50 J,- ,-\l~ "aRBORlcultURc.\" - 60 JaL R R.nl.t.S. 12 () €C€ B R 195

y.eitel1.c.

Tel' gelegenheid van ons jubiJeuJU hebben de volgende per­ HoofdbestllUr ..Arbori ultllra":

sone.n zitting wUlen nemen in het "re-comite: Ir. A. W. van dcPlassche, Direct>ur-Gene.raal v. d. Lcmd­bQlIw. Voorzitter. Ir F. W. Honig. Din: "teur van de Tuinhouw. Ir. B. K. Barteld". Insp->cteur VHn b t Tuinbol\wonderwij '. Mr. Dr P. Verke.rk, BlIrgcmceste.r van I:\oskoop. G. J. VHn Nom'dt, Voorzitt'r COllUlussk vao Toezicht. P. A. Colijn, Oud-Burg ill ester vall Boskoop, Brelid vnn .. Ar­boricultura' .

[1', C. Ph. Moerlands, Oud-Dire-Ieur de.r School. Erdid van ..ArbOIicultura" .

O. J. Loggers. Oud- Ve rkgell\VO rdiger "ArboriculturCl" in In­donesie. Dr. II. 1. Riets<:illa, Ere/iel vun "Arboricultllra". Dr. E. F. Jacobi. ud-Dire"teur del' SchooL Erdid van .,Arboricultura··.

A. N. Ballego. Erelid VaJ1 "Arboricultura".

DE SCHOOL.

COLUlilissie van Toeztcht:

I. G. J. van Noordt. voorzitter 2, Th Brans 3. A. N. Baliego 4. S. G A. Doorenbos ), Th. Klijn 6. H. Roders V'em LenlJcp 7. G. Siootjes 8. Mr Dr. E. P, VerkeJ'k

Vastc lumen, verbonden Clan ele R .M:r.S.: Jr. C. Dorsman, Directeur F. W. Vijgen. Onderdirect.eur II. J. Th Boxm<ln Drs. P. J. S. van Dijk Ir. H Eg'berts p, c;. 'urtsel1 A. J. v. d. Gr<laf lr. E. E H,:nmsen A. J. Oortgiescn Ir. L. H Vrediug P. J. W'ver

Tijdelijk I"earen, verbonden . an d ~ R.M.T.S, "n de l-lO.T.A.:

W, C J Boer M. Booy Mevr. E. BraClm-Hombcel, II'. H. DOil1g-KraftJ. H. Groe.newegen ). T. Manneke J. Meyers Mevr. C. Ploos van Amste.l J A. Quint J. J. Schipper .'A... H. van VeLze

AnU'lillle.nsis-con i'r9":

G. Bekker L. H. Rietveld

Administrateur:

N. C. den Uyl

TJl H. H. ChI'. Klumper., Voorzitter, RozenJaall 14, Boskoop Th Brems. Vice-Voorzitter. Biezen 70. Doskoop C. G. Bulk, St'cr t<lris. R zenlaan 31. 80 koop H. ·Wolt.ers. Penningmeester. Reyerskoop 105, Boskoop Bibliotbecaris: I Hardijzer. Wilhelminalaan 53. Boskoor COl1lruissc:uisseo.: A. N. Ballego. HofbrOll~kedaan 20, Leiden

S. G. A. Doorcnbos. Laan V<:.I1l Poot 184, Den HaClg

H. J. Grootendorst, Bm9 Colijnstraat 106. Boskoop

Jan 13. R. 'Tromp. Rozenlac n 13, B skoop O. J. Loggers, H.osarillIlllaan 55. Driebe.rgcn A. J SrhoemClker. Valkenburg r1<:lilll 75. Boskoop

Leedingellh'stuur "ArboriculturCl":

Jan Kalff. Voorzitte.r. woonschip .. DraJUllledoris". Otweq. 80S"

koop ,

E. Holscher, Vice- Voorzitter. Julianaplcin 29. Buskoop Andre van den Eerenbcemt. Secretaris. Rozenlaan 60,6oskuor Ronald Polak, PellniJl\jJll\:este.r, Niouwst.raat. 119. 8oskoop Chid Smit. portcornmissaris, Rozenlaan 27, Boskoop Ad. Veerman. Red .. Cultor". PIinS Hendrikstraat J. Boskoop Mej. Ine Arends. Bibllothecaresse. Plltt~kade 27, Boskoop

Erc-leden:

II. C. Ph. MoerJanels. Oud-Dir. der School. St. tli abetb's RustooId. Grave P. A. Colljn, Oucl-Burgem "ster van Boskoop. VC'SIll<l ria n 16. Hil versl.lm

Dr 11'. I Hietsema, Oucl-Uestuufslid. Direct 'ur RK. TlLin­

bOil wsc.hool. Rreda A. N. Ballego. Oud-Voorzitter. Hofbrouckerh. n 20. Oegst­gecst. Dr. E. F Ja'obi. Olld·DipcPur del' School. "Artis. Amskr­dillJl

F. W VijgcJl. Onderdired 'ur deI'S -hool. Vdlkenburgerlaan 71. Boskoop Ir. E. E. Harmsen. !e.rilaI R.M.T,S .. Valkenburgerlaan 41, 605­

koop

Contributh:::

G >woon lid: llilllllUlIlll[ ~.- per jaar

Donat. 'Ilr: minimum f 2. -0 pel' jaar Adspitanl-Lid: minimulll f 2.50 per jaa)' Lid voor bet Ieven: minin\llUl f 50,- ine"ns Entreege.ld: nllnimUIn f 1,-

Gironlllnrn l' 192952 t.lI.v. PelUlinumeester ..Arbori ·t.t!tur3 "

Boskoop

I

c..1].r&oricultura. lJroeger eM MLC

Een jubileulll herdenh:.11 betekcllt cen terughlik werpen.

Bij een jubileul1l vall cen vcr ni9in9 ais Arhoricultur8 9a80 claarom ais vanzeIf onze gedachten et naar uit. hoc die ver­eniging ont~taan is. hoe zij gl'oeide en bloeide om te worden zoals wij ham nu kcnne.u: d' vereniging van oud-Ieerlingen en Icerlingen van d Rijks-Midddbap-TlIinbouwschool t Boskoop, Illet meer dan vijEhonderd kden, vcrspreid over de gehele wereld.

Omdat wij niet aileen h.et ~lollden jllbilelll11 vau ArhorkulturCl doth ook het zestig-jarin b staan van de S~hool herdenken. kunnen \Vij daarui vanzeJ£ conduderen dat het 10 jnar ge­duurd bedt, voordat Oleu h t nut en de nooclzaak inwg de oucl-leerlingen e.n. de leerlingen van de toe.runalige l~ijkstuill­

bouwwintCl' 'hoo! in '-'en Vcreniging tesamen te bren~Jen.

Nu mocten we eehter de School van vroeger ruet vergdijken met de school van nlL Slechts enkele leerlin~Jen bezoclJten de School en zij werden door d Boskoopse iugezetenen maar tIlet meclijwekkende blikken gevolnd. De tijd WdS immel'S nog niel anngebroken clat ieclere tuinbouwe.r verplieht is .zith I.en minste cen minimum aan theoretisehe kennis te verwer~

\len. De waardering van tUinbouwonderwijs. tuinbouwvoor" lichting eD tuinbouwkundig onderzoek hee£t zich in d loop V(ltl dc. laatste ja1'en enorm ge.wijzigd, zeel' ten vooreldt trouwens v;;m de bcoclenLlars van de s'peciale tak van tuin­bOLlw, die in hd c.entrum Boskoop wordt bedreve.n

Op 3 de. 'ember 190, werd de vere.niging opgericbt, eerst uitsluitend als een gezelligheidsv reniging (societeit1 dod) ul spoedig werden ook lezingcu georganL~eerd.

De Koninklijke Goedkel1ring dateert van 15 februad 1911. ten euvel, dat de vijftig jaren, die Arboricultl1ra bestaat :::ich teeds herhaalde. bezorgde de ionge vereniging in de bcgin­

jaren de grootstc Itloeilijkhe.den nm!. het bedanken vo01' het lidmaatschap na het verlaten van de chool en Boskoop. Op de Algemene Vergade1'ing van 31 janudri 1913 wordt de heer N. F Weyer (.;. 1948) aJs voorzitt'1' gekozen, een naam die we in. laterc jaren vee!vuldig zuHen tegenkOll1en.

Op de AI~Jemel1e Vergadering vall 2 decemb'r 1914 moet echtcr wederom cell nieuwe voorzitt'r gekozen worden. Be­grijpe.lijk is de ddaitistisdH: toon: ..Hij deelf ll1ede dat J de­cember de Verenigiug 6 jam zal hestaan en dat cr in die tijd 6 voorzitters zijn geweest. u spre.ekt hij de hoop ttlt. dat de [-Jeer ten Hoove..nll > ns 6 jam ae hter 'en b...r V Qorzittersc hap zal Wdarnell1en.

7 maart 1916 is een dieptepunt 1.n het vereni~Jingslcven.

Een circul<:lire wordt dan aile leden n begullstigcrs toegezon­de.v met d mcded'ling da! de verenigLng voorlopig op 110n.. 3ctiviteit 0 stele! wonk

Dit op non.-actief slellen heeft tot de viering van het zilv ren Arborifeest in 1923 gedullrcl. De grotn vc.rdienste van Nico Weyer is het. delt hij de slapende vereniging dusdanig \""'okker schudde, dat ruet aIleen 11 t feest 'en woot s\\cces werd, docb ook het enthoi.l 'iasme na het feest bled voorthestilun.

Nid onvcrmeld wag blijven dat dit laatste Vaal' cen groot ge­deeltc het '\vel'k was van de in J933 gekOZe.Il sekretaris de heel' Th. Brans, lie hijwuder goed met de jaarlijks wisseJende Ieerlingenbesturen kon samenwerken.

De in navolgin9 vall 1923 rege.lmCltig gehouden rellni.'s wa­reD ee.n heqrip voor Boskoop en een trcfpunt vaJ1 d' oucl­kcdingen. b"ze reuni· werden steeds 9' 'volgd door cen

F eestc.olllll1issies:

P rs. Jan B.B. Tromp. Voorzitt'·l' Ir E. E. Harmsen C. ~. Bulk

Ontvilngst en Lunch. 'fh. Brans. Voonitter H. J. Grootendorst H. Wolters

A. J. ScllOcmaker, Voorzitter J. KalH J. vaD Oostrom J. Kortmann

Slaapge Iegenheid. H. Wolters. Voorzitter W. HooHe.ndoorn

1=< akkeloptocht. P. Hardijzer. Vool'zitter CIt Marchant H. van Oyen

Feest<lvond. Th. H. H. ChI' Klumper Voorzitter lr. L. H. Vree.linf1 J Kalfi C. G. BuJk

Feestorgaan. Jan S. B. Tromp, Voorzittel' J. Hagc Ad Veerman H. van Oyen

daverend lustruIll£ce.st. verzor}jd door de afdeling leerlingen De feesten van J9.38 en 1948 zullen al degenen die zc roee-maakten ol1vcrgetelijk blijven.

Herinne.rt U zith nog .,De Koning van Likkie. die beeft pot­verdikkie. geen vlees of geen spek meer in de pot" uit de rubiIellmrevll van 19.31\ of Jaap Hage met cen echte, kven­de geit op het tone,cJ in .,De Scbouwburg" te Gouda in 1918? N u, in 1958 bqJillt de vereni!)ing cen respe -tahe1e oudel'dom te krihlen. Zij is de kinclerjaren ontgroeid. doch krijgt jilarlijks een jeugd-injeet.ie door de toetredinfJ van steeds JUaar weer nieuw' leerlingen. En dit is goed zo.

ArboriclilluJ'il is de vereniging vao oud-leerlingen ell leer­Iingell Vdn doc RMTS te Boskoop. Gclukkig is het steeds maa' .ell enke.ling van de I erlingen. die meent 2ich aan he! Iidmaatschap te Illoeten onttrekken. BegrijpcJijker is bet, dat velen zich als lid afmeJdcn na hel verlilten van d> School ell Boskoop. Begrijpelijk. orndat in die eerste jmen iedere vndien­de gulden er cell is. Bij de vie.dn9 van ons 90uden Juhilel1m spreek ik mijn vreugde rover uit, dat veJen weeJ' tot hun oude jeu}jdli ,fde "Arborieultura" zijn teruggekeerd Wij belo­veIl U. dat he.! oude. getrOllwe Arboriblad U met haar, ,PersonCl­lia" over de Hchele wer.eld zal bl.ijven volUell, waardoor het iIUlige contact, dat. we ste.eds met d School onderhOllden. ook U ten goede zal komen.

Daarom. Arborivrienden. vieren wij IlU Hezilmelijk OilS COll­den Jubileuillfeest als afsluitino van wat was en met vee! ve.r­trouwen voor ceen goe.de tockomst vao Arboricultura en al haar leden.

Th. Klump'r

eproqr'am ma leedtelykltedel1 Reunie in hotel .. Florida" te Boskoop.

Lunch in "Florida".

Onthulling van .. De Geil" voor de school. (Ontwerp Ton Ordody, Voorburg.)

Onlvangst ten gemeentehuize door het gemeentebestuur van Boskoop, waar

de diredie del' school en hel bestuur van "Arboricultura" zullen recipieren.

Fak ke loplocht.

Feeslavond in "Florida" - BAL NA!

Unze twee nieLHoe ereleden.

Indien !let bestuursvoorstel. dat U voorgclegd zal worden op de bijzouuere algemene vcrgadering, te houden op de Ieest­clilg 12 december t958 om 12 UUl 's middags. a<tngertomeJI wordt. krijgt de v.. reniging twee uiterst verdienstelijke cre­1edeu i.IJ ha(l" midden.

Tb. Brans (I <)2J )

Mod ik Then Braus nog bi) U inle/den? Brans en Arbori zijn voor z::,~r vele oud-lecdingen e.en begrip.Zonder ovcrdrij ­ving nli\!l men zeggeD: "De beer Brans is bet mc£st v~rdien­stelijke tid. dat de vercniging ooit heeH bezeten'. Tot hooldbestuursliJ gekozen en direct tot sccretaris be­noemd op de algemenc vergadering van 27 april 1933. llIaakt de beer Brans nu 25 jaren achterecn lid van het hoofd­bcstltllr ult. Ell 25 jaar achtcreen is hij de vraagbaak geweest van het iaaclijks wisselende lcerlinge.nbcstuul", maar OQk het vastl' stcllnpunl voor ZijD mede~boofdbestuursleden Sedert J938 heeIt ondergetekende van zeer nabJj de Heel Brans als hoofdbestuurslid meegemaakt en al die jaren heeft Brans met vee! inzld,t, tact en enthousiasme ziJn \v'erk (en IlIl'Cl' dan dat) voor Arbori gedaan. TcsaJllen met voorzittcr Weyer organisllcrde hij bet zeer ge­slaande lustrlllllfeest van 19.38 in gcboU\1! "F1Qra" tc.qenover het station in Boskoop, 'J';.:samen met de voorzitters H C Dekens en A N. Ballego kidde hij Arbori door de moe.il/jke oorlogsjaren en nam ten­slutte op de algemene verrraderinq van 18 februari 1S/46 het voorzitterschap op zieb. Al.s cen ~eboren Icider organisecrde hij de grootse (ecsten ViJll 10 jaar ge!eJen. Door gwrek aan zaalruimte in Boskoop waren \Vij voor de feestavond op Gouda aangewezen. Gnver­gcteLjk zal de vlot(~ otganisatie blijven van het vervocJ' Bos­koop-Gouda en retour Eenl1l.lal slechts heeft de. heer Br:ans ons met cen zeer groot. vrijwcl onoplosbaar probJecm luten zitten. n.l toen bij in

(

het vourjaar van 1955 op doktersadvies de wens Ie kennen gaf a1s voorzilter aE tc treden e.n wi) iemand moesten :loeken. die hem kon vervangen. Ulteindclijk heeft ondergetckende, hoewe! het tegendeel van een vlot redenaar het voo.rzitterschap op zich genomen, doch onder de uitdrukke:l.ijke voorwaCirde dat dbI:'. Brans a1s vice~voorzltter in h~t hoo£dbestuur zitting zou hlijven hou­den Theo, geheel Arboricultura is je dankbaar voor al het werk. dat !" voor de vereniging gedaan hebt en IH)9 steeds doet ell nBmens gehee.l de vereniging spre.ek ik de hoop uit, dat de combinatie ere!id vJc:e-V'oorzitter in jouw pcrsoon nog jarcll zw bJij'J'cn voortbestaan,

G. J. van Noordt (1912)

11\ bem willen wij nict ailecn zlen de voorzitter van de l.,om­missle van Toezicht. doch vooral de bovemnate sympathiek figllU.r. die met zijn echtgenote op geen cnkel Arborifeest ont­breekt. De heel' van Noordt is eeo per:;oonlijkhcid: cr gaa! van hem iets uit. dat slecht nader te de£inieren is, doc.h dat men hem aanzlCt. Hoewel geen bestuurslid van de verenlging zijn er wcinigen. die Arbori zo goed gczind zijo en Dooit hebben wij dan oak tevcrgeefs cen beroep op zijo meclewerking of stello gedaan, Wij prijzen ons dan ook gclllkkig, da! de vere.niging op de da~) van haar Gouden JUbUClIID baar dank kao betuigen dcc.r het aanbieden van bet ere-Udmaatsc.hap. D<lar de heel' van Noordt in 1916 als lid van C. v. T. benuemd werd en gelijk door deze commissic tot voorzitter werd ge­kOZl~O, zal hij momenteel ongeveet 12y:/jaar lid zljn. Eell reden te meer om hem onze beste wensen voor cen lange en ge~

lukkige toekomst aan te bieden.

Th. Klurnper

,

04~el1aa

buitengewone algemene ledenvergadering

Op vrijdag 12 december 1958 am 12 uur 's-middags in hotel "Florida" te Boskoop.

Als enig punt van de agenda stelt het bestuur voor om de leden

Th. Brans te Boskoop en G. J. van Noordt te Boskoop als erelid te benoemen.

'1948 1958

Inidding_

De \vereId ve.randert>n wi) ver;:lIldcn:n met haa I Het is geen womkr, dat de soms ademb' n 'mend snelle vaart der gesclliedenis ook ol1ze Tuinb )lJ\vschool en ons Proef­station in de laatste 10 Jaren niet onherocrd liet Voortdurende aanpassingwns w:boden om niet u,1'll<:r te blijw:n Dat wij­ziging~n spanniJlgen v r orzaketL is oJJverJ\lijdclljk. Vooral bij instellingen voor onderwih en onderzoe k is het oevil,. r niet de.nkbeeldi!J. dat deze "panningcn ontwri htend werkcn. Ze­kef hebben lowel O!lze school ;'II: het ).'1'0' f taUnn in hd atge­lopen decenniulll aan elit v",v;lar bloot~]estaan ondanks het pagen om steeds het goedc nit het \' 'rleden zov'eJ l1Jt>gdijk te behouden. Wawl r ik mij thans fvraaa w'~arOI11, on­dan.ks devele wijzi~ill\len, zov,,'d school al p~:odslation tour in v lerlel opricht bun oud·- steer 'n karakt I' in de goede zin des woords konden bcbouclell, dan is dit naar rnijn overtlli" ging vooral ((> dankeo aan bet Jer<lren(oq s ' n ele st8f Viln het proefstation. Door zi h steeds vul overn<lv(' en in grole sam~ u­werking aan hun ta,,1k te wijden wisten zij de ontstan(~ Sp<ll1­ningen op te heffen. Mage deze wdhaast per OQolijk, sfe\:r. v,.'aarcloor allen die onze swool v>r1ieten zich verbonde n \ e­ten. in de toekom t gehandhaafd bljjveJl,.

De Rijks Middelbare TuinbollwscltooI.

