Besluitvorming in OCMWProf. dr. Koen Hermans

Projectleider Armoede en Welzijn LUCAS / Onderzoeksgroep Sociaal Werk

OCMW-wet 1976: vertrek van een nieuw maatschappijproject

Artikel 1: – Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze heeft

tot doel eenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid

Van willekeur naar een afdwingbaar recht op dienstverlening

Van armoedebestrijding naar menselijke waardigheid

Professionalisering = erkenning van maatschappelijk werk– Artikel 59 : Als publieke instelling vervult het OCMW zijn opdracht volgens

de meest aangepaste methoden van het maatschappelijk werk

OCMW = drie logica’s– Politieke logica : voorzitter en bestuur– Ambtelijke logica: secretaris / managementteam– Professionele logica: maatschappelijk werkers

Politieke logica– Samenstelling van de Raad– Raad beslist over individuele dossiers

Wie beslist ? Constantes in de OCMW-organisatie

3

Toegang tot hulpverlening: wie beslist?

Hulpverlening :– CAW: de sociale professional vanuit private voorziening– CGG: diagnose, door diagnostisch geschoolde professional, vanuit

private voorziening– VAPH: advies door MDT, beslissing door PEC– Psychiatrie: multidisciplinair team – Integrale jeugdhulp : toegangspoort

Uitkeringen : – Werkloosheidsuitkering: directeur van RVA– Ziekte-uitkering: adviserende geneesheer en RIZIV-geneesheren

Beslissing over tot publiek gefinancierde hulpverlening : combinatie van ambtelijke logica en professionele logica

Sociaal onderzoek: enge en ruime invulling– Enkel bij toekenning van leefloon– OCMW-hulpverlening = sociaal onderzoek

Drie functies:– Vertrouwensrelatie opbouwen– Ruimte scheppen voor het verhaal van de cliënt: ‘de vraag

achter de vraag’– Aftoetsen van voorwaarden van recht op leefloon: toenemend

belang van elektronische informatie

Sociaal onderzoek

5

Van aanvraag naar dossier : – Mondelinge informatie samenvatten, structureren naar geschreven

dossier– Structuur van een dossier? – Discretionaire ruimte oftwel beoordelingsruimte?

Van dossier naar advies:– Is er professionele toets door diensthoofd of collega’s? – wie formuleert advies? Advies van de mw’er of van sociale dienst?

Besluitvorming in OCMW: van aanvraag naar advies

6

Wie stelt dossier voor? Hoe wordt dossier voorgesteld? Op basis waarvan wordt beslissing genomen ?

– Op basis van sociaal onderzoek– Op basis van ‘argumenten van de straat’– Wat is betekenis van art.59 in de huidige OCMW-praktijk?

Hoe ervaren cliënten dit? – ‘examen’ afleggen– Meenemen van vertrouwenspersoon? – Rol van maatschappelijk werker als cliënt op Raad verschijnt?

Van advies naar beslissing

7

Minimalistische piste:– Door maatschappelijk werkers: rol van collegiale toets en

advies door sociale dienst ipv 1 mw’er– Door raadsleden: anonieme bespreking van cliëntsituaties

Maximalistische piste:– Raad : enkel beleidsmatige beslissingen– Nieuw beslissingsorgaan bij individuele dossiers

• Enkel maatschappelijk werkers?• Maatschappelijk werkers en secretaris?• ‘Raad van onafhankelijke professionals’

Nood aan professionalisering van sociaal onderzoek

8