ww

w.s

ynte

ns.n

lw

ww

.syn

tens

.nl

Powered by: www.agrofood-community.nl

Workshop Workshop 4 4 10 december 200910 december 2009

“Hoe pak ik het aan? Wat doe ik alleen en waarvoor heb ik een samenwerkingspartner nodig?”10 december

Jacqueline de Witte: DSM Nutritionals

“DSM Nutritionals en samenwerking met het MKB”

Jan Klerken: Scelta Institute

“Droom en realisatie door samenwerking”.

Hans Helsloot:Octrooicentrum Nederland

“Hoe bescherm je je idee?”

Annette Weeda: ICGV

“Samenwerking binnen het project Omega 3 Varkensvlees”.

Hoe bescherm je je idee?Leergang functional foods10 december 2009

Hans HelslootAdviseur Octrooicentrum Nederland

(gestationeerd bij Syntens Eindhoven)

Octrooicentrum Nederland

Agentschap Ministerie van Economische Zaken

• Octrooiverlening Nederland (uitvoering ROW1995)NieuwheidsonderzoekOctrooiregister

• Octrooivoorlichting Wat is een octrooi, wat heb je er aan?Verspreiden technische kennis door gebruik octrooi-informatie

Intellectueel EigendomVan idee naar IE Rechtsvormen• Merkenrecht • Handelsnaamrecht• Domeinnamen,

Contracten - Overeenkomsten• samenwerkingsovereenkomsten,• licentie contracten, • franchise overeenkomsten,• Domeinnamen,

• Herkomstbenamingen• Modelrecht, • Auteursrecht, • Octrooirecht,• Kwekersrecht,• Persoonlijkheidsrechten,• Naburige rechten,• Databankenrecht• Chipsrecht,• ...

• franchise overeenkomsten,• verkoopovereenkomsten, • leveringsvoorwaarden,

Bedrijfsgeheimen• geheimhoudingsovereenkomsten,• arbeidscontracten, • bedrijfsgeheimen

Product beschermd met meerdere rechtsvormen: IE-mix

auteursrechtmerk octrooi modelrecht

Woordmerk: STIHL

Beeldmerk:

Merkenrecht

Merkenrecht

Beschermt tekens die geschikt zijn om waren van een onderneming te onderscheiden. Draait om verwarringsgevaar over herkomst

Oneindig te verlengen

Registratiekosten • Benelux: 240 euro / 10 jr. via Benelux Bureau voor de Intellectuele

Eigendom www.BBIE.nl ; • Europa: ca. 2000 euro / 10 jr. via OAMI, Alicante: www.oami.eu ;

Merkengemachtigde www.bmm.nl

Wat is een merk?

Woorden: Apple, Syntens, CampinaNaam: Albert Hein, StegemanCijfers / letters: DSM, P&G, 501, 3M

Beelden:

Slogan: Heerlijk, helder Heineken.Klank/geluid:Kleur: als ingeburgerd

Wel Verwarringsgevaar

opposantAlbert Gein voor supermarkt Albert HeinSentheo voor thee-pads Douwe EgbertsSentheo voor thee-pads Douwe Egberts

Pear voor computers AppleOlifant voor supermarkt Jumbo

Geen verwarringsgevaar:zelfde woord; andere klasse

puzzelsschepensupermarkten

brandblussers schoonmaakmiddelsportvereniging

Merknaam kiezen?Raadpleeg register: www.bbie.nl

Handelsregister: www.kvk.nl

Domeinnaam: www.sidn.nl

Benamingen van herkomst voor landbouwproducten + levensmiddelen

1. Beschermde Oorsprongsbenaming2. Beschermde Geografische Aanduiding EU logo

moet op verpakking

3. Gegarandeerd Traditionele Specialiteit4. Indicatie van geografische oorsprong

Bijv. Fetakaas, Danablu, Boerenkaas, Mozzarella,Bordeaux, Champagne, Opperdoezer Ronde

verpakking

Auteursrecht

Waarop?1. schilderwerk, tekening, foto, video, 2. beeldhouwwerk, muziekwerk,3. literair werk, tekst,3. literair werk, tekst,

4. oorspronkelijke vormgeving van een product,5. gebruiksaanwijzing, brochure, 6. computerprogramma: layout, broncode, werking 7. website: layout, html-code, content 8. bouwwerk.

Creatieve inspanning !!

Auteursrecht

Kenmerken:• exclusief recht op verveelvoudigen en openbaar maken• ontstaat op moment van scheppen

zintuiglijk waarneembaar, niet alleen in het hoofdzintuiglijk waarneembaar, niet alleen in het hoofdook conceptschetsen (niet relevant of het ‘af’ is)

• gratis

• wereldwijd (wetten verschillen iets per land)• ©-teken+registratie verplicht in USA

Geen auteursrecht opVormgevingsidee / concept / stijl

Bijvoorbeeld het idee om:• Postzegels met beschuit met muisjes• Reclamecampagne met Doodstil

Bron: Auteursrecht voor ontwerpers, Vincent van den Eijnde

Auteursrecht – hoelang?

