BEST PRACTICESEen inspiratiedocument met mogelijke oplossingsrichtingen voor

de capaciteitsproblematiek in de Acute Zorg

SpoedZorgNetNetwerkAcuteZorgNoordwest

September 2019

M. Zuidberg T. Willems

Inhoudsopgave 3.14 Specialisten zorgen voor kortere wachttijd op SEH van HMC Westeinde 21

3.15 Specialist op de SEH – Bernhoven 22

3.16 Bachelor Medische hulpverlening – o.a. BovenIJ, Tergooi ziekenhuizen, OLVG 22

3.17 Acuut Zorg Team – Tergooi 23

3.18 Gez. opleiden medisch ondersteunende / gespecialiseerd verpleegkundige beroepen – N-H & Flevoland 23

3.19 De ziekenhuisarts – VUmc 24

4 Logistiek 25

4.1* Inkrimping spoedzorg - Regio Groningen/Drenthe 25

4.2* Acuut Kort Verblijf 25

4.3 APOP screening op de spoedeisende hulp – LUMC Leiden 26

4.4 Werken zonder Wachtkamer – Medisch Centrum Noord Limburg (VieCuri) 26

4.5 Standaardisatie van SEH processen – Odense University Hospital, Denemarken 27

4.6 SOS team – HagaZiekenhuis 27

4.7 De Acute Opname Afdeling (AOA) 28

4.8 Alle hens aan dek procedure / escalatieplan 29

4.9 Samenwerking voorkomt onnodige ziekenhuisopnamen oudere patiënten– 29

Reinier de Graaf Ziekenhuis /Pieter van Foreest (Delft)

4.10 Meer vrije bedden door betere operatieplanning - St. Antonius 30

4.11 Griep-escalatie-unit – St Antonius Nieuwegein 30

5 Uitstroom 33

5.1 Dankzij observatiebedden sneller de juiste zorg op de juiste plek 33

5.2 Cardiologische Zorgbrug – AMC/HvA 33

5.3 Herstelafdeling ziekenhuis – Omring en Dijklander Ziekenhuis 34

5.4 Transmurale zorgbrug in het AMC 35

5.5 Zorgbemiddeling voor oudere patiënten die spoedeisende hulp bezoeken – St. Antonius Ziekenhuis 35

(Utrecht en Nieuwegein)

5.6 Identificatie kwetsbare ouderen in het Dijklander Ziekenhuis 36

5.7 Herstellen dichtbij (GezondVeluwe) – Regio Noordwest Veluwe en Zeewolde 36

5.8 Hospital at Home – UMCG 37

5.9 Transfer Intervention Procedure (TIP): Een doelmatige overdracht implementeren – 37

AMC, OLVG, Gelre, Catharina, MMC Eindhoven, Havenziekenhuis, RdG, Lange Land

5.10 Wijkverpleegkundige organiseert thuiszorg vanuit SEH – OLVG & Dijklander Ziekenhuis 38

5.11 24/7 Aanmeldportaal voor uitstroom naar VVT of revalidatie – Amphia 39

5.12 Verwijshulp.nl – regio Rotterdam e.o., Gooi- & Vechtstreek en Eemland 40

Achtergrond 1

1. Instroom 2

1.1* Voorlichtingscampagne ‘Belwijzer voor uw zorg’ – RAV Hollands Midden 2

1.2* Horizontaal verwijzen in de huisartsenzorg – Zeeuws-Vlaanderen 2

1.3 App ‘Moet ik naar de dokter?’ (geïntegreerd op website huisartsenpost) – Regio Apeldoorn / Huisartsen 3

Huisartsenposten Rijnland en Duin- en Bollenstreek

1.4* Pilot digitale zelftriage op spoedpost - Spoedpost Medicamus Harderwijk 3

1.5* Hulp voor mensen met verward gedrag door middel van inzet Streettriage - Ambulance Oost 4

1.6 Project Advanced Care Planning – Dijklander Ziekenhuis 4

1.7 HartWacht app – CCN 5

1.8 Röntgendiagnostiek op de HAP 5

1.9 Beter Oud in Amsterdam – Elaa, Ben Sajetcentrum & SIGRA 6

1.10 Verbetering acute zorg door één Zorg Coördinatie Centrum – Ambulance Oost / RAV IJsselland 6

1.11 Risicoclassificatie hartinfarct vervroegen naar ambulance met de HEART-score – RAV IJsselland 7

1.12 Project ouderenzorg (GezondVeluwe) – Regio Noordwest Veluwe en Zeewolde 7

1.13 Nabellen ouderen na bezoek SEH - MCH Westeinde 8

1.14 De WijkKliniek (voorheen buurtziekenhuis) Amsterdam Zuidoost – AMC & Cordaan 9

2. Transparantie en inzicht in capaciteit 11

2.1* Aanmeldportaal Tijdelijke Zorg Amsterdam - regio Amsterdam 11

2.2* Meetinstrument crowding in de SEH keten – regio Noord-Holland/Flevoland 11

2.3 Het meten van drukte op de SEH - MCH Westeinde en LUMC 12

2.4 Implementatie van een ‘Full-Capacity Protocol’ – University of Kansas Hospital 13

2.5 Centraal Aanmeldpunt Zorginzet Haarlem En Meer – Spoedpost Zuid-Kennemerland 13

3 Personeel 15

3.1* Meander stoomt minder ervaren verpleegkundigen klaar voor ziekenhuis 15

3.2* Intensievere samenwerking personeel tussen ambulancedienst en ziekenhuis 15

3.3* Business Intelligence voor de huisartsenpost 16

3.4* Inzet basisartsen op de huisartsenpost 16

3.5* Inzet regiebalietriagist 17

3.6* Kleinschalige huisartsenzorg 17

3.7* Promovendi chirurgie versterken HAP 18

3.8* Twee halve diensten i.p.v. één hele dienst op HAP Apeldoorn 18

3.9* Gezamenlijk operatieassistenten opleiden door Erasmus MC en Equipe Zorgbedrijven 19

3.10* Zij-instroom om te kort verpleegkundigen tegen te gaan 19

3.11* Het beste van twee werelden: een duobaan als SEH- én ambulanceverpleegkundige 20

3.12* Noordelijke ziekenhuizen lanceren gezamenlijk personeelsoffensief 20

3.13* Albert Schweitzer test app die personeel aan ziekenhuis koppelt 21

In het ROAZ van 10 juni 2016 is afgesproken best practices met elkaar te delen om de capaciteitsproblematiek in de spoedzorgketen te verminderen. SpoedZorgNet en Netwerk Acute Zorg Noordwest hebben voorbeelden verzameld en in dit document op een rij gezet. Jaarlijks wordt dit document geüpdatet en voorzien van nieuwe ideeën die een bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van de capaciteitsproblematiek. Dit overzicht zal nooit volledig zijn, maar is bedoeld om ketenpartners te inspireren door ze op de hoogte te stellen van initiatieven die elders in het land succesvol lijken te zijn. Nieuwe projecten hebben we aangeduid met een asterisk*.

Nieuw in deze versie is dat de best practices zijn ingedeeld volgens de vijf thema’s van het deltaplan acute zorg voor de regio Noord-Holland en Flevoland: Instroom, Transparantie en inzicht in capaciteit, Personeel, Logistiek en Uitstroom. De indeling is zoveel mogelijk tot stand gekomen door te kijken vanuit het perspectief van de patiënt.

Achtergrond Instroom1.

1.1* Voorlichtingscampagne ‘Belwijzer voor uw zorg’– RAV Hollands MiddenBeschrijving interventie/projectRAV Hollands Midden heeft in samenwerking met de huisartsenposten een campagne geïnitieerd om bewoners in de regio wegwijs te maken bij het benaderen van de juiste zorgverlener indien zij met spoed zorg nodig hebben. Het is immers van cruciaal belang dat patiënten direct de best passende zorg krijgen, zonder omwegen en/of verspilling van mensen en middelen. In de Belwijzer staat de zorgvraag vanuit de patiënt centraal. Aan de hand van concrete voorbeelden is direct zichtbaar bij wie men bij spoed terecht kan: de huisarts, de huisartsenpost of de regionale ambulancevoorziening. Daarnaast voorziet De Belwijzer de inwoners van de regio Hollands Midden in een uitneembaar kaartje van de juiste contactgegevens met de zorgaanbieders in hun regio (per postcodegebied).

(Beoogd) resultaatDe campagne moet ervoor zorgen dat burgers vaker de juiste ingang voor spoedzorg kiezen. De campagne is ervoor bedoeld om balans te brengen in de toenemende discrepantie tussen vraag en aanbod, om te voorkomen dat de operationele uitvoering onder druk komt te staan.

Status/vervolgIn het voorjaar van 2019 is de Belwijzer verspreid onder alle inwoners in de regio Hollands Midden.

Meer informatiehttps://ravhm.nl/belwijzer/ Marthe Cramer (RAV Hollands Midden)

1.2* Horizontaal verwijzen in de huisartsenzorg– Zeeuws-Vlaanderen Beschrijving interventie/projectHuisartsen kunnen voor bepaalde specifieke klachten doorverwijzen naar gespecialiseerde huisartsen, om zo ziekenhuisbezoek te voorkomen. In Zeeuws-Vlaanderen is hiervoor het Schouderspreekuur in het leven geroepen.

(Beoogd) resultaatHet effect van het Schouderspreekuur is dat alleen nog patiënten met schouderklachten naar het ziekenhuis worden verwezen die daar ook moeten zijn. Slechts acht procent van de honderden mensen die het afgelopen anderhalf jaar het Schouderspreekuur bezochten, is verwezen naar de orthopeed.

Status/vervolgZorgverzekeraar CZ is enthousiast en gaat na de zomer kijken of de aanpak breder uitgerold kan worden.

Meer informatiehttps://bit.ly/33ZMtPk Art Asrian (huisarts)

1 2

3 4

1.3 App ‘Moet ik naar de dokter?’ (geïntegreerd op website huisartsenpost) - Regio Apeldoorn / Huisartsenposten Rijnland en Duin- en BollenstreekBeschrijving interventie/projectEr is een groot tekort aan triagisten op de huisartsenpost. Door dit tekort lopen de wachttijden aan de telefoon bij de HAP hoog op, wat patiënten naar de SEH toe drijft. Zo’n 40 procent van de telefoontjes naar huisartsenposten in het weekend of in de avonduren heeft echter geen echte urgentie. Met de app ‘Moet ik naar de dokter?’ kunnen mensen zelf beoordelen óf en zo ja, wanneer het nodig is om een huisarts te raadplegen. De app geeft aan wat mensen zelf kunnen doen om de klachten te verlichten en in welke gevallen ze alsnog de dokter moet bellen. Bij ernstige klachten adviseert de app direct 112 te bellen. De app is door huisartsen ontwikkeld en voldoet aan de vigerende richtlijnen. Bij verschillende huisartsenposten (o.a. bij huisartsenposten Rijnland en Duin- en Bollenstreek) is de module ‘Moet ik naar de dokter?’ geïntegreerd op de website van de huisartsenpost. Patiënten die online zoeken naar het telefoonnummer van de huisartsenpost worden eerst door de module geleid om te kijken of bezoek aan de huisartsenpost daadwerkelijk noodzakelijk is.

(Beoogd) resultaat• Minder mensen bellen naar de HAP.• De HAP is beter bereikbaar voor mensen die mogelijk echt met spoed een arts moeten zien.• Minder mensen gaan uit frustratie naar de SEH.

Status/vervolgDe app wordt nog steeds verder verbeterd en geüpdatet.

Meer informatie www.moetiknaardedokter.nl/ https://huisartsenpostduinenbollenstreek.nl/ Gert-Jo van Doornik

1.4* Pilot digitale zelftriage op spoedpost - Spoedpost Medicamus Harderwijk Beschrijving interventie/projectDe spoedpost Medicamus in Harderwijk start een pilot om de werkdruk in de ANW-uren aan te pakken. Samen met Moet ik naar de dokter? gaat de post digitale zelftriage aanbieden, zowel via de website als via de Medicamus regio-app.

(Beoogd) resultaatMedicamus hoopt patiënten te verleiden eerst zichzelf te triëren voor ze de spoedpost bellen, om zo de drukte op de post te verminderen. Het streven is om patiënten bij urgentieniveau 4 (U4) direct elektronisch door te sturen naar de agenda van de eigen huisarts. Bij het laagste urgentieniveau (U5) krijgt de patiënt via de app een gedegen zelfzorgadvies met verwijzing naar de informatie op Thuisarts.nl

Status/vervolgDe zelftriage-app Moet ik naar de dokter? is inmiddels meer dan 350.000 keer gedownload. De meeste mensen gebruiken de app bij hoesten, buikpijn en huidklachten. Dit leidt in 17% van de gevallen tot een zelfzorgadvies, waardoor contact met de huisartsenpost achterwege kan blijven.

