Bewegingsonderwijs Leerlijnen 250311.pdf

8/17/2019 Bewegingsonderwijs Leerlijnen 250311.pdf

1/18

SLO – Leerlijnen Bewegingsonderwijs 250311 1

Leerlijnen BEWEGINGSONDERWIJS

Wat is de bedoeling van bewegingsonderwijs?

In het bewegingsonderwijs leren de leerlingen om deel te nemen aan veel verschillende bewegingsactiviteiten. Door beter te worden in bewegen kunnen ze

aan meer activiteiten deelnemen. De meeste bewegingsactiviteiten doe je samen met anderen. Daarom leren de leerlingen in de lessen bewegingsonderwijs

de activiteiten met elkaar op gang te houden. In de bovenbouw leren de leerlingen ook waarom bewegen belangrijk is en wat een gezonde en actieve leefstijl

inhoudt.

Waarom is bewegingsonderwijs belangrijk?

Bewegingsonderwijs zorgt ervoor dat leerlingen nu én later activiteiten kunnen doen in de vrije tijd. In deze wereld wordt dat steeds belangrijker, omdat er

meer vrije tijd komt en sport en bewegen steeds belangrijker worden om zowel actief als passief aan deel te nemen. Daarom is er zowel een relatie naar de

sport als naar de recreatie. In het bewegingsonderwijs is het mogelijk om talenten op bepaalde takken van sport te ontdekken en de leerlingen te helpen bij

het kiezen van een passende sport.

Bewegingsonderwijs draagt hiermee bij aan de persoonlijke ontwikkeling van jonge mensen. Door beter te bewegen voelen leerlingen zich competenter envoelen ze zich sterk. In de lessen wordt voortdurend een beroep gedaan op de attitude van de leerlingen. De waarden en normen komen expliciet en impliciet

aan de orde, ze leren samenwerken en omgaan met winnen en verliezen en de daarbij horende teleurstelling. In verschillende bewegingsactiviteiten is de

onderlinge saamhorigheid regelmatig een aandachtspunt tijdens de lessen.

Eén gebied binnen het bewegingsonderwijs is expliciet van belang voor de veiligheid en overlevingskansen van leerlingen en dat is zwemmen. Door de

toenemende hoeveelheid recreatieoorden en de grote hoeveelheid water in ons land is het van groot belang dat alle leerlingen leren zwemmen.

Internationale onderzoeken hebben verbanden gelegd tussen bewegen en cognitieve ontwikkeling. Er lijkt een positief verband t ussen bewegen en de

leerprestaties daarna bij de cognitieve vakken. Het kunnen concentreren is in veel gevallen beter na een les bewegingsonderwijs.

Steeds meer leerlingen hebben last van overgewicht en/of obesitas. Dat hangt niet alleen samen met eetpatronen (de voeding die mensen tot zich nemen),

maar ook met de hoeveelheid en intensiteit van bewegen. Door leerlingen plezier bij te brengen in bewegingsactiviteiten (en het plezier ontstaat mede doordat

leerlingen er beter in worden) gaan ze buiten schooltijd ook meer bewegen. Op die manier draagt bewegingsonderwijs bij aan het voorkomen en verminderen

van overgewicht. Een actieve leefstijl levert een belangrijke bijdrage aan het voorkomen van welvaartsziekten en op termijn het in de hand houden van de

kosten voor gezondheidszorg.


2/18


Naam van het vak

Tot voor kort werd voor het vak vooral Lichamelijke Opvoeding als officiële gebruikt. Leerlingen noemen het meestal gymnastiek, maar officieel is dat maar

een klein deel van het hele vakgebied. Omdat in dit vak de leerlingen onderwijs in bewegen krijgen gaat de voorkeur uit naar de naam bewegingsonderwijs.

Hiermee wordt de kern van het vak precies weergegeven. In dit onderwijs zitten natuurlijk veel opvoedingsaspecten.

