Bestuursverslag2018-2019

leerKRACHT: een structurele aanpak die op enorme schaal snel en bewezen werkt

1 2

1. INTRODUCTIE

Het afgelopen schooljaar hebben we grote resultaten geboekt in de aanpak van kansenongelijkheid in het Nederlandse onderwijs. Ook zijn we als organisatie verder verstevigd en gegroeid. In dit jaarverslag gaan wij in op de door ons geboekte vooruitgang in het aanpakken van kansenongelijkheid en doen we verslag van de projecten die we hebben kunnen uitvoeren. Ook zullen we een beeld schetsen van onze plannen voor volgend schooljaar.

SAMENVATTING SUCCESSEN 2018-2019We hebben het afgelopen jaar weer grote stappen gezet. Allereerst zijn we gegroeid van 749 naar 896 scholen met in totaal 370.000 leerlingen. Meer dan 10% van de Nederlandse scholen in het basisonderwijs, middelbaar onderwijs en het mbo werken nu met leerKRACHT. Onze groei is mogelijk gemaakt door de enorme inzet van leraren en schoolleiders van al deelnemende scholen. Zo openden het afgelopen jaar 50 leerKRACHT-scholen hun deuren om in totaal 226 geïnteresseerde scholen te laten zien wat het effect is van een cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’. Veel van die bezoekende scholen zijn daarna met leerKRACHT gestart. Op social media bereikten we honderdduizenden leraren en schoolleiders met verhalen van deelnemende scholen over onderwijskwaliteit, werkplezier en betrokkenheid van leerlingen.

De impact die leerlingen, leraren en schoolleiders van leerKRACHT-scholen ondervinden zijn het afgelopen jaar bevestigd door onafhankelijk onderzoek van de Universiteit Utrecht en onderzoeksbureau Oberon. Onderzoek in 118 leerKRACHT-scholen toont aan dat leerKRACHT binnen één jaar een lerende cultuur op school creëert met beter onderwijs, meer werkplezier en vergrote betrokkenheid van leerlingen tot gevolg. De onderzoekers gaven aan uit hun praktijkonderzoek in Nederland en uit internationaal onderzoek geen programma te kennen dat zo snel en effectief werkt als leerKRACHT.

Tegelijkertijd hebben we onze organisatie verder versterkt. Zo hebben we een online academie gelanceerd waar deelnemende scholen zich onze volledige werkwijze met korte video’s en praktische stappenplannen eigen kunnen maken. Deze academie maakt daarmee de begeleiding op school door onze expertcoaches effectiever. Tenslotte hebben we deze expertcoaches georganiseerd in vijf regionale, zelfsturende teams. Door zo lokaal samen te werken worden onze expertcoaches nog beter en kunnen zij bovendien beter inspelen op mogelijkheden om de leerKRACHT-beweging in hun regio’s te vergroten.

ONZE RESULTATEN IN 2018/2019

10% VAN HET NEDERLANDSE ONDERWIJSwerkt al met leerKRACHT

370 000 LEERLINGENzitten op scholen die met leerKRACHT werken.

4,5M+ VIDEO WEERGAVEN379.673 mensen bereikt op social media met in totaal 4.452.182 video-weergaven.

35.000 LEERLINGENhouden elke week een bordsessie.

leerKRACHT VERSNELLER21 basisscholen met zo’n 4.000-5.000 leerlingen werken met de leerKRACHT-Versneller.

leerKRACHT ALS VOORBEELDHundrED Global Education Innovation verspreidt leerKRACHT als voorbeeld.

FORBES ERKENNINGForbes beveelt ons aan als 1 van de 5 beste onderwijsinitiatieven voor introductie in de Verenigde Staten.

1.500 GEBRUIKERSop de leerKRACHT Academie.

2.000 DOCENTENaan de slag als leerKRACHT-coach op hun eigen school.

896 SCHOLENnemen deel aan leerKRACHTsinds de start in 2012.

NEDERLAND HEEFT DE GROOTSTE KANSENONGELIJKHEID IN HET ONDERWIJS TER WERELD

2. ONZE GROEI

3 4

Stichting leerKRACHT startte in 2012 met een simpel idee: alle kinderen in Nederland gelijke kansen bieden, door te zorgen voor sterke scholen met een lerende cultuur. In ons eerste jaar werkten we met 15 basisscholen, middelbare scholen en MBO-teams het idee achter leerKRACHT uit in een programma en brachten dat op deze scholen in de praktijk. Hun enthousiaste en aanstekelijke verhalen over beter onderwijs, meer kansen voor hun leerlingen en meer leerplezier brachten het vliegwiel achter leerKRACHT op gang.

