Auteursrecht en

de bibliotheek

Over uitlenen, digitaliseren,

ebooks en wat dit met

auteursrecht te maken heeft

Bibliotheek

Radboud Universiteit

Nijmegen

29-10-2014

Raymond Snijders

Eve

n v

oors

telle

n

Bijna 20 jaar in een onderwijsbibliotheek.

Windesheim Digitale content: voorzitter

SHB werkgroep Licenties

Auteursrechten Informatie

Punt Werkt met – en schrijft

over – ebooks, auteursrecht, sociale

media, bibliotheken,

licenties, Open Access en

onderwijs & ICT Vakblog.info

Wat d

oet e

en

bib

lioth

eek?

Toegankelijk maken van

informatie en

informatiebronnen.

Fysiek en online

En die bronnen bestaan

voornamelijk uit

auteursrechtelijk

beschermde werken

Bibliotheken en auteursrecht houden

zich beide bezig met verspreiden en

toegankelijk maken van kennis

De b

asis va

n d

e

Aute

ursw

et

Het auteursrecht is het

uitsluitend recht van den

maker van een werk van

letterkunde, wetenschap of

kunst, of van diens

rechtverkrijgenden, om dit

openbaar te maken en te

verveelvoudigen,

behoudens de beperkingen,

bij de wet gesteld.

(Artikel 1 Auteurswet)

Openbaar

make

n

Openbaar maken is

het verspreiden, delen, uploaden, vertonen, voordragen,

verhuren, uitlenen of

uitzenden van een

werk. Het dient voor een

(breed) publiek te zijn

dus je kunt niet iets

openbaar maken in je

huiskamer of in een

collegezaal.

Bibliotheken maken werken

openbaar terwijl dat het recht

van de auteursrechthebbende is.

Er is in beginsel toestemming

nodig van de rechthebbende om

dat te doen.

Voorw

aard

en e

n

licenti

es

De rechthebbende (auteur, uitgever, leverancier) kan voorwaarden stellen aan

de toestemming. En daarmee restricties meegeven m.b.t. gebruik

Licenties leggen de afspraken en voorwaarden vast en

een gebruiksrecht wordt

verleend aan de bibliotheek

Beperkin

gen o

p

het

aute

urse

rcht

De Auteurswet kent een

groot aantal beperkingen

op het auteursrecht uit

artikel 1.

Ze regelen wat mogelijk

is zonder dat er

toestemming nodig is

van een rechthebbende

“In de beperking toont zich eerst de

meester, en alleen de wet kan ons

vrijheid geven.”

(Johann Wolfgang von Goethe, Duits schrijver en

dichter 1749-1832)

Er zijn specifieke beperkingen op

het auteursrecht t.b.v.

bibliotheken.Het bibliotheekprivilege

Geen inbreuk op het auteursrecht als een

bibliotheek een beschermd werk uitleent;

Er moet wel een vergoeding betaald

worden aan de rechthebbende;

Onderwijsbibliotheken, KB en

blindenbibliotheek zijn de uitzondering

binnen de uitzondering;

Geldt echter alleen voor fysieke dragers.Leenrecht (artikel 15c)

Uitg

ezo

nderd

VOB vs Stichting Leenrecht

Uitlenen is wel openbaar

maken maar niet verveelvoudigen: uitputting

van distributierecht;Vraag aan EU HofvJ: is e-

lending uitlenen in de zin

van de leenrechtexceptie?

Consequenties?

Als een werk onderdeel uitmaakt van een

collectie [van een bibliotheek] dan mag dit op

‘terminals’ in de ruimtes beschikbaar gesteld

worden aan het publiek voor onderzoek of eigen

studie; Ulmer vs. Technische Universität Darmstadt;

EU HofvJ: Een uitgever kan niet verbieden dat

een bibliotheek een boek (digitaliseert en) on

site aanbiedt via een besloten netwerk. Met een

paar extra mits en maaren: geen printen of

opslaan op USB-stickToegang via besloten netwerk

(artikel 15h)

Uitg

ezo

nderd

Een kopie maken voor een bibliotheekarchief

mag mag alleen voor de restauratie van een

exemplaar, voor het voorkomen van verval

van het exemplaar van het werk, of om een

exemplaar van het werk raadpleegbaar te

houden als de technologie in onbruik raakt;

Daarbuiten is toestemming nodig;

EU HofvJ: uitspraak Ulmer/Darmstadt helpt;

Binnenkort nieuwe exceptie voor digitalisering

verweesde werken (artikel 16o en 16p)Preserveringskopie

(artikel 16n)

Uitg

ezo

nderd

En e

r ka

n n

og m

eer

bin

nen d

e w

et

Onderwijs-exceptieThuiskopie (voor je

gebruikers)Kopietjes van artikelen

ter aanvulling van voorgeschreven literatuur: reprorecht

Wat doe je als bibliotheek met ‘eigen’werken? : OA

Maar

de b

iblio

theek

heeft

geen v

rijb

rief

De wettelijke uitzonderingen voorzien niet in online

toegankelijk maken van digitale werken.

Onderhandelen over

voorwaarden, licenties

en auteursrechtenbeleid

zullen daarom een integraal onderdeel van een bibliotheek dienstverlening blijven.

Raymond SnijdersWindesheim

auteursrechten@windesheim.nl

http://www.vakblog.info

Bedankt voor de aandacht. Nog vragen?