Artemis Quartet

13|14

23.09.2013Kwartet

1/6

Een coproductie met

Praktisch 20u15 start concert | concertzaal21u00 pauze22u15 vermoedelijk einde concert

Dit concert wordt opgenomen door Klara en uitgezonden op

15 oktober 2013 in het programma ‘Klara live’ (20u).

Handelsbeurs Concertzaal & Gent Festival van VlaanderenGent Festival van Vlaanderen en Handelsbeurs Concertzaal presenteren aan de start van het culturele seizoen enkele bijzondere concerten. In deze jarenlange samenwerking staan kwaliteit en verrassing centraal. Met jazz en Noorse folksongs zorgden Jeroen Van Herzeele en het Noorse Trio Mediaeval tijdens OdeGand (14.09) voor een frisse aftrap van het nieuwe culturele jaar. Daarnaast resulteert de gezamenlijke ambitie om zo veel mogelijk mensen warm te maken voor klassieke muziek in twee middagconcerten. Twee donderdagmiddagen op rij wordt de concertzaal van de Handelsbeurs omgetoverd tot een muzikale oase. In een ontspannen sfeer kan je van dichtbij luisteren naar het Servische pianoduo Lidja & Sanja Bizjak (19.09) en celliste Camille Thomas (26.09). Tijdens de avondconcerten kunnen kamermuziekliefhebbers van het eerste uur hun hartje ophalen aan meeslepende uitvoeringen door contra-alt Sara Mingardo (18.09) en het Artemis Quartet (23.09), wereldtop in de lied- en strijkkwartetwereld. Handelsbeurs en Gent Festival wensen u een onvergetelijke concertervaring toe!

Pralines voor de artiesten worden geschonken door Patisserie & Chocolaterie Joost Arijs.www.joostarijs.be

Programma

F. MENDELSSOHN (1797-1828)Strijkkwartet nr. 3 in D opus 44 nr. 1Molto allegro vivaceMenuetto: Un poco AllegrettoAndante espressivo ma con motoPresto con brio

J.S. BACH (1685-1750) / A. PIAZZOLLA (1921-1992)‘Fuga del Angel’ (Preludes, fuga’s en tango’s uit ‘Die Kunst der Fuge’, ‘Das Wohltemperierte Klavier’ en ‘Suite del Angel’ – voor strijkkwartet bewerkt door F. Weigle, E. Runge und J. Ammon)Bach: uit Die Kunst der Fuge BWV 1080, Contrapunctus IPiazzolla: Tango del Angel, introduzione - tempo di tango nostalgicoBach: uit Das Wohltemperierte Klavier I BWV 855, Prelude in e (eerste deel)Piazzolla: Muerte del Angel I , Fuge - movidoBach: uit Das Wohltemperierte Klavier I BWV 862, Prelude in As (naar A getransponeerd)Piazzolla: Milonga del Angel, lento - tristementeBach: uit Das Wohltemperierte Klavier I BWV 857, Fuga in fPiazzolla: Muerte del Angel II, Fuge – movido

PAUZE F. SCHUBERT (1797-1828)Strijkkwartet nr. 15 in G, D 887Allegro molto moderatoAndante un poco motoScherzo: Allegro vivace with trio: AllegrettoAllegro assai

Artemis QuartetVineta Sareika & Gregor Sigl | vioolFriedemann Weigle | altvioolEckart Runge | cello

‘Life depends on science, but the arts make it worth living.’ Onder dat motto lan-ceerde arts, filosoof en professor John Martin in 2011 een campagne die Britse universitei-ten moest sensibiliseren voor het gevaar van oogkleppen. Hoe meer grip de wetenschap krijgt op de wetmatigheden die het dage-lijkse bestaan domineren, hoe minder de mens op fantasie moet terugvallen om met de grote vragen des levens om te kunnen, zo lijkt het. Betekent die vaststelling dat de rol van de kunst in de 21e eeuw is uitgespeeld? Gent Festival van Vlaanderen gelooft van niet en benadert haar publiek deze editie vanuit vier overkoepelende filosofisch-we-tenschappelijke pijlers die samen de grote krachten van een bestaan opbouwen: amor, allegorie, animo en acme.

