Bloembollen Koerier juli 2010

BLOEMBOLLEN KOERIER

Veredelaar Carlo Randag en assistent-veredelaar Asia Kuhne van Sande B.V. in 't Zand zijn druk met het kruisen van calla's (zantedeschia's). Op de foto wordt de spadix (aar met stuifmeel) uit de bloem gehaald en in kleine, geco-deerde potjes verzameld.Volgens teeltmanager bij het bedrijf Robert Oudejans worden calla's steeds meer als potplanten verkocht. ,,Een jaar of vijf geleden draaide alles nog om de bloem, nu gaat het om de héle plant'', zo vat hij de veranderingen in de markt samen. Om die reden besteedt het bedrijf nu ook veel meer aandacht aan de kwaliteit en sierlijkheid van het blad. Een ander punt waar het bedrijf al jaren veel energie in steekt is de gezond-heid van de planten. Vooral Erwinia en Pythium zijn twee geduchte vijanden van de calla. Oudejans: ,,De afgelopen jaren hebben we in ons veredelings-programma veel vooruitgang geboekt op het punt gezondheid. De lijn willen we de komende jaren graag verder doortrekken.''

Rudis óók effectief tegen Rhizoctonia

Met de registratie van Rudis voor de ontsmet-ting van bloembollen heeft de sector er een zeer krachtig product met een brede werking bij gekregen. In tulpenproeven laat Rudis niet alleen een uitstekende werking tegen Fusarium zien, maar óók een krachtige werking tegen Rhizoctonia.

Meer op pagina 2

Uitgave juli 2010

Veredeling calla's steeds meer op potplanten gericht

'Een sterke en betrouwbare partner in het spuitschema'

,Een belangrijk pluspunt van Folicur SC vind ik dat het Botrytis op twee verschillende punten aangrijpt. Dat doen de meeste andere syste-mische middelen niet. Daarnaast heeft Folicur SC ook nog eens hele goede prijs/kwaliteit-verhouding'', zegt Henk Kist van WPA-Robertus in Dedemsvaart.

Meer op pagina 4

'Achteraf hadden we al vroeg Flint in moeten zetten'

Een flinke tegenvaller met op enkele bedrij-ven grote financiële gevolgen. Zo omschrijft Arjan de Vries van CAV Agrotheek de schade die telers van blinde lelieschubben hebben opgelopen als gevolg van de late nachtvorst op 22 en 23 april.

Meer op pagina 5

‘Die langere werkingsduur, dat is de grootste winst’

,,Toevoeging van Fenomenal aan potgrond kan tulpen een belangrijk extra zetje geven'', zegt Jan van Egmond van het gelijknamige potgrondproductiebedrijf in Amsterdam.

Meer op pagina 6

Manusje van alles in bloemen en bollen

Arie Meyvogel is een bekende naam voor bloe-men- en bollentelers in en rondom Rijnsburg. Al 35 jaar is hij werkzaam als allround-adviseur - of zoals hij zelf zegt: manusje van alles - bij tuinbouw toeleverancier Den Haan in Rijnsburg.

Meer op pagina 6

Rizolex blijft onmisbare schakel tegen Rhizoctonia

,,Rizolex blijft voorlopig een onmisbare schakel tegen Rhizoctonia in tulpen, al dienen zich op onze proefvelden wel een aantal interessante alternatieven aan.'' Dat zegt Marco Jonkman, adviseur bloembollenteelt bij Agrifirm.

Meer op pagina 7

'Met Rudis veruit het sterkste bad tegen Fusarium',,Met Rudis erbij heb je absoluut het sterkste dompelbad tegen Fusarium.'' Dat zegt Dirk van Baaren, gewasbeschermingspecialist bij van Gent van der Meer Nuyens. De afgelopen twee seizoenen is hij intensief betrokken geweest bij proeven met dit middel.

Rudis is in 2008 en 2009 op vier verschillende locaties (met proefveldontheffing) getest

en vergeleken. Omdat Van Baaren alle vier proefveldhouders goed kent en ze regelmatig

bezoekt, is hij goed op de hoogte van de resultaten die er tot dusver geboekt zijn.

,,Voor de proeven zijn alle belangrijke

bolontsmettingsmiddelen in verschillende

combinaties met elkaar vergeleken. Daarbij

is vooral gekeken naar hun werking tegen

Fusarium en Rhizoctonia. Om de verschillen

tussen middelen goed helder te krijgen zijn

voornamelijk cultivars gebruikt die gevoelig

zijn voor Fusarium.'', zo licht Van Baaren de

proefopzet toe.

Gezonder plantgoed, betere huidkwaliteitIn 2008 - na een stevig Fusariumjaar - waren

de verschillen tussen middelen behoorlijk

groot, zo weet de adviseur. ,,Alle bollen die

met Rudis behandeld waren hadden een

duidelijke plus ten opzichte van bollen waar

geen Rudis op zat. Het percentage gezond

leverbaar was groter, het plantgoed was

gezonder en de huidkwalitieit was beter''.

In 2009 was de Fusariumdruk aanmerkelijk

minder groot en waren de verschillen tussen

middelen ook veel minder zichtbaar.

