Vooruit! 01-2015

29
01 15 ROBOTEXPERT BIEDT MEER mogelijkheden Draag trots van uw sector uit! EXPORT Diervoeders Wereldwijd Kwartaal magazine van De Heus

description

Het relatiemagazine van De Heus Voeders. Vol met actuele informatie over de agrarische sector

Transcript of Vooruit! 01-2015

01 15

ROBOTEXPERTBIEDT MEER

mogelijkheden

Draag trotsvan uw

sector uit!

EXPORT

Diervoeders Wereldwijd

Kwartaal magazine van De Heus

0 4

WWW.DE-HEUS.NL

Siltstaan is voor een ondernemer geenoptie. Elke nieuwe trend achternarennen evenmin. De kunst is DE JUISTEKANSEN TE ZIEN EN TE GRIJ PEN. Demeeste komen voort uit nieuwe inzichten en technologieen. Endaar zitten wij bovenop. Met eeneigen Research & Development-afdeling, eigen onderzoeksbedrij venen door intensieve samenwerkingmet wetenschappelij ke institutenverzamelen we die inzichten die u helpen uw bedrij fsdoelstellingen terealiseren.

En zo uw bedrij f optimaal te latenpresteren. ZO HELPEN WIJ U GRAAG VOORUIT!

U zietvoortdurend

kansen

Wij helpenze te

pakken

EXTRA DIGITALE INFORMATIE VIA UW SMARTPHONE OF TABLET?

ZIE BLADZIJ DE 51 VOOR UITLEG!

Met enthousiasme vooruit blijven kijkenKenmerkend in de Nederlandse veehouderij is de focus op vooruitgang en innovatie. Binnen de branche wordt echter steeds vaker het geluid gehoord dat banken tegenwoordig een mindere bereidheid hebben om op groei en verbetering gerichte initiatieven te financieren. Deze houding zou een rem vormen op de verdere vooruit-gang binnen de sector. Voor ons reden om in gesprek te gaan met Pierre Berntsen, Directeur Agrarische Bedrijven van de ABN AMRO.

In dit nummer komen ook talrijke onder-werpen aan bod waarmee wij u graag ondersteunen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het artikel over onze afdeling ‘Kuiken-planning’. Een afdeling die maatwerk levert in de opzet en afzet van vleeskuikens, waarvan zowel de pluimveehouder als slachterij voordeel hebben. RobotExpert is een uniek analysemiddel van De Heus waarmee automatische melksystemen worden geoptimaliseerd. Het plaatsen van cups in de kraamhokken van zeugen-houders vindt steeds meer plaats. Dit nummer informeert u meer over de voor- en nadelen van dit systeem.

De sector kan niet zonder passie en gedrevenheid. Bijzondere aandacht krijgt dan ook een initiatief binnen de pluimveesector, dat betrekking heeft op de promotie van het Nederlandse ei. Met enthousiasme gaan Alex Janssen en Rianne Bens in op hun drijfveren om het Nederlandse ei te promoten.

Joost Belt, Marketing & [email protected]

0808RobotExpert biedt meer mogelijkheden

dan de MPR-uitslag

en verder... 12. Nurse meel zorgt voor goed economisch rendement16. Segmentatie van de vleeskuikenmarkt24. Mycotoxine-arm voer voor topproductie27. Column Ad Loos28. Export diervoeders wereldwij d33. Brokjes34. Draag de trots over uw eigen sector ook uit44. Afzet van vleeskuikens op maat48. De PAS erin51. Brokjes

4aan deKeukentafel

4040Opbrengst en kwaliteit ruwvoer gaan hand in hand

Ondernemenis vooruit kijken 20

38 knor-tok-boe Kinderpagina

0 4 0 5

De ABN AMRO is sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw actief in de primaire agrarische sector. Naar hun eigen zeggen dus nog relatief vrij kort in vergelijking met andere banken. Desalniettemin mag de bank een substantieel aantal veehouders als klant rekenen. Niet alleen veehouders maar ook diverse agrarische afnemers en toeleveranciers zijn klant bij de ABN AMRO.

In het hoofdkantoor van de ABN AMRO in Amsterdam hebben we een gesprek met Pierre Berntsen, Directeur Agrarische Bedrij ven. Als molenaarszoon zeker geen onbekende in de sector. Na een studie aan de HAS in Den Bosch is hij actief ge-weest voor de Gezondheidsdienst voor Dieren. Na een aantal jaren heeft hij be-wust de studiebanken weer opgezocht en heeft hij de studie Veevoeding en Bedrij fskunde in Wageningen gevolgd. Een stap waar hij nooit spij t van heeft gehad. Na de studie is hij bij het toen-malige UTD in de mengvoeders terecht gekomen om na zes jaar de overstap te maken naar Specialist Intensieve Veehouderij bij de ABN AMRO.

U heeft ruime agrarische werkervaring. Welk beeld heeft u van de veehouder in Nederland? “Het is om te beginnen al heel divers. Ik denk dat we op het gebied van professio-naliteit, ondernemerschap, wereldwij d maar zeker ook in Europa, een hele mooie plek hebben. Dit zit voor een belangrij k deel in de competentie van de Nederlandse veehou-ders, soms genoodzaakt door de markt. In Nederland zitten sommige sectoren soms onder druk, dus je moet blij ven presteren om het rendement op niveau te houden. We kunnen in Nederland trots zij n op de technische resultaten van de veehouders. Maar de diversiteit tussen de sectoren is wel heel erg groot, ook binnen de sectoren.

Doorbreekafhankelijkheids-positie

Vooruit! 1, 2015

Deze diversiteit binnen sectoren is groter dan de spreiding over landen heen. Ik denk dat je de toppers in Nederland en Duitsland kan vergelij ken. Dat zij n topondernemers, daar zit niet zoveel verschil in.”

Wat maakt zo’n topondernemer dan een goede ondernemer?“Heb je even? ABN AMRO was destij ds initiatiefnemer en inmiddels al 20 jaar partner, van de verkiezing Agrarisch Onder-nemer van het jaar. Waarom zij n we dat? Omdat we elke keer de verschillen tussen de ondernemers zien. Wij zien wat de impact kan zij n tussen verschil in management, in goede aansturing, in goede focus op de relevante dingen. De variatie tussen

0 6 0 7

cesvolle groeiers niet in de kopgroep zit-ten, die zitten eigenlij k in de middenmoot. Ze kij ken wel goed wat ze doen en of het bewezen is. Daarnaast hebben ze een dui-delij ke visie op het bedrij f, op de sector. Ze hebben een koers. De adviseurs trekken ze daar af en toe wel bij om te ondersteu-nen of te onderbouwen, maar die nemen ze echt niet aan het handje om mee om te kij ken waar ze nou heen moeten met het bedrij f. Dat bepalen ze zelf. We hebben niet gekeken naar wie de beste dieren in de stal heeft. We hebben gekeken naar wie fi nancieel het beste presteert. Dan kom je dus al gauw bij ondernemers die veel aan-dacht hebben voor economie en fi nanciën. Waar het me eigenlij k om gaat is daar waar je als mens of als ondernemer aandacht op hebt, waar je focus op hebt, waar je op stuurt. Waarvan je zegt; ik ga naar training, ik ga naar een avond want dat vind ik be-langrij k. Dan weet je zeker dat je daar op gaat verbeteren. En dat leert het mij . De verbetering is altij d mogelij k.”

ABN AMRO heeft als één van haar credo’s ‘Agrarische ondernemers suc-cesvol te maken’. Hoe doen jullie dat?“Dat klopt. We denken mee, sparren mee. Je moet uiteraard voorkomen dat je op de stoel van de ondernemer gaat zitten. Uit-eindelij k help je de ondernemer succesvol te zij n door krediet te verstrekken. Als jij het bedrij f van je vader wilt overnemen of je wilt een groeispurt maken dan heb je immers kapitaal nodig. Je zou dus kunnen zeggen dat op het moment dat we daar een goede toegesneden fi nanciering op los laten, het bedrij f kan doorontwikkelen. Zo eenvoudig is het ook nog een keer. Je hebt krediet nodig om te kunnen groeien, om succesvol te kunnen zij n.”

Wat is de grootste bottleneck bij agrarisch ondernemers? Te ambitieus?“Moeilij ke vraag. Misschien verschilt dat wel per sector. Als je kij kt naar de melkvee-sector zeggen we nu misschien vaker ‘nee’ omdat je ziet dat een bepaald plan een be-drij f kwetsbaar maakt. We geven rapporten uit om melkveehouders te ondersteunen en om te laten zien wat groei doet. Als je inves-teert in groei en een nieuwe stal, dan heeft dat invloed op je kostprij s. Vaak is het ren-dement van de extra liters laag of negatief. In sommige gevallen trek je het bestaan-de bedrij f teveel ‘onder water’. Dit zij n hele gezonde discussies. De verwachte kas-stroom moet naar onze mening voldoende zij n om te voldoen aan alle verplichtingen en ook nog een stootje kunnen verdragen voor tegenvallers, we hebben de wij sheid immers niet in pacht.”

Welke rol speel innovatie daarbij ?“Uit een onderzoek dat wij deden onder groeiende melkveehouders bleek dat suc-

Doorbreekafhankelijkheids-positie

bedrij ven is enorm. Onlangs is aan winnen-de ondernemers gevraagd waarin zij zich nou onderscheiden. Dan zeggen ze zelf: initiatiefrij k, samenwerkingsgericht, creatief, informatiezoekend, standvastig, doorzet-ten, durf en organisatievermogen. Het LEI heeft hier eveneens naar gekeken en die zeggen over de kenmerkende eigenschap-pen van goede ondernemers: ze denken veel breder dan het eigen bedrij f, ze kij ken naar de markt, maatschappij en overheid, hebben een breed oriëntatievermogen, pikken signalen op uit de brede omgeving en ze werken de opgedane kennis uit in plannen. Het is dus niet alleen kij ken, maar ze passen het ook echt toe in het bedrij f. Eigenlij k een cirkeltje: kij ken, toepassen en uitvoeren. Ze nemen zelfstandig beslis-singen over het bedrij f maar werken wel meer dan gemiddeld samen met anderen. Ik denk verder dat sommige bedrij ven zo groot en complex worden dat verdere taak-verdeling en specialisatie of een manage-

mentsteam helpt om nog beter te presteren en minder kwetsbaar te zij n.”

Welke ‘rol’ speelt de ABN AMRO daarbij ?“Als bank weten we al jaren ‘vakman-schap is goed maar ondernemerschap biedt continuïteit’. We kij ken als bank naar de dynamiek die we in de verschil-lende sectoren zien. Wat ons opvalt is dat er sectorgewij s wordt gedacht. Varkens-houders die elkaar opzoeken, evenals pluimveehouders en melkveehoudersdat doen. Dat heeft de sector heel veel gebracht. Echter de kostprij sverlagingen zij n doorgegeven aan vervolgschakels in de keten. Dan denk ik waar verdien jij je euro’s? Dat is niet bij collega’s, dat is in de keten. Het segment tussen anonieme en biologische producten groeit en wordt veelzij diger. Dat biedt kansen voor nieuwe concepten. Op het moment dat jij als ondernemer denkt aan wat nou het be-lang van de keten is, ga je ook denken hoe je de keten op effi ciency en product-specifi caties kunt verbeteren. Hoe kan ik meedenken met een afnemer zonder mezelf te vergeten. Als je de keten effi -ciënter inricht en je er wel voor waakt dat het voordeel ook voor een deel naar je eigen bedrij f toe komt, dan denk ik dat er nog veel winst te behalen is.”

gezonde discussies. De verwachte kas-stroom moet naar onze mening voldoende zij n om te voldoen aan alle verplichtingen en ook nog een stootje kunnen verdragen voor tegenvallers, we hebben de wij sheid immers niet in pacht.”

