ATELIERNIEUWS

BLAd vAN EN vooR dE zoNdAgSSchILdERSdEcEMBER 2016

2 3

Aan dit nummer werkten mee:

Redactie:Hennie HooijerFrans KramerJohanna de Wilde, eindredacteur

Lay out/pre-press:Zelies - Liesbet van der Zel06 - 54 66 83 91

drukwerk:Mediagigant

Anderen:Thea de HaanNora HooijerPeter JanzenJoost van der KrogtNelleke Seeder

Foto’s:Hennie HooijerNel Huurman

Afbeelding omslag:Wilma Zaaiman - “Winter”

deadline maart nummer:15 januari 2017

ATELIERNIEUWSis nu ook in PDF-bestand te downloaden van de vernieuwde WEBSITEwww.dezondagsschilders.nl

colofon

Telefoon ateliers1e etage 020 - 612 89 283e etage 020 - 612 89 20

BestuurPeter Janzen, voorzitter06 23 12 44 66 Rob van Bakel, penningmeester06 30 74 61 43(rek.nr: NL 86 INGB 000 44 180 83)Peter van Rossum, secretaris020 - 68 31 174Christa Kuilman, bestuurslid cursussen0299 - 65 76 40Vacature, bestuurslid evenementenVacature, bestuurslid communicatie

LedenadministratieRek.nr.: NL 25 INGB 000 60 652 71 t.n.v.:Amsterdamse VerenigingDe Zondagsschilders1441 EA Purmerend

SecretariaatTelefoon: 020 624 39 33email: info@dezondagsschilders.nl

RedactieadresJohanna de WildeRedactie AteliernieuwsGeldersekade 1011011 EM Amsterdamredactie@dezondagsschilders.nl

dE zoNdAgSSchILdERScENTRUM vooR BEELdENdE KUNST

Geldersekade 1011011 EM AmsterdamTel. 020 - 6243933info@dezondagsschilders.nlwww.dezondagsschilders.nl

INH

OU

D8

1e ja

arg

ang

nr. 4

de

ce

mb

er

20

17

Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

Uit het bestuur Geklapt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

Mijn schildergeschiedenis, WIlma Zaaiman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

Typisch Chris “Men ziet slechts met het hart...” . . . . . . . . . . . . . . . . 11

In memoriam Chris Moll . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

“In een volgend leven word ik zangeres! Interview met docente Anita Nuñez Larraz . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

Gezien: Amateurspalet 65 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

Open Dag 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

Portrettekenen op de Open Dag, een zeer kleine impressie . . . . . .21

Schilderweek Groot Stokkert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

Gezien: ‘Bewaakte ogenblikken’, Portretten van tbs’ers Museum het Valkhof Nijmegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

New Yorkse impressies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

Allerhande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29Winterstop 2016-2017 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29Schoonmaakdag vrijdag 6 januari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29Expositie ‘Kunst en Magie’, Nel en Jan Huurman 50 jaar samen .30Met spoed gezocht: medewerker Ateliercommissie . . . . . . . . . .30Leo van Haren zoekt Schildersmaat: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30Nieuwjaarsinstuif zondag 8 januari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30‘Ies Jacobs, de mens centraal’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31Korte cursussen en activiteiten 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Portretsessie bekende Amsterdammer . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Inloopattelier op zondag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

Aanmelden werkweken: Schoorl en bootweek . . . . . . . . . . . . . . . . .32

4 5

REdAcTIEvAN dE

Denken dat je iets goed voor elkaar hebt en dan midden in de nacht wakker schrik-ken en je realiseren, dat dit helemaal niet het geval is, dat je iets noodzakelijks niet gedaan hebt en dat iemand anders daardoor niet verder kan, maar vergeefs zit te wachten… nu, dat gebeurde mij deze week en daardoor ook Liesbet, die door mijn nalatigheid haar werk, de opmaak van dit blad, niet kon voltooien.Herfstvakantie, jarig kleinkind, opruimwoede, die toesloeg bij het wisselen van zomer- naar winterkleren, hielden me bezig en niet meer het Ateliernieuws en wat daarbij hoorde.

Maar goed, ik wérd wakker in de nacht en een en ander is in orde gekomen. Liesbet heeft haar werk kunnen afmaken en nu ligt het blad, zoals het hoort, weer voor u en kunt u nog eens lezen en nagenieten van de open dag in oktober of ook u te goed doen aan de schildergeschiedenis van Wilma Zaaiman en nader kennis-maken met het werk van docente Anita Nuñez. In de donderdagmiddag groep weet men al sinds begin augustus dat een van hun leden Chris Moll overleden is. In dit nummer pas is er gelegenheid om hem te gedenken. De beide docenten die hem meemaakten in de groep doen dat liefdevol.

Johanna de Wilde

het belangrijkste nieuws van de afgelopen periode komt van het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK). Er is een nieuwe ‘Regeling tweejarige subsidies Amateurkunst’ vastgesteld. Inderdaad: de subsidie gaat voor twee jaar gelden en dient voortaan éénmaal per twee jaar te worden aangevraagd. De aanvraag die wij gaan indienen zal dus betrekking hebben op de kalenderjaren 2017 en 2018. Het AFK gaat binnen haar nieuwe regeling uit van categorieën. Per categorie is een bedrag vastgesteld: a. klein koor: € 1.500,- (minimaal 12 leden/deelnemers) b. groot koor: € 4.500,- (minimaal 40 leden/deelnemers) c. klein orkest: € 3.000,- (minimaal 12 leden/deelnemers) d. groot orkest: € 4.500,- (minimaal 20 leden/deelnemers) e. toneel: € 1.500,- (minimaal 12 leden/deelnemers) f. muziektheater: € 4.500,- (minimaal 12 leden/deelnemers) g. dans: € 3.500,- (minimaal 12 leden/deelnemers)

BESTUUR Geklapt

UIT hET

h. letteren: € 1.000,- (minimaal 12 leden/deelnemers) i. beeldende activiteiten: € 4.500,- (minimaal 12 leden/deelnemers).De vereniging De Zondagsschilders, met haar meer dan 450 leden, haalt dat mini-mum dus wel. In ieder geval weten wij nu waar we aan toe zijn en kan de penning-meester de balans opmaken.

de informatiebijeenkomst waarin de amateurverenigingen werden voorgelicht vond plaats op 4 oktober – na de zomerstop dus. Voor de zomermaanden hadden andere voor onze vereniging belangrijke feiten zich al aangediend: de verkoop van vastgoed door de gemeente en de afschaffing van de VAR. In het vorige Atelier-nieuws ging ik daar al op in. Over het eerste punt – de verkoop door de gemeente van het pand Geldersekade 101 – hebben wij niets meer vernomen (ik schrijf dit ‘Uit het bestuur geklapt’ midden oktober); het laatste punt – de relatie tussen de vereniging en de docenten – zal aan de orde komen op de docentenvergadering van maandag 17 oktober. Het bestuur heeft een document opgesteld met de fraaie titel: ‘Overeenkomst Kunst- en Cultuureducatie Beoordeling Belastingdienst nr. 9051596334 d.d. 13 oktober 2015’. Dit nieuwe freelancecontract, waarin wij uitgaan van een in oktober van het vorige jaar door de belastingdienst vastgestelde mod-elovereenkomst, moet op 1 januari 2017 ingaan.Nog even over geld: het bestuur verhoogt de kluisjeshuur naar 10 euro en wil, onder andere om transparanter te zijn tegenover de belastingdienst, de vrijwil-ligersvergoeding anders inrichten. De idee is dat de vrijwilliger het cursusgeld gewoon betaalt en van de vereniging een vrijwilligersvergoeding op zijn of haar rekening gestort krijgt.

de vrijwilligers. Wat moeten wij zonder hen? Kijk nou eens naar de Open Dag. Ik kon er niet bij zijn, maar hoorde van het succes. Dankzij alle vrijwilligers. Eén naam moet ik daarbij noemen: Thea trok opnieuw de kar, helaas voor het laatst. En dan…….? Het wordt een probleem dat juist de krachten waar wij vast op rekenen een tandje lager schakelen. De ateliercommissie onder aanvoering van Ben bijvoor-beeld zoekt naarstig naar nieuwe leden. En Ben zelf heeft aangekondigd op termijn de fakkel te willen doorgeven.

