’

    Green-Awards (Connekt) aangewezen als ambassadeur voor deze duurzaam-heidsontwikkeling. De verbeterpunten die Tavasszy aanstipt, herkent hij als

    ‘Zonder aandacht voor duurzaamheid op strategisch niveau ga je het uiteindelijk niet redden’mark HaVerlaCH

  • VTL helpt je vooruitVTL helpt je vooruit

    NU SNEL NAAR VTL VOOR DE BESTE LEREN-WERKEN OPLEIDING

    IN TRANSPORT OF LOGISTIEK

    • 4 dagen werken en 1 dag leren• Iedere week goed salaris

    • Persoonlijke begeleiding• Leerbedrijf in de buurt• Gratis heftruckcertifi caat

    Meld je nu aan op: www.vtl.nl/lerenwerken

    bespaar minuten per dag Honeywell’s nieuwe Dolphin® 7800 biedt de perfecte balans tussen industriele betrouwbaarheid en innovatieve technologie in een klein formaat. Medewerkers in de buitendienst zijn meer productief wat tot grote besparingen kan leiden, elke dag.

    WILT U WETEN HOE?

    Ga naar www.honeywell-promo.com/fieldservice

    voor meer informatie en vraag een gratis demo aan

    © 2012 Honeywell International Inc. All rights reserved.

  • 12

    TeksT MirJAM STrEEfkErk

    Voor sommige bedrijven heeft de organisatie van het transport maar weinig prioriteit, simpelweg omdat het geen onderdeel uitmaakt van de core business. Door efficiënter te transporteren kunnen bedrijven echter veel tijd en geld besparen, of beter inspelen op de specifieke wensen van de klant.

    Heen met een bankstel, terug met limonade

    ve r di e p i ng e ff ic iënti e

    wim bens,

    algemeen directeur van Dinalog dat binnenkort met nwO en tnO de basis gaat vormen voor het topconsortium kennis en Innovatie logistiek.

    ■ wat is dinalog?

    “wij zijn opgericht op advies van een strategische denktank van logistiek dienstverleners, verladers, overheid en kennis-instituten op het gebied van logistiek en hebben als motto: van nederland distributieland naar nederland regieland. Dat doen we door research & development op het gebied van logistiek te helpen ontwikkelen en de kennis erover te verspreiden.”

    ■ Hebben jullie een

    concreet doel?

    “nederland verdient jaarlijks 42 miljard euro aan logistieke dienstverlening. slecht 3 miljard van dat bedrag wordt verdiend met de regie op goederenstromen, terwijl dat aandeel gezonde marges kent en met relatief lage investe-ringen flink kan groeien. wij willen dat dat in 2020 is gegroeid naar 10 miljard en dat nederland meer en meer een regieland wordt op het gebied van logistiek. kennis is relatief makkelijk expor-teerbaar, dat betekent dat we een enorme inspanning moeten leveren om te zorgen dat we voorop blijven lopen, zodat nederland aantrekke-lijk blijft als plek om de regie over vervoersstromen uit te voeren. Op het daadwerkelijk verladen en vervoeren van producten, waar we nu 39 miljard mee verdienen, willen we natuurlijk ook groeien. Maar in de fysieke logistiek zijn hoge investeringen nodig, voor bijvoorbeeld een groter schip of extra meters asfalt. bovendien zijn de marges laag, waardoor groei moeilijk te realiseren is.”

    ■ wat Hebben jullie

    bijvoorbeeld al ontwikkeld?

    “een van de thema's die centraal staat is het bundelen van goederenstromen over ketens heen. een project richt zich bijvoorbeeld op de zorg. De voorraden van een zieken- huis worden nu gescheiden aangeleverd: linnengoed, voedsel, medicijnen, appara-tuur. bovendien regelt elk ziekenhuis dat op z’n eigen manier. het bundelen van die goederenstromen levert een kostenbesparing op en een besparing op de uitstoot van cO2. alle kennis hierover verspreiden we vervolgens, zodat die beschikbaar komt voor de hele sector.”

