Bestek onderhoud en beheer verwarming...9.5 Gasgestookte ketel 40 9.6 Direct gestookte gasboiler 41...

w w w . b i n n e n k l i m a a t b e s t e k k e n . n l

Bestek onderhoud en beheer verwarmingGezond, duurzaam en comfortabel binnenklimaat

Rapporttitel: Bestek onderhoud en beheer verwarming

Datum: 1 februari 2019

Opdrachtgever:

Contactgegevens: Zilverstraat 69 Postbus 190 2700 AD Zoetermeer T 088 - 400 85 09 E [email protected] I www.verwarmingsindustrie.nl

Coördinator namens Verwarmingsindustrie W. Atmar Rijksvastgoedbedrijf A. Metselaar Rijksvastgoedbedrijf B. Kimman Rijksvastgoedbedrijf R. Bakker Verwarmingsindustrie B. van Zeumeren Verwarmingsindustrie A. Winkelhorst Verwarmingsindustrie J. Verdonck Verwarmingsindustrie J. Mondria Verwarmingsindustrie H. Brasser Verwarmingsindustrie H. Ulens Uigevoerd door: DWA B.V. Ing T.J. Klok DWA B.V. G.J. Hoogendoorn

De ontwikkeling van dit bestek is mede tot stand gekomen door de volgende Partners:

De realisatie van dit bestek werd verzorgd door een werkgroep, die als volgt was samengesteld:

Bladzijde 3Bestek onderhoud en beheer verwarming

Inhoud

1. Inleiding 5

2. Aanleiding en doel 6 2.1 Aanleiding 6 2.2 Doel 6 2.3 Kader 6 2.4 Leeswijzer 6

3. Kwaliteitsborging 7 3.1 Opleverdossier 7 3.2 Onderhoudsrapportage koelinstallatie 7 3.3 Meerjaren onderhoudsplan 8 3.4 Verplichting bijhouden revisie 8 3.5 Logboek 9 3.6 Controle preferente opnemers en metingen 9

4. Legionella 10 5. Componenten opwekking 11 5.1 Warmtepomp 11 5.2 Vrf-systeem 12 5.3 Warmtepompen met natuurlijke koudemiddelen 15 5.3.1 Werkzaamheden bij ammoniak als koudemiddel 15 5.5 Zonneboiler 17 5.6 Gasgestookte ketel 17 5.7 Direct gestookte gasboiler 19 5.8 Indirect gestookte boiler 20 5.9 Warmtewisselaar 20 5.10 Energieopslag in de bodem 21 6. Componenten distributie 23 6.1 Verdeler 23 6.2 Buffervat 23 6.3 Pomp 24 6.4 Appendages 25 6.5 Suppletie- en expansievoorziening 26 6.6 Leidingwerk 27

7. Componenten afgifte 29 7.1 Radiator en convector 29 7.2 Vloerverwarming en betonkernactivering 29 7.3 Inductie-unit 30 7.4 Klimaatplafond 30 7.5 Ventilatorgedreven convector of radiator 31 7.6 Naverwarmer (kanaal) 32 7.7 Afleversetwarmte 33 7.8 Appendages afgifte 33


8. Steekproefmethode 34 8.1 Steekproef 34 8.2 Foutenmarge 34 8.3 Betrouwbaarheidsniveau 34 8.4 De spreiding van de uitkomst 34

9. Checklisten 36 9.1 Warmtepomp 36 9.2 Vrf-systeem 37 9.3 Warmtepompen met natuurlijke koudemiddelen 38 9.4 Zonneboiler 39 9.5 Gasgestookte ketel 40 9.6 Direct gestookte gasboiler 41 9.7 Indirect gestookte boiler 42 9.8 Warmtewisselaar 43 9.9 Energieopslag in de bodem 43 9.10 Verdeler 44 9.11 Buffervat 44 9.12 Pomp 45 9.13 Appendages 46 9.14 Suppletie- en expansievoorziening 47 9.15 Leidingwerk 48 9.16 Radiator en convector 49 9.17 Vloerverwarming en betonkernactivering 49 9.18 Inductie-unit 50 9.19 Klimaatplafond 51 9.20 Ventilatorgedreven convector of radiator 52 9.21 Naverwarmer (kanaal) 53 9.22 Afleversetwarmte 54 9.23 Appendages afgifte 54

Bijlage I: Huidige wet- en regelgeving 55 I.i Inleiding wet- en regelgeving 55 I.ii Terugfasering F-gassen 55 I.iii Richtlijn Arbeidsmiddelen 56 I.iv Richtlijn drukapparatuur (PED) 57 I.v EPBD-aircokeuring 57 I.vi Activiteitenbesluit 58 I.vii Arbeidsomstandigheden 59

Bijlage II: Competenties koudemiddelen 60


1. Inleiding

Vanuit zowel de branche als vanuit het Rijksvast-goedbedrijf (RVB) is de behoefte ontstaan om een eenduidig document te ontwikkelen om de basiskwaliteit van onderhoud en beheer vast te leggen.

Op basis van een samenwerkingsovereenkomst tussen het RVB en De Nederlandse Verwarmingsindustrie is dit standaard bestek voor onderhoud en beheer aan verwarmingsinstallaties tot stand gekomen. Dit bestek worden toegepast in standaard uitvragen van het RVB.

In dit document is ook de ervaring van het RVB en vanuit de branche voor onderhoud en beheer aan verwarmingsinstallaties opgenomen. Dit biedt als voordeel dat:

⚫ De basiskwaliteiten zijn vastgesteld; ⚫ Ervaringen uit projecten worden geconsolideerd; ⚫ De markt zich herkent in de standaarden;

⚫ Administratieve lasten worden voorkomen door eenduidigheid;

⚫ Optimalisaties en innovaties kunnen worden verwerkt op basis van een gelijkwaardige toepassing.

Het bestek-document richt zich vooral op het onder-houd en beheer van verwarmingsinstallaties (opwek-king, distributie en afgifte) in utiliteitsgebouwen. Het is primair geschreven voor kantooromgevingen, maar voor gebouwen met een andere gebruiksfunctie is dit document ook toepasbaar.

Dit bestek is zo zorgvuldig mogelijk opgezet. Het is een praktische checklist met concrete afspraken tussen aannemer en opdrachtgever. Maar het is ook een levend document waarvan de inhoud regelmatig zal moeten worden aangepast aan de ervaringen die de komende jaren zullen worden opgedaan met (prestatiegericht) onderhoud.


2. Aanleiding en doel

2.1 Aanleiding

Er is geconstateerd dat regelmatig verwarmingssys-temenwordenaangetroffendienietvoldoenaandegestelde kwaliteitseisen waar de branche voor staat. Dit is voor de Nederlandse Verwarmingsindustrie de reden geweest om een standaardbestek te ontwikke-

len waarin de basiskwaliteit wordt vastgelegd. Ook het RVB participeert hierin en zal dit bestek hanteren bij aanbestedingen voor onderhoud van verwarmingsinstallaties.

2.2 Doel

Het doel van het standaard bestek is het verhogen van de kwaliteit van de installatie, door het uitvoe-ren van correct onderhoud en beheer van verwar-mingssystemen en het voorkomen van repeterende problemen. Op basis van kennis uit de branche van fabrikanten, leveranciers, adviseurs en installateurs wordt het kwaliteitsniveau vastgelegd.

Deze rapportage dient als richtlijn voor het onder-houden van verwarmingssystemen en -componenten.

De verdere uitgangspunten zijn als volgt. ⚫ Aansluiting op de SEL-methodiek van het RVB.

⚫ Aansluiting op en verwijzen naar onderhoudsme-thodieken die reeds door leveranciers van ver-warmingstechnische apparaten zijn opgesteld.

⚫ Het standaard bestek moet gedragen worden door de leden van de Nederlandse Verwarmings-industrie en generiek implementeerbaar zijn in aanbestedingen van het RVB.

Dit document vervangt geen wet- en regelgeving, maar geeft de aandachtspunten weer met enkele aanvullende voorschriften met het doel om veel voorkomende fouten en onnodig kwaliteits- en energieverlies te voorkomen.

2.3 Kader

Dit bestek is onderdeel van een reeks bestekken voor klimaatinstallaties. Zo zijn voor luchtbehandeling in een samenwerking tussen Rijksvastgoedbedrijf en de VLA bestekken ontwikkeld voor zowel onderhoud en beheer als voor ontwerp en realisatie. Ook voor koelinstallaties zijn in samenwerking met de NVKL

bestekken ontwikkeld voor onderhoud en beheer en ontwerp en realisatie. Dit bestek is opgesteld met de grootste zorgvuldigheid. Hierbij dient in aanmerking te worden genomen dat fabrikantsvoorschriften en wetgeving in volgorde van prioriteit altijd voor dit bestek gaan.

2.4 Leeswijzer

In hoofdstuk 3 zijn algemene randvoorwaarden en uitgangspunten opgenomen voor goed onderhoud en beheer. Hoofdstuk 4 beschrijft globaal de voorschriften en aandachtspunten in het kader van legionellabeheersing. In hoofdstuk 5 zijn de eisen voor onderhoud en beheer van componenten voor warmte-opwekking opgenomen, in hoofdstuk 6 voor componenten in de cv-distributie en hoofdstuk

7 de warmteafgifte. Hoofdstuk 8 beschrijft de steekproefmethode.

In de checklisten van hoofdstuk 9 zijn de belang-rijkste eisen opgenomen in een opsomming, zodat steekproefsgewijs controle van onderhoud eenvoudig mogelijk wordt.


3. Kwaliteitsborging

Om kwalitatief goed onderhoud uit te voeren is er een aantal randvoorwaarden met betrekking tot de informatievoorziening over de installatie. In dit hoofdstuk wordt aangegeven wat hiervoor benodigd is.

3.1 Opleverdossier

Vanuit de realisatie van het gebouw is een dossier over de gebouwgegevens noodzakelijk. Dit gebouw-dossier (kerndocument conform ISSO-publicatie 105) bevat alle belangrijke informatie over de uitgangs-punten, werking en mogelijkheden van de klimaat-installatie, ook voor niet-technici duidelijk vastge-legd. Het document is belangrijk voor een duurzaam beheerd en onderhouden gebouw.

Het ter beschikking stellen is een verantwoordelijk-heid voor de Opdrachtgever.

Het opleverdossier bevat ook de technische speci-ficatiesvandecomponenteninhetkoelsysteemenhet revisiepakket, met onder andere de vastgelegde kwaliteit, prestaties en kwantiteit:

⚫ Uitgangspunten Programma van Eisen, technische omschrijving.

⚫ Beschrijving van de beoogde functionaliteit. ⚫ Tekeningen en principeschema’s. ⚫ Inbedrijfstelrapportages installatie-

componenten. ⚫ Meet- en inregelrapportages. ⚫ Rapportage kop/staarttesten regeltechniek. ⚫ Rapportage functionele testen werking. ⚫ Selectiegegevens,technischespecificatiesen

opleverrapportages van de componenten. ⚫ Data van metingen en sturingen in het

gebouwbeheersysteem. ⚫ Rapportage geluidsmetingen van

klimaatinstallaties.

3.2 Onderhoudsrapportage koelinstallatie

Bij de oplevering dient er een ingericht ‘Onderhouds-rapportage verwarmingsinstallatie’ per systeem overgedragen te worden door de installateur. Deze dient het format te hebben:

Per systeem dient een Onderhoudsrapportage te

worden aangeleverd bij de overdracht. Deze bevat de inhoud zoals in de tabel is aangegeven. Rapportages moeten inhoudelijk voldoen aan de kwaliteitseisen zoals aangegeven bij de componenten zoals aange-geven in het ontwerpen realisatiebestek en het onderhoudsbestek.

Tab Onderdeel Inhoud

1 Gegevens Gegevens opdrachtgever en gebruikerGegevens leverancier/installateurGegevens onderhoudsbedrijven

2 Registratie onderhoud Logboek onderhoudswerkzaamheden (preventief, correctief)- Datum werkzaamheden- Bedrijf, naam monteur- Detailomschrijving werkzaamheden

3 Registratie beheer Logboek klachten- Datum melding- Datum werkzaamheden- Aard klacht/storing- Werkzaamheden- Datum gereedmelding aan opdrachtgever

4 Onderhoudsrapportages Periodieke onderhoudsrapportages en lekcontroles conform dit onderhoudsbestek gerangschikt naar component / installatie-onderdeel


Afhankelijk van in overleg met de opdrachtgever/gebruiker gekozen instrument dient de Onderhouds-rapportage digitaal beschikbaar te zijn of fysiek op een aangeduide plek op locatie. Na werkzaamheden of controles dient de rapportage direct te worden bijgewerkt.

Het ter beschikking stellen van de Onderhouds- rapportage is een verantwoordelijkheid van de op-drachtgever. Het bijwerken en aanvullen van

de Onderhoudsrapportage is een verantwoordelijkheid van de installateur die het onderhoud uitvoert.

Controle onderhoudsrapport met inbedrijfstelrapportHet is belangrijk om de ontwerpuitgangspunten van de realisatie van een installatie naast het onderhoudsrapport te houden. Afwijkingen dienen te worden besproken met de opdrachtgever/gebruiker en zonodig teruggezet naar de inbedrijfstelgegevens.

3.3 Meerjaren onderhoudsplan

Instandhouding is in basis het in stand houden van wat aanwezig is en dus niet van toepassing voor hettreffenvanfunctioneleaanpassingenookalzijndeze noodzakelijk volgens de wet- en regelgeving en afhankelijk van de risico's die je wilt of moet ver-mijden. Het algemene doel is dus de instandhouding van het gebouw en infrastructuur als technisch en functioneel systeem op basis van een afgesproken of overeengekomen degradatiegedrag in de tijd handha-ven van de oorspronkelijke prestaties van materialen, bouwdelen en constructies.

Om tot een instandhoudingsplan te kunnen komen dient er door een inspecteur een behoefteplan op te zijn gesteld van op korte- en lange termijn gewenste

activiteiten die mede op basis van een (integrale) inspecties NEN2767/RVB BOEI zijn opgesteld. De activiteiten worden in het behoefteplan afzonderlijk omschreven en voorzien van conditiescore, risico-indicatie, prioriteiten en budgetbedragen. De adviseur instandhouding is verantwoordelijk voor het ontwik-kelen van een instandhoudingsplan (ISHP). Het ISHP is een plan en begroting van vervangingen, verbete-ringen en aanpassingen die bijdragen aan een betere bruikbaarheid, beschikbaarheid, energiezuinigheid en/of duurzaamheid gebaseerd op gebouw-, functie- of bedrijfsgebonden beleid. De adviseur instandhouding gebruikt hiervoor het behoefteplan en levert behalve een ISHP (lange termijnplan) ook een onderhoudsplan (korte termijnplan) aan.

3.4 Verplichting bijhouden revisie

De opdrachtnemer is verplicht om de revisiegegevens vandeinstallatie(specificaties,parameterlijsten,

tekeningen, et cetera) actueel te houden binnen drie maanden na wijziging in de installatie.

5 Inregel- en testgegevens Meet- en inregelrapportagesInbedrijfstelrapportenInstelgegevens pompenLijst met ingestelde setpoints en parameters per componentTestrapporten componenten, elementenLekdichtheidstesten/certificatenSpecifiekegedeelteuitregeltechnischeomschrijving,inclusiefparameterlijstOpleverkeuringenencertificaten

6 Onderhoudsvoorschriften Onderhoudsvoorschriften componenten

7 Ontwerpspecificaties(revisie)

Principeschema systeemComponentenlijst met gebruikte materialen (fabricaat, type, aantal)SpecificatiesopwekkersSpecificatiescomponentendistributieSpecificatiescomponentenafgifte

Tabel 3.1 Inhoud Onderhoudsrapportage – onderdeel verwarmingsinstallatie


3.5 Logboek

Voor de installatie van het verwarmingssysteem dient een logboek op de locatie van de installatie beschikbaar te zijn (digitaal of hardcopy), waarin

de monteur de lekcontroles, werkzaamheden en wijzigingen kan bijhouden. Het ter beschikking stellen is een verantwoordelijkheid voor de Opdrachtgever.