Maker = persoon• Tot 70 jaar na overlijden maker

Maker = rechtspersoon (BV, NV, Stichting, ..)• Tot 70 jaar na eerste publicatie.

Daarna: publiek domein

Auteursrecht – rechthebbende

Maker = Schepper van het werk.

Bij uitbesteden : maker???Bijv. ontwerper, websitebouwer, fotograaf, tekstschrijver, consultant, reclamebureau, …Bijv. ontwerper, websitebouwer, fotograaf, tekstschrijver, consultant, reclamebureau, …Advies: spreek duidelijk af wie auteursrecht krijgt en wat de ander ermee mag.

Scheppen in dienstverband: werkgeverVoorwaarde: loon, gezagsverhouding, onderwerp houdt verband met werkzaamheden

Auteursrecht – bewijs

Bewijs is lastig want geen registratie.

• Datumbewijs:publicatie, (stempel belastingdienst)depot bij notaris,i-depot (BBIE)Registratiebureaus: file-reg, ideesafe, etc.

• Geen bewijs dat u ‘maker’ bent.

Tips

• Zet “© naam, datum” onder auteursrechtelijk beschermde werken. (niet verplicht)

• Bij maken in opdracht , regel:• Bij maken in opdracht , regel:– aan wie komen auteursrecht en andere IE rechten toe– welke rechten krijgt wie, bijv. waar teksten of foto’s voor

mogen worden gebruikt (website, folders, jaarverslag?)

• www.auteursrecht.nl

Modelrecht

Beschermt:• nieuw uiterlijk (3D of 2D, dus ook lay-out of dessin) • met een eigen karakter ,• voor zover niet functioneel bepaald .

Maximaal 25 jaar

Modelrecht

Deponeren in:• Benelux – 200 euro / 5jr + kosten gemachtigde

Grace period van 1 jaarBenelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom: www.BBIE.nl

• Europa Geregistreerd – 800 euro / 5 jr. + kosten gemachtigdeGrace period van 1 jaarwww.OAMI.eu

• Europa Ongeregistreerd – gratis (max. 3 jr.)

Modelrecht

Beschermt nieuw uiterlijk met eigen karakterOok lay-out, dessin

Maximaal 25 jaar

Auteursrecht

Creatieve scheppingOok lay-out, dessin

70 jaar

Deponeren in:• Benelux• Europa Geregistreerd• (Europa Ongeregistreerd)

Register raadplegen

Rechter toetst: totaalbeeld

Niet deponeren• Gratis• Toepasbaarheid

verschilt per land

Geen register

Totaalbeeld + ontlening

Wat is een octrooi ?= patent (DE en UK) = brevet (FR)

Een tijdelijk recht in een land omeen ander te verbieden om iets:• te produceren,• te produceren,• te importeren,• op voorraad te hebben,• te verhandelen,• bedrijfsmatig toe te passen,• …

Eisen voor octrooi

Uitvinding = technische oplossing voor technischprobleem

1. Nieuw = nergens ter wereld bekend2. Inventief = ligt niet voor de hand voor de vakman 3. Industrieel toepasbaar = technisch, concreet

Nederlandse octrooiprocedure

Max. 20 jaarNL 1234567

Indienen aanvraag + verzoek onderzoek

Evt. herschrijven

0 18?

Verlening +

Publicatie aanvraag

Onderzoeks-rapport

Evt. toetsing door rechter bij conflict

NL-Kosten

Kosten Nederlands 20-jarig octrooi

4.000

5.000Schatting van kostenoctrooigemachtigde voor schrijven vanaanvraag

Taks voor het indienen van de

indicatie

0

1.000

2.000

3.000

jaar 1

jaar 3

jaar 5

jaar 7

jaar 9

jaar 1

1jaa

r 13

jaar 1

5jaa

r 17

jaar 1

9

euro

Taks voor het indienen van deaanvrage.

onderzoeksrapport nationaal

bewaking door octrooigemachtigde

instandhoudingstaksen

EP-Procedure (EP 1023456)

Centrale aanvraag voor 35 landenIndienen in Duits, Engels of FransToetsing aan 3 eisen (nieuw / inventief / ind. toepasbaar)Toetsing aan 3 eisen (nieuw / inventief / ind. toepasbaar)

Na verlening • ca. 4 - 5 jaar na 1e indiening• nieuwe EP-publicatie (B1)• aangeven welke landen (vertaalkosten)

