Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

10
Debat nanciële sector Opvallend toch hoe het nancieel establish- ment nog altijd een mannenbastion is. Dit terzijde. Forward bracht acht éminences grises uit de nanciële sector rond de tafel en peilde hun besognes, dada’s en visies over het aandeel van de banken in de ge- zondheid van ons economisch weefsel. Kort- om, trok – en bovenal leerde – de bankin- dustrie lessen uit het nancieel debacle anno 2007? Beter: moet de bedrijfswereld, en met haar de maatschappij, zich zorgen maken voor 2012? Bank v ooru it of verdom- hoekje? Rondetafel bankenindustrie 46  TEKST JOHAN VAN PRAET FOTO DANIEL RYS In dit dossier  Aan de vooravond van een nieuw financieel tijdperk   Terug naar de kern van het bankieren? Naar splitsing spaar- en investeringsbanken Hogere kosten voor klanten? Responsabilisering van het bankbeleid Hoe het vertrouwen terugwinnen?

Transcript of Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

Page 1: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 1/10

Debat financiële sector

Opvallend toch hoe het financieel establish-

ment nog altijd een mannenbastion is. Dit

terzijde. Forward bracht acht éminences

grises uit de financiële sector rond de tafel

en peilde hun besognes, dada’s en visies

over het aandeel van de banken in de ge-

zondheid van ons economisch weefsel. Kort-

om, trok – en bovenal leerde – de bankin-dustrie lessen uit het financieel debacle

anno 2007? Beter: moet de bedrijfswereld,

en met haar de maatschappij, zich zorgen

maken voor 2012?

Bank vooruit

of verdom-hoekje?Rondetafel

bankenindustrie

46

 TEKST JOHAN VAN PRAET

FOTO DANIEL RYS

In dit dossier

 Aan de vooravond van

een nieuw financieel tijdperk  

 Terug naar de kern van het bankieren?

Naar splitsing spaar- en

investeringsbanken  

Hogere kosten voor klanten?

Responsabilisering van het bankbeleid 

Hoe het vertrouwen terugwinnen?

Page 2: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 2/10

47

WIE ZIT ROND DE TAFEL?

V.l.n.r.: Max Jadot, CEO van BNP Paribas Fortis; Filip Dierckx , voorzitter van de Belgische Federatie van de Financiële Sector (Febelfin); Jean-Pierre

Paelinck, secretaris-generaal van de World Federation of Investors Corporations (WFIC); Rudi Bonte, bijzonder mandataris voor het banktoezicht bij

de Nationale Bank van België; Olivier Marquet, Managing Director van Triodos Bank België; Prof. Koen Schoors, hoogleraar economie aan de UGent;

Jean-Paul Servais, voorzitter van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) debatteerden onder leiding van moderator  Stephen Fidler,

 journalist bij The Wall Street Journal, gespecialiseerd in economische en financiële berichtgeving.

Page 3: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 3/10

48forward 

november 2011

Het tweede virtuele faillissement van

Dexia op drie jaar tijd bewijst dat de sec-

tor niet in staat is om zichzelf te saneren,

niet? Heeft de sector de juiste lessen

getrokken?

 J.-P. Paelinck: De beleggers waren ontgoocheld na de eerste

crisis. In onszelf omdat we te weinig onderlegd waren in be-

paalde mechanismen. Maar ook in het topmanagement van

sommige banken die zonder voldoende kennis van zaken risico’s

namen waarvan ze de draagwijdte niet kenden. We hebben onder-

tussen geleerd dat zelfs strenge regels en wetten geen oplossingen

bieden zolang de banken geen strategie voeren die terdege rekening

houdt met de economische werkelijkheid en de echte waarden.

