Beheersen van COVID-19 heropflakkeringen...uitbraken (opdracht 2) 3. Sensibiliseren van de populatie...

www.zorg-en-gezondheid.be

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

BEHEERSEN VAN COVID-19

HEROPFLAKKERINGEN Een leidraad voor zorgraden

14.07.2020

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Omdat de epidemiologische situatie snel kan wijzigen, wordt dit document dynamisch opgevat: de inhoud kan wijzigen. U vindt de gewijzigde

passages terug in het rood. Zorg dat u steeds de meest recente versie in uw bezit heeft. Deze versie staat online gepubliceerd op de website van Zorg

en Gezondheid.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Versie 1.1 - 14.07.2020 Beheersen van COVID-19 heropflakkeringen pagina 2 van 22

INHOUD

1 Doelstellingen en doelpubliek................................................................................................................................... 3

1.1 Inleiding en Doelstellingen 3 1.2 Doelpubliek 5 1.2.1 Zorgraden 5 1.2.2 Lokale besturen 5

2 Opbouw van de leidraad ............................................................................................................................................ 5 3 Opdracht 1: Beheersen van uitbraken ............................................................................................................... 6

3.1 Doelstellingen 6 3.2 Rollen en verantwoordelijkheden 6 3.3 Signaleren – analyseren – adviseren – maatregelen nemen 8

4 Opdracht 2: Solidariseren van het aanbod ................................................................................................... 12

4.1 Doelstellingen 12 4.2 Rollen en verantwoordelijkheden 12 4.3 Handvaten en goede praktijkvoorbeelden 13 4.3.1 Wie neemt deze rol op? 13 4.3.2 Vraag- en aanbodcoördinator vanuit het schakelzorgcentrum 13 4.3.3 Bestaande tools 13 4.3.4 Aanbod psychosociale ondersteuning (‘getrapte zorg’) 14 4.3.5 Concreet aanbod in de eerstelijnszone gestalte geven 15

5 Opdracht 3: Sensibiliseren van de populatie en de zorgaanbieders ..............................................17

5.1 Doelstellingen 17 5.2 Rollen en verantwoordelijkheden 17

6 Noodzakelijke randvoorwaarden ........................................................................................................................ 18

6.1 Installatie van een covid-19-team en een regionaal uniek aanspreekpunt 18 6.1.1 Samenstelling en werking 18 6.2 Data over uitbraken en risicopopulaties verzamelen, monitoren en ontsluiten 19 6.2.1 Doelstellingen 19 6.2.2 Rollen en verantwoordelijkheden 20 6.2.3 Bronnen 20 6.3 Opleidingen organiseren en evalueren 20 6.3.1 Doelstellingen 20 6.3.2 Rollen en verantwoordelijkheden 21 6.4 Communicatie en informatie-uitwisseling 21 6.4.1 Doelstellingen 21 6.4.2 Rollen en verantwoordelijkheden 21 6.4.3 Handvaten en goede praktijkvoorbeelden 21

7 Contacteer ons ................................................................................................................................................................ 22

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


1 DOELSTELLINGEN EN DOELPUBLIEK

1.1 INLEIDING EN DOELSTELLINGEN

Tijdens de eerste golf hebben vele voorlopige zorgraden al uitstekend werk geleverd. Lokale zorgaanbieders sprongen voor elkaar in de bres. In veel regio’s leerden vele zorgactoren uit de verschillende sectoren elkaar kennen en elkaars expertise waarderen. Vlaamse voorzieningen hebben vaak beroep gedaan op dit lokale netwerk om hun noden kenbaar te maken en die werden vaak ook opgelost. In sommige regio’s werden binnen de schoot van de zorgraden structuren opgezet om de pandemie het hoofd te bieden. Dankzij het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn werd deze expertise gedeeld tussen alle zorgraden. Enkel dankbaarheid en waardering zijn hiervoor de juiste woorden. Om doelstellingen die in deze leidraad worden beschreven te halen, wil de Vlaamse Regering de jonge zorgraden inschakelen. Bestaande goede praktijkvoorbeelden moeten niet overboord worden gegooid. Wat goed is, moet worden behouden. Zoals de verschillende sectoren elkaar gevonden hebben in deze pandemie wordt nu de volgende brug gebouwd: de rijke zorgexpertise binnen de zorgraad verbinden met de excellente noodplanningsstructuren van de lokale besturen1. De ervaringen en het netwerk opgebouwd via de schakelzorgcentra worden verder uitgebouwd en geconsolideerd. De Vlaamse Regering keurde op 26 juni 2020 een plan goed om heropflakkeringen van COVID-19 in te dijken. De zorgraden met hun netwerk en de lokale besturen krijgen hier een belangrijke rol toebedeeld. Het welslagen van de infectiebestrijding staat of valt immers door enerzijds een preventieve aanpak en anderzijds een doorgedreven contactopsporing en ondersteuning van getroffen voorzieningen en gemeenschappen. De grootste uitdaging is het verbinden van de nood- en interventieplanning van lokale besturen met de specifieke medische en niet-medische aanpak van deze wereldwijde pandemie. De klassieke structuren met hun specifieke expertise en communicatiekanalen botsen hier op hun grenzen. De eerste infectiegolf maakte dit voor iedereen, zonder uitzondering, duidelijk. Op 1 juli gingen de zorgraden in de eerstelijnszones van start. Deze nieuwe structuur op de eerste lijn is bij uitstek geschikt om de verschillende actoren met elkaar te verbinden. De evenwichtige samenstelling van de zorgraden met eerstelijnszorgactoren, welzijnsactoren, lokale besturen, personen met een zorg- en ondersteuningsvraag, de erkende verenigingen van gebruikers en mantelzorgers en vrijwilligersverenigingen creëren een ideaal platform om deze verbinding tot stand te brengen. Binnen de schoot van de zorgraden wordt een COVID-19-team2 geïnstalleerd met voldoende expertise om een gestructureerde dialoog en plan van aanpak te formuleren voor de verschillende vragen die een heropflakkering van COVID-19 ongetwijfeld met zich mee zal brengen. Zowel bestuurlijke, medische,