    3 vragen aan

    Er zijn talloze manieren om een product van A naar B te krijgen. Via de weg, over het spoor of over het water. Maar welke manier kies je? En besteed je transport uit of niet? En zo ja, waar moet je dan op letten als je afspraken maakt? Een pasklare oplossing is er niet, zegt Wout Dullaert, hoogleraar Supply Chain Logistics aan de Vrije Universiteit Amsterdam. “Zelfs bedrijven uit dezelfde branche zullen verschillende wensen hebben met betrekking tot hun transport. Simpelweg omdat de manier waarop je omgaat met het vervoer van producten moeilijk los te koppelen is van de rest van de logistieke keten, de doelstellingen die je met deze keten nastreeft en de wensen van de klant, die altijd leidend moeten zijn. Als de rest van de keten voldoende snel kan rea- geren op wijzigingen in de vraag, zou je misschien kunnen kiezen voor een goedkopere en dus misschien ook min- der flexibele transporteur. Maar je kunt ook juist weer meer flexibiliteit nodig hebben, omdat je producenten dat niet hebben. Dan zullen je transportkosten automatisch wat hoger liggen.”

    De sTanDaarDoPlossinG is Dus afwezig, maar veel verladers kunnen al flink wat besparen door goed na te denken over hun transport. Dat gebeurt nog lang niet vaak genoeg, is de indruk van Leopold Jonkman, hoofd van de afdeling Consultancy bij belangenorganisatie Transport en Logistiek Nederland. “Simpelweg

    omdat transport geen core business is van de meeste bedrijven.” Wat voor beslissing je ook maakt, het gaat er altijd om dat je de behoefte van je klant in ogenschouw houdt. Dullaert: “Als je klant alleen geïnteresseerd is in de prijs, heeft het geen zin om een state of the art supply chain te bouwen die heel snel kan inspelen op de vraag en waarbij je het hele proces in real time kan volgen. Dan moet je gewoon op de goedkoopste manier je product afleveren.”

    TransPorT uiTbesTeDen is het meest efficiënt, stelt Jonkman. “Bij eigen vervoer is het bij wet niet toegestaan om ook producten van derden te vervoeren. Bankstellenproducenten die zelf hun bank wegbrengen, kunnen op

    hun transport te regelen, zodat ze dan met hun eigen vrachtwagens met logo de weg op kunnen, zodat ze eigen chauffeurs kunnen opleiden om producten meteen te installeren, of om zelf te kunnen bepalen wanneer producten kunnen worden geleverd. Dat zijn legitieme redenen, zegt Jonkman, maar ook hierover kun je vaak goede afspraken maken met een vervoerder. “De producten van Dirk van den Broek worden door externe transporteurs vervoerd, maar wel met het logo van de supermarkt op de vrachtwagens. En de internetwinkels die installatie van de aangeschafte TV beloven, besteden dat vaak ook uit. Naast transport worden aanvullende diensten en service geleverd door de vervoerder.”

    jonkman: “eiGenlijk kun je vrijwel alles vastleggen in een contract, maar er zijn grenzen. Je kunt een contract vuistdik maken en dan krijg je misschien de laagste prijs en maximale prestaties, maar als de nood aan jouw kant hoog is en je verwacht wat flexi- biliteit van je vervoerder, hoe zal die in dat geval reageren? Probeer het uitbe- steden van transport dus echt te zien als een vorm van samenwerking om je keten zo efficiënt mogelijk te laten zijn.” Voor het transport samenwerken met een concurrerend bedrijf komt ook steeds vaker voor. Dullaert: “Als verladers onvoldoende volume hebben

    om hun producten efficiënt naar een regio te brengen en ermee kunnen leven dat hun concurrerende producten gebroederlijk naast elkaar vervoerd of opgeslagen worden, dan is het evident dat ze dit samen gaan organiseren.” Ook Jonkman adviseert om te kijken naar samenwerking op het gebied van

    ‘Samenwerking met andere bedrijven vraagt enig aanpassingsvermogen’

    ‘Bij eigen vervoer is het bij wet niet toegestaan om ook producten van derden te vervoeren’

    de weg terug niet een pallet limonade meenemen dat toevallig verplaatst moet worden naar waar de transpor-teur vandaan komt. Een transporteur kan dat wel en kan op die manier dus veel efficiënter werken.” Sommige bedrijven kiezen er toch voor om zelf

    transport. Sinds jaar en dag werken vervoerders samen in het uitwisselen van vracht, waardoor regionale partijen een landelijk netwerk kunnen aanbieden. Teamtrans, Transmission en Netwerk Benelux zijn voorbeelden van dit soort samenwerkingen die met deze naam als een partij naar buiten treden. Maar bij veel bedrijven bestaat nog drempelvrees voor dit soort initiatieven. “Samenwerking met andere bedrijven vraagt enig aanpas-singsvermogen”, zegt Jonkman. Maar tegelijkertijd is het wel de tijd ervoor: consumenten en bedrijven willen zo goed mogelijk bediend worden en kostenbesparingen zijn aan de orde van de dag. “Het draait zeker in deze tijd om de centen. Elke euro die je te veel uitgeeft, verkleint je overlevings-kansen in de markt.”