Zwemmen

Leren zwemmen is van groot belang voor de veiligheid van leerlingen. Om leerlingen te leren zwemmen is een periode nodig dat ze regelmatig achter elkaaroefenen. Het zwemmen is daarom gepland in groep 4 en in groep 5, voor beide groepen twaalf weken één keer per week. Dit vindt plaats naast de overige

lessen bewegingsonderwijs. In de bovenbouw is het zwemmen een onderdeel van de lessen bewegingsonderwijs.


3/18


Domein - SPEL Onderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Tik- en jagerbalspelen- tikspelen

- jagerbalspelen

- trefbalspelen

Overloopspelen (bijvoorbeeld 'Djoel',

1 lijn)

Jagerbal (1 jager)

Afwerpspelen; trefbal 3 – 3 en 4 – 4

---groepjes makenomgaan met eenvoudige regelsleiding geven

Overloopspelen (bijvoorbeeld 'Djoel,

3 lijnen')

Jagerbal (2 jagers, 1 bal)Overloopjagerbal

Afwerpspelen met achtervak

---partijen makenomgaan met regelsfair playscheidsrechterenleiding geven

coachen

Taal Taal uit tikspelen begrijpenbijvoorbeeld:overlopentikker

Taal uit “tikken” begrijpen engebruikenbijvoorbeeld:afwerpen jagenhonkbrandenuitmaken

Samenhang


4/18



Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Stoeispelen- iets afpakken

- controle krijgen en bevrijden

Iets afpakken

Elkaar controleren


Stoeispelen met kantelen encontrolerenBevrijden uit houdgreep

---partijen makenomgaan met regelsfair playscheidsrechterenleiding gevencoachen

Taal Stoeitaal begrijpen bijvoorbeeld:trekkenduwencontrolerenstoppenpijnsociaalzelfverdediging

Stoeitaal begrijpen en gebruikenbijvoorbeeld:houdgreepwurggreep

Samenhang OJW - hygiëne OJW - hygiëne


5/18



Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Spel en sport- mikken

- jongleren

- voetbal

- basketbal

- volleybal

- honkloopspelen

Mikken tegen een doel (bijvoorbeeldbal tegen kegel)Mikken in een doel (bijvoorbeeld balin hoepel)

Werpen en vangen met grote balWerpen en vangen met kleine bal

Voetbal overspelenVoetbal dribbelen en drijven

Voetbal lummelspel 3-2 en 4-3Voetbal partijspel 4-4 en lijnvoetbal

Keeperspelen met gescheidenspeelhelftLummelspelen 3-3 en 4-4

Lijnbal 2-2 en 4-4 met werpen

(Eenvoudige) honkloopspelen;

werpbal met 4 honken


Schoppen/werpen tegen eenmikdoel

Werpen en vangen met kleine balvia de grond

Voetbal dribbelen en kaatsenOverkoppenVoetbal balhooghoudenVoetbal partijspel 6-6 en 8-8

Keeperspelen met meer doeltjesLummelspelen 5-5 (tienbal)Partijspelen 5-5 (handbalvorm)

Volleybal hooghouden individueelBovenhands en onderarms volleybalterugspelen (1-1 en 2-2)Lijnbal 4-4 met bovenhands gooienop volleybaleigen manier enonderarms spelen

Honkloopspelen met brander

(slagbal, cricket, bat & bal))

---partijen makenomgaan met regelsfair playscheidsrechteren

Schoppen/werpen tegen een kleinermikdoel

Voetbal dribbelen en kaatsenVoetbal trucjes

Voetbal partijspelen

Basketbal 5-5

Vingertechniek en onderarmsoverspelen over hoge lijn (1-1, 2-2,3-3)Volleybal 4-4 met onderarmse envingertechniek met drie keeroverspelen en set-up

Honkloopspelen (slagbal of cricket,

of peanutbal of softbal)