Vijf jaar na het eerste pilotjaar doen 896 scholen met 370.000 leerlingen in heel Nederland mee, samen meer dan 10% van alle Nederlandse leerlingen. Hierbij is sprake van een landelijke dekking: in elke provincie doen scholen mee en binnen de provincies vanuit alle verschillende onder-wijssectoren (basisonderwijs, voorgezet onderwijs en mbo). In sommige provincies ook lerarenopleidingen. De afbeelding laat de dekking zien in schooljaar 2018-2019.

NAAR MEER KANSEN VOOR 400.000 LEERLINGEN IN 2020 EN DAARNA ER VER VOORBIJ

ONDERZOEK TOONT AAN: LEERKRACHT WERKT SNEL, EFFECTIEF EN DUURZAAM

Onderzoek door de Universiteit Utrecht en onderzoeksbureau Oberon in een eerste cohort van 118 scholen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo die in 2017 met leerKRACHT startten toont aan dat ons programma een lerende cultuur op school creëert. De onderzoekers constateren een significante vooruitgang op alle zes onderdelen van zo’n cultuur. Oftewel, op deze scholen ontstaat een cultuur waarin leraren samen het onderwijs in kleine stapjes steeds beter maken. Bovendien constateren de Utrechtse onderzoekers dat leerKRACHT uniek is, omdat met deze aanpak een lerende cultuur snel ontstaat: al na één jaar. De onderzoekers kennen uit hun onderzoekspraktijk en uit de literatuur geen programma dat zo snel en effectief is.

Daarnaast concluderen de onderzoekers dat de manier waarop het leerKRACHT-programma dit doet duurzaam is: na één of twee jaar begeleiding door stichting leerKRACHT heeft de school geen verdere ondersteuning nodig. De leraren, de school en het team maken zélf het verschil tussen succes en geploeter (zie afbeelding):

UITVOER VAN LEERKRACHT- PROGRAMMA(o.a. bordsessie, lesbezoek..)

ENTHOUSIASME OVER LEERKRACHT- PROGRAMMA

LERENDE SCHOOLCULTUUR

De leraren ervaren dat zij individueel professioneel ontwikkelen door het werken met leerKRACHT.

De leraren ervaren datde onderwijskwaliteit van hun school verbetert door het werken met leerkRACHT.

De leraren ervaren dat hun lerarenteam professioneel ontwikkelt door het werken met leerKRACHT.

5 6

We zijn niet ver meer af van het punt dat de beweging die wij zijn gestart blijft groeien. Daarvoor is nog een laatste duw nodig. Een duw naar ons ‘kantelpunt’. Dat bereiken we als 20% van alle Nederlandse scholen met leerKRACHT werken. Dan bereiken we het punt dat er in elke regio, in elke stad, in bijna ieder dorp wel een leerKRACHT-school is. We weten uit ervaring dat dan als vanzelf nieuwe scholen gaan starten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit Rotterdam, waar we in 2012 startten met 3 scholen, dat werden er 14 in 2013, 40 in 2014, 80 in 2015 en nu werken meer dan de helft van alle scholen in Rotterdam met leerKRACHT. Ditzelfde effect - een kantelpunt waarna verspreiding vanzelf doorgaat - zien we ook in bedrijven en ziekenhuizen die met continu verbeteren starten (dat daar ‘Lean’ of ‘Agile-Scrum’ heet). Bij meer dan 20% deelnemende teams zie je daar een acceleratie waarbij steeds meer teams mee gaan doen.

Groei deelnemende scholen leerKRACHT-programma

15

81

187

324

454

594

749

896

12/13 13/14 14/15 15/16 16/17 17/18 18/19 19/20

7 8

EEN CULTUUR VAN ‘ELKE DAG SAMEN EEN BEETJE BETER’ OP SCHOOL

Met het leerKRACHT-programma creëert de school een cultuur van ‘Elke Dag Samen een Beetje Beter’. In zo’n lerende cultuur wordt het onderwijs beter dankzij twee mechanismen. Het eerste is dat leraren van elkaar leren. Zij zien hoe collega’s lesgeven, hun gesprekken gaan weer over onderwijs en zij denken samen na over het effect van lessen op leerlingen. Daar leren zij van en worden zo sterkere leraren. Het tweede mechanisme is dat teams van leraren zichzelf doelen stellen: wat willen wij bereiken met onze leerlingen? Door vervolgens in kleine stappen samen aan die doelen te werken worden alle leraren in het team beter, zelfs de allerbeste. Zij lezen samen literatuur over wat internationaal bewezen werkt, proberen die technieken uit in hun lespraktijk en nemen over wat voor hun leerlingen werkt. Dat helpt iedereen vooruit.