Hoewel de ervaring met Rudis vooralsnog

beperkt is, verwacht Van Baaren dat het middel een belangrijke plaats in zal nemen in bij de

bolontsmetting van tulpen. ,,Vooral voor telers met gevoelige soorten en telers die vanuit het

verleden al veel last hebben van Fusarium, is Rudis een zeer welkome aanvulling. Met 0,2%

Rudis erbij heb je veruit het sterkste bad tegen Fusarium'', zo stelt hij. Daarnaast kunnen ook

telers die op Rhizoctonia-gevoelige gronden zitten veel baat hebben bij Rudis, omdat het een

nevenwerking op deze schimmel heeft.

Meer over Rudis op pagina 2

2 Bloembollen Koerier

Rudis is een fungicide ter bestrijding van vuur en bladvlekkenziekten in bloembollen. Het middel werkt zowel preventief als curatief en kan op alle kritische momenten worden ingezet.

Rudis is een fungicide op basis van prothioconazool. Deze werkzame stof verstoort de

opbouw van celwanden van schimmels. Hierdoor worden alle processen die na de kieming

van de schimmels op gang komen geblokkeerd.

Rudis werkt zowel preventief als curatief. Hierdoor heeft het middel een zeer sterke en

langdurige werking tegen een groot aantal schimmelgroepen. Vrijwel alle belangrijke

bladvlekkenziekten, waaronder vuur en Alternaria, krijgen hierdoor geen kans om zich te

ontwikkelen.

Resultaten in lelieSinds 1999 is Rudis in alle belangrijke bloembollenteelten onderzocht en getest. In lelie laat

het middel voortdurend een zeer goede vuurbestrijding en hoge opbrengsten zien. Bovendien

heeft het middel bewezen ook later in het seizoen - wanneer de groei uit het gewas gaat

- door zijn systemische kracht nog steeds zeer goed te werken. Bij een hoge vuurdruk in juli

en augustus blijft het middel zijn werk uitstekend doen.

Toepassing en doseringRudis kan na het koppen preventief worden toegepast óf zodra er een aantasting van vuur of

een andere bladvlekkenziekte wordt waargenomen. De adviesdosering is 0,25 l per hectare

in combinatie met maneb of mancozeb. Als er al een aantasting in het gewas is, dan kan het

beste met een interval van 7 tot 10 dagen worden gespoten.

Veiligheid en voorwaarden In percelen die grenzen aan oppervlaktewater moet gebruik worden gemaakt van 75%

driftreducerende doppen.

Rudis: ijzersterk tegen vuur in lelies

Rudis als bolontsmetter:

Naast Fusarium óók effectief tegen RhizoctoniaMet de registratie van Rudis voor de ontsmetting van bloembollen heeft de sector er een zeer krachtig product met een brede werking bij gekregen. In tulpenproeven laat Rudis niet alleen een uitstekende werking tegen Fusarium zien, maar ook een krachtige werking tegen Rhizoctonia.

Uitschot in tulpen bestaat voor een groot deel uit zure bollen én uit bollen die aangetast zijn door Rhizoctonia solani. Uit meerjarige

proeven is gebleken dat Rudis - naast zijn sterke werking tegen Fusarium - ook een goede bijdrage kan leveren aan het terugdringen

van Rhizoctonia. Om dit te illustreren heeft Bayer CropScience dit jaar een proef aangelegd, waarbij bollen met verschillende (com-

binaties van) middelen zijn ontsmet en vervolgens zijn uitgeplant in met Rhizoctonia solani kunstmatig besmette grond. Uit de proef

blijkt dat het veldje met in prochloraz ontsmette bollen (foto links) de grootste achter-

stand heeft en dus het zwaarst is aangetast door Rhizoctonia. Het object prochloraz-

chloorthalonil (foto midden) heeft een minder zware achterstand. Het object Rudis

(foto rechts) laat een duidelijk betere stand zien dan de hiervoor genoemde middelen

en is van deze drie middelen dan ook duidelijk de sterkste Rhizoctonia-bestrijder.

Tussen de objecten waar allerlei middelen zijn gecombineerd zijn de visuele verschillen

uiteraard kleiner. Na het rooien zal de bolbeoordeling uitsluitsel geven over de sterkste

combinatie.


Meer hindernissen bij toelating van middelenDe komende jaren zal het lastiger worden om nieuwe gewasbeschermingsmiddelen toegelaten te krijgen. Dat verwacht Mieke Hoogendoorn, hoofd registratie bij Bayer CropScience. Vooral voor insecticiden zullen de verzwaarde toelatingseisen tot pro-blemen leiden.

Het 'taaiere' toelatingstraject is vooral het gevolg van Kaderrichtlijn Water die sinds 2007 in Nederland van kracht. Alle nieuwe en bestaande

werkzame stoffen moeten aan deze nieuwe milieu-richtlijn worden getoetst. In de praktijk blijken de veiligheidseisen voor water(leven) der-

mate zwaar, dat veel middelen de eindstreep niet halen. Aanvullend onderzoek of extra studies helpen vaak niet om het enorme gat tussen

de voorheen gebruikte gewasbeschermingsnorm en de nieuwe milieunormen voor water te dichten. ,,Gebruikers moeten er dus rekening mee

houden dat er de komende jaren minder nieuwe middelen toegelaten worden'', zo waarschuwt Hoogendoorn alvast.