1 Wanneer de term ‘lokale besturen’ in deze leidraad wordt gebruikt omvat dit zowel de gemeentelijke als provinciale bestuurlijke niveaus. 2 In hoofdstuk 6.1.1 wordt een mogelijke samenstelling van het COVID-19-team gesuggereerd.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


psychosociale als preventieve vragen moeten een antwoord krijgen in dit team. Zorgraden waar dergelijke structuren al zijn geïnstalleerd, kunnen deze zonder probleem verder ontwikkelen en de opgebouwde expertise delen met andere zorgraden. Lokale besturen spelen samen met de zorgraden een belangrijke rol in het sensibiliseren van de populatie en de zorgaanbieders om continu mee te werken met alle nodige maatregelen om de infectiehaarden te voorkomen of te beteugelen. Zowel de expertise van het lokale bestuur als van de zorgraad kan ertoe bijdragen dat kwetsbare groepen vroegtijdig in kaart worden gebracht om de nodige preventieve maatregelen op te starten zodat een COVID-19-infectiehaard vermeden wordt. De Vlaamse Regering wil lokale besturen en zorgraden hiervoor extra ondersteunen door het aanbieden van zowel de expertise van mobiele teams infectieziektebestrijding, een mobiel aanbod psychosociale ondersteuning vanuit de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) en het ontsluiten van verschillende databronnen via de ZorgAtlas. De mobiele teams zijn min of meer regionaal verankerd maar kunnen indien nodig over heel Vlaanderen worden ingezet Hoewel de individuele zorgraad samen met de lokale besturen een belangrijke rol speelt, is het delen van expertise op het geografische niveau van een regionale zorgzone aangewezen. Hiervoor is het noodzakelijk dat een regionaal aanspreekpunt wordt geïnstalleerd. Dit aanspreekpunt is de schakel tussen de betrokken lokale besturen, de betrokken zorgraden, de mobiele teams infectieziektebestrijding en het mobiele aanbod psychosociale ondersteuning en de Vlaamse overheid. Dit unieke aanspreekpunt wordt geïnstalleerd vanuit de onderliggende zorgraden op het niveau van de regionale zorgzone. Om zowel het COVID-19-team op niveau van de individuele zorgraad alsook de samenwerking en de rol van het aanspreekpunt op het regionaal niveau te installeren of te ondersteunen, stelt de Vlaamse Regering extra middelen ter beschikken aan de zorgraad. Hiermee kan op regionaal of lokaal niveau medische expertise (via de huisartsenkringen) worden aangewend. Alhoewel vele handen al geruime tijd ononderbroken aan de slag zijn geweest in moeilijke omstandigheden, beseft de Vlaamse Regering dat de bovengenoemde doelstellingen niet evident te realiseren zijn op korte tijd. Deze leidraad wil in de eerste plaats de zorgraden op weg helpen met concrete handvaten om aan de slag te gaan. Deze leidraad heeft niet de ambitie om volledig uitgewerkte scenario’s aan te bieden. Het kookboek om een pandemie aan te pakken bestaat niet. Elke uitbraak moet beoordeeld worden in zijn specifieke context. De analogie met de klassieke interventie van de diensten noodplanning is treffend: geen enkele ramp is immers dezelfde. Deze leidraad wil niet interveniëren met de bestuurlijke opdrachten en bestaande noodplanningsstructuren van de lokale besturen, maar wil een aanvulling zijn en vooral een verduidelijking aanbieden voor de verschillende rollen. Deze leidraad is daarom opgesteld door het agentschap Zorg & Gezondheid met inbreng van het Agentschap Binnenlands Bestuur.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


1.2 DOELPUBLIEK

Het doelpubliek van deze leidraad is in de eerste plaats de zorgraad. Voor de lokale besturen kan deze leidraad inzicht geven in de taakomschrijving van de zorgraden en hoe deze kunnen bijdragen ter ondersteuning van de lokale noodplanningscoördinatoren. Met nadruk moet worden vermeld dat de rollen van de zorgraad de bestaande noodplanningsstructuren of goed werkende praktijken niet willen of kunnen vervangen.

1.2.1 Zorgraden

Elke zorgraad is betrokken bij de realisatie van de opdrachten. Zorgraden werken hiervoor intensief samen en delen expertise op regionaal niveau om deze ambities waar te maken. Deze leidraad geeft alvast een stramien om expertise te delen en een antwoord op een aantal organisatorische vragen. Het voorgestelde organigram mag als vrijblijvend beschouwd worden, in overeenstemming met het respect voor de autonomie van de zorgraden.

1.2.2 Lokale besturen

Elk lokaal bestuur is mee betrokken bij de realisatie van de opdrachten. In sommige zorgraden zijn niet alle lokale besturen vertegenwoordigd. Uitzonderlijke tijden, vragen uitzonderlijke maatregelen. Het is de opdracht van zowel de verschillende lokale besturen als de respectievelijke zorgraden om via het COVID-19-team alle lokale besturen van de eerstelijnszone zowel inhoudelijk als communicatief te betrekken.

2 OPBOUW VAN DE LEIDRAAD

In de eerste plaats worden de drie verschillende opdrachten voor de zorgraden en de lokale besturen beschreven:

1. Beheersen van uitbraken (opdracht 1) 2. Solidariseren van het beschikbare aanbod in functie van de noden, alsook de preventie van

uitbraken (opdracht 2) 3. Sensibiliseren van de populatie en de zorgaanbieders om deel te nemen aan de globale strategie

om COVID-19-uitbraken te beheersen, met oog voor psychosociaal welzijn (opdracht 3) Nadien komen de noodzakelijke randvoorwaarden aan bod om deze opdracht uit te voeren:

1. Installatie van een lokaal COVID-19-team en regionaal aanspreekpunt. Dit aanspreekpunt is vooral een uniek contactpunt en kan dus bestaan uit één of meerdere personen.

2. Data over uitbraken verzamelen, monitoren en eventueel ontsluiten 3. Opleidingen organiseren 4. Communicatie en informatie-uitwisseling

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


In de bijlage tenslotte staan de drie ondersteunende structuren opgesomd met hun respectievelijke taken zoals beschreven in de besluiten van de Vlaamse Regering:

1. de mobiele teams infectieziektebestrijding 2. het mobiele ondersteuningsaanbod vanuit de CGG 3. het aanspreekpunt binnen de zorgraden

In dezelfde bijlage staan nuttige telefoonnummers, websites en belangrijke procedures. Zo is snel informatie beschikbaar over de belangrijkste thema’s.

3 OPDRACHT 1: BEHEERSEN VAN UITBRAKEN

3.1 DOELSTELLINGEN

De zorgraden werken samen met Zorg en Gezondheid en de lokale besturen om belangrijke clusters van COVID-19-uitbraken te controleren. Elk signaal dat op een mogelijke uitbraak wijst, wordt eerst geanalyseerd. De te nemen maatregelen zijn afhankelijk van de specifieke context waar de cluster zich situeert. Via het COVID-19-team van de zorgraden hebben de lokale besturen toegang tot het netwerk van de beroepsorganisaties van zorgaanbieders in de eerstelijnszone en via het COVID-19-team beschikken de lokale besturen over medische expertise om al dan niet de juiste bestuurlijke maatregelen te nemen om de volksgezondheid te beschermen, met oog voor het psychosociaal welzijn. Het COVID-19-team is een aanvulling op de bestaande noodplanstructuren. Vanaf het moment dat de uitbraak het grondgebied van twee of meer gemeenten overschrijdt, zal de coördinatie worden overgenomen door de provinciale crisiscel.

