Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

54
januari 2014 Concertgebouw de Doelen

description

Concertgebouw de Doelen is in de jaren zestig gebouwd door de gebroeders Evert en Herman Kraaijvanger en R. Fledderus. Sinds de opening van het gebouw in 1966 hebben veel verbouwingen plaatsgevonden om het gebouw te laten voldoen aan nieuwe wensen en eisen. Dit boekje laat de geschiedenis van concertgebouw de Doelen zien vanaf het moment dat het idee ontstond een concertgebouw te bouwen in Rotterdam tot de dag dat het concertgebouw een rijksmonument is geworden en er een nieuwe ontwerpopgave ligt.

Transcript of Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

Page 1: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

1kraaijvanger

januari 2014

Concertgebouw de Doelen

Page 2: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen
Page 3: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

kraaijvanger

Inhoud

voorwoord 5

1 De Doelen 7 Initiatief 9 Rotterdams Rockefeller Center 10 5e ontwerpvoorstel 12 9e ontwerpvoorstel 14

2 Het ontwerp 17 Bouwfase 28 Oplevering 30

3 Transformaties 36 Ontwerpvoorstel nieuwe gevel - 1984 38 Begane grond - 1989 40 Uitbreiding Hoogstad - 1996 44 Interieur - 2009 46 4 Rijksmonument 49

5 Huidige ontwerpopgave 50

Page 4: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

4 Concertgebouw de Doelen

Page 5: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

5kraaijvanger

VoorwoordConcertgebouw de Doelen is in de jaren zestig gebouwd door de gebroeders Kraaijvanger en R. Fledderus. Sinds de opening van het gebouw in 1966 zijn er echter veel ver-bouwingen geweest om met de tijd mee te gaan en om het gebouw te laten voldoen aan nieuwe wensen en eisen.

Dit boekje laat de geschiedenis van concertgebouw de Doelen zien vanaf het moment dat het idee ontstond een concertgebouw te bouwen in Rotterdam tot de dag van vandaag waarbij het concertgebouw een rijksmonument is geworden en er een nieuwe ontwerpopgave is voor de aanpassing van een deel van het gebouw.

Page 6: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

6 Concertgebouw de Doelen

Page 7: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

7kraaijvanger

De naam Doelen komt van oorsprong van schutterijen en gildes. De eerste Doelen binnen de Rotterdamse stadsmu-ren was er om schutters gelegenheid te geven tot oefe-nen en werd gebouwd in de veertiende eeuw: de St. Joris Doele.

In 1622 veranderde de St. Joris Doele aan de Coolvest door de komst van een sociëteitsgebouw, geschikt voor terecht-zittingen en het geven van concerten. In 1826 werd dit so-ciëteitsgebouw in gebruik genomen door sociëteit de Har-monie, een vereniging waar men kon genieten van toneel en muziekuitvoeringen. Om een geschikte zaal te creëren verrees in 1844 een nieuw gebouw op het oude Doelen terrein: de Groote Doelenzaal, naar het ontwerp van stads-architect W.N. Rose. De sociëteit is vanaf dat moment het boegbeeld van de Rotterdamse cultuur.

In 1940 wordt Rotterdam gebombardeerd waarbij de nieu-we Doelenzaal van sociëteit de Harmonie onherstelbaar wordt verwoest. Na dit bombardement volgt een zoek-tocht naar een nieuwe concertzaal met gelijke allure.

1. De Doelen

Page 8: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

8 Concertgebouw de Doelen

Page 9: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

9kraaijvanger

Inititatief

Een dag na het bombardement van 14 mei 1940 begint in Rotterdam het ruimen van het puin. Op 18 mei 1940 geeft het gemeentebestuur Rotterdam opdracht aan toenmalig stadsarchitect W.G. Witteveen om een wederopbouwplan te ontwerpen. Om dit plan te realiseren, werd alle grond onteigend en werden verwoestte panden gesloopt om een nieuw stratennetwerk aan te leggen. Het plan Witteveen bestond uit het herstel van het oude centrum in historiserende stijl. Een plan met veel kritiek: Niet vernieuwend, ouderwets en niet gericht op de stad van de toekomst. Na het vertrek van Witteveen wegens ziekte door te hoge werkdruk, wordt hij opgevolgd door Cornelis van Traa, die begint met de herziening van het plan.

