Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben...

12
KIJKEN NAAR JEZELF Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je Socialisatieverslag In een eerder semester hebben SW-studenten een socialisatieverslag geschreven. In deze differentiatie maken studenten een verdiepingsslag. Ze herschrijven hun socialisatieverslag. Dit moet gaan werken als referentiepunt bij het overstijgend leren kijken. Kunnen reflecteren op het eigen handelen bij de uitvoering van je beroep, is een belangrijke doelstellingen van deze differentiatie. Met het herschreven socialisatieverslag in de hand, zijn studenten beter instaat een heldere link te legen met de eigen visieontwikkeling en n handelen als professional in het SW-werkveld.

Transcript of Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben...

Page 1: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

KIJKEN NAAR JEZELF

Bijlage 1

Hand-out bij het herschrijven

van je Socialisatieverslag

In een eerder semester hebben SW-studenten een socialisatieverslag geschreven. In deze differentiatie maken studenten een verdiepingsslag. Ze herschrijven hun socialisatieverslag. Dit moet gaan werken als referentiepunt bij het overstijgend leren kijken. Kunnen reflecteren op het eigen handelen bij de uitvoering van je beroep, is een belangrijke doelstellingen van deze differentiatie. Met het herschreven socialisatieverslag in de hand, zijn studenten beter instaat een heldere link te legen met de eigen visieontwikkeling en n handelen als

professional in het SW-werkveld.

Page 2: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 2

Inleiding. Binnen de beroepsopleiding tot Social Worker wordt vaak gesproken over socialisatie. Bedoeld wordt dan de wordingsgeschiedenis van de student, zijn persoonlijke ontwikkeling, zijn groeiproces. In de zorgsector is alle aandacht gericht op de cliënt, de doelgroep, de problematiek die zich voordoet en de werkwijze met welke mogelijk aan een oplossing van de genoemde problematiek kan worden gewerkt. De SW-er als persoon blijft meestal onderbelicht.

Als SW-er werkend in de zorgsector, kom je voor situaties te staan die je zullen raken, je wordt geconfronteerd met allerlei heftige emoties. In de rol van SW-professional zul je afstand moeten nemen en houden, relativeren en heftige gevoelens indien nodig op dat moment, ‘parkeren’. Je bent echter net zo goed als je cliënt / klant / doelgroep een ‘gewoon mens’, met alles wat daarbij hoort. Ook jij zult iets moeten doen met wat je in relatie tot je werk als SW-er tegenkomt. Jouw zoektocht (binnen deze differentiatie) richt zich op het maken van de stap van onbewust en onbekwaam naar bewust onbekwaam en mogelijk verder: Je gaat op zoek naar:

je allergieën, weerstanden, voorkeuren en blinde vlekken;

de relatie tussen je eigen historie en je functioneren als SW-er in het zorgwerkveld;

je eigen waarden en ethische principes, je grenzen aan betrokkenheid;

je voorkeuren m.b.t. afstand of nabijheid in relatie tot je klant/cliënt/doelgroep Het uiteindelijke doel is te komen tot een aantal leerthema’s die ertoe bij zullen dragen dat je kunt groeien in je ontwikkeling naar een gekwalificeerde beginnend professional.

1. het belang van inzicht in je eigen socialisatie In SW-gerelateerde beroepen zijn we vooral gericht op de socialisatie van de doelgroep waar we mee werken, maar het is ook en vooral goed om jezelf in je wordingsgeschiedenis te kennen. ‘Ken uzelf’ orakelde Delphi al. Van de systeem- en communicatieleer weten we dat zelfkennis de helft van de communicatie is. Zelfkennis verkrijg je voor een groot deel door reflectie op wat je is overkomen en hoe je er op gereageerd hebt. Als je goed kijkt, vallen je vaak patronen op. Naar aanleiding van bepaalde gebeurtenissen in je leven, ben je namelijk geneigd in eenzelfde type situatie op dezelfde manier te reageren. Hoe ingrijpender en bedreigender een gebeurtenis was, hoe meer afweer vaak de reactie met zich meebrengt. Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. Voor wie met mensen wil werken, hoort bewustzijn van het eigen socialisatieproces bij je toerusting voor het beroep, anders kan zo'n afweerreactie vaak belemmerend zijn in de contacten welke je in het SW-werkveld aangaat. Vooral de vraag "Welke invloeden hebben op mij ingewerkt?" is van belang. Enerzijds levert je dat inzicht op in de hier onder genoemde factoren, anderzijds maak het je ervan bewust dat het bij een ander heel anders gegaan kan zijn. Dat maakt het jezelf gemakkelijker te kunnen relativeren. Je zult jezelf en je eigen ervaring dan minder tot norm verheffen.