3.2 ROLLEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN

1. Rol zorgraden via het COVID-19-team a. Zelfstandig onderzoek van de verschillende signalen uitgestuurd vanuit het team

infectieziektebestrijding (zie bijlage voor handvaten). b. Aanleveren van signalen aan het team infectieziektebestrijding. c. Aanleveren van medische expertise. Deze expertise kan worden geïnstalleerd op niveau

van de regionale zorgzone of de eerstelijnszones. De bestaande samenwerkingsverbanden (bijvoorbeeld de huisartsenkring die samenwerkt met de gemeentelijke crisiscel) kunnen verder blijven bestaan. De finale doelstelling is dat elke zorgraad en lokaal bestuur kan beschikken over medische expertise om samen met andere partners binnen het netwerk van de zorgraad signalen te analyseren en lokale besturen te adviseren.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


d. Meewerken via het netwerk van de zorgraad om de eerste stappen met betrekking tot de contactopsporing en de bijhorende teststrategie mogelijk te maken.

e. Activeren van het netwerk van de zorgraad om de getroffen voorziening / gemeenschap / zorgaanbieders te ondersteunen

i. om de uitbraak te beheersen ii. om psychosociaal bij te springen

2. Rol medische expertise: helpt via zijn/haar kennis en ervaring om a. samen met het netwerk van de zorgraad de verschillende signalen te onderzoeken of te

analyseren. b. bestuurlijke beslissingen te onderbouwen met medische argumenten om de

volksgezondheid te beschermen. 3. Rol lokale besturen: geven toelichting bij de desbetreffende nood- en interventieplan en

verduidelijken hun bestuurlijke rol aan de zorgraden. 4. Rol regionaal aanspreekpunt:

a. is 7/7 bereikbaar b. zorgt voor een snelle en vlotte informatiedoorstroming tussen:

i. de lokale besturen via de noodplancoördinatoren ii. federale gezondheidsinspectie en zijn adjuncten iii. de COVID-19-teams in de zorgraden

c. zorgt ervoor dat de 3 opdrachten worden uitgewerkt in de zorgraden d. rapporteert aan Zorg en Gezondheid via de mobiele teams infectieziektebestrijding e. volgt zowel de status van clusters als de ondernomen acties op binnen de regio via een

uniform rapportagesysteem (in ontwikkeling) ter beschikking gesteld via Zorg en Gezondheid

f. communiceert over de status van de clusters met de lokale besturen en federale gezondheidsinspecteur

g. is de liaison tussen alle betrokken actoren: Zorg en Gezondheid, het lokale bestuur, de provinciegouverneur en de federale gezondheidsinspectie

h. beantwoordt zo veel mogelijk zelf de vragen van het lokale bestuur, de

provinciegouverneur en de federale gezondheidsinspectie

5. Rol mobiele teams: a. Mobiele team infectieziektebestrijding

i. ondersteuning van de lokale zorgvoorzieningen en zorgaanbieders in het beheersen van de uitbraak

ii. preventieve acties ondernemen om uitbraken in andere voorzieningen te vermijden

iii. regionale aanspreekpunten informeren b. mobiele team psychosociale ondersteuning

i. aanbieden van psychosociale ondersteuning aan de getroffen voorzieningen. 6. Rol van de afdeling infectieziekten

a. Vlaams niveau i. Capteert signalen m.b.t. een clusteruitbraak vanuit het werkveld

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


ii. Coördineert de mobiele teams uitbraakpreventie en de provinciale afdelingen infectieziekten

iii. Wijst bij een uitbraak een contactpersoon en eventueel arts toe om samen met de zorgraden en lokale besturen de uitbraak te managen. Deze arts of contactpersoon is ofwel afkomstig uit de mobiele equipes ofwel uit de provinciale of Vlaamse teams infectieziektebestrijding.

7. Rol Zorg en Gezondheid: a. ontsluiten van de gegevens van Sciensano en de Zorgatlas zodat lokale besturen,

zorgraden en teams infectieziektebestrijding de uitbraken kunnen opvolgen b. opnemen van de communicatie op Vlaams niveau c. advies verlenen aan de lokale COVID-19-teams via de regionale aanspreekpunten

3.3 SIGNALEREN – ANALYSEREN – ADVISEREN – MAATREGELEN NEMEN

We voorzien in principe een proces in vier fasen of stappen: Signaleren – Analyseren – Adviseren – Maatregelen nemen. In de hectiek van de dagelijkse werkelijkheid zal het uiteraard niet evident zijn om de vier verschillende fasen keurig van elkaar te scheiden. Soms zullen bij een eerste signaal lokale besturen onmiddellijk maatregelen willen nemen, zonder een analyse en een advies gebaseerd op deze analyse af te wachten. Soms kan een zorgraad bij een alert onmiddellijk aanbevelen om enkele preventieve maatregelen te nemen, ook zonder een analyse te doen. Maar het is op zich niet slecht om de ‘normale’ procedure goed voor ogen te houden, ook met het oog op interne en externe communicatie. De rol van het regionaal aanspreekpunt is hierbij van cruciaal belang: hij/zij heeft het overzicht over de verschillende acties. Fase 1 : Signaleren (Alerts)

Zorg en Gezondheid (team infectieziektebestrijding) capteert de signalen (de zogeheten alerts) via de ‘controletoren’ en Sciensano (op basis van aantal en duurtijd besmettingen). De knipperlichten zijn gebaseerd op:

• de cumulatieve incidentie (over 7 dagen) van tenminste 20/100.000 inwoners gedurende minstens 5 opeenvolgende dagen

• de rapportage van nieuwe gevallen gedurende ten minste 5 dagen • een stijgend aantal nieuwe gevallen gedurende 4 van de 7 voorbije dagen

Van zodra 2 van de 3 knipperlichten aan gaan, zal vanuit team infectieziektebestrijding van Zorg en

Gezondheid het aanspreekpunt geïnformeerd worden en eventueel vragen om verder actie te ondernemen. Gelijktijdig worden de lokale besturen geïnformeerd. Er zal een contactpersoon vanuit het team infectieziekten van Zorg en Gezondheid worden toegewezen die deze uitbraak mee zal behartigen. Deze contactpersoon is ofwel afkomstig uit de mobiele equipes ofwel uit de provinciale of Vlaamse team infectieziektebestrijding.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


Er wordt een kleurcode ontwikkeld om de bestuurlijke impact van de verschillende knipperlichten aan te geven. Deze knipperlichten worden permanent geëvalueerd en kunnen in de toekomst wijzigen. Deze gegevens worden beschikbaar gemaakt via de Zorgatlas voor de lokale besturen, de gouverneurs en de zorgraden. De gegevens worden ontsloten met het nodige respect voor de privacy. Uiteraard is ook de omgekeerde beweging mogelijk waarbij clusters of een verdacht aantal besmettingen door individuele zorgverleners aan Zorg en Gezondheid gemeld worden (klassieke meldingsplicht). Elke cluster van twee of meer personen buiten de familiale setting is meldingsplichtig door de behandelende arts via [email protected] aan Zorg en Gezondheid. Zorg en Gezondheid registreert deze vervolgens in de databank van Sciensano wat dan kan leiden tot alerts van Sciensano.