METHODIEK: VIER INSTRUMENTEN

De methodiek van leerKRACHT wordt gevormd door een cyclus van vier instrumenten: de Bordsessie, het Gezamenlijk Lesontwerp, het Lesbezoek en de Stem van de Leerling. Tijdens de Bordsessie stellen leraren samen doelen. Deze doelen realiseren zij in Gezamenlijk Lesontwerp door samen aan hun lessen te werken. Om te kijken of die verbeterde lessen werken, is er vervolgens Lesbezoek, waarbij ze elkaars klassen bezoeken en het effect op de leerlingen observeren. Met de Stem van de Leerling betrekken zij die leerlingen bij dit verbeterproces, door als individuele docent regelmatig aan het einde van een les om feedback aan leerlingen te vragen. Ook geven groepjes leerlingen een keer per periode input op de verbeterdoelen en de verbeteracties van het lerarenteam. Zo werkt iedereen op school, van leerling tot schoolleider, samen aan het verbeteren van het onderwijs en ontstaat er een cultuur van Elke Dag Samen een Beetje Beter’. Naast beter onderwijs geeft dit leerlingen meer leerplezier en creëert dit kansen voor hen.

HET LEERKRACHT-PROGRAMMA

AANPAK: BEGELEID ZELF DOEN

Vanaf het moment dat een school start met leerKRACHT ligt de aandacht op het creëren van een duurzame verandering. Daarvoor bouwen wij vóór de start met leerKRACHT aan draagvlak in het hele lerarenteam. Na de start vormen we op school een team van 4 à 5 leraren en schoolleiders die samen de implementatie van leerKRACHT op school uitvoeren. Een expertcoach van stichting leerKRACHT begeleidt dit team. Die begeleiding is eerst intensief, daarna neemt onze steun stap voor stap af, totdat de school op eigen benen staat en de school zich de nieuwe werkwijze eigen heeft gemaakt. De begeleiding op school versterken we met een online ‘academie’, fora met andere leerKRACHT-scholen in de regio en regelmatige impact metingen.

GEZAMENLIJK LESONTWERP

LESBEZOEKEN

FEEDBACK

STEM VANDE LEERLING

BORDSESSIE

9 10

HET EFFECT VAN EEN LERENDE CULTUUR OP LEERLINGRESULTATEN

Het lopend onderzoek van de Universiteit van Utrecht gaat in de komende jaren de resultaten op stap 4 (Pedagogisch didactisch handelen van leraren) en stap 5 (leerlingresultaten) laten zien. Uit eerder onderzoek en eigen bevindingen kunnen we nu al een aantal voorlopige uitspraken doen over het effect van de leerKRACHT-methode op leerlingresultaten:

INDICATIES UIT EERDER ONDERZOEK VAN DE UNIVERSITEIT VAN UTRECHTDe Universiteit van Utrecht deed al eerder onderzoek naar de impact van het leerKRACHT-programma. Dit was in de vorm van een éénjarig onderzoek (2013/2014) dat expliciet gericht was op het effect in stap 1 t/m 3 (uitvoering, enthousiasme en cultuur). Echter, de onderzoekers bevroegen deelnemende leraren en schoolleiders over wat zij zagen gebeuren in de les en met leerlingen, waardoor we ook een indicatie hebben gekregen van de effecten op stap 4 en 5.

Zij constateerden dat het handelen van leraren in de klas sterker wordt: zo geeft 69% van de leraren aan leerlingen meer feedback te geven dan voorheen en is 8% van plan dit te gaan doen. Dit is van belang, omdat uit wereldwijd onderzoek (o.m. door John Hattie) blijkt dat feedback een van de meest effectieve instrumenten is waarmee leraren de leerwinst van hun leerlingen vergroten. Bovendien ziet 65% tot 80% van de leraren een positieve verandering bij leerlingen in belangstelling, betrokkenheid, zelfstandigheid en motivatie, terwijl 10-25% dit nog verwacht. Ook dit is zeer significant, omdat eigenaarschap van leerlingen voor hun eigen leren sterk gecorreleerd is met leerwinst. De onderzoekers keken daarnaast naar wat deelnemende leraren en schoolleiders verwachten qua leerlingresultaten. Wat zij rapporteren is dat 80% van de leraren betere prestaties van leerlingen bij hun vak zien of dat nog verwachten. Bij de schoolleiders verwacht zelfs 85% dat de leerlingresultaten voor de school omhoog zullen gaan.

EIGEN ONDERZOEK DOOR STICHTING LEERKRACHT

Wij hebben als stichting zelf onderzoek uitgevoerd naar de resultaten van deelnemende basisscholen, waarbij we keken naar één specifiek onderdeel: het CITO-resultaat. Daaruit blijkt een zeer significante verbetering van de CITO-resultaten van deelnemende scholen na 2 jaar: plus 8% ten opzichte van het landelijke gemiddelde.