'Kaderrichtlijn Water zorgt voor onzekerheid en vertraging'Het meest lastige van de nieuwe Kaderrichtlijn Water is de onzekerheid die het met zich meebrengt. Hoogendoorn: ,,Op dit moment is niet

altijd duidelijk hoe we de aanvullende richtlijnen voor water moeten interpreteren en hoe we deze moeten vergelijken met de algemeen

Bescherm uw huid - draag handschoenen!

tip 1

Handen zijn de meest bloot-gestelde lichaamsdelen (>95%) tijdens het klaarmaken van de spuitoplossing. Bescherm ze.

VÓÓR toepassing van gewasbeschermingsmiddelen

Werk nooit zonder handschoenen met het onverdunde product.Draag handschoenen die be-stand zijn tegen chemicaliën bij het werken met een gewasbe-schermingsmiddel, omdat die de huid van de hand beschermen.

tip 2

Niet alle handschoenen zijn geschikt om om te gaan met onverdunde gewasbeschermings-middelen. Draag nooit katoenen of leren handschoenen! Deze nemen het product op en stellen u zelfs meer bloot aan product iedere keer als u ze draagt.

tip 3

NÁ toepassing van gewasbeschermingsmiddelen

Gooi uw handschoenen op een veilige manier weg als ze veront-reinigd zijn, of als u er niet zeker van bent dat ze u afdoende zullen beschermen. Bij twijfel een nieuw paar handschoenen gebruiken!tip 10

Trek handschoenen op de juiste manier uit, ze kunnen sterk verontreiningd zijn!

tip 9

Was de handschoenen iedere keer als ze verontreinigd zijn door onverdund product.Was de handschoenen alvorens ze uit te trekken.Wassen verlengt de levensduur van handschoenen.

tip 8

Draag handschoenen over de mouwen van uw bovenkleding bij het werken met onverdunde producten. Meet het product zorgvuldig af.tip 5

Gebruik handschoenen bij het schoonmaken en het onderhoud van apparatuur!

tip 7

Gebruik handschoenen wanneer u de verpakking en de maatbeker driemaal schoonspoelt!

tip 6

3 x

Gebruik nooit beschadigde handschoenen! Controleer ze altijd vóór gebruik. Vervang beschadigde handschoenen.

tip 4

TIP

SV

AN

DE PROFESSION

ALS

geldende normen voor gewasbeschermingsmiddelen. Wanneer is het water goed beschermd

en wanneer niet? En welke definities passen we daarbij toe? Over dit soort vragen heerst

nog veel onduidelijkheid, waardoor het voor ons zeer lastig is om de gewenste gegevens aan

ons dossier toe te voegen.''

Hoewel er over deze kwestie regelmatig overleg is met het Ctgb en de betrokken Ministeries,

lijkt er op korte termijn geen overeenstemming te komen tussen de partijen. Om elk risico

uit te sluiten, wordt op dit moment vaak uitgegaan van het 'worst case' scenario, zo weet

Hoogendoorn. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat wanneer een middel slechts kort in een

hoge concentratie in de sloot voorkomt, het tóch aan de strenge lange termijn normen moet

voldoen. ,,Hoewel wij vinden dat zo'n eis niet realistisch is, hebben we er voorlopig wél

mee te maken. Dat zorgt momenteel voor veel vertraging bij de toelatingen van middelen.

Bovendien hebben we vanwege deze situatie een aantal middelen 'on hold' gezet, omdat de

onzekerheid rondom toelating te groot is.''

Vooral de toelating of verlenging van insecticiden - en in mindere mate ook herbiciden en

fungiciden - zal de komende jaren moeizaam verlopen, zo verwacht Hoogendoorn. Voor

deze categorie middelen zijn de eisen die de Kaderrichtlijn Water stelt niet of nauwelijks

haalbaar, zo is de afgelopen jaren meermaals gebleken. ,,Er kan wel een factor honderd of

meer verschil zitten tussen de voorheen gebruikte gewasbeschermingsnorm en de nieuwe

milieunorm. Zo'n verschil trek je niet zomaar even recht met wat aanvullende informatie.''

Mogelijk versoepeling op komstHoewel er de komende jaren waarschijnlijk wat meer hindernissen zullen zijn bij de toe-

lating van nieuwe middelen, verwacht Hoogendoorn op de langere termijn juist weer wat

versoepeling van de eisen. Haar hoop is daarbij vooral gericht op de nieuwe EU-gewas-

beschermingsverordening die de komende jaren wordt uitgerold. Bij deze verordening

- die het toelatingsbeleid binnen de EU moet harmoniseren - is Europa ingedeeld is in drie

verschillende klimaatzones. Nederland is ingedeeld in de centrale zone, samen met onder

meer Groot-Brittannië, België, Duitsland en o.a. nog een aantal Oost-Europese landen. Als

een middel in één van deze landen is of wordt toegelaten, dan geldt de toelating in principe

ook voor Nederland.