Meer informatiehttp://www.medicamus.nl/

1.5* Hulp voor mensen met verward gedrag d.m.v. inzet Streettriage- Ambulance OostBeschrijving interventie/projectHet idee achter Streettriage is simpel en doeltreffend. Een team van een ggz-verpleegkundige, een ambulancever-pleegkundige en een politieagent reageert als eerste op meldingen van overlast door personen met verward gedrag die bij de politiemeldkamer binnenkomen. Wanneer zij gezamenlijk in de Streettriagewagen arriveren, beoordelen zij ter plekke de problemen: is inzet van psychiatrische zorg nodig of zijn er lichamelijke klachten en moet iemand naar de spoedeisende hulp? Als er sprake is van strafbare feiten wordt iemand overgedragen aan Justitie.

(Beoogd) resultaatEen snelle beoordeling voorkomt dat mensen op verkeerde plekken terechtkomen en lang moeten wachten op adequate vervolgzorg, bijvoorbeeld een onnodig verblijf op het politiebureau of wachten op een beoordeling door de crisis-dienst. De persoon met verward gedrag kan direct worden meegenomen naar een geschikte vervolgplek: naar huis, ziekenhuis, huisarts, ggz-instelling of politiebureau.

Status/vervolgDe pilot loopt en zal binnenkort worden geëvalueerd.

Meer informatiehttps://bit.ly/2TQ2gva

1.6 Project Advanced Care Planning – Dijklander Ziekenhuis Beschrijving interventie/projectVerpleegkundig specialisten of getrainde verzorgenden van de woonzorgcentra bespreken de behandelwensen en verwachtingen met de cliënten nog voordat er bijvoorbeeld een val heeft plaatsgevonden. De oudere wordt uitgenodigd hierover ook met de huisarts een gesprek te hebben, die de wensen vastlegt. Deze vraagt de oudere of zij nog wel alles willen wat medisch kan. Kopieën van deze behandelwensen gaan naar het wooncentrum, de huisartsenpost en mee in de ambulance mocht een patiënt nog naar een ziekenhuis willen gaan.

(Beoogd) resultaatOpluchting/tevredenheid bij verzorgers, patiënt en familie dat dit gesprek is gevoerd; minder kwetsbare ouderen naar het ziekenhuis.

Status/vervolgDe regionale huisartsenvereniging gaat nu ook van thuiswonende kwetsbare ouderen de wensen vastleggen. De werkwijze wordt verder uitgebreid naar bewoners van woonzorgcentra in heel West-Friesland. VUmc zet de pilot sinds maart 2016 voort.

Meer informatieJeroen Steens Judella Daal (Dijklander Ziekenhuis)

5 6

1.7 HartWacht app – CCNBeschrijving interventie/projectPatiënten met hartfalen en cardiovasculaire problemen verkeren continu in onzekerheid over het functioneren van hun hart. Dit kan leiden tot spoedbezoeken aan de arts of de SEH. Hartpatiënten kunnen met deze app zelf hun hart checken als ze ongerust zijn. Ze kunnen vanuit huis zelf vitale waarden zoals bloeddruk, gewicht en ritmestroken insturen via gekoppelde meetapparatuur. Is er iets aan de hand of voelt de patiënt zich onzeker, dan wordt het zorgcentrum gewaarschuwd en is er mogelijkheid tot videocontact.

(Beoogd) resultaatHet zorggebruik neemt spectaculair af bij de inzet van telemonitoring van mensen met chronische hartproblemen. De verzekerden van Zilveren Kruis die meer dan een jaar gebruik maken van HartWacht maken ten opzichte van een jaar eerder 70 procent minder gebruik van de spoedeisende hulp, hebben 40 procent minder verpleegdagen en 30 procent minder spoedritten met de ambulance nodig.

Status/vervolgMomenteel maken ruim vijfhonderd verzekerden van Zilveren Kruis gebruik van HartWacht, een kwart van hen meer dan een jaar. De zorgverzekeraar verwacht het aantal gebruikers de komende jaren te kunnen uitbreiden naar vijfduizend verzekerden, dat is los van andere zorgverzekeraars.

Meer informatiehttp://bit.ly/1U3QbA2 / https://bit.ly/2Z6pmDGIgor Tulevski (CCN)

1.8 Röntgendiagnostiek op de HAPBeschrijving interventie/projectUit een inventarisatie van het Radboudumc blijkt dat 20 (17%) van de 117 Nederlandse huisartsenposten directe toegang hebben tot röntgendiagnostiek; 6 hanteren een volledig open model (altijd mogelijkheid tot röntgendiagnostiek) en 14 een gemengd model (enkel toegang op bepaalde tijdstippen). De beoordeling van de röntgenfoto’s vindt doorgaans plaats door de radioloog (50%) of de röntgenlaborant (40%), waarbij radiologen frequent gebruik maken van beoordeling op afstand (buiten het ziekenhuis). Bij beoordeling door een SEH-arts of huisarts (10%) autoriseert de radioloog uiteindelijk. Bij 90 procent van de huisartsenposten vindt beoordeling plaats binnen 30 minuten na het maken van de röntgenfoto.

(Beoogd) resultaatBij directe toegang tot röntgendiagnostiek kunnen patiënten zonder een fractuur – net als binnen kantoortijden – door de huisarts worden behandeld. Dit zorgt voor minder laagcomplexe zorg op de SEH, waardoor er meer tijd is voor complexe problematiek. Voor de patiënt zal er een forse reductie van wachttijd optreden, met naar verwachting een positief effect op de ervaring en tevredenheid. Tevens kan het kostenbesparend zijn, zowel voor patiënt (eigen risico) als voor de maatschappij.

Status/vervolgOok Eindhovens onderzoek heeft aangetoond dat röntgendiagnostiek op de huisartsenpost substantieel kan bijdragen aan het verkleinen van de patiëntenstroom op de spoedeisende hulp.

Meer informatieMedisch Contact 19 oktober 2016: http://bit.ly/2hnTnbm / https://bit.ly/2PibC4a Martijn Rutten (Radboudumc)

1.9 Beter Oud in Amsterdam – Elaa, Ben Sajetcentrum & SIGRABeschrijving interventie/projectHet project ‘Beter Oud in Amsterdam’ werkt aan gestructureerde en integrale eerstelijns ouderenzorg. De project-leiding ligt bij Elaa, het Ben Sajet Centrum en SIGRA. De doelstelling is tweeledig: 1. Het verbeteren van de integrale eerstelijnszorg voor ouderen (75+) met een hoge kwetsbaarheid in Amsterdam, zodat deze ouderen langer zelfredzaam blijven. 2. Het realiseren van een structurele financiële bekostiging voor deze integrale eerstelijns ouderenzorg, zodat deze aanpak kan worden geborgd in het zorg- en welzijnsstelsel. De proeftuinen vonden plaats bij huisartsenpraktijken (SAG, GAZO en CHAGZ) en de aanbieders wijkverpleging waar zij veel mee samenwerken (Cordaan, Amstelring, Evean en Zonnehuisgroep Amstelland) in vier Amsterdamse wijken waar veel ouderen met een verhoogde kwetsbaarheid wonen. Samen hebben zij proactieve integrale zorg voor ouderen ingericht in vier wijken in Amsterdam. Een belangrijke rol in de uitvoering ligt bij een ‘eerstelijnsverpleegkun-dige’. Deze ondersteunt de huisarts bij de identificatie van de ouderen met een verhoogde kwetsbaarheid. De eerstelijnsverpleegkundige kent de sociale kaart van de wijk en werkt nauw samen met de wijkverpleging en het sociale wijkteam.

(Beoogd) resultaatGestructureerde en integrale eerstelijns ouderenzorg.

Status/vervolgNa afronding van de initiële pilot- en onderzoeksfase eind 2017 zijn de partners van plan hun samenwerking te bestendigen en uit te breiden naar andere buurten in de stad. De proeftuinen gaan o.a. aan de slag met Advance Care Planning en afstemming met het sociale domein. Aansluiting van meerdere aanbieders en partners staat hoog op het verlanglijstje.

Meer informatiehttp://bit.ly/2GIknvp / http://bit.ly/2F8Zzjx Wim Klein Nagelvoort (Elaa)

1.10 Verbetering acute zorg door één Zorg Coördinatie Centrum – Ambulance Oost / RAV IJssellandBeschrijving interventie/projectAmbulance Oost organiseert als pilot een centrale ingang voor huisartsen (zowel overdag als NAW-uren), acute thuiszorg, ggz en ambulancezorg. Dit zal onder één centraal telefoonnummer komen te vallen. Dit is in lijn met het visiedocument van Ambulancezorg Nederland: ‘Ambulancezorg in 2025: Zorgcoördinatie en mobiele zorg’.

(Beoogd) resultaatEfficiëntere organisatie van de acute zorg en betere ketensamenwerking.

Status/vervolgDe eerste oriënterende gesprekken zijn in 2017 gevoerd; alle ketenpartijen hebben medewerking toegezegd. Dit jaar zal het plan verder worden vormgegeven aan de hand van drie denktanksessies onder begeleiding van de Argumentenfabriek. Daarna zal het initiatief in samenspraak met de zorgverzekeraar worden gelanceerd.

Meer informatiehttp://bit.ly/2GsxSz5 / https://bit.ly/2ZoWjuo Karsjen Koop, (Ambulance Oost), Piet Huizinga (RAV IJselland)

7 8

1.11 Risicoclassificatie hartinfarct vervroegen naar ambulance met de HEART-score – RAV IJssellandBeschrijving interventie/projectOngeveer 35% van de patiënten met pijn op de borst hoeft niet naar een ziekenhuis, omdat gebleken is dat zij <30 dagen na aanvang van de klachten geen aandoening aan het hart- of vaatstelsel ontwikkelt. “Door deze patiënten vroegtijdig te detecteren, kunnen onnodige behandelingen, observaties en drukte op de SEH/EHH grotendeels voorkomen worden”. In een retrospectieve studie is de zogenaamde ‘HEART score’ opgesteld, die vooral de kans op afwezigheid van een hartinfarct goed kon voorspellen.

(Beoogd) resultaatMet een lage HEART-score (0-3 punten) bleek niemand een nSTEMI hartinfarct te hebben. Bij een gemiddelde HEART-score (4-6 punten) ontwikkelde 18% een hartinfarct en bij een hoge HEART-score (7-10 punten) bleek 52% na follow-up een hartinfarct te hebben.

Status/vervolgProspectief wordt nu gekeken of de HEART score in de prehospitale setting de resultaten geeft die retrospectief zijn voorspeld. Vervolgens zullen de resultaten extern gevalideerd worden waarna deze verplaatsing van de diagnostiek kan worden geïmplementeerd. De industrie is gevraagd om versneld een gevoelige troponine-test (bloedtest die positief wordt bij een hartinfarct) te ontwikkelen voor in de ambulance; deze maakt deel uit van de HEART-score. Naar verwachting zal deze er in 2020 zijn.

Meer informatiehttp://bit.ly/2ooOY8j

1.12 Project ouderenzorg (GezondVeluwe) – Regio Noordwest Veluwe & ZeewoldeBeschrijving interventie/projectGezondVeluwe is een populatiegericht programma, gericht op het verbeteren van de integrale zorg afgestemd op de specifieke behoeften van de inwoners uit de regio. In de aanpak wordt de Triple Aim doelstelling nagestreefd: meer ervaren gezondheid, betere ervaren kwaliteit van zorg tegen lagere of gelijke kosten. Vanuit het programma zijn onder meer projecten georganiseerd voor ouderenzorg, gericht op zowel de vitale als de kwetsbare oudere van 75 jaar en ouder. Gemeenten en zorgorganisaties werken multidisciplinair samen in lokale ouderenteams die gekoppeld zijn aan huisartsenpraktijken. De samenwerking wordt ondersteund door OZOverbindzorg: een online communicatieplatform waar professional, mantelzorger en oudere virtueel en multidisciplinair overleg kunnen voeren. De cliënt bepaalt zelf wie toe-gang heeft tot dit platform.

(Beoogd) resultaatBijna de helft van de ouderen ervaart langer thuis te kunnen blijven wonen en voelt zich zelfredzamer. Een groot deel van de mantelzorgers (40%) voelt zich meer ontlast en ook professionals zijn tevreden. Zij geven de samenwerking een 7.2, hebben meer werkplezier en ervaren korte lijnen. Ook de inwoners ervaren dat laatste. De projectgroep schrijft dat het helpt voorkomen dat ouderen vanaf de SEH of HAP onnodig in het ziekenhuis worden opgenomen. Gezien de kleine aan-tallen is niet duidelijk of deze interventie daadwerkelijk de spoedzorgvraag vermindert. Wel zal het resultaat duidelijker zichtbaar zijn als de werkprocessen ook volledig zijn geïmplementeerd

Status/vervolgGezondVeluwe gaat door met deze aanpak in 2018, door o.a.: • Verder inbedden integrale ouderenzorg, rond ouderenteams met ondersteuning van OZOverbindzorg en versterken verbinding met het sociaal domein en het ziekenhuis (transmurale overdracht. • Monitoring ouderenzorg continueren en door ontwikkelen.• Gezamenlijke ontwikkeling en implementatie van regionale werkafspraken rond ELV en ander kortdurend verblijf over o.a. beschikbaarheid van bedden en het actueel inzichtelijk maken daarvan, de triage en overdracht.