K. Schoors: Grootste oorzaak van de bankencrisis was de te grote

kredietenlast. Nog meer schulden maken is onhoudbaar en biedt op

lange termijn zeker geen oplossing. De uitdaging is om die schuld-last stapsgewijs af te bouwen en de krediet- en geloofwaardigheid

op te krikken en op een duurzame manier een nieuw financieel sys-

teem uit te bouwen. Dat zal tijd en geld kosten. Hopelijk tuimelen

 we daardoor niet in een nieuwe crisis.

M. Jadot: We moeten terug naar de kern van het bankieren. Daar-

voor ga je niet over één nacht ijs. Vergeet niet: de bankindustrie is

verweven met het economisch weefsel, ze staat er niet buiten. Alle

actoren moeten samenwerken aan een oplossing en dat vergt veel

tijd.

O. Marquet: Bankieren betekent spaargeld ophalen en het geld dat

spaarders tijdelijk kunnen missen herinvesteren in de economie.

Daarbij moeten we de ondernemers voldoende kredieten verlenen

om de economische dynamiek te stimuleren. Tegelijk wil de spaar-

der garanties dat zijn spaargeld beschermd en verzekerd is. Ten

slotte moeten we de bankiers tegen zichzelf beschermen om te ver-

Er wordt al eens gefluisterd dat mochten meer vrouwen de bankenindustrie hebben bestierd, het wel-

licht nooit tot zo’n diepe crisis was gekomen. Al was het maar omdat ze zich door meer dan alleen de

dictatuur van de harde cijfers laten leiden. We zullen het wellicht nooit weten. Dus gooien we de acht

meteen ons eerste thema voor de voeten.

 Vertrouwenherstellen

 Aan de vooravond

 van een nieuw fi nancieel tijdperk 

Banken en toezichthouders

debatteren over ons economisch welzijn

‘‘Toezichthouders moetenrode kaarten kunnen uitdelen”

Rudi Bonte (Nationale Bank van België)

Page 4: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 4/10

49Debat financiële sector 

mijden dat ze vanwege rendementdoelstellingen onverantwoorde

risico’s nemen.

 J.-P. Servais: Als toezichthouder focussen we o.a. op drie thema’s:

de nood aan een stabiel bankklimaat, de banken stimuleren om te

focussen op hun corebusiness, en ten derde de bescherming van de

investeerder en de consument zodat ze opnieuw vertrouwen krijgen

in de financiële instellingen en markten.

R. Bonte: De bestaande businessmodellen zijn achterhaald, dat is

overduidelijk. Daarom moet de toezichthouder meer nog dan in

het verleden een geïntegreerde rol spelen in de regulering van het

bankwezen en de mogelijkheid krijgen om de ongebreidelde strate-

gie van banken aan banden te leggen. Daarbij komt ook de ‘gover-

nance’ in ons vizier, meer in het bijzonder de verantwoordelijkheid

van de raden van bestuur, de rol van de risicomanager en de remu-

neratie van het management.

Is de regulering zoals ze vandaag voorligt een noodzaak en

 voldoende efficiënt om een financieel debacle zoals in 2008-

2009 te vermijden?

K. Schoors: De Basel II-regels (zie kader) waren goed bedoeld om

onder meer het risicomanagement te verbeteren. Maar de sector

heeft de zaken op zijn kop gezet en misbruikt de regels als een

middel om de kapitaalkosten te minimaliseren, veeleer dan om

het risico te verminderen. Op papier neemt het risicoloos kapitaal

dan wel toe, in werkelijkheid slinkt het eigen vermogen tot amper

3%. Basel III is meer van hetzelfde. Bovendien stimuleert het de

vraag naar risicovol kapitaal terwijl het aandeel eigen vermogen

dramatisch laag is. Wie de stabiliteit van de sector echt wil ver-

sterken, moet werken aan een gezond en echt eigen vermogen en

eenvoudige regels. Door de ongelofelijk complexe regelgeving zijn

de grootbanken de regulatoren altijd te slim af. Veel banken be-

grijpen zelfs hun eigen interne modellen niet, wat zouden de regu-

latoren ze doorgronden. Leg mij maar eens de zin uit van

een stresstest die een extra schokbestendigheid van 5%

oplegt t.o.v. een postcrisisstandaard (bv. 50) die veel lager

ligt dan de schokbestendigheid van vóór de crisis (bv. 100).

