Beter en slimmer leren met behulp van ict

Nathalie Bremer, Po Raad

Mirjam Brand en Willem-Jan van Elk, Kennisnet

www.poraad.nl

ww

w.p

oraad

.nl

programma

• Opening en kennismaking

• Context: bestuursakkoord en doorbraakproject

• Maatwerk/gepersonaliseerd leren

• Beter en slimmer veranderen

• Afsluiting

ww

w.p

oraad

.nl

Context

• Beleidsagenda PO-Raad ‘Om de leerling’

• Bestuursakkoord

• Doorbraakproject

ww

w.p

oraad

.nl

Ambitie

• Uitdagend en toekomstgericht onderwijs

• Leerling centraal, doorgaande leer- en ontwikkellijnen

• Onderwijs van hoge kwaliteit (basisvaardigheden maar ook brede ontwikkeling)

• Professionele schoolteams, blijvend in ontwikkeling

Goede inzet en gebruik ICT

ww

w.p

oraad

.nl

Doelstellingen bestuursakkoord

• In 2015 hebben alle schoolbesturen een implementatie en investeringsplan Onderwijs en ICT

• 90% van de scholen gebruikt in 2020 dagelijks digitaal leermateriaal in primair proces

• Daartoe hebben leraren voldoende ICT-vaardigheden en zetten deze in de lespraktijk in

ww

w.p

oraad

.nl

Gepersonaliseerd leren / maatwerk• maximale ontwikkeling van elk kind

• activeert en koestert de nieuwsgierigheid

• van passief naar actief leren

• betrokkenheid met de (multimediale) wereld om de school

Hiertoe:

• onderwijs, tijd en middelen anders inrichten

• leerlingen betrekken in doelen, stappen, reflecteren

• belang bij goede ict

• belang bij flexibel inzetbaar en adaptief materiaal

• meer aandacht metacognitieve vaardigheden

ww

w.p

oraad

.nl

Situatieschets

ww

w.p

oraad

.nl

Maatwerk

Leersituaties die tegemoet komen

aan individuele verschillen

tussen leerlingen

en efficiënt

zijn georganiseerd.

Een leersituatie schept

condities voor bereiken leerdoel.

Leer-

krachtlerende

hulp-

middel

inhoud

leer-

situatie

ww

w.p

oraad

.nl

Kenmerken leersituatie

Leer-

krachtlerende

hulp-

middel

inhoud

leer-

situatie

• Wat leert leerling? (inhoud, niveau)

• Hoe? (didactiek, tempo)

• Waar? (school, overal)

• Wanneer? (lesrooster, altijd)

ww

w.p

oraad

.nl

Leerkrachtgestuurd maatwerk

Leerkracht gestuurd lerende

hulp-

middel

inhoud

leer-

situatie

• Wat leert leerling?

• Hoe?

• Waar?

• Wanneer?

ww

w.p

oraad

.nl

Leerlinggestuurd maatwerk

Leer-

krachtLerende gestuurd

hulp-

middel

inhoud

leer-

situatie

• Wat leert leerling?

• Hoe?

• Waar?

• Wanneer?

ww

w.p

oraad

.nl

Basisvarianten maatwerk

Wanneer draagt ict bij aan leersituaties?

ww

w.p

oraad

.nl

Leerkracht/programmagestuurde leersituatieHier staat ict naast de leerkracht.Waar ontzorgt (‘verslaat’) ict de leerkracht?

• Vaste stappen

• Instructie – oefenen – herhalen

• Reproduceren

• Veel kennis van werking hersenen

(inspanning, succeservaring, vergeetcurve)

• Leraar max. 3 niveau’s, programmasturing

veel leerlingen op maat

Leer-

kracht

ICT

inhoud

leer-

situatie

lerende

ww

w.p

oraad

.nl

Opbrengstenprogrammagestuurd

• Harde bewijsvoering: feiten leren

• Leesonderwijs bij moeilijke concentratie : zeer goede resultaten!

• Zelden toepassingen die voor alle leerlingen werken!

• Kennis nodig – koppelen aan

individuele situatieLeer-

kracht

ICT

inhoud

leer-

situatie

lerende

• Wat leert leerling?

• Hoe?

• Waar?

• Wanneer?