De 9 -hl'lll'teois. die onz' school ill d afs:relopen jaren weJ de grootst zorgcn hracht. was bet Ueh' cl we\) Villi n van I.ndolle­sP als arbeidsvdd voor Ol11'.e kerlingclJ. VonI' vclen van ben b t>kcnde dit e n mind'>r z·- -·re toekoll1St. Voor OllZe oud­leerJingen. di daar reeds eell b'staan hadden gev mel 11 CD lJ10esten repa(l'j(ren. wa het cen z· er bitt'>r ervaring, )nze

sc h. oj oncler\'ond cen sterkc dOlling Vall h· t aantal !eerlinl-Jen voor de tropis h ric hting. DaaroJU was bezinning op de leer­stof. in veJuki opzicht spedaal gericht op 111e1onesic. nood­zakelijk. Dat de olld-leerli.l\gen de laatst> jareD lJ1 >1 goed 9c­vol, in andere v>n:c landen e n pusitie konelen verwerven stemI' tot dank baarbeld Dil resultaat is lIiteraard in de eerste plaats hereikt door bun persooolijk doorzettingsverlllogen, T ch Is he.t voor OllS tevens·'en aanwijzing d<.lt bet ond rwij' aan on" scbool 2ieh in goed~~ dchting heeft ontwikkeld en dat de karaktervonuin\l, die on~ ondl'l'wijs oak (ong>merktj g>eft. goede v.fuchtcn afwerpt. De laatste tijd hebbe.n \\iij. gestimu. Ie I'd door d contil ten eli\: dit jllbile\lm mel zich brcngt, ons in het bjjzonder fg >vraclgd hoe onzc: school meer steun a n oud-leerliJlgen in het buH >nland k<m gcvell Daartoe zal in d eerste plaats een nieu\v engels diplorrlCl m t korlc toelich­ting betre:ff >nde het karakter van onz> schuol worden gedrukt. D> te kst hiervan ;:<'1.1 in Ipt volgende Arbori11l1mm I' ge-pu· hJiceerd worden. J)a<)rnaast is een stencil in het engels 0P­f'lesteld. waariD. l1"t onderwijs mee1' l)itvoerig ",,·'ordt besproken, Beide papieren zuBen teqen kostprijs bij de .·chool verkl'ijg. bam zijn. Da<lrnaast zullen alle oud-leedingell in den vreemde binnen­kort en acl[e;;S'~llJjjst ontv3ngen van coJ] >ga's, die evel1eens in het b 'trokken kll1d zijn ge"estigd. Mage hierclool' het onder­linge contact v'rstcrk wordenl TensloUc. lig het in de he­doeling in ieder land een "vertegenv"iool'diger" van Ollze school te zoe ken ,0 01 l1"t cont;:ll;t met de school te verstevis:ren Gaarnc d,oe ik !.tier reeds e n b lOer op UW medcv..r l'kin~J' Een tweede ntwikkeling, die gr:ote invloed had op l)flZe

school. was hel ~Ioorldurend voortschrijden van w>tenschap en te 'hni·'k op tUinbollwkunelig gebiecl. Nict alleen was elit kil or zichzclf al voIdoend· )m ons onderwijs aan te passen: bovcudien stegen hiermedc voortdurend de eisen, die de toe·· komstiae werkgevl~rs Han onze olld-leerlingen stell en [n 1954 w~rd daMom na rijp hemad besloten de school 3-jarig te rnakcn, waarbij de voorprakJijk \vere! ,,("rkort tot 8 milan­den. Hi>rdoor was het tllogelijk aan vele wenseL1 tot verdie­ping van het on {erwij" tcgeruo t te komen. Zo kon het yak tninbou wtechniek iJl het progl'amnlil wordell opgenomen. terwijl de 14-daavse Clll'Sll. in tuinhouwtec1l1lick or het 111­. titllut voor Tuinbouwtechniek tc Wanenil1gen (die reeds in 1951 faclIltatief \VelS ingevoerd) thems "oor alle leerlingen v>rplicJlt is gesteJd. Als nicLlwe vakken v' rschenen ook groenle- en fruitte.eH op het J.. sroost(?T, wat vooral voor toe­komstige 'mi9rantcn ondn d' lcc.rlingen een welkolllc ver­brcdinH van. het onderwijs hetekent Het invocrcn van bet yak Cllltuurte-hillek. dat overed tel' wen~ld in het mickklpWlt del' belan9stelling staat. \Vas oak pen b 'I<:tngrijkl' verbetering. Het ni'1.1\,'(' yak "a<lnleg en ondcrh \ld VCln b 'plantingen" voorzag venl::' ns in een hcstaand lac\ln. Bij de t I' pisch. ricbtino kOl1 l11eer a<tndac.ht ';vorden he­:teed aan s\lbtropisc.he crtltllJ: s. Oat da<lt'I1a<lst velc andere vakken lieeJ t1iigebreicl b>handeld konden worden, spreekt vanz>lf. Hel volgen van" vreemde lalen werd "erpli ht gc­stelel. Ten lotte W<lS 11 "t nll m()~lelijk irl de la<ltste zomcl"vakao­tie cen prilktijk van 2 rnaanden in h t bllit.enland in te seha­kelen. Hierdoor ,vordt de gezic:htskrin\l ekr leerlingen h,,­lan~Jrijk verruimcl. Tegelijk III t bel oll1schak<den van de school op cen 3-jarige cursu;, werd be: 10teu cen eindcxarnen in te stellen. Hoew I ik de afkeurcnde blikken von vcle. olld-Icerlingen hij het srJlrijven van de:.::e Im~ded~lin~) op Olij gevestigd vo·'\. bleek tach dit >indexamen, dat voor het eerst in 1957 werd afgc.no­men, zowel voor d' leerlingen als de leraren zen bevredigend De noodzaak Olll de leer tof aan h 't eind van decursltssamen­vattqld te he.1'h01en en rwakke plekken alsno~J bij te werkeu. komt het ondCl'wij' !cn 9ocdc. Daarbij is ee-ll E'lndeXUOlcn,

zij bel tell kostc van Jl1eni~Jc zweetdroppd, voor de leerlingen ccn mcer bevl'cdigende afsJuitin£) van de school. Bij al deze vcranderingen ma~l ooze sc bool dankbaar zijn dat het lerarencorps de gewijzigdc kOt~rs van het. altijd roerige, schip wist te bcvaren, Zonder iemand te kcnt te doen, is cen woord van bijzonderc erkenl.elijk.Leid op zijn plaats Vaal' Ollze onderdirccteur, de heer Vijgen Het is in het bijzond<.'r aan zijn bcdachtzaam beleid te danken gevv'eest. dat aile gevaarlijk,' klippen werden olUze.iJd!

Het was voor de school een groot vedics toen dr, Tacobi in 1952 olltslag DaOl als directcur De oorlogsjaren, waarin het bestaan der school ernstig bedreigd were!, vormden voor hem cen uiterst zware periode, Daarna bracht de ontwikkc­ling in Inelonesh? n.iettwe illodlijkhcclen, Oat hij desondanks hi; z,iju vertrck een bloeiende sthool aan zijn opvolger kon ove.rdJageu. is cen bcwijs van zijn noorzeltingsvermO\Jcn en inzi ..ht. Vomal zijn voortdurende interesse in het onderwijs en zijn warme hdangstelling voor zijn medemensen, zowel ieraren als leerlingen maakten hem tot een directeur die bij allen een aparte plaats in de herinnering zal hlijven innem,~n.

Met de uitbreiding van het aantal leerjaren was vergrotmg van her lerarencorps noodzakelijk, zodat a,1I1 de ,;ch,)01 thans 10 vaste leraren zijn verbonden ter""'ijl oak bet aanlal tijdelijkc leraren uitbreiding ondergiu9' De heer Kremer verUet dt> ;chool in 1950 wegens het beJeiken vall dl' pensioengerech­tigde leeftijd: hdaas overked deze markante Ligaur [('.eds in 1957 Voor het zeer vele. wat hij gcdurende zijn langdurig,:: loopbaan voor het onderwi;s aan de school deed, zullen wi) steeds dankbaar blijven, Gclukkig bled bij ,lik tntlt Mit", de keLn van het krarencorps $Iehandhaafd. BijZ'ondere vermelding vcrdicnt het jubileulll van ir. H<lrmsen. die in 1957 25 jaar als le.r-ailr "arl OIlZI'

school was verbonden, \vat op llitbundigc wijze in het midden van Arboricultura we I'd gevierd, Niet iceler zal het bekcnd zijn, dat de amanuensis-concierge, de heel' Bekker, in 1955 eveneens reeds zijn 25-jarig jubilcum aan onzc sdwol vierde, Gaarne wil ik dezc gelegenheid aan­grijpen om nam",ns het gelwle lerm,ellco'"!)s mijn !Fote waur­dcring te llitcn voor zijn voortdurendc tocwijding, ""'aardoor hij ondanks zijn tllilldcr goede gezondheidstoestarlCl cler laatst jMen steeds cen goede tFlng van zaken wist te verzekeren. In het bijzonder \vil ik I,>.rijzen op de grot.::. moei((~ die hij zich, buiten zijn normale werk, heef! get roost om het adrcssenrnat<'­riaal del' oud-Ieerlingen in 1948 en 1958 te verzame!en, Het aantal lel'r1.ingen van onze school tier, vooral nil het \veg­vallen van Indonesie aLs toekomstig werkgebied, <Ian vunke­lijk sterk tcrllg De laatste jarcn blijft het il8ntal a8nmddiJlgen voor de eerste klassc vrijwd constant De lecdingen. die aJs vooropleiding een MULO-school of eell danrrnee gdijk­\vaardige opleielinfl genoten [leemt de laatstc jarell in <li;.ntnl toe, Het blijft te betreuren, dat nOSJ stl'eds het aantal leerlin­gen llit Boskoop laa9 bJij ft, OnSll'twijfeld ziet men ill 805­koop de waarde van eell brecle vorming nog ol1voldoende in, waardoor gocde kml'.;eo vom ell' jOilgens worden gcmist Van het aantal lee.r1ingl:I1, dat in de laatstc jaren het diploma van de school b\?J1~lalck, ~JC'dt ondersta<lt1ck tabel l'en bedd. b~en sterke daling deed zkh vooral voor bij de tropischc 0.1­dc/ing L-)' I ' lp Ot1ld S

jaren 1949

1e k1. j]

20:: kl. 44

.3ekl Ned, 2B

Trap. \6

1(,)')0 72 ')(, 20 29 \951 69 (i1 21 42 \952 4 51 5 \5 \953 5'1 1J 2 8 1954 51 39 JO 9 195') 4 42 26 15 19')(, ,IX 3h 1957 57 34 34 24 10 19')8 50 "l 28 21 G

luteressaut is het om na te gaan hoe onze eJnigrerende leer~ lingen over de wereld ultzv,lic.-vcn, Dat :dch hlerbij steeds nie:uwe illogelijkhedcu voordoen bJijkt 0.<1. ult de emigratie n(Ja1' ]<hodcsia, die nog skchts van de laatste 3 jaren dateert. Oil gedt vertrouwcn VOOl' de toekornst

BestemminS/en de.r leerlingen 1948-1 ()58

Nederland 210 Afrika I: ove..rige deJen) 7 Canada 26 Papua . 'I

\v. Zee lane! 18 Z\\jd~Alllerika 2 H.hocksja 15 Spanje I lndonesie lJ Israel 1 Engel.,nd USA Allstralie

12 12

.'D

Sutinamt· Prankrijk onbeb,:nd en in mili~

I \

Zuid-Afrika 7 t<lire die nSf '19

Evenals in het verlcden zijn wij \lrote erkentclijkheid ver­schuldigd aan (I.: COlllmissie van Toe-ziehl. Hoewel dit college slechts zelden in e1e. orenhaarhcid treeclf, Wi.lS zijn activiteit ook in de ae hter ons liggende periodc van het grbot'$tc be .. lang voor de ont\>,'ikkeling Vnn Ollze school Aile hcrvol'mings­planl1l'n we_rden nltisch in dl~ COl11rnissie bestucleerd, /lien we lTloSJe lijkheden werden o"lel'WO~Jl'll etl steeds slonden de leden klaar om d(~ beJangen onzn ".:11001 I.e vCl'ckdiSlcn,

Gaarnc besluit ik dit kort !1istorisrh overzichr van de scbtJOI met cell woord val1 dank tot de vde !cerpatroon's, V de lTl<:llen is reeds newezen op de nrotc wai1rd(' van de "praktijk bp de tuin" voo ons onderwijs. Zondcl dit syste.em is nazI?: school on· denkba<1r, Wij 1l109i"n ons gelukki~J prijzen, dat wijsteedsopd medevv'cl'king van zovele Boskoop.se kweker.s ktlOne.n reke­nen, 'T\)en \vij In de a£gelopen j<lren ten enkele 1llaal tijdens cen krHie.ke paktijd door bet inzett€.I1 van e1e "mbeidsresel've" bcstaande uit onze leerJingen een wederdienst kondcn bel;\'ij­Zl'n, hebben wij dit gaarne gedaan ondanks de ernstige versto­ring van het ondt'-rwijs, die hiervan bet gevolq was.

,Praktllk op do tulrl'·

De Hogere Opleiding voor Tuinarchite.ctuur.

ZQ veelbewogen als h t besta van d school \vas, zo rustig ve.rliep in het jongst verleden de ople.iding voOr tuinarchi'­t 'ctuur. fiet ve.rtrek van de lleer 1- P. van ALH stelde ons voor roo ilijke probleroen. Gclllkki!J vonden wij in de h ren W. C. J Boer en A. H. van Ve!z(' \V er lee.rkrachten. die de lee.rling n ten volle wistcn te lnspireren en cloe:lb 'wust t lei len. Het zeer uering' aanta! leerlingen van dez op­leidin blijft en bran van oortdurende. zorg. Er i in ons land geen opl iding in tuinarchiteetUlir (de stuclic in dez richting aan de LandbouwhO~le.scbool te W (lgeninHcn buiten hes hou 'ing gelaten). die d ver\lelijking III t d B skoops~ ople.iding kiln domstaan. Oat desondanks en niettegcnstaandc d goede toekomstillogelijk1Jcdcn do: b ')angstelling zo g', ring blij£t. is b tre.urenswaardig.

Do Hogere Opll'.idlrlg voor Tulnal'"chit CllHlf 110\(1 het we,.I(.

Het Proefstation.

Ble·f OIlZO: s hool althallS 1literlijk zijn uud vormen b hou­den. hd proefstation onderging in 10 jaar ('en onllcrkenbar' verandcrinH. Het hc:;d zowel bij de kv./ kers als hi; do: vn hejd. dat vnbet ring van het onderzock no dzakdijk is om aan d con 1lIT 'nti' van het buitenland h t hoofd te k1lnnen bieden. was hiervan de oOIzaak. Dank zij aanzienlijk groter' geld lijke bijdrugen van kwckers. pwdllktschap. ~Jellwente. provinde en rijk kon zow I de materiele aL de personde uit­rusting van het proefstation \\lorden ".' rbeterd. In 1954 ging de lang gekoe.sterdc wens - ecn rdg' n gcbouw - in ver­vulling. Ivl.e zijn werkkam' rs. laboratoriumruimtc en verga­derzaal bood dez· huisve ting nieuwe LUogclijk1rcden tot bet gcven van onderwijs aan opleidingscurs1lssen. het houden van lezingen. het ontvangen an bezo kers en verkrcgcn wij bovenal cell. betcre vverkuelegenbeid voor Qnderzo~'k>rs en ,ssist·nten. Ook het IIIUSf'Ulll en dc bibliotheek van Al:bori­C""llltureJ vonden een ga tvrij ondeIdak in deze nieuwe behlli­zin\!. Tn 19-7 werden de wcllswaar ru,.;tiekc maar totaal vcr­oude.rd<.: kas 'en ;,jcsloopt. He! (raaie nieuwe kassencompl 'x, ·W<larV<.Ul de bou\\! gehe I door het rijk \verd bekostigd, is thans

6

Sjneed om in Hebruik t" \ ord n genom . Deze modemc en doelmatige outillage opent ni~uwe mogelijkbed 11 voor het onderz ·k en .' hept ge.legenheid het praktisch anden ijs aan de chool te verbderen. De groei van bet und'rzo had ok tot ge olg. dM de opper­vlakte van het terr in moe t worden vergro t p het 0gen­biLk zijn hehalv de tuinen acht l' de ,chool nag een perceel aan d· Biezen ell op Zuidv"'ijk in gebruik. 0 totale opper­vlakte tuin. indu i f de s hoolcollectie. ~ than 2.1. HA. In 10 jaar tijds kreeg ons prodstation dus de be hikking uver ee£) zeer fraaic uitrusting. die ',1 Vrll 'hten \"001' dc Neder­lands' boolDkwekpnj zal afwerp n De staf van het pl'Odstatiuu maakte. eVl'lJ en. cn groelp ri ­de clom. Jr. Bro rlJes kw III al twcede ondcrzoeker in I(J'l9 ill dienst. he[ <:Jallt, I assistenten gr e.idc tot 1 Evenals voor­heen \verkten d assistenl 11 van dl:" v orlichtingsdicll.)t enigc leraren van de school intcnsid a<ln het nderzoek mede. Oat ondanks dez vrij g "rin\]' personeel sterk/e. zovele l"t'sul­talen konden word 11 bereikt iii t Janken ilelll J" grote ener­gie en toewijding waarrneclc d or ,Den is go2 erkt. Het was voor bet proefstiltion cen Groot verJi s tocn Mej. '. dl' Boer. biol.elra. in 195/\ C<:11 werkkring ill W ilgcningcI1 ,nvClaJddc. Het afscheiel. dat baar door kweker- en medew rkers werd bendel, getuigdc ov<:rduidelijk van all r rkenHijkheiJ oor hdgce' zij t n bate van de h omk wekerij hed! erric::ht H, ar opvolger. ir. van Doe burg. w,1Cht een llloeilijke maar - m~dc

dank zij de nieu\\'!c kas n - inteFs <:lilt taak. In 1952 nam ell". Jacobi afs h id als di(prfeur van bet pro'f station. Op de hecbte grondslag door hcm gel gd. kunncn wii tbans verder houwen. llet onde.rzoek draagt nog ·tc·d in velerlei opzicht het karakler dat bij ., aan gaL AaD zijn opbotl\v nd 'werk h eft hct pro fstation zeer veel le dank De gr ej v, 11 het prod'tation had tot ge olg. dat in 195 e n statlltenwijziging plaa vond. waarbij het b stuur zo­clanig \verd gercorganiscerd. dnt hierio aile boomkweke.rs­v>rcnigingen vertcgcnwoordigd werden. On pI' fstation mag

He. ni~uwe (Iebo"w van hot p,oel"."Qn.

H., nhtuwt· kau@fl COMpl",;..

zich daardoor ;>I'Op berocmcn de cnigc vnemgmg tc zijn w(lilrin aile boomkwl:ken;-organis<ltics van uns land vcr­cnigd zijn. Ket is geen gcheim. dat het dagelijks uestuur ceQ zeer actief aandecl heeft in de leidinfl van het procfstation. 1n bet o1)zon­del' vroegen de vek vernndcringen dcr laatstc jaren veel aandacht en beslissingskracht. die beide vol toewijding wer­den opgebracht. Een zware slag wa~ edner het uverlijdl:'D van de heren J. P. \Ncrkman en G. Boer. rcspectievclijk in 1954 en 1957. ZoweJ de wijzc Wi\arop zij gedurcnd~ zovde jarcn hun bestc krachten aan het proe£station gaven aJs hun bij­zonderc persoon lijk held maaktcn hen tot nijwel ()tlvcrvangbare pijlers ollzer v<:.reni$Jing Alvorcns cell kort ovcnicht le geve.n van hetgl:en in )(l ja­ren Qndel'zock ';verd b..:reikt. wil ik nog wijzen op de puhli­caties vLln het proefstalion. r let blec.k mlOdzdkelljk d" rc.sul­taten van bet ond"rzock op nantrekkclijke en vooral op ac.­tude wijze tot d,' kwekcrs (e brengen. f let j<larbock ondergin\ dientengevolge een orote vcnHlderill w opmaak. lettertvpl en ilJustraties ",,"e_rden vCl'bcterd. li.:rwijl nrole aandadtt werJ gcschonkcn nan de leesbnnrheid del' artikclcn Daarnaast wer­deu enigc populaire 8cilllist r('crde folders vervaardigd over onderwerpen van algcmcnc aard tef ver:>pr"lding onder l)nz~

leden. Zij haddcn betr"..kking op chemisdlC onkruidbcstrijding drai.naUe. bestrijeling vaT! bodeminsecten ('11 rk pnchhvet, !3ovendi.,-n werd dit jaal' in het Bo,.:;koops I\'ieuws- ,'11 Ad­

ertentieblad de rubriek "proe£station-Varia" neopend. waarin op praktischc wijze wUIdt gewezen op cll: tocpa'ising van de gegevens van het \.mdcrzoek. Deze ruhrick ondcrvond direct zeer veI"l belanostelling v,m de. zjjde del' k",·ekers. De wiju waarop ir. 13roertjes deze publicaties vcrzorgdc. verdicnt aile lof Un ell" ree.ks v~gevens. die hd vnderzock oplcverdc. mogen hier tenslottc til? hdangrijkstc punten vermclL! worden. lk. ve[ffioed. dat vee.! m<:rvan aan de oud-kcrlingen van onze H&l logON, ven d. Itoofddr.ln op een Boskoops.. kweke,IJ.

o

1

2 J t

Berberis c3f1didula. BOYUl'l: go..s.lekt onder sproeidoppal'. Ondf.'r: g~1tekt rTlet eE!1l fl1i.,1~PPi.lll"a~t.

school in !let buitenland. onbekcnd is. Te weinig van hen proflteren van de steUIl. die dit ondcrzoek hun al_ lid VeW het proefstation lOU kunne.rl 9 V~Il.

Het bodemondU'zoek bracht een tot<J<:ll ander illzieht iJl d eigenschappen \Ian de Boskoopse veengrond. Wateroverlast in de winter en periodiek wuteru hf'k in de zorner blekcn crnstig rrroeiremminucn te kUDn n veroorzaken. Bovendien \verd de grondbcwerking in VOO1"- ell najaar emstin he.lcllJ­lllcrd. Toepilssing van hd gesloten drain<luesystecm, \vaarbij

Beklc.dll'lg van c.e,) kw ckk." frlf'lt poly ... 'nyldoel.: .i;'I~n de blnnen:.dldc•.