Dit onderzoek richt zich alleen op cognitieve resultaten, maar we verwachten ook op andere dimensies van leren (persoonsvorming van leerlingen en socialisatie) significante resultaten. In deelnemende scholen zien we namelijk dat lerarenteams niet alleen doelen stellen op leerresultaten, maar ook op de ontwikkeling van hun leerlingen op dimensies als samenwerking, eigenaarschap en zelfstandigheid. Allemaal vaardigheden waar kinderen hun leven lang nog baat bij zullen hebben. Het lopende onderzoek door de Universiteit Utrecht gaat onze resultaten onafhankelijk en wetenschappelijk valideren.

Dat we deze resultaten zien is geen verrassing. Internationaal onderzoek laat zien dat niets zo zwaar telt bij het versterken van leerlingresultaten als de kwaliteit van leraren en de kracht van teams waarin deze leraren opereren.

OESO: leerKRACHT is een ‘best practice’ voor het versterken van lerarenBron: OESO Nederland Rapport

Forbes over de hundrED 2020 conferentie: leerKRACHT is één van de meest interessante onderwijsinnovaties voor de Verenigde StatenKlik hier voor een link naar het artikel

Onderwijsinspectie en het Ministerie van Onderwijs: wij gebruiken inmiddels de leerKRACHT methode binnen onze eigen teams.

WAT ANDEREN OVER ONS ZEGGEN

LEERKRACHT ALS PROFESSIONELE ORGANISATIE

Stichting leerKRACHT is vanaf onze start in 2012 ingericht voor grootschalige impact. In het afgelopen schooljaar hebben we twee stappen gezet om ons verder te versterken. De eerste is het creëren van vijf regionale, zelfsturende teams waarin onze expertcoaches opereren. Onze expertcoaches zijn verantwoordelijk voor de impact op scholen. Dit betekent zowel het creëren van draagvlak voor deelname aan leerKRACHT op geïnteresseerde scholen, als impact realiseren op deelnemende scholen. De afgelopen jaren hebben we toegewerkt naar het vormen van deze vijf regionale groepen, die vanaf de start van het schooljaar 2019-2020 opereren als zelfsturende teams met eigen verantwoordelijkheid voor resultaat.

De tweede grote stap is het bouwen van een leerKRACHT ‘academie’ waarin we onze volledige werkwijze voor deelnemende scholen beschikbaar stellen. Dit doen we in de vorm van 100 korte instructievideo’s en praktische stappenplannen voor de 20 modules die de kern van leerKRACHT vormen. Deze academie stelt onze expertcoaches in staat op hun scholen minder uitleg te geven en sneller met de school aan de slag te gaan en hen succes te laten ervaren.

De vijf regio’s worden ondersteund door een klein centraal team (zeven personen) die de leerKRACHT-aanpak steeds verder ontwikkelen en landelijke interesse creëert voor deelname aan het leerKRACHT-programma, door grootschalige campagnes op social media.

Het leerKRACHT-bestuur bestaat uit drie meewerkende directeuren, waarvan één expertcoach is in één van onze regio`s en twee in het centrale team werken. Stichting leerKRACHT heeft een Raad van Toezicht met vijf leden:

• Paul Rutten, voorzitter, partner bij McKinsey & Company• Michel van de Coevering, financiën, financieel directeur van Schuberg Philis en oud-docent wiskunde• Kete Kervezee, lid, oud-directeur van de Onderwijsinspectie en oud-docent hoger onderwijs• Arne Gast, lid, partner bij McKinsey & Company• Annet Kil, lid, voorzitter van het bestuur van de Gooise Scholenfederatie en oud- lerares Nederlands

Een groep van 26 leraren en schoolleiders uit alle geledingen van het Nederlands onderwijs vormen de adviesraad van de stichting. Zij ondersteunen ons met raad en daad. Bijvoorbeeld raad over het verbeteren van het programma en ‘daad’ in de vorm van het verspreiden van het leerKRACHT-verhaal in hun netwerken.

BESTUUR(3)

RAAD VAN TOEZICHT(5)

ADVIESRAAD(26)

CENTRAAL TEAM(7 PERSONEN)

REGIOTEAMNOORD

(9)

REGIOTEAMOOST

(6)

REGIOTEAMNH-MIDDEN

(6)

REGIOTEAMZH(8)

REGIOTEAMZUID

(4)

11 12

ONZE ACTIVITEITEN IN 2018/2019

Dat onze aanpak snel, effectief en duurzaam werkt, weten we uit eigen ervaring en onafhankelijk onderzoek, zoals hierboven beschreven. Ook scholen die meedoen aan leerKRACHT zijn hiervan overtuigd. Echter, onze doelstelling is om alle Nederlandse scholen te bereiken. Hierbij zijn een aantal uitdagingen te overwinnen, welke we met steun van meerdere partners hebben kunnen aanpakken.

