Er zijn evenveel onderwerpen op zoek naar een schrijverals schrijvers op zoek naar een onderwerp

Karel Jonckheere

Ik geloof niet in schrijvers die gemakkelijk schrijvenJan Greshof

Ik ben schrijver omdat ik schrijf. Ik schrijf niet omdat ik schrijver ben.Susan Sontag

Auteur m.(-s) {Lat. auctor – augere, doen groeien, tot stand brengen}A. algm. hij die iets tot stand brengt, dader, bewerker, aanstichter. B. inz.1. Eig. opsteller, opstelster, schrijver, schrijfster. 2. metn. Werk van een auteur: klassieke –s lezen

“Auteur” in auteursrecht = maker van een auteurswerk = uitdrukking door de mens van een bepaald idee in een concrete en originele vormschrijver, illustrator, vertaler, bloemlezer, striptekenaar, componist, choreograaf…

De auteur in zijn/haar veelzijdigheid

• 1 - auteur als creator• 2 - economische aspecten• 3 - sociaalrechterlijke aspecten• 4 - fiskale aspecten• 5 - auteur en media / lezer• 6 - auteur en beleid• 7 - auteur en boekensector• 8 - auteur en e-literatuur

I. Auteur als creator

Waarom schrijven?bekendheid

beïnvloedingideeël – esthetisch – etisch

economisch opdracht

IK WIL GELEZEN (GEKOCHT) WORDEN!

I. Auteur als creator

doel = lezersbereik via medium

direct auteur – lezer via verkoop-, leespunten

via via uitgeverijen

klassieke cyclus:

CREATIE – PRODUCTIE - DISTRIBUTIE - CONSUMPTIE

I. Auteur als creator

welke lezers? met welke behoeften?

OntspanningInformatie (vrije tijd en hobby)

(Vak)Kennis StatusCultuur

InstructieSociaal contact

I. Auteur als creator

Boek-types

W-boek}S-boek } ‘moet’-boek – need to havePI-boek }

A-boek }Strip } ‘vrije keuze’-boek – nice to have

I. Auteur als creator

Het boek is een elitair producttijdsintensief

duur (100 %)vereist IQ

Het boek is geen prioritaire behoefte

I. Auteur als creator

Relatie auteur – uitgever

**author – driven** het selectieproces!!

**publisher – driven** studieboeken – IP-publicaties - formats – reeksconcepten – imitaties – BV-boeken

I. Auteur als creator

Debuteren?

** literaire tijdschriften** schriftelijke sollicitatie: introductiecahier ** literaire wedstrijden** referentie – introductienoot: {vertalingen}

I. Auteur als creator

jaarlijks verschijnen ca. 26.500 nieuwe Nederlandstalige titels (elke 20 minuten)

3.350 kinder- en jeugdboeken7.300 fictietitels

2.850 non-fictie vrije tijd10.000 IP-titels

2.575 schooluitgaven

I. Auteurs als creatormanuscripten t.o.v debuutpublicaties

schatting 2 %

“le plaisir de se voir imprimé’alternatieven: eigen beheer – mybook.com –kostendelend uitgeven – curriculum verderopbouwen – internet – schrijfopleidingen – (zelf)kritiek verzamelen - andere hobbies

II. Economische aspecten• Honoraria

“gebruikelijke” vergoedingen 10 % (max. 15 %) op VP excl. BTW x verkochte aantallen 5 % / 7,5 % op VP excl. BTW voor pockets

vertalers 6,2 eurocent / woord + 2 % bij verkoop hoger dan 5.000 ex

• Leenrecht budget = 950.000 € (incl. A.V., journalistiek, bladmuziek) 30 % uitgevers 70 % auteurs nog geen uitbetaling – (VL: raming 40 € per auteur) (NL 383 €/ auteur)

• Reproductierechten Reprobel int 20 miljoen euro per jaar (AV,gedrukte media,bladmuziek) aandeel boeken = 55 % // aandeel NL-talig // aandeel voor literatuur = 10 % // 50 % uitgevers / 50 % auteurs

II. Economische aspecten• (internationale) licenties

6 % op verkoopprijs buitenland x verkochte aantallen eventueel niet terugvorderbaar voorschotte verdelen tussen oorspronkelijke uitgever en auteur (gebruikelijk 50/50)

• nevenrechtencontractueel vastgelegd? gebruikelijk = 50 / 50 uitgever – auteur

• lezingen / voordrachtenzie ook: lezingenlijst Stichting Lezen Vlaanderen

• schrijfopdrachten columns, copywriting, journalistiek, recensies, theater, scenario….