8

bet 0 ertollige regl~l1\vater via zlligdrains ,:n ecn hoofddrain in een put wordt verzdUldd n vandaar met een pomp in de sloat gebracht te.rwijl anderzijds 's zOlller water kan worden ingeJaten, bJeck ve.rras nde Ie ul <lten af te werpen. In drie jaar tlJds wexd 'n in bet centrum BoskQop 120 hec:tmen kwe­kerij p deze wijz' 9"draineerd. \/olgcn$ een voorzicbtige he­rekening betekcnt den: toepassinn van het bod'mkundig on­dHzoek (h" wexk van I . Egbert , 1"1'aar <Ian d" SdlOOJ en te­vens ollderzoe.ker aan het proefstation i voor I3oskoop een jaar­li;ks' meerorbrcngst van f _00.000..- Een afdocnd antwoord op d, vraag of ondcrzoek ec.oll.omisl:h vcrcmtwQord is! De pH- ell bemestirtgsproefvelden lcverden vele ge9 vens, eli tot steun dienden '1001' de bemestingsadviezcn, eli regd­matig aell) de kwekers worden Ilitgehracut. ~'ell vraagstllk. dat tbans onze aandadlt vraagt is de grond­ve.rbetering met ()(!J<'Uliscb mat ri<'lal bij v'een- en zandgron­den. Veelbelovende resultatcn w rden reeds in cnke.le 9cva1­len ben.:ikt met de t epassing Villl tllrfmolm Het stekkcJl hIed evenals voorhe 'n een bc.1.angrijk punt van het onder:wek. Zonde.r overd.rijving mag ge onstateerd worden. clat de resultaten hiervan cen omwenteling in de boomkwe­keril hebben veroorzaakt. Dc samenvattende publicatie ..Het stekken v;m boolllkw keriinewassen"' vun Mej. S, deBoe.r, bioI. dra .. w<1urin aUe !:l 'gevens v;m 1941 tot 1957 ""rerden ver:za­meld. wcrd het TLlt::est $1ebruikte handhock Vaal' de kwekerl De JaCl!.ste vJer jaren weJden v<:k proeven genome-n met het ste-kkcn onder sprocidoppell en md hehulp vnn mist<lppa­raten. Bij vele he.~skrs en conifercn bl ek met deze metho­den de beworleliIl~J vall het st,k bet .. !' ell sneU('r t·" verlopen, mits de wat 'r!loeveelhcJd goed wud ge.rc~Jeld H t ·>lect.ronisch blad ble~'k hiervoor tot nog toe de hestc opJossing. Deze nieu we we rkwijzl'. die voural voor de gcspe ialisend' vcr­meerderingsbedrijven aantrekkelijk is. vindt lun~)ZalIJe(h;;lnd in­

, ~ ~ nW . " - i

. - . . . .\." . (

"

gan~J, Veel onderzoek z~l echter nag nodig zijn om het systeem r" vCl'volmaken. Voor vele gewassen bleek het aanhrengen vall cen elektrische bodemverwarming in de hak. cen zeer gunstigc iuvloed op de beworteling der stekkcn te hchbcll. Voma! delaatste tijd wordt deze verbettrinS). die nu als gaasver",'arminS) mef stroom van een 1aa9 volta8e wordt llitgevoerd. bij de kwe.kers meer toegcpast. Ook de proeven inzake het entell ondcr glas bleven een be­langrljkc plaat5 innemen. Temperatullrmdingen ",'ezen uit ciat in het koude jaargetijde aiet slechts de bodel11warmte maar uok cit: kmperatullr van bet schip van de kas van grate invlocd is. Een aanzienlijke verhet,~ring van het kasklilllaat konden wij dan ook bereiken door de kas aan de binnenzijdc gcheel met polyvinyldoek (pLastic) te bddeden, Niet aileen

erd hicrdoor ltd v.rarlllteverlies van de kas met 30 - 10 ~~ verrninderd. \"rat een aannlerkelijke besparing op de stookkos­ten betekell!' maar de vergroding vnliep sneller terwijl boven­dien de vergroeiing van ent en onderstam betel' was. Onk deze verbetering vond algemcen ingang bij de kwekcrs. Dc entproevcn haddcn vonral bctrek king op de gev.'asseo Be­tula. Fagus. Qllercus. Ju~llans. en Picco plln~lens gla\lca Ik ZOll

te vee! in delails moeten treden om aile gegevcns te be:;pre­ken. die werden verkregen omtrent de juiste behandeling van l.JnclerstdIll, ellt ell zdling. Volstaan mage worden Illet de ver­meldinSJ, clat lwt voor",] bij de lailtstc vier SJewassen moS)clijk bleek het sl agiI1gsrercentage aanmcrkelijk le verbogen Bclichlingspweven bij hd stckkcn en enlen blcven tel1S)c­volge van de ontoereikende apparat Ilur tot flU toe zonder duidclijke resuJtaten. Uitgebreidc proeven met \'crschillende onderstammen vcr­ruimdcn onzc kennis a"ll1merkclijk inzake e1it vrnagstuk. In bet bijzonder was het rnogelijk voor de verschillcnde Prunll<;­vormen aanwijzingcn te geven over de waarde. van verschil ­lende onderstamme:1 Ook bij de sering konden bctl:rc onder­stamm~n naar "oren worden gebracht.

Bustrljding vtm rot HI leh~bollliO"n_ Eaven: o"be" •.1nd~ld.

Ond,,"r: bohAnOr.ld rrH'~t rrlpQlIlOI.

Ch.'rll,,!t15 montolJlla ruben.. LInks: bl"d 'Yon .en 1'0rm.l. r,.lont. Rechtt: bll!ld Viln • .en plant verJc:regen door beha.nd.lIng ... en Iclenlendz.,ad n'I~t Colehlelne.

Op liet mocilijkc lerrein vall ell: ziekleoestrijcling sl<lagdell wiJ erin. (vooral dank zij het onderwek van Mej. S. de Boer, bioI. dr;;:l.) verschillende. Sl\ccessen te bOl:keu Voorbeclden hier viln zijn: de beslrijding van Rhizoetonia solani (dradenschiru­mel) met Captan; de. bestri;ding \'an bladvlekken op Rhodo­dendron met ee.n organisch kwikmiddel: de bcslrijding van rot in lcliebollen mel TMTD; de bestrijding van schurft op Ma­lus en Pyracantba met organischc kwikmiddden: de bestrij ding van meeldauw in kmisbessen e.n rozen met Karathane: de hcstrijding van stcnoctdal\w bij rozen met Zineb en d bestrijding van de taxuskcver (lapsl1uittor) met Paratax Daar­JlaBst werd zeer veel onderzock gedalm naar verwelkingsziek­ten. o.a. bij Clematis. die nog niel lut de£initieve rcsul­taten voerden maar wei verwarhtitlgen vaor de toekol1lst in­houde.n. Ecn onderwerp waaraan \vij zeer vee! aandacht besteedden \vas de che.misdle onkruidbeslrijding. Ook hie.r was hct cell leTaar van de tUinbollwsc:hool. de heel' van der Graaf, die hel onderznek kracbtig vooruit. stllwde. 7,owel voor de gewone boomkwekerijen als voor dc waibcdrijven blcken mogeli)k­beden aam.vczig. die. een yrote besparing up de arbeidskosten OIec brachten. Voor de k wl:.kerije 11 Illet skrgoed en laan­bomen blee.k voo.ral de combinatie ONe I CIPC vedaJ goedt e voldoen VOOl de. zi.1aibedrijven oavo!:o v66r-opkomst bespllitinS)cn met arornalis.che oliE~n d I1\N eell combinatie val.l pl·,,"e.mernence olien + CJPC vaa,k v('rrassenele resultaten. Het moeizallle. kruisingswerk van ir Braertjes, waarbij de laatste jaren het gebruik vau colchicine en het bestralen met neutronen ter verkrijging van mutatic.<i werden ingeschakeld, begint tbans vruchten of lie.ver nIcllwe gewassen - af te ,verpen. Twee nicuwe wiuterharde kruisingen van Cytisus praecox. namelijk de roodblocieude ..Hollandw· en de rOSe

.. Zeclandia·' konden in de handel gebracht worden. Enkcle zeer Illooic Clematis montana rubell~ vorw£n met zeer grolt: en donkcre bloe.men zijn reeds door de keuringscomwissie goedgekellrd. e.vcnals vier l1ieuwe W dgelia-kruisingen. Tn het bijzonder de Azale.a-krllisi.ngen beloven vecl voar d komende jaren. terwijl \Vij monen vcrwacht.en. clat hinnenkort nog een gebe.el nie.llwe reeks Cytistls praec.ox kruisingen in fraaic kleuren aan het sQrtiment ::al worden toegevoegd.

~,

Ook de heer van de Graal boekte: een sllcces en wel bij de se­kctie in Daphnl:: mezeFlun. Hiervan verkreeg hij de arietcit ..Select"' met zccr Illooie donk rrocl blo mkleur en betere urOeieigenschappen. Ais laatste m ar zekcr niet ollhehngrijkste ulldel'werp. wll ik netsortimentswerkvan de Vereniging VRll Boskoopse Cultl.lr 11 llocnPIl. Under de oortvarend I idillg van d ,. h er H. Groo­t'lld r t werden d sortimenten op ons prodsti'ltion regeJ­matig door nieuw' vervangen en d-'or de keuringscolllmissie beoo ·dee.ld. S dert 194 kond n dJent, llg volgl-: heoord"'ling ­rapporteu verschijncn van de ge.lachten: Buddl'ia, D<:utzia. Forsythia. Philad ' phus. Callunfl villgaris, Chaenomel I. 'y ­dania). ,ytiSllS. Deutzia, Eri a. Hibi. eus syr .. Malus. Phi­Ja.deJphlis. Plcea (dwcrgsparren), rUbes S81'lgllin"tlJ11, Syringa vulgaris, Tamarix en Vv'eigelia, Dat deze keuringsarbeid een zeer grot bijdra~]e I verde tot de kwalitcitsverbetcring op onze boomkwekerijen. b,ho>ft geen betoog, Ve.l verwarringen in de benaming werden \JjJ­

geheven ten ijl de betere sortiment n ov r de kwekerij n \1'1:­

s reid konden worden. Ovenien ,vij bovenstaand· rC$ldtaten dan rnogell ,vij can­

qDcd leert de Als U drie trappen beklommen hedt V<:l11 de R.M.TS. (di' M wil nog niet 9 ed wennen. Red.) indt U aan Uw Link' 1' ­

hand een deur, H t is e 11 gc.wone cleur in dezelid' khll"11 al. de. ander> op de bovpnv'rdieping. Maar gaat U e >ns 11l t me. mee naar binnen Oln egn ki)kje te n men. Fris.·' klClIrE:n strale.n U tege.moet en vertellen U. Jat hier >ell groepje m n­sen zit, dat sEeer 'lan dit lokaaltjc wilde geven en U moet t<) ' ­Heven: ze zijn er volkomel1 in geslaagd! De zachte, pa~telkkl(­Li~Je wam1en geven en IU$tige indmk en I gaat It ··t er dan verdtt lang uiet altijd even rustig aan toe, de kleurCll ,.doen" he!. En due kieurell zijn door heJJzelf uitgezo ht en dit lokaal­tje is daardoor i.1l clit leuke h k omgdov.:rd. Werkdijk. m'll

rnerkt, di;lt er sEeer n team-g >est beers!, Dit hoorck ik 00k,

toen ik nlang ens op d kamel' an en van dez\' tui.n­arcltited n za . Deze wa. op I tui.nb uwsch 1 in Utpc.ht gf:weest en toen ik hem vrueg. of hij zkb ukr tJluis vnelde. was direct bet spontan,' antwoord: "Het is hier qt\\·ddig Toen ik hier heen kWcJm, zag ik er eigenJtjk ,:en 1i?etje tegen op. wan ik stand e.r hellilllaaL vree.md tej.jello er De voorUcbtlnu over de HOT..~.. is 51 ht en zodoende wist ik bijila Ilkt, wat me zou overkomen, maar het i me ontzettc11d l11cQlcvaL· 1'0. Er is ceo band ontstaan tUSS~1l ore; eJ:t de "(eel' tijdcns de lessen is go" eldig," D· leerlin en van de sellOol -malen weI een ()VeI Jlet ,..Ilard", werkel)' van de H.OT. ,-Iul, l11aar a moet iude.rd<tml Irani gewerkt worden door deze a.~. tllinarcbitecteu. Op d· C1l1'­

sus. die met septe.mbCl· begint. wordt lot Pa n de thcurie be-­ha.nd Id Il na Pasen wordell er ,'ce.! excursies gellnnkt om de theorie in de prac iik te bestuderelL Hd eerste jaaJ zijo de. ontw rp n nag gemakkeJi)k. maar de opgaven wordell steeds m eilijker en zcidoende wordt h>:t nl call meE:l' en llleCL (JP­gevoerd. In de zomerva antie WOldt el van IIt'n ver\ ·acL!. dat ze het geleerde in practijk SJd<lll n:u\Jcn door 01' "Cll tekenk<:lltler te gaan we-rken of de aartleg V'Ul tuinen Cll pell'ken t ga n bestude.ren H t derde jaar , aan ,:11: n irl, r practis,h werken ell aan het cinde hiervan k rijgcn ze hun diplolJ1R. Onlaogs moe-sten de eerste-klasse.rs e. n maqudtc makcl1 Z beste.edden aan d :e opdracht niet veeJ aandaeht. De twee Ie kl< sers zagen deze maquette en vroegen of zij hun opdra -ht

k ill maquetb"-vorm moehten uit 'OeIeJ.J. Deze lJ'Claktell r v 'd werk v< n. Z·, hebben eersl d opdracht besproki::n ell

zijn toen elk a£Zonderlijk aall het ",., k getogen. T ClJ ze de maquettes inleverden, 'a het ardig 0111 tIC zi n. dot leder deze opdracht naa, elgen 9 dachte had uitgevoerd. lemtlnd. die zijn tekeni,JJ\1en in grove Iljnen on/wi rp. had ook due lJ1a­queUe grof pg",bouwd en een ander, dl fljn 'I erkte. had

!O

. tateren dat het onderzoek in 10 Jaren een bdangrijke bijdrage umomt t leveren in de vooruitgang van de Nederlandse

boomkwckerij. Bovendien vervulde het. vooral na de totstand­k lning van Itet nie.uwe gebouw, een b Idngrijke tepresentatie­ve fundic. Wij ontvingen in 10 Jaar tljds rllilll 3700 buiten~ landse bezoekers, <.lie wij p on Prod tation en de Boskoopse kw.:kerijen roudleiddcn. Hierdoor konden wij 111 belangrijke mate lllede\ erken tot de ver:hoging van het aanziell van oaze bOOlnkwekerij in het buit nland. Dat het prodstatioLl er tenslotte in laagd,' een \varme plaats in d" barten der kwekers te verOV~Ten blijkt onder meer uit

d" 9rote bdangste11ing voor de v orlic:.hting dage.n, de verho­gino der contlibuties waartoe men bercid ble"k en niet in het millS! lIil de zee, vel", wagen am advie die da\Jelijk, binnen­strom'11 Juist deze blijken v<ln be1angstdHng vormen \'oor de star van het pro Istation en de voorltchtingsdie.nst cen clan-

p ring om vol enthousiasme hun v,cerk voort te zetten. Mog' h,t bii 11 t volgende iubileum in 196<'\ lllogelijk zijn de tastb<:1rc resultatcn daarvan ,veer in Arb01icultura k vermel­d'll.

ir. C Oarsman

<::::1 fJ C' (7'" _11d"(.t:./ 1......0'0+. on..)? Jit ook in deze pdracht tot uitdrukkinu 9"bl"'lCbt De lesllfCl1 van de eerste-klas zijn met tw> uitgcbreid. daar Jr. E,herts hen in land. chapssl:"hoon 9 ilt leraran, De ('~,cursies zijn ontzettend lnr r' anI Zo is e.r dit laar <;en eXt'ursie gemaakt na l' d ,. Zuiderze<::w·'·rken en naar de N.O. Polder. waar z de tuin<l<lnkg hebben -ek'ken. Z<: hebben het pc $ geslic.hte dorp Emmcloord en de vroeg re eilandje.s Urk en Schokland verge1eken met e1kn<J.r, wat betteft tede­bouw 'n tuinaanleg. 01 gezien. dat tegen\\'oordig -dles \'eel grootser en wijdser van pz tis. Ook W I'd de Zuid­Oost-Polder bezocht, waar de dames en h l"11 een museum bc­zocht hebben. waar VlJl1dstcn uit d Zllid·, -zc<? ,VarClJ (entoon­gesteld. zoal oud sc h··· 'pS"\vrakken ell VCrIocste zwaarden. die nog 9 >tuigCll van de ze sbg op deze wegerI'. binnCIl­zee, [n Harden\"ijk werd paling gegden en as men van piau een t ren t' ga' n hc.zichtigen. luaar het WClS 12 uur en (I<: deuren we I'd 11 net gesloten V rder zijO cr llOU excur­sies naar rIl:jterdaul..~elliedam. Dell Haag en:. gcmaakt. waarmee ze hun kenuis verrijkt 11Cbbel1, wat de architectuur betreft. Ook op Texel b de tv.,!(~ ,de kiss gewcesl ,,11 z<: hebben daar op het ;;trand gejut 0111 hOIL!' VOQI een kalJJpVlllll te vt:r­zamelen. waae ,lC die Rvond zond l' leraal blj hebben nezden e.n waar heerlijk gdant<lseerd werd If) cl<: paa 'vakanti(' hehh n ze g<'holpell ij de adl11 n an de jl<;rkerl bij het ';cderland.e p, viljocn op de .. Exp " in Brus­s",1. EI' is daar vec:rtien dagen hard 9 \vnkt cn u hebb~n cbilr ni"( ,die D ;:oden 1eren 1cggen, mi'l(lf ook bier leren drink n.

ok word<:D Ii'I' vcrscLilI~nde Ipzing(:n b·· cht, die uitg'lan vall de [l.N.T. (Bond van Nederlandsl' Tujnmlhikc~eD), van weJ b: ve.reniging ze studieleden zijn. In de wdni~J~ vdje tijd. die?\' I'lt'hhen in de a\<JI,dllren, w nit ~r aall sport ged"lan, da;lr zc hllt1 ig 'n volleybal-dnb hebben. Deze balsport wordt in het achterst gedecih: ,··It) dt ~Fot z< al V<el1l hotel.,Florida" beo fend. Jk It lOp. clJt U eell indruk hedt 9ckregen van ,V 'It e.r zoal ge­daan worclt \/0 r en door deze to kOl11stige fuinarehilcckn. M.Jsschien, dat er lwt volgende jaaI mecr I~ 'r1fnuen worden in~llisc.hreven dan de laat. te t eo:: jaren. want als U wed, dat de CHStc klas uit t\vee lei?r1ing>n be"taat. In aT waar IT rich in december nog twe' hi) zul1<?n VOI:(]'II. die op het ogenblik HOg in dJenst zijn en dat de tweede kla door icr I erUn\rU wordt uezocht (twe· dames n twee her'n). dan bent II he.t t() h jJ1et me eeos. dat er voor dit l1looie bero(;p to h meer n:c1all'le ge.maakt lTl:let worden.

Ad Yeennau

" . ' , """­ • I .... .

. 0'

I I

CJ)e kweker

Genit van Drieze

Uit de Bieze

1n Rudcndrums ~n Ericil

9in9 nilC\r AJDcrika.

Van mandes en lattuh

Bomuh e.n mattuh

Pottes en schouwuh

gingen zub boelhllis houwuh

Ik had zo gedocht

As ik dat llru.~ kocht.

Dan kon ik fain

voor muh aigub zaino

Maar hoe ik ok webt.

Ee was niet ge11ocht,

Gecn centuh in lwis.

Geen stukkies in kluis.

De lestc Illaanduh ell wekuh

tevee! naar de maides gekckuh.

tevee..! gezopuh.

te laat in 't nest gckropuh,

Alles V<lO de paktait

was ik weer kwait.

Nee. 't is geen ~Jain

as ie vor je aiguh \V'il zaino

I

aaYl land.

Toen is ol1111h Pier de Vrai

bai de aishardraijerai.

waarzc praizllb verrejuh

0P z'n ieweetwel geglejuh.

Hai bled legguh

en de dokter mus zeggub

.,Bidt onze Vader,

H~:t ainde is nader"

Maar ieder vroeg toen:

"Wat met je cc.ntuh k doen?P

Hai zee: .,'t Is vor Haill.

om vor zuh aigc te kennc zai11"

Op het land van D.riezc

in de Bieze

Staan l.k nOll iedere ruorguh

met Ill'n harsus va) 20rguh.

Kantuh te maaillh

Ammabielezuh te zilJuh.

Stratifiz\UuL,

Misthallpllh knuh

En VOt het vllilraapkarwui

heb ik er '0 \luit belL

Joll, viat is het fain

Vur jc aige te zaino

Salisbury.

SOllthern Rhodesia. Oktober 1958

1ao den Hengst (ill de zain aige stail. Red.)

1i

Yee<>flJiereM

Het valt waaracht 0 nag niet luee om een 8Itikd bij elkmu tc halen over de vourb rciding van ons fecst.. Maar als Lei begin er maar is. dod de schdjEmachinc d rest, zoal ik cen.s en journalist hoorde zeggen.

Ik zit III voor !l(Ct raam ontze:tt nd te verveJen. lk wou, dat ik twee hondJe was. dan k n ik samen spelen.