Het Basisplan van Van Traa wordt aangenomen in 1946 en legt de nadruk op een zakelijk centrum gecombineerd met culturele levendigheid en een bruisend uitgaansleven. Van Traa wilde dat er een muziek- en cultureelcentrum zou komen rond een plein, als onderdeel van de route tussen de lijnbaan en het station.

Het concert- en congresgebouw de Doelen wordt ontworpen op de door van Traa bepaalde locatie. Gelegen aan het schouwburgplein, met aan de oostzijde de Karel Doormansstraat en het Lijnbaankwartier, aan de noordzijde de Kruiskade met het hertenkamp en aan de westzijde het Kruisplein dat later een verkeersplein werd.

Page 10: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

10 Concertgebouw de Doelen

Na de eerste ideeën over een modern cultureel leven in Rotterdam in de vorm van een muziektempel, wordt de Rotterdamse Kunststichting (RKS) opgericht. Zij proberen om naast een theater ook een nieuwe muziekzaal te laten bouwen.

De zaal was belangrijk vanwege de status die het met zich mee zou brengen, want kijkend naar kleinere steden zoals Zurich, Stockholm en Helsingborg met bijzondere muziekzalen, stak Rotterdam sober af. Naast de zoektocht naar een mooie zaal die status met zich mee zou brengen was het tevens een zoektocht naar een thuis. Een thuis voor het Rotterdams Philharmonisch Orkest (RPhO) dat sinds het bombardement op de grote Doelenzaal doelloos rondzwierf tussen de verschillende bestaande theaters en podia.

In 1946 werd daarom de Studiecommissie Muziekcentrum in leven geroepen om in samenwerking met architect R. Fledderus, op dat moment hoofdarchitect onderC. Van Traa, verschillende belangen af te wegen en een programma van eisen voor een muziekcentrum samen te stellen.

Situatie van het Rotterdams Rockefeller Center ontwerp Plattegrond

Page 11: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

11kraaijvanger

Rein Fledderus werd opgedragen een schematische opzet en een kostenraming voor een cultuurtempel te maken, met als doel inzicht te geven in de mogelijkheden van het bouwterrein en de mogelijkheden voor culturele functies en extra functies die de exploitatie positief beïnvloeden.

Zijn eerste ontwerp voor de muziektempel zou naast meerdere concertzalen ook ruimte bieden aan andere functies zoals bioscopen, een theater, winkels en kantoren. Dit Rotterdams Rockefeller Center, opgebouwd uit een commercieel en een cultureel deel verbonden door een passage, zou 28 miljoen gulden kosten en werd daarom afgewezen: Het was te duur en te grootschalig.

In een tweede versie wordt het commerciële gedeelte weggelaten en ligt de focus op een concertzaal. Met daarin de fundamentele gedachte dat de zalen puur ontworpen worden voor de muziek die er in wordt gespeeld.

‘We maken dus geen zalen, die ook voor bokswedstrijden of bloemententoonstellingen gebruikt kunnen worden.’

Rotterdams Rockefeller Center

Doorsnede

Page 12: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

12 Concertgebouw de Doelen

Situatie

Plattegrond 1e verdieping Doorsnede schets

Page 13: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

13kraaijvanger

In het 5e ontwerp wordt uitgegaan van de Gewandhaus zaal; geen balkon langs de zijwanden en het podium omgeven door een holle wand. Door de stoelen te plaatsen in een waaiervorm wordt een ideale balans gevonden tussen akoestiek en zicht. Men komt binnen in de centraal gelegen hal met garderobe, die via een mooie traphal naar de grote foyer leidt.