De eerste uitdaging is de fragmentatie van de basisschoolsector: in totaal 6.500 scholen worden bestuurd door zo’n 1.000 besturen verdeeld over heel Nederland. Hierdoor gaat ‘onderlinge besmetting’ niet vanzelfsprekend. Vaak moeten leraren en schoolleiders ‘via-via’ van leerKRACHT horen. Als een school onder een bestuur valt met meerdere scholen, dan gaat dit makkelijker. Echter, bijna de helft van alle basisscholen valt niet onder een bestuur met meerdere scholen. De volgende drie projecten zijn opgezet om méér scholen te bereiken: 1) Pilot Directieprogramma;2) Campagne impact op school 3) Pilot leerKRACHT in lerarenopleidingen.

De tweede uitdaging is ervoor te zorgen dat enthousiaste zelf-startende scholen alle elementen van onze aanpak integreren in hun werkwijze. Steeds meer scholen zijn de laatste jaren zelf begonnen met onderdelen van leerKRACHT. Zij zijn door andere deelnemende scholen geïnspireerd geraakt, en beginnen dan zelf, niet altijd samen met ons. Echter, onze aanpak werkt pas optimaal als ze in haar geheel wordt ingevoerd. Voor deze scholen moeten we maatwerk leveren; ze kunnen met minder ondersteuning toe omdat ze al met enkele elementen ervaring hebben opgedaan. Hiervoor hebben we twee projecten opgezet: 4) Pilot leerKRACHT-Versneller5) Online leerKRACHT-Academie.

De derde uitdaging is het verder vergroten van onze impact op middelbare scholen. Samenwerken rondom groepen leerlingen is moeilijker vanwege de omvang en organisatie in vaksecties op middelbare scholen. Ook is het lastiger de school in z’n geheel mee te krijgen. Het is van groot belang dat het managementteam zelf ook met leerKRACHT werkt. Dit vergroot de kans op succes aanzienlijk. Ons zesde project is:6) Verbeteren leerKRACHT-methode

Over al deze projecten en de bereikte resultaten leest u hieronder meer.

13 14

15 16

Schoolleiders van meer dan 100 basisscholen aan den lijve laten er-varen wat het effect is van leerKRACHT door hen mee te laten doen aan het leerKRACHT-directieprogramma.

PILOT DIRECTIE-PROGRAMMA

Project 1

Doelstelling

Aanpak

Schoolleiders van basisscholen die onder één bestuur vallen vormen samen met hun bestuurder een directieteam. Zo’n team vergadert vaak over een agenda opgesteld door het bestuur. Met de leerKRACHT-aanpak vormen we deze vergadering om tot een werksessie, waar schoolleiders van elkaar leren en samenwerken aan het verbeteren van het onderwijs.

Resultaten

In het schooljaar 2018-2019 hebben 11 directieteams met in totaal meer dan 100 scholen meegedaan aan ons Directieprogramma. We hebben wat wij doen op scholen vertaalt naar een aanpak die werkt in directieteams. Daarbij hebben we voor elk van onze instrumenten (de bordsessie, gezamenlijk lesontwerp, onderling lesbezoek, de stem van de leerling) equivalente werkvormen bedacht en uitgetest in de deelnemende teams. Als aandachtspunt hebben we dat directieteams waar minder dan 3 schoolleiders op hun eigen scholen al met leerKRACHT werken meer moeite hebben zich de nieuwe werkwijze eigen te maken. Zij hebben minder ervaring ‘in huis’.

Vervolgplannen

Dit schooljaar (2019-2020) verwerken we de geleerde lessen in een verbeterde aanpak en hebben we ons tot doel gesteld om nog eens 10 directieteams te bereiken, goed voor 100 scholen met samen 20.000-25.000 leerlingen.

CAMPAGNE IMPACT OP SCHOOL

Project 2

Doelstelling

Aanpak

Om nog meer scholen te bereiken zetten we social media in. We hebben het afgelopen schooljaar (2018-2019) een groot aantal verhalen van deelnemende scholen opgetekend en gedeeld op social media. We gebruiken hiervoor zowel geschreven stukken door onderwijsjournalisten als korte video’s die we op scholen opnemen.

100.000 leraren en schoolleiders bereiken door 60 Facebook en Instagram campagnes te draaien.

