Het Steunpunt Mantelzorg vierde in 2014 zijn 12½ jarig jubi-leum. In deze 12½ jaar was mantelzorg volop in ontwikkeling en is steeds meer in de belangstelling komen te staan. Het thema mantelzorg leeft meer dan ooit. Door de transitie neemt de druk op mantelzorg toe en organisaties vinden het een maatschappelijke verantwoordelijkheid om mantelzorgers te ondersteunen en/of te betrekken bij de zorg. Zij zijn in toenemende mate bereid om tijd in het onderwerp mantelzorg te investeren. Hierdoor ontstaan positieve initiatieven op het gebied van mantelzorg, die samenhangen met de huidige lan-delijke ontwikkelingen. De nieuwe ontwikkelingen en de onduidelijkheid over de mo-gelijkheden, zorgen voor veel onrust bij mantelzorgers. Van hen wordt een omslag in denken gevraagd. Deze kanteling vraagt niet alleen mantelzorgers anders te denken, maar ook de professionals. Het jaar 2014 stond daarom vooral in het teken om iedereen voor te bereiden op de transities die vanaf 1 januari 2015 gelden.

Cuijk, maart 2015 Marjo Mooren, Coördinator Steunpunt Mantelzorg

“Door verhalen van anderen aan te horen kan ik ook relativeren omdat het ‘dus nog altijd erger kan’ “

“Op weg naar nieuwe tijden”Jaarverslag 2014 Steunpunt Mantelzorg Land van Cuijk

Vlnr: Marjo Mooren, Jose Fleuren, Ann Geelen, Will Dekkers

Steunpunt Mantelzorg vindt het belangrijk te zorgen voor her-kenning en maatschappelijke erkenning van mantelzorg. Het grootste doel hiervan is om de draagkracht van de mantelzorger te vergroten en overbelasting te voorkomen. We streven ernaar dat mantelzorgers de zorg niet alleen (langer) vol kunnen hou-den, maar dat ze de zorg ook met voldoening kunnen blijven geven. Zo kunnen zorgvragers zolang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen en regie over hun eigen leven behouden.

Steunpunt Mantelzorg richt zich op mantelzorgers die intensief en/of langdurig voor een naaste zorgen, ook wanneer deze naas-te is opgenomen in een zorginstelling. Mantelzorgers die zorgen voor mensen met; psychiatrische problematieken, chronische ziekten, lichamelijke beperkingen, verstandelijke beperkingen en hulpbehoevende ouderen. Naast directe mantelzorgondersteuning faciliteert het Steunpunt Mantelzorg Land van Cuijk ook anderen bij het ondersteunen van mantelzorgers door hun kennis en ervaring beschikbaar te stel-len. Gemeenteambtenaren, professionals en vrijwilligers kunnen bij het steunpunt terecht voor informatie over de sociale kaart, wet- en regelgeving, methodieken, instrumenten en handrei-kingen die gebruikt kunnen worden bij de ondersteuning van mantelzorgers.Het steunpunt heeft jarenlange ervaring met de ondersteuning van mantelzorgers en profileert zich tegenwoordig als expertise-centrum.

De visie van het steunpunt is verankerd in een aantal belangrijke kenmerken en uitgangspunten: • Lokaalverankerdensamenwerkingmetrelevantelokaleen

landelijke partijen• Inspelenopdewensenenbehoeftenvanlokaleoverhedenen

organisaties• Investereninhetversterkenenvergrotenvandeeigenkennis,

ervaring en deskundigheid• Anticiperenopactuelelandelijkeenlokaleontwikkelingenop

het gebied van informele zorg• Werkenvanuiteencompacte,efficiënteeneffectieveorganisa-

tiestructuur• Flexibelinspelenopdeactuelewensenenbehoeftenvande

unieke mantelzorger • Uitgaanvandeeigenkrachtvandemantelzorgerenzijnsoci-

ale netwerk• Wijzijnervoormantelzorgers,maarookvoorprofessionals• Laagdrempeligmaardeskundigadviesaanreiken.

