Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013

20
1/2013 BOUWEN MET BAKSTEEN nr 141 - driemaandelijks tijdschrift - januari-februari-maart 2013 - afgiftekantoor 8000 Brugge 1 - 2de afdeling Wanneer baksteen een verhaal vertelt...

Transcript of Belgische Baksteenfederatie - Bouwen met Baksteen 1/2013

1/2013

Bouwen met Baksteen

nr 141 - driemaandelijks tijdschrift - januari-februari-maart 2013 - afgiftekantoor 8000 Brugge 1 - 2de afdeling

Wanneer baksteen een verhaal vertelt...

Bouwen met Baksteenis het driemaandelijks tijdschrift van de Belgische Baksteenfederatie.

Voor meer informatie, aarzel niet ons te contacteren.

Abonnement: Catherine Bral

Redactie: Laurie Dufourni

Verantwoordelijke uitgever: Jozef Van Den Bossche

http://www.baksteen.be

e-mail: [email protected]

Adres: Kartuizersstraat, 19 bus 19 1000 Brussel

tel. (02) 511 25 81 ~ fax (02) 513 26 40

Druk:

inhoud

Wanneer baksteen een verhaal vertelt… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Appartementen Villa Edelweiss te Elewijt

dmvA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Kazerne Dossin in Mechelen – Memoriaal, museum en documentatie-

centrum over Holocaust en mensenrechten

awg architecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Woning in Herentals

RE-ST ism Bart Hoylaerts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Jeugdhuis en muziekcentrum «Nijdrop» in Opwijk

Architecten Tom Thys en Adinda Van Geystelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Binnenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Uitvaartcentrum in Welkenraedt

QUATRE architecture

Buitenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

“Raakspoort” - Gemeentehuis en bioscoop in Haarlem (Nederland)

Architecten: BOllES+WilSON (Duitsland) - interieurarchitecten:

Döll Architecten (Nederland)

Baksteenprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Belgische dakpan- en baksteenfabrikanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

1BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Elk project heeft zijn ont-

staansgeschiedenis, namelijk de feiten

waarop de architect kan steunen om zijn

concept te bouwen. Dit kunnen veeleer

kleine gebeurtenissen zijn, maar ook his-

Enquête over uw verwachtingen en leesgewoonten

De Belgische Baksteenfederatie heeft ter gelegenheid van het verschijnen van het nummer van december 2012 een

enquête gehouden betreffende de leesgewoonten en de verwachtingen van haar abonnees. Wij danken iedereen die ons

het ingevulde formulier heeft teruggestuurd. Deze informatie is zeer nuttig voor ons.

Hebt u niet van deze gelegenheid gebruik gemaakt en wenst u toch nog aan onze enquête deel te nemen? Aarzel dan niet

om ons te contacteren of om onze internetsite te raadplegen. Het blijft overigens ook steeds mogelijk ons uw aangepaste

gegevens en uw e-mailadres door te geven.

Veel leesplezier met dit 141ste nummer van «Bouwen met Baksteen».

Foto: Phil ippe Van Gelooven

Wanneer baksteen een verhaal vertelt…

torische feiten. De architect of de bouw-

heer wenst in zijn werk een bepaald spoor

na te laten of bouwt met een knipoog

naar de context waarin het project zich

voordoet.

Wanneer we dus opmerkzaam zijn, zul-

len we ontdekken dat onze gebouwen

in baksteen veel verhalen te vertellen

hebben!

2 BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Foto’s: Serge Brison - Tekst: dmvA

Appartementen Villa Edelweiss te ElewijtdmvA

Het Vlaamse dorp Elewijt is

één van de 6 leefkernen van de gemeente

Zemst en is gelegen tussen Mechelen

en Brussel. Typerend voor de regio zijn

de natuurgebieden, de verschillende

kasteeldomeinen en diverse historische

gebouwen.

Het domein Villa Edelweiss bestaat uit

een bakstenen herenwoning met art-

deco elementen, een orangerie, een

mooie tuin en een gedeeltelijke ommu-

ring van deze tuin. Door zijn ligging in

de schaduw van de kerk is Villa Edel-

weiss in de loop der tijden uitgegroeid

tot één van de meest beeldbepalende

gebouwen van het dorp.