Resultaten

De video’s zetten wij in via campagnes op Facebook en Instagram. Gezamenlijk hebben we in het schooljaar 2018-2019 daar 379.673 mensen in de doelgroep onderwijs bereikt met in totaal 4.452.182 video-weergeven. Als verbeterpunt zien we de kwaliteit van ons videomateriaal. We zien nog mogelijkheden om deze nog aansprekender te maken voor onze doelgroep, bijvoorbeeld door vaker leerlingen en studenten aan het woord te laten over het effect van leerKRACHT op hen.

Vervolgplannen

Ervaring laat zien dat deelname aan leerKRACHT vergt dat de schoolleider en meerdere leraren op school meerdere keren over leerKRACHT hebben gehoord, van collega’s uit het onderwijs of via social media. We willen daarom onze inzet op social media blijvend intensiveren (op het niveau zoals bereikt in schooljaar 2018-2019).

Ervaring van Innerwaard

Het directieteam van stichting Innerwaard (basisonderwijs) in Groessen startte met het leer-KRACHT directieprogramma.

Bestuurder Mieke Wessels en directeur Annemieke Miltenburg vertellen: ‘We begonnen met het uitwerken en invullen van onze Innerwaard-brede koers ‘Eigenaarschap in verbinding’ in onderwijsinhoudelijke thema’s. Zowel in het directieteam als via een lerarenarena’, vertelt Annemieke.

‘We wilden dat eerst het kader helder zou zijn. Daarbinnen hebben al onze scholen de ruimte om dat op eigen wijze in te vullen in hun eigen jaarplan. Met het directieteam maakten we een jaarbord, in de loop van het jaar merkten we dat zo’n bord echt werkt. Het is nu heel zichtbaar waar we trots op zijn, wat we gaan doen dit jaar en wat we willen bereiken. Er is echt een houding van ‘we doen het samen’.

17 18

De pilot in de lerarenopleidingen heeft tot doel om ons programma meer geschikt te maken voor de complexiteit van een lerarenopleiding. Deze opleidingen hebben een specifieke inrichting wat het één op één toepassen van de leerKRACHT-aanpak moeilijk maakt.

PILOT LEERKRACHT IN LERAREN-OPLEIDINGEN

Project 3

Doelstelling

Aanpak

We hebben met een groep van onze expertcoaches die actief zijn met leerKRACHT op lerarenopleidingen gewerkt aan een aantal uitdagingen die we in deze opleidingen tegenkomen. Het gaat hierbij met name om de veelheid aan overleggen in verschillende samenstellingen waaraan docenten meedoen, zonder dat deze herkenbare teams vormen. Ook hebben docenten door de vele vergaderingen weinig tijd om leerKRACHT in te voeren. Deze uitdagingen hebben we opgelost door de leerKRACHT-sessies zo impactvol te maken, dat docenten er tijd en energie voor wilden vrijmaken. Ook uitwisseling met andere sectoren, zoals de zorg, heeft geholpen bij het enthousiasmeren van de docenten voor onze methode.

Resultaten en volgende stappen

We hebben het afgelopen anderhalf jaar een goed beeld ontwikkeld van de uitdagingen van leerKRACHT op een lerarenopleiding hoe hier een succes van te maken. Inmiddels werken 16 opleidingen met leerKRACHT, waarmee we op circa 25% van alle lerarenopleidingen voor het basisonderwijs en 5% van alle lerarenopleidingen voor middelbare scholen en het beroepsonderwijs actief zijn. Met de ambassadeurs binnen lerarenopleidingen die we op deze wijze creëren voor leerKRACHT, is ons doel de komende jaren die verder te verspreiden tot minimaal 25% van al deze opleidingen.

19 20

PILOT LEERKRACHT-VERSNELLER

Project 4

Doelstelling

Aanpak

We zijn in het schooljaar 17/18 voorzichtig begonnen met het piloten van een lichtere vorm van het leerKRACHT-programma. Deze aanpak is gericht op kleine basisscholen en op basisscholen die zelf al stappen hebben gezet met een verbetercultuur. Op beide type scholen verwachten we dat minder begeleiding nodig is, wat de kosten voor de school reduceert.

De stap naar deelname aan leerKRACHT voor basisscholen kleiner maken.

Resultaten

Deze aanpak hebben we in 2017-2018 uitgeprobeerd op 5 scholen. Het afgelopen schooljaar (2018-2019) is dit gegroeid naar 10 scholen en begin van dit schooljaar (2019-2020) al verdubbeld naar 21 scholen, met verdere groei in het verschiet.

Vervolgplannen

Het verder verbeteren van de leerKRACHT-Versneller, gebruik makend van de leerKRACHT-academie en het aantal deelnemende scholen verder laten groeien naar 40 scholen met zo’n 8.000-10.000 leerlingen in 2020-2021.