Meer informatiehttp://bit.ly/2mHgCRlDenise Seelen en Mark Callaars (GezondVeluwe)

1.13 Nabellen ouderen na bezoek SEH - MCH WesteindeBeschrijving interventie/projectAlle 70-plussers die na een SEH-bezoek naar huis gaan worden de volgende dag nagebeld. Ook patiënten uit de jongere leeftijdscategorie kunnen met een vinkje in het dossier op de nabellijst worden gezet. Onduidelijkheden over medicatie kunnen worden opgehelderd; de arts checkt ook of de ondersteuning thuis wel voldoende is of dat er thuiszorg moet worden geregeld (dit kan ook onderdeel uitmaken van een transmurale zorgbrug). Patiënten die na SEH bezoek zijn opgenomen in een ziekenhuis, V&V instelling of zijn verwezen naar de HAP, worden niet nagebeld.

(Beoogd) resultaatDagelijks moet bij ongeveer 8 van de 10 patiënten verduidelijking worden gegeven of anderszins ingegrepen. In studieverband was mogelijk door de kleine sample size was geen verschil waargenomen gezien in herbezoek en opnames tussen de controlegroep en interventiegroep. Er was een mogelijke trend voor minder opnames in de interventiegroep. De pilot geeft nog geen antwoord op de vraag of telefonische nazorg heropnames voorkomt. Hiervoor is prospectief onderzoek nodig.

Status/vervolgMedewerkers van MCH zijn overtuigd van de positieve werking van het nabellen van patiënten. Dit blijft daarom ingebed in hun dagelijkse werkwijze. Om dit ook aan te tonen is januari 2018 een grotere studie gestart, waarbij 5000 patiënten geïncludeerd zullen worden. Afwisselend zal de ene maand zal de oorspronkelijke vragenlijst worden afgenomen, de andere maand alleen een ‘tevredenheidsenquête’. De studie zal 2 jaar lopen.

Meer informatiehttp://bit.ly/2gCbY3VChristien van der Linden (MCH Westeinde)

9

1.14 De WijkKliniek (voorheen buurtziekenhuis) Amsterdam Zuidoost – AMC & CordaanBeschrijving interventie/projectHet nieuwe buurtziekenhuis biedt een oplossing voor het ‘gapend gat’ tussen ziekenhuis en thuis. Het is een nieuwe vorm van opvang: het verlenen van zogenoemde ‘laagcomplexe’ medische zorg in eerstelijnscentra in de wijk, wanneer simpele medische handelingen, zoals het aanleggen van een infuus, thuis niet meer lukken. Dergelijke handelingen vragen om de expertise van specialisten uit het ziekenhuis, die nauw met de huisarts en de wijkverpleegkundigen samenwerken. In zo’n centrum kan meer aandacht uitgaan naar een ‘therapeutisch klimaat’, waarin de patiënt wordt gestimuleerd om te bewegen en ook uit bed te komen, terwijl in het ziekenhuis de focus ligt op medische handelingen. De vraag is verder of nieuwe technologie in zo’n wijkziekenhuis een rol kan spelen, bijvoorbeeld bij het monitoren van de bloeddruk of doen van consulten.

(Beoogd) resultaatHet behoud van fysiek functioneren tijdens opname, een reductie van het aantal SEH-bezoeken en een reductie van heropnames. Het doel is om 80% van onze patiënten te ontslaan naar eigen woonomgeving.

Status/vervolgDe WijkKliniek is nu ruim een jaar open. De verpleeghuissetting moest omgezet worden naar een meer klinische omgeving waar (laag complexe) acute zorg geboden kan worden. Er zijn 1-pers kamers, met de optie van rooming-in. Dit wordt erg positief ervaren. De gemiddelde leeftijd van de patiënten is 85 jaar. Zorginhoudelijk is het een succes. Goed voorbeeld daarvan is dat er bij deze ouderen geen delier meer voorkomt. Dit heeft waarschijnlijk relatie met de rustige omgeving in de Kliniek, continuïteit in personeel (max. 4 medewerkers) en aanwezigheid van familie. De uitstroom doelen worden gehaald. Circa 85% van de patiënten gaat vanuit de kliniek naar huis (met of zonder ondersteuning). De overgang naar huis verloopt goed er is ook minder sprake van nazorg na opname in de kliniek. Er is sprake van een warme overdracht, de wijkverpleegkundige is al betrokken wanneer patiënt nog in de kliniek is.Er zijn nu 12 bedden, waarvan er 10 a 11 gevuld zijn; de wens was om 24 bedden te hebben. Dit lukt nog niet omdat: 1) er een verpleegkundig personeelstekort is, 2) verwijsstromen uit het ziekenhuis moeilijk om te buigen zijn, 3) niet alle benodigde disciplines, zoals verpleegkundig specialist beschikbaar zijn. Vanaf september zullen er 16 bedden beschikbaar zijn. Er wordt nu vanuit de SEH van het AMC doorverwezen naar de wijkkliniek. Het triageproces vanuit AMC loopt redelijk goed, i.s.m. klinisch geriater. Gesprekken met VUmc en ook OLVG hierover lopen nu. Huisarts verwijst nog niet direct door naar de Kliniek. Gemiddeld blijven patiënten 8 dagen in de Wijk-Kliniek (uitgangspunt is maximaal 14 dagen). Het is nog te vroeg om aan te tonen dat de gestelde doelen m.b.t. minder functieverlies, minder SEH-bezoek en minder heropnames gehaald worden.

Meer informatiehttp://bit.ly/1SrxmoFBianca Buurman (AMC)

10

Transparantie en inzicht in capaciteit2.

2.1* Aanmeldportaal Tijdelijke Zorg Amsterdam - regio AmsterdamBeschrijving interventie/projectHuisartsen en huisartsenposten in Amsterdam bellen vanaf medio juli 2018 24/7 nog maar één nummer voor tijdelijke opname in de ouderenzorg. Het nummer wordt bemenst door een deskundig medewerker. De huisarts kan dagelijks tussen 8.30 en 23 uur een patiënt aanmelden die in aanmerking komt voor eerstelijns verblijf (ELV) en 24/7 voor een crisisopname WLZ in Amsterdam.

(Beoogd) resultaatVerwijzers hoeven nu maar één telefoonnummer te bellen en horen direct of er een bed beschikbaar is. De medewerker maakt samen met de verwijzer een inschatting welke vorm van tijdelijke zorg het beste aansluit. Mocht er geen ELV-bed beschikbaar zijn dan kan een patiënt op een wachtlijst geplaatst worden. Iemand in crisis wordt in principe altijd opgenomen.

Status/vervolgFase drie is 2 september 2019 ingegaan: het aansluiten van meer verwijzers op het aanmeldportaal, nu eerst alle SEH’s. Als eerste sluit het AMC aan, de andere kort daarop (OLVG, VU, BovenIJ). SEH’s kunnen dagelijks tussen 8.30 en 23 uur het aanmeldportaal bellen voor een ELV-opname en zo nodig 24/7 voor Wlz-crisiszorg. In de nacht of als een ouderen binnen 24 uur gezien moet worden door een medisch specialist in het ziekenhuis blijft de oudere op de SEH of AOA of in het ziekenhuis. De SEH /het ZH is in dat geval verantwoordelijk voor deze opvang of eventueel voor het regelen van vervoer naar de V&V.

Meer informatiehttps://bit.ly/2zVxeMr Meike Hornstra (SIGRA)

2.2* Meetinstrument crowding in de SEH keten – regio Noord-Holland/FlevolandBeschrijving interventie/projectEr is een toename zichtbaar van de ervaren drukte en capaciteitsproblematiek op afdelingen spoedeisende hulp (SEH) in ziekenhuizen. Er zijn steeds meer piekmomenten waarbij de instroom van patiënten groter is dan de doorstroom en uitstroom waardoor er een lokale ‘filevorming’ (crowding) in de patiëntenstromen ontstaat. Crowding is geassocieerd met suboptimale patiëntuitkomsten zoals verhoogde mortaliteit, vertraagde diagnostiek, behandeling en ziekenhuisopname, verlengde ligduur en een afname in patiënttevredenheid. Een onwenselijke en onveilige situatie die aandacht en oplossing behoeft. Om crowding structureel te reduceren is er niet één afgebakende interventie voorhanden, er zullen binnen de gehele acute zorgketen (instroom, doorstroom, uitstroom) op verschillende niveaus (lokaal/regionaal/landelijk) interventies nodig zijn. Tijd en middelen zijn echter schaars. Voor SEH’s en andere partners is het mede daarom essentieel om goed inzicht te krijgen in de lokale problematiek en bijbehorende kansrijke en gedragen structurele verbetermogelijkheden. Daarbij is het ook belangrijk dat SEH’s na kunnen gaan of de gekozen interventie(s) daadwerkelijk een structureel positief effect sorteren, rekening houdend met de lokale context en verschillende belangen binnen de acute zorgketen.

(Beoogd) resultaatHet primaire doel van dit kwalitatieve instrument is om de ervaring met de structurele lokale (keten)knelpunten in kaart te brengen bij het SEH-management en alle SEH-medewerkers. De verwachting is dat daarmee een gewogen en volledig beeld ontstaat van de ervaren knelpunten. Door het onderzoek periodiek te herhalen, bijvoorbeeld jaarlijks, wordt ook zichtbaar of geconstateerde structurele knelpunten ook opgelost worden. Dit instrument kan een aanvulling zijn op beschikbare kwantitatieve gegevens over crowding, denk aan doorloop-tijden en stops.

Status/vervolgNa een succesvolle pilot in 2018 is het crowding instrument in 2019 bij 9 verschillende ziekenhuislocaties in de regio gebruikt. Er zijn aanbevelingen gedaan die tot verbetering zouden kunne leiden. Het instrument zal periodiek ingezet worden om te volgen of er verbetering plaatsvindt en om nieuwe knelpunten te monitoren.

Meer informatieHanneke Merten (Netwerk Acute Zorg Noordwest)

2.3 Het meten van drukte op de SEH - MCH Westeinde en LUMCBeschrijving interventie/projectMCH Westeinde, Bronovo en LUMC hebben onderzoek gedaan naar de validiteit van een aantal meetinstrumenten om drukte op een SEH te kunnen kwantificeren. De Amerikaanse tool National Emergency Department Over-Crowding Score (NEDOCS) kwam hier het beste uit. Deze tool kan relatief makkelijk ingebouwd worden in het elektronisch patiëntendossier van het ziekenhuis. De variabelen waar deze tool gebruik van maakt zijn het aantal patiënten op de SEH, het aantal bedden op de SEH, het aantal ziekenhuis bedden, en wachttijden. Een aangepaste variabele is het aantal geïntubeerde patiënten, bijvoorbeeld na reanimatie. In de originele tool zijn dit beademde patiënten; in Nederland komt het echter bijna niet voor dat beademde patiënten op een SEH liggen. Elke 15 minuten kan een nieuwe update worden gegeven van de huidige drukte op de SEH.

(Beoogd) resultaatDeze tool correleert goed met hoe SEH personeel druk ervaart. Daarnaast geeft het een goede indruk van de doorlooptijd. Middelgrote SEHs hebben wel een kleinere buffer dan grote SEHs, waardoor hier een discrepantie ontstond in de gemeten drukte en de ervaren drukte. De onderzoekers benadrukken dat bij de inzet van de tool eerst een week gevalideerd moet worden om tot optimale formule te komen.

Status/vervolgIdealiter heeft de meldkamer inzicht in de drukte op alle regionale SEHs en kan dan gericht gaan spreiden. De commerciële partij HOTflo maakt ook gebruik van (een afgeleide versie) van de NEDOCS tool in zijn management systeem. Hier hangt echter wel een prijskaartje aan.

Meer informatieChristien van der Linden (MCH Westeinde)

11 12

2.4 Implementatie van een ‘Full-Capacity Protocol’ – University of Kansas HospitalBeschrijving interventie/projectHet academisch ziekenhuis in Kansas City had veel problemen met crowding op de SEH. Implementatie van een ‘Full-Capacity Protocol’ (FCP) heeft hier verandering in aangebracht. Het FCP houdt in dat bij een bepaald niveau van crowding de verantwoordelijken van verschillende klinische disciplines naar de SEH komen. Deze worden bijeengeroepen door de zogenoemde ‘flow coördinator’. Gezamenlijk wordt er gekeken waar de barrières in de patiëntenstroom zitten en wordt er beleid afgesproken om deze barrières weg te nemen. Opvallend aan dit protocol is dat het gehele ziekenhuis betrokken wordt bij de capaciteitsproblematiek op de SEH.

(Beoogd) resultaatHet aantal ‘ambulance diversions’ (stops) is afgenomen na implementatie van het FCP.

Status/vervolgDit protocol is geïmplementeerd in de standaard zorg.