Hoewel Nederland waarschijnlijk de mogelijkheid wil houden om aanvullende eisen te stellen

voor water, verwacht Hoogendoorn dat ons land zich wel wat meer conformeert aan de eisen

van de andere landen in de centrale zone. ,,Ik verwacht dat de meeste extreme eisen er dan

uitgefilterd worden en richtlijnen daardoor wat soepeler zullen worden.''

Mieke Hoogendoorn is hoofd registratie bij Bayer CropScience Nederland.


Folicur SC: vaste waarde in de bollenteeltFolicur SC heeft zich ruimschoots bewezen in de bloembollenteelt. Door zijn sterk systemische eigenschappen biedt het middel een uitstekende bescherming tegen vuur en vuurstelen. Om die reden heeft Folicur SC bij veel tulpentelers al jaren een vaste plek in het spuitschema.

Sterk triazoolFolicur SC heeft als werkzame stof tebuconazool en behoort tot de chemische groep van de

triazolen. Triazolen remmen de aanmaak van stoffen die schimmelcellen nodig hebben voor

de bouw van hun celwanden. Door het gebrek aan deze bouwstoffen gaan de schimmelcel-

len lekken en loopt de celinhoud leeg. Hierdoor sterven de schimmels af.

Positionering & spuitadviesBij een tijdige inzet van Folicur SC wordt het meest geprofiteerd van de goede systemische

werking. Daarom kan het middel het beste al één à twee keer tijdens de groeifase worden

ingezet. Rondom het koppen geldt het volgende advies:

• Tulp en lelie: twee keer vlak voor het koppen, één à twee keer direct na het koppen.

• Gladiool: Folicur SC toepassen na iedere maaibeurt.

Dosering Folicur SC is in alle gevallen 0,6 kg/ha. Folicur SC altijd combineren met een

bedekkingsfungicide zoals mancozeb.

Inzet na waarschuwingFolicur SC is ook zeer geschikt om direct ingezet te worden na een waarschuwing door de

verschillende waarschuwingssystemen. Ook hierbij geldt dat er dan altijd gemengd moet

worden met een bedekkingsfungicide.

De kracht van Folicur SC• Sterk systemische eigenschappen

• Snelle opname en verdeling in het blad

• Snel regenvast (binnen 2 uur)

• Uitstekende werking tegen vuurstelen

• Goed inzetbaar direct na een waarschuwing

• Flexibel inzetbaar

Aantasting door Botrytis in lelie Aantasting door Botrytis in tulp

Henk Kist over Folicur SC in lelie:

'Een sterke en betrouwbare partner in het spuitschema'Een wat vertraagde start door het koude voorjaar, maar tegelijkertijd ook een goede start met

weinig ziekten. Zo vat Henk Kist de eerste drie maanden van het lelie-seizoen samen. Als tech-

nisch commercieel mederwerker bij WPA-Robertus bestrijkt hij een gebied dat zich uitstrekt van

Zuid-Achterhoek tot en met het Noordwesten van Overijssel. ,,Vrijwel overal waar ik kom staan

de percelen er goed voor. Telers hebben hun zaakjes over het algemeen prima onder controle'',

zo merkt hij tijdens zijn ritten langs de percelen.

Slechts op enkele percelen hebben telers wat problemen, ondermeer met Rhizoctonia. Met

name op de humusrijke gronden is deze schimmel lastig in toom te houden. Dat komt doordat

de hiervoor toegepaste middelen zich voor een groot deel vastleggen in het humuscomplex,

waardoor ze minder goed werken. In combinatie met boldompeling is de ziekte vanuit de bol

echter redelijk onder controle te houden, zo weet Kist. Een ander probleem dat soms opduikt

is het zogenaamd 'onbekend wortelrot'. ,,Een paar jaar geleden kwamen we deze schimmel

die wortelverbruining veroorzaakt voor het eerst tegen, maar het is nog niet duidelijk om welke

schimmel het gaat en wat we ertegen kunnen doen'', zo schetst hij de stand van zaken.

Standaard advies met Folicur SCVoor wat betreft de vuurdruk is het seizoen tot dusver (eind juni, red.) redelijk probleemloos

verlopen, zo stelt Kist. De meeste van zijn klanten hebben daarom het standaard advies

gevolgd. Voor de gevoelige soorten houdt dat in: starten met maneb/mancozeb en vanaf de

derde of vierde bespuiting een (blad)systemisch werkend middel (bij voorkeur een triazool)

toevoegen tot en met het koppen. Hoewel er meer goede systemische middelen tegen vuur

zijn, heeft Kist in veel gevallen een voorkeur voor Folicur SC. ,,Een belangrijk pluspunt van

Folicur SC vind ik dat het de schimmel op twee verschillende punten aangrijpt; dat doen de

meeste andere systemische middelen niet. Verder vind ik dat Folicur een goede prijs/kwaliteit-

verhouding heeft. En dat is een punt dat onze telers uiteraard ook erg aanspreekt'', zo stelt

Kist. Ook erg belangrijk vindt hij dat het middel zich door de jaren heen altijd als zeer betrouw-

baar heeft getoond. ,,Zéker rondom het koppen heb je een middel nodig dat de planten

maximaal beschermt. Met Folicur SC ben je daar zeker van.''

