’s Heeren Loo Zorggroep, Groot Emausrapport+Groot+Emaus.pdf · Groot Emaus is een...

’s Heeren Loo Zorggroep, Groot Emaus

orthopedagogisch behandelcentrum te Ermelo

Gezond vertrouwen

Utrecht, oktober 2017

Utrecht, oktober 2017

’s Heeren Loo Zorggroep,

Groot Emaus

orthopedagogisch

behandelcentrum te Ermelo

Verantwoorde Hulp voor Jeugd

Samenvatting

In juni 2017 voerden de Inspectie Jeugdzorg en Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de

inspecties) toezicht uit bij ’s Heeren Loo Zorggroep, Groot Emaus, orthopedagogisch centrum te

Ermelo, afdelingen Vanenburg en Groevenbeek (hierna: Groot Emaus). Doel van het toezicht was

om te bepalen of Groot Emaus op deze locatie verantwoorde hulp aan jongeren biedt.

Het toezicht is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader Verantwoorde Hulp voor Jeugd.

Naast de 32 kernverwachtingen voor hulp aan jongeren met verblijf is bij Groot Emaus naar

aanleiding van gegronde uitspraken van de Bopz-klachtencommissie een aantal aanvullende

verwachtingen onderzocht. In totaal toetsten de inspecties 41 verwachtingen.

Groot Emaus voldeed op het moment van het toezicht aan 34 van de 41 onderzochte

verwachtingen uit het toetsingskader Verantwoorde Hulp voor Jeugd. Bij vaststelling van het

rapport voldeed Groot Emaus aan 35 van de 41 verwachtingen. De inspecties verwachten dat

Groot Emaus voortvarende maatregelen neemt om aan alle verwachtingen voor het bieden van

verantwoorde hulp te voldoen.

Verbetering is nodig op de volgende criteria:

Professionals nemen in de plannen van de jeugdigen op welke vrijheidsbeperkende

maatregelen op hen toegepast kunnen worden.

Professionals passen vrijheidsbeperkende maatregelen toe conform de geldende instructies

en procedures.

Professionals schatten de veiligheidsrisico’s van de jeugdigen systematisch in.

Professionals bewaren medicijnen verantwoord.

De aanbieder past geen vrijheidsbeperkende maatregelen toe op jeugdigen zonder

rechterlijke machtiging (of rechterlijke machtiging/inbewaringstelling Wet Bopz), tenzij er

sprake is van een noodsituatie.

De aanbieder past geen vrijheidsontneming toe op jeugdigen zonder rechterlijke

machtiging gesloten jeugdhulp (of rechterlijke machtiging/inbewaringstelling Wet Bopz).

De inspecties verwachten dat Groot Emaus bovenstaande verbeterpunten vertaalt in een

verbeterplan met concrete maatregelen om de geconstateerde tekortkomingen op te heffen,

inclusief termijnen waarbinnen deze maatregelen geïmplementeerd zijn. Daarbij verwachten de

inspecties dat Groot Emaus nagaat of de verbeteringen ook binnen de andere afdelingen van Groot

Emaus doorgevoerd moeten worden. Dit verbeterplan moet voor 27 november 2017 aan de

inspecties worden verzonden. Het plan wordt getoetst op volledigheid, ambitie en realisme. Op

basis van dit plan bepalen de inspecties het vervolgtoezicht.

Inhoudsopgave

1 Inleiding.. ..................................................................................................................... 4

2 Bevindingen .................................................................................................................. 6

Thema 1: Uitvoering hulpverlening .................................................................................. 6

Thema 2: Veiligheid ....................................................................................................... 8

Thema 3: Leefklimaat .................................................................................................. 10

Thema 4: Cliëntenpositie .............................................................................................. 11

Thema 5: Bestuurlijke organisatie ................................................................................. 12

3 Vervolg.... .................................................................................................................. 15

Bijlage - Verantwoording .................................................................................................... 17

4 | Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

1 Inleiding

In juni 2017 voerden de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de

inspecties) onaangekondigd toezicht uit bij ’s Heeren Loo Zorggroep, locatie Groot Emaus te

Ermelo, op de afdelingen Vanenburg en Groevenbeek (hierna: Groot Emaus). Doel van het toezicht

was om te bepalen of Groot Emaus op deze locatie verantwoorde hulp aan jongeren biedt.

