Jaarverslag 2019Land van Cuijk is in voor mantelzorg!

VOORWOORD

Nadat we in 2018 onze naam veranderd hebben in Centrum mantelzorg Land van Cuijk en aan de andere kant Expertisecentrum Mantelzorg Land van Cuijk konden we hierop in 2019 onze dienstverlening volop inzetten. Vanuit het expertisecentrum verzorgen wij (incompany) workshops, trainingen en informatiebijeenkomsten voor professionals en we initiëren dan wel faciliteren samenwerkingsverbanden en netwerkbijeenkomsten. Er is veel belangstelling voor de trainingen en workshops voor professionals. Onze missie, de herkenning en erkenning van mantelzorgers in het Land van Cuijk bevorderen, komt onder meer tot uiting door het bieden van expertise, zorgen voor bewustwording, innoveren en het fungeren als aanjager op dit gebied. Zo gaan we in 2020 onverminderd door met de samenwerking en verbindingen leggen tussen onze partners, organisaties en stakeholders. Bedrijven maar ook non-profit organisaties in het land van Cuijk hebben steeds meer aandacht voor het mantelzorg vriendelijker maken van hun bedrijfsvoering. Daarnaast merken we dat er veel vraag is naar ons aanbod van het expertisecentrum.

Land van Cuijk is in voor mantelzorg!

Samenwerken met mantelzorgersVeel zorginstellingen werken al samen met mantelzorgers en andere naasten van een cliënt. Toch liggen er nog veel verbeterkansen in die samenwerking. ExpertiseCentrum Mantelzorg helpt om die te verzilveren. Wij richten ons op allerlei aspecten: van verbetering van de communicatie tot de samenwerking formele en informele zorg.

In voor Mantelzorg thuis

In voor mantelzorg thuis is een landelijk programma vanuit de overheid. Ze wil een betere ondersteuning van mantelzorgers van ouderen in de thuissituatie. Ze willen inzetten op goede lokale samenwerking tussen zorg, welzijn en gemeente. En op meer samenwerking tussen beroepskrachten en mantelzorgers en vrijwilligers.Dit programma vanuit de overheid sluit aan bij de nieuwe Mantelzorg nota, die binnenkort vastgesteld zal worden in de vijf gemeenten in het Land van Cuijk. De vijf gemeenten in het Land van Cuijk zijn uitverkozen om aan dit programma deel te nemen. We zijn hiermee gestart in 2019 en zullen hier in 2020 verder aan werken.

Team (Expertise) Centrum Mantelzorg, v.l.n.r. Marjo Mooren, Will Dekkers, José Fleuren, Fleur Besier

M11_054782_2020.indd 1M11_054782_2020.indd 1 17-03-2020 13:1717-03-2020 13:17

Mantelzorggroepen

In Cuijk en Boxmeer bestaan mantelzorggroepen, waarbij alle mantelzorgers in het Land van Cuijk welkom zijn. De bijeenkomsten voorzien in de behoefte aan lotgenotencontact en ontspanning. In totaal waren er 16 bijeenkomsten (8 per locatie) en het bezoekersaantal lag rond de 258. In Grave liep het animo al enkele jaren terug. Om een beeld te krijgen waar de mantelzorgers in Grave behoefte aan hebben is er begin 2019 een online enquête gehouden.

De grootste groep Mantelzorgers (34%) gaven aan vooral behoefte te hebben aan ontspanning. Op de tweede plaats tips door deskundige (30%) en (28%) heeft behoefte aan een informatiebijeenkomst over ziektebeeld of wet- en regelgeving. De meeste mensen hadden behoefte aan informatiebijeenkomsten met praktische tips of over wet- en regelgeving. Centrum Mantelzorg en Brabantzorg organiseert daarom in 2020 twee informatiebijeenkomsten in Grave.