R. Bonte: Inderdaad, de regels worden almaar complexer

en soms werken ze zelfs contraproductief of neutraliseren

ze de gewenste effecten. Het is voor regulatoren fundamen-

teel om de kwalitatieve dimensie goed te begrijpen vooral-

eer we een intern risicomodel goedkeuren. In de discussieover de zin of onzin van Basel II wordt dikwijls de impact

van kwalitatieve vereisten vergeten: we controleren of de

concrete resultaten van het model in lijn liggen met het

risicoprofiel en de risicostrategie van de bank en kunnen

bijkomend kapitaal opleggen als het model moet worden

bijgestuurd. Wij doen steeds meer onze eigen inschatting,

daarin aangemoedigd door de Europese regulering, om

de omvang te bepalen van de kapitaalbuffers die een bank

moet aanleggen in functie van zijn risicoprofiel.

Naar meer eenvoud dus. Moeten alle regels voor alle

banken dezelfde zijn (‘level playing field’)?

R. Bonte: Veel actoren vragen om de Basel III-regels vroeger dan

voorzien (2017) te implementeren. Basel III verhoogt de kapitaal-

buffers significant. Ik vraag me af waar de banken in deze moei-

lijke tijden dat extra geld vandaan zullen halen om hun vermogen

te versterken en de economie te blijven ondersteunen.

BASEL I, II EN III

Het Basel Committee on Banking Supervision bestaat uit afgevaardigden van

 verschillende centrale banken en toezichthoudende instanties op de financiële

markten. Basel I (1988, met aanvulling in 1996) verplichte de banken om 8%

 van hun risicovolle activa aan eigen vermogen aan te houden. De kapitaaleis

was dezelfde voor alle activa, onafhankelijk van het risico. Omdat banken al-

maar meer voor eigen rekening begonnen te handelen en zich met investment

banking inlieten, nam samen met het marktrisico ook de kwetsbaarheid toe(want de banken beschikken over minder deposito’s of spaargeld als onder-

pand). Basel II (2004) kwam gedeeltelijk tegemoet aan de nieuwe realiteit en

 voerde minimumeisen in die wel afhankelijk waren van de risico’s. Maar ook

die bleken onvoldoende om de crisis af te remmen. De regels werden inge-

haald door financiële innovaties. Zo creëerden de banken producten die buiten

de balans werden geplaatst. Voorbeelden van die zogenaamde ‘off-balance-

producten’ zijn de fameuze Credit Default Swaps, renteswaps, opties,… De

Basel III-regels leggen nieuwe en strengere vermogens- of kapitaalnormen op

met een bijkomende eis in functie van een ‘leverage’ ratio waarbij de activa

tegenover het eigen vermogen worden afgezet. Een aparte regeling scherpt het

liquiditeitstoezicht aan.

‘‘Geloof me vrij, als debanken beven, dan schudtde volledige economie mee”Max Jadot (BNP Paribas Fortis)

Page 5: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 5/10

50forward 

november 2011

M. Jadot: Een versnelde implementatie zal de economie meer kwaad

dan goed doen. Banken vragen om in een vingerknip de kapitaal-

buffers te verdubbelen, zal ontegensprekelijk een effect hebben op

de financiering van de economie. De banken nemen inderdaad soms

grote risico’s, bijvoorbeeld door veel onderlinge financieringsmecha-

nismen, maar als puntje bij paaltje komt financieren we ook de echte

economie en de overheden. En als dat niet meer lukt door een te snel-

le invoering van de nieuwe regels, dan zijn de gevolgen niet te over-

zien voor onze economie, werkgelegenheid, concurrentiekracht, …

Dan voorspel ik een stijging van de kredietkosten met mogelijk een

negatief effect op de economische groei en een versnelde overschake-

ling naar marktfinanciering als er geen level playing field komt.

