Arnhem! Hét Binnenstadmagazine Jan 2011
-
Upload
designgenerator -
Category
Documents
-
view
215 -
download
2
description
Transcript of Arnhem! Hét Binnenstadmagazine Jan 2011
Mijlpaal in veiligheid: 3e ster Keurmerk Veilig Ondernemen
Wethouders met link naar de binnenstad aan het woord
Arnhem App: innovatief en trendsettend
Ondernemers Korenmarkt eensgezind aan de slag
Voor ondernemers in de Arnhemse binnenstadNummer 2, januari 2011
Omdat elke onderneming, elke (winkel)straat in onze Arnhemse binnenstad de moeite waard is.
Omdat wij denken dat het altijd beter kan. Omdat samenwerken écht loont. Daarom Arnhem!
hét Binnenstadmagazine voor, door en van ondernemers. Het blad, dat uw winkel, horecabedrijf
of dienstverlening tot één gezamenlijk product verbindt: de binnenstad van Arnhem!
Hét Binnenstadmagazine
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:52 Pagina 1
2 Arnhem! magazine
Evenementenoverzicht 2011
Maart26 maart, Concert Ilse de Lange,
Gelredome, www.gelredome.nl
April23 april Kunstmarkt, Jansplein,
www.kunstmarktarnhem.nl
23 en 24 april Arnhemse Kadedagen,
Rijnkade, www.shsa.nl
29 en 30 april Oranjefees,
binnenstad Arnhem,
www.koniginnedagarnhem.nl
Mei1, 10, 11 en 13 mei Concert Marco
Borsato, Gelredome, www.gelredome.nl
12 en 13 mei Hemelvaartnacht en- dag,
Korenmarkt, www.hacarnhem.nl
28 mei, Kunstmarkt, Jansplein,
www.kunstmarktarnhem.nl
29 mei Harleydag, binnenstad Arnhem,
www.binnenstadarnhem.nl
27 mei t/m 5 juni Kermis, Markt,
www.dekermisgids.nl
Juni1 juni – 3 juli: Mode Biënnale, Akzo-
gebouw Velperweg en Binnenstad
Arnhem, www.modebiennale.nl
4 juni Free Your Mind Festival, Stads-
blokken, www.freeyourmindfestival.nl
25 juni Kunstmarkt, Jansplein,
www.kunstmarktarnhem.nl
Augustus18, 19 en 20 augustus,
Rio aan de Rijn,
binnenstad Arnhem,
www.rioaanderijn.nl
September3 en 4 september Uit Boulevard,
binnenstad Arnhem,
www.arnhemuitboulevard.nl
4 september Arnhemse Catwalk, Land
van de Markt, www.binnenstadarnhem.nl
11 september Bridge to Bridge loop, bin-
nenstad Arnhem, www.bridgetobridge.nl
24 en 25 september World Statues,
binnenstadarnhem.nl,
www.worldstatues.nl
30 september
Avond vol Kunst,
Binnenstad Arnhem,
www.avonvolkunst.nl
Oktober14, 15 en 16 oktober Symphonica in
Rosso met Nick en Simon, Gelredome,
www.symphonicainrosso.nl
22 t/m 30 oktober Sprookjesfestival,
binnenstad Arnhem e.o.,
www.sprookjesfestival.nl
November12 november Intocht Sint Nicolaas,
binnenstad Arnhem,
www.sinterklaasarnhem.nl
December17 en 18 december Warm Winter
Weekend, binnenstad Arnhem,
www.warmwinterweekend.nl
Regulier:
2 januari
6 februari
6 maart
3 april
1 mei
5 juni
3 juli
7 augustus
4 september
2 oktober
6 november
4 december
Extra:
27 maart
25 april
2 juni
13 juni
25 september
27 november
11 en 18 december
KOOPZONDAGEN 2011
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:52 Pagina 2
3Arnhem! magazine
Evenementenoverzicht 2
Voorwoord 3
Derde ster Keurmerk Veilig Ondernemen 4
Column Betty Mostard 6
Berichten uit de binnenstad 6
Opening Selexyz Dekker 8
Sneeuwschepactie 9
Actieve Ledenvergadering CCA 9
Gerenommeerde winkels in Arnhem 10
Promotieplan Bakkerstraat 13
Koninklijke Horeca Nederland 14
Wethouders aan het woord 16
Inzoomen op Binnenstadhuis 18
Arnhem App 19
Arnhem Mode Biënnale 2011 20
Binnenstadsmonitor 2010 22
Strooiwagens weer paraat 23
Nieuwe koers voor Korenmarkt 24
Column Jasper van Amstel 25
Velperpoort District 26
Colofon 28
Continuïteit in kwaliteitsverbetering 29
Arnhem Energiestad 30
Inhoud
‘De twaalfde man’
De slogan ‘voor, door en van ondernemers’ krijgt vanaf 2011 een
nieuwe dimensie. Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem,
ofwel Binnenstad Arnhem, valt vanaf 1 januari volledig onder
het Ondernemersfonds.
Voor u als ondernemer zal 2011 geen makkelijk jaar worden. De eco-
nomie herstelt maar langzaam en veel bedrijven lopen op hun tand-
vlees. En tot overmaat van ramp zullen er in 2011 ook nog diverse
bezuinigingsmaatregelen worden aangekondigd. De raderen hiervoor
draaien op volle toeren en de resultaten zullen niet meer lang op zich
laten wachten.
Van deze situatie is Binnenstadsmanagement Arnhem zich terdege
bewust. Het is dan ook vanzelfsprekend dat wij vanaf dit jaar er een
extra schepje bovenop gaan doen. We hebben onze doelstellingen bij-
gesteld en ons ambitieniveau een stuk opgeschroefd. Het afgelopen
jaar is onze organisatie aangepast en ‘battleproof’ gemaakt voor de
komende jaren. Kortom, we hebben meer mogelijkheden en zijn
strijdbaarder dan ooit. Graag laten wij laten zien dat wij onze bijdrage
vanuit het Ondernemersfonds dubbel en dwars waard zijn.
Vooruitlopend op de bundeling van binnenstadsactiviteiten in de
vorm van het Binnenstadshuis, wil ik u laten weten dat het team van
Binnenstad Arnhem te allen tijde openstaat voor élke vraag en wens.
Graag spelen wij als Binnenstad Arnhem, een nog actievere en meer
zichtbare rol voor bezoekers maar met name voor u als ondernemer.
Door de bundeling van kennis en expertise willen wij ons opstellen
als een ondernemende en meedenkende partner.
Wat ik eigenlijk maar zeggen wil, is dat u op ons kunt rekenen als
‘de twaalfde man...’
Han Overkamp,
binnenstadsmanager
Voorwoord
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:52 Pagina 3
4 Arnhem! magazine
TOPPRESTATIE VAN ALLE SAMENWERKENDE PARTIJEN
Derde ster Keurmerk Veilig Ondernemen!
De certificering met een derde ster Keurmerk
Veilig Ondernemen (KVO) voor de Arnhemse
binnenstad is binnen! En hoewel de officiële
certificering op 20 januari dit jaar plaatsvindt,
stroomden, na het bekend worden in december,
de felicitaties meteen binnen. Het is dan ook een
prestatie van niveau: de binnenstad van Arnhem
hoort nu tot de 10% van alle winkelgebieden
met een dergelijk veiligheidscertificaat. Tot die
categorie horen trouwens ook gesloten winkel-
gebieden als Kronenburg en Presikhaaf. Het moge
duidelijk zijn dat een open winkelgebied veel
moeilijker aan deze veiligheidseisen kan voldoen
dan centra die over één in- en uitgang beschikken.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:53 Pagina 4
5Arnhem! magazine
Het Keurmerk Veilig Ondernemen is een publiek-private samenwerking die wordt uitgevoerd door politie, brandweer, gemeente, Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD), ondernemers en SBA. Doel is het winkelgebied door een serie maatregelen, trainingen en informatiecampagnes veiliger te maken.Het project werd in de binnenstad in 2004 gestart. Een plan van aanpak voor het gebied wordt periodiek geactualiseerd en door alle partijen uitgevoerd. Belangrijk meetpunt voor de resultaten van alle inspanningen zijn de onder binnenstadondernemers gehouden enquêtes, aangevuld metanalyses van de politie en landelijke statistische gegevens. Elke twee jaar vindt een hercertificeringplaats. De laatste leidde in december jl. tot de toekenning van de derde ster KVO.
Tevredenheid ook binnen SBA, dat bij de uitvoering van Veilig Onderne-
men een coördinerende en initiërende rol vervult: ‘Het betekent dat we
met elkaar onze zaken goed voor elkaar hebben en laten zien dat veilig,
schoon en netjes in onze binnenstad ons blijvende ernst is.’, zegt bin-
nenstadsmanager Han Overkamp. ‘Zeker voor een open winkelgebied is
een dergelijke certificering geen vanzelfsprekendheid. De audit, die aan
de toekenning van de derde ster voorafging, was dan ook niet iets van
appeltje-eitje.’ HBD en KIWA letten scherp en met oog voor detail op al
die zaken waar de samenwerkende partijen binnen de werkgroep KVO
aan werken. Ook op de reacties die ondernemers in hun enquêtes
hierop geven. Des te waardevoller is deze mijlpaal in onze gezamenlijke
inspanningen ons winkelgebied veilig te houden.’
Vernieuw(en)de projecten
Veilig ondernemen is een continu proces. Bestaande projecten wor-
den verbeterd en nieuwe initiatieven zien het daglicht. Recent nog zijn
nieuwe, makkelijker bedienbare AED-kasten geplaatst en zijn er cur-
sussen voor het gebruik ervan georganiseerd. Het project Collectieve
Winkelontzegging (CWO) heeft een impuls gekregen met een nieuwe
website van het HBD (binnenstadarnhem.hbdlokaal.nl). Ingelogde
deelnemende bedrijven kunnen hier in een oogopslag kennisnemen
van alle geldende winkelontzeggingen.
Het project Winkeldief Dubbel Gepakt - voor het eerst in Arnhem in
werking gesteld - blijkt bijzonder effectief te werken. Inmiddels wordt
op veel plaatsen het financieel verhalen van de overlast (151 euro),
die winkeliers ondervinden bij het doen van aangifte, toegepast.
Nieuw is het project Vroegsignaleren & Interveniëren. In samenwer-
king met de politie heeft SBA een training voor grootwinkelbedrijven
en beveiligingsbedrijven in de binnenstad georganiseerd. Dit jaar zal
het project worden uitgerold voor alle ondernemers. Kern is, dat af-
wijkend gedrag van bezoekers snel wordt opgemerkt en herkend.
Personeel en/of beveiliging wordt geleerd om hier zo mee om te gaan
dat winkeldiefstal, agressie en overvallen beter zijn te voorkomen.
Veiligheidssymposium
Tot slot: de derde KVO-ster houdt niet in dat het ondernemen in de
binnenstad in absolute zin steeds veiliger wordt; de samenleving om
ons heen verandert immers ook. En niet altijd in positieve zin. Ook in
2010 voelden winkeliers zich soms onveilig of bedreigd, zo blijkt uit
de laatste vragenlijst. Ook vonden overvallen plaats, terwijl hang-
jongeren door velen van u nog steeds als bijzonder storend worden
ervaren. Ondanks geïntensiveerde surveillances, ondanks de trainin-
gen die ongeveer de helft van alle bedrijven op het gebied van agres-
sie en winkeldiefstal hebben gevolgd.
Communicatie tussen alle betrokkenen is voor een veilig ondernemers-
klimaat dan ook cruciaal. Niet alleen om elkaar onderling snel te blij-
ven informeren bij incidenten. SBA denkt ook winst te kunnen halen
uit een intensieve voorlichtingscampagne. Uw winst. Wij zullen u op
veel manieren blijven informeren over alle KVO-projecten, de actuele
situatie in de binnenstad etc.
In mei 2011 organiseert SBA bijvoorbeeld een veiligheidssymposium.
Geen theoretische betogen hier, maar de focus op alle lopende
projecten en vooral op wat u hier in de praktijk aan kunt hebben
en hoe u zich kunt aansluiten. Uitgebreide informatie hierover in de
volgende editie van dit magazine.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:53 Pagina 5
Berichten uit de binnenstad
6 Arnhem! magazine
[ TERUG- EN VOORUITBLIK ]
In de samenwerking zit het verschil…
Al twintig jaar rijd ik
dagelijks naar mijn
werk bij de gemeente
Arnhem. Zo’n 60 kilo-
meter heen en 60 km
terug. En in al die jaren
heb ik het steeds druk-
ker zien worden.
Wonend vlak bij de A2
voelde ik me toch elke
dag een gelukkig mens, want Arnhem is - relatief
gezien - goed bereikbaar. Een groot goed voor de
economische ontwikkeling van onze stad!
Maar op die bereikbaarheid staat wel druk. Het
laatste halfjaar merk ik dat de doorstroming in de
stad steeds lastiger wordt. Ik heb mijn werktijden
er maar op aangepast. Gewoon na de ochtendspits
beginnen en na de avondspits weer vertrekken. Een
individuele maatregel voor een collectief probleem.
Maar daarmee is het probleem in de stad niet
opgelost natuurlijk. Voor zover het (door ons als
gemeente) op te lossen is. Wat we wel kunnen, is
maximaal inzetten op doorstroming. En dat gebeurt
ook. Dan denk ik aan de werking van de centrum-
ring, goed onderhoud van de hoofdwegen, aan de
nieuwe verkeersregelinstallaties die reageren op de
intensiteit van het verkeer, aan de inzet van de
doorstroommanager bij wegwerkzaamheden en
evenementen en aan het voornemen om over te
stappen op dynamisch verkeersmanagement.
Er zijn hierbij maar twee nadelen.
Eén: het kost meer tijd dan je eigenlijk zou wensen.
Twee: er zijn niet altijd overal pasklare oplossingen
voor. We moeten soms dingen meerdere keren
uitproberen, net zolang tot we tevreden zijn.
En dan heb ik het nog niet eens over extreme
weersomstandigheden als de enorme sneeuwval
en gladheid van begin december. Het betekende
voor mij persoonlijk een record: 2,5 uur heb ik
gedaan over de heenreis! En ik was niet de enige…
Voor de gladheidsbestrijding geldt hetzelfde. We
doen veel, maar kijken permanent of er verbeterin-
gen aangebracht moeten worden: in het strooibeleid
in de uitvoering, in de samenwerking met anderen.
Twee mooie voorbeelden heb ik daarvan. We stellen
al langer gratis strooizout beschikbaar voor de
Arnhemse burgers. Zij kunnen dan in de eigen wijk
op kwetsbare plekken strooien. Een ander voorbeeld
is de actie van het CCA/SBA om sneeuwscheppen
uit te delen aan de binnenstadondernemers. Zo kan
ieder binnen zijn eigen mogelijkheden een bijdrage
leveren aan een goed toegankelijke stad. Want in de
samenwerking zit hem vaak het verschil!
Betty Mostard
directeur Stadsbeheer
gemeente Arnhem
Een overval
Iets wat je nooit wilt meemaken. Niet alleen
om de schade die hierdoor ontstaat, maar
vooral door de impact die een dergelijke ge-
beurtenis voor u en uw medewerkers heeft.