    en ook HeT milieu is GebaaT bij meer aandacht voor hoe transport wordt georganiseerd: hoe efficiënter dat gebeurt, hoe minder CO2-uitstoot er is. Jonkman: “Vorig jaar adviseerde ik bijvoorbeeld de Federatie van Nederlandse Textielbedrijven en daar kreeg ik enthousiaste reacties. Als je het bij hotels afleveren van gewassen beddengoed kunt combineren met bijvoorbeeld de bezorging van voedsel en schoonmaakmiddelen, bespaar je geld, spaar je het milieu en ben je ook de klant tot dienst. Die hoeft nu namelijk nog maar op één moment goederen te ontvangen.”

    ‘Probeer het uitbesteden van transport dus echt te zien als een vorm van samenwerking om je keten zo efficiënt mogelijk te laten zijn’

    ©e

    ur

    OP

    ea

    n u

    nIO

    n,

    20

    12

  • Kijk voor meer informatie op www.man-trucks.nl

    Het geld ligt voor het oprapen

    Hoe kun je kostenbeheersing realiseren met brandstofprijzen die blijven stijgen, met toename van de (inter) nationale concurrentiedruk en steeds meer eisen en kosten op het gebied van milieu en duurzaamheid? Het antwoord biedt MAN met het EfficientLine pakket op de van nature al zuinige TGS/TGX langeafstands trekker of bakwagen. Een compleet pakket met brandstof besparende opties in combinatie met een MAN ProfiDrive chauffeurstraining.

    Testoordeel Trucker Supertest 2011: Excellent. De zuinigste ooit getest. De MAN TGX 18.440 EfficientLine, toonaangevende efficiency met een brandstofverbruik van 28,74 liter op 100 km.

    * 3 jaar garantie op de aandrijfl ijn

    3 jaargarantie*

    Minderbrandstof,

    lagere kosten

    MinderCO2 uitstoot

  • 14

    Grip op uw voorraadbeheerComplete ERP software die met uw bedrijf meegroeit

    • Automatiseer uw inkopen en kortingen• Reduceer de waarde van uw voorraad• Overzichtelijk boekhouden• Eenvoudig offertes/orders/facturen maken• Geïntegreerd relatiebeheer (CRM)• Maak uw eigen website en webshop

    Ervaar Mamut One:

    Bekijk de video

    NIEUWE VERSIE. Online order en

    offerte, dynamische stuklijst en meer

    NIEUWE VERSIE. Online order en

    offerte, dynamische stuklijst en meer

    Met Mamut kunnen we de veelheid aan orders en informatie in goede banen leiden en de voorraad- en inkoopadministratie goed afstemmen. Voorraad is alles in deze wereld.

    – Danny Nijboer, NewCakes BV

    Bel ons vandaag op

    0800 – 444 6661 www.mamut.nl/logistiek

    ove r z icht mog e lij kh e de n

    Nieuwe technologieën maken de logistieke keten een stuk overzichtelijker. Mark raben, CTO van bedrijfssoftwareontwikkelaar SAP en productmanager Eric Tiels vertellen met welke innovaties bedrijven nog dichter op de bal kunnen spelen.

    TeksT MirJAM STrEEfkErk

    innovaties binnen de logistiek

    koude transporten Vroeger werd pas bij het openmaken van de vrachtwagen op de plaats van bestemming geconstateerd dat er iets mis was gegaan bij de koeling onderweg en producten niet meer bruik- baar waren. Tegenwoordig zijn er allerlei innovaties die het mogelijk maken om de temperatuur constant te monitoren. raben: “Als er dan onderweg iets misgaat in de laadkabine, wordt er een signaal gestuurd naar buiten waardoor je met-een kunt reageren door bijvoorbeeld een nieuw transport op pad te sturen.”

    toepassen van in-memoryin-Memory is een datebasetechniek waarbij gebruikers super- snel over beslissingsinformatie kunnen beschikken. Alle data die in alle delen van de logistieke keten verzameld worden, wordt met in-Memory geanalyseerd. Tiels: “Je hoeft niets te rubriceren of iets dergelijks: het systeem maakt direct een analyse uit alle beschikbare data. Zo hebben we bijvoorbeeld een applicatie ontwikkeld waarmee je als bedrijf heel snel kunt komen tot een betere afstemming van vraag en aanbod met de financiële doelstellingen. indien het operationele plan niet in balans is met het budget kun je door het gebruik van in-Memory zelfs meerdere scenario’s opstellen, doorrekenen en vergelijken om zo de beste oplossing te kiezen.”