“Zelf vind ik het fi jn dat je elkaar kunt helpen door tijdens de mantelzorg bijeenkomsten met lotgenoten, tips kunt uitwisselen,”

“Je moet best mondig zijn om hulp te

vragen, dat is gewoon lastig.

Door hulp te accepteren en goed

voor onszelf te zorgen, kunnen wij

nu weer leren papa en mama te zijn

voor onze dochters.“

Voorlichting en informatie

(Expertise) Centrum Mantelzorg was aanwezig bij een groot aantal voorlichtings- en informatiebijeenkomsten.De ene keer als organisator, de andere keer als partner binnen een bestaand netwerk.

Op relevante (zorg)markten, beurzen en open dagen zijn we zoveel mogelijk aanwezig. Steeds vaker betrekken we ook mantelzorgers hierbij. Zij zijn onze ambassadeurs.Zij weten als ervaringsdeskundigen waar ze tegenaan lopen en wat Centrum Mantelzorg voor hen heeft betekend.Tijdens de drie fi ttestdagen zijn we met zo’n 170 mensen in gesprek gegaan over mantelzorg en de mantelzorgers onder hen, kregen een uitgebreide screening door onze consulenten.

Praat- en voorlichting cafés die regelmatig worden gehouden, zoals Psycafé en Café Brein, trekken per keer enkele tientallen belangstellenden.

De bijeenkomsten over autisme en parkinson, georganiseerd in samenwerking met de werkgroepen autisme en parkinson, waren zeer succesvol. Parkinson stond drie keer op de agenda en werd in totaal door 267 mensen bezocht; de werkgroep autisme heeft twee bijeenkomsten georganiseerd, die door 108 belangstellenden zijn bezocht.

De informatiebijeenkomsten die wij zelf organiseerden, met de onderwerpen: levenstestament en vergoedingen vanuit de zorgverzekeringen zijn goed bezocht.

In totaal waren er 103 bezoekers in het Land van Cuijk die naar onze informatiebijeenkomsten kwamen.

Inschrijvingen

Voor het eerst zijn het aantal nieuwe inschrijvingen gedaald bij Centrum Mantelzorg. Voorheen werden de mantelzorgers geregistreerd wanneer er een waardering werd aangevraagd.Door de veranderde wet en regelgeving van de privacywet, kunnen we mantelzorgers pas registreren als ze hiervoor toestemming geven. Hierdoor is het aantal nieuwe inschrijvingen minder dit jaar. In totaal waren er 144 nieuwe inschrijvingen waarvan 57 jonge mantelzorgers. In totaal waren er in 2019, 3957 volwassen mantelzorgers geregistreerd en 411 jonge mantelzorgers.

Dag van de Mantelzorg

Op vrijdag 15 november konden we zo’n 200 mantelzorgers trakteren op een gezellig en actief samenzijn. De locatie was dit keer de Weijer in ’t hart van Boxmeer. De mantelzorgers konden elkaar ontmoeten onder het genot van een hapje en drankje en meedoen aan verschillende workshops, zoals wilgentenen vlechten, kookworkshop tapas maken, stoelyoga en meezingen

met het koor. Ook konden de mantelzorgers binnenlopen bij Biblioplus en een kijkje nemen in de speciaal voor hen ingerichte informatiehoek. De wethouders van de vijf gemeenten dankten alle aanwezige mantelzorgers voor hun onophoudelijke inzet voor hun naasten.

Cursussen

De cursus ‘De zorg de baas’ was wegens grote belangstelling in 2018 opnieuw ingepland begin 2019. De cursus is van start gegaan met 12 deelnemers. Enkele belangrijke thema’s in deze cursus zijn: gevoelens (h)erkennen en leren grenzen aangeven; stress en ontspanning; hulp en steun vragen.