Page 3: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 3

Je zult beter kunnen openstaan voor “het anders” (op)gegroeid zijn van andere mensen. In de onderstaande tekst vind je een groot algemene aantal actoren die daarop van invloed zijn:

1. Erfelijk materiaal (aanleg) en geslacht (♀ en ♂).

2. Geboorte (o.a. omstandigheden, verloop). 3. Milieu en cultuur (o.a. samenhang met gezinsinkomen / etniciteit / religieuze

achtergrond). 4. Gezinssamenstelling (gezin met één of twee opvoeders of anders….). 5. Geboortevolgorde (plaats in de kinderrij). 6. Woonomgeving (bijv. stad of platte land, flatwoning of rijtjeshuis, veilig of onveilig). 7. Geloof/levensopvatting (o.a. invloed religie/ politieke opvattingen / mensvisie). 8. Opvoeding en sfeer in het gezin (normen en waarden, vaste gewoonten). 9. Ingrijpende gebeurtenissen in iemands leven (life-events bijv. emmigratie/stad-

dorp/overlijden). 10. Belangrijke personen (o.a. identificatie c.q. sleutelfiguren uit familie of vriendenkring). 11. Scholing en beroep (o.a. cognitieve mogelijkheden/ type opleiding / schoolsfeer). 12. Invulling van je vrije tijd (o.a. clubs / sport / andere interesses). 13. Keuze van studie (o.a. invloed van persoon/gebeurtenis/ leefomgeving). 14. Positionering (o.a. pester of gepest worden/ plaats in de peer-group). 15. En als laatste de meest belangrijke ; n.l. WAT JIJ ZELF BELANGRIJK VINDT.

2. Waarom is het (her)schrijven van een socialisatie zo belangrijk?

Koppeling met de opbouw van de differentiatie. In deze differentiatie koppel je je visie van ‘’NU” (je huidige functioneren), aan het ‘’TOEN” (de eigen wordingsgeschiedenis). Door het maken van links tussen wat WAS en nu IS wordt het meer mogelijk OVERSTIJGEND KUNNEN KIJKEN kunnen kijken naar je eigen actuele handelen en functioneren. Uitgangspunten.

1. “Hoe je kijkt maakt wat je ziet en min of meer wat je doet of laat”. 2. Professioneel te werk gaan. 3. Een agogisch geschoolde medewerker gaat intensief om met mensen; hij/zij weet dat

het daarbij gaat om het hanteren van agogische werk principes. 4. Als je als werker met een ander omgaat, is het belangrijk te weten wie je bent.

Begrippenkader. o Systeemleer (hoer ziet het systeem eruit waarin ge functioneert (gefunctioneerd hebt). o Communicatieleer (op welke wijze communiceer ik). o Wat zijn patronen (op welke momenten herhaal ik mijzelf en waarom). o Zelfkennis (leren, leren) en reflecteren. o Verdedigingsmechanismen of afweermechanismen. o Bewust zijn van eigen socialisatie. o Valkuilen, blinde vlekken, en vanzelfsprekendheden.

Page 4: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 4

Het opsporen en aan de orde stellen van de blinde vlekken in een verhaal1 Blinde vlekken kunnen de persoon afhouden van een duidelijk zicht op problemen en mogelijkheden:

Mensen hebben een vrij subjectief inzicht in hun situatie (oogkleppen).

Door nieuwe perspectieven kunnen nieuwe mogelijkheden ontstaan.

Weerstand tegen verandering.

Rationalisatie, verdringing, ontkenning.

Agressie (richt zich op verstoring van het evenwicht/raken van de gevoelige snaar?).

Vermijding/ ontlopen.

Overdenking door tegendeel; stoere taal/ overdrijven.

Projectie, diskwalificatie.

Agogische werkprincipes Gericht zijn op wederkerigheid.

Mensen zijn historisch bepaald.

Narrativiteit is daarin een belangrijk begrip; ieder mens heeft zijn eigen verhaal.

Het voortdurend uitgaan van het creatieve vermogen tot verandering. 1. Wanneer het handelen gericht is op verandering en beïnvloeding van allerlei zaken dan

spreken we van technisch handelen. Wil je een bepaald resultaat bereiken, dan dienen er een aantal oorzaken doelmatig te worden georganiseerd, zodanig dat er bereikt wordt wat men voor ogen had. Bij mensen spreken we van sociaal handelen, wederzijds handelen/ reciprociteit (wederkerigheid). We moeten dus doelen formuleren! Iets doen aan de oorzaken van bijv. problemen!

2. Het tweede principe is, dat mensen en groepen benaderd worden vanuit de situatie waarin zij zich bevinden of bevonden hebben. Hun gedrag wordt voor een belangrijk deel bepaald door omstandigheden, het milieu en het erfelijke materiaal. Mensen hebben een historie, een verhaal; alles wat mensen doen heeft een achtergrond, een geschiedenis die hen gemaakt heeft wat ze nu zijn.

3. Het creëren van reële mogelijkheden tot verandering. Mensen hebben eigen wil en een verantwoordelijkheid; ze zijn veranderbaar.

4. Veranderen is niet altijd even gemakkelijk! Kijken in je eigen spiegel doet soms pijn. Deze pijn onder ogen komen en plaatsen binnen de context van je professie als SW-er maakt je tot professional.

3. Richtlijnen voor het (her)schrijven van je socialisatieverslag

Als toekomstig professional dien je tijdens je opleiding stil te staan bij wat de eigen opvoeding voor invloed op je heeft gehad op wie je nu bent als mens. Maar ook de invloed ervan op o.a. je eigen beeldvorming, je opvattingen over geloof, sexuele voorkeur, het omgaan met verantwoordelijkheden, grote maatschappelijke problemen, politieke voorkeur enz, enz…... Kortom alles dat van invloed is geweest op je eigen visieontwikkeling. Het is de bedoeling dat je het door jou eerder gemaakte socialisatieverslag herschrijft. Om opnieuw wat breder naar je eigen socialisatie te kunnen kijken worden hieronder een aantal hulpmiddelen genoemd:

1 O.a. Joharivenster, een model dat veranderingen verduidelijkt in hoe iemand zichzelf ziet en

hoe hij/zij door anderen beschreven wordt.