Ook de regionale aanspreekpunten kunnen een mogelijke clusterbesmetting of verdachte situatie aan

Zorg en Gezondheid melden via [email protected]

Communicatie in deze signalisatiefase:

1. Het team infectieziektebestrijding van Zorg en Gezondheid verwittigt het aanspreekpunt van de

zorgraad en de lokale besturen als twee van de drie knipperlichten bereikt zijn of als om welke

reden dan ook beslist wordt om een cluster op te volgen

2. Het aanspreekpunt van de zorgraad communiceert dat er knipperlichten zijn en dat de stap naar

analyse gezet wordt. De communicatie gebeurt naar:

a. de lokale besturen (gemeentelijke en provinciale) via noodplanningsambtenaar

b. de federale gezondheidsinspectie

c. het COVID-19-team van de betrokken zorgraad.

3. Het regionale aanspreekpunt kan samen met het COVID-19-team van de betrokken zorgraad

beslissen om de verdere analyse en eventueel te ondernemen stappen te delegeren naar het

betrokken COVID-19-team. Het COVID-19 team communiceert dan ook rechtstreeks met de lokale

besturen.

4. Meldingen van onderuit: de regionale aanspreekpunten houden de noodplancoördinator,

provinciegouverneur en de federale gezondheidsinspectie continu en snel op de hoogte van

mogelijke risico’s of alarmsignalen die zij opvangen. De aanspreekpunten houden hiervoor een

logboek bij.

In afwachting dat de aanspreekpunten van de zorgraad operationeel zullen zijn (voorzien voor

augustus/september) informeert het team Infectieziektebestrijding van Zorg en Gezondheid rechtstreeks

het lokale bestuur via de noodplancoördinator. Van zodra het regionale aanspreekpunt is geïnstalleerd

informeert Zorg en Gezondheid ook dit regionale aanspreekpunt.

mailto:[email protected]


////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


De 14 regionale aanspreekpunten zijn de liaison tussen Zorg en Gezondheid, het lokale bestuur, de

provinciegouverneur en de federale gezondheidsinspectie. Het aanspreekpunt beantwoordt zo veel

mogelijk zelf de vragen van deze actoren.

Fase 2: Analyse alerts Indien de mogelijke uitbraak zich situeert in een collectiviteit met een medisch verantwoordelijke (WZC,

school, WVG-voorziening), is het aan de medisch verantwoordelijke van de zorgcollectiviteit om de

situatie te analyseren. Deze kan daarvoor telefonisch advies inwinnen bij de toegewezen contactpersoon

van het team infectiezieken (afkomstig uit de Vlaamse afdeling, provinciale afdeling of mobiele teams).

De rol van de zorgraad is eerder beperkt. De zorgraad neemt contact op met de zorgcollectiviteit en

polst of de situatie onder controle is, vermeldt indien nodig de mogelijkheid om zich te laten

ondersteunen of adviseren door het team infectieziektebestrijding of door de externe diensten voor

preventie en bescherming op het werk.

Indien de mogelijke uitbraak zich situeert in het openbare leven, een niet duidelijk afgelijnde

collectiviteit of collectiviteit zonder medisch verantwoordelijke, kunnen verschillende scenario’s zich

voordoen:

1. In de regel (= zolang zijn capaciteit dit toelaat) zal het team Infectieziektebestrijding van Zorg en

Gezondheid de analyse of het verder onderzoek van het signaal of de mogelijke cluster

opstarten. Er zijn verschillende opties:

o De arts infectieziektebestrijding (werkzaam binnen de mobiele equipes, het provinciale of

het Vlaamse team infectieziektebestrijding) start onderzoek, eventueel met inzet van field

agents uit het centrale contactonderzoek.

▪ Kijkt in data Zorg en Gezondheid of er uitbraken zijn in collectiviteiten (WZC,

instellingen VAPH)

▪ Doet verdere data-analyse op basis van eigen datarapportering Zorg en

Gezondheid (in opbouw)

▪ Arts infectieziektebestrijding koppelt tussentijds resultaat terug naar

aanspreekpunt van de zorgraad. Dit kan soms wat tijd vragen.

o Het aanspreekpunt van de zorgraad doet eventueel parallel en in samenspraak met de

arts infectieziekteziektebestrijding al zo veel mogelijk zelf analyse van mogelijke cluster

of inventarisatie van wat lokaal geweten is over mogelijke uitbraak of signaal, rekening

houdend met de GDPR (zie hoofdstuk 2 in de bijlage).

o De arts infectieziektebestrijding bevraagt het aanspreekpunt van de zorgraad en/of

bevraagt zelf de huisartsenkringen en ziekenhuizen om meer informatie te krijgen over

mogelijke relaties tussen patiënten / brononderzoek naar risicovolle events of

verspreidingsplaatsen die de cluster kunnen verklaren.

o Leveren deze stappen niets op, dan kan hij overgaan naar individuele bevraging van

patiënten voor brononderzoek (uitzonderlijk wegens te arbeidsintensief). Hij informeert

het aanspreekpunt van de zorgraad over deze stap.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


2. Bij te veel gelijktijdige lokale signalen zal de capaciteit van Zorg en Gezondheid en mobiele

equipes (snel) overschreden worden en zal Zorg en Gezondheid moeten prioriteren welke

signalen/clusters eerst te onderzoeken.

De analyse/het onderzoek van de cluster kan dan gedelegeerd worden naar het aanspreekpunt

van de zorgraad, rekening houdend met de GDPR. Het aanspreekpunt doet via het COVID-19-

team naar best vermogen de beginnende analyse van het signaal en koppelt terug naar het

lokale bestuur. Het aanspreekpunt van de zorgraad bevraagt daarvoor de medische expertise

binnen de mogelijkheden van het netwerk van de zorgraad (bv. de huisartsenkring,

wijkgezondheidscentra) voor advisering aan het lokale bestuur over het nemen van preventieve

maatregelen, met ook oog voor het psychosociaal welzijn. In de bijlage staat een lijst die kan

worden gebruikt om deze opdracht uit te voeren.