Jonge Mantelzorgers

1 op de 10 kinderen groeit op met een zorgsituatie binnen een gezin. Dit blijkt uit onderzoek: Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland, Universiteit Utrecht, Trimbos Instituut, SCP. De gevolgen zijn voor ieder kind verschillend. Dit hangt af van de plek die de jonge mantelzorger heeft in het gezin, het type ziekte of aandoening van hun naaste en het sociale netwerk van het gezin. Het team zet zich al jaren volop in om meer aandacht onder de professionals die contact hebben met deze jongeren. We vragen de medewerkers van o.a. Centrum Jeugd en Gezin, Indigo en thuiszorgorganisaties om jonge mantelzorgers te wijzen op de waardering en tevens het gesprek aan te gaan met de jonge mantelzorgers. Zij hebben een belangrijke rol in de signalering.Aandacht voor jonge mantelzorgers bleef onmiskenbaar een speerpunt voor 2019. Met een mailing naar scholen en een persbericht in de krant is er voor deze groep specifi ek aandacht gevraagd. Met deze actie zijn we met 2 scholen in gesprek gekomen en zijn er afspraken gemaakt over gastlessen en voorlichting voor jongeren en leerkrachten.

Mantelzorgwaardering

De maanden juli t/m december stonden weer in het teken van de mantelzorgwaardering. Sinds 2017 kun je de waardering digitaal aanvragen via onze website. Dat maken we kenbaar via de nieuwsbrief, facebook en berichten in de lokale media. Ruim 2194 mantelzorgers hebben de fi nanciële waardering ontvangen. Er zijn 87 mantelzorgers die een afwijzing ontvingen, omdat ze niet aan de criteria voldeden. Ook jonge mantelzorgers konden een waardering aanvragen twv € 30,- en 197 jonge mantelzorgers hebben de waardering ontvangen.

M11_054782_2020.indd 2M11_054782_2020.indd 2 17-03-2020 13:1717-03-2020 13:17

Voorlichting en informatie

(Expertise) Centrum Mantelzorg was aanwezig bij een groot aantal voorlichtings- en informatiebijeenkomsten.De ene keer als organisator, de andere keer als partner binnen een bestaand netwerk.

Op relevante (zorg)markten, beurzen en open dagen zijn we zoveel mogelijk aanwezig. Steeds vaker betrekken we ook mantelzorgers hierbij. Zij zijn onze ambassadeurs.Zij weten als ervaringsdeskundigen waar ze tegenaan lopen en wat Centrum Mantelzorg voor hen heeft betekend.Tijdens de drie fi ttestdagen zijn we met zo’n 170 mensen in gesprek gegaan over mantelzorg en de mantelzorgers onder hen, kregen een uitgebreide screening door onze consulenten.

Praat- en voorlichting cafés die regelmatig worden gehouden, zoals Psycafé en Café Brein, trekken per keer enkele tientallen belangstellenden.

De bijeenkomsten over autisme en parkinson, georganiseerd in samenwerking met de werkgroepen autisme en parkinson, waren zeer succesvol. Parkinson stond drie keer op de agenda en werd in totaal door 267 mensen bezocht; de werkgroep autisme heeft twee bijeenkomsten georganiseerd, die door 108 belangstellenden zijn bezocht.

De informatiebijeenkomsten die wij zelf organiseerden, met de onderwerpen: levenstestament en vergoedingen vanuit de zorgverzekeringen zijn goed bezocht.

In totaal waren er 103 bezoekers in het Land van Cuijk die naar onze informatiebijeenkomsten kwamen.

Inschrijvingen

Voor het eerst zijn het aantal nieuwe inschrijvingen gedaald bij Centrum Mantelzorg. Voorheen werden de mantelzorgers geregistreerd wanneer er een waardering werd aangevraagd.Door de veranderde wet en regelgeving van de privacywet, kunnen we mantelzorgers pas registreren als ze hiervoor toestemming geven. Hierdoor is het aantal nieuwe inschrijvingen minder dit jaar. In totaal waren er 144 nieuwe inschrijvingen waarvan 57 jonge mantelzorgers. In totaal waren er in 2019, 3957 volwassen mantelzorgers geregistreerd en 411 jonge mantelzorgers.