Page 5: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 5

o Fotoboeken en oude films of videobanden. o Gesprekken thuis of met familieleden, zij kunnen je helpen bij:

- het actualiseren van herinneringen m.b.t. je biologische ontwikkeling, - het actualiseren van herinneringen m.b.t. je cognitieve ontwikkeling , - het actualiseren van herinneringen m.b.t. je sociale en seksuele ontwikkeling.

o Interesses vrijetijdsbesteding van vroeger en nu. o Stel jezelf vragen over wie belangrijk zijn geweest / of een grote invloed op je hebben gehad.

Maar je kunt ook denken aan: DE OMGEVING WAARIN JE BENT OPGEGROEID: - gezin (grootte, samenstelling, hechtheid, samenhang) waarden en normen - ouders (betrokkenheid, persoonlijkheid, werk, tijd, invloed godsdienstig wel of niet

- broers en zussen (leeftijdsverschillen , (♀ en ♂) cultuur (cultuurinvloeden)

- familie (betrokkenheid, nabijheid, bezoeken, contact) vrienden (contact, tijdsbesteding) - huis, tuin, mogelijkheden, vrijheid dorp, stad, wijk, milieu

OPVOEDINGSGEBEURTENISSEN:

- wat is je altijd bijgebleven thuis, school, vrienden etc. - herinneringen geheugengaten - leuke en minder leuke voorvallen invloed van gebeurtenissen

OPVOEDINGSAANPAK: - consequentheid van ouders rolverdeling opvoeders - vrijheid - sturen strengheid in hanteren regels - ontdekkingsmogelijkheden plaats in de kinderrij - vergelijking met je broertje of zusjes (sekse) leeftijd en vrijlaten - belangrijkste opvoedkwaliteiten / competenties puberteitsperikelen

ALGEMENE OPVOEDINGSIDEEEN: - liefde, aandacht, genegenheid, aanraking contact, tijdsbesteding - rolverdeling opvoeders mate van duidelijkheid - strengheid / vrijlaten in hanteren regelen veelheid aan sturing - eigen mogelijkheden kunnen ontplooien mate van flexibiliteit - mate van ingrijpen, slaan mate van uniek mogen zijn - scholing, werk, maatschappijgerichtheid mate van presteren, druk - individualisme versus groepsgerichtheid kind mogen zijn, volwassen worden - hetzelfde doen als je ouders

Voorgeschreven format voor het (herschreven) socialisatieverslag

Het uitwerken van dit verslag doe je in eerste instantie niet als toetsonderdeel, niet voor je buddy of de docent die dit stuk lezen, niet voor je opleiding of het behalen van je toets. De eerste reden is dat je het voor jezelf schrijft! Door bovenstaande items uit te werken geef je betekenis aan de invloed van de eigen wordings- geschiedenis op je dagelijkse handelen. Om overzicht te houden en de leesbaarheid voor je buddy en docent te vergroten heeft het herschreven verslag een vaste opbouw zoals hieronder aangegeven.

Page 6: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 6

Voorwaardelijke criteria socialisatieverslag Correct gebruik van de Nederlandse taal.

Een geordende/logische opbouw van het socialisatieverslag: kop-romp-staart

Aantal pagina’s min.8 en max. 10 blz. excl. voorblad, inhoudsopgave en inleiding.

KOP ROMP STAART

Een inhoudsopgave.

Een inleiding waarin je beschrijft wat

de lezer kan verwachten.

Een aantal hoofdstukken waarin je je eigen socialisatieproces beschrijft aan de hand van de hieronder aangegeven opsomming van items.

Een hoofdstuk waarin je ingaat op de relatie tussen je socialisatie en de keuze om Social Worker te willen worden.

een conclusie: hierin vat je het voorgaande kernachtig samen en beschrijf je wat het jou heeft opgeleverd, met andere woorden wat je ervan geleerd hebt.

Maak een keuze uit de volgende items om inhoud aan de ‘Romp te geven’.

1 Milieu en cultuur algemeen (samenhang met gezinsinkomen / etniciteit / religieuze achtergrond/ sociale klasse).

2 Wijze van opvoeden ( continuïteit in de opvoeding /gezinssamenstelling :gezin met één of twee opvoeders / plaats in de kinderrij en de invloed daarvan).

3 Woonomgeving (stad of platte land, flatwoning of rijtjeshuis, veilig of onveilig).

4 Geloof/levensopvatting (invloed religie/politieke opvattingen/mensbeeld).

5 Opvoeding en sfeer in het gezin (normen en waarden/ eetgewoonten/vakantie).

6

Ingrijpende gebeurtenissen in iemands leven (life-events : bijv. immigratie/ verhuizen naar stad-dorp/overlijden van belangrijke mensen).