• bundel nationale octrooien (= familie/equivalenten)

Kosten Europees Octrooi: 6 landen

Costs European patent 6 countries (NL, DE, FR, UK, ES, IT)

10.000

12.000

indication

0

2.000

4.000

6.000

8.000

yr. 1 yr. 2 yr. 3 yr. 4 yr. 5 yr. 6 yr. 7 yr. 8 yr. 9 yr.10

yr.11

yr.12

yr.13

yr.14

yr.15

yr.16

yr.17

yr.18

yr.19

yr.20

euro

PCT = ‘Wereldwijd’ (WO 05/98765)

140 landenIndienen in Engels, Frans, Duits, Spaans, Japans, Chinees of RussischChinees of Russisch

Geen verlening maar advies (=voorlopige beoordeling)

• 30 maanden na 1e indiening• dan aangeven welke landen/regio’s

Internationaal

PCT procedure

Max. 20 jaarNL 1234567

Eerste aanvraag NL

Indienen buitenland

Landenkeuze

wereld

Prioriteitsjaar :

12 300 18 4-5 jr

LandenkeuzeEuropa

WO 05/12345PCT procedure

USA

Japan

NederlandDuitslandEngeland

Max. 21 jaar

Spanje

Max. 21 jaar

Max. 21 jaarMax. 21 jaar

Max. 21 jaarMax. 21 jaar

JP 2010404

US 1122334

Frankrijk Max. 21 jaarMax. 21 jaar

ItaliëPublicatie aanvraag

Prioriteitsjaar :

- uitontwikkelen

- markt testen

- nieuwheids-onderzoek

- herschrijven

Belgie (BE 2023456)

Europa (EP)EP 1020304

Duitsland (DE 9030403)

Niet octrooieren als:

• Het geheim te houden is• Beschermingskosten hoger dan de extra winst• Makkelijk te omzeilen (brede – smalle octrooien)• Makkelijk te omzeilen (brede – smalle octrooien)• Inbreuk niet valt aan te tonen• (Geen geld voor evt. inbreukprocedure /

verzekering, mediation, schikken)

Wat dan?

Snelheid: Voorsprong in innovatie houden.Geheim houden (receptuur, productiewijze, etc..)

Geheimhoudingsovereenkomsten,Geheimhoudingsovereenkomsten,Arbeidscontracten,Afschermen van informatie

Publiceren, zodat niemand octrooi kan krijgen.Modelrecht, merkrecht, auteursrecht, …

Octrooikosten subsidie

Innovatievoucherswww.senternovem.nl/innovatievouchers

Prepare2Start (v/h PSB)www.evd.nl, zoek naar Prepare2Start

Octrooibox / Innovatiebox

Verlaging vennootschapsbelasting tot 10% (5%) voor inkomsten uit octrooi of WBSO gesubsidieerde ontwikkelingen:• Octrooi moet verleend zijn• Gemaximeerd op 4x de ontwikkelkosten• Accountant / Belastingdienst

Geld verdienen met Intellectueel Eigendom

concept

idee

probleem anderen blokkerenIE = ‘verzekering’

anderen stimulerenIE = inkomstenbron

Hogere opbrengst

Octrooi, merk, model(exclusiviteit)

opbrengst

product

prototype

concept

markt

Octrooi verkopen / licenties verlenen

Hogere opbrengst

Meer redenen om IE te beschermen

• Vergroten van waarde van onderneming• Samenwerken• Mogelijkheid tot verkoop van kennis• Wisselgeld tbv kruislicenties• Imago verhogend (l’Oreal)• Aantrekken kapitaal (starters)

Resumé: Van idee naar IE

Van idee naar IE

Rechtsvormen• Merkenrecht • Handelsnaamrecht• Domeinnamen,• Herkomstbenamingen

Contracten - Overeenkomsten• samenwerkingsovereenkomsten,• licentie contracten, • franchise overeenkomsten,• verkoopovereenkomsten, • Herkomstbenamingen

• Modelrecht, • Auteursrecht, • Octrooirecht,• Kwekersrecht,• Persoonlijkheidsrechten,• Naburige rechten,• Databankenrecht• Chipsrecht,• ...

• verkoopovereenkomsten, • leveringsvoorwaarden,

Bedrijfsgeheimen• geheimhoudingsovereenkomsten,• arbeidscontracten, • bedrijfsgeheimen

Octrooiaangevraagd

Merkgedeponeerd

• Merkenrecht• Modelrecht, • Auteursrecht, • Domeinnamen,

Mooie website

www.pk-brood.nlwww.pkbrood.nl

• Domeinnamen,

Contracten / geheimhouding

Uitvinder: Kouters

Paardenmelker: Backx

Bakker: Bakvers

Winkelketen: Jumbo

IE databanken als informatiebron

Idee: Tennisballen onder druk bewaren

Iedereen die tennist, weet dat veel nieuwe ballen onder druk worden verpakt.