Fase 3 : Formuleren van advies aan lokaal bestuur voor maatregelen (bij uitbraak openbaar leven) Zorg en Gezondheid, team Infectieziektebestrijding of mobiele equipe, formuleert advies over te nemen maatregelen (of geen maatregelen) zowel aan het aanspreekpunt van de zorgraad als aan de lokale besturen. Fase 4 : Maatregelen voor uitbraakbeheersing te nemen door de burgemeester/lokaal bestuur Ingeval van een uitbraak in een collectiviteit of bedrijf met een medisch verantwoordelijke is het aan de medisch verantwoordelijke om, volgend op de analyse, de nodige maatregelen te nemen om de uitbraak te beheersen. Deze persoon kan hiervoor telefonisch advies inwinnen van het team Infectieziektebestrijding van Zorg en Gezondheid. Voor een uitbraak in de gemeenschap kunnen volgens de aard van de bedreiging de maatregelen variëren van het vragen van bijkomende testen, quarantainemaatregelen, het stilleggen of het verbieden van een evenement, het sluiten van een winkel, bedrijf of horecazaak tot het afsluiten of zelfs in lockdown gaan van een wijk. Er wordt onderzocht of het mogelijk is om een bepaalde ‘graad’ van uitbraak te koppelen aan “sets van

maatregelen”. Zodra dit gekend is, worden deze ter beschikking gesteld aan de zorgraden en de lokale

besturen. Zoals aangegeven wordt een kleurcode ontwikkeld om de bestuurlijke impact van de

verschillende knipperlichten aan te geven.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


4 OPDRACHT 2: SOLIDARISEREN VAN HET AANBOD

4.1 DOELSTELLINGEN

De zorgraden hebben een belangrijke rol in het afstemmen van het bestaande zorg- en welzijnsaanbod in de eerstelijnszone met de noden bij de eerstelijnsorganisaties en zorgaanbieders. Deze opdracht is de verderzetting van de vraag- en aanbodcoördinatie die in de schakelzorgcentra werd uitgewerkt. Het is niet de bedoeling om de bestaande functionele samenwerkingsverbanden en verschillende goede (afstemmings)initiatieven die al werden opgestart in de verschillende eerstelijnszones te vervangen of om nog eens hetzelfde te doen van wat er al gebeurt. Deze opdracht is er in de eerste plaats op gericht om voorzieningen die zelf de weg niet vinden naar die initiatieven in contact te brengen met het bestaande aanbod dat lokaal aanwezig is. Er moet maximaal gebruik gemaakt worden van het netwerk van de zorgraad en de bestaande expertise in de regio. Een belangrijk element binnen deze tweede opdracht is het psychosociale welzijn. Het is belangrijk om een goede briefing te organiseren met de personen die deze rol hebben opgenomen vanuit de schakelzorgcentra om op die manier dubbel werk te vermijden.


1. Rol zorgraden a. Aanduiden van één of meerdere personen die deze rol opnemen b. In kaart brengen van het aanbod

i. op basis van het reeds gedane werk door de vraag- en aanbodcoördinator van het schakelzorgcentrum

ii. op basis van het lokaal uitgewerkte aanbod (lokale besturen, eerstelijnsorganisaties, vrijwilligers,…)

c. Zicht krijgen op de heersende noden bij de eerstelijnsorganisaties en zorgaanbieders: i. optreden als centraal aanspreekpunt ii. actieve bevraging met hulpmiddelen aangereikt door het agentschap. iii. analyse van de noden: vraagverheldering indien nodig iv. de organisaties die zich in het ‘rode kwadrant’ bevinden of waar een hoge nood

heerst, opgeven zodat deze prioritair kunnen worden gecontacteerd door de CGG.

d. Koppelen van de noden aan het aanbod i. delegeren naar het bestaande aanbod

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


ii. verbinden en faciliteren van toeleiding naar het aanbod (vb. kennisdeling, organisatie van opleiding, samenwerking, intervisie organiseren,…)

iii. (pro)actieve verwijzing naar het aanbod e. Samenwerken met de partners die hiermee al bezig zijn.

2. Rol lokale besturen a. Mee in kaart brengen van het bestaande aanbod b. Indien mogelijk ondersteuning aanbieden vanuit het aanbod van de lokale besturen

3. Rol aanspreekpunt a. Kan goede praktijkvoorbeelden delen binnen de cluster van zorgraden

4. Rol mobiele teams a. Teams uitbraakpreventie hebben een preventief ondersteuningsaanbod b. Teams psychosociale ondersteuning ondersteunen voorzieningen met hun aanbod.

4.3 HANDVATEN EN GOEDE PRAKTIJKVOORBEELDEN

4.3.1 Wie neemt deze rol op?

De zorgraad neemt deze rol op. Verschillende zorgraden binnen een regionale zorgzone mogen

samenwerken om deze rol in te vullen.

4.3.2 Vraag- en aanbodcoördinator vanuit het schakelzorgcentrum

Om het solidariseren van het aanbod mogelijk te maken, moet geweten zijn wat het aanbod is en waar de noden liggen in de eerstelijnszone. De schakelzorgcentra hadden tot 30 juni onder meer de opdracht om de vragen en het aanbod in de regio van het schakelzorgcentrum op mekaar af te stemmen. Hiervoor werd toen een draaiboek opgemaakt.

4.3.3 Bestaande tools

4.3.3.1 Zorgatlas Er zijn vier dashboards ter beschikking gesteld via de Zorgatlas, met kwadranten waarin voor

verschillende types van voorzieningen weergegeven wordt welke de meest precaire voorzieningen zijn:

1. ouderenvoorzieningen (woonzorgcentra, groepen van assistentiewoningen en centra voor

herstelverblijf);

2. voorzieningen voor personen met een handicap;

3. voorzieningen voor geestelijke gezondheidszorg (initiatieven voor beschut wonen, psychiatrische

verzorgingstehuizen, psychiatrische ziekenhuizen, residentiële revalidatieovereenkomsten en

revalidatieziekenhuizen);

4. voorzieningen voor jeugdhulpverlening;

https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/Draaiboek%20afstemming%20vraag%20en%20aanbod%20-%20een%20handleiding%20voor%20schakelzorgcentra%20-%20v1.1.pdf

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


De meest recente versie van de handleiding voor het gebruik van de vier dashboards ‘kwadranten’ vindt u op https://www.zorg-en-gezondheid.be/handleiding-dashboard-kwadrant-voorzieningen-covid-19. Op die pagina vindt u ook een instructiefilmpje waarin het gebruik van dat dashboard gedemonstreerd wordt. Toegang tot deze dashboards kan aangevraagd worden via [email protected]. Het dashboard ‘ondersteuningsvragen voorzieningen COVID-19’ waarmee de schakelzorgcentra hebben gewerkt is voorlopig niet beschikbaar. Deze nodenbevraging wordt geactiveerd wanneer het aantal infecties terug stijgt.