7 Belangrijke personen (identificatie c.q. sleutelfiguren uit familie of vriendenkring).

8 Scholing en beroep (het belang dat aan opleiding werd gegeven/ cognitieve mogelijkheden/type opleiding/ schoolsfeer).

9 Invulling van vrije tijd (op straat rondhangen of juist niet/ hobby’s/ clubs / sport ).

10 Studiekeuze (invloed van persoon/gebeurtenis/ leefomgeving) . 11 Positionering (zelf pesten of gepest worden/ plaats in de peer-group).

12 Esthetische & Ethische en ontwikkeling (wat vind je mooi en waarom/het onderscheid tussen goed of kwaad).

Werkwijze:

Studenten herschrijven het eerder gemaakte socialisatieverslag.

Dit verslag is uiterlijk af in lesweek 6.

Studenten mailen het verlag naar hun buddy (en zij ontvangen het verslag van hun

buddy).

In week 7 bespreken studenten in aanwezigheid van een begeleidend docent, de

gemaakte verslagen.

De student en zijn buddy beoordelen de verslagen van elkaar op

de uitvoering;

compleetheid van de gegevens(zie hiervoor ook de voorwaardelijke toets criteria)

De aanwezige docent tekent af voor gezien.

Dit document is een onderdeel van de voorwaardelijke criteria toets 2.9!

De student neemt het origineel en getekende document mee naar het assessment gesprek.

Dit document is het bewijs dat het socialisatieverslag is gemaakt.

Page 7: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 7

Privacy , Je veilig voelen bij het uitwisselen van zeer vertrouwelijke zaken zijn voorwaardelijk om in deze differentiatie te kunnen presteren. Je moet ervan uit kunnen gaan dat beide partrijen zorgvuldig om zullen gaan met het hen verstrekte materiaal. Formeel bevestigen studenten het vertrouwen dat ze in elkaar hebben in het zogenaamde buddycontract. Van de student wordt verwacht dat hij/zij de inzichten die er al nadenkende en schrijvende gegroeid zijn, kan verwoorden. De student benoemt de feiten, gebeurtenissen en omstandigheden die in de eigen wordingsgeschiedenis van invloed zijn geweest in de keuze een beroep te kiezen waarin de omgang met mensen centraal staat. Van professionals werkend in de zorg, wordt verwacht dat ze nadenken en reflecteren op de relatie tussen hun socialisatie en hoe ze aankijken op hun geschiktheid voor het werken in deze sector.

Onderstaand formulier is niet om voor een kwalitatieve, maar een

kwantitatieve toetsing. Het gaat hierbij om het afvinken van de vereiste onderdelen en het beantwoorden van de vraag of voldaan is aan vereiste

opbouw van het socialisatieverslag.

Voldaan Niet voldaan

1 Aanleg, verloop van de geboorte, geboorteplek

2 Woonomgeving en de invloed ervan

3 Milieu en de dominante cultuur

4 Gezinssamenstelling, plaats in de kinderrij

5 Vriendjes en vriendinnetjes en het belang/invloed ervan

6 Geloofsbeleving en levensstijl

7 Opvoeding en opvoedingsstijl,

8 Belangrijke normen en waarden in de opvoeding

9 De opvoedingsrelatie, sfeer in het gezin

10 Ingrijpende gebeurtenissen sec

11 De betekenis van die ingrijpende gebeurtenissen

12 Schoolkeuze / Scholing + betekenis ervan voor betrokkene

13 Beroepskeuze en invloed daarop van derden

14 Ontwikkeling van een persoonlijke smaak

15 Financiën en het belang dat eraan gehecht werd /wordt

Onderstaande student, buddy van…..………………….. verklaart naar eer en

geweten bovenstaande lijst te hebben afgevinkt.

Naam buddy Student nr. Handtekening akkoord buddy

Akkoord docent/begeleider d.d. - - 2011

Page 8: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 8

Verkenning van een aantal belangrijke dilemma’s

Werkwijze: Het is de bedoeling dat je alle hieronder genoemde tests gaat maken en de uitslag/score uitprint. De testen geven een globale indruk over hoe jij denkt over een aantal situaties. Belangrijk daarbij is dat je deze selftesten intuïtief invult en je eerste ingeving volgt. Te lang nadenken haalt de spontaniteit uit je mening. Aardig is nu juist om samen met je buddy de uitkomst te bespreken om er zo achter de waaromvraag te komen. Ga naar www.ethiektekst.nl, maak de selftests en print de uitkomst uit. M.b.t. het invullen van de tests:

Je vindt in elke test een aantal vragen met elk 3 antwoordmogelijkheden.

Vul het geheel vrij intuïtief in.

Geef een 3 bij het antwoord dat het meest bij je past.

Klik een 2 aan als het antwoord minder past.

Geef een 1 aan het antwoord dat het minst van toepassing is. Vul bij elke vraag een 3, 2 of 1 in. Succes. 1 Waarden zijn opvattingen. Opvattingen over gedragingen en situaties over mensen en dingen, etc. Die waarden of opvattingen

drukken we uit in woorden als: mooi, lelijk, fijn, vervelend, eerlijk, oneerlijk, moedig, laf, belangrijk, onbelangrijk. 2 Normen zijn concrete regels en voorschriften voor ons handelen in bepaalde situaties. Ze vertalen waarden in concreet gedrag.