Welke rol speel innovatie daarbij ?“Uit een onderzoek dat wij deden onder groeiende melkveehouders bleek dat suc-

0 7

Ten opzichte van het verleden zij n er nieuwe fi nancieringsvormen. Wat vindt u daar van?“Financiering vanuit familie en banken is in de landbouw traditioneel maar er komen in-derdaad ook andere vormen. Hier en daar crowdfunding, vaak nog een vorm van voorverkoop, pre-selling. Een aantal var-kenshouders die certifi caten verkopen voor € 100,- en dat krij g je dan terugbetaald in vleespakketten. Goede marketing. Niet echt een klassieke vorm van fi nanciering maar wel sympathiek. In de grondgebon-den landbouw zal het instrument erfpacht misschien wel toenemen. En lease zit ook in de lift, vooral bij machines.”

Hoe ziet u het agrarisch landschap in de toekomst?“Om in 2020 nog een agrarisch bedrij f te hebben staat fi nanciële vitaliteit buiten kij f. Dat moet je hebben. Je hebt daarnaast een bepaalde omvang nodig om een gezinsinkomen te garanderen. Maar om-

vang is niet zaligmakend. Wij zien dat je in sommige gevallen bij voorbeeld met zeven of acht ton melk een beter belegde bo-terham hebt dan bedrij ven die twee keer zo groot zij n. Uiteraard is het uitgangspunt dat je technisch goed moet presteren. De effi ciency in je bedrij f moet kloppen, dat heb je nodig. In de melkveehouderij is variatie tussen bedrij ven vooral te vinden aan de kostenkant. In de varkenshouderij zie je ook aan de opbrengstenkant varia-tie tussen bedrij ven. Dat zit hem vooral in schaalvoordelen. Een bepaalde omvang helpt je om voerwinst en bedrij fsresultaat te optimaliseren. Op een gegeven mo-ment zit je wel op een niveau dat je niet heel veel meer kan realiseren. Dan kun je nog kij ken naar producentenniveau. Kan je voordeel halen door als groep dingen te doen? In- of te verkopen? Ketensamen-werking? Het zij n juist vaak de krachtigste ondernemingen die dat doen. Die zij n niet bang voor de samenwerking, die zoeken het juist op.”

Tot slot: welk advies wilt u de veehou-der meegeven richting de toekomst? “Ik hoorde van een varkenshouder die de vraag werd gesteld wat zij n beste inves-tering was die hij het afgelopen jaar had gedaan. Hij antwoordde: “de investering in mezelf”. In de bedrij fsontwikkeling zij n we er heel erg mee bezig om ook jezelf niet te vergeten. Investeer in jezelf, in je vaar-digheden, in je kennis. Uiteindelij k pakt dat goed uit voor je bedrij f maar ook voor jezelf. Je persoonlij ke groei moet je niet vergeten. Een beter mens klinkt misschien wat fi loso-fi sch, maar we zij n harde werkers en dat is belangrij k voor de agrarische sector. Maar je eigen ‘vormingshuis’ is minstens zo be-langrij k om in te investeren.”

Vooruit! 1, 2015

De robotanalyse is een managementtool die de adviseur en de melkveehouder handvatten geeft om het management rondom de melkrobot te controleren en te optimaliseren. “De robotanalyse vertelt je

of het wel of niet goed zit met de voeding van de koeien en de robotinstellingen.”

Het melkveebedrijf van Maatschap Hoek-Spaans Maatschap Hoek-Spaans is het afgelo-pen jaar uitgebreid van één locatie met twee melkrobots naar twee locaties met ieder twee melkrobots. Het bedrij f is ge-vestigd in Oudendij k en sinds kort ook in Beets, beiden in Noord-Holland. Het

RobotExpertbiedt meer

mogelijkheden dan de MPR-

uitslag Sinds het gebruiken van RobotExpert kan ik, als specialist

van De Heus, melkveebedrijven met een automatisch melksysteem veel beter begeleiden en adviseren. Zo ook het bedrijf van Maatschap Hoek-Spaans in Oudendijk.

Bart KistemakerSpecialist [email protected]

0 9

mogelijkhedendan de MPR-

Sinds het gebruiken van RobotExpert kan ik, als specialist

Vooruit! 1, 2015

1 1

tie in Beets bleken anders te zijn dan op de bestaande locatie. Daardoor functioneerde de melkrobot niet zoals gewenst. Door het uitvoeren van de robotanalyse kwamen verschillende oorzaken aan het licht. Arie: “Sinds het uitvoeren van de robotanalyse gaat het opstarten van de koeien op de nieuwe locatie veel beter.”

Uit de robotanalyse kwam onder andere naar voren dat de krachtvoeropbouw te traag verliep waardoor koeien in een ne-gatieve energiebalans kwamen. Door de opbouw van krachtvoer vlotter te laten verlopen is de opstart van de verse koeien verbeterd. Wanneer de op- en afbouw van krachtvoer niet juist staat ingesteld geeft

dit problemen met de overgang van de lactatievoertabel naar de melkvoertabel.

Eerst robotanalyse, dan rantsoen Als de melkproductie tegenvalt ben je geneigd al snel naar de voeding van de

Aantal melkingenbedrijf wordt gerund door vader Piet en zoon Arie Hoek-Spaans. Samen runnen zij nu een melkveebedrijf met 200 melk- en kalfkoeien en 140 stuks jongvee.

RobotExpert: optimale analyseDoor de robotanalyse uit te voeren op het melkveebedrijf van Maatschap Hoek-Spaans zijn we gezamenlijk in staat geweest het bedrijf naar een hoger plan te brengen. De robotinstellingen voor de nieuwe locatie zijn in eerste instantie gekopieerd van de instellingen van de al bestaande locatie, met het idee dat dit de correcte instellingen waren. Dit bleek echter anders na het maken van de robotanalyse. De be-drijfsomstandigheden van de nieuwe loca-

koeien te kijken. Daar kunnen soms de punten op de ‘i’ gezet worden, maar er is vaak maar een deel van de oor-

zaak te vinden. Door eerst met Robot- Expert de robotanalyse te maken krijg je een veel duidelijker beeld van de technische resultaten. Uit de praktijk blijkt dat er vaak veel meer winst met de robotanalyse is te halen dan je zou verwachten zonder het rantsoen aan te passen. Piet: ”Uit de robotanalyse kwam duidelijk naar voren dat bepaal-de instellingen jaren geleden eens wa-ren ingesteld, maar daarna nooit meer aangepast. Door nu af en toe de robot- analyse uit te voeren hebben we beter in beeld waar we mee bezig zijn en wat voor effect bepaalde veranderingen hebben op de resultaten.”

De robotanalyse is meer dan een MPR-uitslag, omdat het meer dan alleen inzicht geeft dan in de melkproductie gegevens . Met de robotanalyse krijg je informatie over het gehele management van het bedrijf.

Melkveehouders met melkrobots hebben het vaak met elkaar over het aantal melkingen. Veel is goed en weinig is slecht. Maar het gemiddelde aantal melkingen zegt eigenlijk helemaal niet zoveel. Wanneer er een beeld is over de gehele lactatie kan een veel beter oordeel gegeven worden. Koeien in ‘begin lactatie’ wil je vaker melken dan koeien in ‘eind lactatie’. Wanneer koeien begin lactatie te weinig komen kan dit meerdere oorzaken hebben. Het rantsoen kan niet kloppen waardoor de verse koeien te weinig actief zijn, of het is te druk op de melkrobot waardoor de verse koeien te weinig aan bod komen. Met de robotanalyse kan overzichtelijk worden weerge- geven hoeveel keer de koeien per dag worden gemolken over een zeven- daags gemiddelde (zie figuur 2).

Het gaat er niet om de

topkoeien nog beter te laten geven,

maar om de mindere koeien naar een hoger niveau

te krijgen

Vooruit! 1, 2015

Dagen lactatieVaarzen 2e kalfs en oudere dieren

0 50 100 150 200 250 300 350 400

Gem

. aan

tal m

elki

ngen 4

3

2

1

Figuur 2: Het gemiddelde aantal melkingen bij het aantal dagen in lactatie

Dagen lactatieVaarzen 2e kalfs en oudere dieren

0 50 100 150 200 250 300 350 400

Kg’

s kr

acht

voer

adv

ies 7

654321

Figuur 1: Het krachtvoeradvies in kilogrammen bij het aantal dagen in lactatie

1 3

Alternatieve systemenSteeds meer zeugenhouders inves-teren in alternatieve opfoksystemen om zoveel mogelij k levend geboren

biggen als kwaliteitsbig groot te brengen. Naast dat het economisch gezien aan-trekkelij k kan zij n, zorgt het voor meer werkplezier en motivatie. Eén van de alternatieve systemen zij n cups in het kraamhok. Het voordeel van dit systeem ten opzichte van andere systemen is dat de biggen bij de zeug blij ven en dat je extra kunstmelk en/of een vloeibare pre-starter aanbiedt aan de biggen. Hierdoor

kun je meer en zwaardere kwaliteits-biggen bij de zeug grootbrengen. Aan de andere kant kan de zeug ontlast worden, waardoor te veel gewichtsverlies voorko-men wordt.

Positieve resultatenUit diverse onderzoeken wereldwij d blij kt dat met cups in de kraamstal veel voordelen te behalen zij n. Uit de

Nurse meel zorgt voor goed economisch rendement

Het plaatsen van cups in de kraamhokken is de laatste jaren een nieuwe ontwikkeling waar veel over gesproken wordt en die steeds meer opmars vindt in de praktijk. In dit artikel gaan we in op de voor- en nadelen van dit systeem en de praktijkervaringen die er tot nu toe zijn.

1 31 31 2

Albert TimmermanProductmanager [email protected]

Vooruit! 1, 2015

1 5

passen van het cupsysteem ook de darmgezondheid van de biggen in de kraamstal toeneemt. Uit grafiek 1 blijkt dat de darmvloklengte duidelijk langer is en de darmen daarmee gezonder zijn. Cups in de praktijkLangzaam maar zeker komen er steeds meer bedrijven die investeren in het cupsysteem in de kraamstal. Uit twee enquêtes die stagiaires eind 2014 voor ons gehouden hebben blijkt dat, van de 96 bedrijven die hebben deelgenomen aan de enquêtes, 9,3 procent werkt met het cupsysteem in de kraamstal. Zie het taartdiagram voor de verde-ling in de alternatieven opfoksystemen die door deze 96 bedrijven toegepast worden.