---partijen makenomgaan met regelsfair playscheidsrechteren


6/18


leiding gevencoachen

leiding gevencoachen

Taal Sport- en speltaal begrijpen

bijvoorbeeld:

mikken

terugspelenop gang houden

dribbelen

drijven

lummelen

aannemen

er naar toe lopen

(achter)lijn

Sport- en speltaal begrijpen en

gebruiken

bijvoorbeeld:

teamafdekken

vrijlopen

samenspel

passen/overspelen

partijspel

bovenhands

onderarms

serveren

opslaan

Sport- en speltaal begrijpen en

gebruiken en toepassen

bijvoorbeeld:

goalscoren

set-up

pass

slag

wijd

Samenhang Rekenen – meten veldgrootte Rekenen/wiskunde – meten en

ruimte verdelenOJW – balbaan berekenen, verticaal

en horizontale lijnen

OJW – grasveld, zaad, snelheid,

versnellen, vertragen

Luikje

MIKKENDe juf gaat vandaag 3 thema’s behandelen in de les:

- herhalen van werpen en vangen

- herhalen van gericht rollen en stoppen

- als nieuw thema: gericht slaan met een slagplank ( Moeilijkere vorm van mikken)

Er wordt in 3 groepen gewerkt. De juf is meer aanwezig bij de groep die het nieuwe thema doet.

Zij merkt dat één leerling de bal constant mist. Welke (mogelijke) aanwijzingen kan ze geven om bij het kind het slaan te verbeteren?

- aanleren van de 'suikerschep'-slag (de onderhandse slag is de makkelijkste slag)

- aan de hand van de analyse van wat er fout gaat aanwijzingen geven om het slaan te verbeteren.


7/18


Domein - TURNENOnderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Springen- steunspringen

- touwtje springen

Wendsprongen

SpreidsprongHurksprong

Individueel touwtje springen

Spreidsprong over medeleerlingen

Hurksprong m.b.v.medeleerlingenRadslag

Touwtje springen met lang touw

Spreidsprong

Arabier

Taal Begrijpen van taal uit springsituatiesBijvoorbeeld:afzettensteunenhulpverlenenhurkenhanden plaatsen

slootjerad (geen rat)

Begrijpen en gebruiken van taal uitspringsituatiesbijvoorbeeld:hulpverlenenserielandende bal van je voet

hielen

Begrijpen, gebruiken en toepassenvan taal uit springsituatiesbijvoorbeeld:zwevenarabier

Samenhang Rekenen/wiskunde - metenOJW – Zwaartekracht, menselijklichaam

Wiskunde – metenOJW - lichaamszwaartepunt

Luikje

Lesbrief (activerende didactiek) In een lesbrief geeft de leraar minimale informatie over de spreidsprong. Veiligheid speelt een belangrijke rol, dus ook de techniek van het hulpverlenen. De

leerlingen denken samen na, moeten de lesbrief begrijpen en samenwerken. De leerlingen gaan zelf aan de slag. De leraar kijkt of de leerlingen kunnen

starten met de spreidsprong en helpt daarna waar nodig.


8/18


Domein - TURNENOnderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Balanceren- gaan over een balanceervlak

- acrogym

Gaan over een lijnGaan over een (verhoogd)balanceervlakIdem met hindernis of voorwerp inde handGaan over een schuin balanceervlak

Paardrijden

Handstand

Gaan over verhoogd balanceervlakmet trucjesIdem met tweetallen en elkaarpasserenGaan over een instabielbalanceervlak

Torentje bouwenStoeltjeSchouderzit

Acrogym met combinaties

Taal Balanceertaal begrijpenbijvoorbeeld:balans

evenwichtvlakkenhindernissenstabiel / instabiel

Balanceertaal begrijpen engebruikenbijvoorbeeld:

onderpersoonbovenpersoon

Balanceertaal begrijpen engebruiken en toepassen

Samenhang OJW - weegschaal OJW – vectoren / krachtenKunst en cultuur – Marron-acrobatiek vorm


9/18


Domein - TURNEN Onderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Rollen- rollen voorover

- rollen achterover

Rollen voorover

Achterover schommelen

HandstanddoorrolZweefrolCombinaties van verschillenderolvormen

Rollen achterover

Salto vooroverZweefrol met hoge zweefCombinaties van verschillenderolvormen

Salto achterover

Taal Taal uit 'Rollen' begrijpenbijvoorbeeld:klein makenvooroverachteroverkinborst

afzettenschommelen

Taal uit 'Rollen' begrijpen engebruikenbijvoorbeeld:doorrolcombinaties

Taal uit 'Rollen' begrijpen engebruiken en toepassenbijvoorbeeld:saltoondergreepbovengreep

Samenhang OJW – krachten en rotaties

Luikje

LeerhulpJuffrouw Ingrid werkt vandaag met groep 2. Zij maakt drie groepen waarbij het eerste groepje touwtje gaat springen, het tweede groepje gaat m ikken en het

derde groepje gaat voorover rollen.