Wat kunt u doen om een overval te voor-
komen en als het noodlot toch toeslaat:
wat is verstandig handelen en hoe gaat u
daarna weer aan het werk? Drie vragen
waar u als ondernemer antwoorden op
kunt krijgen in de bijeenkomst Hoe voor-
kom ik een overval. Het Hoofdbedrijfschap
Detailhandel, de Kamer van Koophandel
en de gemeente Arnhem hebben deze
avond op 9 maart aanstaande georgani-
seerd. Ongeveer 15 partijen, onder wie
politie, beveiligingsbedrijven, organisaties
die overvaltrainingen verzorgen etc. zijn
aanwezig op de infomarkt. U kunt deel-
nemen aan twee van de drie workshops
(voorkomen, de do’s en don’t’s en de
impact) die deze avond worden gegeven.
Locatie: de hal van het stadhuis.
Aanvang: 18.00 uur. Toegang en deel-
name zijn gratis. Inschrijven kan op
www.kvk.nl/voorkomeenoverval.
Arnhem Gastvrije Talentencarrousel
Het Servicepunt Detailhandel & Horeca
Arnhem (SDHA) is i.s.m. de gemeente
een project gestart om 40 enthousiaste
kandidaten uit de WWB (bijstand) klaar te
stomen voor een carrière binnen de horeca
of detailhandel. In een periode van mini-
maal 3 maanden worden de deelnemers
gecoacht op houding en (gastvrij) gedrag.
Per deelnemer wordt een traject bepaald
waarbij aanwezige kwaliteiten worden
ingezet en kennis wordt uitgebreid. Scho-
ling is hierbij een mogelijkheid. In nauwe
samenwerking met de ondernemers lopen
de kandidaten op verschillende werkplek-
ken en in verschillende functies stage.
Het doel is ‘het vinden van de juiste match
tussen werkgever en werknemer’.
Deze match wordt bekroond met een
onderling committment in de vorm van
een aantrekkelijk arbeidscontract.
Hebt u interesse?
U kunt contact opnemen met Mireille
Bergervoet, telefoonnummer 06 - 52 37
52 88 of via de mail:
De komende editie van De Arnhemse
Catwalk vindt plaats op koopzondag 3 april
aanstaande. Als deelnemend bedrijf biedt SBA
u weer volop de gelegenheid om delen van
uw zomercollectie aan het publiek te tonen.
Hebt u een mode- accessoire-,
schoenen- of juwelierszaak en wilt u op
tijd reserveren? Neemt u dan contact op
met projectmanager Ingrid Noorman.
Tel 026-445 82 23
e-mail [email protected]
De Arnhemse Catwalk
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:53 Pagina 6
7Arnhem! magazine
Regionale Bedrijven Kontakt Dagen
Uw contacten onderhouden, nieuwe
impulsen aan uw netwerk geven,
uw bedrijf in uw regio extra onder
de aandacht brengen en kijken wat er ‘te
koop’ is. Dat kan op 29 en 30 maart aan-
staande in de Rijnhal tijdens de 27ste editie
van de Regionale Bedrijven Kontakt Dagen.
Wilt u zich inschrijven, neem dan
contact op met Paulien van der Ven
(026-3229111). Meer informatie:
www.bkd-arnhem.nl.
SBA-binnenstadsborrel
Een contactmoment van een ietwat andere
orde. Kent u het concept? Een onderne-
ming in de binnenstad treedt op als gast-
heer, een hapje en een drankje zijn vaste
onderdelen, een actueel onderwerp wordt
kort en kernachtig voor het voetlicht ge-
bracht en daarna…Daarna is het aan u als
gast. Wim Sluijs en zijn team waren na-
mens Selexyz Dekker onze gastheer tijdens
de laatste binnenstadsborrel. Trots zijn ze
op hun nieuwe onderkomen in het voor-
malige postkantoor aan het Jansplein en
blij met de samenwerking met het even-
eens daar gevestigde La Place. Een intro-
ductie over het Selexyz Dekker-concept,
Judith ter Haar die de plannen van de
Arnhem Mode Biënnale voor de binnenstad
ontvouwde, toelichting van Han Overkamp
op de lopende projecten in de binnenstad
en een prijsuitreiking gingen vooraf aan
een geanimeerd verloop van de avond.
Met ruim 140 gasten ook een heel druk
bezochte meeting. SBA houdt ‘em er
dan ook zeker in. Komt u de volgende
keer ook? De foto's kunt u bekijken op
www.binnenstadarnhem.nl
Bezuinigingen
25 miljoen aan bezuinigingen in 2015 heeft
het College voorgesteld en daarbij ook nog
eens 10 miljoen extra als eventuele alterna-
tieven (‘wisselgeld’) gepresenteerd. De ge-
meenteraad en de burgers van Arnhem zijn
nu aan zet. Want meepraten over hoe het
door Den Haag aangekondigde ‘hand op de
knip’ door Arnhem zal worden ingevuld, is
door het college ingebakken. Ongeveer 150
concrete bezuinigingsvoorstellen leveren de
genoemde 25 miljoen op, alternatieven ter
grootte van 10 miljoen vormen de speel-
ruimte (wisselgeld). Wel binnen de grenzen
van elk beleidsterrein, als het aan B&W ligt,
daarover beslist de raad deze maand.
Als ‘het goede voorbeeld’ wordt 10 van de
25 miljoen binnen het gemeentelijk appa-
raat zelf gevonden. De post Arnhem schoon,
heel en veilig zou weliswaar 3 miljoen op het
budget moeten inboeten, op het gebied van
WMO (wet maatschappelijke ondersteu-
ning) en inkomensondersteuning (‘meer
mensen aan het werk’) wordt ook bezuinigd
(3,5 miljoen). Het niveau van schoon, heel
en veilig zou gehandhaafd blijven door inzet
van mensen die een bijstanduitkering heb-
ben. Ook voorstellen als betaald parkeren
buiten de parkeergarages in de avonduren
(opbrengst 250.000 euro), verhoging van
de parkeertarieven en –vergunningen,
langzamer uitvoeren van Buiten
Gewoon Beter, sluiting van het loket
Arnhem-Zuid en bezuinigen op peuterspeel-
zalen die niet aan voorschoolse educatie
doen maken deel uit van de voorstellen.
Alternatieve voorstellen (‘wisselgeld’ ter
grootte van 10 miljoen) zijn onder andere:
- verlagen van stadsreinigingniveau
(voor het centrum van A naar B, daarbui-
ten van B naar C)
- Invoering chemische onkruidbestrijding
- minder dagelijks onderhoud en uitstellen
van vervanging groen
- stoppen met cameratoezicht binnenstad,
bruggen en omgeving Gelredome
- bezuinigen op het onderhoudsniveau
educatie stadsboerderijen
- seniorensport
- afzien van een multicultureel centrum
Sint Marten
Na gesprekken met ‘de stad’ in februari, zal het
College een concreet voorstel aan de raad doen,
die vervolgens in april de knopen doorhakt.
Winkeldiefstal
Het aantal winkeldiefstallen in Arnhem is
aanzienlijk gedaald. Registreerde de Politie
Gelderland-Midden over 2009 nog 699 fei-
ten, het afgelopen jaar waren dat er 594.
Ook de binnenstad liet een daling zien: 314
registraties in 2009 tegenover 238 in 2010.
Vanzelfsprekend nog respectievelijk 594 en
238 teveel, maar we zijn met elkaar op de
goede weg. Deze gegevens van de Politie
hebben overigens ook een rol gespeeld bij
de hercertificering in het kader van het
Keurmerk Veilig Ondernemen en de
daaruit voortvloeiende toekenning van
de derde KVO-ster. Doet ú al mee met het
project Winkeldief Dubbel Gepakt en met
Collectieve Winkelontzegging?
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:53 Pagina 7
8 Arnhem! magazine
[ TWEEDE LEVEN POSTKANTOOR ]
Het dankzij het nieuwe verlichtingsplan voor
de binnenstad van buiten fraai uitgelichte
pand oogt feeëriek. Twee kirrende en lezende
sprookjesachtige figuren bij de opening -
buiten voor de winkel - onderstrepen dat
effect nog eens. Winkelmanager Wim Sluijs
van Selexyz voelt zich in deze sfeer als een vis
in het water. ‘Ik ben ooit door mijn moeder in
het boekenvak terechtgekomen. Ik werkte als
jonge jongen in de bollen. Dat vond zij maar
niks waardoor ze me aan een baantje bij een
boekenimporteur in Amsterdam hielp. ‘Door
de eeuwen heen’ ben ik van lieverlee een
echte lezer en groot boekenliefhebber gewor-
den.’ Lachend om zich heen gebarend: ‘Dit is
gewoon honderd procent mijn retailomge-
ving. Boekenpubliek spreekt me enorm aan.’
Winkel als platform
Algemeen directeur Selexyx Matthijs van der Lely zet de ambitie van de
boekhandel stevig neer bij de opening. ‘Selexyz Dekker wil uitgroeien
tot een culturele spil voor literatuur, toonkunsten, lezingen en muziek in
Arnhem.’ Wim Sluijs: ‘We hebben daarvoor op de eerste verdieping een
ruimte - middenin de winkel - die we speciaal voor dit soort gelegenhe-
den kunnen vrijmaken. Ik geloof heel sterk in samenwerken, in kracht en
creativiteit bundelen en ik ben groot voorstander van inhaken op wat
een stad sowieso al doet. Van mij mag er dus een living statue ín de
winkel staan in plaats van ervoor. Verder bevat onze winkel ook een
digitaal platform: bricks & clicks. Oftewel, je grijpt bij ons nooit mis.
Als we een boek niet op voorraad hebben, kun je het meteen online
bestellen. In de hele ruimte is wifi aanwezig.’
Ondernemerschap
Wethouder Michiel van Wessem van Cultuur en Economie is trots op
wat er aan het Jansplein is gebeurd. ‘Ik vind het om drie redenen bijzon-
der eervol om deze winkel te openen. Ten eerste omdat we hiermee
laten zien zuinig te zijn op het historisch erfgoed dat Arnhem nog rijk is
en het tegelijkertijd toegankelijk en leefbaar houden. Ten tweede
omdat we als culturele hoofdstad van het oosten nu ook een literair
podium aan het aanbod in de stad kunnen toevoegen. En ten derde
omdat ik het een prachtig staaltje ondernemerschap vind. Selexyx,
La Place en de aannemers hebben hier zelf hun nek uitgestoken en mil-
joenen geïnvesteerd. Geen hand opgehouden bij de overheid maar alles
met eigen middelen gefinancierd. Daar heb ik grote waardering voor.’
Boekenstad
Wim Sluijs barst van de energie. ‘Wat is het leven zonder ambitie?
Daar is dit project één groot voorbeeld van. De architecten waren links
nog aan het werk terwijl de bouwvakkers rechts al aan het breken
waren. Ongehoord misschien, maar het is wel gelukt! En wij gaan er
hier met z’n allen nu een grote gepassioneerde boekhandel van maken.
We hebben de kunstafdeling bijvoorbeeld extra groot gemaakt, met het
oog op de vele opleidingen in de stad. En ik verwacht veel van de OYO,
de eigen e-reader van Selexyz. Mensen kunnen er lezend de winkel mee
uit. Arnhem wordt een echte boekenstad, let op mijn woorden!’
Terwijl de postbodes in Nederland verwoed strijden voor behoud van hun banen, hebben talloze
monumentale postkantoren de afgelopen jaren min of meer geruisloos nieuwe bestemmingen gekregen.
Zo ook het Arnhemse hoofdpostkantoor aan het Jansplein. Met een bont gezelschap aan gasten openden
Selexyz Dekker en La Place het volledig verbouwde pand op 28 oktober jongstleden. Winkelmanager
Wim Sluijs ontving er Dichter des Vaderlands Ramsey Nasr, een ensemble van Het Gelders Orkest,
VJ Eliane Willeumier, conservatoriumstudenten van ArtEZ, wethouder Michiel van Wessen en Selexyz-
CEO Matthijs van der Lely. Zij traden op in een winkel vol genodigden en klanten die omringd, door
44.000 boeken ook konden genieten van feestelijke bubbels en uitstekende hapjes.
ARCHITECTEN EN BOUWVAKKERS TROKKEN GELIJKTIJDIG OP
Smaakmakende opening Selexyz Dekker en La Place in voormalig hoofdpostkantoor
En waar is v.d. Vegt gebleven? Onderzoek onder klanten en passanten leerde Selexyz dathet met de gehechtheid aan de naam Dekker v.d. Vegt welmeeviel. Sterker nog, de associatie met Nijmegen werkteniet altijd in het voordeel van het Arnhemse filiaal. SelexyzDekker vonden de meeste mensen prima klinken, waarnav.d. Vegt het veld kon ruimen.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:53 Pagina 8
9Arnhem! magazine
Jos Wegdam schetste zijn gehoor in vogel-
vlucht een aantal activiteiten van zijn bestuur:
de samenwerking met SBA, kwaliteitsverbete-
ring door workshops en trainingen, opleidin-
gen voor aankomend talent in detailhandel en
horeca en op veel fronten present als het om
de belangen van het centrum gaat. In 2011
zonder de steun van het MKB (landelijke
organisatie). Daardoor kan een contributie-
vermindering worden doorgevoerd.
Vragen ‘uit de zaal’ waren er op 16 novem-
ber j.l. bij MAXbrothers ook. Over parkeren,
overlast door wervende studenten en over
hangjongeren. Zaken die de CCA-voorzitter
direct beloofde op te pakken. Ook over de
ontheffingen voor het rijden in het voetgan-
gersgebied tijdens de venstertijden heerst
onvrede. Niet alleen is de aanvraag prijzig,
van een aantal ondernemers is hun aanvraag
niet gehonoreerd. Het CCA zal haar leden,
waar nodig, desgewenst individueel bij-
staan. En dan is er de Mode Biënnale 2011.
Daar zou de binnenstad meer bij betrokken
moeten worden, ondanks de grote afstand
tot de hoofdlocatie. SBA is inmiddels in
gesprek met de organisatie over dit onder-
werp. Tot slot waren er complimenten voor
het project Stegengebied, dat nu daadwer-
kelijk ter hand wordt genomen.
Het winterweer in de afgelopen maanden heeft inmiddels bewezen,
dat het gratis verstrekken van een sneeuwschep aan alle ondernemers
heel praktisch is gebleken. Met de actie wil ondernemersvereniging City
Centrum Arnhem (CCA) benadrukken, dat het de belangen van onder-
nemers daadwerkelijk wil dienen. Die belangen reiken niet alleen in dit
geval verder dan ‘het schoonhouden van het stukje voor de eigen entree’.
Ervaring met winterweer in voorgaande jaren leerde, dat bezoekers
van de binnenstad last hadden van sneeuw en blubber in winkelstraten.
‘Dat bevordert het bezoek natuurlijk niet’, zegt CCA-voorzitter Jos Wegdam,
die op zaterdag 20 november j.l. zelf de distributie ter hand heeft genomen.
‘We hebben met de actie ook willen laten zien dat ondernemen in het cen-
trum van de stad ook een kwestie is van samen actie ondernemen. In het
verleden werd er toch soms alleen naar de gemeente gewezen als delen van
de winkelstraten slecht toegankelijk waren. Op zich terecht, de overheid is
verantwoordelijk voor de openbare ruimte. Maar als we samen de handen
uit de mouwen steken, is het resultaat stukken beter. En van een goed be-
loopbaar winkelgebied hebben we met elkaar alleen maar profijt.’