Beschrijving Groot Emaus

Groot Emaus is een orthopedagogisch behandelcentrum van ‘s Heeren Loo Zorggroep. Op de

locatie in Ermelo wordt orthopedagogische zorg geboden aan kinderen en jongeren van 12 tot 23

jaar met een ZZP-indicatie LVG 4 en LVG 5 of een zorgzwaarte Jeugd sterk gedragsgestoord licht

verstandelijk gehandicapt (J-sglvg). Een derde van de cliënten is meisje en tweederde is jongen.

De hoofdtaak van Groot Emaus is het behandelen van licht verstandelijk beperkte jongeren met

(zeer) ernstige gedragsproblemen in een driemilieu voorziening (behandelgroep, onderwijs/werk

en vrije tijd). De cliënten gaan naar school of volgen dagbesteding. Het Emauscollege bevindt zich

op het terrein van Groot Emaus te Ermelo.

In het behandelcentrum te Ermelo verblijven tussen de 200 en de 220 cliënten. Ongeveer tachtig

procent van de cliënten heeft een indicatie op basis van de Jeugdwet; de overige twintig procent

heeft een WLZ indicatie. In principe geldt dat jongeren tot achttien jaar verblijven op basis van de

Jeugdwet en jongeren ouder dan achttien jaar op basis van “kort lopende“ (drie jaar) WLZ

indicaties. Gemiddeld verblijven binnen de locatie in Ermelo tussen de vier en de tien cliënten die

een Bopz-titel hebben.

Specialisten van het expertisecentrum Advisium van ‘s Heerenloo Zorggroep zijn nauw betrokken

bij zowel de reguliere behandeling (driemilieu voorziening) als bij de aanvullende behandeling. Het

orthopedagogisch behandelklimaat is bij Groot Emaus de basis van het behandelprogramma en is

als ‘basisklimaat LVB’ beschreven. Begeleiders worden hierin getraind. Groot Emaus meet het

effect van de behandeling met behulp van het Resultaat Gericht Behandelen (RGB).

Op het terrein in Ermelo zijn acht afzonderingsruimtes.

Groot Emaus heeft met de William Schrikker Groep een instrument ontwikkeld voor jongeren vanaf

zestien jaar: ‘18 take control’. Om jongeren een concreet perspectief te kunnen aanbieden worden

studio’s gebouwd op het terrein te Ermelo voor jongeren die de behandelgroepen verlaten maar

wel de bescherming van Groot Emaus en de locatie nodig hebben.


Toetsingskader

Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader Verantwoorde Hulp voor Jeugd.

Het toetsingskader bestaat uit vijf thema’s: Uitvoering hulp, Veiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie

en Bestuurlijke organisatie. Elk thema is uitgewerkt in een aantal verwachtingen. Voor hulp aan

jongeren met verblijf is een set met 32 kernverwachtingen geselecteerd.

Naast de kernverwachtingen voor hulp aan jongeren met verblijf is bij Groot Emaus naar

aanleiding van gegronde uitspraken van de Bopz-klachtencommissie een aantal aanvullende

verwachtingen onderzocht. In totaal onderzochten de inspecties 41 verwachtingen. Het

toetsingskader is te vinden op: http://toetsingskadervhj.nl/.

http://toetsingskadervhj.nl/


2 Bevindingen

In dit hoofdstuk worden de resultaten van het toezicht gepresenteerd aan de hand van de vijf

thema’s uit het toetsingskader Verantwoorde Hulp voor Jeugd: Uitvoering hulpverlening,

Veiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Deze thema’s zijn

onderverdeeld in criteria waar verwachtingen onder vallen. Per verwachting geven de inspecties

een oordeel. Als de verwachting als onvoldoende is beoordeeld geven de inspecties een toelichting.