Visie en organisatie

M11_054782.indd 1 19-03-15 11:17

Informatieverstrekking

Met regelmaat werden er in 2014 thema- en informatiebij-eenkomsten georganiseerd voor mantelzorgers. Hierbij wer-den actuele onderwerpen behandeld die voor mantelzorgers van belang kunnen zijn. Enkele voorbeelden: ‘Hoe blijf ik een vitale mantelzorger?’, ‘Zorgen met je familie’ en informa-tieoverfinanciëletegemoetkomingen.

Verder zijn er diverse cursussen van start gegaan zoals ‘De zorg de baas’ en ‘Ziekenverzorging thuis’. Voor het eerst werd ook de training ‘Loyaal aan je familie of aan je baas?’ gege-ven. Een training voor de werkende mantelzorg, waarin ze konden leren hoe ze werk en zorg kunnen combineren. In totaal hebben er 176 mantelzorgers deelgenomen aan educatieve bijeenkomsten.

Individuele ondersteuning De consulenten van Steunpunt Mantelzorg bieden ondersteuning en begeleiding bij het vinden van mogelijkheden, contact leggen met instanties en het maken van de juiste keuzes.

De informatie wordt op diverse manieren aangeboden, aansluitend op persoonlijke situaties en behoeften; telefonisch, via website of viadenieuwsbrief.Afhankelijkvandewensenmantelzorgerkanereen gesprek plaats vinden op kantoor of bij de mantelzorger thuis. Veel mantelzorgers willen graag hun verhaal kwijt en hebben behoefte aan een luisterend oor. De mantelzorger heeft er baat bij te praten over de zorgsituatie in een persoonlijk gesprek. Hierbij kunnen onderwerpen zoals omgaan met gevoelens van verlies, stress en belasting ter sprake komen. Ook beroepskrachten, die in hun werk met mantelzorgers te maken hebben, komen met vragen bij het steunpunt.

In totaal zijn er het afgelopen jaar 833 vragen binnen gekomen per mail of telefonisch contact. Daarnaast hebben er 57 huisbe-zoeken en 36 bureaubezoeken plaatsgevonden. Opvallend was de hoeveelheid vragen over het mantelzorgcompliment.

Mantelzorggroepen Steunpunt Mantelzorg organiseerde ook in het afgelopen jaar maandelijks bijeenkomsten voor mantelzorgers. Hierbij werden informatieve onderwerpen en/of ontspannende activiteiten gecombineerd met het ontmoeten van lotgenoten. Door met lotgenoten ervaringen te delen, ervaren mantelzorgers emotio-nele steun en kunnen handige tips en vaardigheden uitgewis-seld worden. Mantelzorgers worden hiermee in hun eigen kracht gezet en gestimuleerd om regie over hun leven te behouden. Speciaal voor werkende mantelzorgers vonden de bijeenkomsten ook in de avonden plaats in Cuijk.

WandelenOok was er de mogelijkheid voor mantelzorgers om te wandelen met lotgenoten, waarbij men op een informele en ontspannen manier ervaringen kon delen. Tijdens de wandelingen was er ook de mogelijkheid om vragen te stellen aan een mantelzorgcon-sulent. Daarnaast werden er tijdens de wandeling verschillende respijtvoorzieningen bezocht, zoals zorgboerderijen. De wande-lingen vonden roulerend per gemeente plaats.

In totaal hebben er 325 mantelzorgers deelgenomen aan deze bijeenkomsten.

Dag van de MantelzorgTijdens de landelijke ‘Dag van de Mantelzorg’ organiseerde het steunpunt een welverdiende verwendag voor alle mantelzorgers in Land van Cuijk in de Weijer in Boxmeer. Maar liefst tweehon-derd mantelzorgers waren hierbij aanwezig!

Naast een sfeervolle markt konden liefhebbers meedoen aan verschillende workshops. De mantelzorgers waren enthousiast over deze verwendag. “Het is echt een uitje en zo is het ook be-doeld”, vertelt een van de mantelzorgers,“ Leuke workshops en een gezellige sfeer!” Voor de meesten was het even een moment om de zorg los te laten. “ Hoewel er zoveel mantelzorgers zijn wordt er juist over andere dingen gepraat en dat is wel een keer fi jn”, vertelde een van de bezoekers.