4.3.3.2 De COVID-19 Eerste Lijn Barometer De COVID-19 Eerste Lijn Barometer gaf een goed beeld van de behoeften en noden van verschillende beroepsgroepen tijdens de crisis. Er is momenteel geen algemene bevraging voorzien voor de eerste lijn. Het is echter van belang om ook oog te hebben voor de noden en behoeften van alle hulpverleners binnen de eerste lijn. Dit kan door de functie van de vraag- en aanbodcoördinator goed in beeld te brengen bij het netwerk van de eerstelijnszone zodat elke zorgverstrekker van de zone weet bij wie de vraag kan gesteld worden voor ondersteuning ongeacht de aard hiervan, zoals psychosociaal, persoonlijk beschermingsmateriaal, opleiding, … Daarnaast hebben heel wat eerstelijnszones zelf lokale initiatieven genomen om in contact te blijven met de eerste lijn. Het wordt aangemoedigd om deze goede initiatieven te verduurzamen en deze te delen met elkaar op www.vivelverbindt.be

4.3.4 Aanbod psychosociale ondersteuning (‘getrapte zorg’)

De coronacrisis heeft een belangrijke impact op het gevoelsleven, het psychisch functioneren en het welbevinden van wie werkt in zorg en welzijn. De coronacrisis kan niet worden beschouwd als een eenmalig incident of kortdurende stressperiode, maar zorgt voor langdurige druk. Het is bijgevolg belangrijk om een gepast aanbod aan psychosociale ondersteuning te voorzien voor personeel in zorg- en welzijnssectoren. De druk op dit personeel zal immers blijven, ook als de crisis voorbij is. Uitgestelde hulpvragen dienen dan ingehaald te worden. Er is dan ook een breed beschikbaar hulpaanbod uitgebouwd, gaande van zelfzorg tot laagdrempelige eerstelijnshulp tot meer intensieve psychologische hulp.

4.3.4.1 Zelfzorg Het platform www.dezorgsamen.be biedt heel wat praktische tips en tools aan personeel uit de zorg- en welzijnssector en mantelzorgers, om goed voor zichzelf te zorgen, elkaar te ondersteunen en zodoende

https://www.zorg-en-gezondheid.be/handleiding-dashboard-kwadrant-voorzieningen-covid-19

https://www.zorg-en-gezondheid.be/handleiding-dashboard-kwadrant-voorzieningen-covid-19


https://www.vivel.be/covid19monitoring/project/

http://www.dezorgsamen.be/

https://www.dezorgsamen.be/

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


hun veerkracht te verhogen. Er zijn ook webinars terug te vinden ter versterking van de zelfzorgvaardigheden

4.3.4.2 Eerstelijnshulp Zie hiervoor de lijst met nuttige websites en telefoonnummers in de bijlage (hoofdstuk 3).

4.3.4.3 Mobiele support door CGG aan medewerkers in zorg en welzijn Mensen die werken in zorg en welzijn vormen een risicogroep tijdens en na de Covid-19-pandemie als het gaat om impact op hun mentaal welzijn. Het is belangrijk dat medewerkers in zorg en welzijn die beginnende psychische klachten tonen, snel de meest adequate ondersteuning en opvolging krijgen. In de overgrote meerderheid van de organisaties in zorg en welzijn is gelukkig voldoende capaciteit aanwezig in de organisatie om zelf de eerste ondersteuning, tijdige detectie en gerichte doorverwijzing van medewerkers te organiseren. In vestigingsplaatsen van een beperkt aantal organisaties zal gespecialiseerde outreachende support nodig zijn. Het gaat om die organisaties waar de ondersteuning van het psychosociaal welzijn tijdelijk niet door de organisatie zelf kan gegarandeerd worden omwille van een te hoge personeelsuitval en/of een hoge besmettingsgraad. Gespecialiseerde medewerkers vanuit de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) zullen in deze voorzieningen tijdelijk een mobiel ondersteuningsaanbod doen. De CGG startten met dit aanbod op 15 juni. De mobiele support zal beschikbaar zijn tot en met maximum eind 2020. De opdrachten van dit mobiel ondersteuningsaanbod worden beschreven in de bijlage (hoofdstuk 1).

4.3.4.4 Ondersteuning van medewerkers in hun contacten met gebruikers Een medewerker in zorg en welzijn kan ook ondersteuning nodig hebben in de omgang met zijn of haar patiënten of cliënten. Ze zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor hen en worden op die manier geconfronteerd met nieuwe vragen en behoeften van hun patiënten of cliënten. Om hen daarin te ondersteunen is een wegwijzer ontwikkeld op het platform van DeZorgSamen.

4.3.5 Concreet aanbod in de eerstelijnszone gestalte geven

4.3.5.1 Verschillende stappen 1. Overzicht maken van wat er (mogelijk) bestaat voor de verschillende doelgroepen volgens het

principe van getrapte zorg. 2. Verfijning van de mogelijkheden op lokaal vlak via:

a. het in kaart brengen van psychosociale zorg vanuit verschillende organisaties die hiermee bezig zijn (zoals sociale diensten van OCMW, CAW, DMW, CGG).

b. casusoverleg om elkaar te inspireren om te komen tot 1 sociale kaart van de ELZ. c. outreachende werking in kaart brengen en mogelijkheden om breder toe te passen. d. aandacht en proactieve benadering voor mantelzorgers en ‘nieuwe’ kwetsbare groepen.

https://www.dezorgsamen.be/webinar/

https://www.dezorgsamen.be/wegwijzer/

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


e. capaciteit van organisaties die een aanbod hebben omtrent psychosociale ondersteuning en hun eventuele wachtlijsten.

3. Intervisiesessie tussen zorgraden organiseren zodat goede praktijken kunnen uitgewisseld worden.

4. Opstarten of verder uitwerken van de samenwerking met een CAW. Zoals reeds aangegeven, is het van groot belang dat niet voorbijgegaan wordt aan de opgedane kennis binnen de schakelzorgcentra.

4.3.5.2 Aandachtspunten Het gaat om een brede groep die bereikt moet worden. De zorgraad kan hierbij zelf bepalen op welke manier hij tewerk gaat en of hij zich al dan niet focust op een afgebakende doelgroep om nadien de werking uit te breiden. Volgende groepen worden onderscheiden:

• residentiële voorzieningen. Nood aan psychosociale hulp voor o het personeel o bewoners o mantelzorgers

• niet-residentiële voorzieningen: brede eerste lijn + voorzieningen en hun ambulante werking. Nood aan psychosociale ondersteuning voor

o professionele zorgverstrekkers o personen met een zorg- en ondersteuningsnood o mantelzorgers

Het is van belang om deze werking levendig te houden en de leden van de zorgraad alert te houden voor dit psychosociale luik. Een gerapporteerde goede praktijk is het aanstellen van een werkgroep rond het psychosociale binnen de zorgraad. De ervaring leert dat professionals niet snel een vraag stellen of ingaan op een voorgesteld aanbod. Vaak vinden ze de drempel te hoog om in te stappen op een voorgesteld hulpverleningsaanbod. Daarom is het van belang om voornamelijk de ruimte en mogelijkheid te bieden tot intervisie en het stigma te doorbreken en het psychosociale luik ook binnen andere opleidingsthema’s of infosessies te integreren. Een blijvende herhaling van alle diverse mogelijkheden is aan te raden. VIVEL kan hierbij ondersteuning bieden door eerstelijnszones kennis te laten uitwisselen via intervisie en door de eerstelijnszones aan te moedigen om hun ervaringen de delen op www.VIVELverbindt.be. De eerstelijnszone kan steeds contact opnemen met VIVEL. De medewerkers van VIVEL kunnen eerstelijnszones met elkaar in contact brengen om ervaringen en ideeën uit te wisselen.

http://www.vivelverbindt.be/

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


5 OPDRACHT 3: SENSIBILISEREN VAN DE POPULATIE EN DE ZORGAANBIEDERS

5.1 DOELSTELLINGEN

Om de contactopsporing succesvol uit te bouwen moeten burgers en zorgaanbieders continu geïnformeerd worden over de te nemen preventieve maatregelen zowel bij een heropflakkering als in het dagelijkse leven dit. De expertise van de LOGO’s kan hierbij worden ingeschakeld. Het is binnen de zorgraad dat deze rol wordt opgenomen. De zorgraden zijn vrij om deze opdracht al dan niet op regionaal niveau in te vullen.