Omgaan met dilemma‟s

Enerzijds worden SW-ers t in de praktijk van alle dag geconfronteerd met vele dilemma’s. Zij kiezen veelal vanuit een zekere vanzelfsprekendheid in de hectiek die het werk in zich draagt, anderzijds wordt van studenten SW-dt dat:

ze gemaakte keuzes kunnen onderbouwen;

de mechanismen achter de door hen gemaakte keuzes herkennen.

Waarden1 en normen

2 zijn belangrijk omdat ze richting geven

aan ons bestaan: ze beïnvloeden ons doen en laten, ons zelfbeeld en zelfvertrouwen, onze relaties met anderen. Vaak zijn we ons nauwelijks bewust, dat we waarden en normen hanteren. Laat staan dat we ons realiseren welke waarden en normen we hanteren. Om meer greep te krijgen op ons eigen gedrag en dat van anderen, is het belangrijk dat we ons realiseren welke waarden en normen erachter steken. Voortdurend toetsen we ons eigen en andermans doen en laten aan waarden en normen. Welke waarden en normen dat zijn, hangt van veel factoren af, bijvoorbeeld: opvoeding, levensbeschouwing, levenservaring en levensomstandigheden.

Vakliteratuur en de sites van een aantal beroepsverenigingen ondersteunen beroepsbeoefenaren in het maken van keuzes en voorzien ze van casuïstiek om problemen die ze dagelijks tegen komen bespreekbaar te maken.

Page 9: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 9

WWW.Ethiektest.nl2

Ethiektesten zijn ontwikkeld door “Met Waarden Helen” om mensen te prikkelen stil te staan bij dilemma's die men dagelijks tegenkomt. Door deze testen komen mensen makkelijk in gesprek over deze vraagstukken. Het geeft openheid en het stimuleert de creativiteit om deze zaken aan te pakken. Voor verschillende soorten omstandigheden zijn deze testen ontwikkeld. U kunt ze hieronder allemaal maken.

Onderstaande afbeelding en tekst geven een willekeurige uitslag weer van een selftest, welke je kunt vinden

op www.Ethiektest.nl

Overzicht van de testen op de site www. ethiektekst.nl 1 De grote dagelijkse

dilemmatest Deze gaat over de dagelijkse vraagstukken die ieder van ons tegen kan komen. Hoe reageer jij op allerlei verschillende ethische dilemma's?

2

'Angst voor de baas'

Hoe bang ben jij voor je leidinggevende? Durf je eerlijk te zeggen dat je het niet eens bent met je baas?. Vertel jij open en eerlijk over een gemaakte fout? En hoe is dat voor je collega's?

3

Scheiding privé en werk

We leven in een tijd waarin werk en privé steeds meer door elkaar lijken te lopen. Veel mensen zijn ook in hun vrije tijd bereikbaar voor hun baas. De andere kant van de medaille is dat het niet (meer) onbespreekbaar is als mensen binnen werktijd met privézaken bezig zijn. Voor de één is dit een zegen, de ander zweert bij een strikt gescheiden werk en privéleven. Hoe denk jij hierover? Is een strikte scheiding tussen privé en werk voor u noodzakelijk of wenselijk? Denk jij daar hetzelfde over als je collega’s, leidinggevende en mensen die privé belangrijk zijn voor jou?. Of ontstaan daar soms dilemma’s door? En hoe ga je dan om met al die verschillen inzichten

4 Generaties

Dilemma's in het werk door generatieverschillen. Leven die vraagstukken in uw omgeving? En hoeveel rekening houdt u met de verschillen tussen generaties?

5

Mantelzorg

De vergrijzing slaat toe. Bijna iedereen krijgt op een zeker moment te maken met mantelzorg. Zorgen voor je naaste, het lijkt zo vanzelfsprekend. Maar er kunnen situaties ontstaan dat mantelzorg minder vanzelfsprekend is en dat je voor een dilemma komt te staan. Is het op te brengen of te combineren met andere taken? Vul de test in en kom er achter hoe jij over mantelzorg denkt.

6

Integriteit

Hoe integer ben jij? Iemand zal niet snel zeggen dat hij of zij niet integer is. Toch blijkt dat we allemaal wel eens situaties tegenkomen, waarin het moeilijk is integer te zijn/blijven. Dit doordat we in de verleiding worden gebracht onszelf wat voordeel toe te kennen. Integriteit is niet een zaak van zwart-wit denken, maar van steeds weer afwegen wat goed is om te doen en waar de grenzen liggen. Hoe integer ben je? En ga je wel integer om met jouw eigen integriteit?

7

Beroepstrots

De waardering is maatschappelijk gezien niet altijd even groot. Als je gaat voor “het groet geld” dan moet je niet SW-er worden. Hoe trots ben jij op het werk wat je doet en hoe praat je daarover met derden?

8

Pesten op het werk

Wordt je geaccepteerd of niet? Mobbing is de vakterm voor pesten op het werk. Het lijkt iets dat je alleen als kind kan overkomen maar er zijn vele verhalen op het net te vinden over werknemers die uit hun functie worden gepest. Roddel en achterklap komt veelvuldig voor in SW-teams. Collega’s onder elkaar kunnen een front vormen waar je niet doorheen komt, overspannenheid is dan het gevolg. Waar sta en herken je het probleem/gevoel gepest te worden?. Hoe ga jij om met dilemma's over pesten?