Wanneer het oordeel voldoende is, maar de inspecties op grond van de bevindingen van mening

zijn dat er reden is voor verbetering, benoemen de inspecties een aandachtspunt.

V Voldoende N.B. Niet beoordeeld

O Onvoldoende O V Gewijzigd in voldoende voor vaststellen rapport

Thema 1: Uitvoering hulpverlening

1.1. Professionals bieden passende hulp

Verwachting Oordeel

1.1.1 Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelgebieden en de

problematiek van de jeugdigen en hun ouders. V

1.1.2 Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het

probleemoplossend vermogen van de jeugdigen, hun ouders en hun netwerk. V

1.2. Professionals werken volgens professionele standaarden

Verwachting Oordeel

1.2.1 Professionals werken volgend de richtlijnen van de beroepsgroep.

V

1.2.2 Professionals werken doelgericht en planmatig.

V

1.2.4. Professionals nemen kernbeslissingen in multidisciplinair verband.

V


1.3. Professionals betrekken jeugdigen en hun ouders bij de hulp

Verwachting Oordeel

1.3.1 Professionals werken met een plan dat door of in overleg met jeugdigen en hun ouders is

opgesteld. V

1.3.2 Professionals bieden de jeugdigen en hun ouders duidelijkheid over de inhoud en

uitvoering van de hulp V

1.3.3 Professionals bejegenen jeugdigen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de

uitvoering van de hulp. V

1.3.4 Professionals zorgen ervoor dat de jeugdigen contact kunnen (onder)houden met hun

ouders en hun netwerk. V

1.4. Professionals stemmen af met de bij de jeugdigen en hun ouders

betrokken instanties

Verwachting Oordeel

1.4.1 Professionals stemmen het plan af met de plannen van overige betrokken instanties.

V

1.5. Professionals passen vrijheidsbeperkingen verantwoord toe

De bevindingen in deze paragraaf hebben betrekking op de cliënten waarvoor een rechterlijke

machtiging in het kader van de gesloten Jeugdhulp of een rechterlijke machtiging (RM)/in

bewaring stelling (IBS) in het kader van de Wet Bopz is afgegeven, en/of op verplichtingen die

voortvloeien uit de Wet Bopz. Bevindingen over vrijheidsbeperking met betrekking tot cliënten die

vrijwillig verblijven bij Groot Emaus zijn opgenomen in Thema 5.

Verwachting Oordeel

1.5.1 Professionals nemen in de plannen van de jeugdigen op welke vrijheidsbeperkende

maatregelen op hen toegepast kunnen worden. O

Toelichting:

Het (elektronisch) cliëntendossier bevat een aparte module voor het toepassen van

vrijheidsbeperkende maatregelen, waaronder de middelen en maatregelen nood (artikel 39

Wet Bopz).

Uit de dossiers en de gesprekken met medewerkers blijkt dat vrijheidsbeperkende

maatregelen als deursignalering, het gebruik van een camera en het uitluisteren van de

kamers van de cliënten bij alle cliënten worden toegepast, de overwegingen waarom deze

vrijheidsbeperkende maatregelen voor een cliënt noodzakelijk zijn ontbreken in de dossiers

van de cliënten.

Intern melden de gedragswetenschappers de middelen en maatregelen (afzonderen in de


Verwachting Oordeel

afzonderingsruimte en fysieke fixatie) aan de Bopz-arts. Groot Emaus heeft in beeld hoe

vaak en bij welke jongeren vrijheidsbeperkende maatregelen worden toegepast.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg ontving dertien meldingen tussen 1 januari 2016 en

juni 2017 van middelen of maatregelen (artikel 39 Wet Bopz) bij cliënten van Groot

Emaus, locatie Ermelo. Uit het overzicht van Groot Emaus blijkt echter dat in de eerste

helft van 2017 (t/m juni 2017) 146 keer fysieke fixatie (102) of afzonderen in de

afzonderingsruimte (44) is toegepast. De Bopz-arts van een in het kader van de Wet Bopz

aangemerkte instelling is verplicht alle middelen of maatregelen (artikel 39 Wet Bopz) te

melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Groot Emaus heeft verzuimd deze

middelen en maatregelen te melden bij de inspectie.