1. Rol zorgraden: a. Inventariseren - samen met de lokale besturen en de LOGO’s - van de risicopopulaties en

bepalen van de te nemen preventieve acties. b. Voorzieningen signaleren aan de teams Infectieziektebestrijding waar, op vraag van de

voorziening, een preventieve actie (zoals een opleiding infectieziektepreventie) wordt verwacht die niet kan worden opgevangen binnen het eigen netwerk.

c. Voorzieningen signaleren aan het mobiele aanbod voor psychosociale ondersteuning waar, op vraag van de voorziening, een preventieve actie nodig is die niet kan worden opgevangen binnen het eigen netwerk.

2. Rol mobiele teams: a. Teams uitbraakpreventie hebben een permanente preventieopdracht - het aanbieden van

opleidingen en educatie - binnen de voorzieningen. b. Teams psychosociale ondersteuning kunnen mee informeren en motiveren.

3. Rol Zorg en Gezondheid: a. Aanbieden van algemeen preventiemateriaal

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


6 NOODZAKELIJKE RANDVOORWAARDEN

6.1 INSTALLATIE VAN EEN COVID-19-TEAM EN EEN REGIONAAL UNIEK

AANSPREEKPUNT

6.1.1 Samenstelling en werking

Binnen elke zorgraad of op niveau van verschillende zorgraden wordt een werkgroep ‘COVID-19-team’ samengesteld dat de 3 bovenstaande opdrachten uitwerkt. Het is belangrijk dat dit team wordt samengesteld uit mensen met een voldoende hoog profiel binnen hun eigen organisatie zodat beslissingen niet steeds teruggekoppeld en afgetoetst dienen te worden. Het COVID-19-team moet snel en daadkrachtig kunnen beslissen. Ook hier geldt dat waar zo’n team al in één of andere vorm bestaat, er uiteraard geen nieuw team dient te worden samengesteld. Als voorbeeld wordt een mogelijke samenstelling van dit COVID-19-team gesuggereerd: - de voorzitter van de zorgraad (of zijn vertegenwoordiger); - 1 persoon met beleidsbevoegdheid vanuit de lokale besturen, liefst een burgemeester, schepen of noodplancoördinator; - 1 huisarts, namens de huisartsenkring, bij voorkeur de voorzitter; - 1 vertegenwoordiger van het lokale ziekenhuis(netwerk); - 1 vertegenwoordiger van de verpleegkundige discipline; - 1 vertegenwoordiger van de apothekers; - 1 vertegenwoordiger uit de cluster Welzijn; - 1 vertegenwoordiger van woonzorgcentra; - 1 vertegenwoordiger van de personen met een zorg- en ondersteuningsvraag; - 1 persoon uit het lokale LOGO. De zorgraden duiden per regionale zorgzone een regionaal aanspreekpunt aan. Dit regionaal aanspreekpunt werkt samen met de betrokken zorgraden aan een goede informatiedoorstroming tussen de zorgraden onderling en is de link met de bevoegde arts infectieziektebestrijding van de Vlaamse Gemeenschap, de lokale besturen en de COVID-19-teams. Het regionaal aanspreekpunt staat ook in rechtstreeks contact met de mobiele teams uitbraakpreventie en de teams voor psychosociale ondersteuning die ook op regionaal niveau werken. Het team is door zijn samenstelling in staat om bestuurlijke beslissingen en medische capaciteit op elkaar af te stemmen, met oog voor psychosociaal welzijn. Binnen dit orgaan kunnen vertegenwoordigers van de medische disciplines advies geven over de maatregelen die lokale overheden willen/kunnen nemen naar aanleiding van een heropflakkering.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


De communicatie naar de bevolking kan op deze manier eenduidig en gezamenlijk gevoerd worden. Hierdoor worden ingrijpende maatregelen zoals bijvoorbeeld een lokale lockdown steeds in overleg genomen. Op het niveau van de zorgraad of op het regionaal niveau worden afspraken gemaakt om medische expertise ter beschikking te stellen waarop men beroep kan doen bij een uitbraak. Dit kan bijvoorbeeld een vertegenwoordiger zijn vanuit de huisartsenkringen of vanuit andere medische disciplines zoals ziekenhuishygiënisten. De medische expert beoordeelt de medische aspecten van de uitbraak, heeft kennis van infectiepreventie en de principes van volksgezondheid. De medische expertise werkt samen de contactpersoon of arts infectieziektebestrijding afkomstig uit de mobiele equipes, het provinciale of het Vlaamse team infectieziektebestrijding. De betrokken zorgraden maken vooraf duidelijke afspraken over eventuele vergoedingen voor ministens de leden van de team, het regionaal aanspreekpunt en de medische expertise. De betrokken zorgraden op het niveau van de regionale zorgzone kunnen een penvoerende organisatie aanduiden die de inkomsten en uitgaven in het kader van deze opdracht beheert.

6.2 DATA OVER UITBRAKEN EN RISICOPOPULATIES VERZAMELEN,

MONITOREN EN ONTSLUITEN

6.2.1 Doelstellingen

De doelstelling is signalen vanuit de verschillende databronnen raadplegen en de verschillende signalen in hun context interpreteren. De Zorgatlas geeft meer gedetailleerde informatie op persoonsniveau en op geografisch niveau. Verder wordt er ook gekeken naar de dashboards voor zorginstellingen (WZC en VAPH-instellingen) en gebeurt er een bevraging bij ziekenhuizen, huisartsen en de noodambtenaar. Indien deze informatiebronnen geen verklaring bieden voor een uitbraak, dan kan Zorg en Gezondheid samen met de field agents enquêtes afnemen bij individuele patiënten. De expertise aanwezig in het netwerk van de zorgraden moet worden ingezet om risicopopulaties in kaart te brengen, zodat het mogelijk is om populatiegerichte interventies uit te voeren om het risico op een COVID-19-uitbraak te minimaliseren. Er is voor het aanspeekpunt een opvolgsysteem in ontwikkeling zodat deze persoon het overzicht kan bewaren.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