Henk Kist is technisch commercieel medewerker bij WPA-Robertus in Dedemsvaart


Flint: ijzersterk tegen vuurMet Flint hebben bloembollentelers een ijzersterk preventief middel tegen vuur in handen. Omdat Flint zich niet alleen aan het blad hecht, maar er ook door opge-nomen wordt, is de plant goed en langdurig beschermd tegen vuur. Dit vertaalt zich weer in behoorlijke meeropbrengsten, zowel voor tulp als voor lelie. Nog een praktisch pluspunt van Flint is zijn zeer grote regenvastheid.

Blad aan alle kanten beschermdFlint is een mesostemisch middel. Dit betekent dat het gedeeltelijk in de waslaag en in de diepere lagen van het blad - het mesophyl - wordt opgenomen. Ook heeft Flint een translaminaire werking, wat inhoudt dat het middel ook naar de andere kan van het blad getransporteerd wordt waar het middel niet gespoten is. Ook vindt er na bespui-ting nog een herverdeling op het gewas plaats als gevolg van dampwerking. Dit komt doordat een deel van de middel (depot) dat op het blad ligt zich weer in een gasfase omvormt en zich daardoor opnieuw verdeelt. Door deze ‘allround bescherming’ van Flint is de plant niet alleen goed, maar ook langdurige beschermend tegen vuur.

10 tot 20% meer opbrengstDe zeer goede bescherming tegen vuur betaalt zich ook uit in opbrengst. In meer-jarige proeven in tulpen is gebleken dat Flint 10 tot 15% meer leverbare bollen (10-op) geeft ten opzichte van een spuitschema met alleen standaardmiddelen. Bij lelie ligt de gemiddelde meeropbrengst tussen de 20 en 25% in de maat 14-op ten opzichte van het standaardmiddel in dezelfde chemische groep.

Positionering & spuitadviesFlint kan het beste tijdens groeizame en kritische fases van het gewas worden ingezet. Voor tulp en lelie is dat in de periode voor en na het koppen en voor gladiool direct na het maaien.• Advies tulp: twee bespuitingen voor het koppen en twee bespuitingen na het

koppen (vóór en ná de Folicur-bespuitingen)• Advies lelie: twee à drie bespuitingen voor het koppen en twee à drie bespui-

tingen na het koppen (vóór en ná de Folicur-bespuitingen)• Advies gladiool: twee tot vier bespuitingen tussen het maaien door

Flint altijd in combinatie met een volle dosering bedekkingsfungicide spuiten. Dosering: 0,25 kg/ha.

De kracht van Flint• Optimale preventieve bescherming tegen vuur

• Goede afwisselingspartner met andere vuurmiddelen

(i.v.m. resistentiemanagement)

• Meeropbrengst t.o.v. van andere standaardmiddelen

• Zeer grote regenvastheid (binnen half uur)

Arjan de Vries over vuurschade in blinde schubben:

'Achteraf hadden we al vroeg Flint in moeten zetten'Een flinke tegenvaller met op enkele bedrijven grote financiële gevolgen. Zo omschrijft Arjan de Vries van CAV Agrotheek de schade die telers van blinde lelie-schubben hebben opgelopen als gevolg van de late nachtvorst op 22 en 23 april.

Door de nachtvorst raakten veel gewassen flink verzwakt, waardoor vuur (Botrytis elliptica)

ongekend hard toe kon slaan in deze vermeerderingsteelt. ,,Omdat het in de eerste weken

van mei behoorlijk koud was - met temperaturen ruim onder de 17 graden - dachten we

dat vuur zich niet of nauwelijks zou kunnen ontwikkelen, temeer we vanaf de start ook nog

eens redelijk strak hebben gespoten. Maar dat is dus een misrekening geweest; nog nooit

hebben we zoveel vuur in deze teelt gehad'', zo blikt de adviseur terug. Een punt waar

nog de nodige discussie over is, is het effect van beregenen tijdens nachtvorst. ,,Een aantal

van onze klanten heeft dit gedaan, maar dat is lang niet altijd goed bevallen. Vaak was de

schade groter dan wanneer er niets werd gedaan. In mijn optiek spoel je met beregenen

teveel van de waslaag af, waardoor het blad slapper en zwakker wordt. Wanneer het blad

dan ook nog eens nat de nacht in gaat, dan is het effect eerder negatief dan positief.''

'Translaminair middel was beter geweest'Achteraf bekeken had het vuurmiddel Flint een belangrijke rol kunnen spelen bij vroege

vuurbestrijding in blinde schubben, zo stelt De Vries. ,,In het begin zijn er vooral lokaal-

systemische middelen gespoten. Die werken prima als de plant in de groei blijft. Maar

door de kou in mei zijn veel van deze middelen onvoldoende opgenomen waardoor ze

niet goed gewerkt hebben. Flint had bij dit weertype veel beter gepast. Dit middel is

namelijk translaminair, waardoor het zich - ongeacht de weersomstandigheden - hele-

maal door de plant verspreid.''