Positieve praktijkervaringenOm vast te stellen hoe de ervaringen zijn met het cupsysteem in de praktijk, zijn in een enquête over alternatieve opfoksystemen ook specifiek vragen opgenomen over het cupsysteem. Aan de zeugenhouders die gebruik maken van het cupsysteem is de vraag ge-steld wat zij de positieve en negatieve punten vinden. Een aantal zeugen-

houders hebben zelf proeven gedaan, waarbij het speengewicht met en zon-der cups vastgesteld is. Dit speenge-wicht was gemiddeld 0,5 kilo hoger. Andere positieve punten die door deze zeugenhouders ervaren worden is dat de tomen op het oog uniformer zijn en dat ze meer biggen bij de zeug kun-nen laten liggen. Het negatieve punt dat genoemd wordt is het reinigen, dit duurt te lang. Bij doorvragen blijkt het te gaan om ongeveer 1 uur werk per week.

De bedrijven die met het cupsysteem in de kraamstal werken, spenen op jaarbasis 1,68 biggen per zeug meer (32,83 ten opzicht van 31,15 biggen) dan de andere bedrijven uit de enquête. Dit komt door 2,1 procent minder uitval in de kraamstal, een hogere worp- index (2,43 ten opzichte van 2,40) en 0,1 meer levend geboren biggen per worp. Op de praktijkbedrijven die met het cupsysteem werken worden de cups op dag twee open gezet. De eer-ste melk wordt gemiddeld 12 dagen lang verstrekt en daarna wordt er ge-middeld nog negen dagen een tweede

1 4

proeven die gedaan zijn blijkt dat de tomen uniformer worden. De kleine big-gen komen beter mee en zijn duidelijk zwaarder op het moment van spenen. Over de verschillende proeven heen blijkt dat het gemiddeld speengewicht met 0,5 kilo stijgt bij het toepassen van cups in het kraamhok. Een ander groot voordeel dat in de proeven aangetoond

wordt is dat er meer biggen bij de zeug grootgebracht kunnen worden en dat het uitvalspercentage voor spenen lager is. Gemiddeld genomen over de proeven heen is het uitvalspercentage 3,1 procent lager en wordt er 0,5 big per zeug meer gespeend. Uit eigen onderzoek blijkt dat, naast bovenstaande voordelen, bij het toe-

voersoort verstrekt. De bedrijven die bijgehouden hebben hoeveel voer de biggen via het cupsysteem opnemen gaven aan dat dit ongeveer 950 gram per big is.

Scherpere voerkostenDe voerkosten per big kunnen aanzienlijk zijn bij toepassing van het cupsysteem. Voor het realiseren van zowel goede technische als ook economische re-sultaten met het cupsysteem heeft De Heus een nieuwe voertoepassing ontwikkeld. Er zijn goede ervaringen met kort en gezond opstarten op onze kunstmelk. Daarna snel overschakelen op de vloeibare prestarter ‘Nurse meel’ en deze voeren tot een leeftijd van ongeveer 16 dagen. Verstrek daar-na water via de cups. Naast het cup- systeem dient er al snel, via een goed beschikbaar bakje, droogvoer aan de biggen aangeboden te worden. Alle biggen moeten voor spenen al goed droog-voer opnemen.

Nurse meel is een uniek product dat qua samenstelling een combinatie is van kunstmelk en een prestarter en zorgt voor gezonde biggen en scherpe voerkosten. Door het toepassen van Nurse meel kan een investering in het cupsysteem in het kraamhok snel uit. Bij gemiddelde verbeteringen van het technische resultaat is de investering binnen een paar jaar terugverdiend. De Heus heeft de mogelijkheid om voor uw bedrijf een simpele economische berekening te maken om vast te stellen of het investeren in een cupsysteem voor uw bedrijf technisch en econo-misch interessant is.

Cupsysteemgezonde biggen

1.4001.2001.000

800600400200

0

Grafiek 1: Darmvloklengte kort voor spenen

Gezondebiggen

Ziekebiggen

Pleegzeugen

Deck in kraamstal

Nursery

Cups in het kraamhok

Apart ingericht kraamhok

Altenerend zogen

44,2%

26,7%

12,8%

9,3%

5,8% 1,2%

Taartdiagram: Verdeling alternatieveopfoksystemen

Vooruit! 1, 2015

Tomen zijn op het oog uniformer en

en er liggen meer biggen

bij de zeug

1 6

AanleidingIn 2013 zij n door verschillende keten-partij en afspraken gemaakt om de pro-

ductie van kippenvlees in Nederland te verduurzamen. Afspraken kwamen er op neer dat Nederlandse supermark-ten zich verplichtten om vanaf 2020 alleen nog kip te verkopen die mini-maal voldoet aan een serie nieuwe duurzaamheidskenmerken. Dit kan uit-eindelij k betekenen dat een aanzienlij k deel van het binnenlandse productie-volume in 2020 anders wordt ingevuld dan het reguliere kuiken. In eerste instantie werd de ‘Kip van Morgen’ als alternatief benoemd. De markt komt verder in beweging en super-

markten komen zelf met een eigen invulling om de verduurzaming in te vullen.

Eisen aan ras en voedingDe eisen voor de verschillende segmenten zij n gebaseerd op een aantal kenmerken zoals groei, bezetting, management en stalinrichting. Ten opzichte van de regu-liere productie is een belangrij ke eis dat de vleeskuikens minder snel groeien en langer gehouden worden. De eis voor de groei is niet hetzelfde voor de ver-schillende segmenten. Daarnaast wordt

Segmentatie vande vleeskuikenmarkt

Patrick van Vugt Product manager Vleeskuikens [email protected]

Steven BorgijinkProduct manager Vleeskuikens [email protected]

Vooruit! 1, 2015

De markt van pluimveevlees met hogere welzijnseisen voor vleeskuikens is nog een nichemarkt. Deze vraag kan groter worden ten gevolge van de door de retail gemaakte afspraken. Hierdoor ontstaan verschillende segmenten in de markt. Naast de keuze van het ras en managementsysteem is de keuze voor de juiste voeding van belang. Door eigen onderzoek is De Heus in staat om voor elk segment in de markt het juiste advies te geven.

Traaggroeiende rassen worden ingezet om aan de maximale groei te voldoen

1 9

de bezetting ten opzichte van de tra-ditioneel gehouden kuikens lager. Een overzicht van de eisen aan de verschil-lende programma’s is weergegeven in het overzicht gebaseerd op de huidige informatie.

RassenOm te kunnen voldoen aan de eisen van de maximale groei is het nodig om

VoedingEr is veel onderzoek verricht en kennis aanwezig om de reguliere vleeskuikens op een juiste manier te voeren. We we-ten dat hierbij het nutriënt energie en de bouwstenen voor vlees, de amino- zuren, belangrijk zijn. Door een juiste verhouding van deze nutriënten is een sturing op voeropname en groei met daarbij de opbrengsten van filet te voorspellen. Door de invulling van de nieuwe segmenten met nog relatief nieuwe onbekende kruisingen is de vraag of met de traditionele samenstel-lingen aan de eisen van de maximale groei voldaan kan worden.

Reeds sinds 2012 zijn de eerste serie proeven uitgevoerd om de groei van de nieuwe genetica te modeleren. In deze serie proeven zijn de drie besproken rassen alle drie uitvoerig belicht. Naast groei en gewichten zijn in de onder-zoeken de slachtrendementen onder-zocht.

De resultaten zijn afhankelijk van de

juiste combinatie van ras en voeding.

Wij hebben deze kennis van de

verschillende markten in huis

1 8

Resultaat voor een goed adviesUit de onderzoeken met de verschillende rassen is gebleken dat het niet mogelijk is om met de traditionele samenstellingen aan de eisen te voldoen. De dieren blij-ken anders te reageren op de verhou-dingen van energie en eiwit in het voer. De resultaten van de onderzoeken heb-ben er toe geleid dat voor de verschil-lende segmenten op maat gemaakte voersamenstelling zijn ontwikkeld. De combinatie van ras, management en voeding geven op dit moment in de praktijk de gewenste resultaten. Afhan-kelijk van de keuze die de pluimveehou-der maakt, maakt de pluimveespecia-list van De Heus een advies op maat.

Advies & planningDe kuikenplanning van De Heus heeft door de veelvoudige contacten in de markt de mogelijkheid om zowel bij de opzet van de eendagskuikens als de af-zet van vleeskuikens een rol te spelen. Dit geldt in het bijzonder voor de ver-markting van reguliere vleeskuikens, maar ook voor kuikens uit alle andere segmenten. Dit is onafhankelijk van de keuze die door de ondernemer ge-maakt wordt. In het artikel op pagina 44 wordt de kuikenplanning verder toegelicht.

De markt voor vleeskuikens is in bewe-ging. Nieuwe segmenten ontstaan en we spelen hier op in. Een belangrijke kanttekening is dat met de reguliere productie in Nederland, volledig in over-eenstemming volgens wet- en regel- geving, nog steeds beter en efficiënter dan in het buitenland voor dezelfde markt wordt geproduceerd.

Segmentatie vande vleeskuikenmarkt

KENMERKEN REGULIER KIP VAN MORGEN DE NIEUWE STANDAARD STER

Ras Ross 308 of CobbHubbard JA 987

Ross RangerHubbard JA 757

Hubbard JA 757Rowan Ranger

Soort Snel groeiend Middensegment Middensegment Traaggroeier

Slachtleeftijd 35 - 45 dagen 43 - 47 dagen 49 dagen Minimaal 56 dagen

Maximale groei per dag

Geen restricties 50 g/dag 45 g/dag 45 g/dag

Aantal kippen/m2 Geen restricties Geen restricties Max. 13,5 stuks 12 stuks

Aantal kippen/stal - - - -

Aantal kg/m2 Max. 42 kg m2 Max. 38 kg m2 Max. 30 kg m2 Max. 25 kg m2

Daglicht in stal Geen Geen Ja Ja

Uitloop binnen/buiten Geen Geen GeenOverdekte uitloop,min 20% stalopp.

Uitloop buiten cm2/kip - - - 167 cm2

Periode gebruik scharrelruimte

- - - 35 dagen

Voer Standaard Praktijk 70% graan

100% plantaardig Vitaminen en mineralen

toegestaan Minimaal 70% granen

100% plantaardigVitaminen en mineralen

toegestaanMinimaal 70% granen

Soja - RTRS RTRS -

Levend gewicht in g 1.700 - 2.600 2.200 - 2.300 2.200 - 2.300 2.350 - 2.450

Geslacht gewicht in g 1.000 - 1.800 1.300 - 1.500 1.300 - 1.500 1.400 - 1.700

IKB erkenning Ja Ja Ja Ja

Gebruik antibiotica Max 17 dd/dj Max 17 dd/dj Incidenteel Incidenteel

Licht-donker schema6 uur, waarvan min.

4 uur aaneengesloten6 uur,

aaneengesloten6 uur,

aaneengesloten8 uur,

aaneengesloten

Afleidingsmateriaal - - - -

Graan -Vanaf 3e week2 g graan met hand gestrooid

Vanaf 3e week2 g graan met hand gestrooid

Vanaf 3e week2 g graan met hand gestrooid

Stro -1 strobaal

per 1.000 kuikens1 strobaal

per 1.000 kuikens1 strobaal

per 1.000 kuikens

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

traag groeiende rassen in te zetten. De verschillende fokkerijorganisaties hebben nieuwe kruisingen ontwikkeld om aan de eis van langzame groei te voldoen. Hubbard heeft hiervoor meer-dere lijnen beschikbaar. Cobb heeft voor de Nederlandse markt de Cobb Sasso beschikbaar. Rowan Ranger is de verzamelnaam van de traaggroeiende lijnen van Aviagen.