De onderdelen touwtje springen en mikken hebben de kinderen al eerder gedaan, dus ze gaan zelfstandig aan het werk.

Het onderdeel rollen komt vandaag voor het eerst aan de orde in deze klas. De juf gaat dus bij het derde groepje en geeft een voorbeeld. Daarna mogen alle

kinderen bij de juf de rol voorover komen maken, waarna zij aanwijst bij welke mat de kinderen moeten gaan werken en waarop moet worden gelet.

Eric en Sandra hebben moeite met rollen. Eric rolt schuin omdat hij zijn rechterarm van de mat haalt voordat de rol begint. De extra aanwijzing voor Eric is dat

beide handen/vingers moeten 'drukken' op de mat. De leerkracht verleent hulp door de handen zo lang mogelijk op de mat te (helpen) houden. Sandra zet

haar hoofd op de mat voordat de rol begint. De aanwijzing die zij krijgt is dat ze extra moet afzetten/afduwen met de voeten en ervoor moet zorgen dat de kin

op de borst blijft gedurende de hele rol. De leerkracht verleent hulp door het hoofd te begeleiden met de hand. Gedurende de les mogen de Eric en Sandra

aansluiten bij de andere groepen op de matten.


10/18


Domein - ATLETIEK Onderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Hardlopen- sprinten- duurloop

- estafette

Sprinten (20 en 40m)

Duurloop (400m)

Sprinten (40 en 60m)Duurloop (600m)Shuttle-runEstafette met wisselzoneEstafette met wisselzone en stokje(4x60m)

Sprinten (80 en 100m)Conditieloop(testen)

Estafette met wisselzone en stokje(4x100m)

Taal Hardlooptaal begrijpenbijvoorbeeld:uithoudingsvermogensnelheidstarter

Hardlooptaal begrijpen en gebruikenbijvoorbeeld:volhouden jurystartcommando's

Hardlooptaal begrijpen en gebruikenen toepassenbijvoorbeeld:grenzen opzoeken

Samenhang OJW – hartslag,

uithoudingsvermogen

OJW – voeding, hartslag opnemen,

klokken (tijd opnemen)

OJW – voeding,

uithoudingsvermogenRekenen/wiskunde - gemiddelde

Luikje

Estafette vormenDe klas wordt verdeeld in twee of drie groepen. Op het fluitsignaal van de leraar start de achterste leerling van de groep met het lopen met een bal of een

stokje in de hand. De leerlingen lopen steeds rechts van de groep naar voren, gaan om de voorste leerling en lopen links van de groep naar achteren, om de

achterste leerling en geven de bal (of het stokje) aan de rechterkant van de groep aan de volgende loper. Daarna gaan zij weer op hun plaats staan. Wanneer

de laatste loper (= voorste leerling) van de groep heeft gelopen en weer op zijn/haar plaats staat met de bal (of het stokje) omhoog, is de activiteit afgelopen.

De groep die het eerst klaar is, is winnaar.


11/18



Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Springen- verspringen

- hoogspringen

Slootje springenVerspringen uit stand

Verspringen vanuit stand Verspringen met aanloop(springbak)Hink-stap-sprong

Hoogspringen

TaalSamenhang Rekenen/wiskunde – afstand meten OJW - lichaamszwaartepunt


12/18



Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Werpen- balwerpen 'Ver'werpen met kleine en gewone

bal'Ver'werpen met 1 kg bal 'Ver'werpen met 2 kg bal

Taal Taal uit begrijpen en gebruikenbijvoorbeeld:ver werpenafstandmeten

Samenhang OJW – oog-hand coördinatievectoren


13/18


Domein - BEWEGEN en MUZIEK Onderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Bewegen op muziek- gaan in de maat