Nog een belangrijke plus van Flint is dat het zeer zacht is voor het gewas. ,,Ook daardoor

past het uitstekend in de gevoelige periode net na een nachtvorst'', zo besluit De Vries.

Arjan de Vries is adviseur bloembollen bij CAV Agrotheek


Fenomenal heeft zich in de broeierij bewezen als een zeer sterk en consistent middel tegen Pythium en Phytophthora. De kwaliteit van de oogst, uitgedrukt in plantgewicht en plantlengte, is na behandeling van de potgrond significant beter dan van de andere fungiciden die toegelaten zijn voor deze toepassing.

Twee werkzame stoffenFenomenal bestaat uit de actieve stoffen fenomen en fosethyl-aluminium. Beide hebben een

geheel verschillend werkingsmechanisme. Fenomen grijpt in op verschillende stadia van de

levenscyclus van Phytophthora en Pythium. Het verstoort de energieproductie in de schimmel

en beperkt de sporulatie van eventueel aanwezige infecties. Fosethyl-aluminium helpt de

vorming van natuurlijke afweerstoffen (fyto-alexines) in de plant op gang.

Advies en doseringVoor een goede werking van Fenomenal is een goede verdeling vereist. Het middel moet

daarom eerst opgelost worden in water en dan gelijkmatig, onder goed mengen, aan pot-

grond worden toegevoegd. De dosering is 100 gram/m3.

‘Die langere werkingsduur, dat is de grootste winst’,,Het toevoegen van gewasbeschermingsmiddelen aan potgrond doen we vooral voor de tulpenbroei. Van alle tulpenpotgrond die we maken, behandelen we ongeveer driekwart met een middel tegen wortelrot. De afgelopen jaren hebben we voornamelijk Fenomenal door de potgrond gemengd. De resultaten met dit middel zijn zonder meer over-tuigend. Fenomenal heeft een langere werkingsduur dan andere middelen in het segment; dat zie ik als een belangrijk pluspunt, zéker als de potgrond ook nog eens een paar dagen ongebruikt op het erf van de teler blijft liggen. De toevoeging van Fenomenal kan tulpen dus beslist een belangrijk extra zetje geven.’’

Jan van Egmond is directielid en aandeelhouder van Van Egmond Potgrond B.V. in Amsterdam.

Manusje van alles in bloemen en bollenArie Meyvogel is een bekende naam voor bloemen- en bollentelers in en rondom Rijnsburg. Al 35 jaar is hij werkzaam als allround-adviseur - of zoals hij zelf zegt: manusje van alles - bij tuinbouw toeleverancier Den Haan in Rijnsburg. In de herfst van zijn carrière blikt hij niet alleen terug op de ontwikkelingen in zijn werkgebied, maar kijkt hij ook uit vooruit. ,,De groei en specialisatie van bedrijven gaat ook de komende jaren gewoon door.''

In de kantine van het bedrijf Den Haan hangt een poster met zes geboden voor alle medewerkers. Bij alle zes geboden is het woord klant

onderstreept en vetgedrukt. ,,Als relatief kleine speler in gewasbescherming en meststoffen zullen we het vooral moeten hebben van onze

service en klantvriendelijkheid. Daarop kunnen we - of beter gezegd - móeten we het verschil maken'', zo geeft Arie Meyvogel het bedrijfs-

motto en tevens de missie voor de komende jaren weer.

'Gewasbescherming blijft core-business'De afgelopen decennia zag Meyvogel veel bedrijven in zijn werkgebied verdwijnen, waardoor de klantenkring ook behoorlijk kleiner is

geworden. ,,In de jaren '80 hadden we rondom Rijnsburg nog zo'n 125 tot 150 hectare bloembollen en glastuinbouw onder onze hoede. Nu

is dat hooguit 60 hectare'', zo schetst hij de veranderingen. Hoewel het areaal en ook het aantal telers flink geslonken is, blijven bemesting

en gewasbescherming voorlopig 'core-business' voor het bedrijf. ,,Voor onze vaste klanten willen we de komende jaren een interessante

partner blijven. Enerzijds door goed op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in hun teelten en anderzijds door zo veel mogelijk service

te leveren''. Door het grote aantal specialisaties van de telers is het vergaren van voldoende kennis overigens wel een steeds grotere kluif

geworden, zo geeft hij toe. Want naast de wat grotere teelten in het gebied, zoals de trek van tulpen en lelies, zijn er ook veel kleine teelten

bijgekomen zoals lisianthus, diverse siergrassen, gentianen en allerlei zomerbloemen. ,,Het archief met allerlei informatie over ziekten, plagen

en gebreken puilt dan ook steeds verder uit.'' Omdat zijn werkgever sinds een aantal jaren de gewasbeschermingsmiddelen via Van Iperen

betrekt, kan Meyvogel ook daar terecht voor specialistische kennis. ,,Dat is uitermate prettig, vooral wanneer het om allerlei achtergronden

en neveneffecten van middelen gaat.''