Uit de tijdens het toezicht onderzochte dossiers blijkt daarnaast dat bij een van de cliënten

met een rechterlijke machtiging sprake is van dwangbehandeling. Deze dwangbehandeling

is niet gemeld aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg.

1.5.2 Professionals passen vrijheidsbeperkende maatregelen alleen toe na de instemming van

een gedragswetenschapper of arts. V

1.5.3 Professionals passen vrijheidsbeperkende maatregelen toe conform de geldende instructies

en procedures. O

Toelichting:

De afzonderingsruimte van een van de afdelingen voldoet niet aan de normen:

- In een van de afzonderingsruimte hing een rioleringslucht;

- Er is geen tijdsaanduiding aanwezig in de afzonderingsruimte;

- Er is geen signaal (bijvoorbeeld een bezetlicht) aan de buitenzijde van de

afzonderingsruimte aanwezig, zodat het niet zichtbaar is of de afzonderingsruimte al

dan niet in gebruik is;

- Er hangt geen reglement in de afzonderingsruimte, waarin de rechten van de cliënt

vermeld zijn (zoals het kunnen telefoneren met de cliëntvertrouwenspersoon);

- De cliënt kan niet naar buiten kijken, omdat de luxaflex naar beneden moet vanwege

inkijk van buitenaf.

De meeste cliënten hebben een signaleringsplan, dat onderdeel uitmaakt van het

behandelplan. Hierin staat de benaderingswijze omschreven, per fase waarin de cliënt zich

bevindt. De medewerkers volgen het signaleringsplan, dat samen met de cliënt is

opgesteld en er op is gericht de cliënten vrijwillig mee te laten werken. Er is geen

individueel afzonderings- of fixatieprotocol. De werkwijze is in het signaleringsplan

omschreven. Medewerkers handelen volgens de hiervoor ontvangen instructies.

1.5.4 Professionals zijn in het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen getraind.

V


Thema 2: Veiligheid

2.1. Professionals houden goed zicht op de veiligheid van jeugdigen

Verwachting Oordeel

2.1.1 Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen.

V

Aandachtspunten:

De hulp of ondersteuning die cliënten in de nacht nodig hebben, wordt verzorgd door voor

de cliënten onbekende nachtwakers.

De toezichthoudende maatregelen die Groot Emaus inzet leiden tot vrijheidsbeperking van

cliënten. Zo wordt voor het toezicht op de cliënten ook gebruik gemaakt van diverse

domotica, zoals deursignalering, het gebruik van een camera in de gangen en het

inluisteren van de kamers van de cliënten. Een op de hulpvraag van de cliënten

afgestemde motivatie voor de inzet van deze maatregelen is in het behandelplan niet terug

te vinden. De inspecties hebben niet gezien welke afwegingen worden gemaakt of dat een

discussie over het toepassen van vrijheidsbeperking aan de ene kant en het bieden van

veiligheid aan de andere kant wordt gevoerd.

2.1.2 Professionals schatten de veiligheidsrisico’s van de jeugdigen systematisch in.

O

Toelichting:

Groot Emaus hanteert het beleid dat bij de start van de hulpverlening en bij iedere

evaluatie van het cliëntendossier een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument moet

worden ingevuld. De inspecties hebben echter niet in alle cliëntendossiers een risicotaxatie

instrument aangetroffen, terwijl er geen aantoonbare en gegronde reden in het dossier

aanwezig was voor het ontbreken hiervan. In de praktijk is het medewerkers niet duidelijk

wanneer in ieder geval welk instrument moet worden ingevuld.

2.1.3 Professionals beoordelen de veiligheidsrisico’s in multidisciplinair verband.

V

2.2. Professionals beperken de veiligheidsrisico’s voor jeugdigen

Verwachting Oordeel

2.2.1 Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico’s de in te zetten hulp.

V

2.2.2 Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van veiligheidsrisico’s.