Idee: Idee: Na gebruik de ballen weer opbergen onder druk. Is dit een goed idee?

140 oplossingen in octrooien (beschrijvingen, concurrentnamen etc.)

DE29603964

JP6218079 US5730286DE202006009025 WO9840128 DE9201471DE4412434

misverstand

‘Octrooien zijn geheim’

Alle octrooi-aanvragen worden na 18 maanden gepubliceerd om innovatie te stimulerenGratis op internetGratis op internet• http://www.octrooicentrum.nl – ‘databanken’• http://nl.espacenet.com

Afkijken mag, als je maar geen inbreuk pleegt.

Recente octrooi-aanvragen NLover brood bakken

Recente octrooi-aanvragenvan CFS Weert

misverstand

‘Octrooi-informatie is onbegrijpelijk’

Juridische deel is voor specialistenJuridische deel is voor specialistenTechnische deel is goed te volgen voor de vakman

NL 1032075: werkwijze voor het bakken van broodproduct:Na gedeeltelijke afkoeling hermetisch verpakken

misverstand

‘Octrooien gaan alleen over grote uitvindingen’

Octrooien gaan over:Octrooien gaan over:• nieuwe concepten (‘grote uitvindingen’)• detailverbeteringen

misverstand

‘Je mag het toch niet toepassen’

Heel veel wel, want:• octrooi duurt max. 20 jaar• octrooi duurt max. 20 jaar• octrooi vervalt als je niet meer betaalt• octrooi geldt per land

Hoeveel octrooien zijn ooit wereldwijd aangevraagd?

“Octrooi-informatie voorkomt dat je geld uitgeeft aan slechte ideeën.”

• 65% innovatietraject bijgestuurd• 25% concurrentie positie verbeterd• 25% concurrentie positie verbeterd

25% besparingen op R&D budget

Voorbeeld: druiventroszakjes

Octrooionderzoek

JP 10052180IT 1274854

Octrooi-informatie = Markt- en strategische informatieWie ontwikkelt wat?Vinden van:• concurrenten• concurrenten• toeleveranciers • samenwerkingspartners

Inlicentieren vs. zelf ontwikkelen?…..

Voorbeeld: wasbal

Bal voor het wassen van teer ondergoed in de wasmachine.

Ondernemer had gezocht:Ondernemer had gezocht:• Op internet• In winkels• Bij beurzen• In relevante vakliteratuur

Octrooi-informatie ECLA D06F95/00B2B: 296 hits

Onderzoek internet octrooiaanvragers

EuropaUSA

China

Wat nu?

Heroverwegen strategie (samen met Syntens adviseur):• Alternatief ontwikkelen (zonder inbreuk te • Alternatief ontwikkelen (zonder inbreuk te

maken op octrooien anderen) (wel: spieken!).• Octrooi of licentie kopen en zelf gaan

produceren.• (Half)product inkopen.• …..

concept

idee

DoelOntwikkelproces

monitoren concurrenten + vakgebied

- inspiratie, ideeën, - technische oplossing (hoe?) - marktinfo (wie?), - strategische informatie

Kennis ontwikkelen

Gebruik wat anderen hebben ontwikkeld

octrooi = bescherming en octrooi = informatie

markt introductie

product

prototype

- strategische informatie(licentie <-> zelf ontwikkelen)

monitoren concurrenten + vakgebied

bescherming

bescherming

Bescherming alsextra inkomen

Inbreuk voorkomen

Adviezen octrooi-informatie

• Elke innovatie zou moeten starten met octrooionderzoek

Maak gebruik van wat anderen bedacht hebbenVoorkom inbreukVoorkom inbreuk

Adviezen octrooibescherming

• Geen octrooi zonder strategie Zonder strategie is octrooi te duur en onderbenut.

• Investeer in de juiste vorm van beschermingOctrooi – Model – Merk – Geheimhouding – Publiceren – ...

Bel Octrooicentrum Nederland voor:

• Gesprek met adviseur IE over:– verschillen octrooi, model, merk, auteursrecht, etc– voor- en nadelen van bescherming in uw geval.– strategie– strategie

• Onderzoek voor MKB:– inspiratie– nieuwheid

• Leren zelf zoeken:– workshops zoeken– bepalen IPC-klasses

Dank voor jullie aandacht !

Hans Helsloot

Vragen?

Hans HelslootAdviseur Intellectueel Eigendomh.helsloot@octrooicentrum.nl088-4440184

Octrooicentrum Nederlandwww.octrooicentrum.nl