Ook aan de mantelzorgers die moeilijk van huis kunnen,werd natuurlijk gedacht. In elke gemeente van het Land van Cuijk bezorgden wethouders, de bloemist en vrijwilligers, bloemen bij de mantelzorgers thuis om ze te bedanken. Ongeveer 430 bossen bloemen werden uitgedeeld tijdens deze bloemenactie. Ook wa-ren er 38 jonge mantelzorgers aangemeld voor een bioscoopbon.

Voor mantelzorgers

Steunpunt Mantelzorg organiseerde ook in het afgelopen jaar Wandelen

Uit het cursusaanbod haal ik handvatten en misschien nog wel belangrijker, omdat je in kleine aantallen deze cursussen volgt, praktijkvoorbeelden, welke ik van andere mantelzorger(s) hoor.Tijdens de maandelijkse mantelzorgavonden is er een zeer gevarieerd programma-aanbod zodat er voor iedereen wel wat wils is. De ene keer een lezing of een wat zwaarder gesprek. De andere keer luchtig door bijv. een workshop of een buitenwandeling. Beide componenten vormen een goede afwisseling voor mij.En wat ik misschien nog wel het allerbelangrijkste vind, door verhalen van anderen aan te horen kan ik ook relativeren omdat het ‘dus nog altijd erger kan’!Het Steunpunt Mantelzorg ondersteunt in ontzorgen. Al is het maar voor even, omdat er met respect wordt geluisterd naar en geleerd wordt van elkaar.”

Claudia, 42 jaar - Mantelzorger van levenspartner met CVA en epilepsie

NetwerkparticipatieBinnen de nieuwe beleidsvoornemens van het minis-terie wordt de samenwerking tussen de informele en formele zorg als een belangrijk uitgangspunt gezien. Een goede samenwerking van professionals, zorgvra-gers en mantelzorgers zorgt voor kwalitatief goede en optimale zorg.

Het Steunpunt Mantelzorg heeft in 2014 methodieken verzameld en een programma ontwikkeld waarmee ze organisaties kunnen adviseren, die aan de slag willen met netwerkparticipatie. In het Land van Cuijk zijn enkele zorgorganisaties die samen met het Steunpunt de eerste stappen hebben gezet.

M11_054782.indd 2 19-03-15 11:17

RespijtweekendHet Steunpunt Mantelzorg organiseerde in samenwerking met Stichting Opkracht, een respijtweekend voor mantelzorgers.

Tijdens dit ontspanningsweekend hebben 15 mantelzor-gers genoten in hotel Boschoord in Oisterwijk. “Even af-stand nemen van de zorg en even nieuwe energie opdoen”. Mantelzorgers ervaren vaak een drempel om de zorg over te dragen aan een ander. Door het aanbieden van een ontspan-ningsweekend wil het steunpunt mantelzorgers stimuleren om ook tijd voor zichzelf te nemen en af en toe de zorg te delen met een ander. Dit kan in samenwerking met familie, vrienden, vrijwilligers of professionals.

Een gezellige dag en even zonder zorgen!

De consulenten van Steunpunt Mantelzorg bieden ondersteuning en begeleiding bij het vinden van mogelijkheden, contact leggen

De informatie wordt op diverse manieren aangeboden, aansluitend op persoonlijke situaties en behoeften; telefonisch, via website of viadenieuwsbrief.Afhankelijkvandewensenmantelzorgerkanereen gesprek plaats vinden op kantoor of bij de mantelzorger thuis.

behoefte aan een luisterend oor. De mantelzorger heeft er baat bij te praten over de zorgsituatie in een persoonlijk gesprek. Hierbij

stress en belasting ter sprake komen. Ook beroepskrachten, die in hun werk met mantelzorgers te maken hebben, komen met vragen

In totaal zijn er het afgelopen jaar 833 vragen binnen gekomen per mail of telefonisch contact. Daarnaast hebben er 57 huisbe-zoeken en 36 bureaubezoeken plaatsgevonden. Opvallend was de