Ervaring belangrijk, service een mustHoewel nieuwe kennis essentieel is om klanten goed te kunnen bedienen, weet Meyvogel dat ervaring in het vak ook een belangrijke factor

is. ,,Soms zie ik zaken die andere, vaak jongere collega's, niet zien. Dat kan telers soms een hoop ellende besparen.'' Als voorbeeld geeft hij

de 'nieuwe' schimmel die onlangs opdook bij een siergrassenteler. ,,Aanvankelijk was niet duidelijk om welke schimmel het ging, totdat ik me

Arie Meyvogel is adviseur bemesting en gewasbescherming bij Den Haan in Rijnsburg.

Fenomenal: oppermachtig tegen Pythium en Phytophthora

De kracht van Fenomenal• Sterke combinatie van werkzame stoffen

(fenomen en fosethyl-aluminium)

• Zeer goede werking tegen Pythium en Phytophthora

• Versterkt de weerstand van de plant

• Ingebouwd resistentiemanagement

een vergelijkbaar ziektebeeld herinnerde in anjers; een teelt die hier alweer dik vijftien jaar

verdwenen is. Door die link hebben we het probleem uiteindelijk op kunnen lossen.''

Zijn kennis en ervaring belangrijke voorwaarden om klanten te behouden; het bieden van service

is volgens Meyvogel een absolute múst voor een relatief klein bedrijf als Den Haan. ,,Gelukkig

weten veel telers ons goed te vinden wanneer ze snel een probleem opgelost willen hebben.

We hebben bijvoorbeeld een eigen werkplaats waar we kleine reparaties of aanpassingen aan

bijvoorbeeld frezen, spuiten en bosbanden uit kunnen voeren. Die service wordt zeer gewaar-

deerd", zo besluit Meyvogel.

Phytophthora-aantasting in tulp


Een bestrijding van Rhizoctonia in tulpen met Rizolex vloeibaar betaalt zich in de praktijk altijd terug. Het geeft minder uitschotbollen, mooiere leverbare bollen en gezonder plantmateriaal voor het volgende seizoen. Voorwaarde is wél dat de bestrijding nauwgezet wordt uitgevoerd. De volgende tips en wenken kunnen u daarbij helpen.

• Gebruik 24 liter/ha bij een volveldsbehandeling en 20 liter/ha bij een bedbehandeling

• Spuit bij een veurbehandeling bij voorkeur met twee doppen: één naar beneden, gericht

over en rond de bollen, en één naar achteren, gericht op de vallende grond

• Werk Rizolex zo goed mogelijk in (goed doorfrezen met een rijsnelheid van maximaal 5

à 6 km/uur)

• Beregen het perceel bij extreme droogte na het planten. Dit verhoogt de effectiviteit van

Rizolex

• Spuit een eventuele groenbemester op tijd dood en frees de dode zode kapot. Ploeg de

zode daarna goed onder. In het verleden is gebleken dat slecht gedode bladrammenas een

verhoogde Rhizoctonia-druk kan geven

• Zet geen Rhizoctonia-gevoelige tulpenrassen op geïnundeerde percelen. Dit kan een

verhoogde Rhizoctonia-druk geven

• Plant niet te vroeg, bij voorkeur pas vanaf eind oktober

Pak Rhizoctonia effectief aan

Rhizoctonia in tulp

Rizolex blijft onmisbare schakel tegen Rhizoctonia,,Rizolex blijft voorlopig een onmisbare schakel tegen Rhizoctonia in tulpen, al dienen zich op onze proefvelden wel een aantal interessante alternatieven aan.'' Dat zegt Marco Jonkman, adviseur bloembollenteelt bij Agrifirm. Tijdens een korte rondgang over het eigen proefveld in Julianadorp licht hij de laatste stand van zaken rondom de ziektedruk en de beschikbare middelen toe.

,,Op dit moment (eind juni, red.) signaleren we nog vrij weinig problemen met Rhizoctonia

in tulpen. Zo her en der vinden we wat lichte bol-aantasting, veroorzaakt door de warme

solani-stam. Vaak gaat het om kleine speldenprikjes op de bol die later uitgroeien tot kleine

scheurtjes.'' Marco Jonkman schetst in het kort hoe Rhizoctonia zich de afgelopen maanden

heeft ontwikkeld. Hoewel de schimmel zich tot nu toe redelijk koest heeft gehouden, zijn er

wel duidelijke verschillen te zien tussen de vroeg en laat geplante bollen. ,,Vooral de gevoe-

lige soorten die pas in december zijn geplant hebben het zwaar gehad. Deze soorten zijn

met een tamelijk zwak wortelstelsel de winter ingegaan. Hoewel de sneeuw lange tijd voor

wat isolatie heeft gezorgd, kunnen we nu toch wel duidelijk de verschillen zien. Percelen met

meer dan tien procent aantasting zijn er ook dit jaar weer.''

