Revalidatie en therapie

Behandelprogramma Parkinson

3

Inhoudsopgave

Inleiding ��������������������������������������������������������������������4

De ziekte van Parkinson ������������������������������������������4

Het Parkinsonbehandelteam ����������������������������������5De revalidatiearts ������������������������������������������������������������������6

De fysiotherapeut ������������������������������������������������������������������6

De ergotherapeut ������������������������������������������������������������������6

De logopedist �������������������������������������������������������������������������7

De maatschappelijk werker ��������������������������������������������������7

De psycholoog ������������������������������������������������������������������������8

Parkinsonbehandelprogramma ������������������������������8

Tot slot ����������������������������������������������������������������������9

Vragen ��������������������������������������������������������������������10

Websites �����������������������������������������������������������������10

4

InleidingU bent naar de polikliniek Revalidatiegeneeskunde verwezen. Inmiddels bent u gezien door de revalidatiearts en staat u op de wachtlijst voor een aanvullend behandelprogram-ma op de afdeling Revalidatiedagbehandeling. Met deze brochure willen wij u informeren over onze afdeling en het Parkinsonbehandelprogramma.

Het behandelprogramma richt zich vooral op patiënten tussen de 40 en 70 jaar. Mensen van deze leeftijd staan doorgaans nog volop in het dagelijks leven. Zij hebben vaak een druk sociaal leven, gecombineerd met betaald werk en/ of vrijwil-ligerswerk. Uiteraard kunnen vitale en actieve patiënten van 70 jaar of ouder ook behandeld worden op onze afdeling als er duidelijke vragen op revalidatiegeneeskundig terrein spelen, waarvoor de kennis van ons behandelteam gewenst is.

De ziekte van ParkinsonBij u is de ziekte van Parkinson vastgesteld. De ziekte van Parkinson is een hersenaandoening, waarbij de dopamine-producerende hersenzenuwcellen langzaam verdwijnen. Ons lichaam heeft dopamine nodig om bewegingen en handelin-gen vloeiend te laten verlopen. Bij het ouder worden is het normaal dat de aanmaak van dopamine afneemt, maar bij patiënten met de ziekte van Parkinson begint dit proces eerder en verloopt het proces sneller.

De verschijnselen en het beloop van de ziekte van Parkinson kunnen individueel sterk verschillen.

5

Zeer kenmerkende en vaak voorkomende verschijnselen van de ziekte zijn: het beven, langzamer en minder bewegen (bewegingsarmoede), de verminderde gelaatsuitdrukking (mimiekarmoede), de spierstijfheid en de geleidelijk verande-rende sta- en loophouding. Vaak is de ene lichaamshelft meer aangedaan dan de andere. Ook op andere terreinen kunnen problemen ontstaan, zoals afgenomen reukvermo-gen, ongewenst urineverlies, slik- en spraakproblemen, een gestoord evenwicht, onduidelijk schrijven, een sombere stemming en angsten. Ook heeft een deel van de patiën-ten moeite met het denken, het geheugen en het gelijktijdig uitvoeren van verschillende activiteiten. Deze klachten kunnen uw dagelijks functioneren nadelig beïnvloeden.

Bij verdere vragen over de ziekte van Parkinson kunt u uiteraard terecht bij uw eigen neuroloog of Parkinson-verpleegkundige en/ of de revalidatiearts. Tegenwoordig is op internet veel informatie beschikbaar. Achter in deze brochure worden enkele nuttige websites genoemd.

Het ParkinsonbehandelteamHet behandelteam op de afdeling Revalidatiedagbehande-ling bestaat uit: een revalidatiearts, een fysiotherapeut, een ergotherapeut, een logopedist, een maatschappelijk werker en een psycholoog.De fysiotherapeut, ergotherapeut en logopedist volgen jaarlijks (verplichte) bij- en nascholingen binnen het landelijke Parkinson-netwerk. De revalidatiearts, de maatschappelijk werker en de psycholoog volgen op hun eigen vakgebied relevante bij- en nascholingen.

6

De revalidatieartsDe revalidatiearts biedt gedurende het revalidatietraject medische begeleiding. Uiteraard vindt bij specifieke problemen altijd overleg plaats met uw eigen neuroloog of Parkinson-verpleegkundige. De revalidatiearts is eindverantwoorde-lijk voor het revalidatieprogramma en zij coördineert de behandeling op de afdeling Revalidatiedagbehandeling.

De fysiotherapeutDe fysiotherapeut geeft adviezen en oefeningen ter verbete-ring van uw lichaamshouding, uw evenwicht en uw fysieke activiteiten. Indien noodzakelijk volgt een aanvullend advies met betrekking tot. een loophulpmiddel. Ook wordt binnen het oefenprogramma aandacht besteed aan het opbouwen van uw conditie en spierfunctie, ontspanningsoefeningen en het verminderen van eventuele bewegings- en valangst. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan het optimaliseren van de balans tussen uw belasting en belastbaarheid.

De ergotherapeutDe ergotherapeut bekijkt samen met u bij welke dagelijkse activiteiten u problemen ervaart. Gekeken wordt naar activi-teiten op het terrein van zelfverzorging, het huishouden, uw werk, uw vrijetijdsbesteding en het verplaatsen. Deze activi-teiten kunnen geoefend worden en waar nodig verstrekt de ergotherapeut u informatie en advies over zinvolle (toekom-stige) hulpmiddelen en voorzieningen. Ook het leren omgaan met ervaren vermoeidheid kan aan de orde komen. Bij cognitieve problemen kan een onderzoek plaatsvinden

7

gevolgd door praktische adviezen en training om met deze problemen zo goed mogelijk om te gaan. De ergotherapeutische begeleiding is bedoelt om u zoveel mogelijk zelfstandig en veilig te laten functioneren. De ergotherapeut kijkt naar een goede balans tussen uw belasting, belastbaarheid, een goede dagindeling en een goede energieverdeling.