Ook was er de mogelijkheid voor mantelzorgers om te wandelen met lotgenoten, waarbij men op een informele en ontspannen manier ervaringen kon delen. Tijdens de wandelingen was er ook de mogelijkheid om vragen te stellen aan een mantelzorgcon-sulent. Daarnaast werden er tijdens de wandeling verschillende respijtvoorzieningen bezocht, zoals zorgboerderijen. De wande-

In totaal hebben er 325 mantelzorgers deelgenomen aan deze

Dag van de MantelzorgTijdens de landelijke ‘Dag van de Mantelzorg’ organiseerde het steunpunt een welverdiende verwendag voor alle mantelzorgers in Land van Cuijk in de Weijer in Boxmeer. Maar liefst tweehon-derd mantelzorgers waren hierbij aanwezig!

Naast een sfeervolle markt konden liefhebbers meedoen aan verschillende workshops. De mantelzorgers waren enthousiast over deze verwendag. “Het is echt een uitje en zo is het ook be-doeld”, vertelt een van de mantelzorgers,“ Leuke workshops en een gezellige sfeer!” Voor de meesten was het even een moment om de zorg los te laten. “ Hoewel er zoveel mantelzorgers zijn wordt er juist over andere dingen gepraat en dat is wel een keer fi jn”, vertelde een van de bezoekers.

Ook aan de mantelzorgers die moeilijk van huis kunnen,werd natuurlijk gedacht. In elke gemeente van het Land van Cuijk bezorgden wethouders, de bloemist en vrijwilligers, bloemen bij de mantelzorgers thuis om ze te bedanken. Ongeveer 430 bossen bloemen werden uitgedeeld tijdens deze bloemenactie. Ook wa-ren er 38 jonge mantelzorgers aangemeld voor een bioscoopbon.En wat ik misschien nog wel het allerbelangrijkste vind, door verhalen van

Het Steunpunt Mantelzorg ondersteunt in ontzorgen. Al is het maar voor even, omdat er met respect wordt geluisterd naar en geleerd wordt van

Claudia, 42 jaar - Mantelzorger van levenspartner met CVA en epilepsie

NetwerkparticipatieBinnen de nieuwe beleidsvoornemens van het minis-terie wordt de samenwerking tussen de informele en formele zorg als een belangrijk uitgangspunt gezien. Een goede samenwerking van professionals, zorgvra-gers en mantelzorgers zorgt voor kwalitatief goede en optimale zorg.

Het Steunpunt Mantelzorg heeft in 2014 methodieken verzameld en een programma ontwikkeld waarmee ze organisaties kunnen adviseren, die aan de slag willen met netwerkparticipatie. In het Land van Cuijk zijn enkele zorgorganisaties die samen met het Steunpunt de eerste stappen hebben gezet.

In de visie van Sint Anna is een samenwerking

tussen bewoners, informele zorg en de professional de

sleutel naar een betere kwaliteit van leven en welzijn.

Verantwoordelijkheden laag leggen en gezamenlijk de

handen in elkaar slaan, is in Sint Anna een speerpunt.

Iedereen draagt een steentje bij, professional en niet

professional gaan hand in hand en vullen elkaar aan. Hoewl hard

en constructief aan de weg wordt getimmerd is dit gelijkwaardig

samenspel nog geen realiteit. Daarom werkt Sint Anna graag

samen met Steunpunt Mantelzorg: zij beschikken over de juiste

kennis, vaardigheden en ervaring en zijn een goede aanvulling op

het lopend proces. In 2014 hebben op bestuurs- en beleidsniveau

oriënterende gesprekken plaatsgevonden, de uitwerking ervan

vindt plaats in 2015.