2 0

Ondernemen isvooruit

kijken

Familie De Jongh in Waardenburg is na de nieuwbouw van hun ligboxenstal in 2010 druk bezig met verdere groeiplannen. Zo is het de bedoeling dat hun één na jongste zoon, Martien, op de oude locatie ook gaat starten met een melkveebedrijf. Groeien doen zij niet alleen in aantallen, maar vooral ookin technische resultaten.

Op het ouderlij ke bedrij f werd in het verleden met niets begonnen. Door hard werken op het bedrij f, maar ook buitenshuis, werd er gestaag een melk-veebedrij f opgebouwd. Al heel snel werd voor Johan en Corrie duidelij k dat hun kinderen ook het ondernemers-bloed hebben. De melkkoeien en vleesstieren namen in aantallen toe en zo telde eind 2009 het bedrij f 80 melkkoeien. Keuzes moesten gemaakt worden, want hun zonen William en Martien wilden allebei door met melkvee.

Nieuwe ligboxenstalOmdat doorgroeien op de oude locatie niet mogelij k was, werd er een vergunning aangevraagd op één van hun buiten-percelen aan de Lage Paarden, 400 meter van de oude locatie vandaan. Na een lang proces van vergunningen, kwam eindelij k het startsein. Eind 2009 werd er gestart met de nieuwbouw van

Nico WoudenbergSectormanager [email protected]

Ondernemen isMEEKIJKEN MET

Familie De Jongh

Vooruit! 1, 2015

2 3

alles op alles gezet worden, want door de lage melkprijs in 2009 ging het echt niet vanzelf. Het verzorgen van het vee op de oude locatie, alsmede het bouwen op de nieuwe locatie en werken bui-tenshuis was dagelijkse kost voor heel de familie. Een jaar na ingebruikname organiseerde familie De Jongh eind mei 2011, samen met De Heus, een drukbezochte Open Dag. Het uiteinde-lijke resultaat mocht er zijn!

Groei op meerdere frontenOndertussen staat het bedrijf niet stil. Zowel in aantallen als in technische resultaten worden er grote stappen gezet. Na oplevering van de nieuwe ligboxenstal worden alle koeien in deze stal gemolken. Totaal telt het bedrijf nu 135 melk- en kalfkoeien. Het jongvee wordt op de oude locatie aan de Zandweg opgefokt. Op deze locatie zijn ook nog steeds de stieren aanwezig. Ten

hun ligboxenstal. In datzelfde jaar werd er ook nog eens 4 hectare grond en 2 ton melkquotum gekocht. Er moest

opzichte van 2010 telt het bedrijf 16 hectare meer grond en daarmee komt de totale oppervlakte behorende bij het bedrijf op 86 hectare grond. Hiervoor wordt derogatie aangevraagd en daar-mee bestaat het bouwplan uit 80% grasland en 20% maïsland. Voldoende grond is voor de familie De Jongh een eerste en belangrijke voorwaarde om verder door te groeien. “Voor goed en voldoende ruwvoer willen wij niet afhankelijk zijn van anderen.” Ook de prestaties bij de koeien gaan opvallend omhoog. De koeien zijn in hun 305- dagenproductie met 1.500 kilo melk gestegen naar 9.100 kilo melk, met 3,5 procent eiwit. Het melken met twee DeLaval melkrobots, een goed rantsoen en het verbeteren van koecomfort, beïnvloeden deze stijgende resultaten zeker positief.

Aandacht voor ruwvoerkwaliteit en saldoVerder hebben de mannen meer focus gelegd op het ruwvoermanagement. Om krachtvoerkosten te besparen, is veel meer aandacht gekomen voor de

kwaliteit van het gras en de maïs. Dure grond moet maximaal opbrengen. Door de investeringen in grond weten zij hier alles van. Goede grondbewerking, het juiste zaaizaad en op tijd en precies bemesten zijn factoren die heel veel aandacht krijgen. Daarnaast wordt tijdens het inkuilen alles op alles gezet om de kwaliteit maximaal te houden. Al moet het dan in de nacht gebeuren, voor de familie maakt dit niets uit. Inkuilen van gras gebeurt meestal in eigen be-heer, voor de maïs zijn er duidelijke afspraken met de loonwerker. Samen met De Heus wordt er constant ge-discussieerd om de prestaties steeds weer te verbeteren en stappen vooruit te blijven zetten. “Samen met Nico sturen wij scherp op saldo” aldus William.

Goed management loontVoor de nabije toekomst hebben de mannen allang een volgende stap in hun achter- hoofd. Waar William door wil groeien op de nieuwe locatie, is het de bedoeling dat Martien op de oude locatie opnieuw gaat starten met melken. Daar waar de melk-koeien vijf jaar zijn weggeweest komen ze nu weer terug en gaat de familie op twee locaties melken.

Zo laat deze familie met hun impone-rende passie zien dat door hard werken en goed management via het sturen op saldo per koe, onder alle economische omstandigheden, veel te bereiken valt. Een prachtig bewijs dat er voor melk-veehouderij in Nederland altijd kansen zullen blijven. Deze ondernemers, die zich weten aan te passen aan verande-rende omstandigheden, laten zien dat er geld te verdienen blijft.

2 2

Sturen op saldois een must

om doorte groeien

Samen met De Heus

zoeken wij constant naar

verbetering van prestaties

Als boerenzoon voelt Nico Woudenberg zich thuis op het erf van de melkveehouder. Na vele jaren als specialist en daarna als verkoopleider bij De Heus te hebben gewerkt is Nico per 1 januari Sectormanager Rundvee geworden. Door zijn ervaringen en persoonlijke kennis weet hij precies wat er speelt bij de melkveehouder én bij de specialist. Zoals u in dit artikel kunt zien blijft Nico zelf, ook in de toekomst, nadrukkelijk bij de praktijk betrokken.

Sectormanager uit de praktijk

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

2 4 2 5

Mycotoxine-arm voer voor topproductie

Wat is de impact van mycotoxines? Mycotoxines zijn altijd in het voer te vinden en de vraag is wat de invloed daarvan is op de productieresultaten.

Bedenk wel, ook úw boterham bevat mycotoxinen!

Mycotoxinen, een onderschat probleem?

De belangstelling voor mycotoxinen in voer is al eeuwen oud. Vooral in sommige werelddelen zij n de problemen de laatste decennia groot. Maar welke mycotoxinen zij n er eigenlij k en zij n ze schadelij k? Kun je ze eenvoudig aantonen?

Wat zijn mycotoxinen?Mycotoxinen zij n door schimmels geprodu-ceerde stoffen die schadelij k zij n voor de gezondheid van mens en dier. Ze komen wereldwij d voor in maïs, granen, soja en andere landbouwproducten. Mycotoxinen zij n er altij d al geweest in de natuur. De Romeinen beschreven al de giftige werking van ‘moederkoren’ dat vaak samengaat met het gebruik van rogge. Moederkoren veroorzaakt afsterven van vingers en tenen.

In de middeleeuwen werden soms heledorpsgemeenschappen getroffen via be-smet brood. Ook andere schimmeltoxinen hebben de aandacht vanuit de volks-gezondheid. Door intensieve controle blij ven problemen hiermee gelukkig uit.

Bij het varken heeft een beperkt aantal schimmeltoxinen de aandacht. Het gaat om DON (Deoxynivalenol), het T2-toxine en zealarenon (ZEA), gevormd door

verschillende Fusarium-schimmels. Van deze schimmels is de laatste jaren een type in opkomst dat soms verantwoor-delij k is voor hogere gehalten myco-toxinen dan we gewend waren. Extra aandacht is dus vereist. Schimmeltoxines kunnen gevormd worden tij dens de teelt van landbouwgewassen, maar ook tij dens de opslag. Voor de diverse toxines zij n, op basis van wetenschap-pelij ke studies, maximum normen voor veevoer vastgesteld. Door deze borging komt mengvoer met te hoge gehaltes mycotoxinen niet of nauwe-lij ks voor. Toch kun je je afvragen wat de invloed is op een fokzeug die worp na worp top moet presteren om 35 biggen per zeug per jaar te kunnen

afl everen. Om die topresultaten te re-aliseren zal de ondernemer op alle facetten van de bedrij fsvoering de lat op het hoogste niveau dienen te leggen. Dat geldt zeker ook voor de juiste voeding. Ook in de topsport zien we dat: een wielrenner die dagelij ks een etappe in de Tour de France rij dt zal een meer uitgebalanceerde voeding gebruiken dan u en ik. Om mycotoxi-nen in voer te neutraliseren zij n diverse mycotoxinenremmers in de handel. Omdat de werking hiervan, afhankelij k van het toxine, wisselend is heeft het de voorkeur zo veel mogelij k ’schone’ grondstoffen te gebruiken.

Kenmerken belangrijkste mycotoxinenMycotoxinen kunnen theoretisch verant-woordelij k zij n voor zeer uiteenlopende ziektebeelden in de varkenshouderij . Dat betekent dat ze in kunnen grij pen op veel van de dagelij ks voorkomende problemen. Er is echter nog veel onbekendheid over de werkelij ke invloed op de technische resulta-ten. We verwachten op de best presterende bedrij ven relatief de grootste invloeden. Ook in voedsel voor de mens zij n veel soor-ten mycotoxinen aanwezig die op een laag niveau geen problemen veroorzaken. Het gaat er in feite om de hoeveelheid in onze veevoeders te beheersen.

Godfried GroenlandDierenarts Sector [email protected]

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

2 6 2 7

Binnen de agrosector kennen we veel vakbekwame veehouders, die weten hoe ze hun dieren zo goed en optimaal mogelijk kunnen laten produceren. Vakmanschap is hierbij een noodzakelijke randvoorwaarde. Maar met het oog op het streven naar continuïteit richting toekomst wordt ondernemerschap steeds belangrijker. Voort-durend de blik gericht op het benutten van nieuwe mogelijkheden en het zoeken naar meer toegevoegde waarde. Het ondernemerschap moet echter wel passen in de context waarin deze plaatsvindt. De kritische samenleving kijkt nadrukkelijk met de sector mee. Binnen deze samenleving moet je het recht verwerven om ook in de toekomst te kunnen blijven ondernemen binnen de veehouderij, de zogenaamde ‘licence to produce’

Vanuit het ondernemerschap is de wereld rondom ons dagelijkse portie voedsel en dierlijke eiwitten enorm in beweging. Het streven naar een efficiëntere omzetting van plantaardige eiwitten naar dierlijke eiwitten, hoeft niet in strijd te zijn met dieren-welzijn en het streven naar meer duurzaamheid. Maar de samenleving kijkt hier vaak anders tegenaan.