6.2.2 Rollen en verantwoordelijkheden

1. Rol zorgraden a. Samen met de lokale besturen de signalen interpreteren en beslissen of er een medische

interventie nodig is en of deze moet worden ondersteund met bestuurlijke maatregelen. 2. Rol lokale besturen:

a. Samen met het COVID-19 team, de aanwezige medische expertise en de arts infectieziektebestrijding afkomstig uit de mobiele equipes, het provinciale of het Vlaamse team infectieziektebestrijding beslissen om

i. of er een medische interventie nodig ii. er bestuurlijke maatregelen moeten worden genomen

3. Rol mobiele teams a. Teams uitbraakpreventie:

i. contacten omgevingsonderzoek ii. adviesverlening, communicatie en coördinatie bij uitbraakmanagement iii. staalname (indien geen andere mogelijkheid)

b. Teams psychosociale ondersteuning bieden, indien beschikbaar, ondersteuning aan de betrokken voorzieningen

4. Rol Zorg en Gezondheid a. Ter beschikking stellen van informatie in de Zorgatlas b. Enquêtes bij individuele patiënten afnemen via de field agents (consortium) c. Advies geven bij een uitbraak via het aanspreekpunt, indien er op het lokale niveau geen

antwoord kan worden geformuleerd.

6.2.3 Bronnen

• Signalen vanuit de contactopsporing, ontsloten en gecombineerd met andere databronnen, ontsloten via de Zorgatlas.

• Signalen vanuit het werkveld aangeleverd door de verschillende zorgaanbieders.

6.3 OPLEIDINGEN ORGANISEREN EN EVALUEREN


Via een lerend netwerk worden kennis en expertise gedeeld over heel Vlaanderen. De onderwerpen waarover ervaringen kunnen worden gedeeld zijn:

1. de populatiegerichte aanpak 2. afstemmen van vragen van verschillende eerstelijnszorgaanbieders op het beschikbare lokale

aanbod 3. organisatie van het COVID-19-team 4. kennis delen over elkaars rollen.

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////



1. VIVEL zorgt ervoor dat de betrokken zorgraden kennis met elkaar kunnen delen. 2. Rol zorgraden:

a. nemen deel aan de opleidingen georganiseerd door VIVEL b. informeren de lokale besturen en de betrokken noodplancoördinatoren over de rol van

de verschillende structuren in de eerste lijn 3. De lokale besturen informeren de zorgraden over de bestuurlijke bevoegdheden en de werking

van het nood- en interventieplan.

6.4 COMMUNICATIE EN INFORMATIE-UITWISSELING


Op het moment dat er signalen zijn dat een mogelijk risico bestaat op een uitbraak in de gemeenschap, buiten de collectiviteit, wordt de communicatie naar de bevolking opgestart. De communicatie bestaat uit twee belangrijke stappen:

1. verhogen van de sensibilisatie van de bevolking 2. communicatie nadat analyse en advies is ingewonnen over de signalen.

Voor heropflakkeringen binnen voorzieningen of collectiviteiten wordt in eerste instantie gecommuniceerd vanuit de voorziening naar de betrokken doelgroepen. Indien het lokale bestuur en de zorgraad dit nodig achten, kan communicatie naar de bevolking worden opgestart. Vanuit het agentschap wordt niet gecommuniceerd.


1. De zorgraden adviseren de lokale besturen over de signalen. 2. De lokale besturen communiceren met de bevolking 3. Zorg en Gezondheid adviseert de regionale aanspreekpunten.

6.4.3 Handvaten en goede praktijkvoorbeelden

Het is steeds van belang om de bevolking bewust te maken van verdachte signalen die kunnen wijzen op besmetting en in te zetten op preventie. Verhoogde sensibilisatie naar de bevolking via de kanalen die het lokale bestuur ter beschikking heeft (lokaal infoblad, sociale media, affichage). De boodschap is:

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////


o In onze gemeente is de afgelopen dagen een beginnende stijging opgemerkt van het aantal besmettingen door COVID-19.

o Dit is een knipperlicht, maar nog geen reden tot alarm. Verdere analyse wordt opgestart om te onderzoeken of een verklaring of reden gevonden kan worden voor deze stijging.

o Verhoogde sensibilisatie: we vragen iedereen waakzaam te zijn voor symptomen. ▪ Neem meteen contact op met je huisarts om je te laten testen als je een van deze

symptomen vaststelt bij jezelf. Blijf ook meteen thuis en vermijd contact met andere mensen.

▪ Ben je positief getest? Je zal opgebeld worden door het contactonderzoek. Werk goed mee: geef zo volledig mogelijk je contactpersonen door. Maak al een lijstje voor je gebeld wordt. Je hoeft ook niet te wachten tot je gebeld wordt om zelf al je contactpersonen te verwittigen.

o Neem extra aandacht voor de veiligheidsmaatregelen: ▪ De hygiënemaatregelen blijven essentieel; was regelmatig je handen! ▪ Buitenactiviteiten moeten waar mogelijk de voorkeur krijgen. Waar nodig

moeten ruimtes voldoende worden verlucht. ▪ Wees extra voorzichtig bij mensen die tot een risicogroep behoren. ▪ Hou een veilige afstand van elkaar (behalve binnen je bubbel). ▪ Draag een mondmasker op plaatsen waar het drukker is. ▪ Beperk groepsbijeenkomsten en hou je aan de regels van de nationale

veiligheidsraad (vanaf 1 juli: bubbel van 15 personen). o Beschikbare sensibilisatiematerialen:

▪ Affiche herken de symptomen van COVID-19: https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/Corona-affiche%20A3%20-%20symptomen%20-%20DEF.pdf

▪ Affiche testen (in opmaak) ▪ Folder contactonderzoek - https://www.zorg-en-gezondheid.be/folder-

contactonderzoek-bij-covid-19 ▪ Affiche Contactonderzoek - https://www.zorg-en-

gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/WVG_Corona_affiche_contactonderzoek_DEF.pdf

Signaleer steeds het einde van een ‘alarmfase’ en communiceer dat een blijvende aandacht voor symptomen en veiligheidsmaatregelen altijd van belang is.

7 CONTACTEER ONS

Via mail: [email protected] Vermeld het woord ‘COVIDTEAM’ als eerste woord in de onderwerpregel en het bericht wordt sneller opgepikt. Via de telefoon kan ook: 02/553 35 09

https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/Corona-affiche%20A3%20-%20symptomen%20-%20DEF.pdf



https://www.zorg-en-gezondheid.be/folder-contactonderzoek-bij-covid-19

https://www.zorg-en-gezondheid.be/folder-contactonderzoek-bij-covid-19

https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/WVG_Corona_affiche_contactonderzoek_DEF.pdf




Beheersen van COVID-19 heropflakkeringen...uitbraken (opdracht 2) 3. Sensibiliseren van de populatie...

Documents

Transcript of Beheersen van COVID-19 heropflakkeringen...uitbraken (opdracht 2) 3. Sensibiliseren van de populatie...