Christina Brucks, Sint Anna Boxmeer

M11_054782.indd 3 19-03-15 11:17

Resultaten 2014• Steunpunt Mantelzorg viert z’n 12 ½ jarige jubileum• 262 nieuwe mantelzorgers geregistreerd, waarvan

13 jonge mantelzorgers• Individuele mantelzorgondersteuning: 833 vragen,

57 huisbezoeken en 36 bureaubezoeken• 176 mantelzorgers hebben deelgenomen aan educatieve

bijeenkomsten• 325 mantelzorgers hebben deelgenomen aan

verschillende mantelzorggroepen• Dag van de Mantelzorg is bezocht door ruim 200

mantelzorgers• 430 mantelzorgers ontvingen dit jaar een bos bloemen

ter waardering• 38 jonge mantelzorgers aangemeld voor een bioscoopbon• Steunpunt Mantelzorg verzorgde 30 lezingen,

presentaties, interviews, inleidingen of voorlichting voor uiteenlopende doelgroepen.

• Vernieuwde website: www.mantelzorglvc.nl • 10 november 2014 oprichting platform samenwerking

mantelzorg• Aanbodontwikkeldvoororganisatiesdieaandeslag

willen met netwerkparticipatie!

Expertisecentrum Steunpunt Mantelzorg is uitgegroeid tot een expertisecen-trum. Het steunpunt volgt de ontwikkelingen, trends, be-hoeften en specifi eke lokale karakteristieken op het gebied van mantelzorg. Hiermee biedt het steunpunt op verschil-lende manieren deskundigheidsbevordering. Zo heeft het steunpunt een uitgebreid aanbod van tools en methodieken verzameld en zijn er trainingen en cursussen ontwikkeld voor professionals en vrijwilligers.

Professionals en vrijwilligers kunnen altijd bij het steun-punt terecht voor informatie over de sociale kaart, wet- en regelgeving, methodieken, instrumenten en handreikingen die gebruikt kunnen worden bij de ondersteuning van man-telzorgers. Ook gaat het steunpunt waar nodig in gesprek binnen teams voor methodiek- of themabesprekingen, signa-lering en casuïstiekbesprekingen.

Het steunpunt adviseert en ondersteunt bij het ontwikke-len van visie en beleid ten aanzien van mantelzorg binnen organisaties. Netwerkparticipatie is een bekend fenomeen geworden en ook met diverse zorgorganisaties wordt er samengewerkt om netwerkparticipatie te stimuleren. Hierbij wordt gestreefd naar een gelijkwaardig samenwerking met mantelzorgers/sociaal netwerk, professional en zorgvrager.

Platform mantelzorgOp initiatief van de gemeenten is er een platform mantelzorg opgericht, waarin zorg- en welzijnsorganisaties uitgenodigd zijnomdeeltenemen.Uitgangspunthierbijisdesamenwer-king tussen professionele- en vrijwilligersorganisaties die te maken hebben met mantelzorgers versterken. Op die manier kunnen organisaties ervaringen delen en van elkaar leren.

Het doel van het platform is te komen tot afstemming en verdere samenwerking. Het platform komt twee keer per jaar bij elkaar om de samenwerking tussen formele en informele zorg te verbeteren.

Steunpunt Mantelzorg kan actuele vragen en ontwikkelingen op de agenda zetten van het platform. Het steunpunt is dan ook blij met het oprichten van dit platform. De ontwikkelin-gen in zorg en welzijn hebben gevolgen en consequenties voor de mantelzorgers. Samen met het platform mantelzorg kunnen we deze gevolgen signaleren en bundelen, en zo samen inspelen op actuele ontwikkelingen.

Binnen organisaties zijn er al positieve ontwikkelingen op het gebied van mantelzorg te bemerken. Iedereen is op zijn manier bezig met het betrekken en ondersteunen van de mantelzor-gers. Door het delen van deze ervaringen, kan me elkaar inspi-reren en hoeft niemand het wiel opnieuw uit te vinden.

Mantelzorg doen we samen!

Vanuit RMC Radius zien wij veel burgers die als mantelzorger betrokken zijn voor een chronische zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid.Praktisch onmisbare mensen die, naast hun normale bezigheden, zorgen voor iemand in hun naaste omgeving. Mantelzorg kan zwaar en belastend zijn, daarom verwijzen wij vanuit RMC Radius mantelzorgers altijd door naar het Steunpunt Mantelzorg Land van Cuijk. Caroline Hoogeveen, Sociaalwerker, wonen-welzijn-zorg coördinator RMC Radius

M11_054782.indd 4 19-03-15 11:17