Zo ongev e.r dichtte odf.ri·'d Bomans. V'rveeld beeft bet bestuur ZicJl ceht nict bij de werkzaaUlheden, wallt het was n 9 pa.ktijd ouk ..• 18<11' het meisje is dikwills VOOL' de zak n gegaan. Eerst dan de hok. Onze naam i natuurlijk "Geit", Illaar het be tUUI was van ootdeeJ, dat aan cen gdt niks hartigs lat om uit te bedden. 'n Bok heeft horens en een vurige kop cn leent zich b ter als beeld. Dus 'n bok. Toen "\\'ildl'n we we.1 eens weten, ,,"at dat giJlg kosten. Eerst in brons, maar dat was onbetaalb< ar. ondanks Uw royaJe bijdrage, en na vee! gezoek kwamen we aan een bok in gewapenel b,ton. Via cen "rdaUe" (onder vrienden heet ze Magni . k ) kwameo we aal.l e.cn beddholfwer. T. Ordody. Een aileraar '!igst iemand. die, ofschuoo hij uit Hongarije kOtnt. perfect Neder­lands spreat. !-lij had zoveel plezier in de opelxacht, dat kort nadien het hele hoofdb tUUl' bijecil in "Florida" zat om te kijkcn naar een pmefbeel.dje. 't Ding waS fantastis ·h. Het is voor de man nog een heeJ \V'rk geweest OJ)) z'n opdracbt uit te voert?J:I. erst Inoest de bob: helemaal in klel worde.n op~e­zet, toen ging de buk-van-klei ill het gips en I ij cen beton~

fabriek werden deze gip' n mallen volgegoten md betoll (eerst gewapeJld natuur.lijk). 'Tenslotte muest het anne beest nog bijgewerkt worden en gewurd. leclereen begrijpt, dat 20'0 deftige bok als symbool van ons allemaal niet 20 maar in het gra5 kon komen. En dus lUoest er ceo vaet ·tuk aude . Nou weet U missc.hi 'n, dal de school elgendom is van de gemeente Boskoop. zedat indirect de gemeente het becld krijgt aangeboden. "Voor wat. hoort wat", zegt eell goed i 'derlands spreekwoord en dus vroegen en kr'gen wij van de gcmeente eell voetstuk. 't Is degdijk geulaakt. geheid, baksteen n beton van binnen en natuur­steen (flagstones) van bulten. Deze flagstones hebben drie H.B.-kelen, SilUlen met de dire-­leur van geme~ntewerkel1. in de reg n in H.ilvuSUIIl ge­ladenopeell aanh.angwagentje 't Was 2atel'dagmidela~) ell naar goed holland. gebruik waren we all emaal in bad gewcest en hadden cen .choon ov>rhemd aan. 't Wa::; gauw vie. in de regen. Mam 'l v etstuk is mooL Over de £akk '·Ioptocht is maar een klein llopje t.c vert 11 '11.

Hierv()o,[ moet een verguoning wordell angevraafld en duar voorzitter HardiJzer van de fakkeloptocht ommi. sil' gecn Ar­borip,Jpier had, diencle hlj .zijn verzoeksehl'ifl op papicr van zijn £inna in. Grote hilariteit in het C lieg,> vall B. en W tnen e.en verzoekschrift werel voorgelezen, dal de fa. Willeill Hard­ijzer en Co. voomeme.ns was om up 12 december een fakkel­opt.oc:ht te organi ·eren. verigens loopt onzc b roemde har­

mon.ie "Excel'ior" voorop in de optocllt en hopen we maar. e1at het 1110 i \.veer is. Vooral gezien de majorette 't 15 al­tijd jammer a1 mook J1l,is) nat worden. Dus dUilll~n VOOI

mooi weer. Dc It;nch I. in ..Florida" en W<lt ik er to van hoar w'.>rdt hel primil. De drank is !liet bij de prijs inbegrepen, omdat er dan meestal te ,veinig \vordt ge chonk n 11 bovendien de e>n van Cassis en de ander van wijn of bier aan t<.lfel houdt Smaken versehillen l'lU eHunanl, zDal~ de man t~gell de po­litie zei. n<ldi'lt hij was gearresteerd wegc.ns dronken:ch.ap. Gereserv, ~rde plaatsen zijn e' niet. <odat icdereCJl. bij z'll vriendjes kan gaan zitl>n. elen. clrinken 'n praten Wi'll de: ~l[()tc r Vll bdreft, Werover n~g ik ruds. daar ik el ook niets van af wed. De jon\) 'ns zijn cr weI druk mce en hebben voor d aanklecling van h t toned de raarste dinqen nodig. loals bomenkisten van 50 bij 70 bij 70 met lucht cn klampen ailn de buitcnkant. Oveti\)cns m est 1Llatst het 10­ncel wOldell opgCJ1)(:tCD en \Varerl twee mensen daar c\ruk me\' bezig, zo druk zeUs. dat ze ong"merkt in de dalll's-kleed­kamer verzeild raakten. 't Was na de volley-bal en de dame::, waren zich aan h,t omk1eden. Onder de b'cct ,,!-Ioofden 0!l1·

draaien" vlnch.tte lie[ clapp 'n: twee.tal De za~ll wordt versierd door een spenalc cummissie en waar spe.ciale c.ommissies voor zijn. wordt hel meest, I wei goed. Het Pfobl 'em is aIleen, "vaaI ze al het ~lroen vandaan k!mncu hillen. Er is zownt en heel bos nodig om all s r1<1n te kiedell. Misschien. dat een van de gelten in 'n tropisch land nog cell moo! bos over heeft. Dill1 graag omgcllJlld per luchtpost adres­se.rea aan "Arboricultnr.a", Boskoop. Wat. elit feestorgaatl hetrdt. hieyov"r is weiniU t· v'rteJlen. Het omsJag is geen foto Viln ..onze" bok, maar van !Len neil. Misscbien heeft U in de bant we.! ~elczell -,ver de bl~roemde geit. die nan de dijk van het. 'ederlandse pavlljoen op de ..Expo" io Brussel ~Jraasele l~11 die de Jailtste lijd uilsluitend ledde op sigmettenpcukjes. Het be.est is llI.l dood, omdat bet nid Uleer aim q WUOJI g'itcnvocdsel te wennen was n bove.n­dieu aan complexen I'ed. Wist U. dill ceo qei aan cOl.llplexen Iijden kan} l\1.isschien leed zij <lan de h >rinncrinq Viln .:en jonge knapp bok of verlilng<k zij le.mg na<lr ham rustig' graslaodj in Kapelle-Bil"Zelin~Je uf DokkulI1 Maar h t is wd knap, dat d> 1\loelerne psychiatel's z.elfs het zieleJ veil van cell geit kun.nen doorgrouden. Van dezc. geit nu is d omslaJ~ foto gemaakt en ik hoop. dat bij U bcvalt. Dezelfd, ~leit kop komt op a.~bakj s. die speciaaJ voor dit dod ge.mnakt wurden en die LT kunt kopen tijden het feest. Niet. dat Al'bori een handel gaal heginllen in aardcwerk. mai'lr ten 'Iotte moeten wij het particulierc iuitiatief steun>n. D prij wordt zeeJ sc happdijk. Macht U dus een <Iandenken aan deze grate en Uroot.Sle dafJ \ illen hebben. kim! U in "Florida" terechtellnQ~) jaren nagenietcn. al.: U de asbak op LIw bureau of tafel be­kijkt. T(~nslotte [wupl. d, redaetic op eell wote opkolllst. moo; weer en op eell elaverend f stijn vour on_ <:llkmaaJ.

Jubilercn is in z'·kere. :zein eell tri ste bezigbe.id, a1 zOu men clat oude.r het l'euni ·tenborr Itje niet alUjd direct zeggen. Het is voortdurend cen terugblikken, en "wet j nag van taen'!" en d~ jongelingsjaren. in Boskoop doorgebracbt, n 'Illc-n cen ongeloofUjk romantiscll> omvang ,Ian. waarcloo.l' w - hellS, ten onrecht.e - bel ide k.djgen dat hel leven en de wen:ld all nu het bij d ide-ale omstandiqbeden van taen eCJwoudig

oi t ktlrlllea 1:131 '11. V megel' seheen het bier betel' te We2en. de rneisjes lievu 'n wie uver Klaassen spre·,kt. krijgt de tranen

12

in de ()~JCll. O. dat bliHe.t. o. dj(~ leren bank ... het wordt all'maal met h,t faae JIIooiel' en tach vriend n. "Is we het nll eens met nuchtere ogen terugz<lgen. clan wa het beus nkt meer dan 'en wat ball wvalliq herenloocJJlent. waariu we all cumfort. ciat we III \ in dc.rqelijkc gelegenlwden ab vanzcl f­spl't.kend verwdchten en aaovaal'd 'n, pijnHjk zouden misscn VON de oudere. oud-leerLiDgcn. die tocb waarschijnlijk niet al­leJUaal 0]1 de jubilcumddum n, <II Boskoop kunn 'n kuJJ1erJ om hun heLinne.r;ngell wat op te t'risscn, is het I11js~c.hien wei

ilardig, Ce.llS in gedachten terug Ie gaan naar Boskoop en eens geconfronteerd te \\'orclen met het velc. dat ve.randcrd is, Om te beglnoen illet bet hart: III de dagen dat de Tuinbollw­school weld 0p\Jericht, hadden de lessen plants in de Haads­zaaJ onder het oog van cen gipseu borstbedd van WiU<::m U, dat wordt ill ieder geval verteld. De vonge maand op hog Iee(tijd overleden Heymans was jarenlang veldwachter en als zodanig een bekende verschijning, zowel voor de Bos­kopel's 'lIs voor de leerlingen, Het oude Raadhuis b ten offer gev<JlIen aan de geweldige hervorminge,n in het hart van Bos­koop, \\'aarvoor oak de 1J0orclclijke helh \'Rn de Dorpsstraat, de Voorkade tot de sillcclerij van Verbakei, de kop van de Niellwstraat en zo nog het een en ander vGrdwenen zijn. Maar :estig jaar geleden ,vtst nag nie.mand van die interne omwenteli.lJ~eo en dus stonden de leerlln!Jen en aile andere -lopende - Boskope-.rs, voor de oude dra<librug. wanneer er jlli:;t een boot geflotell en om c100rgang verzocht had, Ze zaqe.n de bru~Jwachter uit het houten bruggehuiS komen en Ulet cen lenige sprong op de bwg belanden, De hekken Wel­den gcsJoten en de slinger. waar het verkeer van die dagen eenvollclig omhcen ging, kwam in wnkinSJ. De bmggeman lanc.cerde zijn tOllw-met~het~klompje en de schipper van de Brocdertrouw. de Eben Haezer of de VIOUW Jacoba betaald zijn beschciden bijdra~Je. Dan werd er opnieuw geslinqerd, de hekken gingen "veer open en Boskopers en leerlinge.D kon­den 11\111 we,~J vcrv()I~Jcn naar werk eu scbool of naar de dam­pende aardClppe!s, die precies om tW<lalf l1\11 "opgegooid" ,ver­den, een van de wcillige g<dbrlliken. die nag in cen groot a.mtal geziunen in ere worden gehouden. In de jaren 1914-1918 wcrd het drukker in Boskoop en ook OjJ de brug, CIOn gcgrollde reden om de chaos builen de deur te houden, door het ophangeJl van een geschilderd bordje "Rcchts honclen svp", Kijk vrienden dat waren de dagcn van de ware democratic: Men verzocht de Boskopers, a1s bet hun be-Heide. rcchts te houden l In die tijd is ook.,Toon" op d~ brug gekomen. cell enigszins gc:bcmdicaptc persoonlijklleid van vrij beperkte gel~stvermoge[ls, die het verkeer met luide kre· ten regelde. Ab hij het hek opende, brlllde hij: "OprMie l "

en zijn krachtig handgebaar Het aan c1uicleUjkheid niets te wensen ove.L Toon was een figuuL die menigeen zich zal he1inneren, Om­streeks 1925 heef! een groep geslaagde R,TS.-ers hem nog eens met paal'd en Vo.r agel1 over het dorp rondgercden, .. Dan was cr bruggeman Luros, wiens roep "Hou.wcn in het Noorden!" boven cen !oeiendc noordwester L1it hoarbnur \'''-as. En vergeten we niet het bruggehek. dat men bij voorkeur als apotheose na cen fuif placht diclll te e1oen! LIit zoiets blijkt wd, hoe gering hel velkeer was In die dagerJ, Menige oudJeecling zal zich de rolpalen he rilmeren , waa.tin de kabels van ges.lecpte schepen trillend diepc groeve sne.den, V cle sc.he­pen werden toefl nog getrokken door bJekc scbippers. hUll

vrollweo en ki.nderen, die in bet trekzeel hingen en met regel­matige stap langs de Gouwekanl gingen. Er ware.n jaHcrs met paarden. de laatste was Izaak, een type zoals men Oil niet meer zid. altijd lic.htelijk in de olie. Vriende:l van vrocger. die oak em (ecst in Boskoop niet kuo­nell meemaken, a1 die mens(~n, dieren en dingen ziet men in het Boskoop VCUI heclen rue! meer. Het oLlde dorpje dat U gekencl hebt, is \lesloopt. de draai~ bfl\S] verdwenen en cen he.fbl'ug, gedragen door twee boor­torenachtige gevaarten. ::6 uit cen gigantische meccanodocs, beheerst het silhollet van het dOTp. Het oude Boskoop. dat de tijd verstond en de Tuinbouwschool oprichtte. heeft plaats gemaakt vOor cen gerneenschap, aangepast aan het moderne leven, d<-lt ook voor Boskoop nid beeft stilgestaan in die zestig j,\ar, Knlls was lWI wet In die vroegere jaren De. [e,erlingen-van­builen kwarnen met de boot. 10 cen um bracht die je uiJ Gouda. want tnt zover bracht de trein je. In de Ullwden ka­juit trilde je mee met de cadans van de machine en lOr was

een hofmeester, die je bracht. waar je trek in had. Dikwijis \Vilren er menslievende personen aan hoon!. die niet aileen zelf cen bOHeltJe namen, IllaHr er ook een lieten brengen bij 'le man aan het stuurwiel. vaoral als mist en ander ongunstig weer de vaart en de navigatie moeilijk maakten, dan verdiende die man toch heus we-! cen kleine hartversterkingl Daar men de boot moeilijk tot het snclverkecr kon rckenen. liet de bemanning nch zo'n klcine hartverster.king zender gewetens­bezwaren goed smaken. Dat was de equipage van de Amster­darnse boot bijv. nn lo'n lange rcis bE'st aan te zien en men mag aannemen dat de stukken, die van de palen werden af~ gevaren. we.! eens bet gevolg waren van veel vriendelljk passagiers. Was men wat laat in die weIDig haastige tijd en was de boot al vertrokken bij Uw aankomst op de steiger, geen nood. de roep "Volk wee" bracht de booL langz2am varend bij de hoc-ht bi) de molen tangs de kant en de late passagier werd alsnog aan boord gellesen. Waarde oud~leer1ingen, de meesten val) U zullen bet 01 weten, maar ook die molen is er Ilkt meer. Onze overhe.id heeft niet de fantasie op kunnen brengen, dit sie.rand te behouden. Stand die walen er nu neg, Monumenten­zorg zou haar vertroe.telen. maar zo'n derUg Jaa! geleden. ach, er moest een weg naa! Gouda aangclegd worden en de molen stond ill de weg, dus DJoest ze maar verdwijnenJa, dk weg naar Gouda. Misscblen trilt cr nag wei een ge­voel ige snaar bij de grijze oud-Ieerlin\1en en misschien ook hun vrouwe.n, wanneer z.lj zim her:inneren, hoe er in de zomer $oms U1uziek was op het baleon van hotel ,.Neuf". of zoals men teen zei; "Bij Stamme". Op die zomeravonden. die, we wilen het metcorologisch gezien wel mis hebben, vee.! war­mer en z-oe1er waren dan tegenvioordig, slenterde men met de meisje,; op en neer. het oude spel van giechelen. weglopen

n weer terugkomen wcr:d gespeeld en dan kon het gebeuren cklt men getweeen de Ham in sleoterde, de molen 1an9s. Daar werd het weggetje steeds smaller e.n bij de smailI'. bru~l bij de sluis hielcl de wereld bijna op. Die oude Ham is nu een \ierkeersweg. ()nderdee.! van de grate weg naar Amsterdam, waarVQo!: men er zel£s een tunnd in geprojedeerd heeft. Neuf heeft geeil Illuziekbalcon meer en de Harmonie heet nu Excelsior Misscbien hebt U onze Boskoopse illurikanten al eens op de TV gezien bij inter1andwedstrijden, een kranig geu.niformeerd korps met majorettes voorop. Ja, U bent op de Tuinbouw 'iiVinter school gewcest. zo heette zij toen. Maar U was ook ergens "in de kost" want d verbindingen waren nog niet zo, dat een leerling uil cell van de grote stedeD. met de bus o( per bromflets clke dag naar Imis kon Misschien Jag Uw tijdelijk tehuis aan de Achterkade, een straat langs het water met schuurtjes en hier en daar een boom :0 maar midden op straat. Die lantste b\jzonderheden zijn verdwenen met de naam. die in het moderne Boskoop nleL lUeer paste. Officieel is er nl! nog slechts de Burgc~ meester Colijnstraat, in de wandeling BC-straat, maar It\

leeftijdgenoten sprcken nag van de .,Ks" zoals ze dat altijd Hcdaan hebbcn. De Voorkade mocht zJjn naam houden, het denigrcrende van "Achter" miste men hier blijkbaar. Verder is er in deze straat, bellulve de grate afbraak bij het dorp. niet z.o veel veranderd. De Njeuwstraat. vanouds de straat van de kosthulzen, is er oak nag, compleet met stinksloten voor ell Clchter. wamvandekleur varieert van gemeen gee! via groezelig groen tot cen vreemd rood. waar vieze stolsds van onbekende samenstelling geurend in ronddrijven. De Bootstraat is er ook nag, maar bet Achterdijkje heet nu ZUidkade en het vroeger zo donkere gangetje langs de huisjes is nll de brede Koninginne­weg. De tol op het Goudse Rijpad. dat nu officieel Goudse Rijweg beet, is weg en bet Rijpad zelf is aan twee kanten voL~Jebollwd. aan de oostzijde met aardige na-aorlogse wonin­gen. waartussen zich zjjstraten~in-opric.hting bcvinden met echt Boskoopse nam('n a1<; Azalea-, en Berberisstraat. Overigens is Mil de oostkant niet de enigc Boskoopse uit~ breiding te dnden. \\1ie Boskoop nadert uit de richting Gouda

1.~

zkt het duidelijkst de westeHjke uitbreiding, waarvan hij clag en bij avond de vier woonlagen teUenele flatgebou",,"en. ja heus, de meest opvall 'Jlde punten vormen. Men zie! dan met­een ook aJ de groenc lichtredame. van .. florida" nee. W'

schrijven dat niet met cen hoofdletter, het hotd~cale-restau­rant. dat tezamen met de bell.rshal nebOllwd is op de pl<.lals \Vaal' men jaren het huis van de fawilie De Ruyler -teeds sch'ver hee.ft zien zakken. De oudl: "Bo zern". het rllstige paaclje, dat zomaar in bet gras onder de popels doodliep. vormt nu de verblnding van Zijde naar ZlLidkade en beh<:llve de al genoemde flats, vindt !llen hie I' ook eensgezinswoningen en ~en in aanbotlw zijnde tehuis voor ouelen van dagen, dal de naam Irene zal dragen. Ja zeker. Ipt W eeshlli' i' er oak nog, maar de lekst volg n' Marcus XIV is weggeschiJderd als niet l11eel passend in het hcden.

De oude ashu met p<Jard is ,,1 jMen verdwem:n. Boskoop heeft e.en echte vuilnisuut , die zo af en toe zijn achtereind ten hemel beft om zijn maag wat op te schudden. Voor d> lUlizen vindt U JIlodel-vuilnisbakken, ma<U nog steeds gaat el· levee.l de sloat in. Dc wat r1eidlng hee£t de aardbeienpot­jes, waarme' je kkker diep koel c1rinkwat·'t kon scheppen. in onbruik doen raken en zdfs rc.genwat' lledt vee! van zijn aantr kkelijke ei~lenschappeu \ledoren, al worden putten en tonnen nOH wel io ere gehouden. Als we wUlen drinken. is er melk ge.lukkJg. maar d· dorst is niet meer zogroot.datwie de lijll afsteekt. boete. in de vorm vall drank moet b ·la.len, Ba, daar zijn we toch in de tuin beJand en daar is het ook um begonnen Wie de-ok!. in de tuin ergens in en hoge hoek eell uiltje te kunnCIl knappen. hedt het mis. AI ligt de baas plat op zijn buik. dan nog kan hij de hele tuin overzieJl. Hel boomgaa!'dje ac.hter de loods met zijn appelen, percn, kruis- 'n aalbesscn en het zoethol\tboompje, het is verdw'­Jlen VOOI d ratioualiteit. die geen nultelozc mimte meer duldl. Geen ruimte meer om eens ."tiekLuLl Ie sno pen. want d baas zeIf haalt ook zijn appels en peren bij de groenten­ho>!". "Maar". denkt U miss hien.. ,die Boskoopse aill'dbeien. die zijn eJ' loeb nog wel in de Kermisweek? Vall die sappi~1e lauwe, die zo ve.rleidelijk Jagen Ie stoven op de \\1<11'11) zwarte grond. net clan de rand van het net? DZlai kan je als twee­benige spr 'eLlW gewoon nid afblijven. van di' ecllle JuLunda. of l1l.issdllCn "Duilse Verne". zoals de baas zei. of ..Hoem van Zuidwijk··. Nee vrienden, ai zijn 'I' nog kwekers met wat aurdbeien. de meeste vall die vJllchten koruen ook ' 1 Boskoop illweer van de SJroentenboer en ze kosten Wer waars -hijnlijk Ineer d,m bij II in de stad. De bazen van nll fJeven geen luandjes aardbeien meel' Ulee voor je vader en moeder ... En de aardappels. die heedijke vroege Boskoopse Kdzerinnen, die in e.1k kost buis rond Kcrlllis op tafe\ kwalllen'? Ad!, de Coloradokever heeft Ioet in he! elell gegooid en de afnemas van Boskoopse produklen bebben kortweg gezegd' "Of jullie rooien aILe anrd<:lppel . of \ve willen julh<: bomen uie! m '"1'''

Tja, U begtijpt dat de zaken voor de keizerinnen gingen. Misschjen is er nag wat over? De bonen, die tl1ssen de Illis~ vaUers van de l'OL\?n stonden en die je hij tdlen vol lIloest afbalen vo r d' inmaak van de baas zijn VrollW? Verchvcnen zijn xc., net als d.o andijvie en cl' sla lauHs he.t pad en de konijnen en kippen in de hokken achter de loods. De baas koopt de eieren in de zelfhedienillgswinkel op het dorp. de. romantiek van vee op de tuin is verdw nen. Waar vroeger het konijncnhok stand, kun je nll dikwijls de draineerpul vinden. daar gaat en pompje snorrcn, zodra he regenl. D grote ho­men zijn weg, hier of daar is nOH wei een hock pootrozen. maar de hoeken. w.larin je \veg kon kruipen. desnoods en lukje doen, ze ziju een onbekeud vers hijnsel geworelen op de Boskoopse kw kerijcll.