Dat de gemeente heeft bijgedragen aan de actie is volgens Wegdam geen
toeval: ‘Ondernemers hebben de gemeente nodig. De gemeente Arnhem
kan van haar kant niet zonder ondernemers; de binnenstad is een belang-
rijke economische factor voor de stad. Wij zijn de organisatie die onder-
nemersbelangen in samenspraak met onze leden bundelen en behartigen.’
HANDEN UIT DE MOUWEN
Sneeuwschep actieCCA nodigt uit tot gezamenlijk optreden
KERNACTIVITEITEN CCA
• belangenbehartiging en spreekbuis voor leden naar gemeente en andere belangenorganisaties
• adviesfunctie en begeleiding voor ondernemersproblemen
• partner in het Servicepunt Detailhandel & HorecaArnhem (SDHA)
• vertegenwoordigd in alle belangrijke (strategische) overlegorganen
• onderhandeling en communicatie rond koopzondagen en - avonden
• organiseren van evenementen en acties door het jaar heen
• genereren van benefits voor leden
• werken aan een economisch optimaal klimaat in de binnenstad
• vestigingsbegeleiding voor leden
• advies door ‘WOZ Consultants’ tegen gereduceerd tarief
• genereren en uitvoeren van projecten m.b.t. het economischbelang van de binnenstad en/of direct voordeel voor ledenen ondernemers
• zeer nauwe betrokkenheid bij projecten van de StichtingBinnenstadsmanagement Arnhem (SBA)
Actieve ledenvergadering City Centrum ArnhemKoffie bij de inloop, een smakelijk buffet en in between een snelle presentatie van
CCA-voorzitter Jos Wegdam, gelardeerd met sketches van ‘De Gemeentewerkers’.
Niet te verwarren met speciale gast die avond Betty Mostard, als hoofd van de Dienst
Stadsbeheer uiteindelijk ook een gemeentewerk(st)er. Zij kreeg de eerste sneeuwschep
uitgereikt. ‘Samen houden we de straten van Arnhem schoon’ staat op de steel. Tijdens
de ledenvergadering van het CCA bleek, dat Arnhemse binnenstadondernemers praktisch
en doelgericht zijn ingesteld als het gaat om verbeteringen in het centrum.
CCA-voorzitter Jos Wegdam, Veronique Gallé en Carolien van Rooij van Saint Tropez
en wethouder Openbare Ruimte Margreet van Gastel: ‘Samen ondernemen’
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:53 Pagina 9
10 Arnhem! magazine
BEDRIJF:
SLAAPKENNER DAMMINGA
ADRES:
BEEKSTRAAT 77
EIGENAAR:
JAAP DAMMINGA
Gerenommeerde winkels in Arnhem
Alles is constant in beweging. Waar enkele jaren geleden
een babywinkel was, wordt nu de productlijn van een be-
kend koffiemerk aangeboden. De voormalige dansacademie
krijgt een andere bestemming en Johnny ‘the Selfkicker’ van
Doorn zou het naar hem genoemde plein niet meer herken-
nen. Desondanks blijft de binnenstad van Arnhem door
de jaren heen haar eigen identiteit houden. Herkennings-
punten in de openbare ruimte dragen hieraan bij. Maar wat
dacht u van de speciaalzaken die als onmisbare stukjes
Arnhems DNA soms al sinds mensenheugenis ons centrum
sieren? De redactie van dit blad tekende enkele verhalen op. In vogelvlucht
BEDRIJF:
BAKKERIJ G.J. VAN DER MEIJDEN
ADRES:
RUITERSTRAAT 38
EIGENAARS:
JOSÉ EN GERRIT-JAN VAN DER MEIJDEN
Nagenoeg elke Arnhemmer kent ‘De Bakker van het Grofje®’ in de
Ruiterstraat. En José en Gerrit-Jan kennen op hun beurt nagenoeg
iedereen. ‘Op mijn twaalfde liep ik al in de bakkerij rond’, vertelt
Gerrit-Jan. Broodbakken doet hij nog steeds met plezier: ‘Brood lééft’.
Ook voor de klant, want op zaterdagmorgen staat de rij tot op straat
om een keus te maken uit het assortiment van tachtig broodsoorten.
‘Dat was vroeger wel anders’, zegt Gerrit-Jan. ‘In de tijd van mijn opa
ging er voornamelijk roggebrood over de toonbank.’ De werkwijze van
De Bakker van ’t Grofje® blijft ambachtelijk, moderne apparatuur
maakt het werk efficiënter. Maar ook een bakker blijft afhankelijk van
zijn omgeving: ‘Op de dag dat de binnenstad autoluw werd, kelderde
de omzet met zo’n dertig procent’, zegt José. ‘Als ondernemer vang je
dat weer op met nieuwe producten, zoals versbelegde broodjes.’
Op de foto flankeren de dochters Bibi en Josca hun moeder José.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:54 Pagina 10
11Arnhem! magazine
[ DE START WAS NIET ECHT EEN SPROOKJE ]
BEDRIJF:
WIM POLLMANN
ADRES:
VIJZELSTRAAT 18
EIGENAARS:
MARGREET EN WIM POLLMANN
‘Speciaalzaken als de onze worden steeds schaarser’. Schrikt u niet,
Wim Pollmann kondigt geenszins het einde van het 120 jaar bestaand
familiebedrijf aan. In tegendeel; op de foto worden Wim en zijn
vrouw Margreet niet voor niets geflankeerd door de vierde generatie
Pollmann: Pim is student, Wouter heeft de logistiek van het bedrijf in
handen, terwijl Nick zich ontfermt over de backoffice en met
www.servies.nl voor de online presentatie van een deel van het
assortiment zorgt. Schoondochter Anke richt zich met bijzondere
mogelijkheden op de zakelijke markt. In de in 2009 gereedgekomen
historische kelders wordt tafelcultuur in al haar schakeringen ge-
toond. ‘Het met elkaar aan tafel gaan is de gelegenheid bij uitstek om
echt contact met elkaar te hebben’, legt Wim Pollmann uit. ‘Het vin-
den van een smaakvolle combinatie van servies, glazen en bestek in
combinatie met tafelkleden, onderborden en verdere aankleding is
daarbij niet eenvoudig. Wij kunnen onze klant daar op een creatieve
en deskundige manier mee helpen.’
A
e m
Welterusten … goedemorgen. Slapen gaan en fris wakker worden
heeft duidelijk te maken met een mooie en verantwoorde slaapomge-
ving. Wie belang hecht aan uitgerust opstaan, zal bij de aankoop van
bed en toebehoren de naam Damminga door het hoofd schieten. 2010
was het jaar waarin de Slaapkenner in de Beekstraat het 50-jarig be-
staan vierde. Aan het jubileum is onder meer aandacht gegeven met
Sprookjes in Bed tijdens het Sprookjesfestival. Een maand nadien vroe-
gen we eigenaar Jaap Damminga naar de start van zijn bedrijf.
‘Die start was niet echt een sprookje; ons gezin was eind jaren ’50 naar
Canada geëmigreerd. Mijn vader zag na een aantal teleurstellingen
daar onze toekomst. Als verkoper van het betere textiel aan Neder-
landse boeren. Mijn toekomst begon op een Canadese kleuterschool.
In 1960 keerden we terug. Zakelijk was succes uitgebleven en mijn ou-
ders hadden net genoeg geld over om de terugtocht naar Nederland
te betalen. In die tijd overigens geen gebruikelijke positie voor spijt-
optanten.’
Gebreid ondergoed
Maar ondernemen is ook doorgaan. Damminga sr. begint enkele maan-
den na terugkeer een winkel in (gebreid) ondergoed, lakens,
slopen, dekens, kussens en textiel in de Nieuwstad. Slechts 25 m2
staan ter beschikking. ‘Bepaald geen vetpot, die eerste jaren’, zegt Jaap
Damminga. ‘Maar door consequent te adverteren en slim in te kopen
groeide de winkel. Letterlijk ook; op enig moment beschikte ‘Dam-
minga’ door aankoop en verbouwingen over 450 m2 en hadden we ook
een ingang in de Beekstraat.’ Het Gelders Archief getuigt eveneens
van deze expansiedrift; hier wordt melding gemaakt van maar liefst
tien bouwaanvragen tussen 1960 en 1970.
Jaap Damminga komt in 1976 in de zaak waar oudere broer Jan dan al
werkt. De huidige winkel op nr. 77 bestaat sinds 1997. Sindsdien staat
ook de naam Slaapkenner voor de familienaam op de gevel. ‘Nu staan
1000 m2 vloeroppervlak ter beschikking’, zegt hij. ‘Voor een bedden-
speciaalzaak in een binnenstad is dat heel behoorlijk.’
Klant belangrijk
De rode draad door de bedrijfsvoering wordt gevormd door kwaliteit
en service. ‘Een klant mag er bij ons van uitgaan, dat wij ons bij onze
adviezen uitsluitend laten leiden door de vraag welk bed voor hem
en/of voor haar het meest geschikt is. Commerciële overwegingen
als ‘op welk product zit de meeste marge’ spelen hierbij geen rol.
Dat past overigens ook niet bij de manier waarop ik als ondernemer
in het leven sta. Ook service is in onze branche bijzonder belangrijk.
Om die reden beperken we ons tot een Arnhemse klantenkring met
een beperkte straal rond de stad. Ook hier geldt: wil je kwaliteit
blijven bieden, dan moet je de schaal waarop je wilt opereren niet te
groot maken.’
Zijden dekbed
De gebreide onderbroek van weleer is al lang uit de schappen. Het as-
sortiment bestaat anno 2010, naast alle bekende merken, ook uit een
eigen lijn van de Slaapkenner. ‘Met name met ons slaapadvies op maat
hebben we veel succes. Body Mass Index (BMI), lichaamsbouw, man of
vrouw, we brengen het in kaart. Daar rolt een uiterst nauwkeurig slaap-
advies uit. Wetenschappelijk bewezen overigens.’
‘Waar slaapt u zelf op?’ De vraag kon niet uitblijven. ‘Ik slaap op een
NOX-boxspring. En ja, ik heb nog elke dag plezier in mijn werk. Ik vind
het ook leuk om nieuwe producten uit te proberen en vervolgens in het
assortiment op te nemen. Een echt zijden dekbed wordt momenteel
bijvoorbeeld in huize Damminga getest. Heerlijk! Ik zeg er wel bij, dat
ik niet alle nouveautés eerst mee naar huis neem. Het hoofdkussen
met interne luissprekers en MP3-aansluiting laat ik aan de volgende
generatie over...’
t
[ lees verder op de volgende pagina ]
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:54 Pagina 11
12 Arnhem! magazine
vervolg In vogelvlucht
BEDRIJF:
GAMBA VISSPECIALITEITEN ARNHEM
ADRES:
JANSSTRAAT 12
EIGENAAR:
RIEN MOTSHAGEN
‘Wij voegen niets toe aan de haring, we gaan er alleen anders mee
om.’ De uitleg van Rien Motshagen van Visspecialist Gamba Arnhem
klinkt voor de leek op het eerste gezicht wel erg bescheiden. Want bij
de kwaliteit van elk stukje vis dat de liefhebber in de Jansstraat ge-
presenteerd krijgt, is Motshagen van de vangst tot de presentatie in
de winkel nauw betrokken. En zo wil hij dat ook graag: ‘Ik wil mijn
klanten hele lekkere vis verkopen, daar wil ik heel veel moeite voor
doen.’ De naam Gamba is ook nauw verbonden met haring. Vangst-
methoden, ontdooiprocedures, certificering van het product, een
goed vetpercentage, de juiste inkoop op het juiste moment, elke fase
die uitmondt in het proeven van een door Motshagen en zijn team ge-
presenteerde haring draagt bij aan de uiteindelijke smaak. ‘Zal ik je
eens het verschil tussen één haring laten proeven?’ vraagt hij achterin
de winkel. Vraagt u het ook eens als u trek heeft. De toelichting krijgt
u er vast wel bij.
Want Motshagen draagt zijn uitgebreide kennis graag over. Aan zijn
klanten, maar bijvoorbeeld ook door workshops aan collega’s in de
branche. Landelijk heeft hij zitting in organisaties die promotie van
het product vis en de kwaliteitbewaking ervan tot doel hebben. Ook is
Gamba voorloper als het gaat om duurzame visserij. Voor elk product
kan de klant, met indicaties van het MSC-keurmerk voor duurzame
visserij tot ‘liever niet’ (van VISwijzer) zijn of haar afweging maken.
Liefde voor het vak pur sang is het, die hem drijft. In Arnhem al ruim
29 jaar: ‘Het eerste jaar was het hier echt lastig; er had ook eerder
geen vis in het pand gezeten. Daarna hebben mijn vader en ik Gamba
Arnhem door heel hard te werken goed van de grond kunnen krijgen.’
Of de huidige drie Gamba-vestigingen (Arnhem – Deventer – Nijme-
gen) er een vierde bij krijgen is echter de vraag: ‘Ik ben geen onderne-
mer die streeft naar expansie. Mijn affiniteit ligt bij hele lekkere vis
verkopen hier in de winkel.’ Wist u trouwens, dat Gamba wilde King-
zalm importeert?
BEDRIJF:
‘T GILDEHUYS
ADRES:
BAKKERSTRAAT 67
EIGENARESSE:
IRIS BOOM
Het pand waarin ’t Gildehuys is gevestigd, dateert uit de 18de eeuw.
Liefhebbers van antieke juwelen, zilverwerk en keramiek komen sinds
1974 de winkel binnen. ‘In de beginperiode bood mijn grootvader naast
kunst en antiek ook tapijten en schilderijen aan’, zegt eigenaresse Iris
Boom. ‘Mijn moeder maakte er vervolgens een echte juwelierszaak
van.’ Iris bouwde samen met haar ’t Gildehuys verder uit. Sinds 2007
heeft zij na het overlijden van haar moeder Anja Boom-van Immerseel
de leiding. ‘Ik ben in de wereld van bijzondere dingen altijd op zoek
naar iets heel moois. Die reputatie hebben we ook. Zowel uit Arnhem
als van ver daarbuiten komen klanten naar de winkel. Ook voor taxa-
ties, reparaties en restauraties van kostbaarheden trouwens.’ Over de
locatie van haar winkel zegt ze: ‘We zitten in een karakteristiek pand en
de Bakkerstraat vind ik de mooiste winkelstraat van Arnhem. Wat ik
zelf leuk vind aan het vak? Klanten het gevoel te geven weer even
koning te zijn. En zelf werk ik ook nog eens in een omgeving met prach-
tige dingen die ik zelf heb uitgezocht en ingekocht.’
Jaap Damminga:
• Lensen Tabak• Baptist• Van Dael• Hes van Sweden• Tromp hengelsport
& Touwslagerij
José en Gerrit-Jan van der
Meijden:
• Slagerij Evers• Schoenmakerij Wim en Zn• Het Kookeiland• Blackpoint• Wim Pollmann
Wim Pollmann
• Hes van Sweden• Alexander van den Hoven• Smits Schoenen• Van Dael• Hijman & Arends
Rien Motshagen
• Wim Pollmann• Bakkerij Van der Meijden• Keurslager De Haas• Alexander van den Hoven • Drogisterij parfumerie
‘t Linnewiel
Iris Boom
• Dille & Kamille• Margot Leijser• Wim Pollmann• Mousset• Alexander van den Hoven
De redactie van dit blad selecteerde een vijftal gerenommeerde
winkels in de binnenstad. We moesten ons hierbij helaas beperken.