Daar waar de agrosector vanuit haar ondernemerschap een enorme vernieuwings-drang kent, lijkt het er namelijk op dat de samenleving steeds verder van de agrosector komt af te staan. De beeldvorming in de samenleving blijft hangen in een nostal-gisch verleden. Kinderen van basisscholen weten vaak niet meer dat melk van een koe komt en vlees niet gemaakt wordt in een vleesfabriek. Ouders willen het beste voor hun kinderen, maar zijn niet in staat om de relevantie van innovatie en ver-nieuwing binnen de agrosector aan hun kinderen door te geven.

Gelet op het bovenstaande mag het ondernemerschap niet ophouden met het zoeken naar innovatie binnen de productieketen. Een open blik naar de samenleving om ‘licence to produce’ te behouden, is daarom minstens zo noodzakelijk. Dat geldt niet alleen voor veehouders, maar zeker ook voor ons als diervoederbedrijf. Als onder-nemersgericht bedrijf zijn wij ook voortdurend op zoek naar nieuwe mogelijkheden en kansen. Uw wensen en drijfveren proberen wij hierin centraal te stellen. Ook wij moeten onze ‘licence to produce’ richting toekomst veilig stellen. Kortom, we hebben een gemeenschappelijk doel, dat we alleen in constructieve samenwerking met elkaar kunnen realiseren.

Ad Loos, Algemeen Directeur, [email protected]

Het veilig stellen van onze ‘licence to produce’

De belangrij kste kenmerken van een aantal mycotoxinen:

DON: Deoxynivalenol wordt door de lever omgezet in een onschadelij k product, maar bij onvoldoende afbraak bereikt het de her-senen. Het gevolg daarvan is een remming van de voeropname. Varkens die een te hoge dosis opnemen worden misselij k en kunnen gaan braken. Uit nieuw onderzoek blij kt dat ook de darmintegriteit kan worden aangetast. DON kan de weerstand van het dier tegen ziekten verminderen. DON kan gemeten worden in het bloed.

T2-toxine: Dit toxine wordt volledig in de lever omgezet in andere producten en is daarom in het bloed moeilij k terug te vinden. Het is een toxine dat ontsteking veroorzaakt op de huid, maar ook in de maag irritatie kan veroorzaken.

ZEA: Zealarenon is een mycotoxine met een oestrogene werking. Het belang ervan ligt vooral op het gebied van de vrucht-baarheid. Met name bij opfokgelten, maar ook bij zeugen, wil je geen hoge gehalten in

het voer. ZEA wordt door de lever van het varken omgezet in een toxine dat nog veel schadelij ker is, namelij k alfa-zealarenon.

Deze stof heeft een bij na 100 maal sterkere oestrogene werking dan de oorspronkelij ke stof. Bij pluimvee en rundvee gebeurt deze omzetting niet. ZEA en ook alfa-zealarenon kun je meten in het bloed. Verschij nselen

van ZEA kunnen zij n: rode klingetjes bij pasgeboren biggen en verminderde vrucht-baarheid bij gelten (zie grafi ek).

Mycotoxine de oorzaak Onderzoek naar mycotoxinen is mogelij k in voermonsters maar ook in bloed. Meestal wordt het onderzoek uitgevoerd naar een zeer beperkt aantal bekende mycotoxinen. Daarbij zij n verschillende laboratorium-methodieken mogelij k die gebruik maken van verschillende technieken en daardoor verschillende uitslagen kunnen geven. We weten inmiddels dat de bekende mycotoxi-nen verschillende chemische vormen kun-nen hebben en dat niet alle vormen op het lab aangetoond worden. Verder weten we dat er bij na altij d combinaties van mycotoxi-nen voorkomen die, hoewel elk beneden de limiet blij ft, toch gezamenlij k problemen kunnen veroorzaken. Eén en ander maakt het interpreteren van uitslagen er niet ge-makkelij ker op. Een geheel nieuwe techniek (LC-MS/MS) is in staat om 380 verschillen-de mycotoxinen in één keer te bepalen. Ook de verschillende chemische vormen komen daarbij in beeld. De techniek staat echter nog in de kinderschoenen en het interpreteren van de uitslag voor de praktij k is eigenlij k nog niet goed mogelij k.

Uitbannen van mycotoxinen

is geen doel op zich. Ook uw

boterham bevat sporen

van mycotoxinen

Om mycotoxinen zoals zealarenon in voeders tijdens de opfok van gelten op een zo laag mogelijk niveau te houden is De Heus onlangs overgeschakeld op het gebruik van geschoonde granen voor het opfokvoer en zijn we met praktijktesten voor het zeugenvoer bezig. De granen worden nu op dezelfde manier behandeld als de granen voor de premium biggenvoeders uit de gespecialiseerde fabriek in Andel. Door het schonen kan de mycotoxinenbelas-ting aanzienlijk verminderd worden.

Geschoond graan

26

Gehalte zealarenon in voer en het aantal vroege follikels bij geiten

90 > 200

160

120

ZEA (µg/kg voer)Het aantal antrale (vroeg stadium) follikels is het hoogst bij de laagste zealarenon belasting in het voer.

Aan

tal f

ollik

els

140

180

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

2 8

Export Diervoeders wereldwijd

U kunt medewerkers van De Heus overal ter wereld tegen komen. Ze reizen door de binnenlanden van Afrika, onderhandelen met sjeiks of werken samen

met Russische managers. Wim Bolder geeft als Manager Export leiding aan deze mensen met een avontuurlijke baan.

Wim BolderManager [email protected]

2 9

IN DE SCHIJNWERPER

Nederland is agrarisch gezien een top-land in de wereld. Het is echter een misverstand te denken dat ze het elders altij d minder goed doen. Er zij n streken in Azië of Zuid-Amerika waar minstens zo goed geboerd wordt als bij ons. In Saoedi-Arabië bij voorbeeld zij n zeer grote pluimveebedrij ven, veel groter dan wij kennen, die technisch van een hoog niveau zij n en meestal volledig geïntegreerd (broederij , parent-stock, moederdieren maar ook slachterij ). De specialisten van de internationale afdeling van De Heus geven ook op

deze bedrij ven advies, net als op hon-derden veebedrij ven in meer dan zestig landen.

Allerlei culturen“Wij komen op veel plaatsen en we doen ook zaken met mensen uit aller-lei culturen”, vertelt Manager Export Wim Bolder. “Het belangrij kste is dat wij een goede relatie opbouwen, zodat we elkaar gaan vertrouwen. Wij houden rekening met hun manier van werken en denken. Wij trekken veel met deze mensen op en ja, wij eten vaak met hen mee en meestal heel erg smakelij k moet ik zeggen.” Dan zegt hij geksche-rend: “Soms is het minder duidelij k wat je aan het eten bent. Dan zeg ik, ik eet alles, maar je moet me niet vertellen wat het is.” Op het visitekaartje van

Wim staat Koudij s. Een groot deel van de export vanuit Nederland gebeurt van oudsher onder deze merknaam, vernoemd naar de familie Koudij s uit Barneveld. In 1998 nam De Heus Koudij s over. Het bedrij f was al van-af de jaren zestig actief met export. “De Heus heeft steeds de naam Koudij s gehandhaafd gezien de sterke positie die deze naam heeft”, schetst Wim de historie. “De export vindt, met uitzon-dering van het Midden-Oosten en de Afrikaanse continenten, ook plaats onder de naam De Heus. In het Midden-Oosten en de Afrikaanse continenten hanteren we de naam Koudij s. De omzet van de export-afdeling wordt met name gevormd door de verkoop van concentraten en premixen.”

Lees verder op pagina 32

Vooruit! 1, 2015

3 0 3 1

IN DE SCHIJNWERPER

Export diervoederswereldwijdExport diervoeders

PolenMidden-Europa38 miljoen inwonersHoofdstad WarschauVeehouderijland in opkomstEerste exportland (vanaf 1992) waar De Heus zich vestigde (1999)Momenteel tweede thuisland qua productie voor De Heus

ChiliZuid-Amerika17 miljoen inwonersHoofdstad SantiagoExport van varkensspecialiteiten en premixen

onder begeleiding van de lokale Zuid Amerikaanse

export manager.

RuslandOost-Europa/AziëGrootste land van de wereld142 miljoen inwonersHoofdstad MoskouVanuit de Export in de 80-er jaren nu

geheel voorzien van eigen productie-

locaties. Produceren hoofdzakelijk

pluimvee- en varkenspremixen voor

de lokale markt. Vanuit Rusland geen

export naar andere landen en vanuit

Nederland evenmin export naar Rusland

JemenAzië27 miljoen inwonersHoofdstad Sanaa24 miljoen inwonersVanaf 1970 exportland voor Koudijs, 100% pluimvee gericht

Wordt vanwege onstabiele situatie in het land momenteel

niet bereisd

IvoorkustWest Afrika Hoofdstad Yamoussoukro23 miljoen inwonersGrotendeels afzetgebied voor pluimvee (95%)

aangevuld met konijnen- en varkensconcentraten

IJslandWest-EuropaHoofdstad Reykjavik315.000 inwonersAfzetgebied 100% gericht op rundvee

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

BangladeshZuid Azië Hoofdstad Dhaka164 miljoen inwonersExport van pluimvee-premixen

TaiwanOost Azië Hoofdstad Taipei24 miljoen inwonersExport van varkens-premixen

Neem een kijkje in de wereld van De Heus op www.deheus.com

Legenda Exportland Koudijs Land met De Heus vestiging

3 2 3 3

Actie merrie- en veulenbrok Besterly

Tot en met 31 mei is er een speciale actie van ons paardenvoer Besterly. Bestel 5 zakken Reprodic merriebrok en ontvang gratis

1 zak Futuric veulenbrok. Kijk ook op de volledig vernieuwde website www.besterly.nl voor meer informatie.

+1.000 KGMELK? De Heus introduceert de rundveebrok Booster. Een brok die u kan helpen in uw doelstel-ling om 1.000 kg meer melk per koe te produ-ceren. Vraag uw rund-veespecialist naar de eigenschappen en in-zetbaarheid van deze brok!

TOPEMPLOYERDE HEUSIn februari 2015 is De Heus door het

vooraanstaande Top Employers Institute

gecertifi ceerd als top werkgever. “Daar zijn wij trots op want hier-mee scharen we ons tot een select gezel-schap van toonaan-

gevende werkgevers”, zegt Isolde Eleveld, Corporate Director Human Resources van De Heus. Meer

informatie over werken bij De Heus? Kijk op

www.werkenbijdeheus.nl.

Brokjes

De Heus ontwikkelt zich snel als leverancier van visvoer. De visteelt is wereldwijd groeiende en De Heus wil ook op die markt een belangrijke speler zijn. Het visvoer wordt geproduceerd door de fabriek van De Heus in Vietnam en wordt gebruikt voor de teelt van tilapia en meerval in met name Afrika.