9

Botsende waarden

Werken in teamverband vraagt afstemming met anderen. Denkbeelden, mens en maatschappijvisie komen niet vanzelfsprekend overeen met elkaar. Hoeveel water wil jij in de wijn doen om toch tot overeenstemming te komen? Hoe ervaar jij dilemma's die over botsende waarden gaan?

10

Zomerse dilemma's

Het lijkt zo vanzelfsprekend; als je het warm hebt trek je iets luchtigs aan. Maar wat als je werkt in een TBS-kliniek met zedendelinquenten? Bepaal jijzelf wat je aantrekt? Maakt kleding de man en is de eerste indruk ook altijd de beste?

2 Deze testen zijn eerder gepubliceerd in het CNV Publieke Zaak Magazine van 2009/2010 en in het blad ZIN.

Toelichting bij de eindtotalen Situatie Je hebt oog voor de morele betekenis van een bepaalde situatie. Algemeen geldende morele regels wil je niet rigide toepassen. Je kijkt naar de situatie en dus bestaat er voor jou geen vaste rangorde van waarden en regels. Elke situatie vraagt om zijn eigen oplossing. Je valkuil is dat er helemaal geen principiële waarden meer bestaan, waardoor menselijke waarden als gedeelde oriëntatie waardeloos worden.

Mens Deugdzaamheid is belangrijk voor je. Eigenschappen als trouw en verantwoordelijkheid zijn leidraad voor je morele oordeel. Je valkuil is hier dat je wel eens teveel voor een ander gaat denken. Je kunt niet altijd bedenken wat goed is voor een ander.

Handeling Je vindt dat een situatie beoordeeld dient te worden op de kwaliteit van het handelen. Je bent praktisch ingesteld: goede bedoelingen zijn leuke maar het gaat om het effect en het nut van je gedrag. Het resultaat telt, niet de intentie. Doch je valkuil is opportunisme, want alles ondergeschikt maken aan het resultaat leidt tot de neiging om alle omstandigheden ten gunste van jezelf aan te wenden. Wet Jouw morele argumentatie heeft een principieel karakter. Principieel geeft aan dat je je het meest laat leiden door algemeen geldende morele regels. De valkuil bij deze positie is dat je menselijk welzijn ondergeschikt maakt aan regels en wetten, zoals een fundamentalist geneigd is te doen.

Page 10: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 10

Kijken naar jezelf m.b.v. tests SW-deeltijd

KIJKEN NAAR JEZELF

2

Op zoek naar een verklaring van de eigen drijfveren

Inleiding

Het is de bedoeling dat je alle hieronder genoemde tests gaat maken en de uitslag/score uitprint. Uit de testen 1 t/m 4 maak je een selectie van ten minste 2 testen in overleg met je buddy. Om de uitkomsten te kunnen bespreken is het van belang dat je dezelfde keuzes maakt. Test 5 doe je in ieder geval allebei! Deze testen geven een globale indruk over hoe jij denkt over een aantal situaties en niet meer dan dat . Het geeft een indicatie van jouw denkrichting. Belangrijk daarbij is dat je deze selftesten intuïtief invult en je eerste ingeving volgt. Te lang nadenken haalt de spontaniteit uit je mening.

Werkwijze:

Je mag natuurlijk alle testen doen, maar je kunt er in overleg met je buddy ook twee schrappen.

Maak er heldere afspraken over en stuur elkaar als voorbereiding op de les, per mail de uitkomst toe voor de afgesproken datum.

Draag zorg voor een goede structuur tijdens het doorspreken van de resultaten met je buddy; d.w.z.

dat je om en om vragen stelt en het zo concreet mogelijk houdt.

Relateer de uitkomst van de tests aan concrete werksituaties, bijv. de samenwerking met collegae, je rol in het team of de positie die je inneemt t.o.v. je cliënten.

Werk test voor test af en maak aantekeningen voor je eigen reflectieverslag m.b.t. de uitkomst van de testenreeks.

Het reflectieverslag dat de weerslag vormt van jullie tweegesprek mail je naar je buddy. Deze kan dit opnieuw ter sprake brengen in jullie eindgesprek in lesweek 7.

Reflectieverslag

Onderstaande vragen zijn slecht een hulpmiddel; bedenk vooral je eigen vragen en stel die je buddy op heldere wijze!. Richtvragen waarop nader ingegaan kan worden:

- Hoe voelde het bevraagd te worden door je buddy op een onderwerp dat toch erg persoonlijk is?.

- Waarin verschilde de uitkomst van jou en je buddy?. - Waarin kwamen jullie overeen? - Wat werd wel en wat niet herkend door je buddy? - Welke uitkomst verbaasde je? Succes.

Waarde van de uitkomst van testen

Een belangrijk hulpmiddel bij het verkrijgen van een goed zelfbeeld zijn testen. Personeelsafdelingen (HR) maken soms gebruik van assessments aangevuld met testen, om zich zo een goed beeld te kunnen vormen van de mensen die ze aannemen. Bij de selectie van sollicitanten wordt gekeken naar punten zoals:

leerbaarheid,

emotionaliteit,

leiderschap,

intellectueel vermogen,

inzicht, betrouwbaarheid

rolvastheid. Dit zijn zo maar een paar willekeurige eigenschappen waarop personeel wordt geselecteerd. Solliciteren die je niet in deze differentiatie maar het maken van testen vergroot wel het zelfinzicht. Dit zelfinzicht helpt je beter te kunnen reflecteren op je eigen beroepshandelen!

