binnen het LOP Hasselt · 2021. 1. 2. · –Graad 1: aandeel uit LOP Hasselt van 78% in 2002 naar...

Des

ign

Ch

arle

s &

Ray

Eam

es -

Han

g it

all

© V

itra

HIVA input bij actuele thema’s

binnen het LOP Hasselt

Anneloes Vandenbroucke & Thomas

Wouters – 12 december 2013

Overzicht

1. Onderwijssegregatie in het basisonderwijs

2. Neveninstroom in het secundair onderwijs

3. Vroegtijdig schoolverlaten

ONDERWIJSSEGREGATIE IN HET

BASISONDERWIJS

De rol van schoolkeuzemotieven en hoe te werken aan meer sociale mix

Oorzaken van segregatie

• Woonsegregatie

• Kennis schoolsysteem en infovergaring

• Schoolkeuzemotieven

• Profilering scholen

• Aannamebeleid scholen

• Stabiliteit schoolloopbanen

4

Inschri

jvin

gskan

sen

Redenen om scholen uit te sluiten (%)

6

45

39

64

64

56

48

30

40

18

40

51

39

29

25

0 10 20 30 40 50 60 70

Bereik

Opvang

Opvoeding

Discipline

Niveau

Reputatie

Leerkrachten

etnisch-culturele minderheden

autochtoon + EU (15)

Geloofsovertuiging als reden om scholen uit te sluiten (%)

7

29

25

10

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

ongelovig

katholiek

islamitisch

Etnische compositie als schoolkeuzemotief

8

36

43

33

47

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

midden- ofhoogopgeleide moeder

laagopgeleide moeder autochtoon + EU (15) etnisch-cultureleminderheden

gemiddelde ‘tolerantie’ t.a.v. aandeel etnische minderheden op school (in %)

Etnische compositie als schoolkeuzemotief

9

35

24

41

19

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

midden- ofhoogopgeleide moeder

laagopgeleide moeder autochtoon + EU (15) etnisch-cultureleminderheden

% ouders die aangeven 'te zwarte school' te mijden

HOE SOCIALE MIX

BEVORDEREN?

10

Creëer draagvlak bij de ouders

Juridisch kader: vrijheid van schoolkeuze

Onmogelijk om tegen de wil van de ouders

kinderen op een bepaalde school te

zetten.

DUS: Desegregatiemaatregelen enkel succesvol

wanneer het op vrijwillige basis gebeurt.

Verander van pedagogisch project / zet een

magneetschool op

Radicale heroriëntering, nieuw profiel, nieuwe identiteit

Methodescholen (Freinet, Jenaplan, Dalton, enz)

trekken vooral kansrijke ouders aan

Magneetscholen

Creatie van een aantrekkelijke leeromgeving, bvb. Via kunst op school

Ontwikkeling van een positieve en onderscheidende identiteit

• Ouders met een niet-Westerse achtergrond hebben vaak een voorkeur voor klassikaal lesgeven, duidelijke structuur, discipline

Uitgesproken pedagogische profilering trekt aan maar stoot ook af

• Gevaar: van een té gekleurde / kansarme school naar een té witte / kansrijke school in vgl. met buurt

13

Vragen

• De devaluatie van het pedagogisch project?

• Is dit fair naar de andere scholen in de buurt die inspanningen doen om een sociale mix op school te realiseren?

14

Creëer draagvlak bij leerkrachten

Leerkrachten ≠ marionetten

• Filteren van verandering door persoonlijk

interpretatiekader (taakopvatting)

• Principiële resistentie

belang van draagvlak

Oorzaken van weerstand:

• Perceptie: vernieuwing = onbelangrijk

• Onduidelijke communicatie over wat het

betekent voor de klaspraktijk

• Gevoelens van incompetentie

• Conservatief (angst voor verlies van het

vertrouwde)

• Gebrek aan invloed

Omgaan met weerstand:

• Uitvoerig en tijdig informeren over de

vernieuwing

• Noodzaak/logica van sociale mix belichten

• Begrip tonen voor de weerstand

Voer een duidelijk implementatiebeleid

Planning

• Belang van systematische planmatige

aanpak

• Rol van de directeur

– Initiator

–Voortrekker

–Procesbewaker

• Rationale achter plannen: motiveren,

expliciteren, consequent aanhouden

7 pijlers van beleidsvoerend vermogen:

1) Doelgerichte en gedeelde visie

2) Transformationeel schoolleiderschap

3) Innovatief vermogen

4) Participatieve besluitvorming (top-down

benadering)