3.6 Controle preferente opnemers en metingen

Preferente opnemers zijn sensoren en metingen die de basis vormen voor het regelgedrag van een installatie. Het is belangrijk dat deze opnemers kloppen met werkelijke waarden voor een optimaal comfort en energieprestatie.

Bij de jaarlijkse controle dienen deze sensoren met waarden van gekalibreerde meetapparatuur worden vergeleken en eventueel opnieuw ingesteld.


4. Legionella

Legionella in tapwaterinstallaties is een risico voor de gezondheid van gebruikers. Om deze reden zijn er eisen gesteld aan de ontwerp en realisatie van (warm) tapwaterinstallaties. Vanuit de wetgeving is men verplicht om ongewenste opwarming van waterleidingen te voorkomen.

In de publicatie van ISSO ‘Hotspots in waterleidingen’ zijn richtlijnen opgenomen om hotspots in waterlei-dingen met risico op legionellavorming te voorkomen.

De belangrijkste richtlijnen in de utiliteit om ongewenste opwarming te voorkomen zijn de volgende:

⚫ Indien een waterleiding parallel aan een warme leiding (zoals cv-leiding) wordt gerealiseerd, dan dient de warme leiding niet onder de waterleiding aangebracht te worden, tenzij een ruime afstand (>1m) wordt aangehouden.

⚫ Een waterleiding dient niet bovenlangs worden gekruist.

⚫ In verlaagde plafonds dient de waterleiding zo laag mogelijk worden aangebracht, bij gesloten plafonds bij voorkeur met tussenschot.

⚫ Voor warme leidingen een aparte schacht creëren of een tussenschot met een hoge isolatiewaarde.

Voor ontwerpen realisatiewerkzaamheden is het van belang dat men hiervoor de laatste richtlijnen raadpleegt.


5. Componenten opwekking

5.1 Warmtepomp

Nummer SEL-lijst ⚫ 515101 ⚫ 515105

Algemene omschrijvingEen warmtepomp verwarmt en koelt gebouwen, en zorgt voor warm water. Het is een apparaat dat, door middel van thermodynamische processen, warmte bij lage temperatuur opneemt om die vervolgens op hoge temperatuur af te geven. Om de warmte van de bron te winnen, te transporteren en af te geven, is er een vloeistof (koudemiddel) en elektriciteit (of andere energiebron als aardgas of warmte) nodig. De technologie voor warmtepompen is niet nieuw; zoals een koelkast koelt, kan een warmtepomp verwarmen (en koelen) met buitenlucht.

Functionele werkingDe werking van energie-uitwisseling berust op de verdamping van een vloeistof in de verdamper door het vernevelen van de vloeistof waarbij verdam-pingswarmte aan de omgeving wordt onttrokken. De damp wordt in een compressor weer samengeperst en daarna vloeibaar gemaakt onder het vrijkomen van warmte in de condensor die via een warmtewisselaar aan de omgeving wordt afgegeven.

OnderhoudsfrequentieDe onderhoudsfrequentie is minimaal 1x per jaar. Uitzonderingen hierop zijn:

⚫ Installaties met een GWP van 50 tot 500 ton CO2-equivalent 1x per half jaar.

⚫ Installaties met een GWP van 500 ton CO2-equivalent of meer 1x per 3 maanden. Indien permanente lekdetectie aanwezig is, mag de verplichte lekdichtheidsbeoordeling gehalveerd worden naar 1x per 6 maanden.

⚫ Afwijkende voorschriften van de fabrikant. ⚫ Warmtepompen met veel draaiuren hebben

mogelijk een hogere onderhoudsfrequentie. ⚫ Belastende omgevingsfactoren (zoals vervuilde

omgeving).

Werkzaamheden technisch onderhoudVisuele controle

⚫ Controle aanwezigheid permanente lekdetectie (verplicht bij warmtepompsystemen met een koudemiddelinhoud van meer dan 500 ton CO2 -equivalent).

⚫ Controleren werking lekdetectie indien aanwezig en kalibreren/ijken apparatuur (eens per jaar).

⚫ Controle van het koelmedium op de juiste hoeveelheid vulling in het systeem en op lekdichtheid.

⚫ Controle van de temperatuur- en manometers op de juiste temperaturen en systeemdruk en bijafwijkingkalibrerenvolgensfabrieksspecifi-caties.

⚫ Controle van de drukschakelaars en beveiligings-apparatuur, op instelling en goede werking.

⚫ Controle van de appendages op lekkages en goede werking.

⚫ Controle van de (dampdichte) isolatie afwerking op beschadigingen, zonodig herstellen.

⚫ Controle van de unit-omkasting en ondersteu-ningsconstructie, op beschadigingen en corrosie, zo nodig herstellen.

⚫ Controle van de trillingdempers, op goede werking.

⚫ Controle van de unit op overmatige geluidpro-ductie en trillingen.

⚫ Reinigen van unitomkasting met een borstel. ⚫ Controle van de opstellingsruimte op voldoende

luchttoevoer en -afvoer conform de voorschrif-ten van de leverancier.

Technische en functionele controle ⚫ Controle van de (werk)schakelaars, op goede

werking en op mate van inbranden. ⚫ Nemen van veiligheidsmaatregelen t.b.v.

controles. ⚫ Controle van de bedrading en draadklemmen

en indien noodzakelijk natrekken. ⚫ Smeren van bewegende onderdelen volgens

fabrieksopgave. ⚫ Controle van de temperatuurregeling,

op instelling en goede werking. ⚫ Controle van carterverwarming en condensor-

drukregeling, op instelling en goede werking. ⚫ Controle van de conditie van de compressorolie

door middel van een oliezuurtest (indien nodig een oliemonster op een laboratorium laten analyseren).

⚫ Controle van de conditie van het koudemiddel door middel van een eenvoudige analyse.

⚫ Controle van het expansieventiel op goede werking.

⚫ Controle van de condensordrukregeling,


op instelling en goede werking. ⚫ Beproeven van de schakel,- signalering-

en beveiligingsapparatuur, incl. alarm doormeldingen.

⚫ Controle van de regelapparatuur op goede werking en zo nodig opnieuw instellen: - van de pressostaten, waterregelventiel en

expansieventiel. - van de functiecontrole overige regelappara-

tuur en signalering. - van het schakelgedrag van de compressor(en).

⚫ Controleopaanwezigheidvanfiltersinhetgekoeld watercircuit en het cv-circuit.

⚫ Controle van de draaiuren per compressor. ⚫ Uitvoeren van de noodzakelijke werkzaamheden

conform de F-gassen verordening, zie bijlage I.i. ⚫ EPBD keuring 1 x per 5 jaar (alleen verplicht

indien warmtepomp ook ingezet wordt voor koeling). Let op dat er sprake is van een gestaf-felde verplichting (12-44 kW, 44-270 kW, groter dan270kW)metperstaffeleenzwaarderkeuringsregime.

⚫ Alle keuringen en werkzaamheden beveiligingen e.d. conform de PED en met de voorgeschreven frequentie conform NEN-EN378 en bijlage I.iv.

Rapportage ⚫ Alle uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden

vermelden in aanwezige logboek met vermelding van de uitvoeringsdatum.

⚫ Tevens alle keuringen en inspectieresultaten ten behoeve van de F-gassenverordening rapporteren en vermelden in het logboek.

⚫ Gemeten waarden vermelden in het logboek met vermelding van de datum waarop de meting is uitgevoerd.

⚫ Uitdraai statusrapport servicesoftware leverancier.

Aandachtspunten ⚫ Belangrijke open aanmerkingen op de instal-

latie noteren in het logboek en melden bij de opdrachtgever.

⚫ Melding naar opdrachtgever bij: - Erg laag of hoog aantal draaiuren voor

de toepassing; - Veel starts en stops; - Aanpassing kloktijden of setpoints;

⚫ Letop:nareparatiecontrolevaneffectiviteit. ⚫ Aanvullende veiligheidsmaatregelen bij natuur-

lijke koudemiddelen.

5.2 Vrf-systeem

Nummer SEL-lijst ⚫ 551010 ⚫ 551020 ⚫ 551099

Algemene omschrijvingEen vrf-systeem is een apparaat dat door een mechanisch of thermisch gedreven compressor koude of warmte aan de binnenlucht afgeeft.

Bij een vrf-systeem zijn veelal meerdere binnendelen of warmtewisselaars gekoppeld aan een of meerdere buitendelen. Het binnendeel zorgt voor koeling of verwarming van de binnenlucht door het onttrekken of toevoegen van warmte aan de lucht. Het buiten-deel geeft deze onttrokken energie aan de omge-vingslucht.

Bij een vrf-systeem kan de energie tussen binnende-len onderling worden uitgewisseld, zodat warmte uit de ene ruimte hergebruikt kan worden in een andere ruimte.

Functionele werkingDe koelende werking berust op de verdamping van een vloeistof in de verdamper door het vernevelen van de vloeistof waarbij verdampingswarmte aan de omgeving wordt onttrokken in de verdampingswis-selaar in het binnen- of buitendeel. De damp wordt in een compressor weer samengeperst en daarna vloeibaar gemaakt onder het vrijkomen van warmte in de condensor die via een warmtewisselaar aan de omgeving wordt afgegeven in de condensor.

Bij een vrf-systeem kunnen binnendelen zowel als verdamper of als condensor fungeren.


⚫ Installaties met een GWP van 50 tot 500 ton CO2-equivalent 1x per half jaar.

⚫ Installaties met een GWP van meer dan 500 ton CO2-equivalent 1x per 3 maanden. Indien


permanente lekdetectie aanwezig is, mag de verplichte lekdichtheidsbeoordeling gehalveerd worden naar 1x per 6 maanden.

⚫ Afwijkende voorschriften van de fabrikant. ⚫ Systemen met veel draaiuren (MER/SER) hebben

mogelijk een hogere onderhoudsfrequentie. ⚫ Het periodiek chemische technisch reinigen

dient elk jaar plaats te vinden, het coaten ten minste elke 5 jaar (in 2020 en elke 5 jaar daarna). In vervuilende omgeving en omstandig-heden kan het noodzakelijk zijn om tussendoor extra te reinigen en te coaten. Een vuistregel hiervoor is: - Landelijke omgeving: ten minste elke 5 jaar. - Stedelijke omgeving, licht industriële omge-

ving: ten minste elke drie jaar (in 2020 en elke 3 jaar daarna).

- Zware industriële omgeving: ten minste elke 2 jaar (in 2020 en elke 2 jaar daarna).

- Nabijdekustenoffshore:1xperjaar.

Werkzaamheden technisch onderhoudVisuele controle buitendeel

⚫ Controle aanwezigheid permanente lekdetectie (verplicht bij warmtepompsystemen met een koudemiddelinhoud van meer dan 500 ton CO2 -equivalent).

⚫ Controle van de lagers van de ventilator en elektromotor op speling en smering.

⚫ Controle van de waaiers op aanlopen, onbalans en draairichting.

⚫ Controle van de appendages en aansluitingen op lekkages en goede werking.

⚫ Controle van de isolatie en afwerking op beschadigingen.

⚫ Controle van de unit-omkasting en ondersteu-ningsconstructie, op beschadigingen en corrosie.


⚫ Controle van de unit, op overmatige geluidproductie en trillingen.

⚫ Controle van de elektrische aansluiting en werkschakelaar.

⚫ Controle op noodzaak van chemisch reinigen/coaten (dit dient elke tenminste conform de genoemde onderhoudsfrequentie plaats te vinden) en hierover adviseren indien extra noodzakelijk.

⚫ Controle van de aansluiting op de potentiaalver-effening.

⚫ Controle van de aansluiting op de bliksembevei-liging (indien aanwezig).

Visuele controle per binnendeel ⚫ Controleren werking lekdetectie indien aanwezig

en kalibreren/ijken apparatuur (eens per jaar). ⚫ Controle van de lagers van de ventilator en

elektromotor op speling en smering. ⚫ Controle van de waaiers op aanlopen, onbalans

en draairichting. ⚫ Controle van de appendages en aansluitingen

op lekkages en goede werking. ⚫ Controle luchtzijdige aansluitingen op

lekdichtheid. ⚫ Controle van de isolatie en afwerking op

beschadigingen. ⚫ Controle van de unit, op overmatige

geluidproductie en trillingen. ⚫ Controle van de condensafvoer van het

binnendeel, incl. eventueel aanwezige pomp.

Werkzaamheden technisch en functioneel ⚫ Herstellen van geconstateerde gebreken. ⚫ Beschadigingen aan lamellen van warmtewisse-

laars herstellen (kammen) ⚫ Controle van de (werk)schakelaars, op goede

werking en visuele controle op inbranden. ⚫ Controle van de bedrading en draadklemmen en

indien noodzakelijk natrekken. ⚫ Controleer de koudemiddeldrukken en de daarbij

behorende temperatuur middels een onder-houdsprogramma/converter van de desbetref-fende leverancier. Let op bij invertercompresso-ren is het niet noodzakelijk om de werkdrukken te meten. Deze toerengeregelde compressoren houden het systeem op een constante druk bij elk toerental.

⚫ Controleer de werktemperaturen van de installatie m.b.v. een temperatuurmeter.

⚫ Controleer of de gemeten temperaturen en drukken overeenkomen met de waarden uit het service handboek. Een hulpmiddel hiervoor kan zijn de eerder gemaakte meetrapporten welke in het bij de installatie behorend logboek zijn opgeborgen (indien van toepassing).

⚫ Controleer de koudemiddelvulling van de installatie. Dit kan door meting van totale oververhitting en persgastemperatuur.

⚫ Controleer de totale installatie op lekdichtheid met een koudemiddeldetector en visueel op mogelijke lekkage (oliesporen, trillingen, corrosie, beschadigingen etc.).

⚫ Controle van de schakel,- signaleringen beveiligingsapparatuur, incl. alarm doormeldingen.


⚫ Controle van de drukschakelaars en beveiligings-apparatuur, op instelling en goede werking. Bijafwijkingkalibrerenvolgensfabrieksspecifi-caties.

⚫ Controle van de temperatuurregeling, op instelling en goede werking.

⚫ Controle van carterverwarming en condensor-drukregeling, op instelling en goede werking.

⚫ Controle van de conditie van de compressorolie door middel van een oliezuurtest (indien nodig een oliemonster op een laboratorium laten analyseren).

⚫ Controle van de conditie van het koudemiddel door middel van een eenvoudige analyse.

⚫ Controle van het expansieventiel op afdichting en goede werking

⚫ Chemisch technisch reinigen van lamellen zodat buitendeel warmte goed kwijt kan.

⚫ Corrosie consolideren met staalborstel en cor-rosiewerende verf.

⚫ Reinigen van de lamellen van de elementen van de binnenuits, nozzels, lekbak en condensafvoer met desinfecterend middel.

⚫ Droogreinigenc.q.vervangenvanluchtfiltersbinnendeel.

⚫ Smeren van bewegende onderdelen. ⚫ Controle van de draaiuren per compressor. ⚫ Controle werking en deugdelijke bevestiging van

sensoren; ⚫ Controle werking bediening. ⚫ Bij binnendeel:

- Controle elektronisch expansieventiel door middel van oververhitting middels een onder-houdsprogramma/converter van de desbetref-fende leverancier.

- Controle werking ventilator middels meten stroomsterkte binnenunit.

⚫ EPBD keuring 1 x per 5 jaar (alleen verplicht indien warmtepomp ook ingezet wordt voor koeling). Let op dat er sprake is van een gestaf-felde verplichting (12-44 kW, 44-270 kW, groter dan270kW)metperstaffeleenzwaarderkeuringsregime.

⚫ Indien van toepassing alle keuringen en werk-zaamheden, beveiligingen en dergelijke conform de PED en met de voorgeschreven frequentie. Herkeuring Warenwetbesluit Drukapparatuur (WBDA) volgens Gebruiksfase (1e herkeuring 4 jaar na ingebruikname en vervolgens na 6 jaar).

Werkzaamheden chemisch technisch reinigen en coatenIndien gereinigd en gecoat moet worden (zie onderhoudsfrequentie) dan dienen de volgende werkzaamheden te worden uitgevoerd:

⚫ Uitschakelen van de installatie middels werk-schakelaar.

