Situering in tijd en ruimte

Tijd:

Ruimte: West-Europa Industriële revolutie: belangrijke uitvindingen bv. stoommachine

komst van fabrieken

boeren trokken naar de stad om werk te vinden

Nieuwste Tijd

1800 -1945

Nieuwe Tijd Eigen Tijd

Dagverloop van de arbeider toen

• 5 uur: opstaan 5u15: op weg naar de fabriek5u20: aankomst in de textielfabriek5u30-12u30: werken12u30: pauze + eten12u40: einde pauze, terug aan het werk18u30: einde werkdag18u35: terug naar huis18u40: eten19u: slapen

Dagverloop van de arbeider nu

Textielfabriek

In de fabriek… de arbeidersomstandigheden

Fragment Daens

leefomstandigheden:

• onhygiënische, gevaarlijke en ongezonde condities van de werkplaatsen

• Uitbuiting• kinderarbeid en vrouwenarbeid• lage lonen• lange arbeidsduur• geen sociale zekerheid of vakbonden• fabrieksbazen hebben alle macht

Gevaarlijke werkplaatsen

Kinderarbeid

Vrouwenarbeid

In huis…

Fragment Daens

Wonen:

• arbeiderswoningen nabij de fabriek• fabriek die stevige rook uitblies over de stad• kleine huisjes: geen centimeter groter dan nodig• enge steegjes• één of maximum twee kamers• niet hygiënisch• dikwijls waren er epidemieën

Woning en verstedelijking

• kleine huisjes

• enge stegen en benauwde koertjes

• geur van wegvallende kalk

• 1 kamertje voor het gehele gezin

Arbeiderssteegje

eengezinswoning

Kinderarbeid: getuigenis van een oude man

Kinderarbeid is van … vroeger en nu

Reacties van de arbeiders1)      In de drank:

• Alcohol : Geld ging niet meer naar eerste levensbehoeften maar naar drank.

• Cafe: plaats waar fabriekdirecteurs hun arbeiders uitbetaalden  

2)      Emigratie naar Amerika

Bij ons In AmerikaWerkloosheid en armoede

Goede vooruitzichten

Aardappelepidemie en hongersnood

Goedkope landbouwgrond

Oudste zoon kreeg erfenis anderen niets

Op zoek naar geluk

Onderdrukking gewone volk

3)      eerste acties: 

Stakingen en arbeidersorganisaties verboden

Erg lange werkdagen Arbeiders ondergingen hun lot

Later: Enkele arbeidsonlusten door politie makkelijk onderdrukt.

Staking bij een schoenenfabriek