Meer informatiehttp://bit.ly/2vHU2fP

2.5 Centraal Aanmeldpunt Zorginzet Haarlem En Meer – Spoedpost Zuid-KennemerlandBeschrijving interventie/projectIn Haarlem zetten Stichting SHDH en Zorgbalans zich met de projectgroep Braveheart in om de ketenzorg beter te organiseren en coördineren. Het eerste resultaat is een website met actueel overzicht van beschikbare spoed-plaatsen in de VVT in de regio Zuid-Kennemerland in de ANWuren (www.cazhem.nl). Op de site staan tevens triagevragen die de zorgverlener helpen te beoordelen of spoedvervolgzorg nodig is. Als daaruit komt dat er zorginzet noodzakelijk is, belt de zorgverlener met een centraal nummer. Dit nummer is in de ANW-uren bereikbaar. Een verpleegkundige zal samen met de arts beoordelen welke inzet passend is. Naast spoedbedden is ook spoedthuiszorg beschikbaar.

(Beoogd) resultaatHet inzicht in vervolgbedden buiten kantooruren is verbeterd. Als er een bed beschikbaar is, is dit sneller geregeld. Dit systeem registreert echter niet wanneer een aanvraag niet kan worden gehonoreerd wegens bijvoorbeeld personeelstekorten. Zowel huisartsen als ziekenhuismedewerkers ervaren dat er te weinig bedden beschikbaar zijn. Ad hoc kan wel een Capaciteitsproblematiek in de acute zorg: Best Practices (maart 2018) TOEGANG TOT ELV- / VVT-ZORG 31 wijkverpleegkundige tot 48 uur worden ingezet, tot er een vervolgzorgbed beschikbaar is.

Meer informatiewww.cazhem.nlNout Waller (Huisartsen Coöporatie Zuid Kennemerland)

1413

15

Achtergrond3.

3.1* Meander stoomt minder ervaren verpleegkundigen klaar voor ziekenhuisBeschrijving verandering/interventie/projectOm het personeelstekort tegen te gaan en de inzet van flexwerkers te beperken tot een minimum, heeft het Meander ziekenhuis in Amersfoort een programma opgezet om wijkverpleegkundigen en verpleegkundigen uit de ouderenzorg om te scholen voor werk in het ziekenhuis. Vooral patiënten die wachten op uitstroom worden door de medewerkers in opleiding verzorgd.

ResultaatIn Mei 2019 is de eerste groep van 7 verpleegkundigen van start gegaan en deze werken allemaal op verpleegaf-delingen in het Meander ziekenhuis.

Status/vervolgDe pilot loopt tot 1 Oktober 2019, maar het blijkt zo succesvol dat er wordt gekeken of er een vervolg aan gegeven kan worden.

Meer informatie Ellrieke Veenendaal (manager kliniek Meander), Roely Folkersma (teammanager Meander)https://bit.ly/31iKxPI

3.2* Intensievere samenwerking personeel tussen ambulancedienst en ziekenhuisBeschrijving verandering/interventie/projectHet Elizabeth TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) en Regionale Ambulancevoorziening (RAV) Brabant-Midden-West-Noord laten in de toekomst verpleegkundigen afwisselend in het ziekenhuis en de ambulance werken. Middels deze samenwerking, wilt het ETZ en de RAV ervoor zorgen dat personeel behouden blijft.

(Beoogd) resultaatHet ziekenhuis wil op deze manier verpleegkundigen die werkzaam zijn op de spoedeisende hulp, intensive care en hart-bewaking een aantrekkelijk toekomstperspectief bieden, aangezien verpleegkundigen vaak aangeven meer afwisseling in hun werk te willen hebben. Daarnaast zorgt de uitwisseling voor meer kruisbestuiving en worden ervaringen uitgewisseld.

Status/vervolgOp 11 Juli 2019 is er een intentieverklaring getekend en de eerste uitwisselingen zullen van start gaan.

Meer informatiehttps://bit.ly/2Z2EkG0

16

3.3* Business Intelligence voor de huisartsenpostBeschrijving verandering/interventie/projectSinds 2017 maken de huisartsenposten in Zwolle, Lelystad, Hardenberg, Emmeloord en Dronten gebruik van het HAP Dashboard. Met dit managementinformatiesysteem en business intelligence platform willen de huisartsenposten in bovengenoemde steden rapportages over productie, processen en kwaliteit genereren aan de hand van data in het systeem. Aan de hand van de rapportages kunnen de huisartsenposten beter inspelen op de benodigde capaciteit en kan hier in de planning van personeel rekening mee worden gehouden.

(Beoogd) resultaatMet behulp van data beter inzicht krijgen in de productie, processen en kwaliteit van de huisartsenpost, zodat er beter gestuurd en gepland kan worden. Op deze manier kan de post de capaciteit en dienstverlening nog beter afstemmen op de patiënt.

Status/vervolgHet HAP Dashboard wordt gebruikt in de huisartsenposten in Zwolle, Lelystad, Hardenberg, Emmeloord en Dronten.

Meer informatiehttps://bit.ly/31GIoxp Erik Noorda (adviseur ICT Medriee, e.noorda@medrie.nl)

3.4* Inzet basisartsen op de huisartsenpostBeschrijving verandering/interventie/projectDe werkdruk van huisartsen op de huisartsenpost is erg hoog. Om de werkdruk voor deze huisartsen te verlagen, is de huisartsenpost Oost-Brabant (HAP Oost-Brabant) een traject begonnen waarin geneeskunde studenten opgeleid worden tot junior triagist. De functie van junior triagist kunnen de studenten vervullen totdat ze hun artsendiploma behaald hebben. Dan krijgen ze de gelegenheid om te solliciteren naar de functie van Kortelijns-Basisarts (KLB), waarna ze op de huisartsenpost aan de slag kunnen.

(Beoogd) resultaatDoor de inzet van basisartsen op de SEH voor patiënten met een lage urgentie, daalt de werkdruk voor huisartsen die andere consultdiensten draaien. Er blijkt veel animo te zijn voor junior triagisten die gevraagd worden voor de opleiding tot Kortelijns-Basisarts.

Status/vervolgOp dit moment werken er veel KLB’ers in de huisartsenposten in Oost-Brabant.

Meer informatiehttps://bit.ly/2TBPnoAGeert-Jan van Holten (huisarts en medisch manager huisartsenposten Oost-Brabant, g.vanholten@hapoostbrabant.nl)

17

3.5* Inzet regiebalietriagistBeschrijving verandering/interventie/projectTriagisten op de huisartsenpost krijgen vaak telefoontjes ‘tussendoor’, wat ervoor zorgt dat ze gesprekken met patiënten vaak niet in één keer kunnen afhandelen. Deze onderbrekingen zijn dus erg storend, zowel voor patiënt als voor de medewerker. Om dit te voorkomen, heeft de huisartsenpost Midden-Holland voor de weekenden (zowel ‘s avonds als overdag) een nieuwe functie in het leven geroepen: regiebalietriagist. Deze persoon heeft als taak patiënten te ontvangen aan de balie, en alle telefoontjes van de spoedlijn, overleglijn en visitelijn te beantwoorden. Daarnaast heeft de regiebalietriagist het overzicht op de reguliere lijn en de wachtruimte, en fungeert als aan-spreekpunt voor de regiearts.

(Beoogd) resultaatAndere triagisten ontlasten, zodat deze zich volledig kunnen focussen op de telefoontjes van patiënten.

Status/vervolgHet blijkt dat triagisten ontlast worden en minder vaak ‘gestoord’ worden door de andere lijnen. Zo kunnen ze de gesprekken in één keer afhandelen, wat de kans op fouten verminderd. Ook voor de patiënt is het prettiger om niet in de wacht te hoeven staan. Daarnaast heeft de regiearts met de regiebalietriagist één aanspreekpunt.

Meer informatiehttps://bit.ly/31Ckd34 Marjolijne Hanegraaf (directeur huisartsenpost Midden-Holland, m.hanegraaf@hapmh.nl)

3.6* Kleinschalige huisartsenzorgBeschrijving verandering/interventie/projectIn dunbevolkte gebieden, zoals Zuidwest Drenthe en Noordwest Overijssel, is het belangrijk dat de patiënt toegang blijft houden tot zorg. Zeker in deze gebieden, waar ziekenhuiszorg op steeds grotere afstand van de patiënt komt, is het belangrijk dat er kleine huisartsenposten zijn. Daarom is de huisartsenpost DZDNO actief in dit gebied. Dit is een kleinschalige huisartsenpost die zorgt voor persoonlijke, continue zorg voor mensen in de regio Zuidwest Drenthe en Noordwest Overijssel.

(Beoogd) resultaatMiddels deze kleinschalige huisartsenpraktijk moet de primaire zorgvraag van de inwoners in dit dunbevolkte gebied beantwoord worden. Het moet leiden naar vertrouwde zorg dicht bij huis.

Status/vervolgVanuit de huisartsenpost is er de intentie om op de huidige manier door te gaan. Er wordt regelmatig geëvalueerd, en het blijkt dat de werkdruk lager is en minder gedeclareerde verrichtingen zijn per 100 inwoners vergeleken met het gemiddelde van Nederland. Ook is er in de afgelopen 15 jaar nauwelijks sprake van consumptiestijging.

Meer informatiehttps://bit.ly/308BKj1 Roelof Moes (huisarts en secretaris HDS Zuidwest-Drenthe en Noordwest-Overijssel, moes@kolderveen.nl)

18

3.7* Promovendi chirurgie versterken HAPBeschrijving verandering/interventie/projectTijdens de avond-, nacht-, en weekenduren, steeg de werkdruk op de Primair Huisartsenpost Stad Utrecht enorm. Om dit tegen te gaan, is er een pilot gestart met 8 promovendi van de chirurgie die ingezet werden als HAP artsen. Op deze manier kunnen de promovendi nog aan patiëntenzorg doen tijdens hun promotietraject, en heeft de Primair Huisartsenpost Stad Utrecht extra personeel tot z’n beschikking voor de ANW uren. Voordat de promovendi aan de slag konden, moesten ze eerst een cursus huisartsenzorg volgen, en meelopen met diensten van huisartsen.

(Beoogd) resultaatDe pilot werd door de huisartsen over het algemeen als positief beoordeeld. Ook ervaarden de huisartsen een lagere werkdruk en legere wachtkamers. Tenslotte werd het hoge werktempo en de gedrevenheid van de promovendi als groot pluspunt gezien.

Status/vervolgIn de zomer van 2018 is er een pilot gestart van 4 maanden.

Meer informatiehttps://bit.ly/2Z6WlXQWendy Ophorst (locatiemanager a.i. Primair Huisartsenposten Stad Utrecht, w.ophorst@primair-hap.nl) Lisette Keppel (lid projectteam ANW en betrokken bij opzet pilot, l.keppel@lhv.nl)

3.8* Twee halve diensten i.p.v. één hele dienst op HAP ApeldoornBeschrijving verandering/interventie/projectOp de huisartsenpost in Apeldoorn zijn twee verschillende diensten: een consultdienst op de huisartsenpost zelf, en een visitedienst bij meerdere mensen thuis. Omdat de visitedienst -vergeleken met de consultdienst- als rustiger wordt ervaren, werken de huisartsen 2 halve diensten van elk soort in plaats van één volledige dienst. Door de huisartsen wordt dit als prettiger ervaren, omdat de werkdruk beter verdeeld wordt over de dag. Daarnaast is er meer afwisseling in het werk.

(Beoogd) resultaatLagere werkdruk voor huisartsen door verschillende diensten te combineren. Op deze manier komt er meer variatie in het werk.

Status/vervolgDe twee halve diensten zijn ingevoerd op de HAP in Apeldoorn en dit wordt door de huisartsen als prettiger ervaren.

Meer informatiehttps://bit.ly/2ZgKjXYJoost Siegelaar (Voorzitter coöperatie bestuur, jsiegelaar@me.com)

19

3.9* Gezamenlijk operatieassistenten opleiden door Erasmus MC en Equipe ZorgbedrijvenBeschrijving verandering/interventie/projectIn verband met de stijgende personeelstekorten, hebben het Erasmus MC en zelfstandig behandelcentrum Equipe Zorgbedrijven de handen in één geslagen. Per 1 Maart 2019 zijn deze 2 organisaties begonnen met het gezamenlijk opleiden van operatieassistenten. Het Erasmus MC verzorgt de opleiding, de stageplaatsen en -begeleiding wordt aangeboden door Equipe Zorgbedrijven. Aangezien dit een samenwerking die nog nooit eerder voorgekomen is in Nederland, heeft het College Zorg Opleidingen (CZO) een paar aanpassingen in de opleidingsvoorwaarden moeten doorvoeren, voordat een opleiding in een zelfstandig behandelcentrum mogelijk is.

(Beoogd) resultaatDoor gezamenlijk operatieassistenten op te leiden, hoop het Erasmus MC en Equipe Zorgbedrijven de stijging van de personeelstekorten tegen te gaan.

Status/vervolgPer 1 Maart 2019 is het gezamenlijk opleiden begonnen en er worden per jaar 8 plekken aangeboden. Februari 2020 zal de eerste lichting klaar zijn.

Meer informatiehttps://bit.ly/2EAHKbZ Arthur Bruijnincx (regiomanager Equipe Zorgbedrijven)

3.10* Zij-instroom om te kort verpleegkundigen tegen te gaanBeschrijving verandering/interventie/projectHet Spaarne Gasthuis en verpleeg- en thuiszorgorganisatie Zorgbalans hebben de handen in elkaar geslagen, en bieden een zij-instroomtraject verpleegkunde aan waarin zowel in het ziekenhuis als de verpleeghuiszorg stages aangeboden worden. Voordat zij-instromers écht de keuze maken de zorg in te gaan, moeten ze een voortraject (á 303 Euro) volgen waarin ze kennis maken met het vak verpleegkundige. Dit bedrag krijgt men terug als aan de opleiding verpleegkunde in het Spaarne Gasthuis begonnen wordt.