Katalysator

De ontwikkeling van domein Edelweiss

kadert binnen de visie van de gemeente

om de nog onbeduidende stedelijke

ruimte langsheen de Tervuurse Steen-

weg om te vormen tot een volwaardig

plein. Villa Edelweiss wordt door de

restauratie in ere hersteld en wordt

de katalysator van het dorp die het

bestaande kerkplein en het nieuwe

dorpsplein met elkaar verbindt.

3BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Nieuwe Icoon

Het nieuwbouwproject wordt als een

icoon ingeplant in de tuin van het

domein. De ondergrondse parkeergage,

licht verheven ten opzichte van het

maaiveld, bakent een semi-publieke

ruimte af en vormt letterlijk de basis

van het project. Op deze ‘sokkel’ onder-

scheidt men een vrijstaand bouwvolume

langsheen de Dynastiestraat en drie

aaneengesloten bouwvolumes langs-

heen het dorpsplein. Deze volumes

begrenzen en verbinden tegelijkertijd

de diverse pleinen, straten en buiten-

ruimten.

Een consequente materialisering van

de sokkel en de gevels door middel van

een zandkleurige baksteen versterkt het

sculpturaal karakter van het project.

www.dmva-architecten.be

4 BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Foto’s: Sti jn Bollaert - Tekst: awg

Kazerne Dossin in Mechelen – Memoriaal, museum en documentatiecentrum over Holocaust en mensenrechtenawg architecten

Het basisbeginsel van dit

project is de bestemming van de plek te

begrijpen. Het project moest een ‘natuur-

lijk’ onderdeel van de geschiedenis van

de plek worden. Vanuit de Dossin kazerne

werden in de tweede wereldoorlog

25.835 mensen gedeporteerd naar con-

centratiekampen in Duitsland en Polen.

Daarom is de hele site geen ‘gewone’

museale locatie maar en ‘plaats van

herinnering’.

De 18de-eeuwse Dossinkazerne maakt

de sterkte van het museum uit, omdat

het gebouw een unieke baken is in

de geschiedenis van de Shoah. In de

gerenoveerde voorvleugel van het kazer-

negebouw wordt dan een uitgebreide

memoriaalruimte voorzien. Het nieuwe

museum zal een permanente ten-

toonstelling bevatten maar ook ruimte

maken voor een historische kadering en

voor actuele onderwerpen als genocide

en burgeroorlog.

Er wordt ingezet op een monoliet,

neutraal en flexibel volume, opge-

bouwd uit drie gelijke vloeren en een

dakverdieping. Fragmenten van het

oude arresthuis worden opgenomen in

een nieuwe muur rondom het museum

en als afscherming voor het plein. Het

nieuwe gebouw staat deels binnen en

deels op deze muur.

5BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Twee lagen - gelijkvloers en dakver-

dieping hebben natuurlijk licht, de drie

tussenliggende lagen zijn blind. Op de

eerste, tweede en derde laag zijn de

ramen dichtgemetseld met 25.835

bakstenen. De stenen verhinderen

daglicht, getuigen van afwezigheid en

eenzaamheid.

Tussen het gerenoveerde kazernege-

bouw en het nieuwe museum wordt

de openbare ruimte opnieuw ingericht

waardoor beide gebouwen met elkaar

worden verbonden.

www.awg.be

6 BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Woning in Herentals RE-ST ism Bart Hoylaerts

Foto’s: Phil ippe Van Gelooven

Deze woning van architect Tim

Vekemans (RE-ST) ontleent haar atypische

volumetrie aan de bijzondere ligging van

het bouwperceel. Ze vormt een verbinding

tussen een wijk uit de jaren zestig en een

nieuwe verkaveling.

Het huis vormt op die manier een tus-

senschakel, een hedendaagse link tussen

de twee wijken. De architecten accen-

tueren deze ligging in het begin/aan het

einde van een straat door een “knik” te

creëren in de zijgevels. Dit zorgt ook voor

meer dynamiek in het perspectief. De

volumetrie van het gebouw nodigt uit tot

het inslaan van de zijdoorgang in straat-

bakstenen die naar de woning leidt. Door

de “knik” in de zijgevel wordt bovendien

een overdekte ingang verkregen.