Bij het bezoek aan de winkel vroegen wij elke geïnterviewde zelf
(in willekeurige volgorde) een lijstje van vijf samen te stellen:
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:54 Pagina 12
13Arnhem! magazine
Uniek voor de binnenstad is ook de samenwerking tussen vastgoedeigenaren, de win-
keliersvereniging Bakkerstraat en SBA/CCA. Binnenstadsmanager Han Overkamp zegt
hierover het volgende: ‘In dit project geven de samenwerkende partijen daadwerkelijk
inhoud aan het begrip samen ondernemen. De grote bereidheid van vastgoedeigenaren
om bij te dragen aan de realisatie van dit promotieplan toont aan, dat de synergie
tussen hen, winkeliers en horeca in de straat goed in beeld is. Bovendien laten de
deelnemende winkeliers zien, dat zij het belang van hun straat als totaalproduct, als
eigen identiteit, graag naar buiten willen brengen. De Bakkerstraat wordt sinds kort
niet voor niets in de wandelgangen de PC Hooftstraat van Arnhem genoemd.’
Veelomvattende publiciteitscampagne
Werd de inhoud van het promotieplan op 18 oktober tijdens de infoavond bij Piet Zoomers
slechts werkelijkheid via de beamer, een kleine twee maanden later werd al daadwerkelijk
acte de présence gegeven. De campagne werd ingeluid door de teasende flyer die in
60.000 stuks huis-aan-huis in Arnhem e.o. is verspreid. Het glossy magazine (15.000
exemplaren) zag half december het licht. Naast verspreiding op cruciale punten wordt
dit Bakkerstraat Magazine ook aan klanten in de winkels gratis aangeboden. In diezelfde
periode is ook de website Bakkerstaatarnhem.nl gelanceerd, terwijl het winkelend pu-
bliek tijdens het Warm Winter Weekend nog eens extra in de straat werd uitgenodigd.
Met als achtergrond metershoge bergen sneeuw presenteerden zeventien winkels een
week voor Kerst vanuit Het Notarishuis hun mode, accessoires, sieraden en schoenen.
Tijdens de Winter Catwalk in januari wordt er een retailactie geïntroduceerd. Periodiek
verschijnen advertenties in magazines, online-advertenties in diverse media, terwijl
e-mailingen klanten blijven attenderen op wat er in de Bakkerstraat te koop en te doen is.
Promotieplan Bakkerstraat voortvarend uit de startblokken
Deelnemende bedrijven in de Bakkerstraat
Fred de la Bretonière Bakkerstraat 61aRiekershop Bakkerstraat 30Witteveen Men's Shop Bakkerstraat 11Margot Leijser Bakkerstraat 11bHartley’s Hemelrijk 2-3Claudia Sträter Bakkerstraat 5Zeeman Juweliers Bakkerstraat 18Capitool Mode Bakkerstraat 71Passo Italia Bakkerstraat 26aState of Art Bakkerstraat 54aDille & Kamille Bakkerstraat 60Piet Zoomers Bakkerstraat 62Miss Jones Bakkerstraat 52La Peche Bakkerstraat 8The Company Shoes Arnhem Bakkerstraat 74The Society Shop Bakkerstraat 75aTer Horst van Geel Bakkerstraat 11aDomino X Bakkerstraat 23HoutBrox Bakkerstraat 56Jambelle Bakkerstraat 14Wim Pollmann Vijzelstraat 18Alexander van den Hoven Bentinckstraat 4
Een prachtig glossy Bakkerstraat Magazine dat twee
keer per jaar zal verschijnen, flyers huis aan huis in
Arnhem en buitengebieden, een website die staat en
een Winter Catwalk die ondanks de lage temperatuur
de modeliefhebber pas op de plaats deed houden.
Zie hier in een notendop de eerste resultaten van
het promotieplan Bakkerstraat, geïnitieerd door
Engelsing Beleggingen, CCA en SBA. Doel van de
activiteiten is de straat als geheel de uitstraling te
geven die de winkels representeren: exclusief, hoog-
waardig en met een grote diversiteit in aanbod.
[ EEN KWESTIE VAN SAMEN ONDERNEMEN ]
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:54 Pagina 13
14 Arnhem! magazine
Het begon maandag 4 oktober jl. bij MAXBrothers met koffie. Anderhalf uur later werd
het eerste biertje getapt. En daar werd tijdens het Gelders Kampioenschap Biertappen
aandacht aan besteed. Ruim veertig deelnemers deden hun uiterste best het perfecte
biertje aan de jury onder voorzitterschap van voormalig Nederlands tapkampioen Edwin
Kuipers te presenteren. Jan Jager van Bistro Le Steak in Berg en Dal sleepte uiteindelijk
de eerste prijs in de wacht, gevolgd door Joost Ernst van Juicy Lucy en Dennis Meun van
Café De Schoof. Jan gaat naar de nationale finale in Maastricht, de redactie van dit blad
hield het dichter bij huis: de Korenmarkt.
Het aantrekkelijkste biertje
‘De combinatie van sfeer bieden en kwaliteit leveren’, zegt Joost Ernst, een van de drie dj’s bij
‘For sure the hottest place in town’. ‘Daar hoort naast een breed muziekrepertoire een goed ge-
tapt biertje natuurlijk ook bij.’ Net als ‘the girls’ van Juicy Lucy, die achter (en op) de bar staan
en van donderdag tot en met zondag de motor zijn van gezelligheid, gekkigheid en superfeest.
Het gezelligste biertje
Frank en Liesbeth de Zoete hebben onlangs het dertigjarig bestaan van hun Café De Schoof
gevierd. ‘De huiskamer van de Korenmarkt is het’, zegt Bert van der Paard, zelf al ruim 27 jaar
werkzaam op de Korenmarkt nr.37. Gasten van 5 tot 85 jaar komen regelmatig naar De Schoof.
En niet alleen voor het happy hour, de nootjes, de hapjes en het uitstekend getapte pilsje. De
muziek met Frank zelf als dj, de bingo in december, met de gasten in de bus naar de Sneekweek,
de barbecue: aan gezelligheid is al dertig jaar geen gebrek. ‘Vroeg of laat kom je toch altijd in De
Schoof terecht’, zegt Frank, terwijl hij een stapel nieuwe cd’s laat zien die hij in Berlijn op de kop
heeft getikt. ‘Die biertapwedstrijden zien wij ook als een personeelsuitje’, zegt Liesbeth de Zoete.
‘Een leuke gelegenheid om je collega’s ook weer op een ander wijze te ontmoeten.’
PRESTIGIEUS EN VOORAL GEZELLIG
Gelders kampioenschapBiertappen 2010
[ HET PERFECTE PILSJE ]
Voorbereiding/verzorging glazen:
1. dienblad droogmaken2. spoelen glas/uitlekken3. positie glas: bovenkant niet op het lekblad4. glas onderaan vastpakken
Tappen:
1. economisch tappen2. kraan in 1x open en dicht3. 90º-45º vloeiend afschuimen (afschuimer
niet aftikken, het water moet eraan blijven)4. afschuimer terug in glas5. glazen niet onder tap
Service:
1. jury groeten, houding2. vilten juist op tafel leggen3. glazen onderaan vastpakken4. logo juiste zijde
[ VROEG OF LAAT KOM JE TOCH ALTIJD IN DE SCHOOF TERECHT ]
‘the girls’ van Juicy Lucy
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:54 Pagina 14
15Arnhem! magazine
Jong, sportief en ondernemend
Wolter de Bes
bestuurslid KHN Arnhem
Een dergelijke stimulans is noodzakelijk om de bestaande bezoekers te behouden,
mensen kennis te laten maken met de Arnhemse horeca en Arnhem te promoten als de
culinaire hoofdstad van Gelderland. Dat de commissie van het Ondernemersfonds deze
noodzaak ook inziet, valt af te leiden uit het feit, dat het evenement een mooi subsidie-
bedrag heeft verkregen. Hierdoor kan het dusdanig professioneel worden opgezet, zodat
Smaakvol Arnhem zeker niet onder zal doen voor evenementen als Zwolle Culinair en
Preuvenemint in Maastricht.
Smaakvol Arnhem wordt een evenement voor iedereen die geïnteresseerd is in hoogwaar-
dige catering zoals het bedrijfsleven, de horecaondernemers van Arnhem en omgeving,
maar vanzelfsprekend ook toeristen en de gasten van horeca en theater. De organisatie
deed eerder ervaring op met de Horeca Bazar tijdens de Arnhem Mode Biënnale 2009.
De eerste editie van Smaakvol Arnhem zal gecombineerd worden met een ander groot
Arnhems festijn. Welk, dat houden we nog even geheim.
Heeft u interesse in deelname en of marketingactiviteiten, laat dit het betuur van
uw KHN afdeling Arnhem e.o. weten of mail direct naar [email protected]
1e editie Smaakvol Arnhem zomer 2011!
Met trots deelt de Koninklijke Horeca Nederland (KHN) afdeling Arnhem mee, dat
Arnhem vanaf 2011 een groot horeca-evenement rijker is. Onder de titel SmaakvolArnhem heeft KHN afdeling Arnhem onder leiding van projectleider Sander Wind
een nieuw evenement opgezet in de sfeer van het alom bekende Pruverijn. SmaakvolArnhem heeft als doel het uitgaan in Arnhem in algemene zin te promoten en te sti-
muleren en de uitstraling van het Arnhemse uitgaansleven te vergroten.
Babo en Metropole in Misset Horeca Top 100Zoals het AD zijn oliebollen- en haringtest
heeft, zo heeft het Reed Business vakblad
Misset Horeca zijn Café Top 100. Een des-
kundige jury, bestaande uit topkasteleins
en cafékenners bezoekt op meerdere mo-
menten van het jaar een groot aantal
cafés in ons land. Die lijst wordt gaande-
weg het proces ingekort en na rijp beraad
resulteert dit in de Misset Horeca Top
100. Van de ongeveer 9000 cafés die ons
land rijk is, zijn dat de beste.
Café Hessel op Terschelling mag zich het
beste café van Nederland noemen. Ook
Arnhem heeft twee horecagelegenheden
in de Top 100: Babo in de Bovenbeek-
straat is een paar jaar open en staat dit
jaar op nr. 77, Metropole in de Steen-
straat is vaker in de lijst voorgekomen; in
2010-2011 is dit grand café hekkensluiter.
Juryvoorzitter Ton Lenting trof bij Babo
een enthousiaste en gedreven bediening
aan met verstand van zaken. ‘De bedie-
ning is sociaal intelligent, heeft voldoende
vakkennis en is vlot’, valt in Misset Horeca
te lezen. ‘Met uitstekende koffie, een fijne
open inrichting en een originele kaart
voor streekproducten.’
Een felicitatie voor Rosalie Groothuis
en haar team
'Met Wolter. Ik zit nu op de fiets op de Posbank. Over een
half uur in de zaak?’ Een succesvolle horecaondernemer
hoort ook andere bezigheden te hebben. Frisgewassen,
maar bij het bekijken van de foto toch: 'Hè, vergeten te
scheren'. Mag ook wel een keer in een etablissement dat al
decennia lang kunstminnend en schrijvend Arnhem tot de
vaste klantenkring mag rekenen.
Zo’n vijf jaar geleden werd Wolter de jongste horeca-eigenaar
van Arnhems oudste café. 'Nee, voor de hand lag die keuze
niet. Ik werkte eerder in Metropole. Begonnen als afwashulp
en geëindigd als bedrijfsleider. Meer perspectief in de ho-
reca zag ik toen niet. Ik was zelfs al buiten de branche aan
de slag toen ik de tip kreeg dat Café Meijers vrij zou komen.
En dat was nu precies de enige plek waarbij ik het gevoel
had van 'daar wil ik iets mee'. Het café heeft bijna iets
magisch. Je ziet dat ook aan mensen die Arnhem niet ken-
nen: ze lopen langs, draaien zich om en je ziet ze denken…'
Wolter raakte snel bekend in de Arnhemse horecawereld:
'Ik werd op een gegeven moment gevraagd als bestuurslid
van de Koninklijke Horeca Nederland afdeling Arnhem.
Prima, daar is goed werk te doen. Bovendien vind ik het leuk
samen te werken. Mijn portefeuille? Alle cafés buiten het
Korenmarkt gebied.’
'We zijn actief om ons als gezamenlijke horeca te profileren.
Tijdens de vorige Arnhem Mode Biënnale hebben we bij-
voorbeeld uitgepakt met een fraai aangekleed horecaplein.
Het komend jaar willen we ook iets gezamenlijks doen.
Sander Wind schrijft hier elders in dit magazine over.’
En dan was er de kwestie van het terrassenbeleid. 'Officieel
mogen we onze terrassen buiten het Korenmarktgebied in
het weekend tot middernacht open houden. Wij deden dat
langer. De kwestie begon, toen de gemeente strikt ging
handhaven. Wij wilden ook naar een sluitingstijd van twee
uur en gingen met de gemeente in gesprek. Omwonenden
deden dat ook; zij waren bang voor geluidsoverlast. Het
werd een experiment: tot één uur open. Die proef is nu af-
gelopen. Vertegenwoordigers van alle betrokken partijen
verzamelen momenteel de ervaringen.’
Meijers loopt vol. Op het terras steekt iemand een sigaret
op. Het is nog voor twaalven…
p
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:55 Pagina 15
16 Arnhem! magazine
Dat ‘wegzetten’ doet hij ook niet alleen.
Juist omdat het zo’n ingrijpende operatie is,
heeft Leisink een proces in werking gesteld,
waarin toonaangevende organisaties in de
stad mogen meepraten over de verdeling
van de bezuinigingen over de diverse be-
leidsterreinen. Ook wie concreet getroffen
dreigt te worden krijgt in een later stadium
inbreng over de voorgenomen afwegingen.
De uiteindelijke besluitvorming over het
pakket aan maatregelen blijft waar zij hoort:
bij de gemeenteraad.
Bijzonder is Leisinks introductie van wat hij
zelf de kaartenbak noemt: ‘Wij hebben eerst
in kaart gebracht, waar en hoe we die 25
miljoen kunnen bezuinigen. Je moet het je
voorstellen als een kaartenbak, waarbij op
elk kaartje precies staat wie voor hoeveel en
op welke manier bezuinigt. Dat voorwerk is
binnen de gemeente gedaan. Je mag er
daarbij vanuit gaan, dat de gegevens op
zo’n kaartje ook kloppen. Al die kaartjes
samen vormen een bezuinigingsbedrag van
35 miljoen.’
Dat is 10 miljoen meer dan de taakstelling‘Dat klopt. Het gaat uiteindelijk om 25
miljoen in 2015. Een deel hiervan is terug
te voeren op een open eind dat al bestond.
We zijn in het verleden te krap met budget-
tering voor onderhoud geweest. Dat kun je
natuurlijk niet te lang blijven doen. Het an-
dere deel, zo’n 17 miljoen, heeft de aange-
kondigde Rijksbezuinigingen als oorzaak. Bij
elkaar zo’n 23 miljoen. Omdat de berichtge-
ving uit Den Haag ook nu nog niet helemaal
eenduidig is, hebben we als College besloten
uit te gaan van een bezuinigingsbedrag van
25 miljoen’.
‘Heel bewust hebben we in die kaartenbak
10 miljoen meer aan bezuinigingen opgeno-
men. Die 35 miljoen zijn opties waarbinnen
wij als college en uiteindelijk de raad die
25 miljoen moeten vinden. Ik denk, dat
met deze 10 miljoen aan ‘speelruimte’ het
besluitvormingsproces beter zal verlopen.