Er zijn nu al kwekers, dit: U1 teen l1lot0.lii ts en 'en karrctje e achIer. het lllirwad < f kunncn tot a -hter toe. Tientallcn kwek·rs behben ee~ auto rn t cen aanhangwagenje. waarmec ;. handig door Boskoop Inanoenvreren, D oude bumenkar

Ii

met opslaanck [<Inden. die J' vrocger hUlIrd> ollJ er met: van overscheping J1a<ll' over. cheping te djden, is ni.t het strai'lt­beelc1 verdwenen. Bijna even antiek is de kruiwagen. die j r.lOg maar: ze1den voor de brug ziet met viji of ze I"{hodo's er in. Ook in Boskoop is tijd kostbaar geworden. Hct getal gemotorise rdl' VOl' rtlli~)en is groot, <:>1£s I~erlingen zie je al gaan op hakfielsen met hulplJ1ototr

In de tuinen is vee! vel'and rd. ec:onomisch en technisch te­recht. uit ecn OO~II-11lllt van rDmantick miss -hien wei t-wjjfel~

achtLg. Het grootst· verlies voor de IceIling i· misschien \ el bet verd wijncn van de beenkappen. tIie stonden 20 stoeT I Ont­stond in de jaren. dal zij nog oDlllisbaa( 'war'n nid het ge­vleugeldc woord. afkoUlstig van dl:! )1'(>1' Mo'r1ands: "Het zijl1 niet allen boomkwekers. die glimmende kappen dragen)"

Er iszoveel verand >rd en verdwenen i.n d 130skoopse gcmeen­schap. dat zij. di' vel' weg zijn en 9 >ell 9 Ienenheid hebben, z,l£ eens te komen kijken, zich haast af Illoet' tl vragcn. wat er nog overgebleven is. Nu inderdaad, \iiJn het oude nid zo ved. maar het wczen van de kwe.kerij is to h ona<:lngetast gebleven. al zijn mensen en metlloden verallderd. De gcmiddelde "baas'· de kweker-aan-Iand, komt vClndaag wel wal verdeI' dan ziin huis en zijn tilin. Hij h eft zelf cen auto of I:cn rijbewljs, dat h ru in staat st'lt. af en to' cens met een huurilulo op stap Ie gaan. D' mecsten w,,~len er Illl ook \>"'e! t:en paar dagen op uil te gaan. Illet vrOllw en kindereo. flU "Voor het personeel een week vakantie en cen we k snlpp rdagen gcgcven moet wor­den. Op zaterdagmiddag wordt. oak door c.igen bazen. nog maar sporadisch gewerkt. Eell opvallend verscbijDsel is. dat de afstand tu 'sen Jee:rling en baa'· vee! kJeiner is geworden. Nu bet al eDi~Je jaren aardig gaat met de kwekt:rij, "ijn .r ook weer jonge kwekers, die. willen ze hel yak uit kunnen oefenen. op eell tllinbOU\VCLlrsUS gewee,·t lllocten zijll en dat dru.kt een stempel op de. kwekersgemeenschap Zeker is, dal Boskoop niet mee.!' het platidandsdorp van wel~ eel' is. Hel ligt in bet hart vaD de l<andstad Holland en kan als zodallig beschikken over een aantal trein- en busverbin~ dingen. dat ze!fs voor cen plaats van de huiclige omvang van Bo 'kcmp uniek js, Nlet mindel' dan 17') maal kau .men elk, dag per bus 01 tr'il) vanuit Baskoop noar aJle rondornliggende plaatsen re.izen. nog £llgezien van 11<:1. ook nam het lanclelijk gemiddelde gcrekend. zeer grote aautell auto·s. dat de Bosko­pel's bezltten Ook het dorpse .. iedereen kent iedereen" is >. al lang af. hoewel dit ondc.r de eigenlijke kwekersgemcenschap nog wel bestaat Maar nie! lang I' is ieclerc Boskoper vanzeJ(· sprekend boomk\l·.:ekcc Een grot' autobusood rne,nillg beeIt hel cenlrale vertrckpunt in Roskoop gevestind en heefl daartoe een Hroot aaIlt<l1 employe's Ilit het bide fclOd aangelrokken, die ueen ellkel contact hebben m.el de b) mkweke.rswereld. Er zjjn 'en paar flinke industtid!n, dk ook weer persoJled Van hUitenaf bdr?kken. Dc Boskoops(' jOllgelui. die ni 't in de kwe­kerij werken. lrekken i.n groten getal' op broJllm >!s en JJlet d bus naar d(~ grote sledcJl III daiJi te werk n. allemaaJ fa toren. die er locllIeewerken dat de Boskoopse \rJl1eensc!lClp \' 'el van ham vroegerc be 1 t 'nheid heert verloren.

W ie in het verlede n leeft. of \vie Boskoop slecbts hrlt nit ollde h [inneringen, zal misschie.rl ir men om zoveeJ da! Vel" loren ging: de oude brug. de b slolenheid vaIl de ollde dorps­kern, de aardbeicll. de boomgaardjes en ni t te vergelcn Hotel Klaassen, maar de mod I'll Boskopn heeft ccn op n oo~1 VOor Iwt veIl' goede, clat ('.r voor in de plaats i gekQmen: gonic vcr­bindingen. t~en ~)l"Ote b· urshal, ons pied a t'rr' voor he! <lan­slaande fees!. ee.n proefstalion vOOr de boomkwekerij. 'etl Jr el complex met mode.me gebouwen en kassen. (JII) kurt rc gaan. wie in de gelegenheid is, er iets vun te zlen, zal vcrbaasd en ve.rheugd zijn over zoved prO~Fes~i·· Laten we bij aIle spijtig overdenkingen niet v 'rg 'ten. dat de onde Boskopcrs met plezier hUll Keizcrinncn konden eten omcbt hun eige.n arheid goeclkoop was of zeUs nitls kostt·, en wat jc zeit kw 'ckt. hod je £lie t> belalen. redelH~ 'I'd, lllen toell.

.:~ j

~­ -~-~ (­

. 'r

])at Dold oak vooc de boncn en de Hdcdbeien; men kweekte ze om geld Ie sparcu, N u is de arbeid dUllr, de ruimtE:: schaars en dl!: kweker verdient gelukkig genoeg om zich de groente­boer-aan-de deur te kunnen veroorloven, Te.rugblikkencl op zestig j<l3C voofuitg<:mg kan men consta­rcren ciat boomkweken nog ste.eds. zoals "Ol11e Chris" dat platht te zeggen. het kweken ',,!an bomen is, tllaar de wijzc waarop is veranderd. de wetenschap staat er na<lst. De .kas­baas. die alles weet. leunt tegen de adviezcn van de voorlicb­

till\Jsdienst, Denk Iud. dat er geen lecLllng meer om de hooi­cha'Jf, de vierk<Ulte-g<ltenboor, de takkebossenzeef of het

aardbeienleertje wordt gestuurd, gelukkig \·vel. Nog steeds varen. we de SdlOUW ac.hterop. al bebbcIl gcneraties van leer­Hngen het v66rop geprobeerd. Nog spHten we met de hand. nog rape..o we wel cens vuil. nog wordt e1' geschoffeld Maar er is al zovee! veranderd; Wile!l we bij het vijfenzevcntigjadg bestaan van de school ook die karweitjes afgeschreven hebben?

Jaap Hage

Sprookjc.

Jantje leerde Ansje lopen. Op de Zaide. heen en terug_ D'r vri;:ndinnetje 9011$1 ook mede. DilaLOnl gong lit niet zo "'Illug Bai de dricsprong angekollll11e. Gong het daadlijk ree htsomkeert, Een. twee. drie weer naar de hdbrug. Dapper. frij en onJerfeert. Snd v,,'ier claeJ een knol getekelld Op de pas ge.vcrfde rand: Daar mog Doorenrosie rije Mit de teugels in err band. MaCH clk grict was aiet te find Minse, waddun strop waS clat. Elleke monege am 10 ure Gong ze baaie in d'r bad. Maar ze brandde toen d'r fikke [;.n toen g<mg die ~Fiet om seep, Mos se hOI1c1e.rt jare slape, 'lot de Prins kwam mit se sleep.

(Cultor)

Op de Abstraclen.

De balk balkt aan het eender12weer. Nac.ht worelt 's lIlorge.os vroeg eel'. de haan katten kneep in 't donker. Duivenzeclen st ,1<,,,1 niet me e r.

Tr.

EXJlcrimenteel.

Menee.r Egberts staat voor de klas en v.... ij Ic'l'{'n VLlll hem ovct bomen. Wij gaan Ilaaf huis OIll tc 1l1l1chen, \Vij eten. brood. boteI', kaas. koek. \Vjj drin_ken melle koffie. tbee. 's Avonds eten wij wortdtjes. sla. ne.bwden vlee~ en ook nog appels en perell.

(Cultor)

De barkeeper.

De fLipper flipt zijn Hips <lIs iij en ik <:11 dromco. Late gasten, die de bar nag binnen komen. Cobblers. coctails. Hips. Dc. flipper lacht en mixl.

'rr.

Drama.

Zeven huizeo in Zev'enhttizell 'n Storm, die aan komt suizen. Vijf Imizen in Zevenhttizen.

Tl',

CJ:2ltap.;octie

Erfclijkheiclslcer.

'n Eze.1. 'Il Paard. 'n Woensdag in Maart.

'0 Paard (~n

'n Ezel. Hun kind is 'n PezeJ.

Tr.

Sche.ikundige re.actie.

't Gebeurde in een beke.r glas. Wat jk nu verbaal. Dat be.ker glas stond voor de klas In 't scheikundelokaal, Ecrst zwommen ze een beetjc rond En keken naa! e.i.kaar. Totdat llij eensklaps voor haar stood En 't ja-woorc! v1'oeg van haar. Hij keek baar met cen glimlach aan Opdat ze zou bezwijken. En zij wist oiet. hoe ze moest staan, Of hoe ze wei moest kijken, En toefl hi) maar niet verde.r ZWOrD, zei zij: .. NOll ja. vooruit l "

Oh-grocp was de. bruideSJolll En I-I-ion de bruid

(Cultor)

OJ' de school.

De school gaat aan. lk gil nilar bioDen, De 'school gaat uit. Ik ga oaar huis. lk zeg: ... Tot morgen". De school zegt niks

lk rook, de fabriek ook. lk door mijn neus. L-lij door .zijn school'stecn.

He!. !even loopt En ik loop mee. Tot ik ruet meer kan. Dan word ik begraven.

(Cultor)

De zeven geitjes.

Op een bank in het zwembad zaten 7 gejtjes GezE:.llig kwebbelend ovec lekkere mcidjes Ze 'Ierbeeldc.n zic.h een b..deboel. Zc hebben Ineest ecn grote smoel. Maar in bun hartjes zijn zc klein. ZQa]s alle geitjes zjjn.

(Cullor)

)5

Garage-practijk,

In een garage in cen stadje Zit een geitje op zijn gatje En prutst met opeengeklemde tanden Aan een stcl auto-ingcwanden.

Hij is geh 'el met vet be.sm> >rd En doet alles net verk erd. j-Jij krijgt van de klan ten op zijn kop En den.kt: ,.Nog 13 dagen. dan zit het e.r weer op!"

I ij kJungelt aan schroeven. aan bouten en moerea, Zit klem onde een wagen. kan geea vin mee.r verroeren. Hij toot ;:ijn kop en brandt zijn fikken 't Liefst zou hij het metcen ve.rtikken.

Carburator. choke en carter, Versnellingen. bougie en start r. Austin, Cunsul. Nash, CitJ'o"n Voor zijn ogen wordt het geel en gruen,

MaClr hij is dapper en zal niet v>rsagen. Hij boudt be vol de he-Ie veertien dagen. Dan i.s zijn geitenplicht gedaan En Jllag bij hemel zij dank weer gaan.

<....lJYlhonderd licltt-achtiqe babie~

"Kaik, as je nou voor d erc:rste k er op de tuin komt, dan kaik .ie daar cen soort raaI~achtig van op". Je komt net \lit D n Haag, l~otterdam of misschien weI uit Wasse.naar en je bent opgebracht volgens cen beschaafd schema. Je spreekt. net als je ouders. keudg Ncderlands en er is op alle rnanJercn uan .Ie geschaafd en claar korn jc in Boskoop, op een tuin, bij de Ie rbaas. zoals dat tegenwoordig beet. Daar I er je vele zaken. waarvan je in je neUe 5ta01hui~ nooit gehoord hebt. Niet dat die baas geen neUe man is. llJaar zijn standaarden op het punt van hygiene lignen uitge proken anders. Zo lijkt het wd. of elke Boskoper immuun is voor bloedver­giftiging en dergelijke aandoeningen. Jij staat doodsangsten uit bij het "bandje-poten" langs allerlci scberven en moss 1­schelpen en de baas gaat maar rllstig door en veegt hoogstens een te fe! bloedendc cbram even aan ~ijll ruanchesterbroek af. In het loodsje, waar bet lekk r romme-lig en op donkere dagen zelfs overdag nog schelllerig is. word .Ie dan in de prak­tijk van bet vak en van het I yen opgelcid en n.iet het miust in die van .. het Boskoops··. de taal van het oude volk. zual' een leraar uit lanne vervlogen jaren placht te zeggen. Het bcgint a!. als je het loodsje binnenstapt. "Hoe oud ben .Ie?" vraagt d baas. "Zeventien meneer". "NOll, dan ben je al een soort groot-achtig voor je leeftijd". Eerste kennismaking met het Boskoopsl "Heb je een zetmes?" zo gaat de conversatk voort. N atuurlijk moet bet beg rip zelmes wat toegelicht worden en tenslotte haal .Ie een padvindersOles voor de dag. in de ve.rwachting. dat dat wel voldoende zaI Z'ijn. De baas houcle het in het [kht van he.t bespinDE'w>bdc raampje. Olaar eerlijk He.zegd kijkt hij of hij jets onbeschrijfelijk vies ziet. Hij kHlpt het open en roept uit: .. Die knainevilder? Oat is geen mes. dat is een stuk zink van de mart en .Ie ken der weI op naar Kcule rai I"

Je kennis van het Boskoops neemt al toe. "Kaik", zegt de bilas dan...da·s cen me..<;!" Ult de diepte VCJ.n zijn broekzak onder de rode zakdoek komt dan het juiste mes...Eel) ecbte Kunde" en hij laat het openknippen en het ligt t blinkeo als een krolllzwaard van een Turkse scherpr 'chter op zijn vereelte hand. En hij noemt de prijs van lO'n meso \Vaar .Ie van, chrikt. want messen in koper gevat zijn pr.ijzig. Intussen gc at de opvoeding tot het tuinvak verder...Heb je een graaf?" Onbegrip in de ogen VCln elk pas aangekomen leeIling. voor wie dit adellijk wooed aBe mogelijk misverstan­den oproept. Gelukkig is de baas het een en ander gewend van nieuwe leerlingen. Hij legt dus uit. wat een niet-adellijkc graaf voor fundie hedt en waar de s hoffe! vuor dient. N atllurlijk stipt d baas even aan, dat vroe.ger niemand zonder graaf en 5cho[£ 1 op de tuiu \verd toegelatell. maar dat hij dit wei over wil ·tappen. Entin. er kan begonnen worden.

1(,

(Cultor)

i/ll. ee"1 oboort oud-c,chtiqe wleq ...

Een mOoi beginkarwei is "vuilrapen··. Als .Ie even aarzelt bij dit vreewde werkwoord. worcit ec gela hen. "Ja. jullie in de stacl zeggen wieden". Je krijgt cen klein mandje mee, een ., vuil-rapertje". N u bestaat er ge-CIl betere vllurproef vuor de liefde-vool'-het-vak dan vuilrapen. Inderdaad zijn er mensen. die r geen hekel aan hebben. lDaar die hebhen dan een zee.r dicp gedachtenl 'yen. waardoor zij zich in tens met iets anders b zig kllJUlen houden. terwijl hun steeds vuiler wordende han­den zich over de aarde beweHen, waar vour e n jongen vers van Mulo of HBS zit er iets vernederends in. Je te buigen tot de 91' nd en claar h t onkruid optrekken is een akelig orvee. Maar al rapelld leer j(' weer heel wat over de onkruidflora van Boskoop: "Apiesmos. kanaries en Il1Llurt zijn de hoofd­oorten. let z\varte geas moet je uit het pad pCllteren en het

kweek uit de kant. Een andere dag ga je schoffelen en je bent pas klaa!' als je ..zwart Iigt" ...Overschieters" stop jc bij en goeie oudenvetse baas in j zak um ze later bij de sloot in het water te gooien. De baas zCHt teaen je vad e, als hij eens komt kijken: .,Tja, die jOllgen lUod nog van alles !eren. maar dat komt wei goed. want we doen alles gelijk op". Oat bet.ekent zoveel als ..wat ik doe. doe.t hij ook" lTlaar als dat oculeren wurdt voor de baas. bet'kent dat vo Jr de le,-~rling c1icbtbinden! Oud-Ieerlingen. ga eens met je hoofd dicbt bi.j de grond staan voor cen ruinuut of wat en kOlll Jan cens met Gell ruk overeind l U zult dan hetzelfd gevoel weer h >hhen. dat a1le leerlingen van nu heb­ben bij bet dichtbiJld~n en dM U misschieo al verge-ten was.

lierinnert U Iter zi'h nO~J! lied di pulder vol zwarte vlekken? .

Dc Oatte ..bast". die OIll de spruiten moest. hehoorde t ..pie­pen" tusscn jc vingers. alweer cen nieuw> wetenschCJ.p.

Een belangrijk ond rdee! is ook het varen .. .Ik ga vast waien" zegt de baas...Breng jij de -chouw maar naar achteren". Ha. een leuk werkje. dat niet llloeilijk kan wezen. als je ziet. hoe die Boskupers scherpe bochten Ilemen en door nail ve "boof­denende.n" c.hieten. Trots gooi je de pcnnen los. jij zal we.! cens gaLlw naar ac.hteren varen. Dc kettingen vallen rinkeJend langs bet "weeghout". even de kop cell eindje uit de kant ge­draaid en dan st.a .1>. stoer net als de baas. achterop. eell heen op het kopplan.kje. 'en op het weeghont. Maar he. zo erg mak­kelijk is dat varen tocb niet. Dc schouw Jraait onwillig m haar as. Wat voor was, w rei achter en Vaal' je het wee!. moet je van voor naar achtererl !open en weer afduwen. De afstand nam aehteeen valt uok rg tcgen. nu je het zo bekijkt. Je tobt ilIet cen rood buofd en de baas roept al: "Hoe zit bet? We hebbcn geen bele dag de tijd'"

Op het laatste heb je IJet gevondetl eJl je begrijpt niet. dat die

Bo~kopers claar al niet veel eerckr op gekolllen zijn: Je. gaat voorop staan en zowaar, je komI. tens1olte, waar de baa~ j he.bben wil. Maar je gevoel van dgcnwaal:de hedt een hele knak 9cllad Op de ..hoek"' moet je he.lpeo met "ingazen", stug gaas om ceo om.... Ulige killit knopcn. Dc baas kan het. ste.vi~J ell v[ug. rna<.1L' het valt al weer oiet U1<:<:. Daar komI. de baas al weer aan en tilt duidelijk misprijzend CCll wc.l'kstuk vall jt: op: "Mol jc die hangkonten zien. als ze zo rocteen bij de handclaal' zijJJ, zit er geen dODder meer in!" cen haas is heus gcell beu!. ook .nooit gcwcest. Ze mellen en mcendcn het goed, hij houdt vall zijo vak en de leerling is gekomcn om te Je.ren. Maar tussen al die vaklllcnsen val je <lIs leek wei erg- op, Je wed nag niet veeL je deokt andcrs en ... jc praat andel'S. Zo was cr cens e.en ecJ1tc Zuid-LimburHer, die boodschap­pen moest eloen voor de baas en de man, waarhij moest \ve-zen, kwam nlCC terllg en Lei tegen de baas: "Ik ken dar jong !lid \'(>r~taan, zeg net ze.Jf Jllolar l "

Als je pas in Boskoop bent. vod je je teHenover cen gesloten front van gebrnlnde wannen in manchester. Ze praten vrij h;ud en hebben grnle nenzcn el1 gegroefde nek ken, Illaar db je er e<::n poosje in zit. dan ontVOtl wt z'ich cen kasten-systeem voor je, waarbij dat Vdn rrlelia maar kindt'rspel is, Het wordt je nu duidelijk, dat je werkt bij cen kweker-aan-land, die zijn bornen vcrkoopt amI ceIl "handelaar", d,1t kan dao een Duitse, c.-:nEngelse. E'en Z\veedse. cen Z\>"irserse ol cen Canadese hanclehlor zijn, al boor je hem aiet anders clan Boskoops praten als je Ulet je vrachtj(~ aan de loods koult en 01 heet hij ~lewoon Boer, Koster of Bulk Elke Itandelaac heeft een afHe­z<.\nt. die vao tijd tot tijd bij Je baas over de "draai" of over de "plank" kOlllt ell die tc~F:nwoordig te herkennen is aan cen broJllJJJer en cen leren jas. De lieden die het grondwerk ver­lichten, helen "ruwwctkers", maar e.en "bagge.rman" is loeb weer van cen auder ollzichtbaar kasteteken voorzien, Trou­wens. hij draagt lange Iieslaarzen en uantecrt een "baggcr­be-uvel" In de wmet zie Ie die man SOUlS terllg als .. kcmt­maaiei''', (If ab "kroosvisser". die met ceu nouten hark, die ook al kroosvisscr heet, het boos uit de sloat haalt, Maar nkt dlJeo::n kroos zit er in dj" sloot, jc vindt cr oak "fl<lbbes" en "bullebakshaar",

N dust l1oskopers bestaan et nog "VoorwqJgenaars', soms hour je de baas ove.r "langs de Voorweg" praten, of het eeD vet vl~l'wijderde laudstteek is. N u zi)n die V00rweggenaars llid /lice!' te onderscbeideo van de Boskopers. maar 20'n derbg JaM gekden droegen 2<: daar nog zwarte bui"cll ell spraken nO\J Boskoopser dan de Roskopers,

i'vIet eerbied h00rt men "pIcken Vi,ln de hogepri('stel's VeUI het ak. de "kasbazen", Hun woord is \vet. Wat die en die kas­

bans tegen de "rnobillm" doet. dat is wat-je-JJoemt!" \Vic al:; kweker~aan-lar1d zdf cen kas hedt, is eell kasje hoger dan de kweker-aan-laod. ;;:0 maar onder de blote hemel Dan "ijn <:.r IlOH kassen met kapbnkkcn en dubbelr: bakken, dar breidt de kweckmogelijkheclen en dus Let dclDzien van de bezitter ook weer uit.