 J.-P. Servais: Wie een level playing field vraagt om de regelgeving

te vereenvoudigen, moet zich de vraag stellen of de Verenigde Sta-

ten bereid zullen zijn om de Basel III-regels op te leggen aan 8.000

verschillende banken zoals in Europa het geval is, en niet alleen aande 20 grootste spelers. Level playing field gaat dus veel verder dan

alle Europese banken harmoniseren. Basel III is vooral een Coper-

nicaanse wending in die mate dat voor het eerst een gestandaardi-

seerde benadering van een ‘leverage’ ratio wordt gebruikt waarbij

de risicovolle activa worden afgezet tegenover het eigen vermogen.

Anders gezegd: hoe hoger het risico, hoe groter de kapitaalbuffer

moet zijn. En dat met een draagvlak op het niveau van de G20.

F. Dierckx: Wat de regels ook stipuleren, 5 of 9% kapitaalbuffer,

de echte vraag luidt: wat moet de financiële markt ondernemen om

de consument en de ondernemingen te overtuigen dat ze schokbe-

stendig is? Het volume van de kapitaalbuffers is maar één van de

elementen.

K. Schoors: Wat een foute redenering!

M. Jadot: Niet waar. Ter illustratie een waar gebeurd feit: een on-

dernemer vraagt een langetermijnlening omdat hij wil investeren

in een buitenlandse activiteit. Op hetzelfde moment koopt hij met

zijn cashreserves Duits staatspapier. Het bewijst dat vertrouwen dé

sleutel is tot het herstel van de sector, veel meer dan kapitaalbuf-

fergaranties. We moeten echt voorzichtig zijn hoe we de dingen

voorstellen. Want als de banken gaan beven, dan zal de volledige

economie mee schudden. Dat is geen waarschuwing, maar een feit.

K. Schoors: Als de activiteiten 100% bedragen en de kapitaaldek-

king 3%, dan volstaat een piepkleine schok om al je kapitaal weg tevegen. Dat heeft niets met vertrouwen te maken. Ik kan me geen ge-

zond bedrijf voorstellen dat op zo’n risicovolle manier zaken doet.

F. Dierckx: Het debacle bij sommige banken had niets vandoen met

hun solvabiliteit, maar wel met het verlies aan vertrouwen. Als we

evolueren in de richting waar rendement op kapitaal er een wordt

van rendement op kapitaal op utilities, dan heb ik daar een probleem

mee. Meer kapitaal aanhouden, betekent dat het niet voor andere

doeleinden kan worden aangewend en dus per definitie aanleiding

geeft tot een lager rendement op het geïnvesteerde vermogen. Te-

gelijk wordt door de grotere kapitaalbuffers krediet verschaffen

duurder en zullen sommige banken hun economische rol van kre-

dietverlener niet meer kunnen spelen (n.v.d.r. het zgn. credit crunch

risk). Bouw je het rendement verder af, dan ben ik ervan overtuigd

dat de bankactiviteit zal afnemen, met alle gevolgen vandien voor de

economie.

‘‘De Belgische wetgevermoet dringend de splitsing

opleggen tussen spaarbankenen investerings- of 

casinobanken”Olivier Marquet

(Triodos Bank België)

Page 6: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 6/10

51Debat financiële sector 

O

livier Marquet: Ik zei het al: we moeten de

bankiers tegen zichzelf beschermen. Tij-

dens de crisis van de jaren ‘30 voerde pre-

sident Roosevelt de Glass-Steagall Act in

die banken verbood om met de spaargelden

van de burgers te speculeren op de beurzen. Het is volgensmij dringend dat de Belgische wetgever – niet wachten op

Europa, noch op de regulatoren – zelf de splitsing oplegt tussen

spaarbanken en investerings- of casinobanken. Beide activiteiten

moeten gescheiden worden omdat sparen een kapitaalintensieve,

maar mindere rendabele business is en de grootbanken anders

systematisch naar meer risicovolle producten zullen grijpen om

hun rendement op te krikken. Met alle mogelijke gevolgen van-

dien. Veel bedrijfsleiders zijn trouwens voorstander om de

Glass-Steagall Act opnieuw in te voeren.