Het is een opener manier van optreden.
Normaal dient een college een bezuinigings-
voorstel in, dat overeenkomt met het te
bezuinigen bedrag. Op het moment dat ver-
eniging X in een dergelijke opzet merkt dat
zij erdoor getroffen wordt, zullen de leden
ervan alles mobiliseren om die beker aan
zich voorbij te laten gaan. Spandoeken in de
raadszaal, e-mails etc. zijn mogelijk het ge-
volg. Bovendien zal bij het slagen van zo’n
actie vereniging Y de klos worden, die zich
dan weer op dezelfde manier gaat gedragen.
Met daarbij het verwijt in de trant van ‘als
we dit eerder hadden geweten...’
‘Daarom hebben wij eind 2010 de volledige
kaartenbak openbaar gemaakt. Dat is eerlijk
en het schept duidelijkheid. De raad kan
zich zo goed voorbereiden en bovendien is
het besluitvormingsproces minder kwets-
baar voor ‘last minute’-wijzigingen.’
‘De stad zelf betrekken we in twee stadia bij
het bezuinigingsproces: in januari 2011 willen
we in gesprek met representatieve organisa-
ties. Van hen willen we weten hoe zij denken
over de vraag waar - vanuit meerdere beleids-
terreinen gezien - eventuele zwaartepunten
bij voorkeur of juist niet dienen te liggen. Voor
de binnenstad denk ik aan partijen als het
CCA en aan de OKA. In februari gaan we in
gesprek met al die organisaties, verenigingen
etc. die concreet ‘in de kaartenbak zitten’.
In april zal het college aan de raad het bezuini-
gingsplan voorleggen.’
Ingrijpende bezuinigingen, gaat u nog welmet plezier naar uw werk?‘Elke dag. Natuurlijk is het leuker om de
telefoon op pakken en een probleem van
een Arnhemmer diezelfde dag op te lossen.
Bezuinigen is voor niemand leuk. Ik blijf het
echter een fantastisch mensenspel vinden
waar ik in mag werken. De meest uiteen-
lopende stukjes informatie verwerken tot
steeds meer op zijn plaats begint te vallen,
dat boeit me. Daarbij speelt altijd mijn recht-
vaardigheidsgevoel mee: als we met minder
toe moeten, dan moet dat wel evenredig over
de stad en haar inwoners verdeeld zijn.’
WETHOUDER MARTIJN LEISINK
‘Een fantastisch mensenspel’
Wethouders
‘Een fantastisch mensenspel en een grote
real life puzzel.’ Wethouder Martijn Leisink
beschrijft zo niet alleen het gezichtspunt van
waaruit hij zijn portefeuilles inhoud geeft,
het is voor hem ook een belangrijke drijfveer
om in de politiek actief te zijn. Vanaf 19 april
2010 is hij verantwoordelijk voor Financiën,
Mobiliteit, Publieke Dienstverlening en ICT.
De belangrijkste stukjes van de actuele
‘Ravensburger voor professionals’ zijn hem
door de Rijksoverheid toegestuurd: Arnhem
moet, net als iedere gemeente, bezuinigen.
25 Miljoen moet in 2015 gerealiseerd zijn op
een gemeentelijke begroting van 650 miljoen.
Geen bedrag dat je zomaar even wegzet.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:55 Pagina 16
17Arnhem! magazine
U ziet het als een van uw belangrijkste opdrachtenom zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen?‘Dat komt ook door mijn eigen arbeidsverle-
den. Ik ben directeur geweest van een drietal
sociale werkvoorzieningschappen en ik was
ook betrokken bij het werkgelegenheidspro-
ject de Haagse Slag. Ik heb met eigen ogen
gezien hoe belangrijk werk voor mensen is.
Het geeft invulling, respect en het stelt je in
staat deel te nemen aan datgene wat de sa-
menleving te bieden heeft. In Arnhem kennen
we 8000 mensen die op zoek zijn naar werk.
Daarvan hebben 5000 een bijstandsuitkering.
Er is dus nog veel werk te verrichten.’
Arnhem kent voor die laatste groep eenstringent beleid. Is dat wel sociaal?‘Ik ben de laatste die meteen een oordeel
heeft over iemand die een uitkering aan-
vraagt. Maar weer aan het werk komen, blijft
belangrijk. Ik vind daarbij ook, dat iedereen de
baan zou moeten krijgen die bij hem of haar
past. Maar als die er even niet is? Dan maar
even iets anders. Dat geldt voor ons allemaal.
Mensen die lang buiten het arbeidsproces
staan hebben ook de neiging hun situatie
goed te praten. Het klinkt misschien wat pa-
ternalistisch, maar werk is goed voor mensen,
daar ben ik van overtuigd. Ik sta dan ook vol-
komen achter het beleid dat de gemeente
hanteert bij het aanvragen van een uitkering.
Mensen aan werk helpen kunnen wij overi-
gens ook niet alleen. Als overheid kunnen we
faciliteren, begeleiden en financieren, bij het
bedrijfsleven ligt de echte werkgelegenheid.’
Wat mogen we van de gemeente verwachtenmet het oog op de bezuinigingen?‘Je kunt je voorstellen, dat gemeenten zich
zullen gaan beperken tot het voeren van de
regie. Amersfoort is zo’n voorbeeld. Met an-
dere partijen sluit zo’n gemeente dan contrac-
ten af voor uitvoering van gemeentetaken.
Arnhem heeft ervoor gekozen haar taken zelf
te blijven doen. Daar sta ik achter. De ge-
meente faciliteert, bemiddelt als het nodig is
en helpt als het gaat om versoepeling van de
regelgeving. Als VVD-er ben ik echter van me-
ning, dat iedereen, dus ook de markt, een
eigen verantwoordelijkheid draagt. Met de
coalitiepartijen hebben we ons gebonden aan
het Lenteakkoord. Daarin staan duidelijk de
vier stadsprogramma’s Aantrekkelijke cen-
trumstad, Verbeteren woon- en leefomgeving,
Participatie en werken Zorgzame stad. Op die
speerpunten zullen we ons richten.’
Wat voor steun mogen binnenstad-ondernemers verwachten? ‘Ik zie drie aandachtgebieden in de binnen-
stad: het singelgebied, het Gele Rijdersplein
en de Korenmarkt. Niet voor niets hebben
we als gemeente een projectmanager op het
uitgaansgebied neergezet. Roel de Boer
heeft goed werk gedaan, de wil tot geza-
menlijk optreden is er nu. Kijk ik naar de
route van het station naar de Korenmarkt,
dan is die niet aantrekkelijk; een jungle aan
oversteekplaatsen, stoplichten, bovenleidin-
gen en verkeersborden is het. Daar moet iets
aan gedaan worden. Ook willen we met
vastgoedpartijen in gesprek. In dit soort
zaken kan de overheid een rol spelen.’
‘Met de situatie in het Gele Rijdersplein is nie-
mand gelukkig. Ik vind het wel een plein met
potentie. In de visie van het college moet er
iets gebeuren aan de leegstand van panden.
Het moet ook een gebied worden waar eve-
nementen kunnen plaatsvinden, eventueel
een plein voor versmarkten bijvoorbeeld.
Ook een hotelfunctie in het oude Royal-pand
hoort tot de mogelijkheden. Auto’s op het
plein horen daar niet bij. Dat hebben we nu
kenbaar gemaakt. Een verdere uitwerking om
van het Gele Rijdersplein een volwaardig
stadsplein te maken is in ontwikkeling.’
Uw lastigste beslissing tot nu toe?‘Dat zijn er meer dan één. Ik noem hier de
opdracht een half miljoen op cultuur te
bezuinigen. Dat lijkt misschien niet zoveel,
maar het ging wel om organisaties die het al
niet breed hebben. Ik kijk er wel met een
goed gevoel op terug trouwens. We hebben
het uiteindelijk goed gedaan. De geldt trou-
wens ook voor LuxorLive. Het poppodium
dreigde om te vallen. Nu zijn er weer moge-
lijkheden om er een toonaangevend pop-
podium te maken.’
[ HUISHOUDBOEKJES EN PRIORITEITEN ]
aan het woord
WETHOUDER MICHIEL VAN WESSEM
‘Echte werkgelegenheid zit bij het bedrijfsleven’
Michiel van Wessem is wethouder van Werken, Cultuur en Vrije tijd. Dat eerste deel van
zijn portefeuille sluit naadloos aan bij zijn werkervaring. Vrije tijd heeft hij in zijn huidige
functie een stuk minder. ‘Het enige minpuntje in deze mooie baan.’ Als VVD-er heeft hij een
duidelijke visie op de verhouding tussen overheid en bedrijfsleven. En hoewel hij het woord
zelf misschien niet zal gebruiken: ‘pamperen’ is niet echt zijn favoriete benadering bij het uit-
oefenen van zijn functie. In plaats daarvan stelt hij de eigen verantwoordelijkheid centraal.
En die hebben we allemaal; zowel gemeente, werkzoekenden als ondernemers.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:55 Pagina 17
18 Arnhem! magazine
‘Zie het als ons streven om ondernemen in de binnenstad minder om-
slachtig te maken’, zegt binnenstadsmanager Han Overkamp. ‘Nu moet
je voor het runnen van je winkel of horeca vaak eerst uitzoeken wie je
waarvoor moet benaderen en waar je vervolgens naartoe moet. Het is
toch veel logischer om in ons werkgebied zelf een huis - en ik bedoel echt
een fysiek huis - te hebben, waar je met ál je vragen en álle zaken die je
als ondernemer moet regelen, terecht kunt?’
‘Het CCA is voorstander van de plannen en een dienstverlenende instantie
als het Servicepunt Detailhandel & Horeca Arnhem (SDHA) bijvoorbeeld wil
heel graag middenin de stad zitten. Ook Binnenstadservice Arnhem (BSA) is
enthousiast. Natuurlijk komen medewerkers vanaf het Werkplein of van het
distributiecentrum ook in het centrum, maar door midden in de stad een
eigen vestiging/dependance te hebben, creëer je tweerichtingsverkeer.
Een ondernemer loopt makkelijker even de straat door om persoonlijk
zijn of haar zaken te regelen of informatie te vragen. Dat is niet alleen
persoonlijker, de lijnen worden zo ook aanzienlijk verkort.’
CONCEPT BINNENSTADSHUIS
• midden in het winkelgebied• altijd mensen aanwezig om u op elk gebied
verder te helpen • korte communicatielijnen• organisaties waar een ondernemer mee te
maken heeft zijn vertegenwoordigd of aanwezig• meteen op de hoogte• snel uw zaken regelen• uitstraling van ondernemersklimaat• tegenhanger van versnippering• altijd welkom en koffie• ontmoetingspunt voor ondernemers• vergaderfaciliteiten
Als idee bestaat het al langer: één locatie in hartje centrum waar álle ondernemers met
álle vragen terecht kunnen. Eerder werd het Ondernemershuis genoemd. In verband
met een op handen zijnde naamswijziging van de Kamer van Koophandel spreken we
vanaf nu over het Binnenstadshuis Arnhem. Momenteel worden partijen en organisaties
uitgenodigd partner te worden van dit initiatief van Stichting Binnenstadsmanagement.
IDEE KOMT NIET ZOMAAR UIT DE LUCHT VALLEN
Inzoomen op Binnenstadshuis…
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:55 Pagina 18
19Arnhem! magazine
[ TO APP OR NOT TO APP ]
Apps bieden gemak, informatie en plezier. Ze zijn gemaakt om één
taak uit te voeren, bijvoorbeeld de buienradar bekijken, boodschap-
pen bestellen, foto’s en muziek beheren of het laatste nieuws volgen.
U kunt er niet mee browsen zoals op internet. U zult dus steeds een
nieuwe App moeten downloaden als u interesse heeft in een bepaald
soort informatie, dienst of mogelijkheid. Omdat Apps niet veel
geheugen nodig hebben, levert het downloaden van heel veel Apps
geen enkel probleem op. U kunt er zoveel installeren als u wilt…
De Arnhem App
In 2011 dus zelfs een heuse Arnhem App! Op 5 januari van dit jaar trapte
Binnenstadsmanagement Arnhem de bouw af van een telefoonapplica-
tie voor iPhones en Android-toestellen met alle leuke en nuttige dingen
die de Arnhemse binnenstad te bieden heeft. De ‘location & time based
Arnhem Applicatie’ zoals de App voluit heet, is bedoeld voor bezoekers
van de stad en natuurlijk voor Arnhemmers zelf. De projectgroep die
de ontwikkeling van de applicatie aanstuurt, bestaat uit vertegenwoor-
digers van de gemeente, SBA, CCA en Koninklijk Horeca Nederland.
De productie van de Arnhem App is in handen van het Arnhemse bedrijf
Luminis. De applicatie komt naar verwachting al voor de zomer beschik-
baar. Deze zal dan gratis te downloaden zijn op diverse aan Arnhem
gerelateerde websites waaronder www.binnenstadarnhem.nl.
Inhoud
Hoewel de exacte inhoud van de App de komende maanden nog wordt
bepaald, zijn de rubrieken waarbinnen gebruikers informatie kunnen op-
vragen al wel bekend. Er komen zeven categorieën: horeca, winkeliers,
dagje uit, cultuurhistorie, evenementen, meer over Arnhem en vervoers-
mogelijkheden. Daarnaast kunnen gebruikers routes samenstellen die hen
langs interessante punten of bezienswaardigheden leiden die ook weer
zijn beschreven. Een derde mogelijkheid is informatie opvragen op datum
of op afstand, vanaf iemands huidige locatie. De laatste optie is zoeken op
interessegebied zoals fun4kids, rolstoelvriendelijk of jong&hip.
Mogelijkheden
Binnenstadsmanagement Arnhem gaat de content van de applicatie
bijhouden. Actuele horeca-aanbiedingen, evenementen en bijvoor-
beeld extra koopzondagen kunnen zo direct en eenvoudig onder de
aandacht worden gebracht. Visueel sluit de App aan op het design
van de Made in Arnhem-campagne en de nieuwe binnenstadscam-
pagne. Binnenstadsmanager Han Overkamp: ‘De Arnhem App is een
ideaal instrument om inwoners en bezoekers van a tot en met z weg-
wijs te maken in Arnhem. Perfect toch, even checken of er nog plek is
in de Musisgarage als je thuis wegrijdt? Of rustig even de pendelbus
naar het centrum nemen om een hapje te eten, vóór je concert in Gel-
redome begint. Tegen een gereduceerd tarief ‘by showing your App’…
We behoren straks tot de groep trendsetters in Nederland met een
eigen App. Daarmee creëren we ook onze eigen proeftuin. Ik daag
daarom iedereen uit die iets wil in de binnenstad, zijn of haar wensen
en ideeën met ons te delen. Zodat we samen snel slim worden!’
HET IS 2011…
SBA ontwikkelt de Arnhem App!
Binnenstadsmanagement Arnhem, in samenwerking metCCA, heeft voor de ontwikkeling van de Arnhem App eenberoep gedaan op het Ondernemersfonds. De aanvraagwerd toegewezen omdat het fonds het project ‘vernieu-wend en innovatief’ vindt.