- dansvormen

Stappen en huppelen in de maat vanmuziek / een lied

Traditionele dans

Huppelen en galopperen op muziekFiguurloop

Inzetten, veranderen en stoppen na8 tellen

DansvormenDansen ontwerpen

Taal Danstaal begrijpenbijvoorbeeld:in de maat lopenhuppelen

Danstaal begrijpen en gebruikenbijvoorbeeld:galopstartenstoppen

Danstaal begrijpen en gebruiken entoepassen

Samenhang Kunst en cultuur – traditionele

dansenMuziek – matenRekenen/wiskunde - tellen

Muziek - muziekstijlen Kunst en cultuur – dansen in

traditionele en moderne culturenMuziek – muziekinterpretaties


14/18


Domein - ZWEMMEN Onderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Zwemmen- watergewenning

- zwemslagen

- springen en duiken- watertrappelen

WatergewenningUitdrijvenBorstslag

SpringenWatertrappelen

RugslagRugcrawl Andere borstslagOnder water zwemmenDuiken

EstafetteConditie

Taal Zwemtaal begrijpenbijvoorbeeld:ademhalen / blazenarmen, benen enz.uitdrijven / staan

in en uit, boven en onderwaterafzettenzwembroekbadpakdouchen

Zwemtaal begrijpen en gebruikenbijvoorbeeld:duiken

Zwemtaal begrijpen, gebruiken entoepassen in verschillende situatiesbijvoorbeeld:estafettesoortelijk gewicht

Samenhang OJW – lucht in watersoortelijk gewicht lichaam – waterweerstand en stuwinghygiëneRekenen/wiskunde – aantal baantjes

OJW – stuwing en weerstandhygiënewaterdruk

OJW – conditie / VO2 / longinhoud /verzuring / spierpijnhygiëne

Opmerking

Het zwemmen is verdeeld over alle drie de bouwen van de basisschool. Om de kinderen te leren zwemmen is een periode nodig dat ze regelmatig achter

elkaar oefenen. Het zwemmen is daarom op de volgende wijze gepland: in groep 4 twaalf weken één keer per week, en in groep 5 twaalf weken één keer per

week. Dit vindt plaats naast de overige lessen bewegingsonderwijs. In de bovenbouw is het zwemmen een onderdeel van de lessen bewegingsonderwijs.


15/18


Domein - FITNESS Onderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Eenvoudige krachttraining- spierversterkende oefeningen Paard en ruiter

KruiwagenPush-upsSit-upsHeffen en dragen

Taal Begrippen bij deze activiteitenbegrijpen.bijvoorbeeld:paard en ruiterkruiwagen

Gezondheids- en fysieke taalbegrijpen en gebruiken entoepassenbijvoorbeeldspierkrachtspierenopdrukken

Samenhang OJW – krachten, spierkracht enspiervorming, gezond tillen, voeding

Rekenen/wiskunde – tabellen,gemiddelden

Luikje

Leerlingen bereiden zelf voor (activerende didactiek) De leraar gaat vandaag met de leerlingen van groep 9 fysieke training (krachttraining) doen. Hij verdeelt de groep in kleine groepen en geeft elke groep de

opdracht één of twee oefeningen voor een bepaalde spiergroep te bedenken. Daarbij mogen er materialen gebruikt worden. De groepen gaan overleggen en

als iedereen zover is vertelt iedere groep welke oefening bedacht is. Er wordt voorgedaan op welke manier de oefening gedaan moet worden. De leraar stuurt

hierbij om de oefening goed en veilig te laten uitvoeren en de hele klas gaat de oefeningen doen.

Luikje

SamenwerkenDe leerlingen moeten in een drietal van een streep naar een andere streep en weer terug gaan, waarbij één leerling door de anderen 'vervoerd' moet worden

(de passagier). Bij het aankomen bij elke streep moet van passagier gewisseld worden. De leerlingen krijgen twee minuten om te overleggen hoe ze dit goed

en veiligkunnen doen.