V

2.2.3 Professionals treden bij acute onveiligheid actief op.

V


2.3. De aanbieder zorgt ervoor dat jeugdigen op een veilige wijze

medicatie ontvangen

Verwachting Oordeel

2.3.1 De aanbieder organiseert het omgaan met medicatie zorgvuldig.

V

Aandachtspunten:

In het behandelplan is niet terug te vinden of voorafgaand aan de inzet van psychofarmaca

een psychosociale– of gedragsinterventie plaatsvindt. De begeleider heeft geen inzage in

het systeem en ziet alleen de psychofarmaca op de medicatielijst van desbetreffende

cliënt. Informatie over de medicatie (psychofarmaca), die de cliënten krijgen, staat in het

huisartsensysteem. De reden waarom de cliënt deze medicatie krijgt is voor de

medewerkers niet in te zien.

Er zijn geen geaggregeerde overzichten van psychofarmaca per cliënt of per arts.

2.3.2 Professionals gebruiken een actueel medicatieoverzicht.

V

2.3.3 Professionals bewaren medicijnen verantwoord.

O

Toelichting:

Medewerkers beheren de medicatie van alle opgenomen cliënten in een kast op het

kantoor van de medewerkers. Medicatie wordt binnen Groot Emaus door een

samenwerkende apotheek in baxterverpakkingen per cliënt aangeleverd. Voor recent

geplaatste cliënten kan het voorkomen dat zij zelf medicatie meenemen en in beheer

geven aan de medewerkers.

Op een van de afdelingen was een voorraad opiaten op naam van een cliënt aanwezig.

Deze medicatie was nog niet gebaxterd. In de procedure van Groot Emaus staat dat

opiaten in een apart kistje moet worden opgeborgen. De opiaten bevonden zich echter niet

in een apart afgesloten kist.

Thema 3: Leefklimaat

3.1. De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit

Verwachting Oordeel

3.1.1 De leefomgeving is schoon, passend en veilig.

V


3.2. Het leefklimaat is passend bij de jeugdigen

Verwachting Oordeel

3.2.1 Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de jeugdigen.

V

3.2.2 De dagelijkse routine en de huisregels dragen bij aan de ontwikkeling van de jeugdigen.

V

Aandachtspunt:

Sommige huisregels van Groot Emaus hebben een structureel vrijheidsbeperkend karakter,

zoals een (collectief) verplicht kamermoment tijdens de overdracht van de medewerkers en

het standaard niet hebben van een mobiele telefoon. Zie met betrekking tot dit

aandachtspunt verder onder thema 5 (5.3.3 en 5.3.4).

3.2.3 Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en

vrijetijdsbesteding V

3.3. Professionals hebben een respectvolle houding naar de jeugdigen

Verwachting Oordeel

3.3.2 Professionals hebben tijd en aandacht voor de jeugdigen.

V

3.3.5

Professionals respecteren de privacy van de jeugdigen.

V

Thema 4: Cliëntenpositie

4.1. De aanbieder geeft de jeugdigen en hun ouders de mogelijkheid om

voor hun individuele belangen op te komen

Verwachting Oordeel

4.1.1 De aanbieder onderneemt actie indien jeugdigen en/of hun ouders aangeven ontevreden te

zijn over de geboden hulp. V

4.1.2 Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke

vertrouwenspersoon. V

4.1.3 Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke

klachtencommissie. O V

Toelichting:

’s Heeren Loo beschikt over een centrale klachtencommissie waar ook de cliënten van

Groot Emaus en hun wettelijk vertegenwoordigers rechtstreekse toegang tot hebben. Bij

de start van de hulpverlening worden de cliënten en hun wettelijk vertegenwoordigers

geïnformeerd over de klachtenregeling en de wijze waarop zij contact kunnen leggen met


Verwachting Oordeel

de klachtencommissie.

Over de Bopz-klachtencommissie werden cliënten ten tijde van het toezicht niet (actief)

geïnformeerd. Informatie over de Bopz-klachtencommissie was daarnaast moeilijk te

vinden op de website van ’s Heeren Loo, deze was terug te vinden in het reglement van de

centrale klachtencommissie. Inmiddels heeft ’s Heerenloo maatregelen getroffen om deze

informatie duidelijker vindbaar te plaatsen op de website (www.sheerenloo.nl/klacht).