Voor dit project begroot Fledderus een bedrag van 9,7 miljoen. Om dit bedrag te verlagen werd een begroting gemaakt voor slechts één grote zaal en één kleine zaal die samen een foyer gebruiken, wat uitkwam op 5,8 miljoen gulden. Na verkleining van de fietsenkelder en een kleinere grote zaal voor 1200 man komt men uit op 3,4 miljoen gulden. Deze minimale variant is echter niet wenselijk omdat de concertzaal te klein is en allure mist.

5e ontwerpvoorstel

Gevelaanzicht Schouwburgplein

Page 14: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

14 Concertgebouw de Doelen

3D impressie Gevelaanzicht Schouwburgplein

Page 15: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

15kraaijvanger

9e ontwerpvoorstel

De negende en voorlaatste ontwerpvariant is een ontwerp met twee concertzalen. Een grote voor 3000 man en een kleine voor 800. De belangrijkste uitgangspunten voor dit onwerp waren eenvoud en toegankelijkheid.

Situatie Plattegrond 1e verdieping | Doorsnede

Page 16: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

16 Concertgebouw de Doelen

Page 17: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

17kraaijvanger

2. Het ontwerpNa een lang voortraject besluit het college van B&W tot bouwen en geeft op 25 juni 1955 de opdracht aan de architecten R.Fledderus en de gebroeders Kraaijvanger. Fledderus omdat hij sinds 1947 betrokken was bij de plannen van een muziektempel en de Kraaijvangers omdat ze een groot aantal wederopbouw projecten op hun naam hadden staan en ‘in het bijzonder de heer H.M. Kraaijvanger, als uitvoerend kunstenaar en regelmatig bezoeker van belangrijke concerten in den lande en daarbuiten, bij uistek kennis heeft van het muziekleven en dat hij het concertpubliek, vooral het Rotterdamse, kent’. Bovendien maakte hij tijdens de oorlog deel uit van de commissie ter rapportering over het vraagstuk muziek- en toneelzalen, trad hij in 1946 toe tot het bestuur van RKS en was hij voorzitter van het Rotterdam Philharmonisch Orkest.

De belangrijkste uitgangspunten voor het project zijn:1 goede zaalakoestiek2 het concert als evenement3 vrijmoedige, eenvoudige architectuur zonder modische vormgeving4 een tweede functie ter bevordering van de gebouwexploitatie Het eerste punt heeft geresulteerd in de bijzondere zaalvorm die als groen silhouet boven een 12 meter hoge horizontale plint uitsteekt. Om de akoestiek te onderzoeken werden verschillende studiereizen gemaakt naar The Royal Festival hall in Londen, de Liederhalle in Stuttgart, de opera van Keulen en het concertgebouw van Vaticaanstad.

Op 27 februari 1958 wordt er gedebatteerd over het ontwerp. Gevraagd wordt de solistenkamers te verplaatsen, het restaurant te verkleinen en te zoeken naar een grotere continuiteit van de foyers. Er wordt gekozen om de concertzalen los te projecteren en het gebouw krijgt een ‘sobere en waardige vormgeving en materialisatie’.

Page 18: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

18 Concertgebouw de Doelen

Ontwerpschetsen

Page 19: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

19kraaijvanger

Doorsnedes

Page 20: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

20 Concertgebouw de Doelen

Begane grond

Plattegrond begane grond19. hoofdentree grote zaal20. kaartverkoop en informatie (congressen)21. centrale hal met garderobe22. administratie23. entree bedrijfsleiding24. lounge25. restaurant26. keuken27. dagwinkels28. trap/lift feestzaal en expositieruimte29. binnenhof30. directeur31. secretaresse directeur32. entree hoog bezoek33. perskamer34. instrumenten kleine zaal35. garderobehal kleine zaal en gehoorzaal36. gehoorzaal37. podiumlift kleine en gehoorzaal38. congresbureau39. entree kleine en gehoorzaal40. kantoren Rotterdamse Kunststichting41. trap naar rijwielkelder42. gang43. lift publiek grote zaal en hoog bezoek44. kantoren R.P.O.45. trafo- en laagspanningsruimte46. artiestenentree47. lift zwaar materiaal48. kleedruimten49. berging50. podiumlift grote zaal51. artiestenfoyer52. zijentree53. vergaderruimten54. bijkantoor bank