5) Professionele samenwerking

6) Responsiviteit

7) Reflecterend handelen

Professionalisering

• Onzekerheid wegwerken

• Nascholingsactiviteiten

–Leerkrachten betrekken bij vaststellen

behoeften

–Aansluiten bij de dagdagelijkse praktijk /

problemen

22

Maak afspraken / werk samen met andere

scholen / voorzieningen uit de buurt

Vb: Lokale Overlegplatforms

Afspraken rond streefverhoudingen indicatorleerlingen / niet-indicatorleerlingen voor alle scholen in dezelfde buurt

Vb: Afspraken met de kinderopvang

Werk toegangsdrempels weg

Vrijheid van onderwijs -> profileringsdrang ->

barrières voor kansarmen

o Schoolkosten

Maximumfactuur, kostenbeheersing, S.O.S. Schulden op School

oMonoculturele norm

Interreligieus en intercultureel onderwijs

oOnaangepaste voorzieningen

Voor- en naschoolse kinderopvang / warme maaltijden / oudercontact op aangepaste uren

Informeer ouders

Probleem

• Allochtone ouders starten later met zoekproces populaire scholen volzet

• Informatieachterstand bij allochtone ouders keuze voor dichtstbijzijnde school

Nood aan:

• Informatie op maat

• Inzetten van brugfiguren, schoolopbouwwerk, (allochtoon) middenveld

• Projecten als School in Zicht

Faciliteer groepsgewijze aanmelding

• Ouders zetten de stap gemakkelijker samen

• Voorbeeld: ‘School in Zicht’

Verschillende contactmomenten

• Inspelen op nood aan identificatie met /

aansluiting bij andere ouders

• Wens: 3 kansrijke leerlingen in de klas

Hou rekening met de perceptie van ouders

• Perceptie: zwarte school = lage kwaliteit en minder

ontwikkelingskansen

MAAR! perceptie ≠ werkelijkheid (bv. sterk in

differentiatie)

Kwaliteit van concentratieschool aantonen, bvb.

via projecten zoals ‘School in Zicht’

Werk met een systeem van controlled choice

Ouders geven voorkeursrangorde van scholen

door overheid verdeelt kinderen over scholen

rekening houdend met voorkeur ouders en met

oog voor een sociale mix

Werk met dubbele contingentering

Afgesproken percentage plaatsen per contingent

☺ ☺ ☺ ☺ ☺ ☻ ☻ ☻

!!! Belang van kennis inschrijvingsperiodes (nood

aan meertalige informatieverspreiding)

Aanvullend

• Fris je schoolgebouw op of zet een nieuwbouw

• Richt je communicatie niet op één bepaalde

groep ouders

31

Specifiek voor (overgang naar) SO

• Overgang van BaO naar SO

• Brede eerste graad / stel de studiekeuze uit

• Investeer in evenwaardige keuze-alternatieven

32

NEVENINSTROOM

SECUNDAIR ONDERWIJS

LOP Hasselt

Overzicht

• Neveninstroom SO LOP Hasselt

– Instroom per leerjaar/graad

– Leerlingenprofielen: leeftijd/SES

– Andere centrumsteden

Data

• Leerlingendatabank (departement onderwijs)

• Data voor het gewoon secundair onderwijs

(hoofdstructuur 311)

• Data inclusief buitengewoon SO (zonder SES

kenmerken)

Aantal lln Procentueel

Gewoon secundair

10282 97%

DBSO 79 1%

BuSO 276 2%

LOP Hasselt – secundair onderwijs (2011)

Onderwijs-vorm

leerjaar

0 1 2 3 4 5 6 7 Totaal

ASO 0 0 0 676 560 541 527 0 2304

0% 0% 0% 7% 5% 5% 5% 0% 22%

BSO 0 0 0 365 383 463 423 419 2053

0% 0% 0% 4% 4% 5% 4% 4% 20%

GSO 43 1059 1126 0 0 0 0 0 2228

0% 10% 11% 0% 0% 0% 0% 0% 22%

HBO 763 0 0 0 0 0 0 0 763

7% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 7%

KSO 0 0 0 176 179 235 171 0 761

0% 0% 0% 2% 2% 2% 2% 0% 7%

TSO 0 0 0 384 456 619 573 141 2173

0% 0% 0% 4% 4% 6% 6% 1% 21%

Totaal 806 1059 1126 1601 1578 1858 1694 560 10282

8% 10% 11% 16% 15% 18% 16% 5% 100%

Instroom in het SO, per provincie

2011

Evolutie (2001-2011)