⚫ Verzamelen en afvoeren van grove vervuiling nabij en in de installatie.

⚫ Demonteren ventilatiebeschermkorf. ⚫ Herstellen van kleine beschadigingen aan de

lamellen door middel van kammen en richten. ⚫ Chemisch reinigen van in- en uittredelamellen,

wisselaars, constructie en beschermkorf door middel van een daarvoor geschikt reinigingsmid-del.

⚫ Reinigen met een hogedrukreiniger met in acht-neming van de juiste afstand ter voorkoming van beschadiging.

⚫ Verwijderen en afvoeren van spoelwater. ⚫ Aanbrengen van een coating op de lamellen. De

coating dient de volgende eigenschappen te hebben: - Slijtvaste watergedragen 2 componenten

harder (geen zachte coating); - Laag energieverlies van maximaal 2%; - Garantie ten minste 3 jaar;

⚫ Monteren ventilatiebeschermkorf. ⚫ In bedrijf nemen installatie.

Meten ⚫ Beoordelen van de koudemiddelvulling aan de

hand van metingen. ⚫ Meten van de werktemperaturen van de instal-

latie. ⚫ Controle of gemeten temperaturen en drukken

overeenkomen met de waarden uit de inbe-drijfstelrapportage / servicehandboek.

Overige werkzaamheden ⚫ Herstel van geconstateerde gebreken bij

de controles. ⚫ Meten:

- Meten van de koudemiddelvulling van de installatie conform de voorschriften van de fabrikant.

- Meten van de werktemperaturen van de installatie.

- Controle of gemeten temperaturen en druk-ken overeenkomen met de waarden uit de inbedrijfstelrapportage / servicehandboek.





Aandachtspunten ⚫ Belangrijke open aanmerkingen op de

installatie noteren in het logboek en melden

bij de opdrachtgever. ⚫ Melding naar opdrachtgever bij:

- erg laag of hoog aantal draaiuren voor de toepassing;

- veel starts en stops; - aanpassing kloktijden of setpoints.


⚫ Letop:nareparatiecontrolevaneffectiviteitconform F-gassen regeling.

5.3 Warmtepompen met natuurlijke koudemiddelen

Natuurlijke koudemiddelenNatuurlijke koudemiddelen zijn energiedragers die zich onderscheiden van HFK’s doordat ze minder schadelijk zijn voor het milieu. Ze onderscheiden zich daarmee van de koudemiddelen die bekend staan als gefluoreerdebroeikasgassenenozonlaag-afbrekendestoffen(i.e.synthetischekoudemiddelen).

Binnen de koeltechnische sector geldt voor installa-ties die zijn gevuld met natuurlijke koudemiddelen(ammoniak,kooldioxideenkoolwaterstoffen)eenwettelijk verplichte jaarlijkse inspectie op veiligheid. Deze inspectie dient te worden uitgevoerd door een gecertificeerdpersoon.Waaraandezeinspectieendegecertificeerdepersoonmoetenvoldoenisvastgelegdin de PGS13 (ammoniak), de NPR7601 (kooldioxide) en deNPR7600(koolwaterstoffen).

Voor wat betreft de toepassing van koolwaterstof-fen en andere (mild) brandbare koudemiddelen zijn er Europese richtlijnen voor explosieveiligheid. Deze richtlijnen vormen de basis van de NPR7600.

De jaarlijkse verplichte controle op veilig functione-ren van warmtepompen gevuld met natuurlijke kou-demiddelenisonderhevigaaneenstaffeldievarieertper koudemiddel. Voor warmtepompen die zijn gevuld met NH3, CO2 en koolwaterstof geldt (afhankelijk van de hoeveelheid koudemiddel) een jaarlijkse keurings-plicht. Deze geldt voor:

⚫ Warmtepompen met een koudemiddelinhoud van ten minste 10 kg CO2

⚫ Warmtepompen met een inhoud van ten minste 5kgkoolwaterstoffen.

⚫ Warmtepompen met een inhoud van ten minste 10 kg en ten hoogste 1.500 kg ammoniak.

5.3.1 Werkzaamheden bij ammoniak als koudemiddel

Visuele controle ⚫ Controle van het koelmedium op de juiste

hoeveelheid vulling in het systeem en op de lekdichtheid volgens de PGS13.

⚫ Controle van de temperatuur- en manometers op de juiste temperaturen en systeemdruk, en zo nodigkalibrerenvolgensfabrieksspecificaties.

⚫ Controle van de drukschakelaars en beveiligings-apparatuur, op instelling en goede werking.

⚫ Controle van de appendages op lekkages en goede werking.

⚫ Controle van de (dampdichte) isolatie afwerking op beschadigingen, zonodig herstellen.

⚫ Controle van de unit-omkasting en ondersteu-ningsconstructie, op beschadigingen en corrosie, zo nodig herstellen.


⚫ Controle van de unit op overmatige geluidproductie en trillingen.

⚫ Droog reinigen van unitomkasting door middel van een borstel.

⚫ Controle van de opstellingsruimte op voldoende luchttoevoer en -afvoer.

⚫ Controle van aanwezige PBM’s. ⚫ Controle op corrosie.

Technische en functionele controle ⚫ Controle van de (werk)schakelaars, op goede

werking en op mate van inbranden. ⚫ Controle van bedrading en draadklemmen en

indien noodzakelijk natrekken.


⚫ Controle op vervuilingsgraad condensor en eventueel reinigen met borstel en lamellenkam (geen technisch reinigen).

⚫ Controle ventilator en indien noodzakelijk lagers smeren.

⚫ Controle op draaiuren van de compressor ⚫ Controle van de conditie van de compressorolie

door middel van een oliezuurtest (indien nodig een oliemonster op een laboratorium laten analyseren).

⚫ Controle van de condenswaterpomp (indien aanwezig)

⚫ Controle van de koudemiddelconditie door middel van eenvoudige analyse (indien noodzakelijk geacht).

⚫ Nemen van veiligheidsmaatregelen t.b.v. controles.

⚫ Controle van de temperatuurregeling, op instelling en goede werking.

⚫ Controle van carterverwarming en condensor-drukregeling, op instelling en goede werking.

⚫ Controle van het expansieventiel op goede werking.

⚫ Controle van de condensordrukregeling, op instelling en goede werking.

⚫ Beproeven van de schakel,- signaleringen be-veiligingsapparatuur, incl. alarm doormeldingen.

⚫ Controle van de regelapparatuur op goede werking en zo nodig opnieuw instellen van: - de pressostaten, waterregelventiel en

expansieventiel. - de functiecontrole overige regelapparatuur

en signalering ⚫ EPDB keuring 1 x per 5 jaar. ⚫ PGS13 keuring 1 x per 5 jaar. Waaronder

het jaarlijks keuren en testen van de NH3 detectie (indien warmtepomp met een natuurlijk koudemiddel).

⚫ Alle keuringen en werkzaamheden beveiligingen e.d. conform de PED en met de voorgeschreven frequentie. WBDA herkeuring volgens Gebruiks-fase (1e herkeuring 4 jaar na ingebruikname en vervolgens na 6 jaar).

⚫ Controle op de voorzorgsmaatregelen om bevriezing van water in de systeemonderdelen te voorkomen.

⚫ Check gegevens van de te waarschuwen partijen in geval van calamiteiten.

⚫ Controle noodstopprocedures. ⚫ Controle alarmsysteem (en indien aanwezig

van de automatische doormeldingen). ⚫ Controle noodventilatie.

⚫ Controle op de maximaal toegestane drukken. ⚫ Verwijzing naar beschermende maatregelen,

eerste hulp voorzieningen en procedures bij calamiteiten zoals, lekkage, brand en explosies.

⚫ Procedures bij gasalarm. ⚫ Indien van toepassing evacuatieprocedures

publiek en procedures ter waarschuwing derde partijen.

⚫ Windzak- of –vaan dient op of nabij een warm-tepompinstallatie met een ammoniakinhoud van meer dan 5000 kg te zijn aangebracht waarmee in geval van een lekkage van ammoniak de rich-ting kan worden bepaald waarin de vrijkomende ammoniakwolk zich zal verspreiden.

⚫ EN1316 Warmtestraling bij brand. Bij het in brand geraken van een brandbaar object in de omgeving van een ammoniakhoudende installa-ties, wordt aangenomen dat voor de berekening van de afblaascapaciteit van veiligheden met als uitgangspunt de maximaal toelaatbare warmte-stralingsintensiteit op deze installatie 10kW/m2 bedraagt.

⚫ Controle op de inblokvoorzieningen om systeem-componenten, zoals vloeistofvaten, accumula-toren en badverdampers af te kunnen sluiten (vereist bij > 50 kg ammoniak per systeem).



⚫ Tevens alle keuringen en inspectieresultaten ten behoeve van de PGS13 en EPBD-keuring.





⚫ Melding naar opdrachtgever bij: - erg laag of hoog aantal draaiuren voor de

toepassing; - veel starts en stops; - Aanpassing kloktijden of setpoints;

⚫ Letop:nareparatiecontrolevaneffectiviteit. ⚫ Veiligheidsmaatregelen natuurlijke koudemiddelen:

De volgende persoonlijke beschermingsmiddelen moeten voor noodgevallen beschikbaar zijn:


- maskers (ademhalingsbescherming); - EHBO-middelen; - maskermetfilterpatroon(volgelaatsmasker)

of een ‘self-contained breathing apparatus’. - Voor de snelle behandeling van oog- en

huidverwondingen moeten de volgende voor-zieningen aanwezig zijn: bij meer dan 2,5 kg ammoniak:eenoogwasflesofoogdouche,bijmeer dan 1000 kg ammoniak: een lichaams-douche.

5.5 Zonneboiler

Nummer SEL-lijst ⚫ 515200

Algemene omschrijvingEen zonneboiler is een toestel waarmee door mid-del van omgevings- en zonnewarmte energie wordt opgewekt voor warm water of warm tapwater. In de collector wordt deze energie omgezet in warmte. De warmte wordt opgeslagen in een boilervat.


⚫ Afwijkende voorschriften van de fabrikant. ⚫ Inwendigereinigingbuffervateensper2jaar.


⚫ Controle collectoren op juiste bevestiging. ⚫ Controle op isolatie leidingen. ⚫ Controle op bescherming isolatie

(met bijvoorbeeld stucco mantel). ⚫ Controle op lekkage en corrosie aansluitingen en

verbindingen collectoren, appendages en boiler. ⚫ Controle op afwerking isolatie in de buitenlucht

op aanwezigheid en beschadiging.

Technische controle ⚫ Veiligheidsmaatregelen ⚫ Controle vulling en eventueel percentage glycol

in het medium. ⚫ Controle pompregeling. ⚫ Controle veiligheidsvoorzieningen. ⚫ Controle ontluchting installatie. ⚫ Controle op bedrading en klemmen elektrische

aansluitingen en sensoren. ⚫ Controle van sensoren op correcte werking. ⚫ Inwendig reinigen, sediment verwijderen en ont-

kalken voorraadvat (zie onderhoudsfrequentie). Vernieuwen pakkingen.

⚫ Controle anode en zo nodig vervangen (diameter minimaal 60% van oorspronkelijke diameter).

⚫ Controle leidingverloop collector(en). ⚫ Controle afschot leidingwerk indien leegloop-

voorziening. ⚫ Controle expansievoorziening indien aanwezig.

Werkzaamheden ⚫ Herstel van geconstateerde gebreken

bij de controles. ⚫ Reinigen ⚫ Meten



⚫ De gemeten waarden vermelden in het logboek met vermelding van de datum waarop de meting is uitgevoerd.

5.6 Gasgestookte ketel

Nummer SEL-lijst ⚫ 512100 ⚫ 512200 ⚫ 512300

Algemene omschrijvingEen gasgestookte ketel is een toestel waarmee door middel van een brander (aard)gas wordt verbrand. Deze warmte wordt opgenomen in een warmtewisse-

laar, waardoor deze benut kan worden in een circuit met een medium (veelal water).

Voor het verbrandingsproces is verbrandingslucht benodigd. Deze wordt van buiten betrokken (bij oudere toestellen komt de verbrandingslucht in sommige gevallen uit de stookruimte. De rookgassen worden afgevoerd naar buiten.



⚫ Afwijkende voorschriften van de fabrikant.

Conform het Activiteitenbesluit milieubeheer die bij gasgestookte cv-ketels met een vermogen van >100kW of voor in een stookruimte opgestelde gas-gestookte cv-ketels met een gezamenlijk vermogen van >100kW dient minimaal 1x per 4 jaar periodiek een inspectie te worden uitgevoerd door een SCIOS gecertificeerdbedrijf.ZieookbijlageI.vi.

Werkzaamheden technisch onderhoud

Visuele controle ⚫ Controle van de aansluitingen en verbindingen

op lekkages en goede werking. ⚫ Controle van de isolatie en afwerking op

beschadigingen. ⚫ Controle van de omkasting en ondersteunings-

constructie, op beschadigingen en corrosie. ⚫ Controle van de trillingdempers, op goede

werking. ⚫ Controle van de unit, op overmatige

geluidproductie en trillingen. ⚫ Controle van de elektrische aansluiting

en werkschakelaar. ⚫ Controle op noodzaak van chemisch reinigen/

coaten (dit dient elke tenminste conform de ge-noemde onderhoudsfrequentie plaats te vinden) en hierover adviseren indien extra noodzakelijk.

⚫ Controle van de aansluiting op de potentiaalver-effening.

Technische controle ⚫ Veiligheidsmaatregelen ⚫ Meting gasvoordruk dynamisch en statisch

verschil. ⚫ Controle rookgasafvoer en luchttoevoer:

- Condensafvoer controleren op goede werking. - Afschot horizontale delen - Uitmondingen zonder risico op kortsluiting

met ventilatieluchttoevoer. ⚫ Controlevanfiltersenzeefinverbrandings-

luchttoevoer indien aanwezig. ⚫ Controle bereikbaarheid opening rookgas-

metingen.

⚫ Controle O2 en/of CO2 en CO volgens de opgave van de fabrikant.

⚫ Controle brander en warmtewisselaar volgens de opgave van de fabrikant.

⚫ Meting debiet over het toestel. ⚫ Waterflowaandeopwekkerzijdeendeafname-

zijde van de open verdeler in balans? ⚫ Controlepositiefiltersenontluchters. ⚫ Controle positie expansievoorziening. ⚫ Meting waterkwaliteit. ⚫ Controle extra beveiliging veiligheidsventiel

conform NEN3028. ⚫ Controle werking aansturing vanuit regeltech-

niek (0 -10 V signaal setpoint- of vermogens-sturing).

⚫ Controle of afgeschermde kabel is toegepast voor sturingen en signaleringen.

⚫ Controle regeling en instellingen.


bij de controles. ⚫ Vervangen van losgenomen pakkingen. ⚫ Benodigde keuringen. ⚫ Reinigen ⚫ Meten



⚫ Indien functioneel onderhoud uitgevoerd is, de gemeten waarden vermelden in het logboek met vermelding van de datum waarop de meting is uitgevoerd.



⚫ Melding naar opdrachtgever bij: - Erg laag of hoog aantal draaiuren voor

de toepassing; - Veel starts en stops; - Aanpassing kloktijden of setpoints;

⚫ Letop:nareparatiecontrolevaneffectiviteit.


5.7 Direct gestookte gasboiler


Algemene omschrijvingEen direct gestookte gasboiler is een toestel waarbij door middel van een gasbrander (tap)water direct wordt verwarmd in het voorraadvat. Het toestel is voorzien van een verbrandingsluchttoevoer en rook-gasafvoer.




⚫ Controle op corrosie en lekkages van aansluitingen, nippels en toestel.

⚫ Controle van temperatuur(verloop) van warm watervoorraad in relatie tot legionellabeheersing.

⚫ Controle van de (ingestelde) temperatuur en de regelen maximaalthermostaat en afstellen op de vereiste temperatuur.

⚫ Controle correcte werking van de inlaatcombinatie.