privé

onstluiting publiek

kruising prive-publiek

Page 21: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

21kraaijvanger

Plattegrond

1e verdieping

Plattegrond 1e verdieping55. foyer grote zaal56. vides garderobehal57. bruggen naar de grote zaal58. parterre grote zaal59. podium60. stemkamer61. feestzaal62. keuken63. trap en lift64. expositieruimte65. vide binnenhof66. foyer kleine zaal67. vide garderobehal68. parterre kleine zaal69. podium kleine zaal70. berging71. solisten- en dirigentenkamers72. lift zwaar materiaal73. instrumenten74. repetitielokaal

privé

onstluiting publiek

kruising prive-publiek

Page 22: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

22 Concertgebouw de Doelen

Gevel Schouwburgplein

Gevel Expeditiestraat

Gevel Kruisplein

Page 23: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

23kraaijvanger

Gevels

Perspectivische geveldoorsnedeFoto oorspronkelijke gevel

Page 24: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

24 Concertgebouw de Doelen

Om het ideale ontwerp te creëren werden verschillende modelstudies en schema´s gemaakt, waaronder een schaalmodel 1:10 van de grote zaal ten behoeve van akoestisch onderzoek.

Page 25: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

25kraaijvanger

Maquette

Exterieur maquette

Page 26: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

26 Concertgebouw de Doelen

Page 27: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

27kraaijvanger

Perspectief tekening

Page 28: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

28 Concertgebouw de Doelen

Page 29: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

29kraaijvanger

Bouwfase

Vanaf 1955 werd aan het ontwerp van het concertgebouw gewerkt en in 1962 kon gestart worden met de bouw ervan. De eerste paal werd geslagen door Eduard Flipse, dirigent van het Rotterdams Philharmonisch orkest. Het was een feestelijke gebeurtenis omdat na al die jaren eindelijk een nieuwe Doelenzaal herrijst. De bouw loopt echter aanzienlijke vertraging op door de strenge winter in 1962-1963 waarin het drie maanden achter elkaar vriest, gevolgd door financiële problemen.In de bouwfase was de dakopbouw van de grote zaal het ingewikkeldste. Om de dakspanten aan te brengen werden eerst de wanden gebouwd en vervolgens de spanten aan elkaar gelast en geplaatst. Pas op het einde werden de omliggende foyers en de zaalvloer zelf gestort. Tijdens de bouw werd het begrootte bedrag van 14,5 miljoen gulden ruimschoots overschreden en het totaal bedrag kwam uit op 28 miljoen gulden, veelal gefinancierd door de Gemeente Rotterdam in de vorm van een lening.

Page 30: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

30 Concertgebouw de Doelen

Page 31: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

31kraaijvanger

In 1965 wordt het eerste proefconcert in de Grote Zaal gehouden en in mei 1966 wordt het concertgebouw officieel geopend. De meeste bezoekers zijn laaiend enthousiast en met name de akoestiek is een groot succes. Leo Hanekroot beschrijft in het ‘Vrije volk’, dat plechtigheden van het openingsconcert plaatsmaakten voor een feest: ‘Het feest van dwalen door foyers, fantastische akoestiek en de helderheid en eenvoud van het gebouw.’

Er was echter ook kritiek op het nieuwe concertgebouw. Het gebouw was veel te duur uitgevallen en volgens bouwkunde studenten was de Doelen niet noemenswaardig genoeg om op de architectuurlijst van Rotterdam te worden geplaatst voor het tijdschrift Architectural Design.