Nieuwe leden. Het bestuur beseft hoe belangrijk die voor de vereniging zijn. Vandaar dat wij aan allerlei manifestaties deelnemen, zoals De Kunstweek die dit jaar plaatsvindt van 5 t/m 13 november.

Meer dan tachtig jaar bestaat onze vereniging en dat is op zich al een prestatie van de vele vrijwilligers die er al die jaren hun schouders onder gezet hebben. Ook voor de komende tachtig jaar hebben wij sterke schouders nodig.

Peter Janzen

6 7

Neem een abonnement voor slechts € 30,00 per jaar.Alleen voor De Zondagsschilders

Aanmelden bij de ledenadministratie 020-6243933Kijk ook op de website www.paletmagazine.nl

PaletMagazine voor kunstenaars en kunstliefhebbers

PA

LE

T

38

5 •

JA

AR

GA

NG

7

2 •

OK

TO

BE

R/

NO

VE

MB

ER

2

01

6

BO LAMERSKUNSTENAAR EN MODEL

ERIC FISCHLONGEMAKKELIJKE SCHILDERIJEN

ISABELLE WENZELHET LICHAAM ALS SCULPTUUR

FRANCIS PICABIAVLUCHT UIT WERKELIJKHEID

JAARGANG 72NR 385

OKTOBER/NOVEMBER 2016ADVIESPRIJS

€ 7,95

BP

01_1+4 21-09-16 19:07 Pagina 1

‘Laat je niet beperken door de realiteit’ Als het weer is omgeslagen naar herfst ga ik met de trein naar de rand van de stad. In een aarzelende regenbui loop ik door een park langs de metro, klim een grauwe trap op en kom dan in een ruime, lichte flat met veel ramen. Hier is het alsof de zon nog schijnt. En overal hangen schilderijen. Wilma zaaiman, die hier het grootste deel van haar leven gewoond heeft, eerst met man en zoons, nu alleen, is bij de Zondagsschilders geen onbekende. Zij is al 43 jaar lid en heeft nog les gehad van Maarten Krabbé. Daar willen wij als redactie wel iets meer over horen. We lazen verschillende van zijn Brieven, een soort voor-loper van dit blad, en schreven daarover. (zie A.N. sept.2015)

hoe het begon.…Wilma heeft haar hele leven getekend, vertelt ze. Vooral op de middelbare school kreeg ze veel complimenten voor haar tekeningen. Ze werd toen bijvoorbeeld gevraagd om een decor te schilderen voor de toneelavond, maar dat deed ze niet: ze speelde liever mee. Toneelspelen doet ze nog steeds, maar nu als ‘simulatie- patient’ voor artsen in opleiding. Haar eerste schilderlessen kreeg ze van Jan Verheijen, die zijn atelier had in wat nu de Kunstkerk is op het Prinseneiland. Zij bleef bij hem totdat zijn beste leerling de lessen overnam. Deze man vond dat stil-levens precies nagetekend moesten worden en daar hield ze niet van. Een periode van zoeken brak aan. Bij de Onafhankelijken ging zij modeltekenen en ook bij een clubje op de Polderweg werd naar model getekend, maar zij wilde meer. Ze vond dat haar fantasie teveel werd ingeperkt.

Lessen van Krabbé.In die tijd was er in de Marnixstraat op het atelier van De Zondagsschilders een exposi- tie. Hier vond ze precies wat ze zocht. Ze trof er Maarten Krabbé, toentertijd docent, van wie zij bijna 20 jaar les kreeg. Zij leerde ongelooflijk veel van hem. “Hij gaf aanwijzingen over kleurmenging, glaceren, nabeeld, perspectief,” vertelt ze, “én hij probeerde je fantasie los te weken. Toevalspatronen konden je daarbij helpen, vond hij. Die kreeg je door op doek met olieverf kleur aan te brengen, die met peut in te wrijven en vervolgens met een prop papier de natte verf weer op te vegen. Dan bleven witte lijnen bleven over en daarin kon je, als je goed keek, van alles zien, een beest

8 9

bijvoorbeeld met 6 poten of een bloem, en die kon je dan verder gaan uitwerken. Hij zei altijd: “Laat je niet beperken door de realiteit”.Heel verschillende technieken leerde ze bij hem. “Je bepaalde zelf wat je wilde ma-ken en dan kwam hij langs en gaf aanwijzingen. Hij vertelde dan over verschillende opvattingen uit de kunstgeschiedenis of zei: “Het kan ook zo, want in de Japanse

prentkunst zie je... “ Op die manier wist hij je steeds een stapje verder te brengen en te stimuleren om dingen zelf uit te vinden. Maar op een bepaald moment kreeg ik toch constant commentaar van hem, ik deed wat hij zei, maar het werd niks. Toen dacht ik: barst maar, je mag zeggen wat je wilt, maar ik kijk eerst of ik er iets mee kan en anders gebruik ik het niet. Mensen vonden hem of aardig of verschrikkelijk..” besluit ze.

Kunstformen der Natur.“Ik schilder het liefst met eitempera. Dat is zachter en minder vet dan olieverf, en wordt soms gebruikt als onderschildering. Vaak meng ik de pigmenten zelf met eigeel, maar het is ook in tubes te koop. Het is een oude techniek, waarmee je heel mooie kleuren kunt maken, die een poëtische sfeer geven. Hiermee heb ik bijvoorbeeld de ‘Vier jaargetijden’ geschil-

derd, waarvan nu ‘Herfst’ aan de muur hangt, met paddestoelen. Het ‘Winter’-schil-derij zit vol met allerlei witte kristalvormen (voorpagina). Dat was iets wat ik bij Krab-bé heb leren kennen. Hij had een prachtige uitgave van het boek Kunstformen der Natur, van Ernst Haeckel. Deze bioloog had door zijn microscoop allerlei geometrische vormen gezien, vreemdsoortige ééncelligen, plantjes, diertjes, en had daarvan lithografi- sche prenten gemaakt. Het was een heel bijzonder boek, waar ik veel inspiratie uit haalde. Bijvoorbeeld ook voor mijn ‘Onderwater’-schilderij. Ik had ooit kwallen in een Noorse fjord gezien, die wilde ik schilderen en bij de visboer heb ik een vissekop gehaald, om te bestuderen hoe zo’n oog precies in elkaar zit.”

Ruimte en tijd door elkaarHet door elkaar gooien van ruimte en tijd is ook iets wat ze van Maarten Krabbé heeft geleerd. Zo kun je op één schilderij dag en

nacht laten zien, met een markt in Thailand, in Marokko en in Zuid-Europa, gewoon door elkaar. In haar schilderij van een Frans dorpje, zette ze er driehoekenoverheen, waarvan de kleuren elkaar overlappen. Zo zag ze in Barcelona een straatartiest uitgedost als boomstam met het wortelstelsel op zijn hoofd. Dit beeld combineerde ze met ‘bomen’ uit Parc Guëll. De kleuren verzon ze erbij.