Daarnaast is een nieuwe folder voor cliënten in ontwikkeling over vrijheidsbeperking

waarin nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan de mogelijkheid een Bopz-klacht in te

dienen bij de centrale klachtencommissie voor cliënten.

Thema 5: Bestuurlijke organisatie

5.1. De aanbieder voert systematisch kwaliteitsmanagement uit

Verwachting Oordeel

5.1.4 De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse

verbeteringen door. V

5.1.5 De aanbieder waarborgt dat de professionals werken volgens de professionele

standaarden. V

5.2. De aanbieder zet gekwalificeerde professionals in

Verwachting Oordeel

5.2.1 De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet

geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de

kwaliteit.

V

5.2.2 De aanbieder zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij

uitoefenen. V

Aandachtspunt:

De laatste jaren is bij Groot Emaus er een tekort ontstaan aan voldoende gekwalificeerd

personeel. Het gevolg is dat de teams werken met negentig procent vaste formatie en tien

procent inzet van medewerkers uit een flexteam. Dit team bestaat uit vaste

flexmedewerkers met een MBO of HBO opleiding. Verder geeft Groot Emaus aan dat het

lastig is om aan voldoende gekwalificeerd personeel te komen. Om dit op te vangen maakt

Groot Emaus gebruik van meerdere vaste uitzendbureaus. Het personeelsprobleem baart

de inspecties zorgen voor de langere termijn, wanneer geen oplossing wordt gevonden

voor het aantrekken van voldoende gekwalificeerd personeel.

5.2.3 De aanbieder biedt professionals de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te

houden. V

http://www.sheerenloo.nl/klacht


5.3. De aanbieder voldoet aan de geselecteerde nalevingsnormen

Verwachting Oordeel

5.3.1 De aanbieder beschikt over de actuele Verklaring Omtrent Gedrag van personen die

structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. V

5.3.2 De aanbieder heeft een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

V

5.3.3 De aanbieder past geen vrijheidsbeperkende maatregelen toe op jeugdigen zonder


sprake is van een noodsituatie

O

Toelichting:

De inspecties verwachten voor cliënten zonder rechterlijke machtiging dat zij verblijven in

een open regime. Dit betekent dat vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals genoemd in

hoofdstuk 6 van de Jeugdwet of in de wet Bopz, niet toegepast mogen worden op cliënten

zonder rechterlijke machtiging gesloten jeugdhulp of Bopz-status, tenzij er sprake is van

een noodsituatie. Een eventueel van de cliënt verkregen instemming met het toepassen

van vrijheidsbeperkende maatregelen, maakt dit niet anders.

Tijdens het toezicht van de inspecties is gebleken dat Groot Emaus in strijd handelt met de

wettelijke bepalingen op dit gebied.

In de behandelplannen van diverse vrijwillig verblijvende cliënten staan vrijheids-

beperkende maatregelen opgenomen, omdat voorzien is dat deze vrijheidsbeperkende

maatregelen moeten worden toegepast vanwege gevaar.

Binnen Groot Emaus worden collectieve maatregelen toegepast, zoals deurverklikkers op

alle kamers en het uitluisteren van alle kamers. Daarnaast geldt voor de behandelgroepen

een verplicht kameruur, op het moment dat de medewerkers hun overdracht hebben. Ook

worden diverse (vrijheids)beperkende maatregelen ingezet als pedagogische middel voor

de gehele groep, zoals het inleveren van de mobiele telefoon. Daarbij is niet zichtbaar of is

afgewogen of deze maatregelen noodzakelijk zijn op individueel niveau, of alternatieven

overwogen zijn en welk doel met de beperking wordt beoogd.

5.3.4 De aanbieder past geen vrijheidsontneming toe op jeugdigen zonder rechterlijke

machtiging gesloten jeugdhulp (of rechterlijke machtiging/inbewaringstelling Wet Bopz). O

Toelichting:

Zoals ook bij het onderwerp vrijheidsbeperking is vermeld, verwachten de inspecties voor

cliënten zonder rechterlijke machtiging gesloten jeugdhulp of Bopz-status dat zij verblijven

binnen een open regime. Dit betekent dat zij de instelling vrij kunnen verlaten en dat de

werkwijze er in de praktijk niet toe mag leiden dat cliënten die vrijheid wordt ontnomen.