Dynamiek, geestdrift, extase, ofte… animo: het zijn waarschijnlijk nog altijd begrippen die mensen niet automatisch linken aan de wereld van de klassieke muziek. Nochtans behoort de starre uit-voeringspraktijk al lang tot de verleden tijd: inmiddels pronken zowat alle grote labels met sterren die qua uitstraling en geste niet moeten onderdoen voor hun equivalenten binnen de popindustrie. Het gedweep met de sympathieke snoet van een Lang Lang of de sprankelende looks van Hélène Grimaud getuigt al eens van oppervlakkigheid, maar tussen namen

van een dergelijk kaliber lopen ook musici rond die de wereld hebben veroverd zon-der concessies te doen aan hun artistieke integriteit. Het Artemis Quartet behoort zonder twijfel tot die paar internationale kwartetten wier status niet stuk te krijgen is, ondanks een discografie gespeend van een hang naar publieksvriendelijke excen-triciteit. Op Brahms, Schumann, Janáček, Dvořák, Schönberg, Strauss, Schubert en Ligeti liet dit kwartet inmiddels zijn gloei-end hete snaren los. Onsterfelijk werd het kwartet echter met een integrale opname van de Beethovenkwartetten: gespeeld met een intensiteit en een concentrerend vermogen dat zelfs de Beethovenkenner deed duizelen. Radicaal maar loepzuiver, brutaal doch nooit onzedelijk: deze telgen van het onvolprezen Alban Berg Quartett spelen het repertoire op het scherp van een avond na avond gewette snee.

Toch reikt de interesse van het Artemis Quartet verder dan louter de canon. Vanzelfsprekend is klassieke mu-ziek voor een kwartet dat het repertoire als het ware probeert opnieuw uit te vin-den een actuele aangelegenheid. Cellist en stichtend lid Eckart Runge gaat dan ook expliciet op zoek naar verhalen die nog niet verteld zijn, naar ontroering die het publiek nog niet kent of op een ver-keerde manier denkt te kennen. Het al-

23.09.2013 | Artemis Quartet Eenheid door contrastDoor Hildegart Maertens

bum onder de titel ‘The Piazzolla Project’, dat het Artemis Quartet in 2009 tussen twee delen van haar Beethovencyclus uit-bracht, was een niet mis te verstane kri-tiek op het vastgeroeste patroon waarin andere gereputeerde kwartetten op he-den lijken vastgeroest. Runge is van me-ning dat het compositorisch vernuft van de Argentijnse tangolegende al te vaak verdrinkt in de clichés van de sensuele gevoelens die de muziek opwekt. Door Piazzolla rechtstreeks tegenover fuga’s van Bach te plaatsen, wil het kwartet ener-zijds de lijn van rigoureuze componeer-technieken doortrekken en anderzijds de illusie doorprikken dat Bachs partituren eerder mathematisch dan emotioneel zou-den prikkelen.

Aan dat spel met contrasten voegt het Artemis Quartet bovendien Schuberts

laatste kwartet toe. Een uitgerafeld ope-ningsthema vormt het fundament van een sterk ritmisch gedreven openings-deel – melancholisch en diabolisch te-gelijk. In het afsluitende allegro assai werkt Schubert diezelfde kiem met eerder optimistische levenslust uit, terwijl het tussenliggende andante un poco moto de emoties ver onder het vriespunt doet dalen. Het lichte scherzo verwijst boven-dien vooruit naar de gewiekste geest van Mendelssohn, wiens derde strijkkwartet (opus 44, nr. 1) het programma vervolle-digt. Misschien getuigend van een meer geringe driftmatigheid maar daarom niet minder geanimeerd, belooft ook dit werk baat te hebben bij de bezielde kracht waar-mee de leden van het Artemis Quartet hun snaren teisteren. Kortom een concert dat het, met deze uitvoerders, onmogelijk aan temperament kan ontbreken.

When we were asked to bring back into the repertoire our arrangement re-corded in 2009 for the Virgin/EMI label of Piazzolla’s ‘Suite del Angel’, the idea ap-pealed to us to add a new element to the arrangement: something that would fit as well into our repertoire plan for the season (music by and related to Mendelssohn) as it would suit the music of Piazzolee itself.