    openHeidvan zaken Wat er precies gebeurt bij bedrijven waaraan productie wordt uitbesteed is vaak een black box. En dat terwijl informatie over de status van de bestelling cruciaal kan zijn bij het nemen van bepaalde beslissingen. raben: “Dankzij nieuwe ict-oplossingen kunnen leveranciers makkelijker en geauto-matiseerd openheid van zaken geven, zodat je het precies weet wanneer er ergens even een hapering is en je daar al-vast op kunt inspelen.”

    integratie met de fysieke wereldDe logistieke software is ook steeds beter te integreren met de fysieke wereld. Daardoor kunnen er koppelingen gemaakt worden tussen de administratie en dat wat er in het maga-zijn gebeurt zodat bij een bepaalde stand van de voorraad op een bepaalde locatie karretjes automatisch nieuwe pro-ducten uit het magazijn kunnen halen. Tiels: “De koppelin-gen met machines, warehouse systemen en rfiD zorgen ervoor dat de werkelijkheid en de informatievoorziening zo real time mogelijk integreren.”

    global batcH traceabilityTiels: “Als er iets misgaat met jouw product, moet je snel kunnen schakelen. Je wil precies weten waar in de keten de producten zich bevinden. Met global Batch Traceability heb je direct inzicht in wat er met de door jou geproduceerde of bestelde producten is gebeurd.” Het maakt in dit geval niet meer uit of bedrijven verschillende ErP-software, computer- programma's die helpen bij alle processen binnen het bedrijf, gebruiken. Nieuwe technieken maken het mogelijk deze soft-ware, ondanks de verschillen, eenvoudig aan elkaar te koppe-len zodat je de gehele keten direct inzichtelijk kunt maken.

    directe informatie- voorziening voor Hele logistieke ketenEen fabrikant die een seintje krijgt als er weer een product over de toonbank gaat: jaren geleden gingen daar wel een paar dagen overheen, maar met de nieuwste technologieën is dat slechts een kwestie van seconden. Tiels: “De hele logistieke keten kan hiermee op elk gewenst moment achterhalen wat de voorraden op de verschillende locaties zijn en beter inspe-len op veranderingen in de vraag. Doordat je geen vertragin-gen meer hebt in je informatievoorziening, blijven de schappen altijd goed gevuld.”

    toepassing van mobileDankzij het wijdverspreide gebruik van mobiele apparaten die in verbinding staan met internet kunnen logistiek mede-werkers tegenwoordig op elk moment bij de meeste actuele informatie. Voor die apparaten komen er steeds meer han-dige applicaties beschikbaar. SAP ontwikkelde bijvoorbeeld een app waarmee werknemers kwaliteitsproblemen bij de ontvangst van goederen direct met hun smartphone kun-nen fotograferen. Er zijn veel standaardoplossingen beschik-baar, maar bedrijven met specifieke wensen laten soms ook wel apps op maat ontwikkelen.

  • advertorial

    Media Logistics exceLLeert in stadsdistributie, webwinkeL Logistiek en Meer…

    neerd. Door deze snelheid kunnen uw goederen direct weer uitgezet worden, kunt u uw klanten crediteren maar bovenal beschikt u zeer snel over uw verkoopinformatie.

    De branche waar Media Logistics van origine in opereert vraagt dat kwaliteit en snelheid in de genen zit: ”In de krant van gisteren wordt de vis van vandaag verpakt”.

    WebWinkel logistiekGroeit uw webwinkel en heeft u een uitdaging om alle orders op tijd te verwerken? Wilt u zich concentreren op de gehele voorkant van de webshop? Wilt u kosten besparen op de logistieke afhandeling van uw internetorders?

    Dat kan. Media Logistics biedt namelijk ook deze vorm van logistiek aan: het verzorgen van de logistiek achter de website. Dit loopt uiteen van voorraadbeheer tot en met de uitlevering naar de consument of naar een retaillocatie waar de consument de bestelling kan afhalen. Een dienst die momenteel erg in opkomst is. Webwinkel eigenaren weten dat snelheid, zekerheid en slagkracht de basis vormen van succes. Op basis van de allernieuwste technieken is Media Logistics in staat om supersnel de orders te verwerken en uit te leveren. Door schaalgrootte kan Media Logistics tegen zeer scherpe tarieven de logistiek achter uw webwinkel overnemen en kunt u ook via de pakketdiensten daarvan mee profiteren

    alle pakketten voor 13:00 uur geleverd zijn. Hier kan de retailer perfect haar personeelsplanning op afstemmen en kunnen de goederen diezelfde dag nog verkocht worden.