Biblioplus en een kijkje nemen in de speciaal voor hen ingerichte

alle aanwezige mantelzorgers voor hun onophoudelijke inzet voor

Instituut, SCP. De gevolgen zijn voor ieder kind verschillend.

Het team zet zich al jaren volop in om meer aandacht onder

en zijn er afspraken gemaakt over gastlessen en voorlichting

Scholing en workshops voorprofessionals en vrijwilligersIn 2019 zijn we doorgegaan met het aanbieden van trainingen en workshops aan professionals, die in hun dagelijks werk te maken hebben met mantelzorgers.De workshops en trainingen worden incompany en met open inschrijving aangeboden. In totaal zijn er acht trainingen en workshops gegeven, met als onderwerp: ‘in gesprek met de mantelzorger’, ontspoorde mantelzorg, mantelzorger in –zicht. In totaal hebben 84 professionals de trainingen en workshops gevolgd.

Wegens succes en naar aanleiding van vraag naar een vervolg is er een verdiepingstraining ontwikkeld, “verder in gesprek met mantelzorgers”. Met een trainingsacteur worden ‘lastige gesprekken’ geoefend. Verder zijn we meer workshops en trainingen aan het ontwikkelen, waarbij we ook meer ervaringsdeskundigen willen betrekken.

Mantelzorgvriendelijke werkgeverschap:De bewustwording van Mantelzorgvriendelijke werkgeverschap heeft zich dit jaar weer uitgebreid.We hebben diverse gesprekken gevoerd met non-profi t maar ook met profi t organisaties die zich mogelijk willen verbinden hiermee. Mogelijk mogen we in 2020 weer een paar nieuwe werkgevers toevoegen aan ons rijtje van tien mantelzorgvriendelijke werkgevers in de regio.

“Ogen worden geopend hoeeen mantelzorger alspositief gezien kan worden.”

M11_054782_2020.indd 3M11_054782_2020.indd 3 17-03-2020 13:1717-03-2020 13:17

Korte vooruitblik

• In 2020 wordt het nieuw meerjaren- mantelzorgbeleid vastgesteld. Dit vraagt een stevige rol van Centrum Mantelzorg en ExpertiseCentrum Mantelzorg. ExpertiseCentrum Mantelzorg ziet toe op de uitvoering van projecten, houdt overzicht en is aanspreekpunt als het gaat over Mantelzorg. Zij zorgen voor een nieuwe werkwijze die ze samen met meerdere organisaties en gemeentes gaan opbouwen en ondersteunen daarbij rekening houdend met relevante ontwikkelingen en trends in de “markt”.

• Het ExpertiseCentrum wordt nog meer uitgebouwd en wordt meer aanbod ontwikkeld.

• In samenwerking met Sociom en Blink, verder ontwikkelen van een Centraal Bureau voor vrijwilligers en mantelzorgers.

• Er komt in 2020 een Landelijke campagne ‘meer herkenning voor mantelzorgers’. Hierin willen we meeliften en zullen de werkgroepen hier ook bij betrekken.

• We willen de communicatie rondom mantelzorg verbeteren binnen de 25 deelnemende organisaties. Dit willen we aanpakken door een reeds ontwikkelde menukaart. Een tool waarmee we samenwerkingsafspraken gaan maken om meer gebruik te maken van de communicatiemiddelen en expertise van de organisaties.

• Centrum Mantelzorg biedt 20 mantelzorgers een inspiratieweekend aan in mei 2020. Dit weekend is mogelijk gemaakt door Stichting Vrienden van het Dominicanenklooster.

• Medewerkers van Centrum Mantelzorg gaan zich scholen om in de toekomst meer mantelzorgers met een migrantenachtergrond te bereiken.