Doet u het al? Of belt en sms’t u vooral nog met uw iPhone, Blackberry of smartphone
met Android of Windows Mobile? Dan mist u wat! Apps, oftewel kleine handige
programmaatjes – applicaties – voor op uw ‘mobile device’ (een telefoon of tablet),
zijn razendsnel het nieuwe venster op de wereld geworden. In 2010 kwamen er maar
liefst vijftigduizend nieuwe Apps op de markt. Miljoenen iPhone-gebruikers hebben
samen inmiddels meer dan één miljard Apps gedownload. Geen wonder dat deskundigen
voorspellen: 2010 was het jaar van de social media, 2011 wordt het jaar van de Apps.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:55 Pagina 19
20 Arnhem! magazine
Co-curator van het creatieve team van de Arnhem Mode Biënnale,
Judith ter Haar, lichtte tijdens de laatste SBA-binnenstadsborrel bij
Selexyz het programma van het komende mode-evenement toe:
de hoofdlocatie op het voormalige Akzo-terrein aan de Velperweg
staat in het teken van de totaalwereld van de modeontwerper; wat
bepaalt zijn/haar identiteit als vormgever, uit welke lagen is deze
opgebouwd? De bezoeker wordt getoond hoe de wereld van de
modevormgever tot stand komt en hoe deze naar zijn uiteindelijke
presentatievorm groeit. In het Museum voor Moderne Kunst wordt
het kledingstuk in zijn oervorm door de geschiedenis heen getoond.
En wat doet mode met kledingstukken die voorheen uitsluitend func-
tioneel werd gedragen? Denkt u aan het onderhemd, dat door de
film A Streetcar named Desire (1950) met Marlon Brando opeens het
modeartikel T-shirt werd. Dit soort markante draaimomenten in de
geschiedenis markeren deze tentoonstelling.
Stadsprogramma
Invalshoek voor het stadsprogramma van de Arnhem Mode Biënnale
2011 is de sociale component van het begrip mode. ‘Iedere identiteit
wordt deels bewust, deels onbewust gevormd’, aldus de AMB-organi-
satie. ’Wat je ’s avonds kookt, welke auto je rijdt, wat voor kleur de
bekleding op je bank heeft, bij welk café je met je vrienden een biertje
DE ARNHEM MODE BIËNNALE 2011
Binnenstad doet wel degelijk mee
Van 1 tot en met 3 juli vindt de vierde editie van de Arnhem Mode
Biënnale plaats. Mode als totaalervaring en onderdeel uitmakend van
onze identiteit. Onder de artistieke leiding van JOFF wordt de komende
zomer het begrip ‘mode’ als totaalwereld vanuit diverse invalshoeken
belicht. Op diverse locaties ook. Naast de voormalige fabriekshal van
hoofdsponsor AKZO zullen zowel het Museum voor Moderne Kunst als
de binnenstad van Arnhem - en met name het Gele Rijdersplein - de drie
pijlers voor het komende mode-evenement vormen.
b
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:55 Pagina 20
21Arnhem! magazine
JOFF, Artistiek directeur Arnhem Mode Biënnale 2011Medy van der Laan tijdens de kick-off en poserend met SBA-penningmeester Arie Hulstein
drinkt.’ De identiteit van het fenomeen mode
beslaat een breder spectrum dan mode -
vormgeving alleen. Hiervan gebruikmakend,
worden de stad Arnhem, en haar inwoners
op een drietal manieren ontvouwd.
Winkelroute
Met de Smaak van Arnhem worden de spot-
lights op de ‘local heroes’ gericht, met een
bijbehorende winkelroute. Denkt u aan
het lekkerste broodje, de beste slager, de
lekkerste koffie of het leukste plekje in
de stad. Maar ook de vergeten plekjes en
leegstaande panden krijgen aandacht.
Hier wordt het Gele Rijdersplein de toe-
gangspoort tot het centrum. Pop-Up stores
en exposities zullen hier een ware - zij het
tijdelijke - metamorfose in het straat- en
Wilt u zich verbinden aan de ArnhemMode Biënnale 2011? Er zijn diversemogelijkheden: Van naamsvermel-ding in de AMB catalogus tot aanplaatsen in de VIP lounge en het bijwonen van modeshows en events,ook voor uw gasten.
Head of sponsoring and events:Rachid NaasUtrechtsestraat 496811 LT [email protected] 02603533804
[ EVENEMENT OOK KANS VOOR BINNENSTAD ]
pleinbeeld teweeg brengen. Mag u zich
doorgaans in een warme belangstelling van
het winkelend publiek verheugen, maar wilt
u zich zichtbaar aansluiten bij de modema-
nifestatie, dan vormen AMB-etalagepakket-
ten de juiste aanvulling voor uw identiteit.
Citydressing
Een belangrijk onderdeel van de identiteit
van de stad zijn de Arnhemmers zelf. Zij
worden (op basis van de bij de kick-off uit-
gedeelde enquête), op uitnodiging door het
Kunstenaars Collectief Suze May Sho, gepor-
tretteerd. Tegen een achttal door beeldend
kunstenaars gecreëerde achtergronden en
geassisteerd door professionele stylistes.
Elke geportretteerde markante Arnhemmer
maakt zelf zijn of haar keuze uit de aanwezige
collecties. Overal in de stad zullen deze
fotografische portretten op posters en abri’s
en middels projecties op muren te zien zijn.
Wie op de kick-off van het evenement aan-
wezig was, heeft daarvan al een voorproefje
kunnen zien.
Atelierroute en workshops
De derde component van het stadspro-
gramma is de atelierroute. Natuurlijk staan
het Modekwartier en Klarendal hier cen-
traal, maar ook Dudok, Coming Soon en
Showroom Arnhem vervullen functies.
Het publiek kan deelnemen aan workshops
als Fotografie en styling - Van patroon/en
moulage tot een ontwerp - Het maken van
een tas en accessoire.
Tijdens de Arnhem Mode Biënnale 2011 zal
er op geregelde tijden een bus rijden langs
alle locaties. De route: station - hoofd-
locatie Akzo - Klarendal - busstation
Centrum (Gele Rijdersplein) - Museum
voor Moderne Kunst - station.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:56 Pagina 21
22 Arnhem! magazine
[ ONDERZOEK IN NIEUW JASJE ]
mee kunnen doen. Logisch dat je het dan
samen oppakt, vinden wij.’
Resultaten
Wat merken ondernemers na november ei-
genlijk van de Binnenstadsmonitor? Susan
ter Bekke: ‘Dat hangt van de uitkomsten af.
Die bepalen wat we gaan doen.’José Nieu-
wenstein: ‘De schonere binnenstad die we
alweer een tijd hebben, is bijvoorbeeld een
gevolg van de monitor 2006. De gemeente
veegt en leegt sinds die tijd meer en vaker en
er zijn toezichthouders gekomen.’ Han Over-
kamp: ‘Ik kan me goed voorstellen dat onder-
nemers ook zelf iets met de resultaten doen,
als die daar aanleiding toe geven. Wat mij
betreft, presenteren we de uitslag van deze
monitor daarom straks ook gezamenlijk.’
Johnny Loco
Ook nieuw dit jaar waren de actievouchers
die iedere geënquêteerde ontving. Door het
unieke nummer van de waardebon op
www.binnenstadarnhem.nl in te vullen,
maakten deelnemers kans op één van de drie
originele Johnny Loco-fietsen. De gelukkige
winnaars namen hun prijs op 15 december
tijdens de Binnenstadsborrel in ontvangst.
‘PRIMA SAMENWERKING MET BINNENSTADSMANAGEMENT’
Binnenstadsmonitor 2010 nieuwe stijl succesvol Projectleider Susan ter Bekke, onderzoeker bij de gemeente Arnhem, twijfelt geen
seconde: ‘Ja, kijk! Daar staat er één. Met die blauwe jas!’ Het is zaterdagmiddag
6 november. Op vijftien punten in het centrum vragen gedurende de dag 25 enquêteurs
het winkelend publiek in circa zes minuten naar hun mening over de binnenstad.
Passantentellers tellen met behulp van klikkers bezoekers die de stad verlaten.
Het is de derde onderzoeksdag. Na morgen – koopzondag – zit het er op.
Al vanaf 1996 onderzoekt de afdeling
Onderzoek en Statistiek van de gemeente
Arnhem jaarlijks in november de bezoe-
kersaantallen in de binnenstad, net als de
parkeerbezetting, het bestedingspatroon
en de waardering van de bezoekers voor
het centrum. De informatie gaat naar de
afdelingen Economische Zaken en Verkeer
die de resultaten in hun beleid verwerken.
Dit jaar hebben SBA en de gemeente voor
het eerst de handen ineen geslagen bij de
organisatie van het veldwerk. De aanpak
blijkt een succes.
Partner
‘We hebben er een echte partner bij’, zegt
Susan ter Bekke. Ze is dit jaar voor het eerst
projectleider Binnenstadsmonitor. Haar col-
lega José Nieuwenstein, tot vorig jaar ver-
antwoordelijk voor het onderzoek, beaamt
die indruk ten volle. ‘In het verleden organi-
seerden we alles zelf. Daardoor was de bin-
ding met de binnenstad niet altijd even
sterk.’ ‘Wat wij jammer vonden’, vult bin-
nenstadsmanager Han Overkamp aan. ‘Het
gaat per slot van rekening om cijfers waar
ook de ondernemers direct hun voordeel
Ook iets onderzoeken in de
binnenstad?
Neem dan contact op met Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem! Wij zijn graag uw partner en kunnen uvanaf uw plan van aanpak tot en metde uitvoering ondersteunen.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:56 Pagina 22
23Arnhem! magazine
Waar en wanneer bestrijden
we gladheid?
Van 1 november tot 1 april staan zeven dagen
per week, 24 uur per dag, de zestien strooi-
wagens klaar om gladheid in Arnhem te voor-
komen en te bestrijden. Er zijn continu
medewerkers oproepbaar om te strooien.
Preventief strooien
Op de belangrijke wegen wordt gestrooid
bij verwachte gladheid. Deze aanpak is
mogelijk door goede weersvoorspellingen
en metingen. Temperatuur en gladheid
worden hierbij net boven, in en onder
het wegdek gemeten. Door een methode
van ‘natzout-strooien’ wordt voorkomen,
dat het zout verwaait. Door het preventief
strooien neemt de verkeersveiligheid toe.
Als er naderhand sneeuw valt, is dit boven-
dien makkelijker te verwijderen.
Welke wegen eerst?
Het is te duur om in heel Arnhem altijd te
strooien. De gemeente moet kiezen. De
verkeersveiligheid is hierbij erg belangrijk,
maar ook de bereikbaarheid van de stad.
Bij het mechanisch strooien zijn bruggen,
hoofdwegen en ontsluitingswegen (zowel
rijbanen als fietspaden), busbanen, cen-
trumgebied en stationsgebied, steile wijk-
ontsluitingswegen, markten en afritten
van de rivierkades het eerst aan de beurt.
Op deze wegen wordt bij dreigende glad-
heid al uit voorzorg gestrooid.
Wat daarna?
In tweede instantie (als het werkelijk glad
is) worden ook de wijkontsluitingswegen en
voetgangersvoorzieningen zoals bushaltes
en zebra’s meegenomen. Voetgangers
worden niet vergeten. Op bruggen, drukke
looproutes van en naar het centrum, grote
openbaar vervoersvoorzieningen en de
toegang tot openbare gebouwen wordt
handmatig gestrooid.
Het centrum van Arnhem?In het voetgangersgebied wordt pas gestrooid
wanneer het werkelijk glad is. Door de dichte
bebouwing en de vele winkels is de binnen-
stad een warme plek waar gladheid minder
kans krijgt. Te vroeg zout strooien zou als
resultaat hebben, dat er veel zal wegspoelen
of bij winkels naar binnen wordt gelopen.
Bij zware sneeuwval en aanhoudende vorst
zal er in overleg met de stadsdeelmanager
maatwerk plaatsvinden om de overlast zo
beperkt mogelijk te houden.
Waar wordt niet gestrooid?
Op overige wegen worden in normale situa-
ties niet gestrooid. Dat betekent voorzichtig-
heid want de weg die u dagelijks gebruikt, is
niet altijd een hoofdweg. Vooral fietsers kie-
zen vaak alternatieve (korte) routes, terwijl
het bij gladheid juist verstandig is zoveel
mogelijk van de (gestrooide) hoofdwegen
gebruik te maken. Dat is ook belangrijk om
het meeste effect van het strooien te heb-
ben: de invloed van (veel) verkeer is onont-
beerlijk voor de optimale werking van het
zout. Pas bij grote, langdurige ontwrichting
van het verkeer kan besloten worden om in
alle straten te strooien en dan eerst nog in
de hellende delen van Arnhem. In de winter
is altijd voorzichtigheid vereist.
Wat kunt u doen?
De gemeente en de combinatie van aanne-
mers doen er alles aan om de overlast van
gladheid te beperken. Maar Arnhem is groot
en we kunnen niet overal tegelijk zijn. De
gemeente waardeert het dan ook wanneer u
een steentje bijdraagt aan het tegengaan van
gladheid. Bijvoorbeeld door sneeuw weg te
vegen en door zout op uw stoep te strooien
(uiteraard niet bij bomen en planten).
Inwoners van Arnhem kunnen - zolang
de voorraad strekt - per woning gratis een
zakje strooizout halen op één van de afval-
brengstations. Groepen van bewoners, en
besturen van instellingen kunnen een gratis
minicontainer met zout aanvragen via de
gemeentelijke informatielijn. Winkeliers en
horecagelegenheden kunnen een dergelijke
hoeveelheid zout tegen betaling laten
bezorgen of afhalen. In alle gevallen:
niet voor consumptie geschikt overigens.
Ja, de winter begon bijtijds. En wie weet, ligt er bij het
openslaan van dit magazine ook weer een pak sneeuw,
al of niet met ijzige ondergrond. Schuiven en strooien
dan maar. Het liefst preventief. Maar, zoals u zult
begrijpen, valt er in korte tijd meer winterse neerslag
dan de gemeente Arnhem aan menskracht, machines
en zout rijk is. Dat vraagt om prioriteiten.
Hoe die er uitzien? Dat leest u hier.
Strooiwagens weer paraat
[ SCHUIVEN EN STROOIEN ]
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:56 Pagina 23
24 Arnhem! magazine
Behoorde de Korenmarkt zo’n tien á vijftien
jaar geleden nog tot de top van Neder-
landse uitgaanspleinen, vandaag de dag is
het heroveren van die positie een doel van
de gloednieuwe ondernemersvereniging
Korenmarkt. Roel de Boer: ‘Natuurlijk zijn er
allerlei oorzaken te noemen voor het verlie-
zen van die positie. Maar een belangrijke
reden is het ontbreken van structureel over-
leg tussen partijen geweest. Tussen de on-
dernemers onderling, met de gemeente, met
de brouwerijen. Daardoor was er nauwelijks
afstemming en samenwerking. Terwijl zo’n
potentieel kwetsbaar gebied vanwege de
vele bezoekers, de horecabestemming, het
grote economische belang en niet te verge-
ten de sterke promotiewaarde voor Arnhem
daar juist om schreeuwt. Overleg is niet
alleen nodig om de zaken ‘vandaag’ goed
te regelen, maar ook om met ‘morgen’ bezig
te zijn. Anders weet je één ding zeker: dan
blijf je niet lang koploper.’
Ondernemersvereniging
Om een doorbraak te forceren, vroeg de
gemeente Roel de Boer om tijdelijk de rol
van gebiedsmanager op zich te nemen.