(Beoogd) resultaatStijging in personeelstekort tegen gaan door zij-instromers van verpleegkunde een volledige opleiding en salaris aan te bieden.

Status/vervolgOp de informatieavond waren meer dan 200 belangstellenden. In November 2018 zijn 40 carrière-switchers gestart met de opleiding.

Meer informatiehttps://bit.ly/2EgM2nLHelene de Groot (hoofd opleidingen Spaarne Gasthuis)Sophie Kramer (hoofd opleidingen Zorgbalans)

20

3.11* Het beste van twee werelden: een duobaan als SEH- én ambulanceverpleegkundigeBeschrijving verandering/interventie/projectLandelijk is er behoefte naar flexibel, breed opgeleid, en multi-inzetbaar zorgpersoneel. Daarnaast geeft een groot deel van het zorgpersoneel aan liever niet van hun vaste werkplek weg te willen, maar wel open te staan voor nieuwe uitdagingen. Daarom hebben het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en Regionaal Ambulancevoorziening Hollands Midden (RAV HM) een nieuwe functie gecreëerd: een duobaan als SEH- én ambulanceverpleegkundige. Dit is een functie voor verpleegkundigen op de SEH of de ambulance, en die zich graag willen verdiepen in het andere vakgebied.

(Beoogd) resultaatBehoud van personeel

Status/vervolgDe opleiding tot SEH- én ambulanceverpleegkundige wordt aangeboden door het LUMC en RAV HM, zie https://bit.ly/2RO1oZv en https://bit.ly/31STgs9.

Meer informatiehttps://bit.ly/2ZgDB8eNeely van Os (verpleegkundig manager SEH LUMC, 071 529 66 87)

3.12* Noordelijke ziekenhuizen lanceren gezamenlijk personeelsoffensiefBeschrijving verandering/interventie/projectPersoneelstekorten in de zorg is in heel Nederland een probleem, zeker in het Noorden van Nederland. Om de (ziekenhuis)zorg toekomstbestendig te maken, hebben 9 ziekenhuizen en 3 ambulancediensten in Groningen, Friesland, en Drenthe een intentieverklaring getekend: Zorg voor het Noorden. Hierin hebben zij de afspraak gemaakt om gezamenlijk personeel te werven en op te leiden. Omdat nieuw personeel binnen komt via één van deze 12 organisaties en het steeds vanzelfsprekender wordt om over de grenzen van de eigen instelling heen te kijken, is het voor personeel ook mogelijk om bij meerdere organisaties te werken. Dit kan aan de wensen van het personeel voldoen, en op deze manier zorgen voor een afwisselende loopbaan. Ook tijdens de opleiding kunnen kandidaten al bij meerdere zorgorganisaties stage lopen, en op deze manier een kijkje in de keuken hebben.

(Beoogd) resultaatHet belangrijkste doel van de samenwerking is te zorgen voor voldoende kwaliteit, capaciteit, en continuïteit van zorgprofessionals in de ziekenhuiszorg en ambulancediensten.

Status/vervolgOp 5 April is de intentieverklaring ondertekend door de 9 ziekenhuizen en 3 ambulancediensten.

Meer informatiehttps://bit.ly/30jVXm3; https://bit.ly/2Nn8amAJelle Prins (voorzitter regionale overleg ‘Zorg voor het Noorden’)

21

3.13* Albert Schweitzer test app die personeel aan ziekenhuis koppeltBeschrijving verandering/interventie/projectIn December 2019 is er in het Albert Schweitzer Ziekenhuis (ASZ) een proef gestart met een bemiddelingsapp voor zorgpersoneel om het inroosteren van personeel te vereenvoudigen. Op de app MedicPlanner moet het personeel een profiel aanmaken en volledig invullen middels hun werkverleden (specialisatie), BIG-registratie, en Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Vervolgens krijgt personeel extra diensten aangeboden als blijkt dat de bezetting daar onder de maat is. Het personeel kan dan naar links of rechts swipen (zoals bij bijv. Tinder) om de extra dienst aan te nemen of te weigeren. Als blijkt dat de roosters dan nog steeds niet voldoende zijn gevuld, worden zelfstandig verpleegkundigen benaderd met diensten die ze kunnen accepteren of weigeren (mits ze uiteraard een profiel aangemaakt hebben op de app). Het gebruik van deze app is eerst getest op de SEH en IC van het ASZ, aangezien deze afdelingen bij uitstek kampen met personeelstekorten. Aangezien de app zeer privacy gevoelige gegevens bevat, wordt hier heel veel aandacht aan besteed. Vanaf de start zijn externe specialisten van het Digital Health Compliance team van Deloitte betrokken geweest bij deze privacy aspecten.

(Beoogd) resultaatMedicPlanner vereenvoudigt het proces van roostering enorm, aangezien ze direct kunnen zien waar een ‘match’ is tussen een openstaande dienst en een kandidaat met de benodigde vaardigheden. Er kan direct contact opgenomen worden, wat heel veel tijd scheelt.

Status/vervolgDe pilot in het ASZ is zeer succesvol gebleken, en wordt nu verder uitgerold. Het streven is dat ook andere ziekenhuizen zich in de toekomst bij MedicPlanner gaan aansluiten, zodat ze óók gebruik kunnen maken van elkaars personeel.

Meer informatiehttps://bit.ly/2Z4zrkw / https://bit.ly/30nikamMichael Frank (intensivist, uitwerker idee gebruik van MedicPlanner)

3.14 Specialisten zorgen voor kortere wachttijd op SEH van HMC WesteindeBeschrijving interventie/projectOp de SEH van Haaglanden Medisch Centrum (HMC) Westeinde zijn elke dag tussen 12.00 en 20.00 uur naast SEH-artsen ook altijd een radioloog, internist, cardioloog, chirurg en neuroloog aanwezig. Patiënten met spoedeisende klachten krijgen daardoor sneller de juiste behandeling. De laagdrempelige mogelijkheid tot direct overleg tussen medisch specialisten van verschillende disciplines en met de 24/7 aanwezige SEH-artsen, verbetert de kwaliteit van zorg, met name voor patiënten met klachten waarbij verschillende specialistische kennis nodig is. Patiënten worden niet meer opeenvolgend gezien door verschillende specialisten, maar dit gebeurt in een keer gezamenlijk. De wachttijden verminderen, de behandeling gaat sneller en patiënten ervaren meer rust.

(Beoogd) resultaatTijdens de pilot werd de doorlooptijd en de mate van crowding gemeten, en uit de analyse bleek dat deze nieuwe werkwijze een tijdwinst van bijna 1800 heeft opgeleverd.

Status/vervolgDe uitkomsten van de pilot hebben het ziekenhuis doen besluiten om dit zijn vaste werkwijze te maken.

Meer informatiehttps://bit.ly/2HjXelH en https://bit.ly/2zbS9r0 Sven Meylaerts (trauma-chirurg en projectleider pilot)

22

3.15 Specialist op de SEH – BernhovenBeschrijving interventie/projectOp de SEH worden SEH-artsen en arts-assistenten ondersteund door internisten, cardiologen en chirurgen. Door een patiënt op de SEH te laten behandelen door een specialist is een ziekenhuisopname minder vaak nodig en kan de patiënt eerder naar huis. Door direct een specialist naar de patiënt te laten kijken, is sneller duidelijk of een opname echt noodzakelijk is. Misschien kan de patiënt direct naar huis of volstaat een kort verblijf in een TOP-kamer of zorghotel. Door deze werkwijze dalen de zorgkosten. Ook in het MCH Westeinde loopt een pilot met een specialist tot 23:00 uur beschikbaar voor de SEH.

(Beoogd) resultaatDe versterking van de bezetting op de SEH leidde in een jaar tijd (2014-2015) tot een daling van het aantal opnames, de opnameduur en het aantal vervolgafspraken met zo’n 7 procent.

Status/vervolgDoor deze manier van werken in te voeren neemt het aantal opnames af, net als de opnameduur. Er wordt nog steeds op deze manier gewerkt.

Meer informatieFD 4 maart 2016; Medisch Contact 29 juni 2016; http://bit.ly/2gGtJOc.

3.16 Bachelor Medische hulpverlening – o.a. BovenIJ, Tergooi ziekenhuizen, OLVGBeschrijving verandering/interventie/projectSinds 2017 mogen zorgverleners die het diploma Bachelor Medische Hulpverlening hebben behaald (BMH-ers) een beperkt aantal BIG-voorbehouden handelingen uitvoeren. De BMH-er kan zich onder andere specialiseren richting de SEH, anesthesiologie, of ambulancedienst. BMH-er is ondersteunend en kan zo nodig zelfstandig werkzaam zijn in het geneeskundig proces van acute-, interventie- en diagnostische zorg. Het niveau van een pas-afgestudeerde BMH-er is veelal echter niet helemaal vergelijkbaar met die van een SEH-verpleegkundige. Deze groep heeft nog weinig patiëntencontact gehad, wat in het begin merkbaar is in de omgang met patiënten en de nog te ontwikkelen ‘klinische blik’ . Het vergt daarom een investering voor de afdeling alvorens de BMH-er een vergelijkbaar niveau heeft als een SEH-/CCU-/ambulanceverpleegkundige. Om die reden heeft bijvoorbeeld Tergooi een additioneel opleidingstraject van 6 á 12 maanden ingericht. Om verpleegkundige vaardigheden te verbeteren lopen de BMH-ers een maand mee op de AOA. Na deze extra training merken de ziekenhuizen dat de BMH-ers juist sterker zijn in diagnostiek, omdat zij hierin een stevigere basis hebben dan verpleegkundigen. BMH-ers zijn echter geen vervanging voor verpleegkundigen. Voor een optimaal resultaat is een juiste mix in het team van belang.

(Beoogd) resultaatDeze groep kan een deel van het personeelstekort onder verpleegkundigen in de spoedzorg verminderen.

Status/vervolgEr zijn inmiddels al meerdere BMH’ers aan het werk in verschillende ziekenhuizen.

Meer informatiehttps://www.nvbmh.nl/http://bit.ly/2DA7a62

23

3.17 Acuut Zorg Team – TergooiBeschrijving interventie/projectOm de personeelstekorten ’s nachts te lijf te gaan, heeft Tergooi tijdelijk het “Acuut Zorg Team” in het leven geroepen op locatie Blaricum. Dit team bestaat uit gespecialiseerd verpleegkundigen van de SEH, IC en EHH/CCU en wordt zondag tot en met donderdagnacht ingezet van 22:00 tot 07:00 uur. De IC en EHH/CCU-verpleegkundigen springen bij op de SEH, en doen alle handelingen waarvoor zij bevoegd zijn. Deze verpleegkundigen kunnen niet trieëren, laagcomplex trauma of kinderen behandelen. Hoe zieker de patiënt, des te makkelijker het wordt voor een IC- verpleegkundige om deze te behandelen. Daar er op vrijdag en zaterdagnacht wel veel patiënten met laagcomplex trauma binnen komen, is er besloten op deze dagen het acuut zorg team niet in te zetten. Uiteraard kan de verpleegkundige alleen bijspringen als de werkzaamheden op de eigen afdeling dit toelaten. Als zowel de IC verpleegkundige als de EHH/CCU verpleegkundige niet inzetbaar zijn, gaat de SEH alsnog dicht. Dit team is een initiatief van de verpleegkundigen zelf. Daardoor is de motivatie groot. De verpleegkundigen worden per dienst ook financieel gecompenseerd voor hun inzet.

(Beoogd) resultaatEfficiënter gebruik van personeel in de nacht, waardoor deze ziekenhuislocatie niet dicht hoeft in de nacht. Ook zorgt dit initiatief voor een gezamenlijk verantwoordelijkheidsgevoel voor de spoedzorg. Daarnaast vindt veel kruisbestuiving in kennis plaats tussen de afdelingen.

Status/vervolgEr vindt geregeld evaluatie plaats om het team te verbeteren. Daarnaast wordt gekeken hoe het personeelsprobleem op een meer structurele manier opgelost kan worden.

Meer informatieMarian Schoonhoven / Ruud Lecluse (Tergooi)

3.18 Gezamenlijk opleiden medisch ondersteunende en gespecialiseerd verpleegkundige beroepen – Noord-Holland & FlevolandBeschrijving interventie/projectBinnen ZONN (ZorgOpleidingen Noordwest Nederland) slaan 15 ziekenhuizen de handen ineen voor het opleiden van 8 gespecialiseerd verpleegkundige en 7 medisch ondersteunende functies. Binnen deze functies zijn 4 focusberoepen aangewezen: operatieassistenten, anesthesiemedewerkers, IC-verpleegkundigen en SEH-verpleeg-kundigen. Er is door het capaciteitsorgaan in kaart gebracht wat de huidige personele bezetting is, wat er nodig is, en wat er nodig is op basis van een demografisch scenario. De instroomadviezen die zijn gegeven voor de verschillende beroepen liggen duidelijk hoger dan de instroom in de afgelopen jaren.