Landelijk programma“In voor mantelzorg thuis”

De mantelzorgnota sluit qua inhoud goed aan bij het landelijke programma vanuit het ministerie van VWS “In voor mantelzorg thuis”. Er is derhalve een aanvraag ingediend om deel te nemen aan dit landelijke programma. De vijf gemeentes van het Land van Cuijk zijn een van de 11 lerende praktijken die hiervoor geselecteerd zijn. Het “in voor mantelzorg thuis” programma is in 2019 van start gegaan en rondom verschillende thema’s zijn er werkgroepen ingesteld die aan de slag zijn met de acties vanuit het uitvoeringsprogramma. Doel van deze vernieuwde werkwijze is het realiseren van een betere ondersteuning van en samenwerking met mantelzorgers. Daarnaast dat de positie van mantelzorgers wordt versterkt en dat er meer herkenning en erkenning voor mantelzorgers komt. Ook willen we de samenwerking van formele en informele zorg verbeteren. Vanuit Movisie en Vilans zijn er twee landelijke projectleiders beschikbaar. Centrum mantelzorg heeft een gedeeld lokaal projectleiderschap met Sociom.

Ook worden zoveel mogelijk organisaties betrokken bij de uitvoering ervan. In 2020 wordt het beleidsplan binnen de gemeenteraden vastgesteld. Mantelzorg Land van Cuijk is al van start gegaan tijdens twee ontbijtsessies bij de Biblioplus. Zo’n 25 organisaties zijn binnen verschillende werkgroepen in actie gekomen om mantelzorg en ondersteuning van mantelzorgers beter op de kaart te zetten in het Land van Cuijk. Verder willen we binnen de deelnemende organisaties meer herkenning en erkenning voor mantelzorgers en de communicatie richting mantelzorgers verbeteren.

2019 Kort in beeld

• Op dinsdag 6 november ondertekenden Centrum Mantelzorg met de vijf gemeenten in het Land van Cuijk en Sociom het samenwerkingscontract van In voor Mantelzorg. Landelijk programma vanuit ministerie VWS Movisie en Vilans.

• Fleur Besier is aangenomen als nieuwe mantelzorgconsulent. In september hebben we afscheid genomen van de communicatiemedewerker. Deze vacature is nog niet defi nitief ingevuld.

• Dag van de Mantelzorg is door zo’n 200 mantelzorgers bezocht.

• Veel belangstelling van professionals voor de workshop “in gesprek met de mantelzorgers”.

• Veel belangstelling voor de cursus “De zorg de Baas”.• We hebben meer herkenning en erkenning

bewerkstelligd voor jonge mantelzorgers.• Het bedrijfsleven erkent steeds meer het thema

“mantelzorgvriendelijke werkgeverschap” • Mantelzorgers willen als ervaringsdeskundigen

meehelpen om meer herkenning en erkenning te bewerkstelligen voor mantelzorgers.

De mantelzorgnota

Samen met de vijf gemeenten heeft ExperticeCentrum Mantelzorg een nieuw mantelzorgbeleid geschreven, waarbij de input van mantelzorgers en verschillende zorg- en welzijnsorganisaties meegenomen zijn in het nieuwe mantelzorgbeleid.

De nieuwe nota wordt binnenkort vastgesteld.

Naast de geleverde input willen zo’n 25 instellingen betrokken blijven bij het uitvoeringsprogramma.

Thema’s die binnen het beleid prioriteit hebben: 1. mantelzorg en werk2. mantelzorg en wonen3. respijtzorg (tijdelijke overname van zorg)4. informele zorg5. jonge mantelzorger

bewerkstelligen voor mantelzorgers.

Heb nu veel tips en handvaten

meegekregen waar ik iets mee

kan. (workshop: ‘in gesprek met

de mantelzorger’)

M11_054782_2020.indd 4M11_054782_2020.indd 4 17-03-2020 13:1717-03-2020 13:17