Opdracht: samen met de ondernemers
het horecaklimaat op de Korenmarkt ver-
beteren. Hij startte op 1 augustus vorig jaar.
Sindsdien is er al veel gebeurd.
Op 15 november richtten álle ondernemers
samen de ondernemersvereniging Koren-
markt op. Ze hebben inmiddels overeen-
stemming over de evenementen op de
Korenmarkt: wat, hoeveel, wanneer en wie
doet wat? Zo krijgt Hemelvaartsdag in 2011
voor het eerst een nachteditie, zoals de suc-
cesvolle Koninginnedag en -nacht. Verder is
besloten voortaan aan te sluiten op de be-
staande binnenstadscampagnes. En de on-
dernemers hebben zich uitgesproken over
hun gezamenlijke doelen de komende jaren.
‘Ophelderen van het onduidelijke imago
van de Korenmarkt’ en ‘corrigeren van het
eenzijdige beeld dat veel bezoekers van het
horecagebied hebben’ zijn hierin de belang-
rijkste onderwerpen.
[ NIEUWE IMPULS ]
ONDERNEMERS EENSGEZIND AAN DE SLAG
Nieuwe koers voor de Korenmarkt
‘Er is niks mis met traditie, maar d’r is ook niks mis met vernieuwen’, opent Roel de Boer
het gesprek. De horeca-adviseur is sinds enkele maanden volop aan de gang als gebieds-
manager voor de Korenmarkt. Als voormalig horecaondernemer was hij actief in het-
zelfde gebied. Hij is dus vertrouwd met de vragen die er spelen en bekend bij veel
ondernemers, pandeigenaren en de gemeente. Het komt hem goed van pas. ‘Maar
onderschat niet hoe goed alle betrokkenen zelf ook beseffen dat er op de Korenmarkt
iets moet veranderen. De bereidheid om de boel aan te pakken, is erg hoog.’
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:56 Pagina 24
25Arnhem! magazine
Onder de kerstboom bij je schoonouders, Oud
& Nieuw vieren met vrienden, kraamfeest naar
aanleiding van de geboorte van je nichtje, huilen
van geluk op de bruiloft van je dochter of zoon,
buurtfeest met BBQ, jubileumfeest van de voet-
balvereniging, met duizenden tegelijk hardlopen
door Arnhem tijdens de Bridge to Bridge, de Jail tot
Jail of de Derde Kerstdag-loop, genieten van mu-
ziek en zon op de Ronde Weide in Sonsbeek, be-
wonderen van de spectaculaire creaties tijdens
Living Statues, uit je dak gaan op de oevers van
de Rijn tijdens het Free Your Mind-festival, juichen
voor een scorend Vitesse in GelreDome, verrast en
verbaast raken tijdens de Arnhem Mode Biënnale,
op ontdekkingsreis op de Uit Boulevard en Sons-
beek Theater Avenue, netwerken op de Bedrijven
Kontakt Dagen in de Rijnhal, onderdompelen in
het feestgedruis tijdens Koninginnenacht, betoverd
raken tijdens het Sprookjesfestival, genieten van
het gebrul van motoren tijdens de Harley Davidson
Dag, een duik in de historie tijdens de Westerveld
Fair in Elden, meebrullen met Marco Borsato en
Tina Turner, een nacht dansen tijdens Qlimax, rood
kleuren met Symphonica in Rosso, schrikken van
het lawaai van de trucks tijdens Monsterjam of
alles in GelreDome.
Dat is slechts een greep uit alle evenementen in
Arnhem. Waar wij emoties delen met anderen,
dierbaren en onbekenden. Dat doet een mens
goed. Arnhem is en blijft een evenementenstad!
Evenementen vormen een onmisbare bouwsteen
die Arnhem aantrekkelijk houdt als stad om in
te leven, te wonen en te werken. Evenementen
worden bedacht, uitgevoerd en komen tot bloei
omdat de gemeente en de organisatoren samen-
werken en denken in mogelijkheden. Dat maakt
de evenementen in Arnhem succesvol.
Daar mogen we als Arnhemmer trots op zijn!
En daar moeten wij zuinig op zijn.
Evenementen & Arnhem
Jasper van Amstel
directeur GelreDome
Veelzijdig aanbod
‘Het klópt ook gewoon niet’, merkt Roel de
Boer op, ‘het beeld dat er alleen maar jon-
geren naar de Korenmarkt komen en dat alle
kroegen op elkaar lijken. Het aanbod is in
werkelijkheid stukken veelzijdiger dan dat.
Maar dit soort verhalen is nu eenmaal heel
hardnekkig. We doen daarom twee dingen.
We richten ons op de korte termijn nadruk-
kelijk op nog meer verbreding en verhoging
van de kwaliteit van het aanbod. Al dit voor-
jaar komen er meer gelegenheden waar
bezoekers ook kunnen blijven eten en die
ook - of vooral - bij 25-plussers in de smaak
vallen. En tegelijkertijd gaan we proberen
samen duidelijker naar buiten te treden en
het bestaande brede aanbod anders onder
de aandacht van Arnhemmers te brengen.’
Ondernemersvereniging Korenmarkt
Contact: Edwin Kuipers (voorzitter)
Korenmarkt 7 6811 GV Arnhem
Tel. 06-25 34 77 04
Overige aandachtspunten ondernemersvereniging Korenmarkt
- Nieuwe bestrating en meer groen. - Verbetering van de aansluiting vanuit westelijke richting en de looproutes van -
en naar de Korenmarkt. Door de aanleg van de Willemstunnel heeft het gebiedaan deze zijde zijn natuurlijke functie van entree naar de binnenstad verloren.
- Opknappen van panden door eigenaren en brouwerijen. Onderzoeken van demogelijkheid voor een nachttarief in de omliggende parkeergarages.
- Heroriëntatie op de invulling van de Korenbeurs. Het markante gebouw komtvrij als het Focus Filmtheater in de toekomst naar Rijnboog verhuist.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:57 Pagina 25
26 Arnhem! magazine
VELPERPOORT district
Frank Evers: ‘Wij hebben veel woningbezit in
Sint Marten en Volkshuisvesting in Klarendal
en Spoorhoek. Robin en ik kwamen elkaar
hier dus al regelmatig tegen. Tot voor kort
richtten we ons allebei vooral op onze eigen
wijk. We zagen de Hommelseweg en de
Hommelstraat vooral als een grens en niet
als de centrale verbinding tussen onze wij-
ken, net buiten de binnenstad. Iedereen was
het er al lang en breed over eens dat er in dit
gebied iets moest gebeuren. Maar omdat er
geen meerderheidsaandeelhouder in het
vastgoed is, nam niemand initiatief.’ Robin
Atema: ‘Ik had in Klarendal al de nodige
ervaring opgedaan met wijkverbetering
door het stimuleren van ondernemerschap.
Eén en één is twee, dachten wij vervolgens.
Wat met 100% Mode op de Sonsbeeksingel
en de Klarendalseweg kan, moet ook op de
Hommelseweg en Hommelstraat kunnen.
Het wemelt hier immers ook van de onder-
nemende mensen, er is zelfs een onderne-
mersvereniging: DOCKS. Een duidelijk
profiel voor deze winkelstraten was er echter
nog niet. En dat heb je juist nodig om een
duurzame economische ontwikkeling op
gang te brengen.’
3D
Het antwoord lag letterlijk op straat. ‘We
zijn gaan kijken bij welke bestaande kwali-
teiten we konden aansluiten. We zagen in
Sint Marten een hoge oriëntatie op duur-
zaamheid, veel ontwerpkracht in de aangren-
zende buurtjes en een grote variëteit aan
etenswaren en verse producten in de winkel-
tjes op de Hommelstraat en de Hommelse-
weg. Drie D’s, als je ontwerpkracht vertaalt
in design en etenswaren in delicatessen, en
daar vervolgens duurzaamheid bij neemt.
Daarmee was het 3D-profiel geboren’, lacht
Robin Atema. ‘Bovendien sluit 3D als term
goed aan bij creatief ondernemerschap!’
Matchmaking
‘We zien ons werk hier meer als een vorm
van ‘matchmaking’,’ vertelt Frank Evers.
‘We pakken problemen in de wijk bij voor-
keur aan van onderaf, dat wil zeggen samen
met ondernemers en buurtbewoners. We
werken meer en beter samen met andere
vastgoedeigenaren en brengen hen in contact
met 3D-ondernemers. Het is bijvoorbeeld
goed voor de hele straat als een ondernemer
in een leegstaand maar gezichtsbepalend
hoekpand trekt. Of als buurtbewoners zelf
met een klein steuntje in de rug voor meer
groen in de wijk zorgen.’ Robin Atema: ‘Het
infopunt op de Ir. J.P. van Muijlwijkstraat -
waar we sinds half december bij elkaar zitten
- gaat hier ook een sterke rol in spelen. Het
moet een plek worden waar kruisbestuiving
plaatsvindt. Ondernemers, buurtbewoners en
andere betrokkenen moeten hier gemakkelijk
binnen kunnen lopen met ideeën om de
Hommelstraat en de Hommelseweg verder
te verbeteren. De succesvolle verkoop van
ruim twintig kluswoningen aan de Hommel-
seweg in de tweede helft van 2010 is een
eerste bewijs dat ondernemende mensen in
het gebied geloven (www.klusfactor.nl).
Net als de komst van Loesje, die bewust de
Hommelstraat heeft uitgekozen om haar
eerste eigen winkel te openen.’
[ KRACHTEN BUNDELEN ]
ONDERNEMERSCHAP ALS VLIEGWIEL VOOR WIJKONTWIKKELING
Design, duurzaamheiden delicatessen ‘Als woningcorporaties zijn wij de laatste jaren nogal opgeschoven. Naast het zorgen
voor voldoende huurwoningen, is het ontwikkelen en uitvoeren van wijkgerichte stra-
tegieën er steeds meer bij gekomen. Dit is zelfs een belangrijk deel van ons werk ge-
worden. We zien heel duidelijk het grotere effect en de impact van ondersteunen van
kleinschalige initiatieven in een wijk, in plaats van uitrollen van massale woningbouw-
programma’s.’ Aan het woord zijn Robin Atema van Volkshuisvesting en Frank Evers
van Portaal. Plaats van handeling ten tijde van het interview is het Koffiekafeetje op
de Hommelstraat. Inmiddels zetten ze zelf koffie in hun nieuwe gezamenlijke onder-
komen aan de Ir. J.P. van Muijlwijkstraat.
Het infopunt is gevestigd op de Ir. J.P.van Muijlwijkstraat 21 (net voorbij deMediaMarkt). Het centrum is opwoensdag, donderdag en vrijdag geopend van 10.00 tot 12.00 uur. Meer informatie via:[email protected] of 06-53424876. Behalve 3D houden ookFarzad Ghaus, winkelstraatmanagerVelperpoortdistrict en het projectbu-reau 100% Mode er kantoor.
Het informatiepunt is ingericht door medewerkers van Jo’s Werkplaats, een activeringsproject voor mensen zonder werk. Foto: William Moore.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:57 Pagina 26
27Arnhem! magazine
[ WINKELSTRAATMANAGEMENT VELPERPOORTDISTRICT ] VELPERPOORT district
De nieuw aangestelde winkelstraatmanager
voor het Velperpoortdistrict (Steenstraat,
Hommelstraat en Hommelseweg) is voort-
varend van start gegaan. ‘Samen met de
winkeliers, de pandeigenaren en de ge-
meente natuurlijk. In mijn eentje kan ik
niet veel uitrichten en zeker niet blijvend. De
afgelopen maanden heb ik benut om kennis
te maken en de situatie in kaart te brengen.
De verbeterpunten die boven water zijn ge-
komen, liggen bijna allemaal op het vlak van
verbeteren van het ondernemersklimaat en
vergroten van de aantrekkingskracht voor
het winkelend publiek. Er is veel werk aan de
winkel, maar er liggen ook volop kansen.’
Uitdagingen
Farzad Ghaus - afkomstig van het Amster-
damse bureau Advieszaken dat actief is op
het gebied van wijkeconomie en veilig on-
dernemen - weet waar hij het over heeft.
In Utrecht en Amsterdam leidde hij eerder
succesvol vergelijkbare projecten. In Arn-
hem gaat hij aan de slag dankzij een subsi-
die van het ministerie van Economische
Zaken. ‘De uitdagingen die voor ons liggen,
zijn stevig’, zegt hij. ‘Uit de gesprekken die
ik vorig jaar heb gevoerd, blijkt ook dat veel
ondernemers denken: ‘eerst zien, dan gelo-
ven’. Maar versta me goed, ik kom ook heel
enthousiaste mensen tegen!’
Samenwerken
In 2011 zet Farzad Ghaus in op ‘schoon,
heel, veilig en aantrekkelijk’ maken van het
Velperpoortdistrict. ‘Allemaal aspecten van
het Keurmerk Veilig Ondernemen waarbij
ondernemers, gemeente, politie en brand-
weer goed moeten samenwerken. Parallel
hieraan werken we aan het versterken van
de organisatiegraad van de ondernemers
zelf.’ De eerste - positieve - stap hierin is in-
middels gezet. In nog geen twee maanden
tijd heeft de winkelstraatmanager de onder-
nemersvereniging Steenstraat met 52
nieuwe leden uitgebreid. ‘Het gaat veel snel-
ler dan gedacht. Maar ik ben vooral tevreden
over de ontstane diversiteit: verschillende
ondernemers slaan nu de handen ineen. De
biologische en de islamitische slager, de ma-
kelaar en de belwinkel en alles wat ertussen
ligt. De komende maanden ga ik op dezelfde
manier aan de slag met de Hommelstraat
en de Hommelseweg. Ook hier is het verbe-
teren van de organisatiekracht van de onder-
nemers de uitdaging. De feestverlichting
tijdens de kerstperiode in de Hommelstraat
was een mooi voorproefje. Dit is gelukt
dankzij de inzet van een paar actieve onder-
nemers, de gemeente en ondergetekende.’
Wegwerkzaamheden
De werkzaamheden die momenteel op de
Steenstraat plaatsvinden, doen een extra
beroep op alle ondernemers. Adrie Kievit van
Croissanterie Rico: ‘Natuurlijk hebben we er
last van. Ik begrijp ook wel dat de hinder
tijdelijk is en dat de Steenstraat er straks
beter uit ziet. Maar op dit moment is het wel
doorbijten voor ons.’ Farzad Ghaus vult aan:
‘Het beste wat ik als begeleider kan doen,
is de ondernemersbelangen krachtig beharti-
gen. Door te zorgen voor goede informatie,
communicatie en promotie van het gebied
tijdens de werkzaamheden en goed samen
te werken met de gemeente.’
WINKELSTRAATMANAGER FARZAD GHAUS ZIET VOLOP KANSEN
Steenstraat terug op het bord!
Speerpunten Steenstraat, Hommelstraat en Hommelseweg
1. aanpakken leegstand en verloedering 2. verbeteren veiligheid winkeliers en bezoekers 3. verruimen en vergroten onderscheidend karakter winkelaanbod 4. verstevigen aansluiting met de binnenstad5. versterken organisatiegraad en samenwerking winkeliers 6. positioneren en ‘marketen’ van de Steenstraat, Hommelstraat en Hommelseweg
als bijzonder winkelgebied met een aantrekkelijk en divers winkelaanbod
Wie kent hem niet? De Steenstraat in Arnhem. Het Monopolyspel maakte de winkel-
straat samen met de Ketelstraat en het Velperplein beroemd in heel Nederland.