⚫ Controle of de afvoer via een onderbroken verbinding is aangesloten op de vuilwaterafvoer, waarbij deze niet in contact komt met de afvoer.

Technische en functionele controle ⚫ Veiligheidsmaatregelen ⚫ Testen van de veiligheidsvoorzieningen ⚫ Testen volgens methode waterwerkbladen

WB1.4G ⚫ Controle van de bijbehorende terugstroombe-

veiliging. ⚫ Controle van de beluchter (indien aanwezig). ⚫ Controle op bedrading en klemmen elektrische

aansluitingen en sensoren. ⚫ Controle van opwarmcyclus. ⚫ Controle instellingen (energiebesparing).

⚫ Controle van branderdruk en voordruk, ⚫ Controle bevestiging en dichtheid rookgasaf-

voersysteem. ⚫ Controle drukverschil warmtewisselaar, indien

nodig reinigen van warmtewisselaar. ⚫ Reinigen van brander en warmtewisselaar. ⚫ Controleopaansluitingpotentiaalvereffening. ⚫ Controle van sensoren op correcte werking. ⚫ Stel de branderparameters in op de juiste

waarde aan de hand van meting op vollast en op deellast (O2 en/of CO2 en CO).

⚫ Inwendig reinigen en ontkalken voorraadvat (zie onderhoudsfrequentie). Vernieuwen pakkingen.

⚫ Controle anode en zo nodig vervangen (diameter minimaal 60% van oorspronkelijke diameter).

⚫ Reinigen van condensafvoeren en sifon. ⚫ Rapportage en werkzaamheden volgens

de waterwerkbladen WB1.4G


bij de controles. ⚫ Reinigen en eventueel ontkalken ⚫ Meten






⚫ Melding naar opdrachtgever bij: - Hoog ingestelde boilertemperatuur. - Afwijkende temperaturen ten opzichte van

instelling; - Afwijkende vraagpatronen;



5.8 Indirect gestookte boiler


Algemene omschrijvingEen indirect gestookte boiler is een voorraadvat met een scheidingswarmtewisselaar, waarbij de warmte indirect wordt opgewekt door een extern toestel of installatie.

Bij het tappen van warm water wordt koud water in het toestel gelaten. De warmtewisselaar zorgt voor geleidelijke opwarming (opladen) van het voorraadvat.


⚫ Afwijkende voorschriften van de fabrikant. ⚫ Reinigen en ontkalken eens per 2 jaar?


⚫ Controle op corrosie en lekkages van aansluitingen, nippels en toestel.

⚫ Controle van temperatuur(verloop) van warm watervoorraad in relatie tot legionellabeheersing.

⚫ Controle van de (ingestelde) temperatuur en de regelen maximaalthermostaat en afstellen op de vereiste temperatuur.

⚫ Op zichtbare afwijkingen;

Technische en functionele controle ⚫ Testen van de veiligheidsvoorzieningen. ⚫ Controle correcte werking van de inlaat-

combinatie. ⚫ Testen volgens methode waterwerkbladen

WB1.4G ⚫ Controle van de bijbehorende terugstroombe-

veiliging. ⚫ Controle van de beluchter (indien aanwezig).

⚫ De beproevingen en bevindingen moeten in het legionella logboek worden vastgelegd.

⚫ In het inspectierapport worden eveneens noodzakelijke vervolgactiviteiten aangegeven.

⚫ Deze aanvullende activiteiten worden apart en in overleg met eindgebruiker en onderhouds-partij opgedragen.

⚫ Controleopaansluitingpotentiaalvereffening. ⚫ Inwendig reinigen en ontkalken voorraadvat (zie

onderhoudsfrequentie). Vernieuwen pakkingen. ⚫ Controle anode en zo nodig vervangen (diameter

minimaal 60% van oorspronkelijke diameter). ⚫ Controle expansievoorziening indien aanwezig. ⚫ Rapportage en werkzaamheden tevens volgens

de waterwerkbladen WB1.4G


bij de controles. ⚫ Reinigen en eventueel ontkalken ⚫ Meten






⚫ Melding naar opdrachtgever bij: - Hoog ingestelde boilertemperatuur. - Afwijkende temperaturen ten opzichte

van instelling; - Afwijkende vraagpatronen;


5.9 Warmtewisselaar


Algemene omschrijvingEen warmtewisselaar is een installatiecomponent waarbij warmte drukgescheiden kan worden

overgerdagen van het ene medium naar het andere medium. De wisselaar bestaat bij een platenwisselaar uit platen waarbij aan de beide zijden de verschillende media stromen. Dit betreft ook oplaadboilers met ingebouwde warmtewisselaar.


Functionele werkingDoor het ene medium langs het andere medium te laten stromen wordt energie overgedragen.




⚫ Controle van de temperatuur- en drukverschillen over het primaire en secundaire medium.

⚫ Controle van de algehele staat op beschadigingen en lekkages.

⚫ Controle op lekkages van de aangesloten leidingen.

⚫ Controle pakkingen.

Technische en functionele controle ⚫ Verwijderen van corrosie en bijwerken met

corrosiewerende verf. ⚫ Controle op goede werking. ⚫ Controleren van de waterdebieten indien

mogelijk. ⚫ Natrekken kopbouten en trekstangen: let op,

het te ver aantrekken van bouten kan leiden tot schade en lekkage. Informeer bij de fabrikant

voor de exacte maat waarop de bouten gesteld moeten worden.

⚫ Metingen van temperaturen op basis van inbedrijfstelgegevens.


bij de controles. ⚫ Reinigen

- Wisselaars zonder pakkingen reinigen middels spoelen met een chemisch reinigingsmiddel in overleg met de fabrikant.

- Wisselaars met pakkingen alleen laten reinigen door fabrikant of gespecialiseerd bedrijf. Bij reinigen dienen de pakkingen te worden vervangen. Aanbevolen wordt om bij niet-vervuilende media ten minste eens per 10 jaar te reinigen.

⚫ Meten van temperaturen aan de primaire en secundaire zijde.




5.10 Energieopslag in de bodem

Nummer SEL-lijst ⚫ 515400 ⚫ 552093 ⚫ 552094 ⚫ 552095

Algemene omschrijvingEnergieopslag in de bodem is een methode om warm-te of koude ondergronds in watervoerende lagen op te slaan. Bij utiliteitsgebouwen betreft het veelal een open grondwatersysteem.

Middels een bron wordt het grondwater onttrok-ken, waarbij middels een warmtewisselaar de energie wordt uitgewisseld. Vervolgens wordt het grondwa-terweergeïnfiltreerdinhetwatervoerendepakketinde bodem.

OnderhoudsfrequentieDe onderhoudsfrequentie dient te zijn vastgelegd conform de BRL 6000-21 waarin normen en protocol-

len staan met betrekking tot het ontwerpen, installeren en beheren van het bovengrondse deel van een bodemenergiesysteem. Voor het onder-grondse deel dient BRL SIKB 11000 en protocol 11001 te worden gehanteerd waarin normen en protocollen staan met betrekking tot het ontwerpen, installeren en beheren van het ondergrondse deel van een bodemenergiesysteem.

Werkzaamheden technisch onderhoudHet beheer (en onderhoud) van energieopslag in de bodem is gereguleerd in de Regeling Bodemkwaliteit. Hierin wordt de BRL6000-21 aangewezen als instrumentvoorcertificeringvanbedrijvenen personen. Onderhoud aan dergelijke systemen is alleentoegestaandooreengecertificeerdbedrijf conform deze BRL.

In deze beoordelingsrichtlijnen worden eisen gesteld aan de benodigde onderhoudswerkzaamheden en rapportage.


Ten minste de volgende werkzaamheden dienen plaats te vinden:

⚫ Beoordeling van het bodemenergiesysteem; ⚫ Bijstellen van een beheerplan; ⚫ Beheren van de opslag of onttrekking van

warmte/koude in de bodem; ⚫ Registratie van gegevens zoals publiekrechtelijk

voorgeschreven; ⚫ Uitvoeren van onderhoud en reparaties (aan

het onder- en bovengrondse deel); ⚫ Bijhouden van een logboek; ⚫ Zorgdragen voor actuele revisiegegevens; ⚫ Monitoren van energiestromen (registratie

energiemetingen); ⚫ Evalueren van de werking van het bodemener-

giesysteem; ⚫ Adviseren van de opdrachtgever over mogelijke

optimalisaties van de werking van het bodem-energiesysteem.

Voor het ondergrondse deel zijn onderhoudswerk-zaamheden alleen toegestaan indien het bedrijf ook isgecertificeerdconformBRLSIKB11000scope4.

RapportageRapportages conform de BRL6000-21 (zievoornadereeisendebetreffendeBRL):

⚫ Beheerplan, inclusief het beheersen van de opslag van warmte/koude in de bodem;

⚫ Monitoren van energiegegevens; ⚫ Benodigde registratie van gegevens zoals

vastgelegd in vergunning of publiekrechtelijke documenten.

⚫ Logboek met daarin het uitgevoerde onderhoud en reparaties.



⚫ Voorwaarden vergunningsverlening. ⚫ Melding naar opdrachtgever bij:

- erg laag of hoog aantal draaiuren voor de toepassing;

- veel starts en stops; - onbalans; - overschrijding van temperaturen, debieten - overschrijding energiehoeveelheden,

verplaatste hoeveelheden grondwater.


6. Componenten distributie

6.1 Verdeler


Algemene omschrijvingEen verdeler is een passief onderdeel in het distri-butiesysteem. Door een lage mediumsnelheid in een verdeler is de onderlinge invloed op temperatuur en druk van de gebuikersgroepen zo minimaal mogelijk.




⚫ Controle van de verdeler op lekkage. ⚫ Controle van de verdeler op ontbrekende, be-

schadigde of loszittende thermische isolatie. ⚫ Controle van de verdeler op corrosie.

Technische en functionele controle ⚫ Corrosie consolideren met staalborstel en

corrosiewerende verf. ⚫ Controle van de pakkingen. ⚫ Zonodig bouten natrekken. ⚫ Controle van de ontluchters op goede werking. ⚫ Installatie ontluchten. ⚫ Herstellen van ontbrekende, beschadigde en

loszittende isolatie.

⚫ Controle van regeling (integraal m.b.t. alle pompgroepen): - Temperaturen; - Drukken; - Debieten over de verschillende groepen. - Werkingen regelkringen van de groepen. - Indien open verdeler: controle of debieten

aan primaire en secundaire zijde in balans zijn.

Werkzaamheden ⚫ Herstel van geconstateerde gebreken. ⚫ Reinigen van lekkagesporen. ⚫ Meten

- Temperaturen cv-water aanvoer, cv-water retour

- Temperaturen per groep.




Aandachtspunten ⚫ Melding bij opdrachtgever indien corrosie

met schade.

6.2 Buffervat


Algemene omschrijvingEenbuffervatiseenpassiefonderdeelinhetopwek-of distributiesysteem. Het wordt veelal ingezet om de systeeminhoud te vergroten of als onderdeel om de inbedrijftijd van een warmteopwekker te vergro-ten (verminderen schakelingen in deellast), veelal bij een warmtepomp.

Functionele werkingEenbuffervatkanparallelwordeningezetaandewarmteopwekking als oplaadvoorziening voor warmte indeellast.Eenbuffervatkaninseriezijngeschakeld

om systeeminhoud te vergroten, dit betreft meestal een gekoeld water systeem.




⚫ Controlevanhetbufferoplekkage. ⚫ Controlevanhetbufferopontbrekende,

beschadigde of loszittende isolatie. ⚫ Controlevanhetbufferopcorrosie.


Technische en functionele controle ⚫ Corrosie consolideren met staalborstel en

corrosiewerende verf. ⚫ Herstellen van ontbrekende, beschadigde en

loszittende isolatie. ⚫ Ontluchtenvanbuffervat. ⚫ Indienbuffervatvoorzienisvaneenaftapkraan:

controle op afzetting en bezinksel in het vat. ⚫ Controleopaansluitingpotentiaalvereffening.


bij de controles.

⚫ Reinigen ⚫ Meten




Aandachtspunten ⚫ Melding bij opdrachtgever indien corrosie met

schade.

6.3 Pomp


Algemene omschrijvingEen pomp is een apparaat om een medium te verplaat-sen, zodat dit als energiedrager gebruikt kan worden.




⚫ Controle op overmatige geluidsproductie en trillingen.

⚫ Controle op in lijn staan van de aandrijvende en aangedreven as (bij fundatiepomp).

⚫ Controle op corrosievorming, beschadiging en lekkages.

⚫ Controle van de conditie en aanhechting van de isolatie (indien aanwezig).

Technische en functionele controle ⚫ Controleren op lagerslijtage. ⚫ Controleren op elektrische aansluitingen en

bekabeling. ⚫ Controleren op lekkage. ⚫ Controleren van de pakkingen. ⚫ Uitwendig reinigen. ⚫ Smeren van alle daarvoor in aanmerking

komende onderdelen. ⚫ Controleren van de schakel-, signalerings-

en beveiligingsapparatuur, incl. alarm

doormeldingen. ⚫ Metingen, keuringen op basis van inbedrijfstel-

gegevens. ⚫ Bij in-line circulatiepomp: controleren van

de stopbus, zo nodig pakking vervangen. ⚫ Bij fundatiepomp:

- Controleren van de sealafdichting en pakkingen.

- Controleren van de koppelingen. - Uitlijnen van de pomp/motor. - Controleren van oliepeil, zo nodig bijvullen

of vervangen. - Controleren lekwaterafvoer. - Controleren van de pers/zuigdruk.

⚫ Controle op goede werking aan de hand van de pompinstellingen zoals opgesteld tijdens de inbedrijfstelling.






Aandachtspunten ⚫ Melding bij opdrachtgever indien corrosie met

schade, afwijkende metingen.


6.4 Appendages

Nummer SEL-lijst ⚫ 561030 ⚫ 561040 ⚫ 561060

Algemene omschrijvingDe volgende appendages vallen hieronder.

⚫ Luchtafscheider/ontgasser ⚫ Vuilafscheider/filter ⚫ Veiligheidsventiel ⚫ Regelklep (drieweg, tweeweg, zesweg) ⚫ Handafsluiters ⚫ Inregelafsluiters ⚫ Terugslagklep

Functionele werkingDe functionele werking is als volgt.

⚫ Luchtafscheider: een luchtafscheider zorgt voor het scheiden van medium en lucht, waarbij de installatie veelal automatisch wordt ontlucht.

⚫ Vuilafscheider/filter:eenvuilfilterzorgtvoorhet scheiden van het vuil in het medium zodat het leidingstelsel vrij blijft van vervuiling.

⚫ Veiligheidsventiel: bij een te hoge druk opent het veiligheidsventiel om de druk in het systeem of leidingdeel te verlagen.

⚫ Regelklep (drieweg, tweeweg, zesweg): een regelklep regelt een temperatuur of debiet in een leidingsysteem.

⚫ Handafsluiter: handafsluiters worden gebruikt voor het afsluiten van een leidingdeel ten behoeve van onderhoud of vervanging aan een leidingdeel of component.

⚫ Inregelafsluiter: inregelafsluiters worden toegepast om het debiet over een component of groep in te regelen.

⚫ Terugslagklep: een terugslagklep voorkomt het terugstromen van een medium in een leidingdeel.



Werkzaamheden technisch onderhoudVisuele controle algemeen

⚫ Controle op lekkage en corrosievorming op aan-sluitingen en in de installatie. Zo nodig bouten natrekken.

⚫ Controle op juiste isolatie.

Technische en functionele controle algemeen ⚫ Controle of component is gemonteerd volgens

montagevoorschrift. ⚫ Controle op correcte bevestiging. ⚫ Verwijderen van corrosie en bijwerken

met corrosiewerende verf. ⚫ Kalkafzetting verwijderen. ⚫ Smeren en gangbaar houden vul- en aftapkranen. ⚫ Controle, gangbaar houden en smeren van

drukregelaars en overstortventielen. ⚫ Uitvoeren van onderhoudsvoorschriften

fabrikant.

Specifieke technische en functionele controle luchtafscheider

⚫ Controle of de vlotterontluchter functioneert. ⚫ Openen spuikraan en verwijderen drijvend vuil.