“Het Wereldwijs-team is erop gericht om alles eruit te halen wat wij denken dat erin zit bij onze leerlingen. Hierdoor groeien onze leerlingen – die vaak met een fikse achterstand binnenkomen – enorm in de periode dat ze op onze school zijn. Daar zijn we supertrots op.”

Aan het woord is Paula Hoonhout, sinds 8 jaar schoolleider van Wereldwijs. Haar school in de Amsterdamse Bijlmer kreeg in januari 2019 van de Onderwijsinspectie het eervolle predicaat ‘excellente school’ toegekend. Hoe dat is gelukt?

In het juryrapport lezen we ‘jullie zijn voorloper bij het inzetten van de methodiek van leerKRACHT om systematisch met elkaar te werken aan een lerende cultuur: met het verwoorden van ambities, de bordsessies, het samen onderwijs ontwerpen, de lesbezoeken en elkaar feedback geven’.

“Door de leerKRACHT-methodiek zijn wij als leraren gaan doen wat we ook met leerlingen doen: formatief leren. We bepalen met leerlingen leerdoelen en succescriteria en geven ze verantwoordelijkheid om stap voor stap te leren hoe ze deze doelen kunnen behalen. Maar waarom zouden we zelf stoppen met leren? Voor mij zit de kracht in het geven van feedback. Zowel naar onze leerlingen toe, als naar elkaar. Daardoor hebben wij zo’n sprong kunnen maken.”

HOE EEN BASISSCHOOL IN DE BIJLMER ALLES UIT HAAR KINDEREN HAALT MET LEERKRACHT

Doel is verbeterideeën in de leerKRACHT-aanpak uit te werken, te piloten en te implementeren waarmee de impact verder vergroot wordt. Voor het schooljaar (18/19) waren dat de ideeën rondom het betrekken van leerlingen bij het verbeteren van het onderwijs, het intensiever begeleiden van MT’s van middelbare scholen en opties te ontwikkelen voor effectieve teamindelingen voor het voortgezet onderwijs.

VERBETEREN LEERKRACHT-METHODE

Project 6

Doelstelling

Aanpak

We zijn begonnen met het samenbrengen van de 11 leerKRACHT-expertcoaches die middelbare scholen begeleiden in het schooljaar 2018-2019. Zij weten immers het beste wat werkt en wat niet. Met hen zijn we daarna best practices gaan uitwisselen en verbeteringen gaan doordenken, uitproberen en uitwerken.

Wat betreft teamindeling is de conclusie dat teams rond groepen leerlingen (jaarlagen of bouwen) en rond vaksecties in de praktijk effectief blijken.

Verder hebben we formatief handelen en ‘lesson study’ toegevoegd voor het verwerken van leerling-feedback. Dit zijn beide bewezen werkwijzen waarbij leerlingen actief worden betrokken in het werken naar een doel (formatief handelen) of bij het verbeteren van lessen (lesson study). Behalve tot meer leerwinst leidt met deze modules werken tot een andere houding van leerlingen. Zij zien immers hun leraren ‘voorleven’ hoe je jezelf ontwikkelt. Bovendien zijn leerlingen in de praktijk bezig met burgerschap, door mee te praten over de gang van zaken op school en in hun klas.

Ook werken we nu op alle middelbare scholen met twee expertcoaches, één voor het MT en één voor de lerarenteams.

Vervolgplannen

We hebben een aantal fikse verbeteringen uitgewerkt die we nu (schooljaar 2019/2020) in de praktijk brengen. We gaan dit jaar evalueren of deze veranderingen ook de verbeteringen zijn die wij hopen. Daarnaast gaan we door met onze groei in het voortgezet onderwijs, om zo meer leerlingen te bereiken. We zijn nu aangeland op 120 middelbare scholen die deelnemen aan het leerKRACHT programma. Een aantal van hen gaan we heel gericht inzetten als ‘magneetscholen’ om meer scholen in hun regio’s aan te trekken.

21 22

De begeleiding van deelnemende scholen effectiever en efficiënter maken door het bouwen en inzetten van een online academie.

ONLINE LEERKRACHT ACADEMIE

Project 5

Doelstelling

Aanpak

In deze academie hebben we de volledige leerKRACHT-aanpak in de vorm van een 100-tal korte instructievideo’s beschikbaar gesteld aan deelnemende scholen. Hiermee kunnen leraren en schoolleiders van deelnemende scholen zich zelf de leerKRACHT-instrumenten aanleren. De inzet van onze expertcoaches op school kan zich hierdoor concentreren op het helpen uitvoeren van deze instrumenten en het meenemen van het hele schoolteam. Om een beeld te krijgen van deze academie kunt u zich hier registreren (als ‘gast’).