Provincie Procentueel

Limburg 95%

Antwerpen 1,40%

Vlaams-Brabant 3,30%

Schooljaar Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant

2001 115 9214 191

1,2% 96,2% 2,0%

2002 98 9372 220

1,0% 96,2% 2,3%

2003 103 9274 217 1,1% 96,2% 2,3%

2004 115 9954 259 1,1% 96,1% 2,5%

2005 129 10034 277 1,2% 95,8% 2,6%

2006 144 10005 284

1,4% 95,6% 2,7%

2007 135 10033 309

1,3% 95,4% 2,9%

2008 124 10012 322

1,2% 95,3% 3,1%

2009 140 10094 316 1,3% 95,1% 3,0%

2010 147 9918 323 1,4% 94,8% 3,1%

2011 147 9960 346 1,4% 94,7% 3,3%

De instroom in het SO, per LOP Beringen-

Leopoldsburg

Bilzen-Hoeselt-Tongeren

Diest Dilsen-Stokkem-

Maasmechelen

Genk Hasselt Hechtel-Eksel-

Heusden-Zolder-

Houthalen-Helchteren

Leuven Sint-Truiden

2001 283 460 35 119 457 3722 893 20 156 4,6% 7,4% 0,6% 1,9% 7,4% 60,0% 14,4% 0,3% 2,5%

2002 319 444 46 142 422 3733 933 21 147 5,1% 7,1% 0,7% 2,3% 6,7% 59,6% 14,9% 0,3% 2,4%

2003 323 405 43 146 435 3705 956 18 126 5,2% 6,5% 0,7% 2,4% 7,0% 59,7% 15,4% 0,3% 2,0%

2004 369 445 58 167 470 3813 1044 13 132 5,6% 6,8% 0,9% 2,6% 7,2% 58,1% 15,9% 0,2% 2,0%

2005 389 454 60 166 468 3786 1054 14 143 5,9% 6,9% 0,9% 2,5% 7,1% 57,6% 16,0% 0,2% 2,2%

2006 346 464 59 174 474 3767 1071 11 158 5,3% 7,1% 0,9% 2,7% 7,2% 57,4% 16,3% 0,2% 2,4%

2007 342 472 59 199 470 3682 1126 10 169 5,2% 7,2% 0,9% 3,0% 7,1% 55,9% 17,1% 0,2% 2,6%

2008 361 472 63 206 499 3551 1127 8 174 5,5% 7,2% 1,0% 3,2% 7,6% 54,4% 17,3% 0,1% 2,7%

2009 349 471 59 208 544 3528 1100 14 182 5,4% 7,2% 0,9% 3,2% 8,4% 54,2% 16,9% 0,2% 2,8%

2010 334 470 56 200 546 3514 1065 14 201 5,2% 7,3% 0,9% 3,1% 8,5% 54,4% 16,5% 0,2% 3,1%

2011 343 466 60 216 543 3535 1099 25 241 5,2% 7,1% 0,9% 3,3% 8,2% 53,6% 16,7% 0,4% 3,7%

Instroom

• Opsplitsen naar graden in het gewoon secundair

onderwijs

– Graad 1: aandeel uit LOP Hasselt van 78% in

2002 naar 75% in 2011

– Graad 2 en 3: aandeel uit LOP Hasselt van

63% in 2004 naar 50% in 2011

Instroom: profiel

• Vergelijking tussen studenten in LOP Hasselt die

binnen het LOP gebied wonen, of erbuiten

• Op basis van:

– Leeftijd

– Individuele leerlingenkenmerken

Profiel: leeftijd (schooljaar 2011, graad 1)

LOP Hasselt

Geboortejaar Frequentie Procent

1995 3 0,3%

1996 17 1,6%

1997 126 11,8%

1998 501 46,8%

1999 410 38,3%

2000 13 1,2%

Ander LOP


1995 1 0,3%

1996 8 2,3%

1997 52 14,7%

1998 155 43,8%

1999 133 37,6%

2000 5 1,4%

Profiel: leeftijd (schooljaar 2011, graad 2 en 3)