De groeimarkt vis

Springplank eigen fabriekDe export biedt een uitstekende gelegen-heid om nader kennis te maken met een land en de behoefte. Op die manierkan het ook een verkenning zij n met be-trekking tot de verdere groei van De Heus door bij voorbeeld lokaal te gaan pro-duceren. Nu al heeft De Heus in on-

geveer tien landen een eigen vestiging waaronder Polen, Vietnam en Brazilië. In de meeste landen ging steeds de export van premixen vooraf aan de vestiging. “We zitten voornamelij k in pluimvee”, vertelt Wim. “Dat is histo-risch gegroeid. Een van de eerste ge-bieden waar naar geëxporteerd werd was het Midden Oosten. Om meerdere redenen ligt daar de focus op pluimvee en worden runderen veelal extensief gehouden. We exporteren aanvullende voeders en premixen, bij na altij d zak-goed van 20 tot 50 kilo verpakking. Maar het gaat de mensen in die landen niet alleen om het voer, zij zij n vooral geïnteresseerd in onze kennis. Dit doen we in een vorm van een concept vanvoer en advies. Wij begeleiden bedrij venmet het behalen van betere resulta-ten, net als onze specialisten hier in Nederland dat doen. Het doel is dat de veehouders zich verder ontwikkelen en betere resultaten behalen. Ze moeten meer vertrouwen hebben in hun eigen kunnen en de lokale voedselvoorzie-ning effi ciënter kunnen laten verlopen. Hier is in veel landen nog een lange weg te bewandelen.”

De Heus / Koudij s onderscheidt zich in positieve zin van de concurrentie door-dat de specialisten intensiever ‘lokaal’ contact contact hebben met de klan-ten en meer begeleiding bieden. De concurrentie komt in veel gevallen overigens ook uit Nederland. De aanpak van De Heus is trouwens wel zeer suc-cesvol ondanks de verscheidenheid aan omstandigheden in de diverse landen. Het niveau van de mensen die begeleid worden loopt zeer uiteen. De

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

IN DE SCHIJNWERPER

Export diervoederswereldwijd

medewerkers van De Heus begeleiden mensen van plaatselij ke veevoer-bedrij ven, de universitair geschoolde managers van toplocaties en ook vee-houders met een klein bedrij fje.

Nauwe samenwerkingDe specialisten van De Heus werken in het buitenland nauw met elkaar samen. “Meestal is iemand alleen op stap, maar als er lokaal seminars of workshops worden gehouden kan dat ook met meerdere zij n. Hetzelfde geldt als er een beurs wordt gehouden. Zelf ben ik een groot deel van mij n reizen met iemand anders op pad”, licht Wim toe. “Het is van belang dat een klant zich betrokken voelt bij het bedrij f en dus meerdere mensen kent van ons. In de meeste landen kennen ze dus meerdere export managers / specialis-ten. Het gaat er om dat we als team een klant goed kunnen bedienen”. Helaas is het in vele delen van de wereld niet altij d even rustig vanwege politieke beweegredenen of interne opstanden c.q. confl icten. “Dan worden deze landen tij delij k gemeden tot dat het weer veilig reizen is”, zegt Wim.

Wereldwijde kennisHoewel de omstandigheden sterk ver-schillen leert De Heus van veehouders, dierenartsen en veevoerleveranciers el-ders in de wereld. Met name op het gebied van de grondstoffen passen zij methoden toe die in Nederland nog niet bekend zij n. Naarmate de contacten intensiever zij n en het kennisniveau toeneemt zij n zal er ook meer kennis be-schikbaar komen voor de Nederlandse veehouderij .

Er is nog veel werk te verzetten in het veranderen van misvattingen van con-sumenten over het eten van eieren. “Nog steeds denken mensen dat eieren slecht zij n voor de gezondheid van-wege cholesterol en dat je per week maximaal twee eieren mag eten. Dat

is een hardnekkig fabeltje. De oudste inwoonster van Nederland vertelde dat elke dag een gekookt eitje haar geheim was om gezond oud te worden”, zegt Alex Janssen, verkoopleider bij Vepymo Nederland en sinds 1 september 2014 de nieuwe voorzitter van Blij met een Ei. “Wij willen de ei-consumptie stimu-leren door te benadrukken dat eieren gezond zij n en veel goede voedings-stoffen bevatten. Zoals hoogwaar-dige eiwitten, onverzadigde vetzuren, vitaminen en mineralen. Gemiddeld is

Promotie van het Nederlandse ei is belangrijk voor de gehele eiersector. Stichting Blij met een Ei en mmmEggies trekken de kar. Pluimveehouders en betrokken bedrijven in de periferie kunnen trots zijn op de sector en zelf een steentje bijdragen aan eipromotie.

3 5

Draag de trotsover uw eigensector ook uit

John AchterstraatSectorhoofd [email protected]

Vooruit! 1, 2015

3 6

doet aan de RTRS-criteria voor haar leg-pluimveevoeders voor de Nederlandse markt. Ook heeft de pluimveesector de laagste footprint, omdat kippen een la-gere voerconversie hebben in vergelij king met rundvee of varkens. Kippen zetten voer erg effi ciënt om in vlees of eieren.

Sector zelf aan zetStichting Blij met een Ei telt ongeveer 150 leden, maar als het aan Janssen ligt, gaan dat er snel meer worden. “De vogelgriep heeft de start van de leden-werfactie doorkruist, maar nu gaan we weer vol gas vooruit.” Sinds het weg-vallen van het Productschap Pluimvee en Eieren is het ook hard nodig om als sector fi nanciële middelen te genereren voor promotie. Het lidmaatschap kost 200 euro per jaar. Janssen vindt dat leghennenhouders en andere sector-genoten zelf aan zet zij n om de eigen sector en de ei-consumptie te promo-ten. “We hebben allemaal belang bij een goed imago van het Nederlandse ei en verhoging van de ei-consumptie. Bovendien is een deel van de PPE-heffi ngen vervallen.” De Heus doet ook een duit in het zakje en sponsort Blij met een Ei.

3 7

de Nederlandse consumptie jaarlij ks 195 eieren per persoon. We streven naar een stij ging van vij f eieren per per-soon per jaar. Daarnaast ligt de nadruk in de communicatie richting consumen-ten op gemak, lekker en goedkoop. Eieren zij n een relatief goedkope eiwit-bron in vergelij king met vlees en tevens bevatten eieren ij zer. “Daarmee kunnen we ook inspelen op de trend waar-bij mensen niet meer elke dag vlees

ten ons ook sterk op de jeugd, want het is belangrij k dat kinderen opgroei-en met het feit dat eieren gezond en lekker zij n en niet met het fabeltje over cholesterol.”

mmmEggies gebruiken social mediaRianne Bens is één van de vij f pluimvee-houdsters die in mei 2014 zij n begon-nen met mmmEggies. Inmiddels zij n er achttien mmmEggies. “Wij richten ons voor 100 procent op de consument en promoten het Nederlandse ei, de con-sumptie en de legpluimveesector”, zegt Bens, die samen met de andere pluim-veehoudsters consumenten benaderen via social media. De mmmEggies trok-ken via Twitter ook de aandacht van staatssecretaris Sharon Dij ksma die hen uitnodigde voor een gesprek. Dat leverde veel publiciteit op en aandacht voor mmmEggies en de eiersector. Op 16 januari 2015 presenteerden de mmmEggies een heerlij k ontbij t met eieren op de Agrarische Hogeschool in Dronten. De aanleiding waren presentaties van studenten over de positionering van het Nederlandse ei

onder de noemer ‘Hollandsch Glorie’. Zij kwamen met frisse ideeën om op creatieve wij ze eieren te promoten. Het Voedingscentrum communiceert onder andere ‘het is een fabel dat elke dag een ei eten gezond is’ en stelt dat het eten van drie eieren per week past in een gevarieerde voeding. Uit weten-schappelij k onderzoek blij kt dat choles-terol uit eieren niet of nauwelij ks van invloed is op cholesterolwaarden in het bloed en dat er geen sterk verband is met het risico op hart- en vaatziekten. Onder het motto ‘an egg a day keeps the doctor away’ moeten wij vanuit de sector meer de gezonde eigen-schappen van eieren benadrukken en bij voorbeeld zorgen dat eieren op de Schij f van Vij f komen.

Hoge kwaliteit eierenConsumenten associëren eieren vaak ook met salmonella en dioxine. Duitsers reageren direct op schandalen door minder eieren te eten. Dat werkt nega-tief op de eierprij zen. “Voor een goed imago moeten wij zorgen voor een onberispelij ke kwaliteit van eieren”, zegt John Achterstraat, Sectorhoofd Legpluimvee van De Heus. “In de be-heersing van salmonella en campylo-bacter zij n al grote stappen gezet, maar we communiceren dat nog te weinig in dagbladen of andere consumentenbla-den. Hetzelfde geldt voor inspanningen die de sector doet om te zorgen voor een goede schaalkwaliteit en minder tweede soort eieren.” De strenge maatregelen om de vogelpest in te dammen is daar ook een voorbeeld van. Daarnaast gebruikt De Heus als eerste diervoederleverancier 100 procent verantwoorde soja die vol-

De mmmEggies werken nauw samen met de Stichting Blij met een Ei. Zo hebben ze onlangs samen op de Nationale Onderwijs Beurs gestaan om het lespakket van de Stichting Blij met een Ei te promoten en het eerlijke verhaal van het ei te vertellen. De mmmEggies zijn tevens gesprekspartner van de politiek, overheid en belangen-behartigers. “Wij zijn altijd op zoek naar nieuwe enthousiaste vrouwelijke pluimveehoudsters die zich bij de mmmEggies wil-len aansluiten en deel willen uitmaken van een werkgroep. Zo hebben we onder andere de werkgroep voeding en consu-menten/bladen.”

Wilt u meer weten over de mmmEggies kijk dan op www.mmmeggies.nl, www.facebook.com/mmmeggies of volg ze op twitter @mmmEggies.

Eieren bevatten veel

gezonde voedings-

stoffen

Kippen produceren

erg effi ciënten hebben een

lage footprint

Draag de trotsover uw eigensector ook uit

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

eten en zoeken naar een alternatief”, meent Janssen. Stichting Blij met een Ei is een initiatief van Limburgse leg-pluimveehouders, dat begon in 1997. De stichting geeft voorlichting over de legpluimveehouderij in Nederland en stimuleert de dialoog tussen producent en consument. “Ons doel is bevorde-ring van een duurzame en economisch sterke legpluimveesector op basis van wensen uit de maatschappij . We rich-

3 8 3 9

knor-tok-boeVerven maar!

Eieren verven hoort bij Pasen! Natuurlij k kun je kant-en-klare verf gebruiken,

maar met spinazie of rode bietjes lukt het ook. Zo werkt het:

• Leg de witte eieren op de bodem van de pan en doe er water bij zodat ze onder

water liggen. Voeg een theelepel azij n toe, dit maakt de kleur sterker.

• Nu is het tij d om een kleurstof toe te voegen: bietjes kleuren de eieren rozerood,

spinazieblaadjes maken ze groen, bosbessen blauw en koffi edrab bruin. Voor licht

oranje of gele eieren gebruik je sinaasappelschil of geelwortel.

• Laat de eieren een kwartier koken. Als de eieren nog niet genoeg gekleurd zij n,

laat je ze nog een nacht ondergedompeld in de koelkast staan. Klaar!

Wil jij deze leuke dvd over Calimero winnen? Beantwoord deze vraag: welke vogel legt het kleinste ei?

Stuur je antwoord naar: Vooruit! Postbus 396, 6710 BJ Ede. Mailen kan ook: [email protected]. Vergeet niet je naam, adres en leeftij d mee te sturen.