Resultaten

De eerste versie van de leerKRACHT Academie is net gelanceerd en nu in gebruik door meer dan 1.493 coaches en directeuren van deelnemende scholen. Samen bekeken zij de afgelopen twee maanden 9.257 video’s en gaven de modules gemiddeld het cijfer 7,6 in hun feedback.

Vervolgplannen

We verwachten dat het aantal gebruikers snel zal stijgen. We zijn nu aan de slag om de academie een veel interactievere ‘leeromgeving’ te maken. Bijvoorbeeld door het inzetten van online workshops, opdrachten, ‘badges’ die verdiend kunnen worden, etc. Daarmee verwachten we dat gebruikers nog meer tot leren zullen komen en gebruik van de academie blijven maken.

23 24

ONZE PLANNEN VOOR 2020

In 2020 is onze doelstelling om op meer dan 1.000 scholen actief te zijn, samen goed voor 400.000 leerlingen. Om dit te bereiken, willen we de projecten voortzetten en uitbreiden. Onze vervolgstappen zijn samenvattend:

1. Directieteams: dit schooljaar (2019-2020) verwerken we de geleerde lessen in een verbeterde aanpak en hebben we ons tot doel gesteld om nog eens 10 directieteams te bereiken, goed voor 100 scholen met samen 20.000-25.000 leerlingen.

2. Het blijvend intensiveren van ervaringsverhalen om via social media honderdduizenden leraren en schoolleiders te bereiken met miljoenen video-weergaven.

3. Het uitbreiden van onze impact op lerarenopleidingen tot minimaal 25% van al deze opleidingen.

4. Het verder verbeteren van de leerKRACHT-Versneller, daarbij gebruikmakend van de leerKRACHT-academie en het aantal deelnemende scholen verder laten groeien naar 40 scholen met zo’n 8.000-10.000 leerlingen in 2020-2021

5. Het verdubbelen van het aantal gebruikers van de leerKRACHT-Academie en van deze academie een interactieve ‘leeromgeving’ maken. Daarmee verwachten we dat gebruikers nog meer tot leren zullen komen en gebruik van de academie blijven maken.

6. Het verder vergroten van onze impact en aanwezigheid op middelbare scholen.

Figuur 1. Kansenongelijkheid op scholen wereldwijd.

De combinatie van deze maatregelen stelt ons in staat meer scholen te bereiken en hen te laten meedoen in het leerKRACHT-programma. Daarmee maken we op grote schaal het verschil in het creëren van een cultuur op scholen waarin leraren van elkaar leren en samen het onderwijs verbeteren.

Het structureel aanpakken van kansenongelijkheid in Nederland kan en begint in het onderwijs. Met de leerKRACHT-aanpak is er de mogelijkheid om op enorme schaal, effectief en efficiënt, grote en structurele verandering te brengen in kansenongelijkheid. Om versneld miljoenen leerlingen te bereiken is enkel nog voor een transitiefase steun nodig, in de vorm van de projecten zoals hierboven beschreven. Samen met onze partners zorgen wij ervoor dat miljoenen kinderen betere kansen krijgen in hun verdere leven, waarmee onze hele maatschappij verbetert.

Januari 2020

Het bestuur:

Jaap Versfelt, voorzitterCelia van der Does de Willebois, lidJelle Verwer, penningmeester/secretaris

BEGROTING

16 000

171 000

79 000

8 000

150 000

129 000

553 000

UITGAVEN

16 075

173 757

79 801

8 025

145 358

139 627

562 643

25 26

SAMENVATTING PROJECTENHieronder vindt u de samenvatting van de uitgaven aan de zes verbeterprojecten. Een volledige jaarrekening en accountantsverklaring vindt u hier.

PROJECT

1. Pilot Directieprogramma

2. Campagne impact op school

3. LeerKRACHT in lerarenopleidingen

4. Pilot leerKRACHT-Versneller

5. Online leerKRACHT-Academie

6. Verbeteren leerKRACHT methode

TOTAAL

BUDGET

2 238 256

1 722 742

1 469 010

253 732

100 262

79 777

20 485

31 125

81 710

154 895

104 537

2 195 271

42 985

27 28

BEGROTING 2019/2020

TOTAAL INKOMSTEN

UITGAVEN

Salarissen en vergoedingen

- Transformatie

- Centraal team

Onkosten

- Transformatie

- Centraal team

Transformatie-bijeenkomsten

Platform

Vaste lasten

Onvoorzien

TOTAAL UITGAVEN

FINANCIEEL RESULTAAT

STICHTING LEERKRACHT

Europalaan 400 - 5e etage3526 KS Utrecht

info@stichting-leerKRACHT.nl085 - 401 57 94

www.stichting-leerKRACHT.nlRSIN: 852341817