Keurmeester Kenneth Frampton beschrijft de Doelen uitvoerig. Hij mist de relatie tussen het gebouw en de stad. Ondanks de logische ligging is het gebouw niet in staat het plein af te sluiten. Tegelijkertijd is er een onbepaald gat tussen het gebouw en het Weena, het zogenoemde Hertenkamp. Doordat rond het gebouw te veel ruimte is, verdwijnt de representatie naar de stad en de connectie met het plein en de stad.

Andere kritiek komt vanuit een van de orkestspelers in een interview ter ere van het 25-jarige bestaan van de Doelen; ‘De Doelen, prachtig, de zalen, alles. Maar hoewel voor de orkestleden in de Doelen heel veel kan, is het niet ons eigen gebouw geworden’. Pieter Gouderjaan, Hoornist.

Oplevering

Page 32: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

32 Concertgebouw de Doelen

De Doelen, gezien vanaf de Kruiskade

Page 33: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

33kraaijvanger

Exterieur

Page 34: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

34 Concertgebouw de Doelen

Foyer

Page 35: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

35kraaijvanger

Interieur

Kassagebied BinnenhofTrap naar de foyer

Page 36: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

36 Concertgebouw de Doelen

Begane grond 1e verdieping

Page 37: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

37kraaijvanger

3. TransformatiesSinds de bouw van de Doelen zijn er verschillende aanpassingen gedaan aan het gebouw. In 1970 worden de bijzondere akoestische, zwevende plafondkaatsers verwijderd en verkocht als brandhout omdat ze niet zo effectief waren als verwacht. Een tweede ingreep is het bouwen van een entresol in de expositiezaal en de verbouwing van kantoren in 1971. Vier jaar later worden de entrees gewijzigd en aanpassingen gedaan aan de kelder en het natuursteen in de Grote Zaal.

Er zijn kleine en grote verbouwingen geweest waarbij sommige delen van het gebouw, waaronder de kantoren zelfs meer dan eens zijn aangepast om met de tijd mee te gaan. Andere delen zijn onveranderd gebleven door gebrek aan flexibiliteit van het gebouw of door de goede werking ervan.

Page 38: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

38 Concertgebouw de Doelen

Nieuwe schil gezien vanaf het Schouwburgplein Foyer met grote glaspartij Principe doorsnede met passage

Page 39: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

39kraaijvanger

Een van de verbouwingen betrof een uitbreiding van concertgebouw de Doelen. In het Rotterdams Nieuwsblad schrijft een journalist op 7-2-1984 het volgende:

‘Het schouwburgplein gaat veranderen, er komt een nieuwe schouwburg maar wat doe je dan met de Doelen? Stedenbouwkundig wordt het Rotterdams concertgebouw een moeilijk geval. Door de randen van het plein te voorzien van hoge wanden valt de laagbouw van De Doelen in het niet, tenzij het gebouw meer body wordt gegeven. Voor dit inpakken van de Doelen bestaan al twee functies, het conservatorium dat zich graag aan het Schouwburgplein wil vestigen en de uitbreiding van de Doelen zelf in de vorm van een congrescentrum.’

Het ontwerp van Kraaijvanger architecten werd gemaakt in opdracht van Huub van Dael, voormalig directeur van De Doelen, die de congresfunctie wilde uitbreiden en versterken. Een congreszaal vraagt namelijk andere akoestiek en vormgeving dan een concertzaal. Het ontwerpvoorstel bestond uit een schil om het gebouw heen met tussen de bestaande bouw en de uitbouw een passage zodat de bestaande gevel behouden kon blijven. Tevens werden in het ontwerpvoorstel de foyers aangepast en deels verplaatst naar het Schouwburgplein. Nadelen van dit ontwerp waren het verdwijnen van de schijngevel en het silhouet van de dakopbouwen, de hoge kosten en er werd getwijfeld aan het functioneren van de passage. Daarom is dit uitbreidingsplan niet uitgevoerd.