Wie het Boskoops nid kent. met zijn taalschal, dil: booclerden woorden rijker is clan het Algemecn Beschaafd, heefl op bet punt van taalstlldie ved gemist Gellikkig dat elk jam \veer verse. aanvoer van kerli_ngen komt, die 0<1 hu.n afvoer helpeJ de wetenschap olTltrenl het Boskuop~ tl: verbreiden. Dam zijn natllurujk in de eerste pli1ats de. eigcuschappeo van de plan­ten: "gl:spQorde" conifere.n, "gelnoptc rhodo':;', "gezettc" spanen, in de handel kom je "getekende rhodo's" tegen en ..levcrbaa.r goed", maar cr is oak "Iicht· goedje", Je brengt j dagcn arlor met .,inboeten' of pootrozen "ophalen", op nattc morgens ga je ..kanthakken" met de "kanthouw" en misschien lllag Je we.! eens hdpen "mOCIen inleggell" in de .. llJocren­IIOCk' at "zinkelingen afhclkn" Allicht koru je dnarbij ook

~ens langs de "nestcnhoop", die jc 0p cen winclstiJle dag 1I1 "de" hrcU'ld lJJag steke.n.

Wie in jaren niet in Boskooj) is geweest, weet mJsschien nau­weIijks meer, hoe je cen hock voor het paten "inspant", boe je langs het pad de "padlijn" steekt en langs de kant de ..kant~ Hjll' , Dan komt de vrolijke "pootlijn" voor de dag, cell .. tiendllimer" of een "voetslijll". En dan JUaar potell op en tll~sen de knopen, of aileen op de rode, of aUeen op de witte knopen, Daaroa bet "opwippen" ais de ,,[egel" vol is, terwijl de baas gaat ..doorslaan". Na een l'egeJ of vijf, gaat de baas even "opstek:en" waut bet is juist "opstekenstijd" enconstateertvoldaan,dathet aJ begillt te "tuinen". Als de hoek dan maar nie.t gaat "schra­gCll" te.n opzkhte van de tuin van de bUUl'lllan, dan kun je na afloop van het werk Illet trots je ..mooi oplJepote hoek" bekij.ken! Een morgen paten geeft voldoening, Vroeger, in de tijd, cia! e.c nag grate bomen gepoot werdeJI met de graal, moestell er ook extra l<.\nge st.()kken aan de pootlijn, Bij bet paten gebl'uikt men de rodat, dat is ceo. ouele traditie, Er wordt in roeien en duimeJ1 ge.ruend, hocweJ iedereen tcgen­woordi}j is centimeters betel' fuuis is. Het afmeten vall de hoek is een secuur werk, waarbij geen fouten gemaakt mogen \vorcle.n e.n de Iijn moet "rakcnele mis" tcgeo het stokje komen,

Het moet de leerllng \vel eens voorkomen, als was hij in de hoezero van cen geheim genootschap terecht guoo1en, 1\ls het regent of vciest hoar je de baas met. de buurman praten over l1len~e-n, die je niet kent, begrippen, die je. onbekend zijn en lOrgen, die je met deelt maar later gaat dat allell1aal beter, In de crisisjaren, tocn de sch()ol vol zat met leerllngen en bet in Boskoop verre van goed ging, heelt meoigc baas de Jeeding dedHe.noot gelllaakt van zijn zorgen. Bet is wei moeilijk als je lIir ceo milieu staml. ciat VCr is van het vak en je ontdekt zoveel nieu\\lc diogen tegclijk. Dan zie je pas, wat ('r in de. grand zit. dan crvaar je pas, hoeveel zorg de .,bomeu" vragen en jc komt \veJ tot de erken­ning, clal de baas bezield is van liefde voor het vak. <11 is ell? boterham lang nie.t. a1tiJd even royaal. Als zoO n ollele baas eens op stoot raakt. kan hij uitgebreid

rtellell, hoe 10ng hij bedt moe.ten wcrken, hoe vroeg hij 's 1Il0rgens a1 bcgon en de verhalen worden met de jare.n mooier, lUaar voor cen leerllng is het allemaal nieu\\" Van~ 2elfsprekelld hoor je in zo'n loodsje ook dingen, waarbij d haren van je ouders ten berge zOllden rijzen. maar aJ luisteren~ de voelt. de leerliJlg zich steeds meer Boskoper worden, o[~ wel bij ondergaat die verandering onbewllst en ontdekt op zeke.re dag, dat hij ook "bij ons in Boskoop" gaat zeggen, l-fet Boskoops klinkt JJeJemaal zo ge.k niet Ulcer, Je weet best, wam de "zesduin1er" te vinden i:;, je kent de "boosschop" en je voeH meteen, datCl geen "snec' in de graaf zit, als je hem. achtcrstevorcn houdt.. "Vijfhonderd babies in eell wieg" is geen onllHlHelijkheid mee!' en je praat mee over de "soort llchtacht.ige kont" van gewas­,en, die een ddtige damesnaam dregen. Het ra.re k.rolllme mes wordt ee.1l \ve.r.ktuig, dat rnakkelijk in df' hand Iigt. de ScllOllW

deht zicb naar elkc duw mel de ..vClarboom" of de .,weeg­paal" en houclt er niet lange.r eigenwijze streken op na. Heel \Vat jongen.<;, die- t:\vee of tegell\voordig z·e1ls dric jaar in de. tnin hebbeo doorgebl'<'lcht. kUllnen met een zaere er~ kentclijkJJeid te.rugzien op bUll leertijd in Doskoop, Menig jongmaatje, dat verlegen de tuin Qpstapte, is er e.en voet. lan­gel' en zelfbewust weer aigestapt PIl al.<: een Dude leerbaas eens wat leest over cen bencellli.ng of eell jnbileum V~1ll een oue! lee.rling, die hij de beginsele..tl van alles wat Boskoops is. nog beeft bijgebracbt, dan mag hij gl'aag tegen zijn buurmall zeggen ... Nou, die beb ik nag op de luiu gehad, L'1 't eerst was het cell rare snijboon, maar toen ik hem eenmaal "bit­wijs" gcmaakt h.ad, dee die voor een Boskope.r niet onder",

Jaap J-1age

17

CJ)e ..qeit" el1 ziJl1 "baCt"'"

Voor de boomkw~kers in Boskoop is het woord "gelt" e~1l begrip geworcierL Zijn ze cr niet (en dat komt nogaJ <CCJ) , voor). dan gebenrt er di' dag niels. U mo >t hi~~nlit nn nid clirect de conc1usre trekken. dat ze er n.ooit zijn, maar dat er icderc dag wel <cens iets grappigs (of s ms mindel' \1rappi\;J voor de kweke.r) voorvalt, dat is \CeQ fei . f et begint al direct. als ze in Boskoop komen 'n non zW<cIll­men moeten leren. Op het I:<eyneveld was .:-en kweker, die twe.e ge.iten had. Een had al ;:\Vemmen 9 'Ie I'd, de ande.r moest het nog kren Op ten warme dag werd ,~r cen tllsSeJl­shot (je bedoelt zeker endelboord? Red.) uit de SdlOUW ge­haald en Henk nlOest ook Illaar eens probe.ren om de 2W m­kunst machtig te worden. Hij wilde weI. maar dan Jl10est zijn baar droog blijveo. enk weJd te water gelaten met bet grote stuk hout en het spelletje van iot.rekken-spreiden-sluit be­gOD. \fa 10 minut>n were! er even 9"_rust en even l<lter stond hij uit ziclllelf ul op, ging weer het water in, pakle het stuk hout en begon van voren af Olan. Plotse!ing werd hij bleek, hegan te s'hre'llwen en te pro>sten. Wat was ex g>heurd? De andere leerling had <ceo touw aan het schut gebonden en was e.r IlU <:Ian gaan trekken. Henk voclde 11,( schut onder zidl wegglijden en wist roet ;:ekerheid, dat hij het zonJer clat stnk hout niet zou redden. Nadat hi) 'n k er onder was ge­weest. werd hij opgevist eJl nadat bij zich eerst afgedroogd bad, droogde hij zijn kameraad eens lek ker af, ZWeUll1Jen heeft hi) 9 Ieerd, al was het Illet natte h ren, Een auder bad zijn baas wijsgemaakt. do! hij nooit zwemmen had geleerd. De baas verteld hem. dat zwemmen noodzakeJijk \vas en dus wenl er een autoband en een zwembroek 0Pge­zo ht en toen bet wat >1' in. De baas lett> in het begin op hem en werkelijk, Guus 'lOU het wel I'ren, zei bij, Hij \ling m't d knechts ZWelllIllen en lid Guus maar wat ploeteren Op een gegeven ogenbUk kijkt bij en ziet net Guus kopje-onder gann., Hij zwemt e..r m teen naar toe . .maar geen Guus te vin­dell.. Ze worden al ngenlst en zijo net van plan te gaan dreg­gen als ;:e aMI de overkant van. de Gouwe Guus zien zwe.OJ~ men. Hij was ev ntjes op zijn gemak d.:. GOIl"We uv r gedo­ken, Oat het water een ontzettend aantrekkiJlgskracht uit­odent op RTS-ers blijkt uit meer gc:;cbiedenisse.n. Een baas tuinde acht >r een andere kwcker en moest dric planken ove r Olll op z.ijn tuin te k'men. Nu was cr met (':el1 van die plankeD iets bijzonders aan d hand. daar deze iets boven bet pad (ag. Een leerJjo~J moest >en hoog opg laden kruiwagen naar de w g brengen Bij de eerste t.wee plankeD ging alles Hoed, maar hij dacht niet aan de derde met h t gevalg, dat hij met zijn wie! tegen de plank stoatte.. de plank in 11et ,vnter gleed, de kruiw,lgen Ipt water werd ingeduwd eJl de geit over Ie kruiwagen heen in de sloot clook, waar hij me.t een hoofd

vol kroos ternidden van zijn planten dreef tot 91'Oot vennaak van degenen, die het zagen. Een auder waaide bij ell sterke Vlt'stenwind met fiet. '11 ill de sloot in, toen hij een plank over ging.

Weer e\Cn ,mc!er w, s in de st rell})\C v..'.inter Vall I ')') door het ljs gezakt en doornat nam cle tubl gehold. waar hij met bevIo­ren kJ<cren aankwiim. Hij maakte de kachel aan en ol1tdooide zicb. f 'j was net zijn interlock aan het uitwringen toen er ",en bOlllenzoeker de loods bionenkwam en vroeg: "of hij er som' last van had" De jongen Olcrkte sn\l\]~Jer op: "Ik ben cen pailI' b(l)adluizen aao bet zoeken",

In de o01'log krcgen de 1ee.rlingeo niet al te veel voedsd in hun kosthllizcn (~n als jli' dan van gnl'i(' huize was, bracht j'> al jc Z<lkgeld bij een acrdappelhanddLlar in het Reyerskoop, wiens vrou w beedijk e..rwtensoep kon kokell Zo geb'llfde het op ceo dag. ciat -'en leerling l<:gell zijn baas zei: "Baas. vanavond ga ik ook "cns erwten Ocp kopen" ... Ie doet maaL Guus", zei de baas, .. als je er llJilar vom ZOTgt om niet tc vecl te eten". GUllS ging die avond en at heerIijk. 0 volgende dag 001 half nege.n: geen Guus te zien, om negen uur: nog geeD lnlU' v rschenen, Z'o p, troon wachtte niet lan­ger, greep zijn fiets met surrogaat-banden >n horrelde Ile,ar het kost huis

"Of GULIS tlmiS was. meneeri" ,,}azeker. hij ligt ziek in hed, was het antwoord, De baas \vilde de patient even bezoekcn en vro '9 of clat IlJogelijk \'va Oat zou we.! gaan. e.n de baas ell: trap ()p nam GUllS z'o kamer. Bij het binnenkolJJCll zag hij geen hoc Id boven de dekens. maar hij b merkte weI. clat er icts onder lag. Hi) trok eens Clem de lak 'ns. Iuaelf bemerktc. dat deze kr<1Olpachtig m >t twee handeJl we.rdell vastgebouden. Toen bij het voeten inde llJaar erc:ns gekek n . n daar kwamen een paar seh nen. een stuk van cell broek e.1I vercler de hde aangeklede GUll' tevoorschijn. Mencer had Olaagpijn van de erwte.nsoep, llJaar de baas dacht. clat hij nog wei een geschikt kanv itj' voor hem had en of hij dlls maar mee wild" komen. Op een Jag ·tond ee.n leeding, eli in Assen waonde, <lundach­tig _11 onhewegelijk in de sloot te kijken. Zijll baas vroeg, wat hij daarvoor merkwaardigs zan. "Oh, baas", was jJe( e.nthou­sinst anl\voord," hier zit een beest)e in bet water. dat telkens roept en daarginds zit er ook cen. Ze roepeD blijkha,,u naar >Ikaar··. De baas k ek hem eens aan en gin\] <:Ian het goede verstand van zjjn I> rling twijfelen. Plotseling was het ex weer, . > bet gekwaak van de kikkers. Toen zijn baas er later nog eens ove.r n<1dn .hI, kon hij het .=i 11 'wel illdenken. want ieuland lIit DreJlth zi>t nu eenrnaal nkt icderc dag een kik­ker.

V de v>rhalen kUiUWD de bazen <Ian OilS, kgenwoordige leer·· ling-en van deR.M.T.S., v rtellen over olld-Jeerlingen, die $OlJ1S zulke dOIl1JD " m.tar toch oak weer grappig' streken uit­gehaald hebben. Als zon baas op z'o praatsto I zit, zegye.n wij maar nids en lui. tepn ell d tijd strijkt voorbij ell wij strij­ken al njetsdo.~nde 's Zaterda~Js ODS geld van zo'n verlorcll oc:htend 01.

Ad Veer J1I 1\

Het is de tuillhouwschool ann k zien, dat zij reeds 60 jaar Oll­

derdak veri 'ent Clan 1eerlingen, die lIit het hele land naar Boskoop komen om hier hun opleiding te genie.ten als boolTI­kweker, mam di dan bij nadcr inzien tocb mad lie.V'f dro9ist. fotog1"<1a1. vertegenwoordiger of iets c1ergelijks worden, Maar dit artikdtj<: wijd ik nie! aan de tuiobouws hoo!. maar HaIl de kostjuffrCJuw. die ook a1 heel wat t· stell >n heeft gchad en nog hedt md de "geit". Op een regena htiHc avoud heb ik '>oige vaIl deze dames, die. in het Reyerskoop Wallen, bezoeht en gcvwagd, wat zc .7.oal met "~p,,iten" meegemaakt hebben. En clall kW8men de verhalen los.

I "

Het gebclirde O]J ze.kere dag, dat er ge~n school \vas n dat er !liet OF d' t\lin gewerkt ho >fde te wordeD. Een van die jongens dacht el' over zijn da\l nuttiH Ie bes[ec!en door cen lietstoc..bt t' gaal1 makel] door de sc.hon> olll,Streken vall 80s­koop. Nu ontbral het hem nict anl1 moecl, maar wei aan geld, wat niets bijzonders is. <11' je. geit bent. Z'n kostjuffrouw had dit gl~merkt en gaf 11· I1J een gulden om daar onderweu iets yom t kopen. De jong'n was dolge!tlkkig. staple direct op zijn [jet <:0 verdween \lit bet gezid1! van zijn "kunst­meeder" Toen bij '. avenels thuis kwam vroeg zij hem, wat hij V(). I'

j ~'& ~

,. ,

~ ~~ ~ .

het geld gekocht had, ..Nids , W<JS her untwoord. Nu mod U wet-en, dal deze jongen n09;oll up de penning was. Wat had de handigerd gedaan? HlJ was nnar cen boer gestapt ..:n had OlD water gcvraagd, Zij hadden hem eeo glds melklJegeven,hij had zijn brood erbij opgegeten en had de gulden in zljn zal gehollde.n Toen vroeg zljn kostjulfrouw. was hij [)u met uk gulden ging doell. Het lacunieke antwoord was: ,tAls U het nkt erg vincit, b.ren~J Lk hem naar de ~paarbank .' Zo iemand moet het v,'d ver gebracht hebben in de wereJd, Misschien is bij wtl <.Iireetcur van ~en bank geworden of is hij up het minislerie van Fjnancien terechtgekomen... Dat (>1' mee.r geiten zijn geweest. dil' arm waren. blijkt uU heL voll1cndc verhaal: iedere avond ging hij wandelen en llie­mand wist waarhe<:n, De anden:n gingen om 10 U1ll', maar' hij om hall zeven. Tot een van de jongens uit zijn kosthuis er ilchter kwam, dal iedere c1vood het postkantoormeleenb(~zoek

wcrd vcrend, Wat deed hlj daar? Een vraag, die vroeg om pgelost te wordell. dus de valgende dag oak am h<,llf zeven

noar het postkantuor. [-]ij wdllckJcle met hem mee, stapte als <:erste binoe.n e,11 was dus (:10k als eHste aan de beurt Hij kocht eE'.1l pam postzegels en Wlst upeens wat de ander -.:r tOl' bracht om ledcrc avond uc\ar het poslkanto(Jr te. gaan Natul1r1ijk "ell llldsje! Dlllkke oriefwissdingl Hij betaaldc ~ zijn vriend was a,m de beurt Maar dcze mdakte hekm<lal geen aanstalten om nanr hetloket te gaan, Hi; stond bij cen del' :;chrijftafcls en toen zijn '\'riend naa! hem tocstapte om t ::e9gen, dat hi; aan de heurt \vas, \vns het ant \Vuord, dat hij daflrvoor niet gckomcn W<lS cn weer mel hem meeging. De amhr.;:naar verbaasd achterlalend. stapten ze het k<1ntoor­tic weer uiL \Vat hij daar [ill gedc,an had. VLO~~l Je vriend, ,.Ik ~la daar <Jltijd mijn pen vullen, dan hud ik lJeen :Jotl" inkt te kopen", \vas het nuchtere antwoord. 'Oat de kostjuffrollwen soms cchtc "kul1stmoeders" ZlJn, bcwijst h",t volgende vethaal: Het gebellrde in de oorlog, dol er in cen kosthuis een onderdlliker was, die op school zat. Op eell dag was er hulszoeking en de. jongen glng ~11e1 naar een

nelee. T oen het gevaar geweken was keerdc hij weer terug in zijn pensjun. doc.h hij wa~ nog maar net thuis. 01 er wa" weer hlliszuek.i.n:r. De .,grunc Polizei" zei. dat er absuIl111t joden in hllis moesten zitten 1::11 weer werd hel hell? huis olllgekeerd en de R T.S.-er werd gevonden, Hij moesl mee naar hd bureal1

11 de kOStjU££rOll W ook In de eel gezeten vl'oeiJ ze hem of

-;;;..eet 0I1t<.'>tCWJlI DCt/1

De opdwcht, vcrstrckt aao de. schrtjver van deze woorden. wasgeen ge.rnakk<'lijkc Ho~ is het woord geit ontstaan? L!it welke bron is deze: uitdrukking geput? Op '\velk historiscb fun­dament zetelt dle gelt, die voor de "chool komt te staan? Nie­mand kan het weten. Lang nadenkeo heeft tensl0tte wet e.e.n pC'riode opgelh"rd, waarin .. de geit" geen slaande uiturukking was. In het begin van de dcrtiger )aren sprak men positie.I nlet over geiten, sle.c:hts over tulnbollwleerlingen. kOHweg leerlin­gen en het is zeker na 1935 dat de ultdrukking "geit' ontstaan 1:>, Met de naam is ook het wezen van d{; leerling veranderd. Mlsschien is het een (eken van ouderdom. maar velen denke.n 11.0g graag terug san de pra\!-gdt.!lc dagen, de tijd dat de leer~ tingen een vast onderde,,'1 van het BoskoQpse leven \-V<:lren. In die dagen was er geen uitvoedng, waar metl geen leerlirlgen ergens aan ecU tafcltje zag zltten, dikwijls zonder kaartJe bin~

nengekomen, dat wel. Men herinncrt zi<:h dan hoezu1ke jongens van tafel naar tafel gingen met het vcrzoek: "Kun je me 50ms een piek lenen tot morgen?" Zo'n pick was toen goed