Specifieke technische en functionele controle vuilafscheider/vuilfilter

⚫ Blokkeer de medium toe- en afvoer van de installatie.

⚫ Tap de inhoud van het apparaat af. ⚫ Leegdeinhoudvanhetfilterenmaakhetfilter

en de afscheider inwendig schoon. ⚫ Herstel de aanvoer en retour van het apparaat

ten behoeve van inbedrijfname.

Specifieke technische en functionele controle regelklep

⚫ Smeren en gangbaar houden van regelafsluiter. ⚫ Controleren van de spindel en spindelafdichting,

zo nodig herstellen. ⚫ Controle van regeling en goede werking.

Specifieke technische en functionele controle handafsluiter

⚫ Controle op werking afsluiter door bediening. ⚫ Controleren klepblad / afsluiter op lekkage. ⚫ Smeren en gangbaar houden van de afsluiter. ⚫ Controleren van de spindel en spindelafdichting,

zo nodig herstellen. ⚫ Eventueel inwendig reinigen. ⚫ Terugzettenindeaangetroffenstand.

Specifieke technische en functionele controle inregelafsluiter

⚫ Controle op werking afsluiter door bediening. ⚫ Controleren membraan op lekkage. ⚫ Smeren en gangbaar houden van de afsluiter. ⚫ Controleren van de spindel en spindelafdichting,


zo nodig herstellen. ⚫ Controle van borging/ blokkeerinrichting van

inregelafsluiter. ⚫ Controle op juiste instelling aan de hand van

inregelrapportage.

Specifieke technische en functionele controle terugslagklep

⚫ Controle op montage juiste stromingsrichting. ⚫ Controle werking door openen controlemechaniek.

Specifieke technische en functionele controle inlaatcombinatie

⚫ Controle op juiste montage. ⚫ Gangbaar houden van de afsluiters. ⚫ Controle werking door openen controlemecha-

niek overstortventiel.

⚫ Controle werking inlaatventiel.

Werkzaamheden ⚫ Herstel lekkages. ⚫ Herstel sporen van lekkages. ⚫ Herstel van geconstateerde gebreken





6.5 Suppletie- en expansievoorziening


Algemene omschrijvingEen suppletievoorziening is een installatie die zorgt voor het gecontroleerd bijvullen van een medium in de installatie voor het op druk houden van de installatie. Veelal is een suppletievoorziening gecombineerd met een voorziening voor expansie en het op kwaliteit houdenvanhetmedium(ontgassing,vuilfilter,etc).

Een expansievoorziening zorgt voor het op een juiste werkdruk houden van het medium. In grotere installaties wordt dit veelal gedaan middels een expansie-automaat, waarbij de druk automatisch wordt geregeld middels een pomp of compressor.




⚫ Controle op lekkage en corrosie. ⚫ Controle op aanwezigheid van afsluiters en

aftapkranen. ⚫ Controle op afwezigheid van knikken en bescha-digingeninflexibeleleidingen

⚫ Controle op conditie en aanhechting thermische isolatie en afwerking.

Specifieke technische en functionele controle suppletievoorziening

⚫ Controle op correcte werking drukregeling en sensoren.

⚫ Controle veiligheidsvoorzieningen. ⚫ Controle werking eventueel aanwezige waterbe-

handeling conform voorschriften fabrikant. ⚫ Controle draden en kleppen elektrische

aansluitingen en regeltechnische bedrading. ⚫ In bedrijf nemen installatie, controle op

functionele werking. ⚫ Noteren van verbruiksgegevens watermeter

(indien aanwezig).

Technische en functionele controle gasdrukexpansievoorziening

⚫ Controle van de voordruk van het expansievat (indien afsluitbaar).

⚫ Controle van de druk in het systeem, zo nodig bijvullen.

⚫ Controle van het aansluitpunt op de algehele installatie op lekkages en corrosie.

⚫ Controle op juiste bevestiging van installatie.

Aanvullende technische en functionele controle auto-matische compressorgeregelde expansievoorziening

⚫ Uitlezen van eventueel in besturing aanwezige foutenhistorie.

⚫ Controle op correcte werking sensoren. ⚫ Controle veiligheidsvoorzieningen mechanisch

en elektrisch.


⚫ Controle draden en kleppen elektrische aansluitingen en regeltechnische bedrading.

⚫ Reinigenvanluchtinlaat,filterenfilterhuis van persluchtinstallatie.

⚫ Controle condensafvoer perslucht. ⚫ Controle ontluchting reservoir. ⚫ Controle instellingen en regelingen. ⚫ Controle werking compressor. ⚫ Controle op lekkages perslucht. ⚫ In bedrijf nemen installatie, controle op

functionele werking.

Aanvullende technische en functionele controle automatische pompgeregelde expansievoorziening


⚫ Controle op correcte werking sensoren. ⚫ Controle veiligheidsvoorzieningen, mechanisch

en elektrisch. ⚫ Controle draden en kleppen elektrische

aansluitingen en regeltechnische bedrading. ⚫ Controle doorgang atmosferische verbinding

reservoir met omgeving. ⚫ Controle ontluchting reservoir. ⚫ Controle instellingen en regelingen, zowel

mechanisch als elektrisch en regeltechnisch. ⚫ Controle bedrading en klemmen elektrische

aansluitingen en sensoren. ⚫ Controle werking pomp, keerklep, ventielen. ⚫ Controleenreinigingfilter(s). ⚫ In bedrijf nemen installatie, controle op


Aanvullende technische en functionele controle drukstap- en vacuümontgasser


⚫ Controle op correcte werking sensoren. ⚫ Controle veiligheidsvoorzieningen. ⚫ Controle werking eventueel aanwezige waterbe-

handeling conform voorschriften fabrikant. ⚫ Controle ontluchting reservoir. ⚫ Controle draden en klemmen elektrische aanslui-

tingen en regeltechnische bedrading en sensoren. ⚫ Controle instellingen en regeling. ⚫ Controle werking pomp, keerklep, ventielen. ⚫ Controleenreinigingfilter(s). ⚫ Controle door middel van vacuümtest. ⚫ In bedrijf nemen installatie, controle op

functionele werking. ⚫ Controle cyclus en cyclustijden.


bij de controles. ⚫ Reinigen in- en uitwendig. ⚫ Meten.




6.6 Leidingwerk


Algemene omschrijvingLeidingwerk wordt gebruikt als transport voor een medium (bij cv-leidingen veelal water) als energiedrager.




⚫ Controle op corrosie en lekkage, met name bij verbindingen.

⚫ Controle op conditie en aanhechting thermische isolatie (en afwerking) van de leiding.

Technische en functionele controle ⚫ Controle op deugdelijke bevestiging en kwaliteit

inlegrubbers. ⚫ Controle op dichtheid systeem. ⚫ Controle op compensatoren en expansievoorzie-

ningen. ⚫ Meting van de temperatuur in leidingdeel en

controle in relatie tot de ontwerptemperatuur. ⚫ Controle op overmatig geluid, waar nodig

ontluchten. ⚫ Controle van de waterkwaliteit in het

systeem c.q. de systemen door het nemen van monsters. Het watermonster dient door een onafhankelijke partij te worden


geanalyseerd op de parameters geleidbaarheid, pH, hardheid, koper, ijzer, alkaliteit.

Werkzaamheden ⚫ Herstel van geconstateerde gebreken bij de

controles (herstel isolatie, herstel corrosie). ⚫ Meten.


vermelden in aanwezige logboek met vermelding

van de uitvoeringsdatum. ⚫ De gemeten waarden vermelden in het logboek

met vermelding van de datum waarop de meting is uitgevoerd.

Aandachtspunten ⚫ Melding naar opdrachtgever indien corrosie

met schade, benodigde vervangingen. ⚫ Ondeugdelijke bevestigingen melden bij

opdrachtgever.


7. Componenten afgifte

7.1 Radiator en convector


Algemene omschrijvingEen radiator is een afgifte-element waarbij warmte wordt afgegeven aan de ruimtelucht. De werking bestaat uit het laten stromen van een medium door buizen of platen. Bij een convector zijn tevens lamellen opgenomen, zodat de warmte in een compact warmte-afgifte-element kan worden overgedragen.




⚫ Controle op corrosie en lekkage, met name bij verbindingen.

⚫ Controle op beschadigingen element.

Technische en functionele controle ⚫ Controle op deugdelijke bevestiging en

kwaliteit inlegrubbers. ⚫ Controle op werking (thermostatisch) ventiel. ⚫ Controle op instelling inregelventiel. ⚫ Controleer of de radiator volledig ontlucht is.






Aandachtspunten ⚫ Melding naar opdrachtgever indien corrosie

met schade, benodigde vervangingen. ⚫ Ondeugdelijke bevestiging.

7.2 Vloerverwarming en betonkernactivering


Algemene omschrijvingBij vloerverwarming en betonkernactivering is het afgifte-element in de vloer geplaatst. Het vloerop-pervlak wordt egaal verwarmd door slangen in de vloer. De slangen zitten bij vloerverwarming hoog in de vloer en zorgen voor een snellere reactietijd. Bij betonkernactivering zitten de slangen dieper in de constructievloer, waardoor de gehele constructie wordt opgewarmd. Als gevolg van het opwarmen van gebouwmassa kan er met een lagere temperatuur verwarmd worden, wat een beter rendement voor de warmteopwekker oplevert.

De afgifte bestaat veelal uit groepen met meerlaagse buizen aangesloten op een verdeler middels regelklep-pen of ventielen.




⚫ Controle verdeler en aansluitingen op lekkage en corrosie.

⚫ Controle op isolatie indien aanwezig.

Technische en functionele controle ⚫ Controle op aanvoer- en retourtemperatuur

groepen. ⚫ Controle bij geregelde groepen op juiste rege-

ling ruimtebedieneenheid bij de juiste groep. ⚫ Controle op doorstroming groepen. Eens per

5 jaar infrarood/warmtebeeld foto’s maken. ⚫ Bijverstoppingenbetreffendegroepspoelen.


Werkzaamheden ⚫ Herstel van geconstateerde gebreken ⚫ bij de controles. ⚫ Reinigen ⚫ Meten




7.3 Inductie-unit


Algemene omschrijvingDit onderdeel is bedoeld voor het ventileren, koe-len en/of verwarmen van een ruimte. Inductie-units kunnen uitgevoerd worden als plafond-, wand- of vloermodel.

Functionele werkingDe werking van de actieve gesloten plafond-inductie-unit is gebaseerd op een door de primaire lucht geïnduceerde stroming van de ruimtelucht over een geïntegreerde warmtewisselaar.

Doordat de primaire lucht door de verdeelde nozzles wordt geïnjecteerd in de unit, ontstaat een onderdruk boven de warmtewisselaar. Deze onderdruk trekt de ruimtelucht door de warmtewisselaar. De tempera-tuurregeling is op basis van de vertrektemperatuur en wordt waterzijdig geregeld.



Werkzaamheden technisch onderhoudLuchtzijdig onderhoud is omschreven in het VLA-bestek onderhoud en beheer luchtbehandelingsinstallaties.

Visuele controle ⚫ Controle van de wisselaar op lucht- en

waterlekkage. ⚫ Controle van de aansluitingen op lekkage.

Technische en functionele controle ⚫ Reinigen van de unit inclusief de lamellen

van het element. ⚫ Controle werking naregeling (temperatuur-

regeling). ⚫ Controle werking condenswaterafvoer

(indien aanwezig).


bij de controles. ⚫ Reinigen van unit ⚫ Meten:

- Temperaturen cv-water aanvoer en retour - Luchttemperatuur ruimte en inblaastempera-

tuur na element.




7.4 Klimaatplafond


Algemene omschrijvingEen klimaatplafond is bedoeld voor het verwarmen of koelen van een ruimte. Een klimaatplafond wordt als

verlaagd plafond of plafondeiland uitgevoerd. Overige installaties als verlichting of communicatie- en be-veiligingscomponenten kunnen in het plafond worden geïntegreerd.

Functionele werkingDoor middel van watervoerende slangen, bevestigd


aan een (veelal metalen) plafond wordt er warmte of koude afgegeven. De temperatuurregeling is op basis van de vertrektemperatuur en wordt waterzijdig geregeld.




⚫ Controle op doorhangen panelen. ⚫ Controle op lekkage van elementen, verbindingenen(flexibel)leidingwerk.

⚫ Controle op corrosie en beschadiging. ⚫ Controle op vervuiling, ook op eventuele

akoestische isolatie. ⚫ Controle op bevestiging van leidingen aan

actieve plafondplaten ter voorkoming van vermogensverlies.

⚫ Controle op aanwezigheid van mechanisch enmagnetischfilter.

Technische en functionele controle ⚫ 2x per jaar controle (bij verwarmingsbedrijf en

bij koelbedrijf) op activering door middel van IR-opnamen met een warmtebeeldcamera. Bij een 4-pijps systeem voor verwarmen en koelen is het mogelijk om deze controle in verwarmings-bedrijf en koelbedrijf in 1x per jaar te doen.

⚫ Controle van de regeling inclusief controle op correct functioneren regelkleppen.

⚫ Controle dauwpuntsbeveiliging van de groep klimaatplafonds ter voorkoming van condens.

⚫ Controle van de elektrotechnische en regeltech-nische bekabeling.

⚫ Controle op waterzijdige balans ten opzichte van de ontwerpuitgangspunten.

⚫ Indien de actieve elementen uit aluminium buizen bestaat, dient de waterkwaliteit en zuurstofgehalte van het systeem jaarlijks gecontroleerd te worden. Ter voorkoming van corrosievorming dienen de benodigde maatrege-len genomen te worden.

⚫ Bijniet-zuurstofdiffusiedichte(kunststof)lei-dingen is er risico op luchtophoping in de leiding ophopen. Dit kan geconstateerd worden door een infraroodopname, waarop zichtbaar is dat een element niet of verminderd actief is. In dat geval dient het circuit te worden ontgast.

Werkzaamheden ⚫ Herstel van geconstateerde gebreken bij de

controles. ⚫ Reinigen ⚫ Meten




7.5 Ventilatorgedreven convector of radiator


Algemene omschrijvingDe ventilatorconvector heeft tot doel het ventileren, koelen of verwarmen van een ruimte. De lucht wordt geforceerd door middel van een ventilator via een filter,warmtewisselaar(s)toegevoerdinhetvertrek.Ventilatorconvectoren zijn er in diverse uitvoeringen, wand-, vloer, vrijhangend, plafondinbouw of kanaal-tussenbouw.

Een ventilatorconvector zorgt voor de behandeling van inpandige lucht op ruimteniveau door deze te filteren,verwarmenen/ofkoelen.Afhankelijkvande

toepassing wordt de ruimtelucht gerecirculeerd en/of wordt er verse buitenlucht toegevoerd. Voor toevoer van verse buitenlucht kan de ventilatorconvector zijn voorzien van een aansluiting direct op de buitenlucht of op een centraal luchtbehandelingssysteem.

Het medium in de warmtewisselaar kan zowel koudemiddel zijn als water. in de werkzaamheden is hier een splitsing in gemaakt.




Werkzaamheden technisch onderhoudLuchtzijdig onderhoud is omschreven in het VLA-bestek onderhoud en beheer luchtbehandelingsinstallaties.

Visuele controle ⚫ Controle van de aansluitingen op lekkages,

zowel water- als luchtzijdig. ⚫ Controlevanisolatievande(flexibele)aanslui-

tingen op het verwarmings- en koelelement. ⚫ Controle van het algeheel op corrosie en

zonodig verwijderen en bijwerken met corrosiewerende verf.

⚫ Controle van de ventilator op onbalans. ⚫ Controle van de lagers van ventilator

en elektromotor op speling. ⚫ Controle van de trillingdempers. ⚫ Controle op dichtheid en werking van deflexibeleaansluitingen.

⚫ Controle van het thermisch pakket en kabelverbindingen.

⚫ Controle van aansluitingen en appendages op lekkages.

Technische en functionele controle ⚫ Controle deugdelijke bevestiging. ⚫ Inspectie reinheid in- en uitwendig van de unit. ⚫ Controle van de lamellen van de elementen,

zonodig het kammen van de lamellen, schoepenwielen, en/of ventilator.