Ontwerpvoorstel nieuwe gevel - 1984

Page 40: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

40 Concertgebouw de Doelen

Page 41: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

41kraaijvanger

Begane grond - 1989Na 4 jaar onderzoek en het aflassen van het uitbreidings-plan, werd besloten kleine ingrepen uit te voeren om meer openheid naar het plein en een sterkere connectie met het winkelgebied de Lijnbaan te realiseren.

Door de gevel naar voren te plaatsen verdween de schaduw van het overstek en ontstond er meer ruimte op de begane grond. De indeling van de begane grond werd veranderd waarbij naast de kassa, winkel en het café van de Doelen ook ruimte ontstond voor andere winkels en een restaurant. Ook de luifel werd in 1989 vervangen door een nieuwe grotere variant, voorzien van een plexiglas lichtkap. Nadeel van deze ingrepen was dat het overstek verdween en daarmee ook deels de sterke horizontaliteit van het gebouw.

Page 42: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

42 Concertgebouw de Doelen

Gevelbeeld na de aanpassingen in 1989

Page 43: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

43kraaijvanger

Page 44: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

44 Concertgebouw de Doelen

Na de verbouwing lagen de uitbreidingsplannen stil, tot in 1992 uitbreiding opeens hard nodig is. De capaciteitsbehoefte van het centrum neemt toe, onder andere vanwege een groeiend aantal concerten in De Doelen.

Nieuwe ontwerpen passeren de revue, variërend van een toren in het binnenhof tot een congreszaal op het dak met kantoren aan de zijkanten. Alle plannen lopen stuk, tot men in contact komt met BOAG en Hoogstad architecten. Zij bouwen naast de Doelen, op het hertenkamp en het Kruisplein een nieuw gebouw. In overeenstemming met de Doelen wordt besloten om de Doelen uit te breiden met een congresfunctie gecombineerd met een conservatorium, ontworpen door Hoogstad.

In 1994 wordt Jan Hoogstad gevraagd een Masterplan te maken om de doelen aan de oost- en westzijde uit te breiden. Dit onderzoek resulteerde in een masterplan dat voorzag in de versmalling van zowel de Karel Doormanstraat als het Kruisplein, zodat nieuwe bouwlocaties ontstonden, in een strategie waarbij het dak van De Doelen zou worden beschouwd als een podium dat plaats zou kunnen bieden aan nieuwe volumes.

Situatie met aanbouw (oranje) Maquette van ontwerp Hoogstad

Page 45: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

45kraaijvanger

Uitbreiding Hoogstad - 1996

Het ontwerp van Hoogstad bevindt zich tussen het Westin hotel en de Doelen en beslaat een groot deel van de gevel aan het Kruisplein. Ook op de Doelen wordt gebouwd; een congreszaal op de hoek van het kruisplein en het schouwburgplein en aan de expeditiestraat. In die straat wordt een nieuwe lift geplaatst en een opbouw voor kantoren.

De wederopbouw commissie streefde naar het behoud van de Doelen als vrijstaand gebouw in Rotterdam. Als compromis werd besloten één hoek in tact te laten en de gehele gevel te behouden. Zo loopt tussen het conservatorium en de Doelen de originele schijngevel, functionerend als scheidingswand. De nieuw ontworpen gevels van Hoogstad, opgebouwd in baksteen, vormen een contrast met de marmeren gevel van het concertgebouw. Zowel in kleur als in vorm; het conservatorium is geel en bestaat uit een wand met perforaties. De Doelen daarentegen, is wit en de gehele wand functioneert als opening. Dit volgt uit een basis concept van hoogstad waarin de 3 verschillende functies, concertgebouw, congres en conservatorium, een verschil in intimiteit en openheid hebben.

Om massaliteit te vermijden werd gezocht naar een manier om het gebouw op het Maaiveld te laten aansluiten. Gekozen werd voor een portaal en een arcade die een tussenmaat vormt tussen de stedelijke omgeving en het interieur. In tegenstelling tot de doelen is repetitie vermeden, zodat individuele plekken van het interieur herkenbaar zijn in de gevel.