Deze “schuine architectuur” creëert

een gevoel van beweging. Het gebruik

van massieve bouwmaterialen vormt

een tegengewicht voor dit effect en

geeft een indruk van stabiliteit, van

een stevige verankering in de grond. De

architecten gebruikten rode bakstenen

en dakpannen, omdat zij belang hech-

ten aan het werken met bouwmateria-

len en kleuren die typisch zijn voor de

Kempen. Deze zijn voor hen synoniem

met bouwkwaliteit.

7BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

De herinterpretatie in de uitvoering

van het metselwerk draagt bij tot het

hedendaagse karakter van het huis.

Een mooi detail vormen de lagen van

kopstenen die twee cm inspringen ten

opzichte van de gevel. Dit is te zien

aan de voet van de muur en tussen het

gelijkvloers en de eerste verdieping van

het huis. Zo wordt het effect van een

sokkel verkregen en worden de functies

zeer duidelijk leesbaar: op de gelijk-

vloers de leefruimtes, die georganiseerd

zijn rond een centrale kern en op de

verdiepingen het bureau, de slaapka-

mers en sanitaire ruimtes.

www.re-st.be

8 BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Foto’s: Griet Dekoninck

Jeugdhuis en muziekcentrum «Nijdrop» in OpwijkArchitecten Tom Thys en Adinda Van Geystelen

Dit nieuwe complex in Opwijk

bestaat uit een jeugdhuis en een con-

certzaal. Het wordt beheerd door de vzw

Nijdrop en kadert in het uitbreidingsplan

van de stad. Het gebouw kijkt uit op een

nieuw appartementenblok en een pas

aangelegd park dat zeer populair is bij de

jeugd.

De architecten stonden hier voor

verschillende uitdagingen. De eerste

bestond erin zich in te leven in de sfeer

van de vroegere, door Nijdrop gebruikte

lokalen, om die vervolgens op een

andere manier tot uitdrukking te bren-

gen in dit nieuwe gebouw. De tweede

bestond erin om de stedenbouwkundige

voorschriften op een zodanige wijze

te interpreteren dat een gebouw werd

opgetrokken met een eigen architectu-

rale toets.

Om de gezellige en ontspannen sfeer

die zo kenmerkend is voor Nijdrop te

behouden, hebben de architecten zich

over de ruimtelijke organisatie gebo-

gen. Zo kunnen de zalen voor sommige

concerten plaats bieden aan 500 per-

sonen. Voor minder grote evenementen

kunnen ze echter ook in kleinere zalen

worden omgebouwd. Dankzij dit zeer

polyvalente gebruik van de ruimtes en

hun onderlinge verbinding vinden de

jongeren die Nijdrop bezoeken er vrij

gemakkelijk de zo geliefde sfeer terug.

Naast de concertzalen vindt men hier

ook een grote stripbibliotheek.

De uitgesneden volumetrie van het

dak vormt op zich een hedendaags

antwoord op de stedenbouwkundige

voorschriften waarin een hellend dak

9BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

verplicht wordt. Hierdoor krijgt het

Nijdrop complex een krachtige uitstra-

ling, terwijl het zich toch integreert in

de bouwcontext van Opwijk.

Een ander belangrijk element in het

concept van het gebouw is de akoesti-

sche kwaliteit. De concertzaal werd in

het midden van het gebouw ingericht.

De bijkomende, aanpalende zalen fun-

geren op die manier als bufferruimtes

tov de buitenomgeving.

Tijdens de volledige duur van de

projectontwikkeling wilden de archi-

tecten een levendige gevel creëren,

een uniforme schil gevormd door de

gemetselde muren en de daken. Naar-

gelang het project evolueerde, hebben

de architecten twee kleuren behou-

den – rood en zwart – die zowel in het

dak als in de gevels terugkomen. Het

geheel vormt een homogeen extern

omhulsel, een soort bouwschil, die de

geest van de plaats als het ware in zich

draagt.

www.tomthys-architecten.be

10 BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Foto’s: Samuel Defourny

BINNENLANDSE ARCHITECTUURUitvaartcentrum in WelkenraedtQUATRE architecture (Desirotte - De Tiège- Donckels - Römer)

Het nieuwe rouwcentrum

beantwoordt aan specifieke, door de

bouwheer bepaalde voorschriften. De

architecten kregen hier de opdracht om

het project op een zo eenvoudig mogelijke

manier te ontwerpen en sobere en econo-

mische bouwtechnieken aan te wenden.