001' vier vcorburgjes of vier biertjcs. , In die tijd was er cen zekcr{' aniOlositelt tussen Je Boskoopse joogens en de Jeerlingen Vo1gens de legC'ode heeft in het oude Klaassen het bloed wcl eens aan de mUllr gezeten oa botsin~len tussen dezl' vijandige groepcn De (\orzaak van dit

hij nag belangrijke papieren L'ij zicb had Hij haalde uti zijn laars cell heel be.langrijke brid voor de ondergrondse en gaf de brief aall zljn kostjuUrouw. Even daarna werd hij we9­geha<lld <:n gefouilleerd Zijn kosljuffrouw heeft de brief bij kteine stukjes opgegcten. Zij hee.ft daarmee het leven van deze jongen gered, want toen zJj aan een onderzoek weld onder­worp~n en ze nlds vanden, woeht zij na twee clagen weer OClar huis en de jongen werd wei op transport gesteLd, maar kreeg de kogel niet. in deze tijd helde er ook eens een jongen aan bij cen van deze dame.s cn vroeg of ZP /1og een kamer voor hem had, want hi] kwam op de R,T S. v()or een Allsweis, Ze zei, dat ze weI een kamer had, maar g(:en bed dat voor hem geschikt was. "Oeh", .tei de 2 meter 8 lal1~le ionQl?Jl ..d<lt is geen bezwaar, want we hebben lhuis nog eeo I'escrve.maat-bed staan en dat wordt dan wel hierheen gestuurd". Het probleem was op~

\1'dost en hiJ had een kosthui$.. In 1932 was er een flgllur op school. die bij alles, wat er gebwrde. de leldende pe.rSClon was. De heer Moerlands had het dragen van petten voor de jongens verboden maat deze figuur had gcllOurd. dat de Prins vao \~rales ee.n hoed droeg en hii zei "AIs h..ij een hoed draClgt mag ik het oak doen, 'wanl ik ben de prins van de R.T.S." Hij nam een ollde hoed, knipte het holletje emit en na een '\veek droeg de hele R.T.S. een del'gelijk hoofddekscl. Er valt nog ootzetLcocl veel over de beJevenlssen in kosthulzen te schrijven, maar daar er maar een beperktc mimte is afge~

stL1<1n mOet ik het hlerbij laten. Dat de iongens van 1111 nog ven veet honger hebben als toen, wilt U \\'cl aannelllen en dat

ze. iege/1\voordig o(A nog \-vel eens soda Lp. v, sulker tussen het brood doen, of dat er een dienstmelsje stroop in de schoenen van ee.n vru, de jongem; doet. of dat e.r een repel pap naar een ander z' n hoofd WLJ.rdt gegooid. of een el op iemand~ hoofd :;tukgeslage.Jl wOrdt, het zijn dlllDen, die zo'n kostjlll~ trOll\\! dagelijks meemaakt. En U kunt hel gelovcn of niet. maar ZO'Jl kostjullioll\-v blijft er long bij. De dames, die zo welwillend zijn gewee!'\t om mij enige .. stories" tc vertellen. zijn aUcruM! boven de zestig, maar als U ze zjei bent U het met me ce.ns en ik denk dat het daarom is, dat ze het zo bog h<:.bben volgehouclen,

Ad Veennan

M.et lOoorcl J0eit". (:onflid? NatllllrllJk: de \trOIl'\>.' Zonder tWiJ£el loopt in Bos­Iwop nog menlge dame md gn)ze.Jlde 01 zeUs aJ grijzc haren ond, wier eerste schreden op het liefde.spad gdeid werdell

door een Jeerling. maar posltieC nlel door een gdt. Toen die naarn ontstond was het "appeal" van ck lecrlingen a1 b"'­hoorliJk getaand. Hoe h.'W8111 het dat in het prae~geitenrijdpcrk de R TS.er zo'n gl'Ote rol speelde in het Boskoopse leven! III de enste plaats gingen velen niet met bet w,~.;k-end naar huis, de ver­b1l1dingen waren loeo nkt zo gunstig als nu. De bel zondag hingen zij op tum kamer rond. maar bijvoorbeeld bij sterk lis zag men hen bij tientallen op de ijsbaan, Er was zclfs een tijd dat de R T.S. een oersterk elftal in ltd veld wist te brengel1. De haditionele kermiswedstrijd tussell Boskoop, dar toen nog .. Boskoopse Boys" heette en het elftnl van d tuinbouwschool was de gebeurtenh van het ;aar,waar hed BoskQop VUOI ultliep. Ook i~ het weI 0ebellrd da! de leer­tingen h~t Roskoopse eWal vcrsterkten. Boskoor was toen oog een ecbt dmp en de k(~rlillgen kwo­men van hCll1de en vene, niet zoals nu na ec.n 91'ondige \Ioors<:kctie en een iaOlJ praktijk, Zo vcrs vnn de IndisdH~ boot stapten ze Boskoop binnen, dikwijls nog met de typisch Indische rrr op de tong, z~ rolden vreellldgevormde dgare.tjc5

19

en waren in zekere z 'en, die we bier niet nader willen definieren, bllitengewoon onderlegd, teominst' als je hen ,c­loven mo ht. Ex waren er ook. di een poosj op de Zeevaart­school geweest waren, and.eren waren gebakken op de Mulo, van d'" HR geJaagd of rnislukt op alle.rlei and r' sclJoJen. Zo rond de dertige.r ja(cn waren CJ; b.,'eehoncle.rd van eli' manncn in Boskoop en je kon ze uittekenen met hun <1J'bori­pet von gwen lakeD op het hoofd, altijcl platzak, dib"ijls in OloeUijkheden met kostjuffrollwen, hoe\\lel hun stlldie mel'st uit ruimcre beurs betnald werd dan te.uenwoordilJ. A.llemaa! waren z> wel eeLlS .,tllinziek" en zc mistelJ d" ern·t. die de jongens van tegenwoordig kenmerkt. Ze ,"varen een kJeuriae nool' in het dorpsleve.n. Om negen tlur W<lrell Z "op het dorp bij d bmg". v.... achtend Vaal' cakchisntie 'n zangverenigin­gen. natull.rlijk op (~en Boskoops mcisj' ..Orne Chris" pa­

trQuilleerde dan we] eens over lid dorp en zei eens op en morgen "Zeg rind. jil gedraagt je op het gebied van de Ii fd al als ee.n ent. vertel me nou eens precies h e cen kapbak in Ikaar zit."

Er i. cen leraar met herinneriugcn aan die tijd. die ""'el eens terugverJangt naac dle c ht dwaze jongens ult ciat voorgcitse tijdpel'k. Hij ve.rklapte e ns dat hij wei een. pickert of het zoveel ultmilakt of je onbezorgd jong bent !=Icwe.est of vroeg ernsti.l. I eus de jonuens hadd'n tOen l,luk hui w'rk maar zij importeeld n de l1i'1I\". danspa sen.

Mo~e de geit ook nog eens zo'o ~lIQd('tjidpel'k bel ven en weer bij het straatbeeld gaan hor~n zoals de hefbruq en het raadbuis.

Jaclp Hag.

Dud -<::Bookoop.

De oorSprOJlg van Boskoop 1igt in h·t grijze veri den Om­streck. het jaiJ,r 900 Iieten de graven v, Jl Holland hier cen hoE­stede bonwen, waarornbeen laugzilm l'hand een gehucht ont­stand, dat later cen sterkte \ erd van d graven van lid HoUmld'e lini:. ten Bussehli' genaamd. Korte tijd later heette het Bu his 'op en tensJotte door de jaren heen Boskoop. Nauw verband met de Hescbiedenis van Boskoop houdt die van ele abelij vall Rijnsburg, welke abdij vall GraClf Willeiil in 1222 Ion pond ten ges beake krccg om van Gijsb.l'e ht van AmsteJ cliens goeder-n in l1oskoop tc kopell. III die jaren waren te.r plaatse. W<1<U' zi--h th;:lns d kwekerijen bevinden, ZWOI" bossen met illOera... en ~n veenplassen, elLe langzam·>thalld in bouwlaJld werden hCl'schapen. Omstreeks 1500 werden ». in Boskoop re ds vrucht- en sierbornen voor de handel gehve.ekt en in i600 telde men hier reeds 2 kwe­kerijen. Rondom 1700 werd B skoop t> ds meer bcke.nd am zijn vruchtboolllcultllres In 1750 begonnen de kweke.l's reeds zelf naar de verschillende markten te rei zen om daal'

........ .,."""

hun px c1uklen t v"[kopen en relati "S te maken. We kunnen dll rustig aannemen. cht tuen de binnenlands handel al 'en feit was. De buitenlandse handel dat.eert slechts van korte tijd Jat'l", toen in 1778 een zekere Piete!' Brake! aclr~ssen k.r.::!?\] val) En­gelS!? k wekel's en is dus vrij z 'ker <:lan Ie nemen, dat deze Pieter Brnk'i de eexstc Engelse hand laar in Boskoop was. Met h,t h iz'n van andere landen wcrd in J850 "ell aan­yang gemaakt door Genit Alberts. di toen Duitsland be­zocht. Korf daarop trok Illen reeds naar EngelaIld en Am rika. H,t b 'ho~ft 9 eu betoo(. dat de lIltme:; iJ1tllssen g \v»ldig

D Dude brlJ9

W;Wl~n uitgebr ld, naast ell' vrllchtb wen ('n aal'dhei n. In 1890 zijn de roniferen. Buxus. Azalea·s. Pioenen, HhoJo's, razen en h c 'ter receL h()ofdzaak gew rd 1\

In 186\ \"'erd de Pomologi chI.' V eren iqing .en feit en het i. deze 'l· I' 'ni9iI19, die 'loor d h10ci van Boskoop van oJ1schnt­bale b t. ,ken is is \.Je,"v est Zij flaf vakhoe' jes uit, plaat­\verk nwt besLhrijvende t ksten VQOI Vl\JC htso l'ten en orga­niseerde voordrachten ov· r het bOOI11K \ ek rijn 'drijf in al zijn ond",rd·!en. HerLaakl.lijk n, 111 de ven:niging de,1 aan binn n­en huitenJandse t ntoonste..llwgeu 11 1'':: cis in 1874 b> loot men tot het updcbt 'n van een pro '·ftuin Pogingen tot h >t op­richten V(olj} een tuinbouwschool h"ddcl1 eillcklijk . ucces ell

in 1898 werd d· stic:btinU van 7.o·n selloul ee./, f it. Vele Boskopers in die j,clfen h bben ( p de Tuinbouv'iscboolJnll1 npleiding g'l1ot n en "en groot aantal jongeJui van bujten Boskoop zijn na nUJ'1 orleiding over de hele wen'lei lIitg ­zwennd. Pl'clChtigc: tentoon tellingen ziju er in Boskoop ge­houden en F ds in 1911 b sl t nicn c<:o blO(~ll1ent\"ntoon­

stellinu te ocganisereo, eli<> nil nog me( l'!'e wordt g'lloem.d. uezien de gebrel,-Jdae l11iddeJen uit die tijd op J,et gebied Vi111 v'rwarmw enz. moC"t men voor hel orqaniseren en de resultat.en vall zo'T! tenra nstc.llin~J d~ qtoot~t bewone!erinq hebb·'n. Dezl' sho'w is hezodlt door duizenclen menser.l en bIn ht Boskoop eej) wcreldreput"ltie. Zij w>l'd in 1913 ~w­

volgd door een even pre Mig" rozen(entoonstelling en v 1'­

del' zijn "I' in de loop def jaren no\) v -r.chillende qwte '11

kl in- tentoonstelJingen 9 organiseerd die aHe stLlk \ oar stllk l3oskoop'S I(JCm ten toon spreidden. [-Iet is biJoa ondo>nlijk nameD te nOel11en van bekene!. Bo~­

koop e kv..'ekers, eli aan al deze tento n~tdLil1\Jen I11cewerk­ten of JeidiJJ!=j go\'''n. cinch voor 'en willen wij in dit ov'r ­

20

zieht gaame een plaats inrullllCll. nL voor de heel' f. H, van Stl'aten van Nes, de grote org ani SiJtol' , st.uwer en lcidinggever, wiens naillll onverhrckelijk met deze tentoonstellingen is ver­bonden geweest. Bovendien een beminnelijk mens. cen cor­rect ,Jastheer, aan wie Boskoor veel. zeer vecl te danken Iwdt, Zonder alle vooraanstaande kwekers e.n handelaren ook maar lets te kort le willen doen, hehoorl hier toch te worden vastge.legd. dal de beer van Stmten van Nes zijn hde leven hedt gewijd aan Boskoop en hmu belangen en die belcUlgCJ\ in de ruimste zin van het woord heeft gediend.

Thans een kort vers!<.J.g over ons dorp zeU: in het Ja,.J.[· 1500 tclde men. in Boskoop 10 huizen met 300 inwoners, \velke getallen in 1672 veranderden in ) 50 huizeo en 800 inwoners, in 1905 uitgroeiden tot eespectievcli;k 1200 ....n 5100, Hoe het geta! del' Imizen nil ligt. weten we niet, mam toeb dient hier gememoeeerd te \vorden, dat het inwo­lIersgetal de laatst~ 50 jClrcn slechts ternau wernood is ve.r­dllbbdd. Gelukkig is de booulkwekerijoppcrvlakte sneller tlit.gebreid C'll van de 20 kwekcrijen in 1600 met cen oppervlakte van enkele ha, is thans het centrum ongeveer 500 hn. groot en bet lant zich niet aanzien, dat in de nabije toe.kolilst e1it nreaal zic.h zal wijzigen. Wei is Boskoop in de loop def jare n sterk van aanzien veranderd en om deze verauderingen eens goed in ogcnschouw te nemen, nodig ik U uit Boskoop in vroeger jaren eeos te- bekijken, Konden we in vroegere jaren in den Ham. de prilchtige kas­tanjcbomen in de tuieO vao notaris Nlaarsehalk bewonderen, '.lIs je met de "Boskoper" aan de steiger arriveerde. konden we in het sfeervolle hotel Klaassen dooe Hendrik worden ontvcln$Jen, zien we in onze herinnecing nag de prachti$)e bellkebomen op het kerkhof. het onder hoog geboomte smtlll gaande "Zllik", de fraaic lClan iepenbomen van de Bulkse bIllg naar de Zwarteweg. de sJIlallc. kronkelende Biezen met hjer en daar een pelroleumhl.lttacu:n 001 dan via de Biezentocht en de smaUe Voorka weer in het doep te kamen. Met aliI" res­pect ~tl begrip voor de moderne tijd co zijn verkeershehoeIte denke.n we t.och met wee-moce! tcrug aan de $lezelli\Jc c.!orpsstraat Oost- en Westzijde, aan het prachtige bee.de water van het Torenpad en de oude kastanjebomen op de Achterki.l. Waar is dit alles gebleveo?Opgcofferd aan verl<eersrrohlemen. te land zQ\~vel "lIs te watec; ongetwijfdd grate verbeteringen or allel'lei gebied, l'naal' \~'aar is de dOfJJskern met zijn gezellig .. heic~ gehleven en is alles ex dan zo ved fraaier or gewor .. den! AI:; de otld-1eerlingen del' RT.S.. vooral diegenen. die hun sdJooljaren hicf doorbrac:hten ill de cerste 25 jaren van het bestaao del' school. straks Boskoop weer eens bezoeken, zullcll zij zieh de ogcn lIit IIloeten wrijven om al die verande:ringcn te verwerken. Hopelijk wilen vele van hen me.t weemocd terugdenken aan 't gezelHge dorp van hun tijd, aan hun schooL die door de jaren heen grondig h $)ewijzigd, Zullen zij zich de onmogelijk hoge. brug, die toe gang g<lF tot: de school en de proeftuin, nog voot kunnen stellen? Onget\""ij(eld zullen aile Boskoopse inwoilers en ook de oud· Ieerlingell del' R.T.S. uit de jaren tot 1930 ongeveer al deze vccandering'en ",n verbetl:rin~Jen toejuic.hen, maar toch i.s er teveos iets verloren ge$JClan, dat nooit meer te ve.rvangen wi zijn. En dat is de inUeme gezelligheid van Let echte dorp, van cen sfeer. zoals alleen botel Klaassen die maar bezat. het hotel. waar ook de oud·J<.T.S.-ers de rneest aangename herinncringen aan zllllen hcbben en waar ook zij ved genoege­lijke en lirolijkc avonden hebben beled'd.

En is l:3oskoop Cl' nu zo ved mooier ojJ rJewoeclen} Vergdijk ill! eens de onmogelijke hcJbrug met de oude dJ'aaibmg, de. Galerij met de ouele Do[psstraat a.z., de Onclenveu met de Dorpsslr<:lat \V.z" wie N:rUjk is - kiest het oude met <:11 ziin tekortkomingen,

2

En dan telJslotte cen der hooglepunlen in 'I Boskoopse za­kenlcvcw de kermisweek Wie herinnert zicb nid de prop­volle Dorpsstraat in di week met al zijll sfeer in diverse cafe' an vroegcJ? V, rgelijk dan 'ens Boskoop met de ker­rnisweek van than! Ni ts t doen van onderLing betalings­verkcer. ructs nee.n drukte, ni· ts g'c 'n gezelligheid.

Nee. geachte lezer. vaIl het ouele l3oskoop is niet vee! meer over: met weemoed denkt de echte Boskop r terug aan alles \vat hij vcrloOl' en 0 zo weinig voor krughceg Hopelijk zullen de oud-lecsungen def H.T.S, van die jaren met dezelfd v.... emoee! 'Ian die tijd terugdenken, toen ook zij SOlllS de draai niet meer kondell vinden itl de duisternis,

C. Bulk

C])e allerouct.,te leerling.

De alleroudste leesliog ontmoette ik cesst op de Utrechtse plantenbeurs en daartHl nogmaals onder vier ogen.

In 1880 werd hij g >borell en in J89 . dus pr ',ies 60 jaar gele.den, was hij cell V<lu d· alleroudste leerlingen van de Rijkstuinbouww·inlerschQoJ. waarvan de leerlingen in dat iaar hun anderri "hI ontvingen in het nude raadhllis bij de brug iJJ de raadsZiwl.

Hel is eell ongeloofel ijke ~rebeurtenis voor ecn jongeman als mijn persoontje, slechts drie en twilltlg jaar oud, OlD. te praten met iemand die achl en zevcnti~l .lange jdLeo achtes de rug heeft en nog net zo aelief i' als toen hij nam de wljze woorden lui"terde. vall de eersle directeur del' T-<.T.W.S" de heel' Klaassen.

D, G. WieGand Bruss ill de OailllJ vall dez man. die 60 jaar lang de operatics van onze R.T.W.S, heeft kunnen volgen, er no~ jOngc..r: u.itziet clan menigee11 van z'stig 'n daarbij nog ten volle actief is. Bl) het vorige jubil urn bleek de heel' Bruss op een ua (Ie: oudsle leeding te zijn geweest. doch hij heeft thaus clit R.T.S.-re 'ord 9 -broken. Mag ik dan namens Arbori hem van harte felidteren IDet dit jubileum. dat ook het zijne i -.

Met zijn 7F, jaren heeft hij ons een schrikba.rcnde hoeveelheid Ie vextellen.

"Geit" is bij nooit geweest om de eenvoudi~Je reden, dat dez instelJing toen nog nief bcslond,

[-let WOOI'd ,.geit". ons door de Boskopers geschonken, is thans ce.n etennam ne.worden (zie lllOllLlt1lent).

(; tuige de verhalen van de heer Bruss werd de school indertijd als e"n waardeloo' obje'l besdlOlIwd.

D geitenstrekcn waren er toen ecblcr ook at. Ecn voorbeeld: De h I' Klaassen, de locnmaligc directeur (overgeplaatst llit het Westland). "'!e1'd elke dinsclag geter~ld door ceo dXGlaior­gel. dat kwam jengelen '11001' het lokaal. waarles~le!:leVe~lwe.rd De 11ecr Klaassen hide! op met ies gevell. zodril hij dit instru­ment hoordc, Tot groot vcrmaak van de kcrlingen Na d, ze:

ontdekking werden de t en nog jonge hoofdjes bij dkaar ge­·token ell werd overeengekomell voor de orselman een gulden bij elkaar te brengen. Een gulden was toendertijd cen heel bedrag.

Met als gevolg. cla.t d, man cen hele dag '11001' het venster kwam musiceren, tot groot genol van de leerling>n en lot dleod", vnn cI dire -tetlr. Hct plan was tot in de perfe ·tie uit .. gevoerd Mcn had cen stokjc aan een draadje bevestigd ell dit uit het ra<1111 gchuuge n om iedere keel', aL, de boomt eltkl.ln­dige zjjn les wilde he1'vatten. de solist buiten een teken Ie geven om zijn 'onC(,1't \veer aan te vangen,

Meerdere lcraren ult die tijd \\!Crdell door de heel' BnlsS op­gesomd. Bljv )orbeeld DJ. Vuyk, bioloog. diede\lakkennatuur­kunde en p[ant- I<:ll dierkund' do "eerde, Hij wa~ zeer geliefd onder de leerlin~Jen. en deed overaJ aan mec. ook bllHen de s ·hooltijden.

De heer Velllnga. t.oen tevens hoofd van de opcnbarc ~ 11001. gaf de vakken haodelsrekenen, bockhouden enz

Dc heel' Ebbinge, schoonvader van db.r, Theo Brans was dire ' ­teur V;:lI1 de plantenexporlvereniging .De Hortus", Bijzonder weinig mensen schijnen vall deze vereniging nog iets af Ie weten, d heer Bruss alles. De hees Ebbinge gaf les in o,a, de Gentse Cultures.