Buiten-tekendagen.Begin jaren ‘90 stapte Wilma over naar Maria Heideveld, waar zij nog steeds elke donderdagmorgen naar toe gaat. Het is een gezellige groep, zegt ze. Bij Maria heeft ze ook etsen geleerd, en zelfs een koper-gravure gemaakt.In de zomervakantie organiseert Wilma voor deze groep een buiten-tekendag. Al 6 jaar lang maakt ze een heel schema voor de zomer, voor elke donderdagochtend en elke week op een andere plek. Vaak is dat ergens in Amsterdam, maar ook in Zunderdorp, Durgerdam of Abcoude. Zo’n 20 mensen staan op de lijst van deelnemers, maar de vaste kern bestaat uit 5 of 6 mensen. Zelf maakt ze meestal een potloodschets, die ze later in de les of thuis uitwerkt met inkt en pen. Soms gaat ze weer terug naar de plek om te kijken hoe het ook weer precies was. Voor belangrijke dingen doet ze goed onderzoek, maar andere dingen, die er niet toe doen laat ze weg. “Het hoeft ook geen probleem te zijn dat de schaduw verandert,” vindt ze. “Daarmee laat je zien dat je er de hele dag mee bezig bent geweest, dat maakt het minder statisch.”

Amsterdamse stadsgezichtenWilma heeft intussen een hele serie met Amster-damse stadsgezichten. In februari 2016 heeft ze, samen met haar zoon, de fotograaf Bjorn Vijlbrief, een klein deel hiervan geëxposeerd bij Galerie Overstroom aan het Entrepotdok. Voor de opening had Remco Volkers hiervoor het volgende gedicht gemaakt:En kijk nou toch eens naar de rest van het werk!Amsterdam komt je gewoon tegemoet.Het Kromhout, de schepen nog onder ‘t roet,Of hier: de brug bij Nemo, in de verte een kerk,Gefotografeerd, in inkt neergestreken -of van andere makelij.Sssst! Als je goeie oren hebt dan hoor je zelfs het ruisen van het IJ.

Exposeren doet ze verder niet, behalve bij de Zondagsschilders.

Werken voor de clubDe eerste 10 jaar dat Wilma lid was, zat ze in de werk- en tentoonstellingscommissie,

10 11

een groep die veel werk ver-zette. Het was in de periode dat Toon Goossen voorzitter werd en allerlei nieuwe commissies vormde. Hij en andere oud-gedien- den, zoals Jetty Huele, RuudDzialiner, Gerard Vastenholt en Piet Weggelaar, pakten alles rigoreus aan. Wilma hielp daar bij. De vereniging had in deze begintijd onge-veer 60 leden. De eerste tentoonstelling in Het Glazen Huis,met Pinksteren, trok meteen al 10.000 bezoek-ers. Wilma was in die tijd ook contactpersoon voor haar groep.Zij trouwde en kreeg twee zoons, waarvan de ene een zorgenkind was, en later ging ze scheiden. Maar schilderen bleef ze altijd doen, daarmee kon ze alle zorgen even opzij zetten. De Zondagsschilders vindt ze een leuke vereniging. Ze beseft hoe lastig het is om meer jongere mensen erbij te krijgen. “Misschien kunnen we vindbaar-der worden op internet? Of moeten we werkenden gelegenheid geven om ‘s avonds meer mee te helpen, bijvoorbeeld met tentoonstellingen inrichten,” oppert ze.

Wat je mee krijgtVan huis uit heeft ze wel iets van talent meegekregen, denkt ze. Wilma had een vader die als huisschilder wel tekende en een oma die het ook redelijk kon. Ze her-innert zich een mooie tekening van haar oma van een boerderij. Er is ook nog een nicht die goed tekent en boetseert. Aan haar moeders kant werd meer gehand- werkt, vertelt ze. Maar een broer van de opa aan die kant was beeldhouwer, hij heeft nog meegewerkt aan de Gouden Koets en aan het Tropenmuseum.Kunstenaars met wie ze zich verwant voelt zijn o.a. de impressionisten, Marc

Chagall (dromerig, zoals zijzelf en hij heeft mooie kleuren), Picasso (die de wer-kelijkheid ombuigt), Paul Klee met zijn Tunesische werk, en vooral Dürer. “Zo probeer ik ook te tekenen”, zegt ze. Ook bewondert ze Emil Nolde, vooral zijn zeegezichten, om zijn kleurgebruik.

de familie KrabbéOver Maarten Krabbé vertelt ze nog: “Hij was heel trots op zijn 3 zoons. Met Jeroen, de jongste uit zijn eerste huwelijk, ging hij op de motor naar Frankrijk. Soms kwam hij ook op de motor naar les. Hij was een aktieve, maar ook erudiete man. Op latere leeftijd ging hij nog Grieks studeren: om zijn hersenen aan het werk te zetten, zei hij. Hij gaf tekenles op basisscholen en ontwikkelde daarvoor een heel programma. Hij ging uit van de kinderen zelf. Als kunstenaar had hij onder andere een tentoon-stelling in het Voermanmuseum in Hattum, in 2000. Eerder al, in 1985, was er een expositie in Laren van ‘3 generaties Krabbé’: zijn vader Hendrik, Maarten zelf en zijn zoon Jeroen. Recent werk, dat hij nog op zijn 90e geschilderd heeft, werd in 2008 in het Jan Van der Togtmuseum in Amstelveen geëxposeerd, Het was te zien samen met werk van zijn jongste zoon Mirko en diens vrouw.”Op de website zijn die laatste werken nog te vinden: vrolijke speelse schilderijen, die allemaal ‘Tuin’ heten. Volgens Mirko vormen ze het paradijs, dat hij kende uit zijn jeugd in het Gooi en dat hij zo weer terugkreeg.En als laatste was er in 2013 in de Fundatie de tentoonstelling van Jeroen Krabbé over de relatie met zijn vader, naar aanleiding van de kindertekeningen, die zijn vader bewaard had. Maarten Krabbé gaf van september 1959 tot mei 1993 les bij de Zondagsschilders, hij was de opvolger van Willem Molin, de eerste docent van deze vereniging.

Hennie Hooijer

Typisch Chris “Men ziet slechts met het hart...”Chris Moll overleed op 27 juli 2016. Zijn overlijden kwam niet geheel onverwacht, hij had zijn docente Nora Hooijer al geschreven dat het niet goed met hem ging. Omdat het zomerstop was, waren niet alle groepsleden in staat het afscheid mee te maken. Wel waren er de beide docenten Nora Hooijer en Joost Krogt en twee medecursisten Marijke en Phil. Hieronder Nora’s herinnering aan Chris en diens “viering van het leven”.

Het was een heel bijzondere en warme gebeurtenis. De bijeenkomst stond nadrukkelijk gezegd en geschreven in het teken van het vieren van het leven van Chris. Het geheel was tot in de puntjes door Chris zelf georganiseerd. Van een prachtige, gemoedelijke en vrolijke keuze in de muziek tot bijzondere vragen/wensen aan zijn kinderen. Zoals die aan zijn dochter om een zeer moeilijk lied van Frank Boeijen a capella te zingen.Maar ik kan niet zingen, pa, was haar reactie. Dat geeft niet, kan ik ook niet, was zijn antwoord. En dat was wel typisch Chris; geheel in het teken van de tekst op de kaart: ‘Men ziet slechts met het hart. Het essentiële is onzichtbaar voor de ogen.’