Het gaat hier om een grondrecht, dat slechts bij wettelijke bepaling kan worden ontnomen.

Tijdens het toezicht van de inspecties is gebleken dat Groot Emaus in strijd handelt met de

wettelijke bepalingen op dit gebied.

Binnen Groot Emaus is regelmatig sprake van vrijheidsontneming voor een deel van de

cliënten die vrijwillig op de locatie verblijven. Zo is de buitendeur van sommige

behandelgroepen op deze locatie gedurende het gehele verblijf van de cliënten op slot,

waardoor de cliënten zich niet vrij kunnen bewegen door het gebouw en over het terrein.

Ook worden enkele cliënten, die vrijwillig geplaatst zijn in het kader van de Jeugdwet


regelmatig afgezonderd en fysiek gefixeerd. Deze maatregelen staan in hun behandelplan,

omdat is voorzien dat deze vrijheidsbeperkende en vrijheidsontnemende maatregelen

zullen moeten worden toegepast vanwege gevaar. Bij minstens een van deze cliënten is in

elk geval sprake van verzet tegen de toepassing van deze maatregelen en is/was er geen

juridische grondslag om dwangbehandeling toe te passen. Dit klemt des te meer omdat de

Inspectie voor de Gezondheidszorg, naar aanleiding van een uitspraak van de Bopz-

klachtencommissie, per brief van 19 november 2015 aan ’s Heeren Loo heeft laten weten

dat dwangbehandelingen niet mogen worden uitgevoerd bij vrijwillig verblijvende cliënten.

Indien een instelling de verwachting heeft, of tijdens de behandeling van een jeugdige

merkt dat de inzet van vrijheidsbeperkende of vrijheidsontnemende maatregelen (zoals

genoemd in hoofdstuk 6 van de Jeugdwet of in de wet Bopz) noodzakelijk is dan dient

daarvoor een rechterlijke machtiging te worden aangevraagd. De overweging om al dan

niet een rechterlijke machtiging aan te vragen voor deze jongeren ontbreekt in het

behandelplan, terwijl deze jongeren frequent worden afgezonderd en/of fysiek gefixeerd

(vastgehouden).


3 Vervolg

De inspecties hebben het toezicht uitgevoerd bij ’s Heeren Loo Zorggroep, Groot Emaus,

orthopedagogisch centrum te Ermelo, afdelingen Vanenburg en Groevenbeek (hierna: Groot

Emaus). Groot Emaus voldeed op het moment van het toezicht aan 34 van de 41 onderzochte

verwachtingen uit het toetsingskader Verantwoorde Hulp voor Jeugd. Groot Emaus heeft direct

aansluitend op het toezicht maatregelen getroffen om cliënten actiever en duidelijker te

informeren over de BOPZ-klachtenregeling. Bij vaststelling van het rapport voldeed Groot Emaus

daarom aan 35 van de 41 verwachtingen.

Groot Emaus bevindt zich in een fase van transformatie en verdere professionalisering. De

transitie van de zorg, de toegenomen complexiteit van de problematiek en van de benodigde zorg

vragen veel aandacht van zowel ‘s Heeren Loo Zorggroep breed als specifiek van de medewerkers

en het management van de locatie Groot Emaus.

Van de vijf onderzochte thema’s voldeed Groot Emaus bij het thema leefklimaat aan alle

verwachtingen. De inspecties troffen een aantal tekortkomingen aan binnen de vier andere

onderzochte thema’s: uitvoering hulpverlening, veiligheid, cliëntenpositie en bestuurlijke

organisatie. De inspecties zien met name een aantal tekortkomingen op het gebied van

vrijheidsbeperking en vrijheidsontneming. Tijdens het toezicht zijn de voornaamste zorgen

besproken met de directie. De inspecties verwachten dat Groot Emaus zich op het gebied van

vrijheidsbeperking en ontneming houdt aan weten regelgeving. Voor vrijwillig opgenomen

cliënten dient Groot Emaus daarvoor passende oplossingen te crëeren binnen het

orthopedagogisch behandelklimaat.