Dankzij deze uitvoering werden zowel

de gewenste functionaliteit als de goede

energieprestaties verkregen.

Bovendien moest dit ontwerp sober en

coherent zijn en een uiting van respect

betekenen ten opzichte van de overlede-

nen, hun familie en de bezoekers.

Een eerste gebouw staat loodrecht

op de straat en bevat de functies die

bestemd zijn om in contact te blijven

met het openbare leven: een bloemen-

zaak, een toonzaal voor een steen-

kapper, een ceremoniezaal, enz. De

kantoren en de drukkerij zijn eveneens

in dit eerste gebouw ondergebracht.

Het tweede gebouw werd evenwijdig

met de straat opgetrokken. Hier vindt

men de functies voor het onthaal

van de families en bezoekers. Op het

gelijkvloers bevinden zich vijf lokalen

die zijn ingericht om de overledenen

op te baren. Elk lokaal heeft een aan-

grenzend salon waar de privacy van

de naasten gerespecteerd wordt. Op

de verdieping zijn er vier aanpasbare

zalen voor 50 tot 300 personen, waar

de rouwmaaltijden (koffietafels) kunnen

plaatshebben.

11BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Dankzij deze ligging was er achteraan

het gebouw ook plaats voor een groene

ruimte, vergelijkbaar met een park. Van-

uit de salons heeft men via grote ramen

een aangenaam uitzicht, wat rustge-

vend is en op zich bijdraagt tot een

ingetogen sfeer. Ook de ontvangstzalen

bieden een weids zicht op deze groene

tuin. Hij is toegankelijk vanaf de salons

op het gelijkvloers, zodat er ook buiten

een plaats is waar men zich in stilte

kan terugtrekken.

Het totaalconcept van het gebouw

(kleuren, bouwmaterialen, verlichting)

werd ook zodanig bestudeerd dat er

voor elke functie een gepaste binnen-

sfeer was, terwijl de coherentie van het

project toch helemaal bewaard blijft.

De constructie is bekleed met metsel-

werk van sterk getextureerde bakstenen

in wildverband. Ze zorgen ervoor dat we

ons meteen aangesproken voelen door

dit zeer homogene volume.

www.quatre.eu

12 BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Dit project vormt op zich een

belangrijke schakel in het masterplan

voor de stedelijke herstructurering van

een historische wijk in Haarlem, Neder-

land. Het is ook het resultaat van een

proces dat, wat het te volgen programma

betreft, constant geëvolueerd is en dat

ook verschilt van de oorspronkelijk voor-

ziene functie in het masterplan dat zowat

tien jaar geleden ontwikkeld werd.

Het algemene uitgangspunt was dat de

voorbijgangers op een bepaalde manier

moesten worden aangesproken door de

uitvoering van het project, de architec-

tuur en de details van dit hoekgebouw,

dat ook als verkeersbarrière fungeert.

Tegelijkertijd moest het gebouw ook

een blikvanger zijn en een eigen plek

weten te vinden in de serie gevels die

de historische grens van de stad vor-

men.

Van zodra het project begon te evolue-

ren, was het al dan niet behouden van

het gebouw uit de negentiende eeuw

een belangrijk discussiepunt. Aangezien

het op zich niet goed verenigbaar was

BUITENLANDSE ARCHITECTUUR“Raakspoort” - Gemeentehuis en bioscoop in Haarlem (Nederland)Architecten: BOLLES+WILSON (Duitsland) Interieurarchitecten: Döll Architecten (Nederland)

Foto’s: Christ ian Richters

13BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

met zijn nieuwe functie, stelden de

architecten als alternatief voor om in

de gevels emblematische fragmenten

(beeldhouwwerken, bogen, bepaalde

stenen) van het vroegere gebouw te

verwerken. Deze “kunstgreep” werd uit-

gevoerd zonder pastiche en laat zo een

historische lezing van de context toe.