Chris schilderde op die manier, vooral vanuit het hart, groots, heel eigen en vaak op

12 13

Het atelier blijkt een prachtige ruimte met een grote zwarte potkachel, stalen kasten, stellag-es met beelden, grote stenen die nog bewerkt moe-ten worden, een werktafel, hamers, beitels, zagen. Ergens hangt een stilleven van Ies Jacobs, in het verleden docent bij de Zondagsschilders, voor zijn overlijden een belangrijke vriend van Anita. Het is duidelijk dat hier goed gewerkt wordt.

Beeldhouwer of –bouwerAnita maakt onderscheid tussen beeldhouwers en beeldbouwers. Bij beeldhouwen wordt er ge-werkt van buiten naar binnen, bij beeldbouwen precies andersom. Beeldhouwers zijn hakkers enbeeldbouwers boetseren. De term beeldhouwen is dus eigenlijk een verzamelterm. Anita doet alles met de hand en gebruikt geen enkele machine.Zij is lid van de Onafhankelijken en exposeert regelmatig. In het atelier staat een beeld dat aan-staande zomer te zien zal zijn in het Singer Mu-seum in Laren bij de tweejaarlijkse expositie van de kunstenaarsvereniging Laren/Blaricum. Drie grote beelden staan nu in kasteel Groeneveld in Baarn. Vanaf 27 tot en met 30 oktober is er een tentoonstelling in de Cromhouthallen in Amsterdam Noord in het kader van Affordable Art Fair. En een jaar geleden had ze een solo-expositie in Het Schip in Amsterdam. In de Telegraaf stond dat ze deze vrouw de opdracht moesten geven om bruggen te versieren net zoals Hildo Krop in de vorige eeuw gedaan heeft. Letterlijk stond er: “Gemeente Amsterdam, laat deze vrouw uw nieuwe bruggen verfraaien”.

Spaans bloedAnita is een ras Amsterdamse. Verre voor- ouders, herenboeren van moeders kant, komen uit Friesland en Groningen en ze is een ver familielid van Aletta Jacobs. Haar moeder heeft in Spanje haar vader ontmoet. Haar Spaanse oma, Maria Adèle Larraz, was de allereerste schoonheidskoningin van Spanje. Dat was in 1912.Anita verkoopt wel beelden, maar minder dan voorheen., vertelt ze. Tegenwoordig durft niemand meer buitenbeelden te kopen, omdat het brons gestolen wordt. Ook de bronsgiet-erijen merken dit. U zult van deze brons- en koperdiefstallen gehoord hebben, denk bijvoorbeeld aan De Denker uit het Singer Museum. Dit beeld is, geheel beschadigd, gelukkig teruggevonden, maar veel an-

een zeer bijzondere manier heel treffend. Zijn eigen schilderij was vol overtuiging op de voorkant van de kaart geplaatst, met daaronder, zoals altijd, nadrukkelijk: Chris! Dit is mijn werk en ik neem er de volle verantwoording voor.

Zijn dochter heeft gezongen, heel broos, onzeker en onzuiver in het begin, maar uiteindelijk de schroom voorbij en met steun van de aanwezigen, zo kwetsbaar en zo mooi dat er na de laatste toon een spontaan applaus losbarstte in de zaal.

En Chris maakte de viering van zijn bestaan helemaal waar door met een Suri-naams ‘dweilorkestje’ voor de stoet uit over Zorgvlied te zwieren. “Tuurlijk is dit verdrietig, maar jemig, ik heb een prachtleven gehad!” En dat is gevierd geweest, heel liefdevol werd hij naar zijn wens door de familie gedragen en wij mochten er bij zijn en waren alle vier diep onder de indruk.

Nora Hooijer

In memoriam Chris MollAcht jaar lang maakte ik als docente op de donderdagmiddagen Chris mee. Wat mij het meest is bijgebleven was zijn proces tijdens de les. Voor de eerste aanzet van het stilleven waren meetlat en potlood voor hem onontbeerlijk. Ernstig bestudeerde hij lengte en breedte van de voorwerpen. Door zijn handicap kostte het hem moeite krijt of potlood zijn wil op te leggen. Dan zuchtte hij en vroeg ten slotte om hulp. Een lastig wiskundig vraagstuk was het voor hem, dat stilleven. Maar dan ineens kwamen de kleuren hem te hulp. Hij ging met geel, rood, blauw en groen de gren-zen over, die hij eerst zo nauwgezet bepaald had: het vraagstuk werd een schilderij. “Daar komen de tropen weer aan,” riep ik dan verheugd. Hij had de leraar in zichzelf losgelaten. Met bijna kinderlijke trots zette hij er zijn naam onder: “Chris”.

Dank je wel, Chris, voor jouw les aan mij.Joost van der Krogt

“In een volgend leven word ik zangeres!”Interview met docente Anita Nuñez Larraz

ontvangst atelierHet is altijd wonderbaarlijk en spannend om het atelier van een kunstenaar te betreden. Op maan-dag 3 oktober waren Hennie Hooijer en ik te gast bij beeldhouwster Anita Nuñez Larraz in de Tweede Nassaustraat, de Tweede Nassau ateliers, waar ook Nora Hooijer haar atelier heeft (Zie Atelier- nieuws augustus 2014). Anita heeft de dinsdag- middag beeldhouwgroep anderhalf jaar geleden van Marjan Zwiep overgenomen.

14 15

Openingstijden:Dinsdag t/m vrijdag van 8:00 tot 18:00

Zaterdag van 8:00 tot 16:00

GOUDSBLOEMSTRAAT 76, 1015 JR AMSTERDAM, TELEFOON: 020 - 622 07 71

dere beelden niet. (Het is iets krankzinnigs: er wordt gestolen alleen voor de opbrengst van het brons, terwijl notabene een beeld als

De Denker twee miljoen waard is! Maar dit terzijde, F.K.) Toch lukt het Anita nog wel om beelden te verkopen. Vroeger had zij ongeveer twaalf maal per jaar een expositie, nu nog zes maal. Soms heeft ze een opdracht. Lesgeven vindt ze naast het eigen werk heel plezierig om te doen.

Geabstraheerde figuratieHaar beelden zijn geabstraheerde figura- tie. Ze zijn niet naturalistisch. De mense- lijke verhouding in haar werk is niet 1 : 8, maar 1 : 5. Haar werk wordt wel vergele-ken met het werk van Jan Meefout. Deze beeldhouwer heeft zij ook leren kennen.

Een groot beeld van hem staat in het museum Beelden aan Zee in Scheveningen.De meeste beeldhouwers zijn gespecialiseerd in één steensoort, legt Anita uit. Zelf werkt zij echter in verschillende steensoorten: onyx, hardsteen, marmer, graniet, travertijn, serpentijn, kissii en uiteraard ook hout. Ze is duidelijk een houwer.Haar stenen beelden stuurt ze naar Athene om in brons te gieten. Waarom daar-heen? “Het patiné is daar prachtig,” legt ze uit, “en er wordt heel mooi egaal dun gegoten.” Steeds weer nieuwe vormen en materialen probeert ze uit, zoals nu bijvoor-beeld het werken in seleniet, een half edelsteen.. Op die manier ontdekt ze nieuwe dingen en ontwikkelt ze zich constant. Ze laat een klein beeldhouwwerk zien in zebrasteen, zeer bijzonder. “Vaak vinden kopers een groot beeldhouwwerk prachtig, maar als ze dan de prijs horen, zeggen ze: dan koop ik maar iets kleins.” zegt Anita. “Maar ook het maken van een klein beeld is heel veel werk, het kost vaak minstens 100 uur. Mensen realiseren zich dat niet.” Beeldhouwen is zwaar werk, vindt ze. “In een nieuw leven word ik zangeres.” Maar wees niet bang: haar hart ligt toch echt bij het steen! Anita doet ook restauratiewerk.

opleidingAnita studeerde oorsponkelijk cultureel werk. Ze studeerde - cum laude – af op de problematiek van travestie en transseksualiteit. In die tijd, eind jaren ’70, was daar niets over bekend. Haar stiefvader was psychiater en arts op het Oudkerks- plein en was één van de eersten die bestudeerde

16 17

wat de werking van hormonen hierbij betekende. Hierna ging ze naar de Amsterdamse Academie voor Beeldende Vorming (nu Beeldende Kunsten). Daar had ze onder anderen les van Geer Steyn. Maar ze had meer ambities, ze wilde ook danseres worden. En daarnaast had ze privéles-sen bij Wijnand Zijlmans. Natuurlijk was ze al voor de opleiding aan de Amsterdamse Academie bezig met beeldende vormen. Zo was ze op de middel-bare school altijd al goed in tekenen en handvaar-digheid. Ze kreeg een eigen ateliertje en had al gauw succes met haar beelden.