So we decided to venture an unu-sual juxtaposition by putting together Piazzola’s ‘Suite del Angel’ with pieces from the ‘Well- tempered Clavier’ as well as ‘The Art of the Fugue.’ What seems at first like a great contradiction actually contains unforeseen connections and al-lows each piece to emerge in a new light.

As a young man, Piazzolla was al-

ready one of the best- known tango mu-sicians in his country, when he began to nurture the desire to become a classical composer. He studied composition at the conservatory in Buenos Aires with his renowned compatriot Alberto Ginastero. The latter introduced his student to J.S. Bach, whose contrapuntal style fasci-nated Piazzolla. He saw that this techni-que of allowing multiple voices to move along on an equal footing next to one ano-ther (in contrast to a melody accompanied by chords) intensified the concentration of expression, analogous to the dance of tango in which two partners interact.

Along with harmonic influences from jazz and the rhythmic esprit of tango, the compositional technique of counterpoint became an essential stylistic element of the musical language Piazzolla created in ‘Tango Nuevo.’

Three centuries earlier, Bach, on

the other hand, brought about not only the blossoming of a strict form of coun-terpoint. He was influenced across the breadth of his work by popular musi-cal forms as well, particularly by their rhythmic patterns, sublimating in his sui-tes, for instance, dances of the time such as the bourée, gavotte, and sarabande in addition to art music.

The juxtaposition of both composers

gives us a chance to hear the way that tango in contrast to the common cliché of an unrestrained music of boundless pas-sion and abandon – actually generates its intensity through austerity. And the mu-sic of Bach is likewise, despite persistent prejudicial notions about it, not only pi-ously intellectual but in fact permeated by sensual, earthbound energy. Thus, in the ‘Fuga del Angel’ we have the opportunity to break old listening habits and hear mu-sic that we thought we knew, as if for the first time.

Cellist Eckart Runge van het Artemis Quartet over de muziek van Bach en Piazzolla

Het Artemis Quartet, genoemd naar de godin van de jacht, wordt beschouwd als een van de meest vooraanstaande strijk-kwartetten van het moment. Het werd op-gericht in 1989 in Lübeck en is gevestigd in Berlijn. Mentoren waren onder meer Walter Levin, het Alban Berg Quartet en het Juilliard String Quartet. De eerste prijs op de ARD Muziekwedstrijd in 1996 effende het pad naar een internationale carrière.

Van de oorspronkelijke leden blijft enkel nog cellist Eckart Runge over. Na twaalf jaar dienst verliet violiste Natalia Prishepenko in 2012 het kwartet. De Letse violiste Vineta Sareika is nu primarius.

De integrale opnames die het kwar-tet maakte van de strijkkwartetten van Schubert en Beethoven zijn intussen refe-renties geworden.

Biografie

Tekst Hildegart Maertens & Eckart Runge | Foto Fauré Quartett E. Ottermans Coördinatie programmaboekje Handelsbeurs Concertzaal | V.U. Stefaan D’haeze © Handelsbeurs Concertzaal, Kouter 29, 9000 Gent

Foyer MatineeNieuwe concertreeks

Elke derde zondag van de maand kan je in de foyer van de Handelsbeurs ge-nieten van een aperitiefconcert met jazz, wereldmuziek of klassieke muziek. Ideaal voor wie na de bloemenmarkt nog een muzikaal uitstapje wil maken op de Kouter. Pianist Tom Van der Schueren bijt de spits af op zondag 21 okt. De con-certen starten om 11u. Ticketprijs is 10€ (incl aperitief).

Ictus & Jean Paul Van Bendegem (za 26.10)

Een ‘godsgeschenk’ noemt hij het zelf. De lezing die Jean Paul Van Bendegem mag geven bij het futuristische Ballet Mécanique (1924) van George Antheil, uitgevoerd door het Ictus Ensemble. Lees meer over Van Bendegems liefde voor dada en avantgardemuziek in het nieuwe Handelsbeurs Magazine (sep 2013).

Binnenkort in de Handelsbeurs: Fauré Quartett

G. Mahler, L. van Beethoven, R. Strauss woe 13.11.2013