Aan de slag met Gezonde School, maar waarom? Wat betekent dit voor leerlingen en hun ouders, de medewerkers en de school? In deze argumentenkaart leest u over de meerwaarde van Gezonde School.

Waarom de Gezonde School-aanpak?

De Gezonde School-aanpak is een effectieve manier om aan gezondheid te werken:• U kiest activiteiten die passen bij de school en de

leerlingen.• U werkt structureel en langdurig aan één gezondheids-

thema. Dit vergroot de kans om ook op lange termijn effecten te realiseren.

• U kiest uit een aanbod van activiteiten waarvan profes-sionals hebben vastgesteld dat ze voldoen aan een aantal kwaliteitscriteria.

Voor het thema dat de school heeft gekozen, kiest u activiteiten op basis van vier pijlers:

• Signaleren en doorverwijzen: gezondheidsrisico’s, zoals ernstig pestgedrag, overgewicht of sociaal-emotionele problemen worden gesignaleerd en zonodig verwijst u ouders of kinderen door naar passende hulpverlening. Bijvoorbeeld maatschappelijk werk of CJG.

• Gezondheidseducatie: aandacht besteden aan gezond-heidsthema’s zoals pesten, weerbaarheid en sociale emotionele ontwikkeling in de lessen. Op Gezondeschool.nl zijn veel voorbeelden te vinden van lesmaterialen. Professionals hebben vastgesteld dat deze materialen voldoen aan kwaliteitscriteria.

• Schoolomgeving: de school heeft een veilig fysiek en sociaal schoolklimaat. Medewerkers en leerlingen gaan op een positieve manier met elkaar om en de fysieke schoolomgeving bevordert gezond gedrag.

• Schoolbeleid en regelgeving: door activiteiten en maatre-gelen op te nemen in beleidsdocumenten, zorgt u ervoor dat de activiteiten en maatregelen verankerd zijn.

Argumentenvoor een Gezonde SchoolPrimair onderwijs

Meerwaarde voor verschillende groepen

Aandacht voor gezondheid levert belangrijke voordelen op voor leerlingen en hun ouders, maar ook voor de medewerkers en de school.

Meerwaarde voor leerlingen

• Lichamelijk actieve leerlingen scoren aantoonbaar betere leerresultaten dan hun minder fitte leeftijdsgenoten.

• Een Gezonde School draagt bij aan het versterken van de weerbaarheid van leerlingen. Leerlingen worden zich al vroeg bewust van hun eigen verantwoordelijkheid bij het maken van een gezonde keuze.

• Een Gezonde School helpt de (gezondheids)verschillen tussen leerlingen te verkleinen. Alle leerlingen doen mee en gezondheid is iets van iedereen.

• Gezonder gedrag van leerlingen draagt bij aan betere sociale vaardigheden en succevollere loopbanen.

Meerwaarde voor medewerkers

• Een Gezonde School draagt positief bij aan de gezond-heid van medewerkers, waardoor zij met meer plezier werken en het ziekteverzuim afneemt.

• Doordat leerlingen beter in hun vel zitten en minder verzuimen, verloopt het leerproces beter. Het lesgeven kost de leerkracht dan minder energie.

• Onderwerpen als omgaan met elkaar of een schone omgeving zijn vaak al verwerkt in de lessen. Daar kunt u met de Gezonde School-aanpak bij aansluiten.

Feiten en cijfers

• De meeste leerlingen voelen zich geaccepteerd door andere kinderen op school. Toch zegt ruim 10 procent van de basisschoolleerlingen in de afgelopen maanden gepest te zijn.

• Op elfjarige leeftijd heeft 6 procent wel eens gerookt en 1 procent van de elfjarigen drinkt wekelijks alcohol.

• Een slecht binnenmilieu in scholen heeft een negatief effect op de gezondheid en leerprestaties van leerlin-gen. Ook leerkrachten functioneren minder goed als er onvoldoende frisse lucht is.

• Zo’n 14 procent van de jongens en 17 procent van de meisjes tussen de vier en vijftien jaar heeft overgewicht.

• Sport en bewegen is goed voor de sociale en cogni-tieve ontwikkeling van kinderen. Kinderen leren samen te werken, doelen te stellen, om te gaan met teleur-stellingen en prioriteiten te stellen.

• Kinderen die op jonge leeftijd voldoende sporten en bewegen zijn ook op latere leeftijd vaker actief.

• 25% van de kinderen in Nederland poetst zijn tanden niet of slecht.

* Bronnen en literatuurverwijzingen vindt u op Gezondeschool.nl

Meerwaarde voor de school

• Het pedagogische klimaat op school verbetert en de leerprestaties gaan omhoog.

• Door samen aan een gemeenschap-pelijk doel te werken wordt de binding van de medewerkers en ouders met de school groter.

• De Gezonde School-aanpak leidt tot een duidelijke visie, structurele inzet en heldere communicatie daarover.

• De school staat er niet alleen voor en kan vaak professionele en soms ook financiële ondersteuning krijgen om Gezonde School-activiteiten uit te voeren.

• Scholen in het primair onderwijs die structureel aan gezondheid werken kunnen het vignet Gezonde School aanvragen en zich profileren als Gezonde School. Daarmee laat de school aan leerlingen, leerkrachten, ouders en leerkrachten zien dat gezondheid belangrijk is.