LesgevenAnita deed ook de lerarenopleiding, maar maakte het laatste jaar niet af.. Ze ging al gauw gewoon lesgeven. Ze had veel leerlingen en moest zelfs een wachtlijst hanteren. Ze vindt lesgeven heel leuk en wil het eigenlijk nog meer doen. Ook werk-

en met kinderen vanaf 8 jaar bevalt haar zeer goed. Ze geeft graag workshops, zoals zelfs een keer in de Negevwoestijn, waar ze de deelnemers met stenen uit de woestijn liet werken. Op dinsdagmiddag geeft ze les bij de Zondagsschilders. Ze kende de vereniging via de kunstenaarsvereniging De Onafhankelijken en ook via Ies Jacobs. Vijf jaar geleden begon ze met het geven van een zomerworkshop en vervolgens hebben Marjan van Berkel en Joop Rooijers haar gevraagd het docenten- corps te versterken. Hennie Hooijer is één van haar leerlingen bij de Zondagsschil-ders. Naast al deze activiteiten is Anita bestuurslid van de kunststich-ting Made-lonia. Deze stichting sponsort kunstprojecten zoals een leerorkest voor kinderen. Ook zit ze in het bestuur van de Hoboken Stichting, die nog in de oprichtingsfase zit. Deze stichting wil professionals in de muziek ondersteunen door bijvoorbeeld studie-reizen aan te bieden.

InspiratiebronnenElke docent, die we intervieuwen, vragen wij of er kunstenaars zijn die hem of haar in het bijzonder inspireren. Anita houdt erg veel van oermoederbeel- den, van primitieve kunst dus, vertelt ze. Oermoeder- beelden, zoals de Venus van Willendorf in Wenen, dateren van zo’n 20.000 jaar geleden. Inspirerende modernere kunstenaars vindt zij in Brancusi, Giaco- metti en Henry Moore. Maar Camille Claudel staat voor haar op nummer één. Vooral Claudels beeld van de oude vrouw Clothilde ontroert haar zeer.

Tekst: Frans Kramer, Foto’s: Hennie Hooijer

Gezien AMATEURSPALET 65 JAAR

De zustervereniging Amateurspalet in Rijswijk vierde eind mei haar 65-jarig lustrum met een tentoonstelling in het museum van Rijswijk. De Zondagsschilders kregen een uitnodiging en ik toog erheen, nieuwsgierig naar wie zij waren, wat ze maak-ten, hoe zij een en ander organiseerden.Het museum van Rijswijk ligt midden in het oude centrum van het dorp. Er is een grote tuin bij, waar ik mijn vouwfiets én hond kon stallen. Om tot de tentoonstelling toegelaten te worden had ik mijn museumjaarkaart nodig. Toen ik mijn verbazing daarover uitsprak, want dat onze tentoonstellingen dat nooit vereisten, zei de vrouw achter de toog een beetje pinnig: “Maar jullie tentoonstelling is waarschijnlijk niet in een museum!” Nee, dat klopt.In een -lege- zaal werd een filmpje getoond. Alle docenten van Amateurspalet stelden zich erop voor en vertelden welke lessen ze wanneer gaven. Van enige verdere toelichting was geen sprake, op één docent na, die vertelde hoe hij samen met zijn leerlingen tot een thema kwam, dat ieder dan op eigen wijze uitwerkte. Ik liep min of meer teleurgesteld door: het filmpje zei uiteindelijk wel erg weinig.

KindertekeningenGelukkig zeiden de werken meer. Allereerst vielen me de kinder-schilderingen op. Ken-nelijk heeft Amateur-spalet een kindergroep of zelfs meerdere. (Ik kon dat aan niemand vragen, er liepen geen leden rond, die zoiets zouden weten zoals bij onze tentoonstellingen . De paar be-zoekers die er waren, waren er net als ik voor het eerst.) De kinderen hadden hun eigen kamer geschilderd, al of niet leeg. Het geheel vormde een grappige serie.Een groep volwassenen had als thema ‘Water’. Ieder had dat zeer verschillend uitgewerkt. Zo was er een schilderij van beren die vissen vangen, een beetje primitief en kolderiek. Er was een prachtig landschap aan het water van Peter Smets, maar ook een schilderij van 2 mannen op klompen die over de railing leunden. Hier hing een rood stipje bij: het was verkocht! Vraagprijs €150,- Ook andere schilderijen waren voorzien van zo’n stipje, kennelijk was dit een verkoop- tentoonstelling en was er ook aardig wat verkocht! De prijzen liepen behoorlijk uiteen, van €25 tot €750, niet altijd in overeenstemming met grootte of kwaliteit van het werk. Heel verschillende afmetingen hadden de werken, er was duidelijk geen maximale grootte zoals voor onze tentoonstellingen afgesproken. Zo hing er een schilderij ‘Egyptische impressie’ getiteld, waarop een mummie met opge- trokken knieën, van 2 bij 1,40 meter.

18 19

Open Dag 2016Ondanks het slechte weer kwamen er toch 180 tot 200 mensen op bezoek in onze ateliers. Drie van hen hebben zich ter plekke opgegeven als lid, maar daar komen beslist de komende tijd nog wel meer mensen bij. Want verschillenden waren bijzon- der enthousiast en geïnteresseerd, maar wilden toch even wachten of proefdraaien.Gevraagd naar hoe men geattendeerd was op de open dag, deelde men mee: dat men zelf lid was (55) of dat men leden kende (51) en wel eens wilde zien wat dat in- hield. Bijna 50 mensen kwamen zo maar langs,al of niet als onderdeel van de Atelierroute en 3 mensen kwamen door een advertentie in het Parool of in de Echo en tenslotte kwamen nog 8 mensen door facebook/internet. De ateliers zagen er weer goed verzorgd uit en de sfeer was als van ouds prettig. Degenen die ontevreden waren, adviseer ik om volgend jaar initiatieven te nemen om te proberen het zelf beter te doen. de laatste keerZoals ik heb aangegeven, was dit de laatste keer dat ik de Open Dag heb georgani- seerd. Ik hoop dat spoedig bekend is wie deze taak gaat overnemen. De documen-tatie zal ik actualiseren, zodat alles duidelijk op papier (in de PC) staat. Ik wil het graag goed overdragen. Allen, die met mij alle jaren de Open Dag mogelijk hebben gemaakt, dank ik heel, heel hartelijk voor hun medewerking en steun. Door jullie spontane medewerking liep alles altijd gesmeerd en, wat belangrijk is, in een heel prettige sfeer. Het was een sociaal gebeuren, waarop ik altijd met veel voldoe-ning kon terugkijken. Ik ga zeker niet weg bij de Zondagsschilders, wat sommige mensen denken, maar blijf me nog met enkele zaken bezig houden. Het is immers veel te leuk bij deze vereniging om weg te gaan, maar ik wil nu ook graag wat meer tijd voor thuis.