• subsidies werkbeurzen, projectbeurzen, stimuleringssubsidie

II. Economische aspecten

Inkomenssituatie auteurs / vertalersOnderzoek VvL 2008 bij 1612 VVL-leden – respons 391 schrijvers - Gemiddeld besteedt men 19 uur aan gewone schrijf- en vertaalwerkzaamheden, 2 uur

aan werkzaamheden die aan schrijven en vertalen gerelateerd zijn, 13 uur aan andere werkzaamheden

- Gemiddelde schrijfinkomsten = 18.880 € 54 % royalties; 10 % leenrecht en thuiskopie; 9 % beurzen; 27 % ander schrijfwerk en gerelateerde werkzaamhedenRoyalties: belangrijk aandeel bij vertalersLeenrecht: belangrijk voor schrijvers van fictie en KJBSubsidies: belangrijk voor auteurs van fictie en vertalers Lezingen..: belangrijk voor KJB-auteurs en non-fictie auteurs

- Oordeel: 5 % zeer tevreden/25 % tevreden/25 % ontevreden/8 % zeer ontevreden- Volstaat om te leven? 33 % enigszins - redelijk / 50 % neen / 5 % (zeer) goed

III. Sociaalrechterlijke aspecten

** Welk sociaal statuut?werknemer – ambtenaar – zelfstandige ** Sociale zekerheidsrechten?

arbeidsongeschiktheid – werkloosheid – ouderdom en overlijden – ziektekosten – kosten voor onderhoud kinderen

** Sociaal statuut van de kunstenaarof werknemer (via opdrachtgever of via SBK) of zelfstandige als keuze en mits goedkeuring

III. Sociaalrechterlijke aspecten• Sociaal statuut kunstenaar:

kunstenaar wordt werknemer - ontvangt ‘loon’SBK treedt op als werkgever opdrachtgever is derde (betalende) partij voordeel: vermindering sociale zekerheidsbijdragen werkgever

• Zelfstandige in bijberoepverplichte aansluiting bij kas voor zelfstandigen bij ‘regelmatige’ inkomstengeen sociale bijdragen op auteursrechtenbouwt geen bijkomende sociale rechten op

• Zelfstandige in hoofdberoepsociale bescherming als zelfstandigeminimale bijdrage 650 € per kwartaalaantonen van socio-economische onafhankelijkheid

IV. Fiscale aspecten Auteursrechten worden beschouwd en belast als roerende

rechten = 15 % (cfr. rente spaarrekening)

- tot 13.840 euro: 50 % forfaitaire kostenaftrek- 13.841 – 27.690 euro: 25 % FF. Kostenaftrek- 27.691 – 51.920 euro: 0 % FF kostenaftrek

** betaling moet gebeuren aan individu, geen vennootschap **

inkomsten uit auteursrechten boven 51.920 euro worden belast als beroepsinkomsten (25 – 50 % progressieve belastingschalen) aftrek bewezen beroepskosten

V. Auteur en media / lezer

Mediatisering: wie / wat staat centraal? Branding: herkenbaarheid/voorspelbaarheid

Berichtgeving # recensies # interviews ZZ. promoten vs. hopen op ontdekking

Bestseller – everseller – no-seller (ramsj)Bestsellerlijsten: sellers maken sellers

Performance noodzakelijk !?

VI. Auteur en beleid

Beleidsvormen

~ toelatend: vrijheid van drukpers

~ vrijwarend: auteurswetgeving

~ voorwaardenscheppend: sociaal-fiskaal statuut

~ productpresterend: compositie-opdracht

~ middelenpresterend: subsidies

VI. Auteur en beleidAlgemeen boekenbeleid

= schept – zonder onderscheid naar genre of kwaliteit – economische, juridische, fiscale en financiële voorwaarden voor de actoren in deboekensector= marktgericht, voorwaardenscheppend= doel: de beschikbaarheid van zoveel mogelijk (informatie over)boeken op zoveel mogelijk plaatsen voor zoveel mogelijk mensen,waarbij het accent ligt op een pluriform aanbod