De architecten zijn erin geslaagd om

aan het project een volumetrie op maat

van de stad te geven, terwijl het tevens

is aangepast aan de hedendaagse

functies van het gebouw. Een binnen-

doorgang loopt vanaf de straat door het

bouwblok en verbindt de binnenkant

van het blok (Raakskwartier) met de

buitenkant.

Aan dit project werd in de categorie

“Worldwide Brick” de Engelse prijs

“Brick Awards 2012” toegekend. Er

wordt gebruik gemaakt van de omge-

ving en de aandacht wordt getrokken op

de bouwkundige details in de uitvoering

van het metselwerk. Er werd gekozen

voor slechts één gevelsteen, maar de

verschillende kleuren van de voegen en

het spel van in reliëf geplaatste stenen

zorgt door de variërende lichtinval voor

allerlei verschillende effecten.

www.bolles-wilson.com

14 BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

BAKSTEENPRIJSJongerenknooppunt in AntwerpenBrecht Delwiche

In 2012 werd de Baksteenprijs toegekend aan Brecht Delwiche van Provinciale Hogeschool Limburg - afde-

ling architectuur. Gelukwensen aan deze jonge architect en ook aan de andere deelnemers. U kunt de lijst

met deelnemers bekijken op onze website.

Baksteen isintegratief

Inbedding van het project in zijn

omgeving is essentieel voor de re-

integratie van de jongeren. Baksteen is

hét historisch bouwmateriaal van het

eilandje. Het laat dan ook geen twijfel

dat het nieuwbouw jongerencentrum

zich in de omgeving integreert door

gebruik te maken van dit duurzaam

bouwmateriaal, baksteen. De bakste-

nen kernen met vaste functies in het

gebouw sluiten langs de straatzijde aan

op de bestaande bakstenen gevelwand.

Bovendien loopt het materiaal baksteen

door in het sociaal binnengebied alsof

dit historisch met het stadsweefsel

is meegegroeid. Op deze manier ver-

knoopt het nieuwbouwgeheel met het

historisch weefsel en wordt het er een

onderdeel van. Door deze ingrepen

ontstaat zowel ruimtelijke als sociale

integratie, iets wat essentieel is voor

re-integratie van de jongeren in de

maatschappij.

robuust

Het favoriete tijdverdrijf van maatschap-

pelijk kwetsbare jongeren is rondhan-

gen, zitten, voetbal en basket spelen,

skaten, kortom zich uitleven zonder

enige begrenzing wat nu en dan tot

vandalisme leidt. Om aan al deze eisen

te voldoen moet het gekozen bouwma-

teriaal robuust zijn. Baksteen heeft een

grote druksterkte, een grote schokbe-

stendigheid, is uiterst brandveilig en is

relatief ongevoelig voor beschadigingen

en harde klappen. Bovendien lost dit

bouwproduct een bijkomende bouw-

kundige eis in, deze van de akoestiek.

Door zijn relatief oneffen oppervlak en

de mogelijkheid om voegen onopgevuld

te laten wordt het geluid dat de jonge-

ren produceren diffuus verspreidt. Zo

wordt ook de storende nagalm in de

ruimtes beperkt.

verwerkbaar

Werken uitvoeren in een stedelijke

omgeving is geen sinecure. Budget

speelt vandaag een grotere rol dan ooit

tevoren. In het bijzonder bij het ontwerp

van een gesubsidieerd jongerencen-

trum. Prefab elementen kunnen dan

een goede oplossing bieden. Deze zijn

echter dikwijls groot en zwaar waardoor

ze in deze context onbruikbaar zijn.

Maatwerk, inpassing en aansluitingen

zijn hier de boodschap. Baksteen is

klein en eenvoudig hanteerbaar. Boven-

dien kunnen de verschillende losse

bakstenen op zeer diverse manieren op

elkaar gestapeld worden zodat er één

groot kwalitatief architecturaal geheel

ontstaat.

vormelijk

Ondanks zijn robuustheid kan er met

baksteen ook kwalitatieve en verfijnde

moderne architectuur gebouwd worden.