Tekst: Thea de Haan, Foto’s:Nel Huurman

Er waren enige mooie portretten, waaronder dat van Corrie Couperus door Elze Siegerist. Er waren stadsgezichten, stillevens, haventjes, waarvan er niet een echt uitsprong, behalve het werk van Huib Spoorenberg ‘Wegwijzer’ getiteld, door kleur- gebruik en wolkenpartij.

Keramiek en verderWat me opviel: er waren geen beeldhouwwerk- en, wel keramische werken en geboetseerde. Kennelijk maakt Amateurspalet daarin een -voor mij onduidelijk- onderscheid. Bij de keramische werken trok het werk van Maria Peltenburg, getiteld ‘Tiktak, 65 jaar een hele tijd’, de aandacht. Je zag een klok op een boomstam in een schaal staan, prachtig gedaan. Ook het compleet keramische werk van Annette Zwetsloot: ‘Alles uit de kast gehaald’, was bijzonder. Het stelde een leeg kastje voor met open lades, waarin flessen liggen. Bepaald komisch vond ik het werk: ‘Konijn uit de hoge hoed’, waarin het konijn letterlijk uit de hoed kwam en ook sprake was van toverstaf en rode doek. De ‘Kat’ met babygezicht en dikke poten was tenslotte absurd, ik moest er om lachen..In de boetseergroep had men kennelijk ook het thema ‘Konijn’ aangepakt. Op een kluit stonden ze bij elkaar, al die konijnen, elk toch met eigen signatuur. Zo was er het ‘Zonnestraal’ konijn, dat een ‘zonnige’bronskleur had. En een konijnemoeder met jong op de rug. Maar het meeste indruk maakte een beeld van Lida van Lier, geen konijn deze keer, maar: ‘de Padvinder’. Ze boetseerde hem met één oog en open schreeuwende mond, wonderlijk intrigerend.

JubileumboekBij het weggaan kocht ik het jubileumboek van de vereniging. Het vertelt de geschiedenis van Amateurspalet, die al met al niet zo heel verschillend is van de onze. Men kent er dezelfde gang van zaken: het begin met een kleine enthousiaste groep, die hoe langer hoe groter wordt en tot zoeken naar grotere ruimtes en meer docenten en lessen noopt en tegenwoordig het teruglopende aantal leden, die ook

ouder worden enz. Anders, bij ons zo niet gekend, was het systeem van beoordeling der leden door kunstenaars die van buiten kwamen. Je begon als b-lid en kon opklimmen tot a-lid. Pas in de jaren ‘90 van de vorige eeuw is men van die beoordeling afgestapt.Die beoordeling ging uiteraard over het werk en een en ander vond plaats op de verenigings- avonden die maandelijks gehouden werden. Een kunstenaar vertelde voor de pauze over zijn ei-

gen werk of werk van iemand die hij interessant vond en na de pauze begon dan de beoordeling van werk van de leden. Maar omdat op de verenigingsavonden steeds minder leden kwamen, worden er tegenwoordig veel minder gehouden dan vroeger.

Johanna de Wilde

20 21

Portrettekenen op de Open DagEen zeer kleine impressie

Als al vele malen eerder stond ondergetekende als ‘gastvrouw’ op de eerste etage, klaar om bezoekers te woord te staan. Nu ben ik daar niet denderend goed in, ga niet voortdurend op mensen af, maar kijk liever wat toe. Het was daarom maar goed, dat er verschil-lende andere Zondagsschilders waren met badges op, die wel genegen waren gasten onze vereniging aan te prijzen. Bep Steur bijvoorbeeld, die heerlijke koffie zette en ondertussen tijd had om te vertellen over de Artisgroep van Marcelle Sieger, waarvan de

werken aan de wand hingen. En dan waren daar ook de docenten, afwisselend Maria

van der Heiden en Emma Baert, die enthousiast doende waren de portrettekenaars te begeleiden bij hun pogingen het model op papier te zetten. Het was grappig om te zien hoe bijvoorbeeld Emma met een blocnoot in haar hand naast een tekenaar ging staan en dan wees op wat er ‘mis’ was in het portret en vervolgens op haar

Onder professionals en amateurs is van der Linde’s assortiment en

kleurenrijkdom inmiddels legendarisch. In de winkel van meer dan

300 m2, het inlijstatelier en de showroom in Weesp vindt u vrijwel

alle materialen voor de beeldende kunst. Op vertoon van uw pas

ontvangen de Zondagsschilders 20% korting op alle mate-

rialen. (aanbiedingen uitgezonderd). Bovendien heeft van der Linde

dankzij een scherp inkoopbeleid regelmatig interessante aanbiedin-

gen. En vanaf z125,– wordt uw aankoop gratis bezorgd in Amsterdam.

Door deskundig advies aan amateur en professional heeft van der

Linde door de jaren een vaste klantenkring opgebouwd. Ook nu

staan gekwalificeerde mede werkers zes dagen per week voor u klaar

met advies en ondersteuning.

Van der Linde:voor kunstenaars van elk formaat.

van der linde Materialen voor de beeldend kunstenaar

Rozengracht 36-38, 1016 NC Amsterdam | T 020-62 42 791winkel@vanderlinde.com | www.vanderlindewebshop.com

Vele kunstschilders genieten dagelijks bij van der Linde. Zij vinden daar wat ze zoeken of worden verrast door wat ze nog niet zochten.

22 23

model zat, verbazingwekkend mooi. (Het speet me, dat ze niet meer meetekende toen ik model zat! Ik had haar tekening beslist mee naar huis willen nemen..)De vele foto’s die Nel Huurman gemaakt heeft van het gebeuren op die dag spreken verder voor zich. Uitleg of verdere verhalen zijn daarbij niet meer nodig. Verlustig u dus in de beelden!

Tekst:Johanna de Wilde, Foto’s: Nel Huurman

Schilderweek Groot StokkertIeder jaar in een van de laatste weken van januari kunnen Zondagsschilders mee met de jaarlijkse vakantieweek van de groep M.B.M.F. “Meer Bewegen met Fibromyalgie”, die Vera en Wim Tielemans organiseren. Zij kunnen mee, om de nog vrijstaande locaties in ‘barre(winter)tijden’ voor het zorghotel ECR Groot Stokkert op de Veluwe op te vullen, tegen zeer redelijke prijzen. Er is een prachtig terrein rond het hotel met grote bungalows die voor een groot deel in deze winterperiode leeg staan. Mocht je interesse hebben, dan kan je informatie vinden op de site www.mbmf.nl link ECR Groot Stokkert, waar je je ook kunt aan-melden. We schilderen zo’n week dat het een lieve lust is. Abstracte werken worden levensgroot op het doek geslingerd, portretten van kinderen of kleinkinderen ontstaan naar aan-leiding van meegenomen foto’s of we zitten bibberend buiten om schet-sen te maken van dennenbomen en

blocnoot voortekende hoe het anders kon. Maria gaf van te voren instructie aan de deelnemers: waarop ze moesten letten, wat opviel aan het model.