⚫ Reinigen van de lekbak en condensafvoer. ⚫ Reinigenvanluchtfilters:

- RVSfiltersspoelenenreinigen.Bovendien

eens per 5 jaar reinigen met natuurazijn. - Stoffenfiltersvervangen.

⚫ Smeren van de daarvoor in aanmerking komende onderdelen.

⚫ Controle correcte werking condenspomp. ⚫ Controle van het algemeen ten aanzien van

goede werking. ⚫ Controle van de thermostaat. ⚫ Controle van de regelapparatuur op goede

werking.



Extra werkzaamheden waterzijdig ⚫ Controle werking eventuele afvoervoorziening

condenswater.

Extra werkzaamheden koudemiddelzijdig ⚫ Controle werking eventuele afvoervoorziening

condenswater. Rapportage

⚫ Alle uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden vermelden in aanwezige logboek met vermelding van de uitvoeringsdatum.


7.6 Naverwarmer (kanaal)


Algemene omschrijvingHet naverwarmingselement is een apparaat dat warmte van het ene medium (water/lucht) overbrengt naar het andere. Het verwarmingselement wordt ingebouwd in een luchtbehandelingskast of een lucht-kanaal. De functie van het verwarmingselement is het voelbaar verhogen van de luchttoevoertemperatuur.



Werkzaamheden technisch onderhoudOm inwendige inspectie en controle te kunnen uitvoeren zijn inspectievoorzieningen nodig.

Visuele controle ⚫ Controle op isolatie ⚫ Controle op corrosie. ⚫ Controle op lekkage van wisselaar, verbindingen

en aansluitingen.

Technische en functionele controle ⚫ Controle op deugdelijke bevestiging. ⚫ Inspectie reinheid in- en uitwendig van de unit. ⚫ Controle van de lamellen van de elementen,

zonodig het kammen van de lamellen.


⚫ Controle van het algemeen ten aanzien van goede werking.

⚫ Controle van de regelapparatuur op goede werking.

⚫ Controle functionele werking (temperatuur-meting).


bij de controles.

⚫ Reinigen ⚫ Meten




7.7 Afleversetwarmte


Algemene omschrijvingDeafleversetwordttoegepastincollectievewarmte-distributiesystemen.Eenafleversetkangeschiktzijnvoor uitsluitend verwarming als ook voor het bereiden van warm tapwater.

Insommigegevallenbehoortdeafleversettotde verantwoordelijkheid van een warmteleverend bedrijf.

OnderhoudsfrequentieDe onderhoudsfrequentie is minimaal 1x per 2 jaar. Uitzonderingen hierop zijn:



⚫ Controle op lekkage en corrosie. ⚫ Controle op conditie en aanhechting thermische

isolatie (optioneel) ⚫ Specifieketechnischeenfunctionelecontroleafleverset

⚫ Controle veiligheidsvoorzieningen. ⚫ Controle draden en kleppen elektrische

aansluitingen en regeltechnische bedrading. ⚫ Controle instellingen en regelingen ⚫ Controle bedrading en klemmen elektrische

aansluitingen en sensoren. ⚫ Controle werking pomp, keerklep, ventielen. ⚫ Controlefilter(s) ⚫ In bedrijf nemen installatie, controle op



bij de controles. ⚫ Reinigen in- en uitwendig. ⚫ Meten.




7.8 Appendages afgifte


Inregelvoorzieningen ⚫ Ventielen controleren op instelling. ⚫ Ventielen controleren op lekkage en corrosie.

Thermostatische regelventielen ⚫ Ventielen controleren op lekkage en corrosie. ⚫ Ventielen controleren op werking. ⚫ Eenmaal open en dichtdraaien. Terugplaatsen indeaangetroffenstand.


8. Steekproefmethode

8.1 Steekproef

De steekproef geeft een representatief beeld van de werkelijkheid van de conditie van de elementen van het object. Hiervoor moet een aselecte steekproef worden genomen.

In de checklisten wordt aangegeven of het betref-fende element in aanmerking komt voor een steek-proefgewijze methode.

8.2 Foutenmarge

Dit percentage bepaal je op basis van de mate waarin een bepaalde foutenmarge acceptabel is. Hoe groter de mate van spreiding in de data,

hoe kleiner de foutenmarge mag zijn die de onderzoeker accepteert. 5% is de keuze.

8.3 Betrouwbaarheidsniveau

Het betrouwbaarheidsniveau is de mate waarin de je onzekerheid over de juistheid van de uitkomsten toelaat. Een betrouwbaarheidsniveau van 100% is onmogelijk, omdat het toeval altijd een bepaalde rol speelt. Een betrouwbaarheidsniveau van 95%

is gangbaar, en betekent dat je in 95 van de 100 gevallen goed zit met de uitkomst, maar dus ook in 5 van de 100 gevallen fout. Het betrouwbaarheids-niveau is afhankelijk van het risico en toegestane hinder bij uitval.

8.4 De spreiding van de uitkomst

De mate van spreiding in de data heeft gevolgen voor de gewenste steekproefomvang. De keuze is 1%.

Onderstaande tabel kan eveneens worden gehanteerd bij installaties.

⚫ Foutmarge = 5% ⚫ Betrouwbaarheidsniveau = 95% ⚫ Verwachte spreiding van de uitkomst = 1%

Populatie (stuks) Steekproef grootte Populatie (stuks) Steekproef grootte

5 4 600 15

10 7 700 15

15 8 800 15

20 9 900 15

25 10 1000 15

50 12 1100 16

100 14 1200 16

200 15 1300 16

300 15 1400 16

300 15 1500 16

500 15 2000 16


Voor het bepalen van een steekproefpopulatie dient er op gelet te worden dat in een steekproef alleen producten voorkomen met dezelfde functionaliteit, afmeting of samenstelling hebben, alleen producten op die van hetzelfde type zijn, dezelfde afmetingen of samenstelling hebben, op dezelfde wijze worden toegepast en onder vergelijkbare omstandigheden zijn aangebracht.

Werkwijze bij meer afwijkingen dan toegestaanAls er meer defecte producten worden aangetroffendanvolgensdefoutmargetoegestaan,

dient de werkwijze als volgt te zijn: ⚫ Populatie is afgekeurd. ⚫ Verhelp na afkeur de defecten van

de beproefde componenten. ⚫ Neem een nieuwe aselecte steekproef. Bepaal

de foutmarge van deze partij. ⚫ Bij afkeur groter dan de foutmarge, mag de

steekproef na verhelpen van defecten nog eenmaal worden herhaald.

⚫ Als ook de derde steekproef leidt tot afkeur, dan dient de gehele populatie te worden geinspecteerd.


9. Checklisten

9.1 Warmtepomp

Nr. Onderwerp OnderdelenVoldoet

ja nee n.v.t.

1.0 Logboek Invullen van alle relevante gebouwen installatiegegevens

2.0 Dossier

- Veiligheid/ARBO gecontroleerd- Gebouwdossier aanwezig- Voorschriften van de fabrikant aanwezig- Overigeaanvullendevoorschriftengeverifieerd- Schemaopgesteldvolgensonderhoudsfrequentieenspecifieke

klantwensen

3.0 Algemene controle

- Koudemiddel: juiste vulling - Lekdichtheid - Controle bedrading en elektrische aansluitingen - Controle sensoren (temperaturen en drukken) op waarde - Mechanische schade - Corrosie - Reiniging uitgevoerd - Geluid en trillingen - Functionele controles uitgevoerd - Keuringen en beveiligingen gecontroleerd

4.0 Herstel - Gesignaleerde defecten en gebreken zijn vakkundig hersteld - Controlevaneffectiviteitreparatie

5.0 Rapportage

- Onderhoudswerkzaamheden in logboek - Gemeten waarden ingevuld in logboek - Checklist en onderhoudsrapport leverancier ingevuld - Uitdraai statusrapport servicesoftware leverancier in logboek - Bevindingen en aanbevelingen gerapporteerd in het logboek

6.0 Onderhoudsschema Onderhoudsschema bijgesteld op basis van bevindingen


9.2 Vrf-systeem


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier


klantwensen

3.0Algemene controle buitendeel

- Controle lagers, V-snaren ventilatoren/motoren - Controle bedrading en elektrische aansluitingen - Koudemiddel: juiste vulling - Lekdichtheid - Controle sensoren (temperaturen en drukken) op waarde - Mechanische schade - Corrosie - Reiniging uitgevoerd - Chemisch gereinigd - Geluid en trillingen - Functionele en regeltechnische controles uitgevoerd - Keuringen en beveiligingen gecontroleerd

4.0Algemene controle binnendeel/delen

- Controle lagers, V-snaren ventilatoren/motoren - Controle bedrading en elektrische aansluitingen - Lekdichtheid - Controle sensoren (temperaturen) op juiste waarde - Reinigen binnenunit in- en uitwendig - Reinigen condensafvoer en sifon - Reinigenc.q.vervangenluchtfilters - Controle werking bediening


6.0 Rapportage




9.3 Warmtepompen met natuurlijke koudemiddelen


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier


klantwensen

3.0 Veiligheidsaspecten

- Controle gegevens te waarschuwen partijen bij calamiteiten - Controle noodstopprocedures - Controle alarmsysteem - Controle doormeldingen - Controle noodventilatie - Controle op eerste hulpvoorzieningen - Controle evacuatieprocedures


- Koudemiddel: juiste vulling - Lekdichtheid - Controle bedrading en elektrische aansluitingen - Controle sensoren (temperaturen en drukken) op waarde - Mechanische schade - Corrosie - Reiniging uitgevoerd - Geluid en trillingen - Functionele controles uitgevoerd - Keuringen en beveiligingen gecontroleerd


6.0 Rapportage




9.4 Zonneboiler


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier


klantwensen


- Visuele en functionele controle - Inwendige dichtheid - Geen corrosie - Geen slijtage - Isolatie

- Controle veiligheidsvoorzieningen en inlaatcombinatie - Controle bedrading aan de hand van elektrisch schema - Controleer de brander en de warmtewisselaar op vervuiling - Inwendige reiniging - Pakkingen vernieuwd - Controle anode - Controle evt. aanwezig expansievoorziening - Indien leegloopvoorziening, controle afschot - Controleer de correcte instellingen in het regeltoestel


5.0 Rapportage




9.5 Gasgestookte ketel


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier


klantwensen


- Visuele en functionele controle - Inwendige dichtheid - Geen corrosie - Geen slijtage

- Controle luchttoevoer en rookgasafvoer op werking en veiligheid - Mechanische schade en corrosie op gas- en waterleidingen - Controle expansievoorziening - Meting waterkwaliteit - Controle bedrading aan de hand van elektrisch schema - Controleer de brander en de warmtewisselaar op vervuiling - Reinig eventueel de brander of de warmtewisselaar. - Controleer de sifon en de condensbak. - Elektroden controleren - Meet de gasaansluitdruk (statische druk)

- ionisatiestroom controleren. - luchtdrukschakelaar controleren

- Eventueel geïnstalleerde waterbehandeling controleren - Controleer de correcte instellingen in het regeltoestel


5.0 Rapportage




9.6 Direct gestookte gasboiler


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier


klantwensen



- Controle veiligheidsvoorzieningen, terugstroombeveiliging en inlaatcombinatie

- Controle bedrading aan de hand van elektrisch schema - Controleer de brander en de warmtewisselaar op vervuiling - Controle branderdruk en voordruk - Stel de branderparameters in op de juiste waarde aan de hand van meting op vollast en op deellast (O2 en/of CO2 en CO).

- Controle bevestiging en dichtheid rookgasafvoersysteem - Inwendige reiniging - Controle anode - Controle werking sensoren - Pakkingen vernieuwd - Controle evt. aanwezig expansievoorziening - Controleer de correcte instellingen in het regeltoestel - Controle temperatuurverloop i.r.t. legionella - Controle en reinigen onderbroken verbinding en sifon vuilwaterafvoer


5.0 Rapportage




9.7 Indirect gestookte boiler


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier

- Veiligheid/ARBO gecontroleerd - Gebouwdossier aanwezig - Voorschriften van de fabrikant aanwezig - Overigeaanvullendevoorschriftengeverifieerd - Schemaopgesteldvolgensonderhoudsfrequentieenspecifiekeklantwensen



- Controle veiligheidsvoorzieningen, terugstroombeveiliging en inlaatcombinatie

- Controle bedrading aan de hand van elektrisch schema - Controle van warmtewisselaar op vervuiling - Inwendige reiniging - Controle anode - Controle werking sensoren - Pakkingen vernieuwd - Controle evt. aanwezig expansievoorziening - Controleer de correcte instellingen in het regeltoestel - Controle temperatuurverloop i.r.t. legionella - Controle en reinigen onderbroken verbinding en sifon vuilwaterafvoer


5.0 Rapportage

- Rapportage conform Waterwerkbladen WB1.4G - Onderhoudswerkzaamheden in logboek - Gemeten waarden ingevuld in logboek - Checklist en onderhoudsrapport leverancier ingevuld - Uitdraai statusrapport servicesoftware leverancier in logboek - Bevindingen en aanbevelingen gerapporteerd in het logboek



9.8 Warmtewisselaar

9.9 Energieopslag in de bodem

Zie voor onderhoud en beheer van de bovengrondse installaties de eisen uit de BRL 6000-21 waar de eisen voor onderhoud en rapportage zijn aangegeven in hoofdstuk 5.

Zie voor onderhoud en beheer van de ondergrondse installaties de eisen uit het protocol van de BRL SIKB 11001 met hoofdstuk 7 voor de open bronsystemen en hoofdstuk 9 voor de gesloten bronsystemen.


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier

- Gebouwdossier aanwezig - Voorschriften van de fabrikant aanwezig - Overigeaanvullendevoorschriftengeverifieerd - Schemaopgesteldvolgensonderhoudsfrequentieenspecifiekeklantwensen


- Lekkage - Mechanische schade en corrosie - Isolatie en afwerking - Bevestiging en opstellingsconstructie - Controle van regelingen aan de hand van inbedrijfstelgegevens


5.0 Rapportage - Onderhoudswerkzaamheden in logboek - Gemeten waarden ingevuld in logboek - Bevindingen en aanbevelingen gerapporteerd in het logboek



9.10 Verdeler

9.11 Buffervat


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier








ja nee n.v.t.


2.0 Dossier








9.12 Pomp


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Lekkage - Mechanische schade en corrosie - Elektrische aansluitingen - Controleren en zonodig vervangen pakkingen - Bevestiging en opstellingsconstructie - Controle van pompinstellingen (inbedrijfstelgegevens)





9.13 Appendages


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Lekkage - Mechanische schade en corrosie - Isolatie en afwerking - Kalkafzetting verwijderen - Gangbaar houden en smeren van vul/afstapkranen, drukregelaars, overstortventielen

4.0 Luchtafscheider - Controle werking afsluitmechanisme - Openen spuikraan en verwijderen drijvend vuil

5.0 Vuilafscheider/vuilfilter

- Reinigenfilterenafscheider - Verwijderen drijvend vuil - Controle werking afsluitmechanisme - Vuil opvangen in maatbeker en beoordelen

6.0 Regelklep Controle regeling en goede werking

7.0 Handafsluiter - Controle klepblad op lekkage - Gangbaar houden van de afsluiter - Controle spindel en spindelafdichting

8.0 Inregelafsluiter

- Controle werking afsluiter - Controle membraan op lekkage - Gangbaar houden van afsluiter - Controle van borging en blokkeerinrichting - Controle juiste instelling aan de hand van inregelrapportage

9.0 Terugslagklep - Controle montage / stromingsrichting - Controle werking door openen controlemechaniek

10.0 Inlaatcombinatie

- Gangbaar houden afsluiters - Controle werking door openen controlemechaniek - Controle werking inlaatventiel - Controle werking afvoer





9.14 Suppletie- en expansievoorziening


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Lekkage - Mechanische schade en corrosie - Isolatie en dampdichtheid - Kalkafzetting verwijderen - Gangbaar houden en smeren van vul/afstapkranen, drukregelaars, overstortventielen

- Sterktecontrole volgens voorschriften en frequentie WBDA

4.0 Suppletievoorziening

- Controle terugstroombeveiliging - Controle droogloopbeveiliging - Controle werking (magneet) kleppen - Controle werking pomp - Controle suppletie instellingen - Controle functioneren eventuele lekdetectie beveiligingen - Controle foutenhistorie regeling. - Controle werking door verstelling parameters. - Controle vulvolume watermeter.