F. Dierckx: Het sterkste argument contra een splitsing

zijn de hogere kosten die een opdeling met zich zal mee-

brengen voor de klanten, lees ondernemers. Omdat in-

terne financiering dan niet meer mogelijk is, zullen de

investeringsbanken meer moeten betalen om kapitaal op

te halen.

K. Schoors: Akkoord, een splitsing (dat kan ook binnen

eenzelfde bank) kost geld. Risicovolle activiteiten zullen

duurder worden. En dat is maar goed ook. Risico’s mogen

geld kosten. Trouwens, als ik als bedrijf mag kiezen tussen

kleine kosten, gespreid in de tijd, of een enorme kosten-

schok vanwege een crisis, dan twijfel ik niet.

R. Bonte: We moeten de verwachtingen van de klanten

bijstellen. Zij moeten ook bewust worden van het feit dat

ze normale prijzen moeten betalen voor bepaalde activi-teiten. Dat zal tevens een aanzet geven tot de normalisatie

van de winsten.

O. Marquet: Je kunt het vertrouwen van de spaarders, de

ondernemingen en zelfs de overheid niet herstellen door

bankdinosaurussen willens nillens in leven te houden. De

bank moet drastisch veranderen qua grootte en business-

model. De wereldwijde monsters zijn gedoemd te verdwij-

nen net vanwege hun grootte en de berg complexe regels

die nodig zijn om te proberen ze onder controle te houden.

Er is nood aan een bankmodel van het type ‘small enough

to fail’ waarvan de dimensie dwingt tot goed beheer. Lukt

dat niet met regels of wetten, dan zal het de spaarder of 

ondernemer zelf zijn die meer transparante bankmodellen

zal eisen en zelf gaat differentiëren en kiezen voor banken

 waarvan hij ‘voelt’ dat ze zijn geld veilig beheren. Net zo-

als hij zelf zijn huisdokter evalueert en kiest. Niet op basis

Naar een splitsingspaarbanken en

investeringsbanken

NAAR EEN CREDIT CRUNCH?

Moeten ondernemers vrezen voor meer druk op de kredietverlening, de

zgn. ‘credit crunch’? Volgens Max Jadot was er tijdens de crisis geen credit

crunch in België. “De banken konden altijd een beroep doen op goedkoop

spaargeld. Bovenal was de vraag naar krediet tijdens de crisis laag, en dat

is vandaag nog altijd zo. En zelfs al zou de vraag alsnog stijgen, dan heb-

ben de Belgische banken vandaag de dag voldoende capaciteit.” Olivier 

Marquet zit op hetzelfde spoor. “Er heerst vandaag een sterke competitie

tussen banken om zo goedkoop mogelijke leningen aan te bieden aan

bedrijven. De stijgende interestvoeten van net na de crisis zijn opnieuw

aan het dalen.”

‘‘Hoe hoger het risico,hoe duurder het product.

Is dat niet de logica diewe uiteindelijk willen?”Koen Schoors (UGent)

Page 7: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 7/10

52forward 

november 2011

van de regels die die arts opgelegd krijgt van de overheid, maar

op basis van het vertrouwen dat de arts uitstraalt door zijn be-

 wezen kennis en kunde.

M. Jadot: In de natuur leven kleine en grote dieren samen. Van

elke soort sterven er voortdurend uit. Zo hebben bijvoorbeeld

de lokale Spaanse caixas slechte kredietbeslissingen genomen.