Dat dit gebeurt, dat mensen die komen kijken zelf mogen oefenen en tekenen, is naar mijn mening een van de heel leuke dingen van de open dag. En ook het feit dat er zichtbaar gehakt wordt en geboetseerd én dat er getoond wordt hoe het in het grafische bedrijf toegaat, is aantrekkelijk en een mooi iets op die dag.Bij het portrettekenen kwam een jonge vrouw die, vertelde ze, nog nooit zoiets gedaan

had. Ja, ze tekende wel, maar een portret had ze nog nooit gemaakt. Deze vrouw bleek min of meer een natuurtalent: ze trof Nel Huurman, die

24 25

mosgroene paden. Ook is er een ren met kippen en schapen en we proberen deze bewegende dieren vast te leggen in snelle schetsen. Dit jaar had-den we het geluk dat regelmatig het zonnetje scheen en het in de gure wind daardoor toch te doen was. Af en toe maken we een rondje en kijken bij de anderen en helpen elkaar over dode punten heen.Om bij te komen kun je het zwembad in, maar daar werd door ons niet zoveel ge-bruik van gemaakt, want het schilderen ging voor. Al met al is zo’n weekje “uit” de kunst!

Nelleke Seeder

Gezien: ‘Bewaakte ogenblikken’ Portretten van tbs’ers

In Museum het valkhof Nijmegen is mo-menteel een bijzondere tentoonstelling te zien. Het gaat om portretten van long stay tbs’ers, geschilderd door Henk Hage. De portretten mochten niet op naam staan en niet herkenbaar zijn, zo luidde zijn opdracht. Het ging erom hun menselijkheid te ver-beelden. Hoe doe je zoiets, is dat mogelijk?Wie de zelfportretten gezien heeft, die Hage in vele jaren geschilderd heeft, begrijpt dat het voor hem mogelijk was. In een boek, ‘Onbewaakte ogenblikken’ getiteld, zag ik een overzicht van deze zelfportretten. Indrukwekkende schilderijen zijn het, niet realistisch, maar sterk impressionistisch. Ze roepen allerlei emoties op, je moet en wilt lang kijken om te weten wat je ervaart.Hetzelfde geldt voor zijn portretten van de tbs’ers. Over het proces dat hij met hen aanging schreef hij een dagboek. Gedeelten daarvan verschenen als tekst in de catalogus, getiteld: ‘Bewaakte ogen-blikken’. Ze vormen een verrijking en verduidelijken de gang van zaken.

Een moeilijkheid voor Hage was in eerste instantie hoe werken voor hemzelf herkenbaar te houden zonder dat voor een ander te worden. Hij wilde de mensen geen nummer geven, terwijl het gebruik van initialen van de namen tot herkenning zou kunnen leiden. Hij vond een briljante oplossing: alle paneeltjes – ze waren 17,4 bij 17,2 cm en er waren er 88– kregen de naam van een sterrebeeld. Daarvan zijn er - wist u dat? ik niet - ook 88! Die schreef hij, afgekort, op de achterkant van elk paneel, dat hij zorgvuldig ‘schilderklaar’ maakte. Subtiele kleurverschillen zorgden er voor dat geen van de paneeltjes helemaal identiek was aan de ander.De tbs’ers, allen mannen, die al 35 jaar of meer in de Pompestichting in Zeeland verbleven, moesten één zo’n paneeltje kiezen voordat met schilderen begonnen kon worden. Het aldus toevallig gekozen sterrebeeld bleek achteraf vaak te passen

Marnixstraat 47 Amsterdam / + 31 (0) 20 624 6045

hoopmanamsterdam.nl / hoopman@hoopmanamsterdam.nl

40 jaar Hoopman - 70 jaar vakkennis

D E K U N S T V A N M A T E R I A L E N

26 27

bij de persoon, schrijft Hage. Met sommigen had hij meerdere sessies en dan nummerde hij ze al naar gelang. Van deze personen zijn dus verschil-lende impressies te zien en je ziet daardoor iets van hun wisselende gemoeds-toestand..

Mij beving, al kijkend, soms droefenis over het lot van deze mannen, de verloren-heid die uit sommige portretten sprak en de eenzaamheid. Maar soms ook dacht ik: die man zou ik niet graag tegenkomen: wat een griezel. En sommigen zagen er aardig uit, met humor.De schilder vind ik moedig. Hij heeft dit enorme project op een schitterende wijze volbracht.Hij heeft iets laten zien van hun leven, van wie deze mensen zijn. Chapeau!

Johanna de Wilde

New Yorkse impressies

“Schrijf maar over wat daar te zien is”, zei Johanna, onze redacteur, toen ik vertelde over ons plan om naar New York te gaan. Nou dat is een opgave! Wat is daar veel te zien.... Als je voor ‘t eerst in New York rondloopt kijk je je ogen uit. Wat een over-weldigende stad! Je blijft naar boven kijken, naar al die hoge torens, al die verschil-lende vormen, al die verschillende materialen en stijlen, al die spiegelingen van het ene gebouw in het andere... fascinerend vind ik het.

28 29

Verwonderd over hoeveel er gebouwd kan worden op zo’n kleine plek. Je kijkt er-naar vanaf het water, en vanuit het Central Park, je probeert wat te schetsen, maar de schaal klopt niet, de gebouwen worden steeds veel te klein in je boekje... 5 keer die boom? Nee misschien wel 10 keer. Of nog hoger...En dan zijn er de musea. Overweldigend vind ik ook het Metropolitan. Wat een massa meesterwerken hangen daar bij elkaar. Een zaal met 5 Vermeer’s, nog veel meer Rembrandt’s, alle nederlanders uit de Gouden Eeuw, zalen vol impressionisten, wanden vol waterlelies en andere bloemen van Monet, ga zo maar door. En dan heb ik het nog niet over de oude Egyptenaren, Grieken, Romeinen, Middeleeuwers en alles wat daarna komt. Het is teveel, ik heb maar

een klein deel gezien, en daarvan erg ge- noten. Er is ook een zaal waar de New Yorkse schilder Alex Katz exposeert.

Rustige, versimpelde portretten in

duidelijke kleuren, die je aankijken en bij blijven.De volgende dag, in het nieuwe Whitney museum voor moderne kunst zie ik hem weer: een levensgrote Alex Katz die op je afkomt. Hier is een expositie met heel

diverse portretten en zelfportretten uit de afgelopen eeuw. Sommige heel bescheiden en kwetsbaar, andere

schreeuwerig, of woest. Er zijn ook mooie foto’s en beelden. Eéntje herinner ik me nog goed, verbaasd hoe je uit blokjes met verschillende kleuren een le- vensgroot portret kunt opbouwen, Van dichtbij zie je wel 100 abstracte, veelkleurige schilderijtjes: “Lyle” van Chuck Close.In het Guggenheim Museum, gebouwd door Frank Lloyd Wright onderga je vooral het gebouw zelf, een soort slakkenhuis. Het is nu vooral gevuld met werk uit de totale levensloop van de uit Hongarije afkom-stige Bauhaus-leraar Maholy Nagy. Mijn indruk is dat

deze gefascineerd was door licht en steeds op zoek

AllerhandeWinterstop 2016-2017De winterstop begint op zondag 25 december en eindigt op zaterdag 7 januari 2017. Op 9 januari beginnen de lessen weer. Tijdens de winterstop is het secretariaat gesloten. Voor en na de winterstop is het secretariaat zoals gebruikelijk op maandag, woensdag en vrijdag van 10.00 tot 14.00 uur bereikbaar. 020 6243933 of per e-mail info@dezondagsschilders.nl

Schoonmaakdag vrijdag 6 januariTussen Kerst en Oud & Nieuw biedt de ateliercommissie u de mogelijkheid om wat extra te bewegen op onze ateliers. Kom daarvoor naar de schoonmaakdag op

naar harmonie en evenwicht.In het Moma (Museum of Modern Art) tenslotte is de 4e verdieping weer een feest der herkenning. Hoogtepunten uit eind 19e en begin 20e eeuw zijn hier te zien. Een expositie op de beneden- verdieping maakt grote indruk: Nan Golding, waarvan ook een indringende foto te zien is in de Fundatie, heeft een serie shockerende en tegelijk ontroerende foto’s en video’s gemaakt

van seksueel afhankelijke mannen en vrouwen die mishandeld zijn. Daar wil je liever niet naar kijken... Wat een tegenstelling met de perfecte beelden van Brancusi in een andere zaal.