Toch wordt in de hedendaagse architec-

tuur baksteen vaak als een ietwat saai

bouwproduct gezien. Bijgevolg hebben

hedendaagse bakstenen gebouwen van-

daag dikwijls een repetitieve en symme-

trische gevelopbouw of wordt er maar

al te vaak met spectaculair vormen

zoals schaalconstructies gewerkt ‘om

niet saai te zijn’. Dit project probeert

echter aan te tonen dat traditioneel

baksteengebruik door stapeling ook kan

leiden tot interessante architectuur.

Door gebruik te maken van een dunne

voegmortel en een speelse gevelopbouw

toont het project aan dat baksteen ook

uiterst hip en trendy kan zijn.

Tekst : Brecht Delwiche

15BOUWEN MET BAKSTEEN❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013

Oude situatie

1. te slopen rijwoningen

2. te slopen bijbouwen en garageboxen

3. te renoveren appartementsgebouw

Nieuwe situatie

4. te vernieuwen ‘wachtgevel’ - transparante

gordijngevel ifv sociaal contact tussen oud

en nieuw

5. jongerencentrum/ ruimtes voor meervou-

dig gebruik

6. nieuwe bakstenen buitenschil rond be-

staand appartementsgebouw

7. jongerencentrum / vaste functies -

bakstenen kernen met daglichtopeningen

8. jongerencentrum / zone voor circulatie -

staalstructuur

9. publieke buitenruimte / doorsteek door-

heen bouwblok - nieuwe sociale binnen-

ruimte in bouwblok

10. aansluiting nieuwbouw op bestaande

bakstenen gevelwand

te s

lope

nbe

staa

nd g

ebou

w

Bakstenen voor gewoon metselwerk:V : volle baksteen voor gewoon

metselwerkP : geperforeerde baksteen voor ge-

woon metselwerkL : geperforeerde baksteen met

lichte scherf

Bakstenen voor gevelmetselwerkS : strengpersgevelsteen (‘machinale’ gevelsteen)H : handvorm en vormbakperssteenA : andere soorten (traditionele en

‘rustieke’ gevelstenen zoals veld- ovensteen, baksteen op basis van leisteen, enz.)

Andere producten:W : welfselsD : dakpannenO : straatklinkers• Voor details over het productiegam-ma van elke fabriek, kan men zich best rechtstreeks tot de bedrijven wenden.• De lijst is samengesteld op basis van de ledenlijsten van de B.B.F. Vele producenten verkopen hun pro-ducten al dan niet exclusief, via een afzonderlijke verkoopsorgani satie. In de gevallen waar dit nuttig lijkt, is de naam tussen haakjes bijgevoegd.

Oost-Vlaanderen

•KleiproduktenHOVEbvba Lindendreef 101 9400 Ninove Tel. (054) 33 26 67 Fax (054) 32 82 38 www.steenbakkerijhove.be (V-H-A)•SteenfabriekVANDEMOORTELnv Scheldekant 7 9700 Oudenaarde Tel. (055) 33 55 66 Fax (055) 33 55 70 www.vandemoortel.be (H-O)•SVKnv Aerschotstraat 114, 9100 Sint-Niklaas Tel. (03) 760 49 00 Fax (03) 777 47 84 www.svk.be (V-P-H)

West-Vlaanderen

•Wienerbergernv-Steenbakkerij EGEM nv Brugsesteenweg 170 8740 Egem (Pittem) Tel. (051) 46 07 01 Fax (051) 46 07 04 www.wienerberger.be (V-P-L-S)

•Steenfabriek VANDERSANDEN nv Nijverheidslaan 11 3650 Lanklaar Tel. (089) 79 02 50 Fax (089) 75 41 90 www.vandersanden.be (H)•Wienerbergernv-divisieTerca TESSENDERLO Havenlaan 10 3980 Tessenderlo Tel. (013) 35 91 60 Fax (013) 35 91 61 www.wienerberger.be (P-L)