16/18


Domein - FITNESS Onderbouwgroep 1-4

Middenbouwgroep 5-8

Bovenbouwgroep 9-11

Conditietraining- aerobic- touwtje springen

AerobicvormenTouwtje springen kort en lang touw

Taal Gezondheids- en fysieke taalbegrijpen en gebruiken entoepassenbijvoorbeeldaerobevermogenconditieherstellen

Samenhang OJW – voeding


17/18


School- en gebiedsgebondenkeuzes

Het programma bewegingsonderwijs is met deze 13 leerlijnen voor ongeveer 90% gevuld. In de planning die voortvloeit uit de inhouden van deze leerlijnen

zou een open ruimte moeten zijn voor andere activiteiten bijvoorbeeldin de gebieden waar veel water is zou ruimte moeten zijn voor watersportactiviteiten

zoals roeien. De Fos'tenpré's zijn traditionele Surinaamse activiteiten die voor een groot deel binnen de hiervoor genoemde leerlijnen een plaats kunnen

krijgen, maar niet allemaal. Deze kunnen binnen de open ruimte gepland worden. Binnen de open ruimte zou verder ook gedacht kunnen worden aan

schoolsportdagen.Handbal heeft in Suriname geen competitie en wordt weinig gedaan. Vandaar dat dit in de bovenbouw niet is op genomen in hetprogramma, maar in de open ruimte kandit wel worden gepland. In de middenbouw staan wel handbalvormen gepland, omdat ze als basis dienen voor

verschillende activiteiten in de bovenbouw.

Op dit moment is er een tekort van bevoegde en bekwame vakleerkrachten bewegingsonderwijs. Ruim 150 scholen van het huidige GLO hebben geen

vakleerkracht waardoor heel veel leerlingen geen bewegingsonderwijs krijgen op een verantwoorde wijze. In de huidige situatie kan er niet van worden

uitgegaan dat alle doelen in iedere bouw haalbaar zijn. Daar moet wel naar worden gestreefd zodat kinderen bekend raken met en enthousiast worden voor

de bewegingscultuur en de sport. Het is wenselijk als ook de accommodaties en de beschikbare materialen aandacht krijgen.


18/18


Planning van activiteiten

In dit overzicht van de leerlijnen bewegingsonderwijs is gekeken of de genoemde doelen haalbaar zijn. Vooral de hoeveelheid lestijd is daarvoor van belang.

Daarom is een verdeling gemaakt van de lestijd voor de verschillende leerlijnen en dit is omgerekend naar de beschikbare lestijd. De conclusie is dat dit

programma mogelijk is. Het overzicht van de lestijd is:

Domein Leerlijn Onderwijstijd per jaar

(%)

OB MB BB

Spel Tik- en jagerbalspelen

Stoeispelen

Spel en sport

20

5

20

17

5

25

-

-

43

Turnen Springen

Balanceren

Rollen

8

6

8

8

5

8

4

4

2

Atletiek Hardlopen

Springen

Werpen

7

3

3

8

4

3

7

5

3

Bewegen en

muziek

Bewegen op muziek 10 7 7

Zwemmen Zwemmen -* -* 10

Fitness Eenvoudige krachttraining

Conditietraining

-

-

3

-

5

5

Open ruimte 10 7 5

100 100 100

* Bij zwemmen staat er in de onderbouw en de middenbouw 0%, terwijl er

wel vanuit wordt gegaan dat dat in groep 4 èn in groep 5 wordt

gezwommen gedurende 12 weken. In deze periode vindt dat plaats naast

de lessen bewegingsonderwijs. Zie ook de leerlijn zwemmen.

Uitgaande van 32 effectieve lesweken per schooljaar maal twee lesuren

(twee maal 40 minuten) per week is 100% 64 lesuren. Er zijn meer

lesdelen per lesuur mogelijk. Gemiddeld per les gaan we uit van 3

lesdelen. 1% gaat in dat geval om 2 lesdelen.

Bewegingsonderwijs Leerlijnen 250311.pdf

Documents

Transcript of Bewegingsonderwijs Leerlijnen 250311.pdf