En nu 110g i ts over de leven&!oop van de heel' Bruss zelf, Hij woont thans in bet rustbuis "Braambag'" t Soes!. waar hij c 'hter w inig is, gezien zijn bijzoudere aclivileit. Hij is een geboren Boskoper Zijn vader was jn welkr in de. DOl'psstJ'flilt. Nadat hij zijn diploma had gehaald heeft bij eell tijd gewerkt bij de fa. Maurice Verclonk in BelgiC in d> Azalea's. Daarna was hij cen half jam in Duitsland en een jaar in Engeland.

Teru\] in Boskuop ging hij reizen op Amerika ell stichtte Sillllen met de beet \/. d Weiden de firma v. d. Welden tj Co. Wij hopen van hark, dat hij 1100' vele jaren met ons mag doorbrengen eD wcnsen hern voor I1U en in de to kOlllsl nO,J veeI geluk en\ioorspoed to',

[-I D

~edacl1te~l by cte C)3ooDkoopoDe oucll1ecte/1.

E n oudt baas op de Utrechtse beursinlunnee..rdelrlatst: ,,!-!(d:>­hen ze in Boskoop die mide bomen.kauen nt~g ," I-lij was te­leurHesteld to· n hij hoorde, dat we 11\1 de bomen. di' maar kleiner en k[einer wordeD. ve.rVoeren met <'li1nhangertj "S aan aulo's en karretj~~ achter brUlJlfietsen en g.:.IDotoriseerde bak· fielsen. Het was ·'e.n bek slag voor de man: hii was ook ni t meer in Boskoop gewcest sinds de dagen van de aardbeien­potj's, d> HiliJgse met de ooi'vaar. d Rotterdarose met het wapen van die stad, Voor hem was Boskoop nO~J het Boskoop viln..h,t-muse-um, loen de 11aast no\) een oIlbekeod vel'­sc.bijnsel \vas Het i moeilijk voor d> jong '.ren. zic h die dagen \1001' te: :;tellen, dag n. di" lang waren: \iRn zes tot z s, van vijf tot zev,~n Ullr

.22

sums, Men hegon toen bii de brug te tellen. dwz, al bet Boskoopse persc.meel vertrok op 'en bepaald uur van bet centrale pun!. de bru}). "Jon schiet op, hel vo[k loopt all" Er were! 9l:'werkt volgens eeu\,-'enoude methodes en de vrtlcht­bomenteelt was en belangrijk ond 'rd,~eL de afhaalmessen in het museum v rtellen er nog van. Daar was de entwaspan. die verwarmd werd m >t een lurf. die je op moest pakken lIlet cen dubbeje !cenci.: bij wijze van tanH. De 9'~llT vall turf-met-ent­\va:; kon je van tHin tot tuin in de hele polder miken, De kwe­ker £ling in zijn bombazijnen bro-k van boom nam boom. Hij stond op zijn klimbank en entte d, hell' dag in de winter, Hij wist nog niets van typen. hn wei hij ai~rdjg idee had van tus­senstammen, m<li.lr dat de Boskoopse grand niet ges -hikt ZOll

zijn voor deze teelt. kW;:lm toeu nag blj niemand op. In de LOmeI' had hij zijn <iardbeien. daarvan getuigen ill het museum de potjes en de hoorn van de hoofdman vande aarclbeiensdltlit.

\Varweer men de oude verhalen illag gclllven. is er in onze dagen geen gebeurtel1is meer. die de aankoIllst van de aarcl­bciensc:huit evenaart l "Je kon heru iJl GOllwslllis al llol'en hlazen op die s,help" zeggcl1 de zeer ollde 13oskopers. In onze dagen, vol van mechanische gduidcn. hoor je niets meer.

En BoskllOP wachtte bij de bru~J op die sdltlit. De opbrengst we I'd ill C'CJl groot boe,k bijgeJJouden. N II vindt men de expol't ­statistieken in dc- krant en poogt dddruit, c;onc:1usies te trek­ken Een stuivCJ was toen eell beeJ bednl~J,een gulden was het dagloon en voor dat geld werkte mell daD V,\Il vroeg tot taat. Hie-ruil spreekt \vel zeer sterk de verandering cler tijden. Nu is het d<;lgloon met alk l'Isten. die ten~lotte ook loon zijn. ongeveer achttien gulden. Den.k niet dat men van diP. gulden enige weelde genoot. zcke,' wanoeer men hoort van het halve flesje drimk V<lO zesendertig cent. zesellclertig procent V<.ln het dagloo.n. W;JiHOm men placht te loten. Geen arbeider zou nu meer c!enkeLl aan lotCJ'ijen om een bedra!=r van omstreeks :;:even gulden. Dc c1<lntrekkelijkheid van het halve EJcsjc is ook gedevi:l!ueerd. De melkhoer hcdt bij de pClk­looclseu de plaats van de drankhandelaar ingenOIllCJJ.

De oude BO$koopse kranten zijn ook getrouwe ~letuigeu Van bet leven in vroeger jaren. Zo bqvoorbceld rond de jaren negentig. 5mallc we~len. W<;l,l( geen <;luto plaats op ZOll vinden, leidden nuar het dorp. Er Illoet nog cen ezelkar ge.reden !teb­ben. die ('en van de bezienswaardighedc.n van het dOLP was. DaHelijks kon men per boot naac Goud'J. Leiden en Arusterdam.Mocst men naar Aalsmeer, Wi:1ar men toen ook boweo kweekte. clan \vas dat CC'n dagreis. Laden in Alphe.n was een gebcurtenis. waar beslist een borreltje. bij mocst. D winter was ('en tijd van IIISt. men had niets tc doell, \;Vic in de :wmer zwart lag. kon het er ec-n paar clagen op zijn toffels van Dc-IDell. De draaimolen moest v66r van del' Stam een draai llJaken op dt: GOll\l."(~' men kon hem nkt 20 maar neer-­poten.

Toch zot: cr iet.s in die BosKop<::rs uit die tijd. In bet llIuseUJll ligt een leerboek van coon z,ekcrc menee.r Vos, die al thcorien ov\~r het. vak hild opgcstcld. Er ligt eCil "Nedcrlandse Boow­gaard", I1l.t cell kostbare antiqlliteit, waarin cle Boskuopsc po­mologen hun kennis van fruit. die niet Ill.is was. op schrilt ste!den, met de hand gekleurde tekeuingerJ. zOi:ds men dat nL! n09 cloet hij het [VT ill Wageningen,

~-Planter Dertrok ui t ':)nclol1eoie

EJl1i~Fatie ... emigrntie ... emigcatic.. Eel] simpe.l woord dot dag en nacht spookt door duizcnden gedac.hteD: een woo I'd w;;arvan men 's nachts nle! slapen kaD en clat llienigeen hedt wakb~r gebouden.

Emiqratie ... Canada, Aruedka, Alistralie. Niellw-Zecland. in t~~n ~adelll worden ze neooemd: Nederland is ovcrbevolkt en ik kan geellwerk meer vinden. Van alks heb ik gepw­beerd. maar het wi! niet illkken. Emigratie-centrales draaien op volle fOel'(~Il. pll.lizen voor Unit. wclk land voor U bet ge­s('hiktstc is, Na lllilanden vall voorbereiding (.J<lat II weg. cen nnbckende toe kom~t lcgemocl. Nou ja, onbc-kcnd ... Pc­luties in de vrcemde vall\:jen. U up en helpen U aan werl"

Misschien is bet daarorn, dat net tegel1\\lOOrdlg !liet mee.r zo'o ()pschudding verwekt <:lIs men gaat emigreren Eerlljk gczeW! is de IomantJek er wei cen bedje van af gcga;;ln Nee. daD vroeger zult U zeggen" Kcrels die nc-rgens VO(l!' stondeu e.1l unverIlloeid, dag en n<lcht. in onr.neteJ ijke oerwouden, hUll

Diezelfcle ll\c-nsen kon men 's avonds hij zwak licht in de .cecht­kamer van Klaassen vinden Daar bespraken zij de llloeilijk­heden van het yak. de verwarring in het sortiment en ze gingen aan het schiften en beschrijveu om op dat gebied wat orde t scheppeJ1. Men ging vel'geJijken en beJegde tentoonstellingen, alles op cen schaal. die ons nll primitie£ toeschijnt. maar men deed het .. tUeO legde de grolldslagen. wai'll'0p \viJ voortbouwen. Tja. men spreekt wei van ..die goeie ouwe tijd". Zal men er naar tc-wgverlangen. \Vanneer men bc-denkt, hoe Boskoop toen 's avonds een danker gat was met eell enkcl gelig llcJltstraaltje uit de hartje.s van de blinden Or de dorpsstwat

' kon men de enkele klonJpen horeu klotsen van de mensen. die 11', nog door gingen.. In de. schemerige sche.erwinkel za­ten zat.erdags de: mcmnen op hun bemt te wachteo. de ge~

hcurtE'nissen in hun k1eine: wereJd beplatend. Later op de avond ging men dan nog eens kijken. \vi,~ cr wei met de boot meekwam. Il1CIl kon dat toen best zien bij een olielan­tarentje. Ben kLepperman nield toezicht or de alge.mene vei­iighcid en riep elk half uur mel luider stem. boe laat het was.

De positie van lantaarnopst'eker bestond DOg eo \Vie het er op waande. lopend naar Nieuwersluis te gaao om claar de trein naar IH~t. onbekende Noordeu te pakke.n. waS dagenlang in het nieuws.

In klcine schemcrige herbel'ge.u vond men de meuseu, die niet oud werden en gemiddeld tien centimeter kOJter waren dan wij nu. Allcdei ziekte.n. die nu geea prableem meer zjjn. wa­ren toen oorzaak van vee! Iijden en vroege dood. De vreug-' den waren gering eo kinderlijk in onze vCTwende ogen, De kermis was nog kermis: er kwamen Uedjeszangers uil de stad, een draaLmolen en een harclloper met bellen. Men at palin£] eo droDk jeneve.r en dan ve.rvid het leven \veer in zijn allele s!lwr. De dokter en de. burgemeester lazen samen de Nieuwc r-<ottcr·d<llUJ.uer, de gewone man deed 11et zonder letters. N aast de Bijbel vond men misscbien 1Jier en dam 110g een lie-djes­boekje Vill1 dl:: Goudse kermis. Als de bJaaspoepen cen daF in .Boskoop k wamen spelen. dan .~tQnd het kven bijna sll!' ..

De moraLlI? Deze mensen haddcl1 ondnnks hun primit.icve sta,lt een ope.n oog voor de toc.k.OlJlst en zijn mogelijkheden. Zij smeedden ondanks alles, wat \Vij nu als on~Jcruak betitelen, 1.J.Ilrl plannen en zij stic.httell nn jaren praten ec-n Rijkstu.ill­bo\\ wwinterschoo!. waarvan wij nu het zesti9jari9 bestaan vie­ren '

Jnap Hage

en el11igreercl'-' rlCtar ':Drerlte.

eigen bcstaan ophoLlwden. Milar d<:lt was vruegcr. dat was in de tijd V,'ln, .. Pardon. wat zegt U d<tar. V roeger? U smertst, of nee ... U weet niet beterl

Midden or de Dl'entse heide, fussen vee.nplassen en denne­bomen bouw'de nOH maar enige jmen fJeledc-D een emigrant zijo ci(.Jen farm. Wist 11 clat?

L<lngs de VCl'keersweg van I3eilen ll<Jilr Hoogeveen, J1onderd­vijftig meter v<ln de straatwcg, ligt de Nerts-£al'lll van de heer L H. Amts (\943). Een eUllgrant in llet ollde landsdJap. Vool'dat de heec Aarts zich in Nederland vestigcle, was hij werkzaam op ecn tnbabplantage in ons \'oormalige Neder­lands-Indit. Ais vde iJndcren was het hew OJ1ll1o~rdijk om daar te bl ijven Door bemjddcling V<ll) een broe.!' kocbt dt: heel' Aarts eell complex hcide en bos [allgs de spOOl'weg Asserl­Hoooeveen, vlakbij het dorpje Holthe.

"Toen i.k in Holland aankwam, moe:;t ik wat be~Jinnen. 'Maar wat) Tabaksplantagcs zijn bier niet i~n van de \vind kan ik

23

niet leven, in Indi" zat ik aItijd in d vrije natullr. 'k Ben cell buitenman en houd vee! van dieren: goede raad was dum fk besloot cen pebfokke.rij te beginnen. .. Vol elan zit de farmer in zijn landhuisj> ons iets te ve.rtellen van zijn nieuw begormen loophaan, .. Het begin ,V,15 Diet gemakke.ljjk. Er l110cstcn bornen worden gekapt om ruimte t kunnen krijgen voor de reI.men van de diertjes, Mijn vrouw en ik zijn vol goede moed begonncl1 De bOluen werd gekapt~ We fieten er planken van zagen en tim­merden zelf de rennen in eIkaar. Met een klein aanti:ll beesten ziju we bcgonnetl. Op het ogenblik hebben we ong veer 60 vrouwtjes- en 20 mannetje.~-l1e.rtscn.

Ben goede maClnd geleden was het paartijd. Over enkele weken worden de eerste ..haby's" verwacht. D, juiste datum is cigenlijk nog een verrassing voor ons. De draagtijd is erg ver­schilJcnd, Ze varieert zo tussen de 35 en 75 dagen, Gemid­deld mogen we per vrouwtje vier jongen verwacbten, ,vel geteld is dar dan 240. Twechonderdveertig jonge dkrtjes. die om verzorging en onderdak vragel1. Er zijn we! eens mensen, dic zich afvragen. wat ik de hele dag te doen heb, JU3iU dilt valt even tegen, hoar".

Wc lopen langs de djen hokken. Binnen een omheinde ruiU\­te tussen boge derllPn staan tientallen renn n naast elkaar opgesteld, Kleine. lang,verpi9' diertj s vliegen e1' door als we voo.rbijgaan. H t Iijken wel martel'S, Een lang. dun lie.baam, wate.rvlug en nieuwsgierig, funkelende kra,lloogjes en venijni­ge scherpe tanden. Bruinzwart (de standaardkleur). zilver­grijs (platinaj en bruingrijs (pastel) zijn de meest gang bare kleurcn, vertelt ons de hee r Aarts. "Er zijn er natuurlij"k wel me, I'd '1'<'. maar We moe.tcJ'l ze op een gegeven ogenblik ook kWijt kunnen. De prijzeo zijn nu een­maal niet van di 'n nard. clat we het er wel op kLmnen wa­

gen. Een standai:lrdvelietjc, cen bruinzwarte dllS. claar betaalt m.et op de veiling nog altijd ongcveer (60,- tot J 100,­vom. tenvijl de kleuren varieren van r 100,---, tot r 150,--, Maar c!c1C1r moet dan ook 'en jaar lang voor gewerkt worden. Ais de jangen straks worden geboren. hreekt vuor OllS een drukke tijd 'lan tot eind november. begin december. Dan worden de dieren van hun hllid ontd<lan. Aan cleze bezi\!­heid beld ik vooral in het begin e.en gruwelijke hekeL Bijna cen jaar lang heb je d beesten \1'vo d en veIzorgd en dan moet je ze cigenbandig doden. Vee! pijn bebben de dieren trouwens nkt. We stoppen een nerts in cen stopfJes.laten daclr ce.o PUi:lJ' druppels chloroform in lopen en het beestje bc­~lillt rustig te slapeo en dan zo di 'p. dat-ie Ilooit Irleer wak­ker wordt, Als de pe.ls er '1£ is, gaan we de huiden ontvetten (;:lllders werkcn de wren later in). Als ze gelooid zijn sturen wij ze naar de grot veilinghlllze.n in bet bllitenland..Moroen­tee! docn we dat nam Duitsl;:md. Un veiling duurt van januari tot ongeveer maart. Pel zen, die na di<: tijd worden geveild. zijD Illec tal niet van de eerste soort. En dan begint het weer opDieuw, de pel.zen zijn BU weg . n aanstonds zijn de nieuwe er weer." Dag in, dag uit is de .bee.1" A<lrts bezig in de Drents(- heide­rimboe een bestaan op te houwen. Samen met zijn vrouw. Een pionkr van de oud> stempel, va-theraden eo entholl­siast. Misschien bekl"uipt U de nieu wsgierigheicl de fmm te \villen zien. De beer Aarts en diens VIOUW zijn vriendelijke, ~Jastvrije rncnsen. Illaar voor het hezicbtJgen van bet bedrijf is helaas geen gclegenheid. Niets voor !liets streck de farmer in deze still(;~ Ol1lgevin\1 neer. Als U toch eeo nerts-pels)e wilt zien, koop dan eens een bontjas voor Uw vrnuw, Ze kosten maar f 30.000,-. Nu ja. Ipt hodt met Kerstnlis nog nid,

" tv1 adi" Aardewerk BUirg. Colijnstraat 69 Boskoop Te:lefoon 01727 - 2835

<...711aakte oak de a~bakken ter geleqenMeid uan Met

jubileu/11 .,Dan cA,.boricul tura"·.

*

,;Madi" voor' uw relatiegeschelnken in aardewerk!

B'RAS'CH & ROTHENSTEIN TRANSP-ORTBEDRUF N. V. BOSKOOP

TEL. 2779

Exped'itie van bornen en plonte11 over de gebele tvereld.

Vedegenwoord iger: H, 1\ de Koster; Valkenbu rgerlaa n 37, Boskoop

Fa. W. Hoogendoorn &Zoneo Boornkwekerijen Boskoop

* .s11lc!S 1~63 kwekerijcn meL ht'l

rneest uirgebreide sorcirnenL

van:

hees(ers

IJrocnblijvende planren

konifercl\

AZalea. l~hudodendron, Jlex

H.o2cn

COntUS tloridu Catalo~Jtls gruels op Ollllvraug

25

Wij leveren alles voor tuin en park

Aaflleg door het gehele land

Rijk ge'illustreerde prijscourant op aanvrage

KWEKERS TUINARCHITECTEN

D. HUDIG & CO MAKiELAARS IN ASSURANTIEN

ROTTERDAM

WUNHAVEN 23 IREX 2\ 03 TELEFOON 139360 TCLI:GRAM-l\DRES HUlJlG

26

-IOF EVErANQER

F. KUIPER N.V. VEENDAM T!-U FOON 2293 (K :'987)

SPECIALE: CULTUREN VAN:

R 0 Z E N­

EN

VRUCHTBOOM­

ONDERSTAMMEN

DE JUBILEUMFEESTEN VVORDEN GEHOUDEN IN

HOTEL - CAFE - RESTAURANT

"" BC)SKOOP

VASTE PLANTEN ROTSPILANTEN GROTE COLLECTIE SIERHEESTERS

RHODODENDRONS • ROZEN • CONIFEREN

TUI'NARCHlfECTUUR

© KONINKLIJKE KWEEKERIJ

~.2s~. R H ~DE!}! © DRU'KKERIJ

LEIDSCHENDAM - Oarniaan 2. tel. 01761-1394

VOORBURG - Willemslraat 14. teL 01700-778857 Waalhofflaan 10. leI. 01700-728230 DOrrlsigtstraal 73 - Hoekweg 1

1..7

TEXPLA Cooperatle( Expeditlebedrijf U.A. BOSKOOP, telefoon 3220

ROTTE DAM, telefoon 131311 - 137943

Agenten: K.L.M. en aIle buitenlandse luchtvaartmaatschappijen

Vertegenwoordiging: Reisbureau LISSONE-LINDEMAN,

Holland-Amerika Lijn, Cunard White Star Line, Black Diamond Line.

BOSKOOP - TEL. 01727 ~ 3256

UITGEBEREID ASSORTIMENT VAN!

BlADV,ERLIEZENDE HEESTERS LAAGBLIJVEND - OPGAAND

IBlADHOUDENDE HEESTERS LAAGBLIJVEND - OPGAAND

BOTANISCiHlE ROZEN

28

I) I' 1 (j-" " )7 () I).<~.efll /r'.\ ((I ::.L.Of7(!fl . L. "

HOFLEVERANCIERS

ALPHEN AAN DE RUN

•

GROENE) BONTE EN BLOEIENDE

KASPLANTEN

fn ~ amJ~~~ ~ ~J 5!.we.l<.er.o lJW1 .oie,.plaJllte~

SINDS 1~,B7

BOSKOOP

*

TUINARCHITECTUUR

*

Grote keuze in

Aza lea' s" Rhododend rons; sier'h eeslers,

groenblijvende planien, coniferen, rozen

en vasle plClllten,

~~lC~ "'OR\.C ~.

!'~PRESS

THE AIMERICAN EXPRESS COMPANY INC. MEENT 92 - ROTTERDAM - TELEFOON 120.200

~jZ~

BXPEOITEURS DEVIEZENBANK

REISBUF<EAL[

\.. WORLD SERVICE. ..)

DE PIONIERS DER DIRECTE VAART EUROPA. GROTE MEREN

VERSCHEPING VAN ROTIERDAM ZONDER OVERLADING NAAR MONTREAL

. TORONTO - HAMILTON· CLEVELAND DETROIT· MILWAUKEE EN CHICAGO. GEDURENDE HET

ZOMERSEIZOEN. WINTERDIENST VAN DECEMBER TOT APRIL - OP DE KU THAVENS

HALIFAX N.S. EN ST JOHN N.B

L­-~-~

HOOFOA ENTEN N.V. lRANSATL SCHEEPVAARTBEDR. ANTHONY VEOER

ROTTERDAM VEERkADE 1 POSTBUS 61 . TELEFOON 11 "4.20