!! Federale bevoegdheden !! sociaal statuut – auteurswetgeving – fiskaliteit - BTW – leenrecht – vasteboekenprijs – sociaal statuut - reprografie – overheidsopdrachten …

VI. Auteur en beleid

Algemeen letterenbeleid:

de culturele doelstelling staat voorop: de zorg voor het literair encultureel waardevolle boek, het ondersteunen van een kwalitatiefhoogstaand en divers aanbod dat de literaire behoeften vervult

◊ kadert binnen een algemeen cultuurbeleid ◊

bevoegdheid Vlaamse gemeenschap+ participatie aan de literatuur en het lezen te bevorderen en lezers te enthousiasmeren (lectuurbeleid – Stichting Lezen Vlaanderen) + beheer, ontsluiting en conservering van boekcollecties (openbare bibliotheken, Letterenhuis, erfgoedbibliotheken…)

VI. Auteur en beleidSpecifiek letterenbeleid

gerichte subsidiëring en ondersteuning van speciale voorzieningen en instellingen met als doel het bevorderen van de kwaliteit van deliteratuur

~ letteren helpen creëren en produceren ~ letteren helpen verspreiden ~ letteren helpen verspreiden in het buitenland ~ de letterensector versterken

◊ uitvoerder: Vlaams Fonds voor de Letteren ◊

VI. Auteur en beleid - VFL^ werkbeurzen auteurs / projectbeurzen vertalers: ‘geld voor tijd’ ^ stimuleringsbeurzen debutanten: realisatie tweede boek^ biografiebeurzen: realisatie biografieproject ^ reisbeurzen

^ literaire tijdschriften^ productiesubsidies^ literaire manifestaties en organisaties

^ vertaalsubsidies / productiesubsidies voor buitenlandse uitgevers^ auteursbezoeken buitenland

^ deskundigheidsbevordering (ELV)

VI. Auteur en beleid – VFL

# Projecten Illustratorententoonstelling – Angoulème 2010 – canon – Publishers’Tour – Tijdschriftenforum – VAV auteursvereniging – Defence ofPoetry – interculturalisering – CeLT vzw – databank vertalingen…

# Onderzoeksopdrachtendebuteren in literaire tijdschriften – lezersprofiel literaire tijdschriften – effectiviteit en efficiency werkbeurzen – distributie strips – buitenlandseletterenfondsen – managementbureau letteren – e-literatuur

# Publicaties / Documentatie / Informatie E-zine – website – Ten Books – auteursfiches – jaarverslag - poëziebrochures – Nieuwsbrief letteren – vakbeurzen – ‘steunpunt’

VII. Auteur en boekensector+ modelcontracten+ betrokkenheid auteur bij vormgevingsproces+ beschikbaarheid in boekhandel+ bereikbaarheid (Vlaanderen én Nederland):

rol Boekenbank – ISBN – Centraal Boekhuis + collectieve promotieacties (boek.be – SLV – O.B.)+ ‘professionele’ uitgeverij (distributie – uitgeverijtaken)+ boekeconomie en cultuur + concernvorming+ productlevenscyclus

VIII. Auteur en e-literatuurOnder invloed van de informatie- en communicatie-

technologie verandert de manier waarop we literatuur maken, spreiden, bewaren en eraan participeren.

In aanvang wordt ICT ingezet in bestaande werkvormen om ze sneller, beter en efficiënter te laten verlopen. Dank zij de nieuwe media en technologie krijgen burgers meer toegang tot media die hen toelaten zelf te publiceren, informatie en kennis op te doen en die te delen met elkaar via de netwerkcultuur.

Deze exponentiële groei van data vereist nieuwe vormen van ontsluiting en toeleiding (gidsfunctie) om de gebruiker/lezer uitzicht op kwaliteit te bieden.

VIII. Auteur en e-literatuur“ de toegevoegde waarde van de uitgever daalt, het aandeel

van de auteur vergroot”

Anyone can claim to be a writer

“obstakels zijn niet de techniek, maar institutioneel en emotioneel”

Printing-on-demand :digitale files zullen op vraag geprint en gebonden worden op de plaats van verkoop

Book publishers will devolve over time into decentraliszed teams of writers,

editors, publicists and web site managers