Programmagestuurd maatwerk

ww

w.p

oraad

.nl

ww

w.p

oraad

.nl

Lerende gestuurdeleersituatiesHier staat ict naast de leerling

• Mindmaps• Planning tools• Portfolio en registratietools• Communicatie en presentatie• Hulp bij leren leren, vergrotenverantwoordelijkheid en begeleiding leerproces ICT

inhoud

leer-

situatie

Leer-

krachtlerende

ww

w.p

oraad

.nl

Opbrengsten lerendegestuurd

• Samenwerken met ict kan,

maar geen aantoonbaar effect op realiseren doelen

• Relatie betere resultaten sociaal

constructivisme niet aangetoond

• Niet iedereen heeft baat bij

dezelfde toepassing

• Vaardigheden in relatie

tot bereiken doelen - wisselendICT

inhoud

leer-

situatie

Leer-

krachtlerende

• Wat leert leerling?

• Hoe?

• Waar?

• Wanneer?

ww

w.p

oraad

.nl

Voorbeelden De School - Zandvoort

De Master - Sneek

ww

w.p

oraad

.nl

Beter en slimmer leren met ict

Pak de winst: essentie leraarschap blijft over!Om rechts doelen te bereiken, moeten we links iets doen waar we nog maar weinig aan gedacht hebben.

Substitutie – transformatie: bepaal de sturing en de positie van ict (vier in balans) en start waar de kansen liggen

ww

w.p

oraad

.nl

Waar liggen kansen en watpast binnen uw bestuur

http://4w.kennisnet.nl/

beter en slimmer veranderen

PO-Raad, Conferentie Kleine Besturen

Driebergen, 9 januari 2015

Willem-Jan van Elk

www.poraad.nl

ww

w.p

oraad

.nl

een schoolleider

Ik heb eigenlijk maar 2 vragen:

• Hoe kom ik tot een visie?

• Hoe krijg ik ‘ze’ mee?

ww

w.p

oraad

.nl

Vier in Balans als veranderaanpak?

ww

w.p

oraad

.nl

ww

w.p

oraad

.nl

visie en doelen

ww

w.p

oraad

.nl

veranderen: 4-bollen model

ww

w.p

oraad

.nl

de kern van verandering…

ww

w.p

oraad

.nl

het onderwijsleerproces

leermaterialen

leerkrachtenandere lerenden

ouders

ww

w.p

oraad

.nl

‘waarom’-vraag drijft verandering

• betekenisvol antwoord voor alle betrokkenen• herkenbaar in het onderwijsleerproces • vertalen in ‘visie’ (ambitieus einddoel), en … • … concrete herkenbare doelen voor korte termijn

• méér dan logica• ervaren van een probleem … (‘angst’, niet teveel)• … dat zich vertaalt in een ambitie (trage vraag)• … en in concrete doelstellingen (korte termijn)

• formuleer visie samen met leerkrachten• schoolleider begeleidt proces• schoolleider formuleert NIET ‘het’ antwoord (Fullan)

ww

w.p

oraad

.nl

ww

w.p

oraad

.nl

McKinsey (2000)

ww

w.p

oraad

.nl

over schoolleiders

ww

w.p

oraad

.nl

veranderen als continu proces

• organiseer veranderen als bottom-up proces• spreek leerkracht aan als ‘professional’• mobiliseer ideeën en energie van team

• visie geeft de richting aan• daag uit: hoe kan je de visie dichterbij brengen• kleine stapjes, geleidelijk veranderen• evalueer de resultaten in onderwijsleerproces

• af en toe een ‘pas op de plaats’• visie en doelen her-ijken• wanneer is een radicale stap nodig?

ww

w.p

oraad

.nl

ontwikkel verandervermogen

• verandering is een permanent proces• en niet-veranderen is geen optie

• een school van professionals• voortdurend ontwikkelen• gezamenlijk leren• eigenaarschap voor school en verandering• schoolleider: leidinggeven aan professionals

• resultaat: verandervermogen

Willem-Jan van Elk06 22 514 745

w.vanelk@kennisnet.nl

www.poraad.nl

Mirjam Brand@MirjamBrandIn MirjamBrand

Kevin Basarik.basari@poraad.nl06 52 858 734

Nathalie Bremern.bremer@poraad.nl06 50 234 829

www.poraad.nl