Meerwaarde voor ouders

• Een Gezonde School maakt het voor ouders makkelijker om hun kinderen gezond op te voeden. Dit is immers niet meer alleen iets van thuis, maar ook iets dat kinderen op school meekrijgen.

• Ook kunnen ouders thuis aansluiten bij ‘lastige’ onder-werpen die op school worden behandeld (bijvoorbeeld seksualiteit en roken).

• Ouders weten dat de school aandacht heeft voor gezond-heid en wat mogelijke oplossingen zijn als hun kind gezondheidsrisico’s loopt.

• De school kan herkenbare en betrouwbare partners betrekken om met de school en met de ouders mee te denken.

• Thuis en school versterken elkaar als scholen ouders betrekken via ouderavonden, informatiebulletins en activiteiten.

Op de hoogte blijven?

• www.gezondeschool.nl• Volg ons op Twitter: @GezondeSchoolNL • In de folder ‘Aan de slag met Gezonde School’ vindt u

informatie over Gezonde School en de Gezonde School-aanpak.

• De nieuwsbrief Gezonde School verschijnt drie keer per jaar en houdt u op de hoogte van actuele ontwik-kelingen en nieuwe activiteiten. Abonneren kan via Gezondeschool.nl.

Uitspraken van basisscholen die aan Gezonde School werken

‘De school heeft als primaire taak om kinderen verder te helpen in hun ontwikkeling; daar hoort ook voeding en gezondheid bij.’

‘Alles viel op zijn plaats door met de Gezonde School-aanpak te werken. ‘

‘Vroeger was het veel meer hapsnap, wat er toevallig op ons afkwam. Het is nu een groeimodel op basis van de lijn die we samen met de GGD hebben opgesteld.’

‘Met het vignet laat je aan ouders zien dat je gezondheid belangrijk vindt!’

‘De Gezonde School is niet meer iets dat er bij moet, maar wat er gewoon bij hoort. ‘

De meerwaarde van Gezonde School is wetenschappelijk onderbouwd. Meer weten? Kijk op www.gezondeschool.nl/algemeen/literatuurlijst/

PRIMA anti-pestmethode

Basisschool De Stappen in Hoogerheide kreeg subsidie van gemeente Woensdrecht om te werken aan gezond gedrag. Op basis van de resultaten van het schoolarts-bezoek in groep 7 stelde de GGD voor om iets te doen met het thema pesten. Riki Schrauwen, directeur van basisschool De Stappen vertelt over haar ervaringen.

‘Wij vinden het belangrijk dat kinderen zich prettig en veilig voelen op onze school. Daarom zijn we gestart met PRIMA, een antipestmethode waarmee we pestgedrag voorkomen en zorgen voor goede onderlinge relaties. Dankzij PRIMA kregen we inzicht in de groepsprocessen op school en verbeterden de leerprestaties. Er heerst een goede sfeer op school.’

‘We hebben een kernteam samengesteld van twee leerkrachten, ikzelf en vertegenwoordigers van de GGD en adviesbureau EDUX. Als eerste hebben we een pestprotocol opgesteld. De GGD heeft veel kennis over de PRIMA-methode en hielp hier heel goed bij. Vier keer per jaar hebben we een overleg met het kernteam. Dan bespreken we de voortgang, kijken we naar eventuele problemen en zoeken we naar oplossingen.’

De school heeft eerst een ‘nulmeting’ gedaan door leerlingen een vragenlijst in te laten vullen over hoe zij zich op school voelden. Daarnaast hebben leerkrachten sociogrammen gemaakt die de interactie tussen de kinderen beschrijft. Ook de ouders werden betrokken bij het project. Riki: ‘Ja, hoewel de school in eerste instantie wat huiverig was voor de negatieve reacties van ouders: “Op deze school wordt toch niemand gepest?” We hebben een ouderavond georganiseerd in samenwerking met de GGD en de Medezeggenschapsraad. Ouders waren daar zeer positief over. Zij voelden zich gehoord en waardeerden onze openheid. Het project heeft bijgedragen aan de bewustwording bij ouders. Ouders van gepeste kinderen reageren positief. Dat werkt zeer motiverend.’Hoe gaat het nu verder? Riki geeft aan dat het project vervolgd wordt. ‘Wij zien veel positieve aspecten aan dit project. Daarom gaan we er zeker mee door. In de loop van dit jaar gaan we een vervolgmeting doen bij de kinderen.’

Meer informatie over de PRIMA anti-pestmethode is te vinden op de website www.gezondeschool.nl

Binnen Gezonde School werken verschillende organisaties samen vanuit verschillende thema’s: RIVM Centrum Gezond Leven, GGD GHOR Nederland en regionale GGD’en, PO-Raad, Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB), Pharos, Rutgers WPF, Trimbos-Instituut, VeiligheidNL, Voedingscentrum, Nederlandse Hartstichting, Longfonds, KWF Kankerbestrijding, Ivoren Kruis, Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO), Nationale Hoorstichting, NOC*NSF, Convenant Gezond Gewicht, Stichting Opvoeden.nl.

0063

66

Dit is een uitgave van: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en MilieuCentrum Gezond LevenPostbus 1 | 3720 BA Bilthovenwww.rivm.nlwww.gezondeschool.nl

Gezondeschool@rivm.nl @GezondeSchoolNL

PO-Raadwww.poraad.nl I info@poraad.nl I 030 - 31 00 933