    Media Logistics merkt dat retailers een toenemende behoefte hebben aan een meer frequente distributie waardoor winkelvoorraad gereduceerd kan worden terwijl de servicegraad niet in gevaar komt of zelfs wordt verbeterd. Er vindt dan ook een verschuiving plaats van één keer per week leveren van pallets en rolcontai-ners naar dagelijkse distributie van kratten of pakketten. Hierdoor kunnen goederen sneller geleverd worden en kunnen retailers beter anticiperen op de vraag. Dit alles tegen gelijkblijvende of in de meeste gevallen aanzienlijk lagere distributiekosten!

    stadsdistributieVeel mensen beseffen vaak niet hoe ingewikkeld distributie in de binnenstad kan zijn. Het betekent dat alle goederen geleverd moeten zijn voordat het winkelend publiek door de straten loopt. Media Logistics is gespecialiseerd in deze stadsdistributie. Media Logistics, onderdeel van het familiebedrijf Audax, is van origine een logistieke dienstver-lener binnen de mediabranche. Enkele jaren geleden heeft Media Logistics haar dienstenpakket uitgebreid naar andere branches. “Als we bij de boekhandel in een willekeurige straat komen, kunnen we direct ook het pakketje voor de drogist of speelgoed-winkel ernaast meenemen”.

    Middels een landelijk dekkend netwerk van 23 depots in het land levert Media Logistics met bestelbussen dagelijks aan retailers in alle stads- en dorpskernen. Door de specialisatie van stadsdistribu-tie is het netwerk zodanig ingericht dat

    Wanneer u aan retaildis-tributie of webwinkel logistiek denkt, komt Media logistics wellicht niet direct in uw ge-dachten op. toch distribueert Media logistics meer dan 15 miljoen pakketten naar retail-ers per jaar. de directe lever-ingen aan consumenten zijn dan niet eens meegenomen!

    Desgewenst kan Media Logistics direct bij levering uw retourgoederen meenemen om deze vervolgens in Gilze te verwerken. Retourverwerking vindt plaats door middel van

    Er vindt dan ook een verschuiving plaats van één keer per week leveren van pallets en rolcontainers naar dagelijkse distributie van kratten of pakketten.

    in de vorm van goedkopere distributie-tarieven. Daardoor zal uitbesteding van uw webwinkel logistiek niet alleen een verbetering opleveren in snelheid en kwaliteit, maar in de meeste gevallen zal het ook een kostenreductie opleveren.

    Wat kan Media logistics nog Meer betekenen?Media Logistics investeert voortdu-rend in nieuwe technologieën en betrouwbare automatiseringssystemen en blinkt ook uit in transport, opslag, voorraadbeheer, orderverwerking en Value Add Logistics. Met 50.000 m2 verwerkingsruimte heeft Media Logistics als logistieke dienstverlener op diverse terreinen de reputatie dat zij toonaangevend is in Europa. In een maatschappij waar alles draait om snelheid en kwaliteit ondervinden steeds meer ondernemingen moeilijk-heden op logistiek gebied. Media Logistics excelleert in het uitvoeren van logistieke concepten waarbij de combinatie of zelfs de totaalopsom-ming van de diverse dienstverlenings-mogelijkheden wordt gevraagd. Onze kracht schuilt dan ook in het beheren van de totale supply chain.

    Wilt u Weten Wat Media logistics voor u kan betekenen? neeM dan contact op Met:

    Media logisticstelefoon: +31 (0)161 - [email protected]

    ultramoderne retourmachines die middels scanning en imaging het artikel herkennen. Deze herkenning gaat razendsnel en binnen 1 werkdag kunt u al een rapportage krijgen over wie welke goederen heeft geretour-

    ”In de krant van gisteren wordt de vis van vandaag verpakt”

  • Logistiek vastgoed op maatSamen met u zorgt Prologis voor het specifi eke logistieke vastgoed dat u nodig heeft voor uw business. Op passende locaties en tegen de best mogelijke voorwaarden.

    Als uw strategisch partner heeft Prologis de middelen, expertise en fl exibiliteit in huis om in uw vastgoedbehoeften te voorzien. Zowel nu als in de toekomst.

    prologis.com

    Uw lokale partner in wereldwijde logistiek

    Prologis is een toonaangevende eigenaar, verhuurder en ontwikkelaar van industrieel vastgoed met een portefeuille van circa 55,7 miljoen vierkante meter in 22 landen op vier continenten.

    Kijk voor het actuele aanbod van Prologis op:http://property.prologis.com