New York, een stad vol tegenstellingen waar alles groot en veel is, en niet alleen de wolkenkrabbers.

Hennie Hooijer

30 31

6 januari! Wij vragen leden en contactpersonen om vooraf te bespreken wie op de schoonmaakdag de groep zal vertegenwoordigen en deze namen op de corveelijst in te vullen.De corveelijst hangt samen met de klussenlijst vanaf begin december op de ateliers.Wie: tenminste één afgevaardigde per groep (mogen er natuurlijk meer zijn)

Wat: ongeveer 3 uur helpen schoonmaken/opruimen van de atelier

Wanneer: 6 januari

Tijd: Om 10.00 uur verzamelen op de 3e etage voor koffie/thee en taakverde-ling. Om ongeveer 13.00 uur is er een lekkere lunch.

Waar: Geldersekade 101

Doe mee en zet deze datum direct in je agenda! Namens de ateliercommissie alvast hartelijk dank.

Nieuwjaarsinstuif zondag 8 januariTraditioneel starten wij het verenigingsjaar met een Nieuwjaarsinstuif op de eerste zondag na de jaarwisseling. Tussen 14:00 en 17:00 uur bent u allen van harte welkom.

‘Ies Jacobs, de mens centraal’ 14 okt. 2016 tot 19 maart 2017Een expositie in het Purmerends Museum aan de Kaasmarkt.De expositie belicht met name de jaren ’70 - ’90 van de vorige eeuw, toen Ies een re- gelmatige bezoeker was van de Purmerendse veemarkt. De boeren en de handelaren staan dan ook centraal in tientallen prachtige aquarellen, krijttekeningen en etsen.De dochter van Ies, Janneke Jacobs, ging verschillende keren met haar vader mee en maakte foto’s van de boeren en de dieren op de markt. Zowel het werk van Ies als de foto’s van Janneke laten een tijdbeeld zien dat niet meer bestaat.

Korte cursussen en activiteiten 2016Voor alle cursussen en activiteiten geldt dat verdere informatie te vinden is op de website van de Zondagsschilders en op de flyers in de ateliers. Ook het secretariaat kan men bellen voor nadere informatie.

Portretsessie bekende Amsterdammer (vooraf aanmelden)Elke eerste zondag van de maand wordt er een portretsessie georganiseerd met een beken- de Amsterdammer of Nederlander als model. In de afgelopen jaren heeft de vereniging bestuurders, politici, mensen uit de culturele sector, bekend van radio en TV, op bezoek ge-had op de Geldersekade. Na de sessie is er nog gelegenheid om gezellig na te praten met een drankje en een hapje. Ook mensen die niet aan het portrettekenen hebben meegedaan, zijn na afloop van harte welkom.Wanneer: Elke eerste zondag van de maand

Onderwerp: 4 december, Petra Laseur

Locatie: 3e etage, Geldersekade 101

Aanmelden:

vanaf de eerste van de voorafgaande maand aanmelden bij: Meta Boldingh email: boldingh@planet.nl telefoon: 06 43 00 69 24

INLOOPATTELIER OP ZONDAG beeldhouwen, schilderen en grafiekOp deze zondagen kan er vrij worden gewerkt zonder begeleiding.Wanneer: 27 november en 18 december

Tijd: 11:00 uur

Locatie: 3e etage, Geldersekade 101

Kosten: Grafiek: € 6,00 per keer Schilderen / Beeldhouwen: € 5,00 per keer

Contactpersonen: Debby Marchena: tel.: 06 14 86 43 48Anne de Hiep: tel.: 020 683 88 53

Leo van Haren zoekt Schildersmaat:

Om samen BUITEN te tekenen

in A‘dam-Noord.

t.mattheij@upcmail.nl

Met spoed gezocht: medewerker Ateliercommissie Elke maandagochtend worden onze ateliers door vrijwilligers schoongemaakt

en opgeruimd. Het team bestaat nu uit drie dames en twee heren. Om het

evenwicht te herstellen is de commissie op zoek naar een heer die het team

wil komen helpen met het onderhoud en schoonhouden van de ateliers. Er

wordt in een prettige sfeer met elkaar gewerkt maar ook veel gelachen.

Voor informatie: info@dezondagsschilders.nl

Na 1 november neemt onze huismeester Ben Nisters contact met je op.

Expositie “Kunst en Magie” Nel en Leo huurman 50 jaar bij elkaar!

Dat willen we graag vieren met een bijzon-

dere expositie van het werk van Nel opge-

luisterd met enkele magische acts van Jan.

Galerie “Boven Verwachting” in Wilnis,

26 t/m 27 november, open van 11:00 tot

17:00 uur meer info: www.tonbocxeart.com

Op zaterdag 26 november om 14.00 uur zal de

expositie zal worden geopend door Marjan

van Berkel. Wij zijn dan zelf ook aan-

wezig. Je bent van harte welkom!

Nel Huurman

A G E N D A2016

27 november Inloopatelier Beeldhouwen, Schilderen en Grafiek (zie pag. 31)

4 december Portret op zondag (zie pag. 31)

11 december Medewerkersdag

18 december Inloopatelier Beeldhouwen, Schilderen en Grafiek (zie pag. 31)

25 december Start Winterstop (t/m 7-1-2017)

2017

6 januari Schoonmaakdag 10:00 uur

8 januari Nieuwjaarsinstuif 14:00 uur, einde Winterstop

De Zondagsschilders,

elke dag actief!

U kunt zich weer aanmelden voor de werkweken!Schoorl van vrijdag 8 juli t/m vrijdag 15 juli 2016

Wegens groot succes en de prachtige omgeving verblijven wij weer in de mooie rustieke accommodatie Rebosch www.rebosch.nl, even buiten Schoorl. Zo mogelijk zal onze docent Nora Hooijer de schilders begeleiden.Prijzen (volpension)(bij deelname van 16p.)

1 pers. kamer € 465 p.p. (slechts beperkt aanwezig) 2 pers. kamer € 495 p.p.

Kamerindeling en contactpersoon

Thea de Haan tel.: 020 - 697 08 77 e-mail: th.haan-t@planet.nl

Salonboot “de Amsterdam” van maandag 6 juni t/m zondag 12 juni 2016Al vele jaren organiseren wij met groot succes de jaarlijkse schilderweek met deze gezellige salonboot. In 2016 varen we weer uit met “De Amsterdam” om mooie plekjes vast te leggen op doek en/of papier. Marjan van Berkel is al vele jaren onze vaste docent tijdens deze werkweek.Prijzen (volpension)(bij deelname van 16p.)

1 pers. hut € 480 p.p. (niet meer aanwezig) 2 pers. hut € 395 p.p.

hutindeling en contactpersoon

Nel Huurman tel.: 036 - 533 48 99 e-mail: nelhuurman@planet.nl

Aanmelden werkweken bij secretariaat: 020 – 624 39 33 / info@dezondagsschilders.nl

Aanmeldingsformulieren staan in de folderbakjes op de ateliers.

Kijk voor meer informatie over cursussen en evenementen op onze website www.dezondagsschilders.nl