Vanuit LOP Hasselt


1987 0 0,0%

1988 0 0,0%

1989 1 0,0%

1990 11 0,5%

1991 37 1,6%

1992 103 4,6%

1993 221 9,8%

1994 497 22,0%

1995 492 21,8%

1996 482 21,3%

1997 407 18,0%

1998 7 0,3%

1999 2 0,1%

Vanuit andere LOP’s


1987 2 0,1%

1988 2 0,1%

1989 6 0,3%

1990 29 1,3%

1991 76 3,4%

1992 192 8,7%

1993 354 16,0%

1994 495 22,3%

1995 446 20,1%

1996 370 16,7%

1997 239 10,8%

1998 5 0,2%

1999 0 0,0%

Individuele (SES) leerlingenkenmerken - Indicator

en niet-indicatorleerlingen

Inschrijvingsrecht Werkingsmiddelen Omkadering (SES-lestijden)

- Opleidingsniveau moeder

- Schooltoelage - Thuisloos - Trekkende bevolking


- Schooltoelage - Thuistaal - Buurt


- Schooltoelage - Thuistaal

Profiel: SES (schooljaar 2011, graad 1)

Vanuit LOP Hasselt Vanuit andere LOP’s

Opleiding moeder Frequentie Procent

Hoog 918 82,9%

Laag 190 17,2%

Taal Frequentie Procent

Nederlands 1013 91,2%

niet Nederlands 98 8,8%

Toelage Frequentie Procent

Nee 802 73,2%

Ja 294 26,8%

Opleiding moeder Frequentie Procent Hoog 281 79,8% Laag 71 20,2%

Taal Frequentie Procent Nederlands 330 93,8%


Toelage Frequentie Procent Nee 235 68,3%

Ja 109 31,7%

Profiel: SES (schooljaar 2011, graad 2 en 3)

Vanuit LOP Hasselt Vanuit andere LOP’s


Hoog 1747 78,2%

Laag 486 21,8%





Nee 1590 70,8%

Ja 657 29,2%


Hoog 1487 67,5%

Laag 716 32,5%





Nee 1364 61,8%

Ja 842 38,2%

Evolutie SES profiel neveninstroom

• SES profiel van instromers in tweede en derde

graad van buiten LOP Hasselt blijft gelijkaardig

over de tijd (periode 2004-2011)

• Stabiel op ongeveer 1/3 dat aantikt op individueel

leerlingenkenmerk opleiding moeder en

schooltoelage

LOP Leuven

• Neveninstroom veel minder sterk

• Verschil tussen de graden minder sterk

– Graad 1: aandeel uit LOP Leuven van 95% in

2002 naar 93% in 2011

– Graad 2 en 3: aandeel uit LOP Leuven van

92% in 2004 naar 89% in 2011

• Instromers in eerste graad hebben gelijkaardig

profiel, in tweede en derde graad iets kansarmer

(20% aantikkers op opleiding moeder ipv 15%)

LOP Kortrijk Menen

• Neveninstroom vanuit andere LOP’s bijna

onbestaande

• Geen verschil over graden (aandeel

neveninstroom stabiel op 2%)

• Geen significant SES verschil

LOP Gent

• Relatief kleine (maar stijgende) neveninstroom

– 4% in de eerste graad

– Evolutie van 6% naar 10% in de tweede en

derde graad

• Neveninstroom is kansrijker (opleiding moeder)

– Eerste graad: 20% aantikkers (tov 37%)

– Tweede en derde graad: 19% aantikkers (tov

35%)

Samenvatting

• Significante neveninstroom vanaf tweede graad

– Groter dan in andere centrumsteden

• Toename (absoluut en relatief) over de tijd

• Leerlingen zijn gemiddeld ouder, en hebben een

lager SES profiel

– Groter contrast dan in andere centrumsteden

VROEGTIJDIG

SCHOOLVERLATEN

Plaats van Hasselt tussen andere centrumsteden

SSL rapport

• Analyse per leeftijd, opleidingsniveau moeder en

locatie (vgl andere centrumsteden)

• SSL rapport “Vroege schoolverlaters in

Vlaanderen in 2010” door Van Landeghem, G.,

De Fraine, B., Gielen, S. & Van Damme, J.

– Vrij te downloaden op de website van het

steunpunt SSL

Centrumsteden - schoolverlaters

Schoolverlaters Woont in centrumstad

Loopt school in centrumstad

Centrumsteden – intensiteit centrumfunctie

Vroege schoolverlaters

Vroege schoolverlaters: jongens

Vroege schoolverlaters: meisjes

binnen het LOP Hasselt · 2021. 1. 2. · –Graad 1: aandeel uit LOP Hasselt van 78% in 2002 naar...

Documents

Transcript of binnen het LOP Hasselt · 2021. 1. 2. · –Graad 1: aandeel uit LOP Hasselt van 78% in 2002 naar...