Bouw Gevel Kruisplein

Page 46: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

46 Concertgebouw de Doelen

Page 47: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

47kraaijvanger

Interieur - 2009Na de uitbouw die opgeleverd werd in 2000 bleef het rustig rond De Doelen. Het gebouw functioneert zowel als concert- als congresgebouw goed en wordt in 2006 benoemd tot monument van de wederopbouw. De status gemeentemonument, creëert een uitdaging voor het integreren van oude waarden met modern comfort, zonder aantasting van de originele staat.

In 2006 worden kleine aanpassingen gedaan aan het interieur van de dienstruimten, solistenkamers en de artiestenfoyer door SOAP ateliers.

In 2008 gaat Kraaijvanger Urbis de echte discussie aan en wordt de Grote Zaal gerenoveerd op basis van originele tekeningen. De opdracht hierbij was ‘de Grote zaal van de Doelen op een integrale wijze geschikt maken voor dynamisch gebruik voor de komende tientallen jaren zonder verlies van akoestiek, herkenbaarheid en karakter.’

Alle ingrepen die zijn gedaan hebben betrekking op de architectonische, functionele, akoestische en technische verbeteringen. Naast aanpassingen van het interieur en meubilair van de Grote Zaal vormde ook de installaties een groot onderdeel van de renovatie.

Niet alleen de Grote Zaal (2.000 stoelen) is gerenoveerd maar ook de entree zone en de foyers zijn aangepakt. Deze grote en diverse semi openbare ontmoetingsgebieden stralen nu de sfeer uit van een toegankelijk, uitnodigend en actueel Cultuurhuis. Een nieuw verlichtingsplan voor de gevels, entrees, foyers en de Grote Zaal maken het mogelijk om voor verschillende orkest- en publieksbezettingen bijpassende sferen te creëren.

Page 48: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

48 Concertgebouw de Doelen

Page 49: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

49kraaijvanger

4. RijksmonumentVanaf 1 januari 2014 is concertgebouw de Doelen een Nederlands rijksmonument. Met deze beschermingsstatus is de cultuurhistorische waarde van het gebouw door de overheid erkent en moet deze beschermd worden en behouden blijven. Dit heeft tot gevolg dat er strengere eisen zijn voor het aanbrengen van veranderingen aan het gebouw om het aan hedendaagse functionaliteit en comfort te laten voldoen. Hierbij mag de uitstraling van het gebouw niet negatief beïnvloed worden.

Page 50: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

50 Concertgebouw de Doelen

Page 51: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

51kraaijvanger

5. Huidige ontwerpogave

Eind 2013 is opdracht gegeven voor renovatie van de plint van de Doelen aan het Schouwburgplein. Op dit moment heeft de plint een rommelige indruk van buitenaf en is er geen relatie tussen de entree zone van het concertgebouw en de omgeving. Kraaijvanger architecten heeft een nieuw ontwerp gemaakt waarin de plint van de Doelen deels wordt terug gebracht in de oorspronkelijke staat en de entree zone meer openheid krijgt zodat een betere relatie ontstaat tussen het gebouw en de omgeving.

Voor het nieuwe ontwerp van de plint van de Doelen heeft Kraaijvanger een aantal doelen en ambities opgesteld die zij willen realiseren: 1 Verbeteren van logistiek en efficiency2 Nieuwe dynamiek in de plint door toevoeging hoogwaardige horeca3 De dynamiek van de plint aanpassen aan de stedenbouwkundige ambities4 Horeca ondersteund congresfuncties en biedt een stedelijke verblijfsplek

Page 52: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

52 Concertgebouw de Doelen

Page 53: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen

53kraaijvanger

www.kraaijvanger.nl

Watertorenweg 336Postbus 40033006 AA Rotterdam

+31 (0) 10 498 92 [email protected]

januari 2014

Colofon

kraaijvanger

Page 54: Kraaijvanger 50 jaar betrokken bij de Doelen