(Beoogd) resultaatIn 2017 zijn in totaal 21% meer specialistisch verpleegkundigen/medisch ondersteuners opgeleid in de regio dan in 2006. Ten opzichte van 2014 (de start van ZONN) is 70% meer opgeleid.

Status/vervolgOndanks deze groei wordt er regionaal nog 33% te weinig opgeleid. Er zijn grote verschillen zichtbaar tussen de diverse opleidingen. De opleidingsinspanningen gaan onverminderd door.

Meer informatieSIGRA

24

3.19 De ziekenhuisarts – VUmcBeschrijving interventie/projectVUmc heeft veel profijt van de eerste lichting ‘ziekenhuisartsen’. Ziekenhuisartsen zijn zaalartsen die daar speciaal voor opgeleid zijn. Voorheen werd deze rol ook vaak door ANIOS vervult, maar de ziekenhuisarts is meer toegewijd, beter opgeleid en een meer constante factor. Dit heeft onder andere effect op het ontslagmanagement; patiënten gaan sneller naar huis/vervolgzorg. De ziekenhuisarts is een functie op het competentieniveau tussen dat van ‘basisarts’ en ‘medisch specialist’, namelijk dat van de gekwalificeerde profielarts. Net als bijvoorbeeld de spoedeisende hulp-arts. Van de medisch specialist neem je de meer “generalistische” taken over.

(Beoogd) resultaatMiddels deze ziekenhuisartsen moeten de personeelstekorten in de zorg afnemen.

Status/vervolgHet profiel ‘ziekenhuisarts’ is in 2014 erkent en begint nu zijn eerste studenten af te leveren.

Meer informatiehttp://bit.ly/2n8TxCs

25

Logistiek4.

4.1* Inkrimping spoedzorg - Regio Groningen/DrentheBeschrijving verandering/interventie/projectDe afdeling Spoedeisende Hulp in de ziekenhuizen in Hoogeveen (Bethesda) en Stadskanaal (Refaja) van Treant is ’s nachts niet langer geopend. Complexe ziekenhuiszorg wordt geconcentreerd in Assen (Wilhelmina Ziekenhuis), Emmen (Scheper) en Scheemda (Ommelander).

(Beoogd) resultaatDe huidige SEH-afdelingen in Hoogeveen en Stadskanaal zijn klein en daarmee relatief kostbaar. Het is lastig om voldoende personeel te krijgen, omdat er weinig patiënten komen. Met twee in plaats van vier spoedposten zijn er minder medewerkers nodig.

Status/vervolgDe uitvoering van het plan zal ‘enkele jaren’ duren, bedoeling is om in het najaar van 2019 de eerste stappen te zetten. Het kernteam is van plan om de komende maanden over de precieze invulling van het plan te praten met medewerkers, patiënten, zorgaanbieders, de ambulancedienst, het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ), overheden en inwoners.

Meer informatiehttps://bit.ly/2KUxyOQ Acute Zorg Netwerk Noord Nederland

4.2* Acuut Kort Verblijf Beschrijving interventie/projectEen soort tussenstop voor patiënten die via de SEH zijn binnengekomen en wachten op de uitslag van een onderzoek of die nog ter observatie moeten blijven. Vanuit het AKV gaan ze verder naar een verpleegafdeling, een andere zorginstelling of weer naar huis. Niet alle patiënten komen terecht op het AKV. Als duidelijk is dat iemand opgenomen moet worden gaat hij direct naar de verpleegafdeling. De voorziening is er alleen voor patiënten die nog in afwachting van een onderzoek zijn of geobserveerd moeten worden. De aanleiding om per 1 Juni 2019 een AKV op te zetten is tweeledig. Enerzijds komt dit door de fysieke samenvoeging van 2 SEH’s, anderzijds door de tekorten aan SEH verpleegkundigen. Daarom is een gedeelte van de SEH ingericht als AKV. Het zit fysiek aan de SEH vast en valt organisatorisch onder de SEH. De behandelend arts is hoofdbehandelaar. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen 2 soorten patiënten die naar het AKV gaan: de ene groep zijn patiënten die wachten op vervoer naar de andere locatie (ongeveer 12 per dag). De andere groep patiënten zijn mensen die naar huis gaan maar nog wachten op de laatste onderzoeksresultaten, zoals bijvoorbeeld bloedtesten. Op de AKV werken HBO-V verpleegkundigen. Er zijn 2 kamers met 3 bedden, en één grote kamer met 7 dagbehandeling stoelen.

(Beoogd) resultaatHet resultaat van het AKV is dat er meer ruimte beschikbaar is omdat kamers vrij zijn. De laag complexe patiënt wacht in het AKV op het vervolg, en zo komen ruimtes vrij voor hoog complexe patiënten.

Status/vervolgMoet nog uitgebreid geëvalueerd worden, maar eerste resultaten zijn veelbelovend. Het idee is dat dit een blijvende oplossing is.

Meer informatiehttps://bit.ly/30DhTc6 en https://bit.ly/324Zh4Z Walter Heijne (ETZ afdelingshoofd SEH) walterheijne@etz.nl

26

4.3 APOP screening op de spoedeisende hulp – LUMC LeidenBeschrijving interventie/projectHet Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) is in maart 2018 gestart met de screening van oudere patiënten op de spoedeisende hulp (SEH). Het ziekenhuis hoopt zo meer directe en gepersonaliseerde zorg te kunnen bieden aan deze groep patiënten. Met de zogeheten APOP-screening, waarbij APOP staat voor Acuut Presenterende Oudere Patiënt, krijgen kwetsbare oudere patiënten speciale aandacht vanaf het moment dat ze op de SEH komen. De screening duurt zo’n twee minuten per patiënt. De screener kijkt naast kwetsbaarheid onder meer naar eventuele geheugenproblemen van oudere patiënten. Bij kwetsbare oudere patiënten die naar huis gaan wordt de huisarts per brief automatisch ingelicht met daarin specifieke informatie over de patiënt.

(Beoogd) resultaatHet bieden van meer directe en gepersonaliseerde zorg voor kwetsbare ouderen. Daarnaast draagt het bij aan een goede doorstroom op de spoedeisende hulp.

Status/vervolgDe APOP-studie begon in 2016 als samenwerkingspilot, waarbij meer dan 2.500 oudere patiënten die de SEH van het LUMC, Alrijne, HMC Bronovo en Erasmus MC hebben bezocht, een jaar lang werden gevolgd. Met behulp van informatie uit deze studie is de screeningsmethode ontwikkeld die het LUMC nu toepast.

Meer informatiewww.apop.eu

4.4 Werken zonder Wachtkamer – Medisch Centrum Noord Limburg (VieCuri)Beschrijving verandering/interventie/projectOp de SEH van VieCuri Medisch Centrum Venlo werd in 2013 de pilot ‘Werken zonder Wachtkamer’ geïntroduceerd, waarbij de SEH arts verantwoordelijk was voor de coördinatie van de patiëntenstroom. De patiënt werd direct toegewezen aan een (SEH-)arts en verpleegkundige en op de behandelkamer gezien. Waar nodig werd gericht diagnostiek aangevraagd en de eerste behandeling al ingezet. De verpleegkundige triage werd gedurende dit proces ‘overgeslagen’ waardoor de triageverpleegkundige voor andere taken kon worden ingezet. Onderscheid werd gemaakt tussen ‘low care’ patiënten (met name kleine traumatologie) en ‘high care’ patiënten (beschouwende casuïstiek, opnamebehoeftige patiënten). Doorlooptijden en uitkomsten werden destijds bijgehouden en vergeleken met de oude situatie middels het Manchester Triage. Alleen bij crowding (waarbij geen behandelkamers meer beschikbaar waren) werd overgegaan op de traditionele manier van triage.

(Beoogd) resultaat• Gemiddelde wachttijd van 6 naar 5 minuten afgenomen. • Gemiddelde behandeltijd afgenomen van 109 naar 104 minuten. • Gemiddelde length of stay afgenomen van 118 naar 111 minuten. • Afname laboratoriumonderzoeken voor chirurgische en orthopedische patiënten met 11.8%. • Aantal weglopers afgenomen van 0,6 naar 0,3%. • Het percentage waarin het 4 hour target werd gehaald, steeg van 93.5% naar 94.6%. • Mortaliteit was niet significant verschillend.• Subjectief: de coördinerend SEH-arts heeft een nog beter beeld van de patiënten die op dat moment op de SEH aanwezig zijn en kan daardoor patiëntstromen beter managen en beter supervisie geven.

27

Status/vervolgWetenschappelijk artikel door L. Walet et al. is ingediend. ‘Werken zonder wachtkamer’ wordt nog altijd op de SEH van VieCuri Medisch Centrum Venlo gebruikt.

Meer informatieNathalie Peters (VieCuri)

4.5 Standaardisatie van SEH processen – Odense University Hospital, DenemarkenBeschrijving interventie/projectOp de SEH van Odense, Denemarken, kan een patiënt drie richtingen op gaan – naar de huisartsenpost (6 minuten per patiënt), naar de fast track voor kleine incidenten (20 minuten per patiënt) of evaluatie voor opname (max 240 minuten per patiënt). Voor iedere richting is exact in kaart gebracht welke processen mogelijk zijn om tot een diagnose te komen. Per proces is in kaart gebracht wat er gedaan moet worden, wie dit doet en hoeveel minuten daarvoor nodig zijn (bijvoorbeeld bloedafname door verpleegkundige, 5 minuten). Vervolgens hebben de teammanagers een wiskundig simulatiemodel van de SEH laten bouwen. In dat model zit per richting hoeveel patiënten er over een jaar per uur binnen komen op de SEH. Hierdoor hebben zij precies kunnen berekenen hoeveel personeel er op welk moment van de dag nodig is voor optimale doorstroming. In de control room houdt een ‘flow-master’ (senior specialist) continu de patiëntenstromen in de gaten. Iedere 2 uur heeft hij korte briefing van 5 minuten om te borgen dat de flowstandaard overeind blijft. Iedere 4 uur heeft hij overleg met een verpleegkundig coördinator om 4 uur vooruit te plannen.

(Beoogd) resultaatDiagnostische paden uitwerken heeft geleid tot een reductie van 78% in aanvullend onderzoek en verlaagt de ligduur op de SEH en overcrowding in het algemeen. Daarnaast meldt personeel zich minder vaak ziek (50% reductie).

Status/vervolgEr wordt continu gewerkt aan verdere optimalisatie van de zorgprocessen (lean).

Meer informatiehttp://bit.ly/2gzf6twMichael Hansen-Nord (Odense University Hospital, Denmark)

4.6 SOS team – HagaZiekenhuisBeschrijving interventie/projectAls eerste ziekenhuis in Nederland heeft het HagaZiekenhuis een SOS-team op de SEH. Het team bestaat uit de dienst-doende intensivist, internist, chirurg en SEH-arts. De laatste coördineert het team. Indien nodig kan het team worden aangevuld met een andere specialist. Het SOS-team is 24/7 beschikbaar. Ze worden opgeroepen voor patiënten die met afwijkende vitale parameters binnenkomen en de diagnose niet direct duidelijk is. De ambulancedienst en huisarts kunnen specifiek vragen om het SOS-team bij de vooraankondiging.

26

(Beoogd) resultaatDoordat de taakverdeling duidelijk is kan het team daadwerkelijk snel handelen. De specialisten zijn allen tegelijk bij de patiënt aanwezig en kunnen zo binnen tien minuten een onderzoek uitvoeren. Doordat de specialisten naar de vloer komen gaat de doorstroming veel sneller; het besluit tot opname is ook sneller gemaakt. De kwaliteit van zorg en veiligheid voor de meest zieke patiënten wordt zo beter geborgd. De samenwerking tussen SEH-artsen en andere specialisten wordt hier tevens door bevorderd.

Status/vervolgDit is nu de huidige standaard zorg op de SEH. In de toekomst kan het SOS team misschien ook opgeroepen worden voor verslechterende patiënten in het ziekenhuis, waar naast het SIT team ook direct beleid van samenwerkende specialisten nodig is.

Meer informatiehttp://bit.ly/2eW9t6N Vanessa Valk (HagaZiekenhuis).

4.7 De Acute Opname Afdeling (AOA)Beschrijving interventie/projectDe AOA is een verpleegafdeling waar de stroom acute patiënten wordt gebundeld en gescheiden van de electieve stroom patiënten. Patiënten komen via de SEH en poliklinieken binnen op de AOA, waar vervolgens snelle diagnostiek plaatsvindt. Het doel van de AOA is een hogere productiviteit en betere kwaliteit van de zorg. Sinds 2000 zetten steeds meer ziekenhuizen een AOA op (o.a. AMC, NWZ-Alkmaar, RKZ, SG Haarlem, VUmc, enz.).

(Beoogd) resultaatEen systematic review uit 2016 laat zien dat AOA’s leiden tot een verlaging van het aantal geweigerde opnames), verlaging van de opnameduur, verlaging van de mortaliteit en heropnames. Van de Nederlandse ziekenhuizen met een SEH (93), hebben ruim dertig ook een AOA. Deze zijn echter heterogeen georganiseerd.