Page 11: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 11

Ga naar :www.gitp.nl/individuen/testlab.aspx

Aandachtspunten bvij het maken van de tests:

M.u.v. test 2 (10 min.) wordt er een richttijd aangegeven van 5 minuten, zorg dat je niet uitloopt!

Bij en aantal test is het van belang steeds eenzelfde gesprek of situatie in gedachte te nemen en aan de hand daarvan te scoren!

Lees de instructie steeds zorgvuldig en maak van de uitslag direct een print en sla deze op!

Test 1 Beslisstijl Hoe neem je beslissingen? Welke strategie hanteer je daarbij? Ben je iemand die snel knopen doorhakt of weeg je eerst alle beschikbare informatie voor je beslissingen neemt? Test 2 Communicatiestijl Iedereen heeft een eigen stijl van communiceren. De één houdt zich in, de ander uit zich meer. Iemand neemt ruimte, terwijl een ander juist ruimte geeft. Met deze vragenlijst kunt u globaal een indruk krijgen van uw communicatiestijl én die van uw gesprekspartner. Test 3 Managementstijl Iedere manager heeft een bepaalde stijl van leidinggeven en neemt daarbij een specifieke rol op zich. De een vindt het sturen op productie belangrijk, de ander zet liever de grote lijnen uit of vindt het motiveren en stimuleren van medewerkers essentieel. Test 4 Persoonlijkheid Mensen verschillen in hun dagelijkse doen en laten. De manier waarop wij ons gedragen heeft niet alleen te maken met de context maar hangt ook in belangrijke mate samen met onze persoonlijke aard. Mensen blijken over het algemeen heel goed een beeld van zichzelf te kunnen geven. Test 5 Hoe integer ben jij? Regelmatig berichten de media over niet integer handelen. Hoe is het met de integriteit in jouw instelling/organisatie gesteld? Merk je wel eens dat je baas manipuleert? Neem je wel eens een pennetje mee naar huis? Hoe is de controle in jouw bedrijf op het overmatig privé-gebruik van internet en telefoon? Test 6 eerst doorklikken naar “wat wil ik”, ga daarna naar „Loopbaanrollen‟. Een loopbaan wordt vaak gezien als een serie functies of beroepen. Een andere manier om naar je loopbaan te kijken is het vaststellen van de rollen die je in je loopbaan vervult.

Uitleg bij scoregrafiek ‘Loopbaanrollen’ test 6 Als jouw score op een loopbaanrol rechts van de grijze balk valt, dan vervul je die rol relatief vaak vergeleken met anderen. Het is vermoedelijk een belangrijke rol voor je, een "hoofdrol". Als je score binnen de grijze balk valt, dan vervul je die rol regelmatig, en in vergelijking met anderen op een gemiddeld niveau. Heb je een score links van de grijze balk, dan gebruik je deze rol weinig vergeleken met anderen; voor jou is dit op dit moment een kleine "bijrol" in je werk, of nog minder.

Rollen: Omschrijving: Kenmerken/effecten: Zichtbaar gedrag/acties:

Bestuurder Stuurt mee in ontwikkeling van collectief op lange termijn. Werkt met strategische planning, invloed en netwerken als basis.

Strategische beslissingen, eenheid en structuur in een collectief, duidelijke koers;

regisseert, netwerkt, overlegt, beïnvloedt, plant, stelt doelen, beslist, organiseert...

Adviseur Helpt anderen hun doelen te bereiken. Werkt met aandacht voor anderen en inleving in hun positie als basis.

vertrouwen, tevredenheid, goede relatie, welzijn

verkoopt, bemiddelt, coacht, licht voor, verzorgt, behandelt, adviseert, onderwijst, ondersteunt...

Presentator Informeert anderen, geleidt aandacht en geeft vorm aan ideeën en producten. Werkt met smaak, stijl en vormgeving als basis.

aandacht, belangstelling, onmiddellijke impact;

Ontwerpt, spreekt, formuleert, toont, tekent, beeldt uit, geeft weer, vormt, schrijft, polijst...

Inspirator Wijst richting en nieuwe mogelijkheden in collectief. Werkt met waarden, idealen en voorkeuren als basis

motivatie, debat, discussie, heroriëntatie in collectief;

inspireert, motiveert, kritiseert, wijst op gevaren, stelt ter discussie, bepleit verandering, betoogt, bevraagt...

Realisator

Realiseert concrete, geplande en omschreven acties. Werkt met concrete doelen, uitgewerkte planning en met de eigen ervaringen als basis.

Goede en tijdige resultaten, acties volgens plan;

Maakt, doet, plant, initieert, organiseert, geeft leiding, voert uit, onderneemt, bewerkt...

Expert

Vindt oplossingen voor problemen, brengt kennis en inzicht in om vraagstukken verder te brengen. Werkt met kennis en methoden op bepaalde vakgebieden als basis.

Oplossingen voor problemen, nieuwe antwoorden en inzichten;

bestudeert, analyseert, meet, schrijft, onderzoekt, bevraagt, probeert, concludeert, legt uit, verklaart ...