Het juiste antwoord op de vraag uit de vorige Vooruit! was oliekoek. San Smit, 7 jaar, uit Katlij k (Fr.) wint ‘Het lekkerste Kinderbakboek’. Veel plezier ermee!

knor-tok-boeknor-tok-boeknor-tok-boe

3 9

Wist je dat?Het kleinste ei ter wereld wordt gelegd door de kolibrie en slechts

0,25 gram weegt? Het grootste ei is van de struisvogel en weegt zo’n 2 kg.

Het zo’n 24 uur duurt bij een kip om een ei te maken?

Alle vogeleieren eetbaar zijn?

Kuikens een special tandje op hun snavel hebben om van binnenuit de eierschaal stuk te maken? Dit tandje valt na twee dagen af.

Je kunt zien aan het oorlelletje van de kip welk kleur ei ze gaat leggen? Een witte oorlel betekent witte eieren, een rode oorlel bruine eieren.

De lelletjes zit vlak onder de ogen.

HET MYSTERIE VAN DE PAASHAASWaar komt die paashaas toch vandaan? Er bestaan veel verschillende oude verhalen en mythes over, maar geleerden weten niet precies wat waar is. In elk geval heeft de paashaas niets te maken met het christelij ke paasfeest.

Eén ding is zeker: sinds 1825 is de paashaas bekend in Nederland. De eierleggende haas schenkt zij n gekleurde eieren aan kinderen die zich goed gedragen hebben. De eieren passen mooi bij het begin van de lente, want ze staan symbool voor nieuw leven. Wist je trouwens dat ze in Duitsland behalve een paashaas ook een paashaan, paasvos en zelfs een paaskoekoek kennen? Vreemd hoor!

...naar het ei!

ermee!

Doe mee en

win!

Kuikens een special tandje op hun snavel hebben om van binnenuit de Kuikens een special tandje op hun snavel hebben om van binnenuit de

Zoek de weg...

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

Vrolijk gekleurde eieren

WIN…

4 0 4 1

Opbrengsten kwaliteit

ruwvoer gaan hand in hand

De waarde van ruwvoer op een melkveebedrijfmet 70 melkkoeien en bijbehorend jongvee

is € 80.000,- tot € 110.000,-. De waarde van ruwvoer en de kosten in een rantsoen worden

vaak onderschat.

Een melkgevende koe neemt onge-veer 21 kilo drogestof per dag op, waarvan 15 à 16 kilo drogestof uit ruw-voer en 5 à 6 kilo drogestof uit kracht-

voer. De kosten van het rantsoen van ruwvoer (€ 0,15 per kilo drogestof) en krachtvoer (€ 0,27 per kilo) zij n dan respectievelij k € 2,35 voor ruwvoer en € 1,65 voor krachtvoer per koe per dag. Daarom is het belangrij k te weten wat de kosten per kilogram drogestof van ruwvoer zij n op het bedrij f en door welke factoren deze worden bepaald.

René KnookProductmanager [email protected]

IN DE SCHIJNWERPER

Vooruit! 1, 2015

4 2 4 3

20, 40 en 10 procent bepalen. De kosten voor snijmaïs zijn € 0,14 per kilo droge-stof. Hiervan komt 45 procent van de kostprijs voor rekening van grond en de kosten voor bemesting, voederwinning en overige kosten zijn respectievelijk 5, 25 en 25 procent. De kosten voor grond geeft de grootste variatie in de kostprijs. Deze factoren zijn in beperkte mate te wijzigen of te beïnvloeden door u als ondernemer.

Invloed van gewasopbrengstDe gewasopbrengst per hectare is een belangrijke factor waar u als ondernemer wél invloed op heeft. De gemiddelde drogestofopbrengst van gras en maïs in Nederland is respectievelijk 8,8 en 14,8 ton drogestof per hectare (CBS, 2014). In figuur 1 wordt duidelijk hoe de kostprijs van kuilgras en snijmaïs

wijzigt bij 20 procent meer of minder kilogrammen drogestofopbrengst per hectare. Het kostprijsverschil van kuil-gras is dan een factor 1,5 en bij een lage hectareopbrengst (-20%) € 0,23 per kilo drogestof. Bij een hoge hec-tareopbrengst is dit € 0,15 per kilo drogestof. Voor snijmaïs is het verschil (gewasopbrengst -20% versus +20%) € 0,18 minus € 0,12 = € 0,06 per kilo drogestof.

Een lage of hoge gewasopbrengst ver-taalt zich in een rantsoen (70% graskuil en 30% snijmaïs) tot ruwvoerkosten van € 3,35 of € 2,20 per koe per dag. Per jaar een verschil van € 30.000,- op een bedrijf met 70 melkkoeien.

Hogere opbrengstDe volgende praktische tips leiden tot een hogere gewasopbrengst per hectare:

1. uitgebreid grondonderzoek geeft in-zicht in status van de grond;2. voer een reparatiebemesting met kalk uit als pH van de grond lager is dan 5;

3. een drijfmestmonster is noodzakelijk voor een juist bemestingsadvies;4. houd rekening met verschil in gehalten van drijfmest van jongvee en melk- koeien;5. GrasPlus (met onder andere zwavel) bemesten voor een hogere gewas- opbrengst en een betere ruw eiwit kwaliteit;6. maak een bemestingsplan op per-

BedrijfsspecifiekekostprijsberekeningDe kosten van aangekocht voer zijn transparant en staan helder op het netvlies. Aangekochte voedermiddelen zoals krachtvoeders, bijproducten en ruwvoeders worden afgerekend per kilogram of kilogram drogestof tegen de aankoopprijs. Bij eigen geteeld ruwvoer ligt hier een bedrijfsspecifieke kostprijs-berekening aan ten grondslag. Deze kostprijsberekening is afhankelijk van de kosten voor grond, bemesting, voeder- winning en overige kosten. De hectare toeslagen worden hierop nog in min-dering gebracht. Gemiddeld komen de kosten voor kuilgras op € 0,18 per kilo drogestof. Ongeveer 30% van deze kostprijs wordt bepaald door de kosten van grond, terwijl bemesting, voeder-winning en overige kosten, respectievelijk

ceelsniveau en maak onderscheid tussen maaien en weiden;7. gebruik Bonsilage Plus en Bonsilage Maïs bij inkuilen; bereik een hogere voederwaarde door snellere conser-vering en vermijdt energieverlies door broei bij uitkuilen (verwijzing naar voordeel berekening; rendement 1:5).

Kwantitatief meer en kwalitatief beter

ruwvoer bespaart veel kosten, is gun- stig voor de KringloopWijzer en ver- hoogt de rantsoenefficiëntie. Deze aspecten worden steeds belangrijker en bepalen voor een groot deel het uiteindelijke bedrijfs- resultaat. De specialisten en handelaren van De Heus helpen u hiermee graag vooruit!

+20%

Figuur 1: Kostprijs ruwvoer bij hoge, gemiddelde en lage gewasopbrengst per hectare

gem -20%

0,25

0,2

0,15

0,1

0,05

0

Gewasopbrengst

SnijmaïsKuilgras

Kos

tprij

s ru

wvo

er in

€ p

er k

g dr

oges

tof

Vooruit! 1, 2015

Binnenkort ontvangt u de Actueel met daarin interessante artikelen over voer-

efficiëntie en ons nieuwe weide-assortiment.

AFZET VAN VLEESKUIKENS OP MAATDe afdeling Kuikenplanning van De Heus levert maat-werk in de afzet van vleeskuikens. Dat levert zowel voor u als pluimveehouder als voor de slachterij voordelen en gemak op. U kunt zich volledig concentreren op uw bedrijfsvoering, de slachterij kan zich concentreren op hun bedrijfsvoering inclusief de verkoop van vlees.

Ad RomboutsHoofd [email protected]

MAATWERK

De Heus werkt samen met een tien-tal slachterij en die gezamenlij k zestien slachtlocaties hebben. Door goed te

plannen kan De Heus zowel voor de pluimveehouder als voor de slachterij zorgen dat het maximale rendement gehaald wordt. Deze win-win situatie zorgt voor een sterke keten. Ook in de afzet van vleeskuikens stelt De Heus het belang van de pluimveesector en in het bij zonder de pluimveehouder voor-op. De afdeling Kuikenplanning bestaat

4 5Vooruit! 1, 2015

4 6

Dit betekent dat het dagelijks voor onze mensen puzzelen is om te zorgen dat het naar wens van iedereen goed geregeld is. De differentiatie in type vleeskuiken neemt toe door veranderende vraag van supermarktketens in Nederland en het buitenland. Er ontstaan nieuwe segmenten, zoals de traaggroeiende kip, ster kuikens, kuikens gevoerd met alleen plantaardig voer, verantwoorde RTRS-soja of 100 procent non-GMO-voer. De Heus heeft afzet gecreëerd voor alle concepten. Er zijn veel mogelijkheden waaruit de pluimveehouder kan kiezen en de concepten zijn met enige kleine aan- passingen flexibel in te zetten. In het artikel over segmentatie van de vlees-kuikenmarkt in dit nummer van Vooruit! (zie pagina 16) kunt u meer lezen over de eisen van verschillende segmenten.

Vogelgriep: ook kuikenafzetDe samenwerking van De Heus met diverse slachterijen en broederijen biedt vleeskuikenhouders voordelen. Samen met ondersteuning van onze technische mensen kunnen we snel inspelen op de snel veranderende markt. In tijden van crisis, zoals met de uitbraken van vogelgriep, komt het nut van de Kuiken-planning wel zeer duidelijk naar voren. Nederland werd opgedeeld in vier com-partimenten. De Kuikenplanning van De Heus heeft goede dekking in alle compartimenten en alle omringende landen. In een crisissituatie is samen- werking met vaste relaties met diverse broederijen en slachterijen van essentieel belang voor de afzet van vleeskuikens en levering van eendagskuikens. Dit levert voordelen op voor de hele sector en zeker voor u als pluimveehouder.

al 25 jaar en draait succesvol. Deze afdeling bestaat uit drie personen: Mieke van Bracht (opzet planning), Erik van den Berg (weg- laadplanning) en Ad Rombouts (hoofd planning). Als een team verzorgen ze de volledige planning vanaf de opzet eendagskuikens tot de aflevering van de vleeskuikens aan de slachterij. “Wij hebben contacten met een groot aantal pluimveehouders en maken afspraken met broede- rijen en slachterijen in Nederland en België”, zegt Ad Rombouts, hoofd Kuikenplanning. De Heus speelt een belangrijke rol in de planning van de vleeskuikenproductie. We zijn een inter-mediair voor alle partijen in de markt en door de vele contacten zijn we flexibel, dit is een groot voordeel voor de afzet-mogelijkheden. Er wordt strak gepland. Wat verkocht is, wordt opgezet, rekening houdende met feestdagen en wat de markt vraagt. Er worden geen over- schotten gecreëerd, dit is positief voor de prijsvorming van zowel levende kuikens als de prijs van het vlees.