Status/vervolgVerschillende ziekenhuizen in Nederland hebben inmiddels een Acute Opname Afdeling.

Meer informatiehttp://bit.ly/2h2cZTl http://www.acuteopnameafdeling.nl/

28

29

4.8 Alle hens aan dek procedure / escalatieplanBeschrijving interventie/projectZowel het Flevoziekenhuis als Dijklander Ziekenhuis, locatie Hoorn beschrijven deze procedure: als de SEH dreigt te verstoppen worden artsen en verpleegkundigen uit andere afdelingen van het ziekenhuis opgeroepen om mee te helpen patiënten weg te werken. Het escalatieplan kan ook in werking treden als alle SEH’s in de regio een stop hebben; dan wordt de stop voor alle ziekenhuizen opgeheven om de druk over de regio te verdelen.

(Beoogd) resultaatHierdoor worden SEH-stops voorkomen. Voorwaarde is wel dat er artsen/ verpleegkundigen in huis beschikbaar moeten zijn.

Status/vervolgDe procedure wordt toegepast wanneer nodig.

Meer informatieJoanna Gerkes (Flevoziekenhuis)

4.9 Samenwerking voorkomt onnodige ziekenhuisopnamen oudere patiënten – Reinier de Graaf Ziekenhuis / Pieter van Foreest (Delft)Beschrijving interventie/projectZorgorganisatie Pieter van Foreest, het Reinier de Graaf ziekenhuis, en zorgverzekeraar DSW hebben de handen ineen geslagen. Patiënten die niet in het ziekenhuis hoeven te worden opgenomen, omdat verdere ziekenhuiszorg niet nodig is, maar ook niet in staat zijn om thuis voor zichzelf te zorgen, worden nu direct doorverwezen naar een locatie van zorgorganisatie Pieter van Foreest.

(Beoogd) resultaatDankzij deze samenwerking is in de afgelopen drie maanden 75% van deze oudere patiënten doorverwezen naar een locatie van Pieter van Foreest. Eerder zouden deze patiënten in het ziekenhuis zijn opgenomen. Zo blijven de benodigde ziekenhuisbedden beschikbaar en krijgen patiënten de juiste zorg op de juiste plek. Na binnenkomst op de SEH worden patiënten beoordeeld en behandeld door een SEH arts. Deze arts bespreekt, als er sprake is van een kwetsbare oudere, samen met een medewerker van de zorgbemiddeling van Pieter van Foreest welke zorg de patiënt nodig heeft en op welke plek die zorg het beste geboden kan worden. Dit zorgt ervoor dat patiënten niet onnodig worden overgeplaatst, waardoor zij direct kunnen werken aan hun herstel.

Status/vervolgDe samenwerking is onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering

Meer informatiehttps://bit.ly/2tIl3PL/Ilonka Ouwendijk (Pieter van Foreest)

30

4.10 Meer vrije bedden door betere operatieplanning - St. AntoniusBeschrijving interventie/projectHet St. Antonius Ziekenhuis Utrecht/Nieuwegein heeft de bedbezetting in huis beter kunnen reguleren door met een wiskundig model de OK-planning anders in te richten. Dit is vertaald naar drie pragmatische planningsregels: 1) Verdeel de dagbehandelingspatiënten evenredig over de week; 2) Plan de langere liggers aan het begin en einde van de week in; 3) Plan de kort-klinische patiënten in het midden van de week, waarbij donderdag de ‘overloopdag’ is voor opnames met langere ligdagen.

(Beoogd) resultaat• Meer bedden vrij in kliniek. Met de drie regels werd de helft van de theoretische optimalisatie bereikt.• Patiënten worden maximaal twee weken later of eerder ingepland dan zonder deze systematiek.• Afname van 13-15% bedden op de piekmomenten (afname werkdruk op piekmomenten).

Status/vervolgInmiddels wordt dit ook op de andere planningsprocessen toegepast.

Meer informatieZorgvisie juli 2016 http://bit.ly/2cntje8

4.11 Griep-escalatie-unit – St Antonius NieuwegeinBeschrijving interventie/projectIn het St. Antonius ziekenhuis in Nieuwegein wordt sinds enkele jaren rond de griepperiode een griep-escalatie-unit ingericht. In 2014 is voor het eerst ad hoc gestart met deze afdeling. Er was toen weinig geregeld, en de afdeling moest draaien binnen de reguliere capaciteit. Voor het jaar daarna is vroeg in het jaar begonnen met planvorming en het inwerken van personeel. Al het nieuwe verpleegkundige personeel in het ziekenhuis kreeg een versnelde long-scholing. Dit jaar is een team opgetuigd met detacheerders met ervaring in de longzorg, aangevuld met personeel uit een flexpool.

(Beoogd) resultaatBetere doorstroom gedurende de drukke winterperiode.

Status/vervolgOp dit moment zijn er 8 bedden geopend. Dit hadden er bij voorkeur meer geweest, maar dit bleek niet mogelijk door krapte in personeel. Elk jaar wordt het hele proces geëvalueerd, om weer te verbeteren voor de winter in het volgende jaar.

Meer informatieMaarten Wieman (St. Antonius Ziekenhuis)

31 32

33

Uitstroom5.

5.1 Dankzij observatiebedden sneller de juiste zorg op de juiste plekBeschrijving verandering/interventie/projectBij oudere patiënten die in slechte gezondheid zijn of net een ziekenhuisopname gehad hebben, is vaak niet duidelijk wat het perspectief op herstel is en waar ze terecht komen. Er moet dan een goede inschatting gemaakt worden of deze patiënten nog thuis kunnen blijven wonen, of dat ze naar een oudereninstelling moeten. Voor een goede indicatiestelling bij deze oudere patiëntengroep is het gewenst dat ouderen in een rustige prettige omgeving zijn. Daarom hebben het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ), Kalorama en ZZG Herstelcentrum samen met zorgverzekeraar CZ een pilot gestart met zogenoemde observatiebedden. Dit zijn bedden voor kwetsbare ouderen waar de indicatiestelling gedaan wordt. Deze bedden kunnen zowel in het ziekenhuis zijn, als daarbuiten. Bij observatiebedden in het ziekenhuis kan de indicatiestelling in een rustige omgeving plaatsvinden, hoeven ze niet weer verplaatst te worden naar een andere afdeling, en blijven ouderen minder lang in het ziekenhuis. Observatiebedden buiten het ziekenhuis, zoals in oudereninstellingen, zorgen ook voor een verbetering in de keten, omdat ouderen niet nogmaals naar de geriater in het ziekenhuis moeten voor de indicatiestelling. Dit resulteert in minder belasting voor de patiënt, minder regeldruk, en lagere kosten.

Beoogd resultaatVoorkomen van instroom van ouderen op de verkeerde plek, en betere uitstroom van ouderen naar de juiste plek.

Status/vervolgDe pilot was succesvol en er zijn afspraken gemaakt om door te gaan met de pilot. Bovendien is er in de regio Den Haag een soortgelijk initiatief gestart.

Meer informatiehttps://bit.ly/2ZiG1iJ Norbert Hendriks (specialist ouderengeneeskunde ZZG Herstelcentrum)Meeke van Rens (specialist ouderengeneeskunde Kalorama)

5.2 Cardiologische Zorgbrug – AMC/HvABeschrijving interventie/projectDeze studie bouwt voort op de Transmurale Zorgbrug, waarbij deze Cardiologische Zorgbrug zich specifiek richt op kwetsbare oudere cardiologische patiënten van 70 jaar en ouder. De inzet van een wijkverpleegkundige als casemanager tijdens en na ziekenhuisopname wordt hierbij uitgebreid met een gedeelte disease management, waarbij de wijkverpleegkundige ook aandacht heeft voor vroegsignalering van cardiologische symptomen, medicatie en leefstijlbevordering. Ook krijgen deze patiënten hartrevalidatie in de thuissituatie aangeboden door een fysiotherapeut: “We onderzoeken in de Cardiologische Zorgbrug het effect van de interventie bij kwetsbare oudere cardiologische patiënten op heropname en mortaliteit binnen zes maanden na ziekenhuisopname, door uitvoering van een Randomized Controlled Trial. In totaal zullen we hiervoor 500 patiënten werven in vijf ziekenhuizen, waarbij samenwerking in ieder geval is bevestigd voor het AMC, Tergooi Ziekenhuis Blaricum en OLVG-Oost. De betrokken thuiszorgorganisaties zijn op dit moment Cordaan Thuiszorg en Buurtzorg Nederland. De fysiotherapeuten werven we grotendeels via het LoRNA netwerk (Long Revalidatie Netwerk Amsterdam).”

34

(Beoogd) resultaatReductie in heropname en mortaliteit binnen zes maanden na ziekenhuisopname.

Status/vervolgDeze gerandomiseerde trial is 1 juni 2017 van start gegaan. Halverwege 2020 wordt verwacht dat de studie volledig is afgesloten.

Meer informatiehttp://bit.ly/2clBclIPatricia Jepma (HvA)

5.3 Herstelafdeling ziekenhuis – Omring en Dijklander ZiekenhuisBeschrijving interventie/projectWestfriesgasthuis en thuiszorgorganisatie Omring zijn vanaf maart 2017 een herstelafdeling gestart in het ziekenhuis, volledig gericht op een spoedig herstel en een snelle terugkeer naar huis. Verpleegkundig en verzorgend personeel van Omring zijn hier 24/7 beschikbaar en staan in directe verbinding met een Omring-arts. Indien nodig bezoekt de wijkverpleegkundige de patiënt op de afdeling voordat de patiënt terugkeert naar huis. Op deze afdeling worden ook cliënten rechtstreeks vanaf de SEH opgenomen, dit om te voorkomen dat deze cliënten onterecht op een ziekenhuisbed terecht komen.

(Beoogd) resultaatDe gemiddelde ligduur op de herstelafdeling is 22,5 dagen, wat laag is in verhouding met het landelijk gemiddelde. Het merendeel van de patiënten was afkomstig van chirurgie (21%) en geriatrie (21%). Zo’n 13% was verwezen via de huisarts of SEH. Tweederde van de patiënten is naar huis ontslagen, 14% moest opnieuw worden opgenomen en 10% stroomde door naar de WLZ. In deze periode is het aantal verkeerd bed-dagen van het ziekenhuis gehalveerd.

Status/vervolgOmring heeft de samenwerking met het Westfriesgasthuis verlengd.

Meer informatiehttp://bit.ly/2mmschm

35

5.4 Transmurale zorgbrug in het AMCBeschrijving interventie/projectDe Transmurale Zorgbrug slaat een brug tussen professionals in ziekenhuizen en professionals in de eerstelijnszorg. Het ondersteunt in de begeleiding van kwetsbare ouderen die na een ziekenhuisopname weer thuis komen. De Transmurale Zorgbrug richt zich op meer functiebehoud en zelfstandigheid van ouderen na ontslag uit het ziekenhuis. Het bestaat uit 3 onderdelen: 1) Het geriatrieteam in het ziekenhuis doet een geriatrisch assessment en maakt een zorgbehandelplan; 2) De wijkverpleegkundige maakt in het ziekenhuis kennis met de patiënt en bespreekt het zorgbehandelplan; 3) Binnen twee dagen na ontslag bezoekt de wijkverpleegkundige de patiënt voor de eerste keer thuis. Daarna volgt nog een aantal huisbezoeken. De huisbezoeken staan in het teken van medicatieveiligheid, hulpmiddelen, sociale kaart en mantelzorgondersteuning.

(Beoogd) resultaatBij een persoonlijke overdracht vermindert de sterfte dertig dagen na opname met 36%. Zes maanden na zieken-huisopname is deze vermindering 26%. Wijkverpleegkundigen zijn erg positief over deze proactieve werkwijze. Ze vinden het prettig om de kwetsbare ouderen eerder en beter in beeld te hebben. Bovendien is de Transmurale Zorgbrug kosteneffectief. Ouderen vinden het prettig iemand te hebben die begeleiding biedt na een ziekenhuis-opname. Ook ervaren zij de verpleegkundige als wegwijzer tussen verschillende instanties als zeer behulpzaam.

Status/vervolgHandleiding en leerbijeenkomsten beschikbaar voor ieder ziekenhuis die dit wil invoeren.