Ik verkies grotere kapitaalbuffers op een nieuwe Glass-Steagall

Act. Want wie zegt dat de klant beter gediend zal zijn met twee

nieuwe werelden?

 Wat is een fatsoenlijk rendement of een ‘normale’ winst

 voor een bank?

O. Marquet: De rekening is vrij eenvoudig te maken: 9,5 tot

10% tier one capital (of het kapitaal of kernvermogen dat de

bank vrij ter beschikking heeft en waarmee het verliezen kan

opvangen), 2% operationele marge en een kosten/inkomenratiovan pakweg 70%. Samen goed voor een return van 6 tot 7%.

Anders gezegd, ik verkies een kleine, solide en goed geïnte-

greerde bank met een stabiel rendement boven een risicovolle

dinosaurusbank.

 J.-P. Paelinck: Volstaat 6 tot 7% rendement om kapitaal aan te

trekken? Een half procent meer of minder doet weinig ter zake

als je beseft welke enorme verliezen op stapel staan als gevolg

van de eurocrisis. De beleggers zijn doodsbang van het effect

op de banken bij bv. een gedeeltelijk failliet van Griekenland.

Bovendien was het niet zo slim om die verliezen zo dik in de

verf te zetten. Hand in eigen boezem, ook de beleggers dikten

in het verleden de paniek aan. Zo creëer je veeleer een pro-

bleem van liquiditeit, niet van solvabiliteit.

F. Dierckx: Even terug naar de Belgische markt. België is bij

uitstek een land van spaarders. Zowat alle banken halen meer

spaargeld op dan ze uitlenen aan bedrijven en particulieren.

Met dat verschil ga je aan de slag. Vroeger werd dat kapitaal

vooral geïnvesteerd in quasi risicoloos staatspapier. Of het werd

gebruikt om de internationale expansie van de bank te finan-

cieren. Het is nu eenmaal een economische wet dat je kapitaal-

overschot probeert te rendabiliseren. Niet?

K. Schoors: Maar er is geen kapitaaloverschot. Banken zijn af-

hankelijk geworden van hun liquiditeit en hebben voor enorme

bedragen leningen openstaan bij elkaar.

O. Marquet: Twintig jaar geleden was er misschien nog een de-

posito-overschot, tot wanneer banken beleggingsproducten be-

gonnen te slijten aan de klanten. Het is een publiek geheim dat

de Belgische banken veel spaargeld hebben omgeleid naar zgn.

off-balance beleggingsproducten (zie kader p. 47) waardoor ze

structureel afhankelijk werden van interbancaire leningen.

Dat is de realiteit. Hadden de banken een deposito-overschot

behouden van pakweg 20% en dat in risicolage producten ge-

investeerd, dan was het wellicht nooit tot zo’n diepe financiële

crisis gekomen in ons land.

‘‘Wetgever en overhedenkunnen de plaats niet innemen

van directiecomité of raadvan bestuur”  Jean-Paul Servais

(Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten)

Page 8: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 8/10

Page 9: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 9/10

54forward 

november 2011

 J .-P. Servais: Het zou leerrijk zijn om

het statistisch verband te onderzoeken

tussen de slechte prestaties van ban-

ken en de zwakheid van hun beleids-

structuren. De raad van bestuur moet

in staat zijn de informatie van het ma-

nagement te challengen. Dat is funda-

menteel voor toezichthouders en auditors. Alles

begint bij een sterk, zelfverzekerd en kritisch

risicomanagement. Het is fout te denken dat de wetgever en de toezichthoudende overheden de

plaats kunnen innemen van het directiecomité

en de raad van bestuur inzake het beheer van

de bank. Er is dus nog heel wat werk aan de

 winkel om te komen tot een grotere responsa-

bilisering van het intern bankbeleid. De FSMA

heeft al veel initiatieven genomen op het vlak

van producttoezicht, gedragsregels en bescher-

ming van de financiële consument.