Proefveld toont duidelijke verschillenOok op het eigen Agrifirm-proefveld (dat door Proeftuin Zwaagdijk wordt beheerd) zijn zeer

duidelijke verschillen in Rhizoctonia-aantasting te zien. Op sommige veldjes staan de (deels

kunstmatig geïnfecteerde) planten er nog redelijk gezond op. Op andere veldjes is er vrijwel

geen plant meer te zien. Jonkman legt uit dat er op 40 verschillende veldjes combinaties zijn

gemaakt met vier verschillende middelen/werkzame stoffen tegen Rhizoctonia. Eén daarvan

is Rizolex, de andere drie zijn nieuwe, nog niet toegelaten werkzame stoffen. Hoewel de

definitieve resultaten pas de komende winter bekend worden gemaakt, durft Jonkman al wel

te stellen dat er naast Rizolex nóg twee of drie prima middelen in het vat zitten. ,,We moeten

nog even afwachten óf en wanneer deze middelen op de markt komen. Maar voor zover we

het nu kunnen beoordelen zouden ze een uitstekende combi met Rizolex kunnen vormen,

waarbij het bestrijdingsresultaat waarschijnlijk nog iets beter wordt'', zo blikt hij vooruit. Tot

die tijd is het zaak om Rizolex zo effectief mogelijk in te zetten. Naast een goede verdeling

door de grond is volgens Jonkman ook de juiste dosering van groot belang. Hij adviseert om

een nuance te maken naar rasgevoeligheid voor Rhizoctonia en de dosering daarop af te

stemmen. De basisdosering hierbij zou dan 20 liter/ha kunnen zijn, waarbij gevoelige soorten

tot 5 liter/ha meer nodig hebben en weinig gevoelige soorten tot 5 liter/ha minder. Tenslotte

wijst hij erop dat een aantal bolontsmettingsmiddelen (waaronder Rudis) een goede neven-

werking hebben tegen Rhizoctonia.

Marco Jonkman is adviseur bloembollenteelt bij Agrifirm

,,Een belangrijk pluspunt van Folicur

SC vind ik dat het de botrytis-schim-

mel op twee verschillende punten

aangrijpt; dat doen de meeste andere

systemische middelen niet.''

Henk Kist, technisch commercieel medewerker bij WPA-Robertus

,,Voor onze vaste klanten willen we

de komende jaren een interessante

partner blijven. Enerzijds door goed

op de hoogte te blijven van hun

teelten en anderzijds door zo veel

mogelijk service te leveren.''

Arie Meyvogel, adviseur bij Den Haan in Rijnsburg

,,Rizolex blijft voorlopig een onmis-

bare schakel tegen Rhizoctonia in

tulpen, al dienen zich op onze proef-

velden wel een aantal interessante

alternatieven aan.''

Marco Jonkman, adviseurbloembollenteelt bij Agrifirm

,,Door de kou in mei zijn veel lokaal-

systemische middelen onvoldoende

opgenomen door het gewas waar-

door ze niet goed gewerkt hebben.

Flint had bij dit weertype veel beter

gepast.''

Arjan de Vries, adviseur bloembollen bij CAV Agrotheek

COLOFONConcept en realisatie:

Bayer CropScience B.V.Reed Business B.V.

Vormgeving en opmaak:Claudia Roorda

Fotografie:Bayer CropScience B.V.

Drukwerk:Ascend

Dit is een uitgave van:Bayer CropScience B.V.Energieweg 1P.O. Box 231NL-3640 AE Mijdrecht

Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk verstrekt, berusten op uitge-breide proefnemingen. Wij adviseren naar beste weten volgens kennis van zaken van dit ogenblik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toe-passing zich aan onze controle onttrek-ken. Beschrijvingen van een product, resp. gegevens over de eigenschappen daarvan betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedragen bij eventuele schade. Lees voor gebruik altijd eerst het etiket.


Stuur de ingevulde bon uit deze krant in een ongefrankeerde envelop naar:

Bayer CropScience B.V. T.a.v. Jessica Biermann Antwoordnummer 55074 3640 WB Mijdrecht

BON

Actievoorwaarden

Deze prijsvraag loopt van 30 juli t/m 31 augustus 2010. Uit de goede inzendingen worden drie winnaars getrokken. De prijswinnaars krijgen tussen 1 en 15 september bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

Naam:

Adres:

Postcode: Plaats:

Bedrijfstype/aantal hectare bloembollen:

De oplossing van de puzzel is:

Puzzel mee en win een diner voor twee!Houdt u van lekker eten en drinken in een goed restaurant? Los dan de onderstaande woordzoeker op!Uit de goede inzendingen worden drie winnaars getrokken. Zij krijgen elk een dinerbon ter waarde van 150.

R O U D L P I T D S S H W TE S A W E G L O N K T E E LC P T M L D M A I I R E A DE Y D E I P I B N K L N R LL L V N E O O C I T E F U KW A N L E L O N I M E R C EA C B E L Z G N O G E N I NN A U E Z S E N I T N V L SD G N I D I E R B T I U O TE E K U O F U E F N R U F DN E U O B X E L O Z I R O LO R R N T S M E T T S I N G

De woorden hieronder zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Zoek ze op en streep ze af. De overgebleven letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

BOLLEN

CALYPSO

CELWANDEN

DOMPELBAD

FENOMENAL

FLINT

FOLICUR

FREZEN

FUNGICIDE

IRIS

KNOLGEWAS

LELIE

LUIZEN

PLANTEN

RIZOLEX

ROOIEN

STERK

TEELT

UITBREIDING

VUUR

WERKINGSDUUR

Bloembollen Koerier juli 2010

Documents

Transcript of Bloembollen Koerier juli 2010