Antwerpen

•Wienerbergernv-divisieNIEL Landbouwstraat 98 2845 Niel Tel. (03) 880 70 61 Fax (03) 880 70 66 www.wienerberger.be (H)•Wienerbergernv-divisieRUMST Nieuwstraat 44 2840 Rumst Tel. (03) 880 15 20 Fax (03) 844 28 11 www.wienerberger.be (V-P-L-S)•Swenden Nieuwstraat 2 2840 Rumst Tel. (03) 844 22 22 Fax (03) 844 38 02•DESTAnv Heerle 11 2322 Minderhout (Hoogstraten) Tel. (03) 315 70 99 Fax (03) 315 81 48 www.desta.be (S-O)•SteenbakkerijFLORENnv Vaartkant Rechts 4 2960 St.-Lenaarts Tel. (03) 313 81 98 Fax (03) 313 71 56 www.floren.be (V-S)•Wienerbergernv-divisieTerca NOVA Steenbakkersdam 10 2340 Beerse Tel. (014) 61 10 99 Fax (014) 61 04 32 www.wienerberger.be (V-P-L-S)•Wienerbergernv-divisieTerca BEERSE Absheide 28 2340 Beerse Tel. (014) 61 19 75 Fax (014) 61 22 33 www.wienerberger.be (H)

•Wienerbergernv-Desimpel KORTEMARK Industries nv Hoogledestraat 92, 8610 Kortemark Tel. (051) 57 57 00 Fax (051) 57 57 02 www.wienerberger.be (V-P-L-S-H)•Wienerbergernv-Terca ZONNEBEKE nv Ieperstraat 186 8980 Zonnebeke Tel. (051) 78 80 60 Fax (051) 77 10 38 www.wienerberger.be (V-P-S)•DUMOULIN Bricks bvba Moorseelsesteenweg 239 8800 Roeselare Tel. (056) 50 98 71 Fax (056) 50 41 92 www.dumoulinbricks.be (V-P)•WIENERBERGERnv Terca, Desimpel, Porotherm, Koramic Kapel ter Bede 121 8500 Kortrijk Tel. (056) 24 96 35 Fax (056) 51 92 75 (V-P-L-S-H-A-D-O)

Limburg

•Wienerbergernv-divisie VELDWEZELT 2de Carabinierslaan 145 3620 Veldwezelt-Lanaken Tel. (089) 71 51 38 Fax (089) 72 28 80 www.heylen-bricks.be (H)•SteenfabriekenNELISSENnv Kiezelweg 460 3620 Veldwezelt Tel. (012) 45 10 26 Fax (012) 45 53 89 www.nelissen.be (H)•Wienerbergernv-divisieTerca SCHOUTERDEN Venlosesteenweg 70 3680 Maaseik Tel. (089) 56 40 38 Fax (089) 56 81 83 www.wienerberger.be (H-A)•Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Riemstersteenweg 300 3740 Spouwen Tel. (089) 51 01 40 Fax (089) 49 28 45 www.vandersanden.be (H)

•Wienerbergernv-divisieTerca QUIRIJNEN Sint Jobbaan 58 2390 Westmalle Tel. (03) 311 51 12 Fax (03) 311 62 56 www.wienerberger.be (V-S-H-A)

Brabant

•Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Kortenbos 14 1790 Hekelgem Tel. (053) 66 85 51 Fax (053) 66 71 41 www.vandersanden.be (H)

Henegouwen

•Wienerbergernv-divisieTerca PERUWELZ Rue de l’Europe, 11 7600 Péruwelz Tel. (069) 77 97 10 Fax (069) 77 97 11 www.wienerberger.be (H)•BriqueteriedePLOEGSTEERTsa 'Barry' Chaussée de Bruxelles 33 7534 Barry Tel. (069) 53 26 00 Fax (069) 53 26 09 www.ploegsteert.com (S)•Wienerbergernv-divisieTerca WARNETON Chaussée du Pont Rouge 57 7784 Warneton (Comines) Tel. (056) 58 88 10 Fax (056) 58 85 35 www.wienerberger.be (H)•BriqueteriedePLOEGSTEERTsa Touquetstraat 228 7782 Ploegsteert Tel. (056) 56 56 56 Fax (056) 56 55 01 www.ploegsteert.com (P-L-W)

Namen

•Wienerbergernv-divisieWANLIN Rue de la Briqueterie, 28 5564 Wanlin Tel. (082) 66 55 00 Fax (082) 66 55 17 www.wienerberger.be (S-A-O)

belgische dakpan- en baksteenfabrikanten

Pour recevoir cette revue en français, contactez-nous au 02/511.25.81