Hilde Niehoff

Behandelaanbod Trajectum Hoeve Boschoord

voor cliënten met agressie problematiek

1

Behandelprogramma agressie van wetenschap naar praktijkwetenschap naar praktijk

Specialisatie agressieproblematiek• De specialisatie richt zich op cliënten bij wie de De specialisatie richt zich op cliënten bij wie de

agressieve problematiek op de voorgrond staat• Andere specialisaties:

V l i bl i k- Verslavingsproblematiek- seksuele problematiek- psychiatrisch kwetsbaren (autistisch psychiatrisch kwetsbaren (autistisch spectrum stoornis, psychotische en interpersoonlijke problematiek, hechtingsstoornis e d )hechtingsstoornis e.d.)- problematiek van doven

2

Definitie agressief gedrag

‘uiterlijk waarneembaar gedrag, zowel j g g,intentioneel als niet intentioneel. Dat fysiek en/of psychische schade of letsel toebrengt / p y gof zou kunnen toebrengen aan personen, dieren of voorwerpen. Het gedrag is in strijd p g g jmet heersende regels of normen en wordt door slachtoffer zelf of door anderen ervaren als agressief, schadelijk, bedreigend en/of kwetsend’

3

Concreet agressief gedrag:

- gericht op eigen persoon: automutilatie, suïcidepogingen-gericht op andere personen: licht fysiek agressief gedrag

ernstig fysiek agressief gedrag

ernstig verbaal dreigend gedrag

poging tot doding/ moordpoging tot doding/ moord

doding/ moord

dood door schulddood door schuld

letsel door roekeloos rijden- gericht op dieren

i ht d li / i li d- gericht op voorwerpen: vandalisme/ vernieling van goederen- dreiging met geweld: roofoverval

ontvoering/ gijzelingg/ g j g- brandstichting: met gevaar voor personen

met uitsluitend gevaar goederen

4

Aspecten binnen Risicotaxatie

• Gestandaardiseerde risicotaxatie (HKT-30, PCL R SVR 20)PCL-R, SVR-20)

• Dagelijkse inschatting op risicovol gedrag• - delict analyse

- delict scenario- behandelplan/ interventies/

behandelverloop (DROS)• Risico management• Consensus score risicotaxatie met

onderzoek

5

Criminogene factoren

• Omstandigheden die bijdragen aan het tonen van risicovol gedrag.

• Deze factoren hebben een voorspellende waarde voor recidive en kunnen door ze te

t t d t i d meten tevens de voortgang in de behandeling aangeven.C i i f t it D i Ri k • Criminogene factoren uit Dynamic Risk Outcome Scales(DROS Klaus Drieschner Brenda Hesper)(DROS, Klaus Drieschner, Brenda Hesper)

6

Criminogene factoren uit Dynamic Risk Outcome ScalesCriminogene factoren uit Dynamic Risk Outcome Scales(DROS, Claus Drieschner, Brenda Hesper)(DROS, Claus Drieschner, Brenda Hesper)

1. Probleembesef/ inzicht2. Attitude t.o. huidige behandeling of begeleiding3. Ideeën, verwachtingen over situatie na behandeling4. Medewerking aan de behandeling/ begeleiding5. Criminogene attitude5. Criminogene attitude6. Copingsvaardigheden7. Vijandigheid8 S k l t d iti / h ijd d d8. Seksgerelateerde cognities/grensoverschrijdend gedrag9. Impulsiviteit10. In stand houden v. stabiliserende prosociale structuren11. Zelfredzaamheid12. Sociale vaardigheden en gedrag13 Verslaving middelengebruik en gokken13. Verslaving, middelengebruik en gokken14. Psychotische symptomen15. Sociaal netwerk

7

Agressief gedrag bij licht verstandelijk gehandicaptengehandicapten

• onderliggende mechanismen van agressief gedrag bij mensen met een verstandelijke handicap zijn niet anders dan bij mensen handicap zijn niet anders dan bij mensen met normale intellectuele vermogens (Allen, 2000)2000).

• Wel zijn er factoren die specifiek j pgeassocieerd worden met agressief gedrag bij mensen met een verstandelijke bij mensen met een verstandelijke handicap.

8

Specifieke factorenp

• stoornissen in de impulscontrole

• verkeerd interpreteren van sociale • verkeerd interpreteren van sociale

aanwijzingen

• problemen met het herkennen van

emotiesemoties

• tekort in variëteit aan vaardighedeng

• criminogene factoren

9

Theoretische kaders of verklaringen:

Theoretische kaders of verklaringen:verklaringen:verklaringen:

•Biologische benadering

•Psychologische benadering

•Benadering gericht op i f tomgevingsfactoren

•Ontwikkelingsbenadering

10

(Afgeleide) General Aggression Model ( Anderson & Bushman, 2001)

persoon gebeurtenisINPUT g

huidige interne toestandhuidige interne toestand

gevolgengevoelensPROCESSEN

arousalgedachten

inschatting &

doordachte handeling/

gedraginschatting &

beslissingsprocessen

gedrag

impulsieve handeling/

OUTPUT

11

handeling/ gedrag

5 fasen behandeling

Fase 1 Fase 2Fase 1

Wennen

Fase 2

Deelnemen

Fase 3 F 4 Fase 5Fase 3

PresterenFase 4

Toetsen

Fase 5

Nazorg

12

Algemene behandelaanbod

Sociale vaardigheden Moreel redeneren

• Sociale vaardighedenS k l d ti• Seksuele educatie

• Praktische di h dvaardigheden

• Maatschappelijke di h dvaardigheden

• Omgaan met vrije tijd• Mijn verhaal

13

AGRESSIE

• Herkennen van gedachten• Herkennen van gedachten• Herkennen gevoelens: Drama therapie• Herkennen gevoelens & omgaan met

agressie: PMTagressie: PMT• Omgaan met agressie en boosheid 1 • Delictscenario• Omgaan met agressie en boosheid 2• Omgaan met agressie en boosheid 2• terugvalpreventie

14

Terugval preventie

b t i d ht l d lgebeurtenis gedachte gevoel gedrag gevolg

15

resocialisatie

16

Resocialisatie fase

• toetsing van vaardighedenin wonen werken en vrije tijd• in wonen, werken en vrije tijd

• terugvalpreventie in groep• terugvalpreventie individueel • signaleringsplan centraalsignaleringsplan centraal• terugvalpreventieplan/ valkuilen

17

(Afgeleide) General Aggression Model ( Anderson & Bushman, 2001)

persoon gebeurtenisINPUT g

huidige interne toestandhuidige interne toestand

gevolgengevoelensPROCESSEN

arousalgedachten

inschatting &

doordachte handeling/

gedraginschatting &

beslissingsprocessen

gedrag

impulsieve handeling/

OUTPUT

18

handeling/ gedrag

19