Page 12: Bijlage 1 Hand-out bij het herschrijven van je ... · PDF fileIn een eerder semester hebben SW-studenten ... Verdedigingsmechanismen heten ze in de psychologie. ... hand van de hieronder

______________________________________________________________________________________________________ SW-Diff. Kijken naar jezelf SOCIALISATIE © by MvdL&JK Hogeschool INHOLLAND Rotterdam december 2010 12

Voorbeeld van 3 uitgewerkte leerthema‟s bijlage 4 De student is in staat om in een gesprek met de docent de door te maken groei als aankomend professional te benoemen. Hij/zij doet dit door eigen leerthema's toe te lichten. Te reflecteren over het persoonlijk element binnen de beroepstaken en reageert adequaat op opmerkingen van de docent. Op dit moment zijn er enkele leerthema’s actueel in mijn leven.

Leerthema 1: Eigen kracht Hiermee bedoel ik het stuk van mijn onzekerheid. Dit stuk is behoorlijk in ontwikkeling en ik merk steeds vaker waar mijn kracht in mezelf zit en kan er gemakkelijker bijkomen of naar terug. Ik vertrouw ook steeds meer op mezelf en mijn inzichten en durf ervoor te gaan staan. Ik hoor ook terug dat anderen mij hierin waarderen en serieus nemen. Hiermee hangt ook mijn gevoeligheid voor posities samen. Als iemand anders hoger in rang, meer ervaring heeft of een zekerdere houding kan ik onzekerder worden. Hierin zit ook, wat ik eerder omschreef als mijn eigen beoordelaar zijn. Uiteindelijk zijn je eigen waarden, normen en gevoel je uitgangspunt. Als ik mijn gedrag en keuzes hieruit kan verklaren en verantwoorden wil ik er ook bij blijven. Belangrijk hierbij is wel of je past binnen de visie van de organisatie waarbij je werkt.

Leerthema 2: Het gekwetste kind Dit is een thema dat wellicht speelt in de meeste mensenlevens. De kwetsingen die wij in onze jeugd opliepen vibreren mee in allerlei situaties later in ons leven. Ik merk dit bij mezelf ook. Vooral als kinderen niet gezien of gehoord worden. Dit maakt dat ik soms vanuit dit stuk kan reageren en merk op dat dit buiten mijn controle om lijkt te gaan. Ik kan daar dan zelf verbaasd over zijn. In het werk kan het zijn dat ik mij door dominante types in de kind-rol laat drukken. Dit kan door verbale agressie of een dwingende arrogante houding. Hierin wil ik leren om ook op die momenten bij mezelf en mijn kracht te blijven. Ik merk dat dit echt een zwakke plek voor mij is en dat ik hierop alert moet zijn. Het stuk wat ik eerder omschreef als “vanuit de emoties reageren op bepaalde situaties waarin kinderen zitten”, heeft hier ook mee te maken. Het lijkt er toch op dat ik het kwetsbare kind wil beschermen. Mogelijk vanuit dit stuk. Ik realiseer me dat ik niet objectief kan kijken en moet leren om dit stuk van mezelf te leren “parkeren”.

Leerthema 3: Omgaan met stress en zenuwen Ik merk dat ik, misschien door mijn perfectionisme, eerder teveel doe dan te weinig. Ik voel me ook over-verantwoordelijk voor bepaalde werkzaamheden. Ik loop vaak alles nog even na voor de zekerheid. Bel nog even ergens achteraan of iets wel geregeld is en hou daarmee de controle vast. Ook bij zaken die eigenlijk niet op mijn bord liggen. Ik moet leren om daarin mijn eigen grenzen te bewaken en los te laten wat niet van mij is. Op die manier kan ik mezelf beschermen. Wat ook stres oplevert is mijn chaotische manier van werken. Ik ben soms met meerdere dingen tegelijk bezig. Dat is enerzijds inherent aan het werk wat ik doe maar anderzijds kan ik in mezelf ook van de hak op de tak gaan. Als ik bijvoorbeeld een verslag maak en opeens bedenk dat ik nog iemand moet bellen ga ik daarmee verder. Zo komt het soms dat ik met meerdere dingen half bezig ben. Ik wil leren om me te richten of focussen op waar ik mee bezig ben en dingen een voor een te doen. Ik moet moeite doen om zaken te plannen. Hoewel, de moeite misschien meer zit in mij aan mijn planning houden. Verder ervaar ik vaak zenuwen voor een gesprek. Ik wil graag alles in de hand hebben. Mogelijk heeft dit te maken met mijn onervarenheid en gaat dit in de toekomst wel over. Ik merk nu al dat ik me minder druk maak. Het gaat toch altijd anders dan waarop ik me had voorbereid. Ik leer steeds meer om de grote lijnen in mijn hoofd te hebben en verder in te spelen op wat zich aandient. Hier voel ik me beter bij. Vooral ook mijn groeiende zelfvertrouwen is hierin voor mij een steeds veiliger wordende basis. Conclusie Terugkijkend op dit verslag denk ik dat ik helder heb verwoord hoe mijn levensloop is verlopen en welke invloed dat heeft gehad op mijn persoonlijke ontwikkeling. De leerthema’s die ik daaruit haal zijn stuk voor stuk actueel en ik ervaar er een uitdaging in om er aan te werken.