Meer informatiehttp://bit.ly/28P0pm8

5.5 Zorgbemiddeling voor oudere patiënten die de spoedeisende hulp bezoeken – St. Antonius Ziekenhuis (Utrecht en Nieuwegein)Beschrijving interventie/projectEr komen (landelijk) steeds meer (kwetsbare) ouderen op de Spoedeisende Hulp (SEH) én in het ziekenhuis. De SEH van het St. Antonius signaleerde dat niet altijd duidelijk is waar deze oudere patiënten na een behandeling op de Spoedeisende Hulp terecht kunnen. Vaak leidt dat dan tot onnodige en langere opnames in het ziekenhuis. De uitkomsten van het onderzoek, dat de SEH hiernaar liet uitvoeren in 2017, bevestigden dit signaal. Gemiddeld 215 patiënten per jaar (zo’n 4 per week) worden ‘onnodig’ opgenomen. Dat wil zeggen dat iemand niet naar huis kan, maar er eigenlijk ook geen medische indicatie is tot opname in het ziekenhuis. Daarnaast gaan sommige ouderen na een SEH-bezoek wél naar huis, terwijl passende nazorg ontbreekt. De SEH was hier tot op heden onvoldoende op toegerust en startte daarom deze pilot in samenwerking met de afdeling Zorgbemiddeling en zorginstellingen als ZorgSpectrum, AxionContinu en Careyn. Hierbij worden transferverpleegkundigen in de middag en avond ingezet op de Spoedeisende Hulp om de eventueel benodigde nazorg in kaart te brengen van oudere patiënten die hier binnen komen. Als medische zorg in het ziekenhuis niet nodig is, wordt in gesprek met deze patiënten en hun naaste en/of mantelzorger gekeken welke zorgbehoefte er is. De transferverpleegkundige coördineert vervolgens de nazorg, zoals thuiszorg of een spoedplek buiten het ziekenhuis in een verpleeghuis of zorgpension. Ook voor oudere patiënten die na de spoedbehandeling wél worden opgenomen in het ziekenhuis, starten de transferverpleegkundigen al op de SEH met het in kaart brengen van eventuele benodigde nazorg na de opname. Door dit eerder in gang te zetten kan mogelijk de ligduur in het ziekenhuis worden verkort.

36

(Beoogd) resultaatMinder patiënten die onnodig (lang) zonder medische noodzaak in het ziekenhuis worden opgenomen, waardoor capaciteit beschikbaar blijft voor patiënten die wél ziekenhuiszorg behoeven.

Status/vervolgGedurende een jaar is zorgbemiddeling op de SEH ingezet. In dat jaar werd nauwkeurig geregistreerd, geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd. Het bleek dat de nieuwe manier van werken succesvol is, en daarom is de pilot gecontinueerd.

Meer informatiehttps://bit.ly/2FH7tNZ en https://bit.ly/33YcPB6

5.6 Identificatie kwetsbare ouderen in het Dijklander ZiekenhuisBeschrijving interventie/projectVanaf april 2017 wordt de kwetsbaarheid bij van de patiënten van 70 jaar en ouder gemeten met de ISAR 6. Deze vragenlijst komt automatisch in beeld bij iedere patiënt binnen deze leeftijdscategorie. Als de patiënt als ´kwetsbaar´ wordt geclassificeerd en er geen ziekenhuisopname nodig is, dan zoekt een gespecialiseerd verpleegkundige van ketenpartner Omring op de SEH naar passende zorg voor de patiënt. Er zijn 4 mogelijkheden: upgrade thuiszorg, nieuw in te zetten thuiszorg, verzorgingshuiszorg, of verpleeghuiszorg. Deze verpleegkundige komt binnen 10 minuten naar de SEH voor een intake gesprek. Na 20-30 minuten is het beleid bepaald en is de administratie rond.

(Beoogd) resultaatMinder onnodige patiëntenopnames in het ziekenhuis.

Status/vervolgHet Dijklander Ziekenhuis heeft met deze methode nu ruim 100 patiënten kunnen helpen. Awareness over kwets-baarheid is enorm toegenomen, wat mede komt door een icoontje in het routingsscherm bij gebleken kwetsbaarheid.

Meer informatiePhilip Vriend (Dijklander Ziekenhuis)

5.7 Herstellen dichtbij (GezondVeluwe) – Regio Noordwest Veluwe en ZeewoldeBeschrijving interventie/projectEen initiatief vanuit het programma GezondVeluwe is een project gericht op geriatrische revalidatie en verpleeghuiszorg dichtbij huis. Een integraal team van professionals staat klaar om cliënten, die wegens een zware operatie, ingrijpende ziekte of beroerte zijn opgenomen in het ziekenhuis, zo goed mogelijk weer zelfstandig te leren functioneren zodat zij succesvol terug kunnen keren naar de eigen woonomgeving.

(Beoogd) resultaatSoepele doorstroom vanuit ziekenhuis naar geriatrische revalidatie en verpleeghuiszorg.

Status/vervolgZorgverzekeraar Zilveren Kruis heeft voor 2017 samenwerkingsafspraken gemaakt met GezondVeluwe en heeft daarmee het GezondVeluwe keurmerk gekregen.

Meer informatiehttps://bit.ly/2Zu6ii7 Philip Vriend (Dijklander Ziekenhuis)

5.8 Hospital at Home – UMCGBeschrijving interventie/projectDe Noordelijke provincies hebben in 2014 gezamenlijk met hulp van ZonMw een studie gedaan naar het sneller naar huis gaan van kwetsbare ouderen (vooral met dementie of delier) vanuit de SEH. Patiënten gaan na een kort bezoek aan de SEH van het ziekenhuis (voor onderzoek en advies) terug naar hun eigen huis waar zij extra (ziekenhuis)zorg en behandeling voor hun ziekte(n) en problemen ontvangen van het Hospital at Home team. Dit gespecialiseerde team van zorgprofessionals, verpleegkundigen en artsen, werkt als een ziekenhuisteam met vaste protocollen. Het team stemt af met de huisarts en kan altijd terugvallen op de kennis van de behandelend medisch specialist in het ziekenhuis. In totaal worden ruim 250 patiënten onderzocht. Uit dit onderzoek is een zorgpad voortgevloeid. Deze zorg wordt vergoed door de zorgverzekeraar.

(Beoogd) resultaatMeer capaciteit creëren in het ziekenhuis door andere patiënten de zorg die ze nodig hebben thuis aan te bieden.

Status/vervolgHospital at Home is sinds 22 juni 2017 een (virtuele) verpleegafdeling in het UMCG. De studie is 23 juni 2017 officieel van start gegaan.

Meer informatiehttps://hospitalathome.nl/

5.9 Transfer Intervention Procedure (TIP): Een doelmatige overdracht implementeren – AMC, OLVG, Gelre, Catharina, MMC Eindhoven, Haven ziekenhuis, RdG, Lange LandBeschrijving interventie/projectEen adequate en tijdige patiëntoverdracht is essentieel voor de kwaliteit en veiligheid van patiëntenzorg. Echter wordt de overdracht vaak (1) ad hoc geregeld (2) arriveert de informatie laat of niet bij huisarts (gemiddeld 15 dagen na ontslag); (3) wordt medicatie niet goed omgezet en (4) wordt de patiënt vaak niet (goed) voorgelicht. In Nederland wordt 7 tot 12% van de patiënten binnen dertig dagen na het ziekenhuisontslag opnieuw opgenomen. Dikwijls is de oorzaak een onvolledige of niet-tijdige overdracht. Dit onderzoek is gericht op het verbeteren van het ontslagproces vanuit het ziekenhuis middels implementatie van de TIP procedure. Deze procedure bestaat uit de volgende elementen: • Binnen 48u de streefontslagdatum bepalen en communiceren naar patiënt en eventueel de mantelzorger.• Binnen 48u na opname start aanvragen gewenste aanvullende nazorg.• 48u voor ontslag starten met de overdrachtset en binnen 24 uur versturen.• 48u voor ontslag gestart met de patiëntbrief.• 12-24u voor ontslag het ontslaggesprek plannen.

De elementen van de TIP staan in een speciaal ontworpen checklist die de zorgverlener volledig dient af te ronden voordat de patiënt met ontslag gaat.

37

(Beoogd) resultaatBetere patientoverdracht van ziekenhuis naar eerstelijnszorg, waardoor de kans verkleint dat patiënten binnen korte tijd weer heropgenomen moeten worden.

Status/vervolgDe onderzoeksperiode is eind 2017 beëindigd. De projectleiders willen pas iets over de effectiviteit bekend maken als het wetenschappelijk artikel voor publicatie is geaccepteerd.

Meer informatiehttp://bit.ly/1ouKfSe en http://bit.ly/2whCuDGRosanne van Seben (AMC)

5.10 Wijkverpleegkundige organiseert thuiszorg vanuit Spoedeisende Hulp – OLVG & Dijklander ZiekenhuisBeschrijving interventie/projectSeptember 2016 zijn Cordaan, Evean en OLVG in Amsterdam een pilot gestart met wijkverpleegkundigen op de SEH. Wijkverpleegkundigen begeleiden kwetsbare ouderen tijdens avonden en weekenden van de SEH naar huis, waarmee ruimte op de SEH en in het ziekenhuis wordt gecreëerd. Het Dijklander Ziekenhuis haakt ook aan bij dit project. Ook in het St. Jansdal (Harderwijk) wordt de inzet van wijkverpleging op de SEH en de HAP onderzocht en in het Amphia (Breda) zijn reeds positieve ervaringen met samenwerking tussen wijk- en SEH-verpleegkundigen.

(Beoogd) resultaat• 65% van SEH patiënten die door de wijkverpleegkundige is gezien gaat naar huis met thuiszorg.• Maar minder ouderen per week naar huis met thuiszorg dan vóór de pilot.• Nieuwe werkwijze wordt als tijdrovend ervaren.• Samenwerking wijkverpleegkundige en SEH wordt positief beoordeeld: 83% wil continueren met nieuwe werkwijze.

Status/vervolgEen wijkverpleegkundige op de SEH lijkt niet doelmatig. Toch is er behoefte aan dergelijke kennis op de SEH. Dit zijn de vervolgstappen die betrokken partijen willen zetten: • Inzetten op kennis vergroten bij de betrokken professionals over mogelijkheden (vervolg)zorg ouderen 70+.• Verder analyseren en inzoomen op kenmerken 70+ patiënten (instroom en doorstroom SEH/HAP).• Nadenken over toekomstige vormen van zorg en expertise rondom de 70+ patiënt.

Meer informatieMarije Holstegen (Evean) Anna Marie Valkema (Cordaan)Mariet Dirkzwager (OLVG)Ellis Lourijsen (HpA)Anja Wagenaar (Dijklander Ziekenhuis)

38

5.11 24/7 Aanmeldportaal voor uitstroom naar VVT of revalidatie – AmphiaBeschrijving interventie/projectAmphia, Avoord, Elisabeth en Surplus in Breda hebben een gezamenlijk telefonisch 7x24-uurs aanmeldportaal ingesteld, waar brede expertise aanwezig is over de mogelijkheden en criteria voor opname of zorg thuis. Hierdoor ontstaat een herkenbaar, goed bereikbaar en deskundig aanspreekpunt voor huisartsen, specialisten en het ontslagteam in het ziekenhuis. Vanuit het aanmeldportaal wordt naar een passende oplossing gezocht, waarbij de volgende mogelijkheden voorhanden zijn:• Crisisopname Psychogeriatrie.• Opname langdurige zorg.• Kortdurend Eerstelijns Verblijf.• Geriatrische Revalidatie Zorg (na opname of assessment door geriater).• Respijtzorg.• Logeeropvang/particulier verblijf.• Naar huis met thuiszorg.

De huisarts kan contact opnemen met het aanmeldportaal als hij denkt dat een opname (of zorg thuis) bij een VVT-instelling nodig is (aan de hand van een aantal vragen te bepalen).

(Beoogd) resultaatHet aanmeldportaal scheelt zorgverleners tijd, voorkomt dat kwetsbare ouderen onnodig in het ziekenhuis worden opgenomen en levert hen snel de juiste zorg op de juiste plaats.

Status/vervolgHet aanmeldportaal voorziet in een grote behoefte en het pilotjaar is succesvol afgesloten. Inmiddels zijn zorgorganisaties de Riethorst Stromenland, Thebe, en Volckaert per 1 Juli 2017 ook aangesloten.

Meer informatiehttps://bit.ly/30NLNu4 en https://bit.ly/2MEC1Hq

39

5.12 Verwijshulp.nl – regio Rotterdam e.o., Gooi- & Vechtstreek en EemlandBeschrijving interventie/projectMet Verwijshulp.nl kunnen transferverpleegkundigen, (huis)artsen, praktijkondersteuners, zorgprofessionals of professionals op de SEH/huisartsenpost met behulp van verschillende filters vrijblijvend de juiste vervolgzorg voor de patiënt zoeken. Er kan specifiek gezocht worden naar bijvoorbeeld crisisplaatsen of palliatieve zorg en revalidatieplaatsen. Tevens kan de verwijzer de zoekopdracht aanvullen met een bepaalde voorkeur voor locatie of omgeving. Zodra een geschikte plek is gevonden verschijnen de bijbehorende contactgegevens en de aanvullende informatie.

(Beoogd) resultaatSnellere uitstroom patiënten vanaf de SEH / verpleegafdeling naar vervolgzorg.

Status/vervolgSinds 1 Mei 2017 kan vanaf de site specifiek gezocht worden naar verschillende soorten uitstroomplaatsen. Medewerkers van verschillende organisaties zijn zeer tevreden over Verwijshulp. Verwijshulp wordt nog steeds in verschillende regio’s gebruikt.

Meer informatiewww.verwijshulp.nl https://bit.ly/343xQu3 Ellen Vreeburg (Specialist Ouderengeneeskunde Vivium, e.vreeburg@vivium.nl)

40

www.SpoedZorgNet.nlwww.NetwerkAcuteZorgNoordwest.nl