Verbetering is nodig op de volgende criteria:

Professionals nemen in de plannen van de jeugdigen op welke vrijheidsbeperkende

maatregelen op hen toegepast kunnen worden.

Professionals passen vrijheidsbeperkende maatregelen toe conform de geldende instructies

en procedures.

Professionals schatten de veiligheidsrisico’s van de jeugdigen systematisch in.

Professionals bewaren medicijnen verantwoord.

De aanbieder past geen vrijheidsbeperkende maatregelen toe op jeugdigen zonder


sprake is van een noodsituatie.

De aanbieder past geen vrijheidsontneming toe op jeugdigen zonder rechterlijke

machtiging gesloten jeugdhulp (of rechterlijke machtiging/inbewaringstelling Wet Bopz).

De inspecties verwachten dat Groot Emaus voortvarend maatregelen neemt om aan alle

verwachtingen voor het bieden van verantwoorde hulp te voldoen. De inspecties verwachten dat


Groot Emaus bovenstaande verbeterpunten vertaalt in een verbeterplan met concrete maatregelen

om de geconstateerde tekortkomingen op te heffen, inclusief termijnen waarbinnen deze

maatregelen geïmplementeerd zijn. Daarbij verwachten de inspecties dat Groot Emaus nagaat of

de verbeteringen ook binnen de andere afdelingen van Groot Emaus doorgevoerd moeten worden.

Dit verbeterplan moet voor 27 november 2017 aan de inspecties worden verzonden. Het plan

wordt getoetst op volledigheid, ambitie en realisme. Op basis van dit plan bepalen de inspecties

het vervolgtoezicht.


Bijlage - Verantwoording

De inspecties voerden het toezicht bij Groot Emaus onaangekondigd uit op 6 juni 2017. Om tot

een gefundeerd oordeel te komen, gebruikten de inspecties voor het toezicht verschillende

informatiebronnen. De informatie uit deze bronnen is met elkaar vergeleken en gewogen. Voor het

toezicht zijn de volgende bronnen betrokken:

Een gesprek met de regiodirecteur.

Gestructureerde interviews met:

o twee gedragswetenschappers/sturend behandelaars

o twee pedagogisch medewerkers

o het hoofd behandeling

o de Bopz-arts

De check van tien dossiers op de aanwezigheid van de Verklaring Omtrent het Gedrag van

medewerkers, waarbij de inspecties op basis van een aantal criteria zelf de dossiers hebben

geselecteerd.

De check van vier dossiers van jeugdigen, onder andere op de aanwezigheid van een plan en

risico-inschattingen en –beoordelingen. Hierbij was een medewerker aanwezig. De inspecties

hebben zelf de dossiers geselecteerd.

Een gesprek met vier cliënten.

Observaties van de leef- en verblijfruimten.

Het bijwonen van een overdracht waarin casuïstiek werd besproken.

Documenten verstrekt door Groot Emaus.

Voorafgaand aan het toezicht hebben de inspecties de website van ’s Heeren Loo Zorggroep

geraadpleegd en de aanwezige documenten van de instelling geanalyseerd, waaronder het

Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording 2015, uitspraken van de Bopz-klachtencommissie

en het overzicht van de door Groot Emaus gemelde Middelen of Maatregelen artikel 39 Wet Bopz.


de vergunninghouders voor interlandelijke adoptie;

de opvangvoorzieningen voor (alleenstaande) minderjarige vreemdelingen;

de Raad voor de Kinderbescherming;

Halt;

de schippersinternaten.

www.igj.nl

’s Heeren Loo Zorggroep, Groot Emausrapport+Groot+Emaus.pdf · Groot Emaus is een...

Documents

Transcript of ’s Heeren Loo Zorggroep, Groot Emausrapport+Groot+Emaus.pdf · Groot Emaus is een...