Veel mogelijkhedenDoor de vele contacten die De Heus heeft met de slachterijen zijn er veel mogelijkheden ontstaan om iedere wens van de pluimveehouder te vervullen. De vraag van individuele slachterijen naar bepaalde gewichten is niet hetzelfde. De gezamenlijke slachterijen vragen vleeskuikens met een gewichtrange van 1.650 gram tot en met 3.000 gram. De slachtlocaties voor de verschillende gewichten liggen goed verdeeld over Nederland en Belgie. Dit geeft logis-tieke voordelen. Flexibiliteit staat op de planningsafdeling hoog in het vaandel.

Samenwerking met de

Kuikenplanning geeft

voordelen

Vleeskuikens onderweg van pluimveehouder naar slachterij

4 8

In veel gevallen dient u als veehouder te beschikken over een Natuurbescher-mingswetvergunning. Met de invoering

van de PAS verandert het kader waarbin-nen deze vergunningen worden afgege-ven. Het is raadzaam in te zoomen op het huidige en toekomstige kader en te anti-ciperen op de komende veranderingen.

NatuurbeschermingswetDe Natuurbeschermingswet (kortweg Nbw) schrij ft voor dat het verboden is zonder

vergunning activiteiten te verrichten die signifi cante negatieve effecten voor Natura 2000-gebieden kunnen veroorza-ken. Uw bedrij f stoot ammoniak uit en deze ammoniak slaat vervolgens neer als stikstofdepositie op deze gebieden. Uw bedrij f zal waarschij nlij k enig effect in de vorm van stikstofdepositie op de Natura 2000-gebieden hebben. Vergunningen

De PAS erinProgramma Aanpak Stikstof

4 9

Ad MolenaarSpecialist [email protected]

A D V I E S M I L I E U B O U W

(binnen het gebied). Door de daling van de stikstofdepositie op het gebied en verbetering van de draagkracht van de natuur, kunnen in en rond de Natura2000-gebieden weer economische acti-viteiten worden ontplooid, zonder dat hierbij negatieve effecten op de Natura 2000-gebieden optreden. Een win-win situatie dus.

Binnen de PAS geldt een verbod op extern salderen. Er is dan geen ruimte meer om ammoniak aan te kopen omnegatieve effecten op de Natura 2000-gebieden uit te sluiten. Binnen de PAS wordt dit overgelaten aan het reken-instrument AERIUS. In dit rekeninstru-ment zij n alle relevante bronnen die stik-stofdepositie veroorzaken opgenomen, ook die van buiten de landbouw.

OntwikkelruimteAan de PAS liggen voor de verschillende Natura 2000–gebieden gebiedsanalyses ten grondslag. Hierin zij n de diverse ge-biedsspecifi eke herstelmaatregelen en vrij te geven ontwikkelruimte opgeno-men. Voor alle Natura 2000-gebieden is in principe ontwikkelruimte beschikbaar. Middels provinciale beleidsregels kunnen de provincies aanvullende eisen stellen aan de uitgifte van deze ruimte. Te denken valt aan: een maximale groei per jaar, geen groeimogelij kheden voor piek-belasters en het stellen van een termij n waarbinnen een uitbreiding dient te zij n gerealiseerd. Deze aanvullende eisen moeten er aan bij dragen dat de ontwik-kelruimte niet in één keer of in een kort tij dsbestek wordt uitgegeven. Dit bete-kent dat de PAS niet voor elk bedrij f of elke situatie een oplossing biedt. De

PAS staat voor

Programma Aanpak Stikstof

Vooruit! 1, 2015Vooruit! 1, 2015

Binnenkort treedt de PAS in werking. De PAS wijzigt de Natuurbeschermingswet en haar uitwerking die deze wet in de praktijk voor uw bedrijf heeft aanzienlijk. Graag praten wij u bij over welke gevolgen de PAS voor uw bedrijf heeft.

worden alleen afgegeven indien is vast-gesteld dat uw bedrij f geen signifi cante negatieve effecten op de Natura 2000-gebieden veroorzaakt. Het bevoegd gezag over de Natura 2000-gebieden wordt gevormd door de verschillende provincies waarbinnen de Natura 2000-gebieden zij n gelegen. Bij de nieuwbouw van een stal krij gt u automatisch met de Nbw te maken.

Huidig kaderDe afgelopen jaren is de vergunningverle-ning in het kader van de Nbw door een veelvoud aan juridische procedures moeizaam verlopen, maar hierdoor wel uitgekristalliseerd. Groei is mogelij k door ammoniak van een stoppende veehou-derij aan te kopen, zogenoemde ‘externe saldering’, of door zelf verdergaande emissiearme stalsystemen toe te passen, zogenoemde ‘interne saldering’. Voor veel veehouders die met hun bedrij f inNatura 2000-gebied zij n gelegen, die weinig stoppende veehouders in de om-geving van hun bedrij f hebben of waarbij de keuze in verdergaande emissiearme stalsystemen in hun sector beperkt is, blij kt het in de praktij k echter moeilij k een Nbw-vergunning te verkrij gen. Dit geeft een hoop onzekerheid voor veehouders en betekent vaak ook een rem op hun bedrij fsontwikkeling.

Toekomstig kaderDe PAS probeert hier verandering in te brengen door economische ontwikkeling en bescherming van de natuur in de Natura 2000-gebieden samen te laten gaan. De aanpak bestaat uit bron-gerichte maatregelen (buiten het gebied) en gebiedsspecifi eke herstelmaatregelen

5 0

provincies Utrecht, Noord-Brabant en Limburg stellen momenteel extra eisen aan het emissiearm uitvoeren van nieuwe stallen (bovenop de eisen vanuit het Besluit huisvesting). Ook binnen de PAS staat het provincies vrij dit te doen.

ReferentieDe PAS hanteert als referentie het hoogst aantal feitelijk gehouden dieren in de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2014 binnen de grenzen van uw omgevingsvergunning voor de activi-teit milieu of melding Activiteitenbesluit. Dit betekent dat dit aantal dieren nooit hoger kan zijn dan u op grond van deze omgevingsvergunning of melding mocht houden. Voor zogenoemde interimmers (bedrijven die de laatste jaren zijn uitge- breid zonder Nbw-vergunning) biedt

deze referentie een oplossing. Wel kan de provincie ook voor deze groep vee-houderijen met aanvullend beleid komen. Als u over een Nbw-vergunning of een omgevingsvergunning voor de activiteit milieu met een provinciale Verklaring van Geen Bedenkingen (ook wel VVGB ge-noemd) voor het aspect natuur beschikt, dan geldt dit als referentie.

Binnen de PAS en AERIUS gaat het ver-volgens om de toename in stikstofdepo-

sitie ten opzichte van één van eerderge-noemde referenties. In dit kader zijn drie waarden belangrijk: een toename kleiner dan 0,05 mol N/ ha./ jr. (u hoeft niks te doen), een toename groter dan 0,05 en kleiner dan 1,00 mol N/ ha./ jr. (u kunt volstaan met een melding) en een toena-me groter dan 1,00 mol N/ ha./ jr. (u moet een vergunning aanvragen). De komende jaren zal de stikstofdepositie op de Natura 2000-gebieden worden gemonitord. De overheid zal hierbij een ‘hand aan de kraan’-principe hanteren. De waarde van 1,00 mol N/ ha./ jr. kan dan ook naar beneden worden bijgesteld, zodat een veehouder met uitbreidingsplannen eerder in het vergunningenspoor terecht komt.

Actie ondernemenU begrijpt dat de PAS voor een grote groep veehouderijbedrijven een oplossing

AERIUS is het

rekeninstrument van de PAS

biedt, maar voor een bepaalde groep veehouderijbedrijven waarschijnlijk ook niet. In de aanloop naar de invoering van de PAS, die medio 2015 staat gepland, is het raadzaam uw bedrijfspecifieke situatie in relatie tot de Nbw nader tegen het licht te houden. Wellicht is het aan te bevelen nog een Nbw-ver- gunning onder het huidige kader aan te vragen. Reden hiervoor is omdat u in de periode van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2014 minder dieren hield dan u volgens uw omgevingsvergunning voor milieu of melding Activiteitenbesluit kon houden. Dit nader tegen het licht houden kunnen wij voor u verzorgen door middel van een voor u op maat gemaak-te PAS-scan. Ook voor andere zaken zijn wij u uiteraard graag van dienst.

Vooruit! 1, 2015

5 1

Brokjes Vooruit! maart 2015 Vooruit! is het relatiemagazine van De Heus

Uitgever De Heus Voeders B.V.Redactieraad Patrick van Vugt, Godfried Groenland, Nico Woudenberg,

Augustine van Ree, Joost Belt, Kees Janssen en Jos AmsingRedactieadres Postbus 396 6710 BJ Ede, telefoon 0318-675 497

e-mail [email protected] K|R bv Dordrecht

Druk GVO drukkers & vormgevers B.V. Fotografie De Beeldkuil, Studio scherp & bewogen, Studio Seesing Fotografi e, Theo Tangelder Fotografi e

Copy Boerentaal, Bureau BenVooruit! wordt gedrukt

op FSC gecertificeerd houtvrij offset papier.

AANTREKKELIJ KEKALVERMELKACTIE Het Kaliber Jongvee Plan geeft uw kalf de beste start! Tot en met 15 mei is er een speciale actie rondom kalvermelk. Bestel 10 zakken kalvermelk en betaal er 9. Bij toepassing van de Fokkamel Kaliber bespaart u dan al € 45,-! Vraag uw specialist of kij k op www.de-heus.nl.

Gelezenop twitter:

Kijken met de vertegenwoordiger van @De_Heus_Voedershoe de koeien het doen.

#belangrijk #kanaltijdbeter#blijekoeien #kennisdelen

DE HEUS KOMT NAAR U TOE!

Onze fi losofi e is om u als veehouder

elke dag beter vooruit te kunnen

helpen; powering progress. Dat geldt

niet alleen voor onze specialisten,

maar voor iedereen bij De Heus.

Daarom is De Heus een project

gestart waarbij collega’s van aller-

lei afdelingen op bezoek gaan

bij veehouders. Zo leren we u echt

kennen en zijn we nog beter in staat

om het elke dag beter te doen!

Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, fax, overtypen, opslag in een geautomatiseerd gegevensbestand of anderszins, zonder voorafgaande schriftelij ke toestemming van De Heus Voeders. Indien bedoelde toestemming ontbreekt zal dit beschouwd worden als in een inbreuk op de auteursrechten van De Heus Voeders hetgeen zal leiden tot een vordering tot schadevergoeding.

Het Kaliber Jongvee Plan geeft uw kalf de beste start! Tot en met 15 mei is er een speciale actie rondom kalvermelk. Bestel 10 zakken kalvermelk en betaal er 9. Bij toepassing van de Fokkamel Kaliber bespaart u dan al € 45,-! Vraag uw specialist of kij k op www.de-heus.nl.

0 1

Vrijheid in de keten is een groot goed voor u als pluimvee houder. De Heus is zich daar als geen ander van bewust.

Onze inspanningen zij n er op gericht om u zoveel mogelij k te ondersteunen in de manier waarop ú uw bedrij f wilt runnen. Wij zij n er wanneer u ons nodig heeft, zichtbaar en onzichtbaar. Want in elke fase van de keten proberen wij uw belangen optimaal te behartigen, zodat u de BESTE RESULTATEN KUNT BEHALEN.

WWW.DE-HEUS.NL

Met onzepersoonlijke

ondersteuning

Haalde beste

resultaten