Slechts honderd gulden per stuk kostten ze in vroeger tijden. ‘Een koopje vergeleken
met straten in andere Nederlandse steden. Op het Monopolybord, wel te verstaan’, lacht
Farzad Ghaus. ‘Maar dat is niet ons grootste probleem vandaag de dag. De Steenstraat als
aantrekkelijk winkelgebied weer terug op het bord krijgen, of liever nog: het hele Velper-
poortdistrict. Dát is de uitdaging de komende jaren.’
Farzad Ghaus is bereikbaar via [email protected]
Farzad Ghaus (links) en Adrie Kievit van Croissanterie Rico
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:57 Pagina 27
28 Arnhem! magazine
Arnhem! hét binnenstadsmagazine
voor ondernemers
Is een initiatief van Stichting Binnenstads-
management Arnhem en verschijnt 4 maal
per jaar.
Partners Binnenstadsmagazine
Het Binnenstadsmagazine voor ondernemers
wordt samengesteld i.s.m. onderstaande part-
ners die belangen vertegenwoordigen (van
doelgroepen) in de Arnhemse binnenstad.
City Centrum Arnhem (CCA)
Het City Centrum Arnhem (CCA) is dé
belangenorganisatie voor en door binnen-
stadondernemers in Arnhem.
www.arnhemcentrum.com
Koninklijke Horeca Nederland
afdeling Arnhem (KHN)
Afdeling Regio Arnhem van Koninklijke
Horeca Nederland behartigt de belangen
van de 200 leden die bij haar aangesloten
zijn. Onderwerpen waar wij ons o.a. mee
bezig houden zijn: toerisme, terrassen, wet
en regelgeving, innovatie en evenementen.
www.khn.nl
Stichting Detailhandel & Horeca
Arnhem (SDHA)
Het Servicepunt Detailhandel en Horeca
Arnhem (SDHA) heeft als doel verhoging
kwaliteit van personeel en ondernemen in
detailhandel en horeca. En is aanspreekpunt
voor alle vragen van ondernemers omtrent
personeelszaken. www.sdha.nl
Velperpoortdistrict
Het Velperpoortdistrict is het gebied dat
wordt ingesloten door de Hommelstraat,
Hommelseweg en Steenstraat. De diverse
uitdagingen en kansen bieden de mogelijk-
heid tot verbinding en directere connectie
met de binnenstad.
100% Mode (Klarendal)
Het doel van het 100%Mode is onderne-
mende ontwerpers en nieuw talent de gele-
genheid te geven zich te laten zien, zich
verder te laten ontwikkelen en wonen te
combineren met atelier en/of winkel.
www.modekwartier.nl of
www.100procentmode.klarendal.nl
Bureau Binnenstadsmanagement
Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem
Postbus 1053, 6801 BB Arnhem
Website www.binnenstadarnhem.nl en
www.arnhemmagazine.nl
Bezoekadres
bureau Binnenstadsmanagement
Koningstraat 1
6811 DE Arnhem
Telefoon 026 - 445 8223
Fax 026 - 443 7905
Email [email protected] of
Twitter #arnhemcentrum
Uitgever
Stichting Binnenstadsmanagement Arnhem
(SBA)
Redactiecommissie
- SBA, Han Overkamp & Ingrid Noorman
- CCA, Wim Bouwman
- KHN, Esther Roelofs
- SDHA, Jos Wegdam
- Velperpoortdistrict, Guus Haenen
- 100% Mode Klarendal, Guus Haenen
Vormgeving
designGenerator, Arnhem
Druk
Graphic Support, Dreumel
Redactie
Jur Woldhuis
Eveline van der Vliet
Hester Presburg
Ingrid Noorman & Han Overkamp
Fotografie
Jur Woldhuis
Eveline van der Vliet
Joost Ooijman
Made in Arnhem
Oplage
4500 exemplaren
Distributie
Arnhem! Hét binnenstadsmagazine wordt
toegezonden aan alle ondernemers in het
Arnhems groot-, midden- en kleinbedrijf als-
mede aan alle betrokkenen die belangen heb-
ben of vertegenwoordigen in de Arnhemse
binnenstad.
De Uitgever kan niet verantwoordelijk wor-
den gesteld voor de inhoud van de adverten-
ties. Niets uit deze uitgave mag op welke
wijze dan ook worden verveelvoudigd en/of
overgenomen zonder voorafgaande toestem-
ming van de uitgever. De rechten van de
redactionele tekst berusten bij de uitgever.
Colofon Nummer 2, januari 2011
VELPERPOORT
district
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:57 Pagina 28
29Arnhem! magazine
Maar de einddatum van het tweejarig SDHA-pilotproject is, als u dit
leest, verstreken. En of de dienstverlening aan u als ondernemer op
dezelfde manier kan worden voortgezet is nog niet helemaal duide-
lijk. ‘Die beslissing ligt bij het UWV en bij de gemeente’, zegt SDHA-
projectleider Jos Wegdam. ‘Voortzetting van de financiering is immers
een noodzakelijke voorwaarde om cursussen en workshops voor de-
tailhandel en horeca te kunnen blijven aanbieden.’
Flitstrainingen
‘Het nieuwste initiatief bestaat uit een tweetal nieuwe projecten.
Onder de naam Arnhem Gastvrij krijgen jongeren met belangstelling
voor de horeca met zogenaamde flitstrainingen de gelegenheid met
het werkveld kennis te maken (snuffelstages). Potentiële werkgevers
hebben op hun beurt zo de gelegenheid kennis te maken met potenti-
eel talent. Gaandeweg het traject kan een werkplek voor minimaal
een jaar worden aangeboden. De gemeente Arnhem investeert hierbij
in het opleidingstraject, van de werkgever wordt begeleiding (leer-
meester/gezel) verwacht. Eenzelfde opzet wordt onder de naam Werk
in de Winkel aangeboden aan voor de detailhandel.’
‘Ook bij het vergroten van vaardigheden op deelgebieden van onder-
nemers en personeelsleden bieden wij een steuntje in de rug,’ ver-
volgt Wegdam. ‘Dat wordt, gezien de opkomst bij de gratis
workshops, ook bijzonder gewaardeerd. Uiteenlopende onderwerpen
als Verkoop & acquisitie, Bedrijfsstrategie in laagconjunctuur, Perso-
neel resultaatgericht beoordelen, Arbeidsovereenkomst en ontslag-
recht, Subsidies en ondersteuning voor MKB in horeca & detailhandel
en Omgaan met agressie in de winkel, het is een greep. Recent nog
stonden Werk aan de winkel en Social media centraal.
Laat u uitdagen
Herinnert u zich nog die avond in mei in Hotel Haarhuis? De creatieve
retailspecialist Ad van Beek gaf op inspirerende en meeslepende wijze
de kick-off voor de bovengenoemde workshops. ‘Ik zie u graag terug’
zei hij toen. Dat ‘we’ll meet again’ gaat in februari gebeuren. Ad biedt
samen met een klein multidisciplinair team een inspirerende avond
waarin u alvast even (gratis) aan den lijve kunt ervaren wat het is om
meer omzet te gaan genereren.
In het vervolgtraject zal Ad teams van elk elf deelnemers formeren,
die gedurende vier maanden zullen worden getraind om daadwerke-
lijk meer omzet in de winkel te genereren. In een zestal dagdelen zal
elke deelnemer zich meer bewust worden hoe de binding met de
klant versterkt kan worden. Daardoor wordt uiteindelijk niet alleen
meer omzet per winkelbezoek gegenereerd, maar de klant zal ook
juist bij die winkel terugkeren voor zijn of haar inkopen. Elk team zal
ook worden uitgedaagd een succesvol eigen marketingconcept te ont-
wikkelen.
Een uitnodiging voor de gratis toegankelijke kick-off zal u binnen-
kort worden toegezonden. Aan de deelname aan deze cursus zijn
kosten verbonden.
Werkgevers en werkzoekenden bij elkaar brengen, een consult over een op handen zijnde
verandering in de personeelsconstellatie en vooral ook: gratis cursussen ondernemers-
vaardigheden en trainingen voor werknemers in detailhandel en horeca. Het Servicepunt
Detailhandel & Horeca Arnhem (SDHA) opereert als ‘de smeerolie’ tussen overheid en
beide branches in Arnhem’. Veel detaillisten en werkers in de horeca hebben er inmiddels
ervaring mee opgedaan. Naar tevredenheid, zo blijkt. En nieuwe behoeften tot kwaliteit-
verbetering zijn ook in het vizier: een intensieve vier maanden durende cursus onder regie
en begeleiding van retail-specialist Ad van Beek gaat in februari van start.
SERVICEPUNT DETAILHANDEL & HORECA ARNHEM
Continuïteit in kwaliteitsverbetering
[ OMDAT HET ALTIJD BETER KAN ]
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:57 Pagina 29
De huidige coalitie had bij de formatie het be-
grip duurzaam in het Lenteakkoord opgeno-
men: jaarlijks wil men, of beter gezegd willen
we met z’n allen, drie procent aan energiever-
bruik besparen, terwijl tegelijkertijd elk jaar
zeven procent meer energie zal worden be-
trokken van duurzame energiebronnen. Dat
betekent samenwerking met bedrijfsleven,
maatschappelijke organisaties, scholen, wo-
ningbouwcorporaties, energieleveranciers en
netbeheerders. Uiteindelijk moeten al die ge-
zamenlijke inspanningen leiden tot een CO2
uitstoot die klimaatneutraal is. En… we heb-
ben al een aardig begin gemaakt.
Al begonnen
In het voetgangersgebied brengt Binnen-
stadservice Arnhem de bestellingen rond
met een vrachtwagen op aardgas en dit jaar
wordt een op waterstof rijdende bus ingezet
in de dienstregeling in de stad. In het blad
Arenacum ziet de lezer vertegenwoordigers
van de gemeente en van Liander om tafel
zitten. Zij praten over zon, wind, water en
andere schone energieopwekkers. De Bijen-
korf houdt zelfs tijdens openingstijden haar
deuren dicht, bij VéBé van Steijn tanken
een viertal auto’s waterstof, terwijl Apple-
oprichter Steve Wozniak in november jl. zijn
eerste Nederlandse ‘Wozzie Award’ uitreikte
aan die vier HAN-studenten die dat bouw-
pakket voor de ECOTuk ontwikkelden. De
nieuwbouwwijk Schuytgraaf is inmiddels
ook aangesloten op het Trolley netwerk…
Elfrink goed voor 2,1 ton CO2
Maar laten we bij het begin beginnen: onder
klimaatneutraal wordt verstaan dat een pro-
ces niet bijdraagt aan klimaatverandering.
Een overmaat aan CO2-uitstoot speelt een
belangrijke rol bij het uit evenwicht brengen
van ons klimaat (broeikaseffect). Vooral het
intensief gebruik van fossiele brandstof voor
energieopwekking is hier debet aan. Daarom
kunnen gedragsvariabelen als autorijden,
vliegen en verbruik van gas en elektra als in-
dicatoren worden gezien voor de mate
waarin elk individu zich ten opzichte van het
milieu verantwoord gedraagt. Gerrie Elfrink
doet dat bijvoorbeeld keurig. De wethouder
heeft door het radioprogramma Vroege Vo-
gels en het FairClimateFund zijn CO2 uitstoot
laten bijhouden: 2,1 ton per jaar. Hij is daar-
mee de meest milieuvriendelijke wethouder
op één na in de twintig grote steden. Ons
landelijk gemiddelde bedraagt overigens vier
ton CO2 per persoon per jaar.
Samenwerking noodzakelijk
Potentie genoeg dus om Arnhem dé ener-
giestad van ons land te maken. Op 8 de-
cember jl. tekenden ruim veertig bedrijven
en organisaties met dit doel een intentiever-
klaring met de gemeente. Ook u als onder-
nemer levert hieraan een bijdrage. Sita
(afvalscheiding bij de bron) bijvoorbeeld,
is een van de ondertekenaars.
Waterstof
Maar er is meer. Met het project HyMove,
geïnitieerd door de provincie, de stadsregio
en de gemeente Arnhem, wordt ervaring
opgedaan met het rijden op waterstof.
Naast de opvallende HyMove lijnbus met
brandstofcel, rijdt ook een ondernemer met
zijn Subaru op de ‘zero emission’ brandstof,
terwijl de gemeente een klimaatvriendelijke
Fiat Doblo in gebruik heeft genomen.
Kringloopcentrum 2Switch tenslotte rijdt
met een heuse vrachtwagen (Hytruck) op
het milieuvriendelijke waterstof rond.
Op 24 juni vindt de eerste stadsconferentie
Arnhem Energiestad plaats. Op die datum
zal de genoemde intentieverklaring worden
aangescherpt door ondertekening van een
convenant.
Arnhem Energiestad
Eindhoven lichtstad. Lange tijd een one-
liner van de bovenste plank. Vandaag de dag
zou je er meteen bij moeten vermelden,
dat Philips de peertjes van weleer vervan-
gen heeft door LED-lampjes. Want de zorg
voor het milieu in de vorm van CO2-reduc-
tie is een hot item. Slim gebruik, besparing,
opwekking van duurzame energie en zo
nodig compensatie zijn, ondanks en tegelij-
kertijd juist vanwege de prognoses van een
mondiaal toenemende overconsumptie,
hoge prioriteit. Arnhem heeft potentie
toonaangevend te worden als het gaat om
reductie van energieverbruik en duurzaam-
heid van productie. Onder de naam Arn-
hem Energiestad moet de stad ook
energetisch op de kaart worden gezet.
made in Arnhem
Arnhem Energiestad
Nieuwe energie voor Arnhem
HyMove: tanken bij Nederlands eerstepublieke waterstoftankstation
30 Arnhem! magazine
[ GROENE POTENTIE ]
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:57 Pagina 30
BETROUWBAAR EN DUURZAAM AFVALMANAGEMENTSITA.NL 0900-8444
GEEF JE AFVAL UIT HANDENAls zelfstandig ondernemer ga je helemaal voor je bedrijf. Maar er zijn zaken waar je niet te veel energie in wilt steken. Bijvoorbeeld je afval. Maar je wilt wel verantwoord ondernemen en niet te veel betalen door verkeerd afvalbeheer. In dat geval geef je je afvalzorgen uit handen aan SITA, pure professionals op dat gebied. Gemakkelijk, efficiënt en
duurzaam.
MEER WETEN? SITA heeft zowel het bedrijfsleven als de overheid tot klant. SITA maakt totaalprogramma‘s ‘op maat’ voor alle specifieke afvalsituaties. Ook die van u. Maak gebruik van onze kennis en neem contact op voor een persoonlijk gesprek.
TOTAALAANPAK SITA
situatie en wensen en behoeften van een bedrijf
methode, inzamelfrequentie en de juiste inzamelmiddelen
en instructie op de werkvloer
soorten: restafval, bedrijfsafval, glas, papier en karton
afvalsoorten: onder meer gevaarlijk afval, vertrouwelijke documenten, archieven en specifiek ziekenhuisafval
cling, bewerking of verwerking van het ingezamelde afval
ook bedrijfsonderdelen voor
bestrijding, bodemsanering, beheer en onderhoud van riolering en vetputten.
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:58 Pagina 31
www.binnenstadarnhem.nl
Binnenstadsmanagement wenst u een mooi en succesvol 2011
3924 SBA Binnenstad Magazine 2011 def2 10-01-2011 15:52 Pagina 32