R. Bonte: Wij toezichthouders stellen ons nog te bescheiden op

en durven te weinig door te vragen naar bijvoorbeeld de ach-

terliggende businessplannen van de banken. Wat is hun interne

strategie om hun objectieven te bereiken, welke richtlijnen krij-

gen de commerciële afdelingen? Het is soms schrikbarend om

te zien hoeveel druk op de verkopers wordt gelegd om bepaalde

producten aan de man te brengen. Banken moeten beseffen dat

sommige praktijken niet altijd even eervol zijn. Doe de test:

vraag om een ethisch beleggingsproduct bij verschillende ban-

ken. U zult versteld staan van de voorstellen.

F. Dierckx: Inderdaad, sommige CEO’s leggen nog te veel het

accent op winstgevendheid. Maar langzamerhand verschuift de

focus naar klantentevredenheid. Bovendien wil ik erop wijzen

dat de Belgische banken sneller dan de Europese collega’s het

leveragerisico hebben afgebouwd. Bijvoorbeeld dankzij het re-

muneratiebeleid dat in België vorm kreeg. Er ligt nog werk opde plank om tot een beter evenwicht te komen.

  J.-P. Paelinck: Uit mijn bankverleden weet ik dat de National

Westminster Bank bloeide en groeide op het moment dat haar

topmanagement maar een magere remuneratie ontving. De Ro-

yal Bank of Scotland daarentegen maakte de meest groteske mis-

stappen op het moment dat haar topmanagement uiterst royale

vergoedingen opstreek. Buitensporige remuneraties trekken

soms wel eens de verkeerde managers aan, zij die meer bekom-

merd zijn over de bonussen dan wel over het welzijn van de bank.

O. Marquet: Alle Belgische banken zijn goed in krediet ver-

schaffen. We beheersen ons vak en er is maar een minimale

foutmarge. Probleem is dat dealers en traders de voorbije tien

jaar niet hetzelfde vakmanschap aan de dag hebben gelegd. Hun

normen lopen ver uit elkaar. De traders voelden zich ongenaak-

baar. Het tij is nu aan het keren.

Responsabilisering van het bankbeleid

‘‘Het debacle had niets vandoenmet solvabiliteit, maar wel met

het verlies aan vertrouwen”Filip Dierckx (Febelfin)

Page 10: Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

8/3/2019 Bank vooruit of verdomhoekje? Rondetafel bankenindustrie

http://slidepdf.com/reader/full/bank-vooruit-of-verdomhoekje-rondetafel-bankenindustrie 10/10

R. Bonte: Onderschat de rol van de top niet. De verrichting

mag dan wel geïnitieerd worden door de trader, het is uitein-

delijk de banktop die finaal groen of rood licht geeft inzake

risicoposities.

Zijn er belangenconflicten tussen de overheid en de

financiële sector? De overheid treedt namelijk op én als

regulator, én als kredietvrager, én als steunverlener, én

als aandeelhouder van de bank, …

  J.-P. Servais: Er kan pas een belangenconflict optreden als je

de keuze hebt tussen verschillende oplossingen. De actie van

de overheid om de banken te steunen eind 2008, begin 2009

 was de juiste en enige mogelijke beslissing.

K. Schoors: De overheid heeft de problemen voor zich uit ge-

schoven, deels omdat ze als aandeelhouder van de bank hooptedat de problemen zich wel vanzelf zouden oplossen. Die hou-

ding is m.i. een overduidelijk belangenconflict.

O. Marquet: Wat moet je als overheid en tegelijk aandeelhou-

der beslissen op het moment dat er risicocondities moeten wor-

den gekoppeld aan overheidsgaranties? Ik vraag me nog altijd

af hoe ze dat dilemma ontmijnen.

‘‘Strenge regels lossen niets opzolang de banken geen rekeninghouden met de economischewerkelijkheid”  Jean-Pierre Paelinck (WFIC)

55Debat financiële sector