5.0Membraan drukexpansievoorziening

- Controle voordruk, zonodig corrigeren - Controle systeemdruk, zonodig bijvullen

6.0 Controle watercircuit - Ontluchten waterruimte boven op het vat. - Condens aftappen uit luchtruimte onder in het vat.

7.0 Controle automaatbesturing

- Controle foutenhistorie - Controle correcte werking sensoren - Controle veiligheidsvoorzieningen - Werking eventueel aanwezige waterbehandeling - Elektrische aansluitingen en bedradingen - Controle cyclus en cyclustijden

8.0 Controle luchtcircuit compressor

- Controle werking compressor door verhoging drukinstelling - Controle afblaasventiel door verlaging drukinstelling. - Inwendige controle magneetafsluiters, eventueel binnenwerk vervangen

- Controle werking veiligheidsventiel van het expansievat. - Reinigenluchtinlaat,filterenfilterhuispersluchtinstallatie - Controle condensafvoer perslucht - Controle lekkages perslucht


9.0 Controle pompautomaat

- Controle werking pomp door verhoging drukinstelling - Controle werking ventiel door verlaging drukinstelling. - Inwendige controle magneetafsluiters, eventueel binnenwerk vervangen

- Werking veiligheid van het expansievat. - Controle afvoer bij veiligheidsventiel - Controle aansluitingen op systeem op fabrikantsinstructies. - Controle eventueel navulwater aansluiting conform Waterwerkbladen

10.0 Controle drukgas /vacuüm-ontgasser

- Aansluitingen op systeem conform instructies fabrikant. - Controle eventueel navulwater aansluiting conform Waterwerkbladen.

- Reinigenaanwezigefilters - Controle op vacuüm d.m.v. vacuümtest. - Inwendige controle magneetafsluiters, eventueel binnenwerk vervangen




9.15 Leidingwerk

Komt in aanmerking voor steekproefsgewijze controle.


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Lekkage - Mechanische schade en corrosie - Isolatie en dampdichtheid - Bevestiging - Controle van ontluchting





9.16 Radiator en convector


9.17 Vloerverwarming en betonkernactivering



ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Controle verdeler op lekkage en corrosie - Controle aanvoer- en retourtemperatuur - Controle juiste regeling indien thermostaat - Controle juiste instelling inregelventiel





ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Controle verdeler op lekkage en corrosie - Controle aanvoer- en retourtemperatuur - Controle juiste regeling op ruimtebedieneenheid - Controle doorstroming groepen, zo nodig IR-meting/foto - Bij verstopping groep spoelen





9.18 Inductie-unit



ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Controle wisselaar op lucht- en waterlekkage - Controle aansluitingen op lekkage - Controle juiste regeling op ruimtebedieneenheid - Controle werking dauwpuntsregeling (indien aanwezig) - Controle werking condenswaterafvoer (indien aanwezig) - Uitvoeren van metingen aanvoer- en retour en lucht - Reinigen van de unit





9.19 Klimaatplafond



ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Controle lekkage bij elementen, verbindingen en aansluitingen - Controle doorhangen panelen - Controle bevestiging leidingen aan actieve plafondplaten - Controleaanwezigheidmechanischenmagnetischfilter - 2x per jaar controle op activering d.m.v. IR-opnamen - Controle juiste regeling op ruimtebedieneenheid (inclusief regelkleppen)

- Controle werking dauwpuntsbeveiliging - Controle elektrische en regeltechnische bekabeling





9.20 Ventilatorgedreven convector of radiator


ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Controle lekkage bij wisselaars, verbindingen en aansluitingen - Controle ventilator op balans, lagers, elektromotor - Controle trillingsdemping - Controle deugdelijke bevestiging - Inspectie reinheid unit in- en uitwendig - RVSfiltersspoelen/reinigen,stoffenfiltersvervangen - Controle correcte werking condenspomp c.q. condensafvoer - Controle juiste regeling op bediening - Controle elektrische en regeltechnische bekabeling





9.21 Naverwarmer (kanaal)



ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Controle lekkage bij wisselaar, verbindingen en aansluitingen - Controle isolatie en corrosie - Controle deugdelijke bevestiging - Reinigen van wisselaar, lekbak en condenswaterafvoer - Controle correcte regeling - Controle correcte werking condenspomp c.q. condensafvoer - Controle dauwpuntsregeling indien aanwezig - Temperatuurmeting





9.22 Afleversetwarmte


9.23 Appendages afgifte



ja nee n.v.t.


2.0 Dossier



- Controle lekkage bij wisselaar, verbindingen en aansluitingen - Controle isolatie en corrosie - Controle deugdelijke bevestiging - Controle correcte werking en regeling - Controle drukverlies primair en secundair op ontwerpwaarden - Controle correcte werking afvoer overstort indien aanwezig - Temperatuurmetingen primair en secundair - Meting tapwaterdebiet indien warm tapwateropwekking





ja nee n.v.t.


2.0 Dossier


3.0 Algemene controle - Controle lekkage en corrosie - Inregelvoorzieningen controleren op instelling - Thermostatische regelventielen controleren op werking





Bijlage I: Huidige wet- en regelgeving

I.i Inleiding wet- en regelgeving

In deze bijlage worden de wettelijk verplichte werk-zaamheden op het gebied van onderhoud en beheer beschreven. Deze werkzaamheden zijn opgenomen in hoofdstuk Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. tot en met 9. Hetgeen opgenomen is niet volledig

en vervangend ten opzichte van de wetgeving, maar benadrukt de belangrijke aspecten. Deze bijlage illustreert de grondslag van de wettelijk verplichte werkzaamheden.

I.ii Terugfasering F-gassen

Koelinstallaties gebruiken koudemiddelen om koude en/of warmte te produceren voor een aangenaam binnenklimaat of optimaal productieproces. Veel van deze koudemiddelen bevatten voor het milieu schadelijke HFK’s.

Op dit moment is de F-gassenverordening (EU) nr. 517/2014 van kracht. Doel van de verordening is het milieutebeschermendoordeuitstootvangefluo-reerde broeikasgassen te verminderen.

Eén van de belangrijkste maatregelen van de F-gassenverordening is de productiebeperking, ook wel quotaregeling. In dit quotumsysteem krijgen producenten of importeurs quota toegewezen op basis van het gemiddelde van de door hun gerappor-teerde hoeveelheden HFK’s.

De regelgeving is er op ingericht dat door beperktere beschikbaarheid van koudemiddelen met HFK’s de prijs hiervan zal toenemen en de prijs van natuurlijke koudemiddelen steeds aantrekkelijker zal worden.Het is belangrijk om te voorkomen dat koudemiddel

uit een installatie ontsnapt uit oogpunt van veilig-heid (explosie, verdringing zuurstof, toxiciteit) en het milieu. Installaties moeten daarom goed worden onderhouden om veiligheidsrisico’s en schadelijke milieueffectentevoorkomen.

De frequentie van onderhouds- en inspectiewerk-zaamheden is afhankelijk van het type, de koudemid-delinhoud en het gebruik van de installatie. In veel gevallen zijn meerdere inspectiebeurten per jaar vereist, overeenkomstig wettelijke voorschriften.

Lekdichtheidscontrole F-gassenverordeningInstallaties met een koudemiddelinhoud van 5 ton CO2-equivalent of meer moeten periodiek worden gecontroleerd op lekkages. De frequentie van lekcontroles is afhankelijk van de koudemiddelinhoud; het is gebaseerd op de equivalente inhoud uitgedrukt in tonnen CO2, dat overeenkomt met het aantal kilogrammen. Lekdetectiesystemen zijn verplicht voor installaties met een inhoud van 500 en meer CO2-equivalent.

Inhoud koudemiddel in ton CO2-equivalent

Controlefrequentie zonder lekdetectie

Controlefrequentie met lekdetectie

5-50 ton 1x per 12 maanden 1x per 24 maanden

50-500 ton 1x per 6 maanden 1x per 12 maanden

500 ton en meer Lekdetectie verplicht 1x per 6 maanden

Tabel 9.23 Controlefrequentie lekdichtheid


LogboekRegistratie van de verplichte onderhouds- en inspec-tiewerkzaamheden dient gedaan te worden in een logboek. Voor het logboek geldt dat alle lekcontroles moeten worden geregistreerd. De gegevens vanuit de logboeken moeten zowel bij de eigenaar als bij de installateur 5 jaar worden bewaard. Het logboek mag ook digitaal worden bewaard mits het altijd geraad-pleegd kan worden; ook tijdens een storing of buiten kantooruren.

Er geldt een logboekverplichting vanaf een koudemid-delinhoud met een CO2-equivalent van 5 ton of meer.De inhoud van het logboek dient compleet ingevuld

te zijn. ook dient het logboek de volledige en correct ingevulde inbedrijfsstelrapportage en onderhouds- en bedieningsvoorschriften te bevatten.

Aanvullende eis vanuit dit bestek is het verplicht stellen van een logboek voor alle installaties met koudemiddelen.

OnderhoudsdossierHet onderhoudsdossier dient naast de onderhouds- en bedieningsvoorschriften ook een actuele revisie te bevatten van de installatieprincipes, gemaatvoerde tekeningenenleveranciersspecificatiesc.q.componen-tenlijst.

I.iii Richtlijn Arbeidsmiddelen

Hoewel een gebruiker formeel niet verantwoordelijk is voor het CE-markeringstraject, mag een product/installatie op grond van de Richtlijn Arbeidsmidde-len (2009/104/EG) niet in gebruik worden genomen als niet is voldaan aan de Europese Richtlijnen. Deze Richtlijn is in Nederland opgenomen als onderdeel van het Arbeidsomstandigheden Besluit en wordt vaak aangehaald als “het Besluit Arbeidsmiddelen” (Staats-blad 60 van 15 januari 1997). Inzake periodieke keu-ring van arbeidsmiddelen (waaronder drukapparatuur) stelt artikel 7.4a van het Besluit, als onderdeel van de werkgeversverplichting:

De werkgever ziet erop toe dat de arbeidsmiddelen die onderhevig kunnen zijn aan verslechterende in-vloeden en aanleiding kunnen geven tot het ontstaan van gevaarlijke situaties worden onderworpen aan:

⚫ Periodieke keuringen en, in voorkomend geval, aan periodieke proeven door deskundige per-sonen in de zin van nationale wetgeving en/of praktijken;

⚫ Bijzondere keuringen door deskundige perso-nen in de zin van de nationale wetgeving en/of praktijken telkens wanneer zich uitzonderlijke gebeurtenissen hebben voorgedaan die schade-lijke gevolgen kunnen hebben voor de veilig-heid van het arbeidsmiddel, zoals aanpassingen, ongevallen, natuurverschijnselen en langere perioden van buitengebruikstelling, teneinde te garanderen dat de veiligheid- en gezond-heidsvoorschriften worden nageleefd en deze verslechteringen tijdig worden opgespoord en hersteld;

Het uitvoeren van de nieuwbouwkeuring is primair de verantwoordelijkheid van de installateur van de koelinstallatie. Het (laten) zorg dragen voor de periodieke inspecties en keuringen in de gebruiksfase is de directe verantwoordelijkheid van de werkgever. Keuringen worden uitgevoerd door een deskundige natuurlijke persoon, rechtspersoon of instelling. De resultaten van keuringen moeten schriftelijk wor-den vastgelegd en ter beschikking van de bevoegde autoriteit worden gehouden; een onderhoudsboek wordt dus goed bijgehouden. Zij moeten voldoende lang worden bewaard. Toezicht en handhaving op het gebied van inspecties en keuringen zal worden uitgeoefend door de Arbeidsinspectie of het bevoegd gezag in het kader van de Wet Milieubeheer.

De inhoud en frequentie van keuringen en inspecties moeten worden afgestemd op het gebruiksrisico, zoals ontwerpgegevens, medium en locatie. Doorgaans wordt een onderhouds- en inspectieplan opgesteld, zoals een tienjaarlijkse periodieke inwendige inspec-tie, gecombineerd met een vijfjaarlijkse controle en herstelling van de veiligheidsappendage. De volgende zaken dienen te worden gecontroleerd:

⚫ Algemene visuele inspectie op netheid en ver-vuiling van de machinekamer en andere tech-nische ruimten, opstelling van de fundatie en bevestigingspunten, beschadigingen van leidin-gen en installatiedelen, opgenomen elektrische stromen en aanwezige elektrische spanningen, condens en ijsvorming, geluiden die de installa-tie produceert, etc.


⚫ Controle van de in het systeem aanwezige olie, koudemiddelen koudedragerniveaus, tempera-turen en drukken (indien indicatie aanwezig);

⚫ Controle van de gewenste ruimte- of medium-

temperaturen, denk hierbij ook aan de olietem-peratuur van de compressor.

⚫ Persoonlijke beschermingsmiddelen en brandbe-strijdingsmiddelen.

I.iv Richtlijn drukapparatuur (PED)

De richtlijn drukapparatuur (PED) zorgt voor harmoni-satie van nationale wetgevingen in de EU met betrek-king tot druapparatuur.

De PED stelt minimale essentiële veiligheidseisen voor personen en de omgeving waaraan drukapparatuur moet voldoen. Dit betekent dat drukapparatuur zoda-nig moet worden ontworpen, vervaardigd, gecontro-leerd en indien van toepassing uitgerust en geïnstal-leerd, dat de veiligheid ervan gewaarborgd is.

Na de nieuwbouwkeuring dient periodiek een her-keuring plaatst te vinden van installaties die vallen in PED-veiligheidscategorieën III en IV. De herkeu-

ringstermijn is voor de eerste herkeuring vastge-steld op 4 jaar na ingebruikneming. Afhankelijk van de te verwachten aantasting van de installatie kan de termijn voor de tweede en opvolgende keuringen verlengd worden naar 6 jaar. De keuring moet worden uitgevoerd door een Conformiteitsbeoordelingsinstan-tie (NL-CBI). De keuring voor installaties met veilig-heidscategorieën I of II is verplicht in de gebruiksfase indien ze onderhevig zijn aan invloeden die leiden tot verslechteringen die kunnen zorgen voor gevaarlijke situaties.

De app DocuPED van de NVKL is een hulpmiddel om technische dossiers te genereren.

I.v EPBD-aircokeuring

Gebouwbeheerders zijn verplicht hun airconditio-ningsystemen eens in de 5 jaar te laten keuren. Deze verplichting geldt voor airconditioningsystemen met een koelvermogen op gebouwniveau van meer dan 12kW (wordt mogelijk 70 kW). Deze keuring geldt ook voor warmtepompen die ingezet worden in de koude-opwekking.

De keuring betreft zowel de opwekking als distributie en het afgiftesysteem. De keuring geldt niet voor productie-installaties, zoals een serverruimte. Indien de aanbevelingen uit de IPS (Installatie Performance Scan) opgevolgd en uitgevoerd worden, dan zorgt dit voor energiebesparing, minder CO2-uitstoot en een optimaal werken verblijfs- klimaat.

De app aircokeuren.nl genereert hiervoor een rap-portage.

Onderstaande is onderdeel van de keuring:1. Airconditioningsysteem/ koelinstallatie gedefinieerdals;

⚫ Gekoeld watersysteem ⚫ Lokale koeling (splitsysteem) ⚫ Centrale koeling ⚫ Multisplitsysteem (VRV/VRF)

2. Vaststellen en uitvoeren van een steekproef indien er meerdere afgifte eenheden zijn.

3. Verzamelen van alle benodigde documentatie als logboeken, tekeningen, gebruiksgegevens en ontwerp-gegevens.

4. Inspectie van: ⚫ Koudeopwekker(s). ⚫ Pompen en leidingen. ⚫ Condensor. ⚫ Warmtewisselaars / afgifteunits (Steekproef). ⚫ Luchtbehandelingssysteem inclusief in/uitlaat. ⚫ Regeling. ⚫ Bemetering. ⚫ Monitoringsysteem. ⚫ Verwarmingsinstallatie, m.n. aspect of deze in conflictismetdekoelinstallatie.