De logopedistDe logopedist biedt ondersteuning op het gebied van het spreken en het slikken. De logopedist geeft informatie en adviezen over de werking van mond- en keelspieren. Bepaalde technieken kunnen aangeleerd worden ter verbetering van het spreken en het slikken. Ook kunnen op indicatie adviezen gegeven worden over hulpmiddelen ter ondersteuning van de communicatie. Bij spelende cognitieve problemen, waardoor uw communicatie wordt beïnvloed, speelt de logopedist ook een belangrijke rol.

De maatschappelijk werkerDe maatschappelijk werker ondersteunt bij de sociale en emotionele gevolgen van de ziekte van Parkinson. Bijvoor-beeld hoe om te gaan met vermoeidheid of het leren aanvaar-den van hulp. Er is aandacht voor de verwerking en acceptatie van de ziekte voor uzelf, partner en familie/ omgeving. Verder kan praktische ondersteuning geboden worden, zoals informa-tie en advies over regelgeving rond werk en/of dagbesteding, inkomen en zorg.

8

De psycholoogDe psycholoog kan verder onderzoek doen, wanneer er sprake lijkt te zijn van cognitieve klachten, waarbij te denken valt aan geheugen-, aandacht- en/of planningsproblemen en/of vertraging in denken en handelen. Vervolgens kan u (en uw omgeving) adviezen gegeven worden hoe het beste om te gaan met deze problemen. Ook bij een sombere stemming en/of angsten kunnen gesprekken met een psycholoog belangrijk zijn.

ParkinsonbehandelprogrammaMeestal duurt het individuele behandelprogramma zes tot tien weken, maar een kortere of langere behandelperiode is mogelijk. Tijdens de behandeling komt u twee tot drie keer per week naar de afdeling voor behandeling. De behandeling vindt plaats op de afdeling Revalidatiedagbehandeling op de begane grond van het ziekenhuis (route 0.10).

De eerste behandelperiode (drie weken), de observatiefase, wordt gebruikt om uw problemen ten gevolge van de ziekte van Parkinson in het dagelijkse leven zo goed mogelijk in kaart te brengen. U wordt gezien voor intakegesprekken (en onderzoeken) door de fysiotherapeut, de ergotherapeut, de logopedist en de maatschappelijk werker. Bij verdenking op stemmingspro-blemen of cognitieve klachten wordt door de revalidatiearts een intakegesprek bij de psycholoog gepland. Vaak wordt in deze fase al gestart met behandeling (inclusief informatie en adviezen). Samen met u worden in deze fase de behandeldoe-len bepaald voor het resterende behandeltraject.

9

Na de observatiefase vindt een eerste teamoverleg plaats, waar alle betrokken therapeuten en de revalidatiearts de bevindingen bespreken. Tijdens het teamoverleg wordt dan het verdere revalidatietraject bepaald, zowel qua tijd als inhoud. De vastgestelde problemen en de behandeldoelen zijn hierin bepalend. Kort na dit teamoverleg ziet de revalida-tiearts u terug om de bevindingen en het verdere behandel-plan te bespreken. Vaak volgt na het teamoverleg nog een behandelperiode van enkele weken.

Bij afronding van het behandelprogramma wordt altijd beoordeeld of verdere voortzetting van de therapieën in de eigen woonomgeving noodzakelijk is. Mocht dit bij u nodig zijn, dan wordt u gericht verwezen naar een therapeut met kennis van de ziekte van Parkinson. De revalidatiearts informeert bij afronding van het program-ma schriftelijk uw neuroloog en huisarts over de resultaten van het behandelprogramma. Ongeveer vier maanden na afronding van het behandelprogramma, ziet de revalidatiearts u terug op de polikliniek Revalidatiegeneeskunde ter controle.

Tot slotVanwege onze wachtlijst kunt u meestal niet direct starten met het behandelprogramma. Onze planners nemen telefo-nisch contact met u op, zodra u kunt starten. Gedurende het revalidatietraject ontvangt u iedere week per post een overzicht van uw therapietijden. Hoewel wij proberen zoveel mogelijk vaste therapietijden te plannen, kan door ziekte of geplande afwezigheid van de therapeuten hiervan afgewe-ken worden. Het onderbreken van het programma door uw vakantie is niet wenselijk.

10

De kosten van het revalidatieprogramma worden meestal volledig vergoed door uw zorgverzekeraar. Bij twijfel over de vergoeding kunt u het beste uw polisvoorwaarden nalezen of zelf contact opnemen met uw zorgverzekeraar.

VragenMocht u nog vragen hebben, dan kunt u op werkdagen contact opnemen met het secretariaat van de afdeling Revali-datiedagbehandeling. Het secretariaat is bereikbaar tussen 8.30 en 15.00 uur via telefoonnummer (0341) 463607.In ons ziekenhuis is een patiëntencontactpersoon aanwezig. De patiëntencontactpersoon kan ingeschakeld worden bij niet naar wens afgehandelde problemen of klachten tijdens de behandeling op de afdeling Revalidatiedagbehandeling.

Websiteswww.stjansdal.nlwww.parkinson-vereniging.nlwww.parkinsonplaza.nlwww.parkinsonnet.nl

Uitgave:PatiëntencommunicatieHarderwijk, januari 2014 CAZ REV 23.01.14

Ziekenhuis St JansdalWethouder Jansenlaan 90 3844 DG Harderwijk

Postbus 1383840 AC Harderwijk

Telefoon (0341) 463911 www.stjansdal.nl