5. Uitvoeren van IPS (Installatie Performance Scan).

6. Beoordelen van de grootte van de installatie.

7. Beoordelen van het rendement van de installatie.


8. Onderzoeken van alternatieven.

9. Adviseren in reductie koudevraag of efficiënteopwekking.

10. Vaststellen van de advieslijst en deze toelichten.

11. Bepalen van kostprijs van verbeteradvies en terugverdientijd (TVT).

I.vi Activiteitenbesluit

Voorschriften gasgestookte stookinstallaties

Uit artikel 3.7m:1. Een niet-gasgestookte stookinstallatie met een nominaal vermogen van:a. 20 kilowatt tot ten hoogste 100 kilowatt, wordt

ten minste eenmaal per vier jaar gekeurd op veilig functioneren, optimale verbranding en energiezui-nigheid;

b. meer dan 100 kilowatt, wordt ten minste eenmaal per twee jaar gekeurd op veilig functioneren, optimale verbranding en energiezuinigheid.

2. Een gasgestookte stookinstallatie met een nomi-naal vermogen van meer dan 100 kilowatt wordt ten minste eenmaal per vier jaar gekeurd op veilig functi-oneren, optimale verbranding en energiezuinigheid.

3. Een keuring als bedoeld in het eerste of tweede lid wordt voor de eerste keer uitgevoerd binnen zes weken na ingebruikname.

4. Een keuring als bedoeld in het eerste of tweede lid omvat mede de afstelling voor de verbranding, het systeem voor de toevoer van brandstof en verbran-dingslucht en de afvoer van verbrandingsgassen.

5. Een keuring als bedoeld in het eerste of tweede lid wordt verricht door een bedrijf dat beschikt over eengeldigcertificaatdatisafgegevendooreenin-stantie die door een accreditatie-instantie is geaccre-diteerd teneinde uitvoering te kunnen geven aan de vande'Certificatieregelingvoorinspectieenonder-houd stookinstallaties' onderdeel uitmakende "Be-oordelingrichtlijn voor het uitvoeren van onderhoud en inspecties aan stookinstallaties" van de Stichting CertificatieInspectieenOnderhoudStookinstallaties.Degene die de inrichting drijft vraagt van degene die een keuring verricht een door hem opgesteld en on-dertekend verslag van die keuring, waaruit ten minste blijkt wanneer en door wie de keuring is verricht en de resultaten van de keuring.

6. Indien uit een keuring als bedoeld in het eerste of tweede lid blijkt dat de stookinstallatie onderhoud behoeft, vindt dat onderhoud binnen twee weken na de keuring plaats. Degene die de inrichting drijft vraagt van degene die het onderhoud verricht aan de stookinstallatie een door hem ondertekend bewijs waaruit blijkt wanneer, door wie en welk onderhoud is verricht.

Uit artikel 3.7n:1. De drijver van inrichting onderhoudt de ter controle van de emissiegrenswaarden geïnstalleerde apparatuur zodanig dat de goede werking van de ap-paratuur is gewaarborgd.

2. Indien zich een storing voordoet in de apparatuur, bedoeld in het eerste lid:a. neemt de drijver van de inrichting onverwijld de

nodigemaatregelentotopheffingvandiestoring,en

b. brengt hij geen wijzigingen aan in het gebruik van de stookinstallatie, die een substantiële stijging van de uitworp van de te meten stof met zich kan brengen.

Voorschriften koelinstallatiesIn het Activiteitenbesluit zijn voorschriften opgenomen voor koelinstallaties:

⚫ Met een inhoud van ten minste 10 kilogram koolstofdioxide;

⚫ Met een inhoud van ten minste 5 kilogram koolwaterstoffen;

⚫ Met een inhoud van ten minste 10 en ten hoogste 1500 kilogram ammoniak.

Dezevoorschriftenbetreffenverplichteinspectie,keuring en rapportage van het onderhoud.

Natuurlijke koudemiddelenNatuurlijke koudemiddelen zijn energiedragers die zich onderscheiden van HFK’s doordat ze minder schadelijk zijn voor het milieu. Ze onderscheiden zich


daarmee van de koudemiddelen die bekend staan als gefluoreerdebroeikasgassenenozonlaag-afbrekendestoffen(i.e.synthetischekoudemiddelen).

Binnen de koeltechnische sector geldt voor installa-ties die zijn gevuld met natuurlijke koudemiddelen(ammoniak,kooldioxideenkoolwaterstoffen)eenwet-telijk verplichte jaarlijkse inspectie op veiligheid.Deze inspectie dient te worden uitgevoerd door een gecertificeerdpersoon.Waaraandezeinspectieendegecertificeerdepersoonmoetenvoldoenis

vastgelegd in de PGS13 (ammoniak), de NPR7601(kooldioxide)endeNPR7600(koolwaterstoffen).

Voorwatbetreftdetoepassingvankoolwaterstoffenen andere (mild) brandbare koudemiddelen zijner Europese richtlijnen voor explosieveiligheid. Deze richtlijnen vormen de basis van de NPR7600.

Werkzaamheden technisch onderhoud Zie hoofdstuk 5.3.

I.vii Arbeidsomstandigheden

De arbeidsomstandigheden voor het beheren van en het uitvoeren van onderhoud aan klimaatinstallaties dienen zo optimaal mogelijk te zijn. Hierbij dienen de leveranciersvoorschriften, machinerichtlijn en wet- en regelgeving te worden gevolgd. Indien er beperkingen zijn voor het uitvoeren van onderhoud of werkzaam-heden aan een installatie, dan dient de opdrachtgever

hiervan in kennis te worden gesteld. Bij onveilige omstandigheden dienen de werkzaamheden uiteraard te worden gestaakt.

Het wordt aanbevolen dat personeel dat onderhoud of werkzaamheden uitvoert aan installatie-onderde-lenVCA-gecertificeerdis.


Bijlage II: Competenties koudemiddelen

Om een klimaatinstallatie met koudemiddelen optimaal in werking te stellen, is een specialist nodig. Alleen specialisten zijn in staat om de temperatuur optimaal te beheersen. Een specialist denkt bovendien met mee en geeft gepaste adviezen. Hij let op zaken als kostenenbaten,energie-efficiëntie,milieueisenenduurzaamheid. Specialisten voldoen aan verplichte wet- en regelgeving, maar ook aan eisen op het gebied van kennis en kunde, organisatie, communicatie en garantie.

Voldoen aan de voorgeschreven wetten en normen met betrekking tot de installatiebranche

⚫ Het is wettelijk verplicht dat handelingen met koudemiddelen uitgevoerd moeten worden door (F-gassen)gecertificeerdeinstallatiebedrijven en hun monteurs.

⚫ Voor het werken met een natuurlijke koudemid-del moet een monteur een vakbekwaamheids-certificaatinbezithebben.

⚫ Men moet voldoen aan normen, zoals NEN-EN 378, NEN 1010, etc.

Beschikken over voldoende kennis en kunde ⚫ Het is verplicht een medewerker met kennis van

Koudetechniek op niveau 4 aanwezig te hebben in het bedrijf, in het geval van koelinstallaties.

⚫ Het is verplicht een medewerker met kennis van Klimaattechniek op niveau 3 aanwezig te hebben in het bedrijf, in het geval van klimaatinstallaties.

⚫ Aantonen over ervaring te beschikken op het gebied van de activiteiten aan koelen/of klimaatinstallaties.

⚫ Aantoonbare aandacht voor veilig werken. ⚫ Monteurs moeten voldoende onderricht zijn

over in het bedrijf toegepaste fabricaten. ⚫ Monteurs moeten voldoende gereedschap

hebben om hun werkzaamheden naar behoren te verrichten.

Stellen eisen aan de interne organisatie ⚫ Er moet een organisatiestructuur zijn met

bevoegdheden en verantwoordelijkheden waaronder klachtenbehandeling.

⚫ Een gedragscode dient te worden gehanteerd. ⚫ Leverings- en betalingsvoorwaarden dienen te

worden gehanteerd.Beschikken over een klachtenprocedure.

Voeren eenduidige en open communicatie ⚫ Offertesmoeteneenduidigenvolledigzijn. ⚫ Een opdracht dient te worden bevestigd met

vermelding van hetgeen is overeengekomen en nietdan/welandersisvermeldindeofferte.

Bieden garantie in geval van een onvolkomenheid of geschil

⚫ Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering dient te zijn afgesloten.

⚫ Biedt onafhankelijke geschillenbemiddeling in het geval van een geschil.


Norm BeoordelingVoldoet

ja nee n.v.t.

Voldoen aan de voorgeschreven wetten en normen met betrekking tot de installatiebranche

Het is wettelijk verplicht dat handelingen met koudemiddelen uitgevoerd moeten worden door (F-gassen)gecertificeerdeinstallatiebedrijvenenhun monteurs.

Controleer of bedrijf in het bezit is van eengeldigebedrijfscertificering.CheckeenerkenningsnummeropeenF-gassencertificaatofcentraal bedrijfsregister op www.infomil.nl.

Voor het werken met een natuurlijk koudemiddel moet een monteur een vakbekwaamheidscertificaatinbezithebben.

Controleer of bedrijf in het bezit is van geldige certificatenvoorhetontwerpenvanenveiligwerken met natuurlijke koudemiddelen inkoelinstallaties (NK2 en NK3 of gelijkwaardig).

Installaties opleveren volgens de PED, voorzien van CE-markering.

Ga na of installaties worden opgeleverd conform PED-eisen. Dit aantoonbaar maken door referentieprojecten met CE-markering.

Men moet voldoen aan normen, zoals NEN-EN 378, NEN 1010, etc.

Mendientvoordeaangetroffenactiviteitentebeschikken over de geldende wetten en normen.

Beschikken over voldoende kennis en kunde

Het is verplicht een medewerker met kennis van Koudetechniek op niveau 4 aanwezig te hebben in het bedrijf, in het geval van koelinstallaties.

Er dient minimaal 1 persoon binnen het bedrijf te beschikken over een diploma met niveau 4 of hoger uit het bijgevoegde opleidingsoverzicht van de NVKL.

Het is verplicht een medewerker met kennis van Klimaattechniek op niveau 3 aanwezig te hebben in het bedrijf, in het geval van klimaatinstallaties.

Er dient minimaal 1 persoon binnen het bedrijf te beschikken over een diploma met niveau 3 of hoger uit onderstaand opleidingsoverzicht.

Aantonen over ervaring te beschikken op het gebied van de activiteiten aan koelen/of klimaatinstallaties.

Controleer op basis van te overleggen documenten met betrekking tot referenties van reeds gerealiseerde installaties / projecten of eerder verworven ervaring.

Aantoonbare aandacht voor veilig werken. Controleer op de aanwezigheid van een actuele RI&E met een plan van aanpak en eventuele toetsing.

Monteurs moeten voldoende onderricht zijn over in het bedrijf toegepaste fabricaten.

Toetsendoormiddelvanbehaaldecertificatenvan de diverse fabrikanten/leveranciers en doormiddelvaninterviewsmetdebetreffendemonteurs.

Monteurs moeten voldoende gereedschap hebben om hun werkzaamheden naar behoren te verrichten.

Controleer of het bedrijf beschikt over minimaal één van elk van de volgende gereedschappen, geschikt voor te leveren installaties: - Gekalibreerde thermometer. - Gekalibreerde drukmeter. - Luchtsnelheidsmeter. - Hygrometer.


Stellen eisen aan de interne organisatie

Er moet een organisatiestructuur zijn met bevoegdheden en verantwoordelijkheden waaronder klachtenbehandeling.

- Check de organisatiestructuur in een organogram.

- Kijk naar aannamebeleid en procedures voor nieuw personeel.

- Ga na of er een bedrijfsreglement is. - Controleer in bijvoorbeeld taak/ functieomschrijving of door middel van interview.

- Beoordeel een eventueel aanwezig vervangingsschema.

Een gedragscode dient te worden gehanteerd. Ga na of en in welke vorm er een gedragscode aantoonbaar is.

Leverings- en betalingsvoorwaarden dienen te worden gehanteerd.

- Ga na welke voorwaarden het bedrijf hanteert. - Ga na of de voorwaarden gedeponeerd zijn bij de Kamer van Koophandel.

- Ga na of er naar de voorwaarden verwezen wordtbijoffertesenbetalingsverkeer.

Beschikken over een klachtenprocedure. Controleer de aanwezigheid van een klachtenregistratiesysteem. Dit kan met mails, brieven in de PC, aparte directory in de PC of de klassieke ‘Klachtenmap’.

Voeren eenduidige en open communicatie

Offertesmoeteneenduidigenvolledigzijn. Toetsoffertesboven€2500,-opuurlonen,voorrijdkosten, responstijden, beschikbaarheid, condities, monitoring.

Een opdracht dient te worden bevestigd met vermelding van hetgeen is overeengekomen en nietdan/welandersisvermeldindeofferte.

Controleer de aanwezige opdrachten boven €2500,-opbasisvandeuitgebrachteoffertes: - Check of wijziging eenduidig worden vermeld. - Ga na of is vermeld: datum, bevestiging van eventuele wijzigingen en actuele datum/termijn en of er een aantoonbare ondertekening of bevestiging van de opdracht is (in welke vorm dan ook).

Bieden garantie in geval van een onvolkomenheid of geschil

Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering dient te zijn afgesloten.

Ga na of een bedrijfs W.A. is afgesloten/ geprolongeerd.

Biedt onafhankelijke geschillenbemiddeling in het geval van een geschil.

Ga na of de leverings- en/of betalingsvoorwaarden een artikel bevatten dat behandeling door de een onafhankelijke geschillencommissie mogelijk garandeert.

© 2019De Nederlandse VerwarmingsindustriePostbus 1902700AD Zoetermeer

Alle rechten voorbehouden.Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, hergebruikt, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Nederlandse Verwarmingsindustrie.

De Nederlandse VerwarmingsindustrieDe Nederlandse Verwarmingsindustrie is één van de 45 brancheorganisaties van FME. FME is de overkoepelende brancheorganisatie voor de technologische industrie waarbij ruim 2.200 bedrijven in Nederland aangesloten zijn.

De Nederlandse Verwarmingsindustrie vertegenwoordigd producenten van verwarmingsoplossingen voor de gebouwde omgeving en de industrie, zoals:

⚫ Warmtepompen ⚫ Hybride-warmtepompen ⚫ Centrale verwarmingstoestellen ⚫ Distributiesystemen ⚫ Warmteafgiftesystemen ⚫ Rookgasafvoersystemen ⚫ Industriële verwarmingssystemen ⚫ Regel- en besturingssystemen

Deze producenten hebben de afgelopen 60 jaar aan de basis gestaan van alle grote innovaties

binnen de warmtevoorziening van de gebouwde omgeving en de daarmee gepaarde energiebesparing en maatschappelijke kostenreducties.

Op Europees niveau werkt de Nederlandse Verwarmings- industrie samen met koepelorganisaties EHI, ECA en ELA.

Voor meer informatie kijkt u op www.verwarmingsindustrie.nl of belt u met 088 400 85 09.

Deze publicatie is ontwikkeld door:De Nederlandse Verwarmingsindustrie

Deze publicatie wordt u aangeboden door:

© NVI 2019ondernemersorganisatie voor de technologische industrie

Bezoekadres: Zilverstraat 69, 2718 RP Zoetermeer Postadres: Postbus 190, 2700 AD Zoetermeer

w w w . b i n n e n k l i m a a t b e s t e k k e n . n l

Tel.: 088 - 400 85 09e-mail: [email protected]

Bestek onderhoud en beheer verwarming...9.5 Gasgestookte ketel 40 9.6 Direct gestookte gasboiler 41...

Documents

Transcript of Bestek onderhoud en beheer verwarming...9.5 Gasgestookte ketel 40 9.6 Direct gestookte gasboiler 41...