Antibioticacampagnes 2000-2001 en 2001-2002 1 Achtergrond België heeft gemiddeld een groter...

Antibioticacampagnes 2000-2001 en 2001-2002 1

Achtergrond

• België heeft gemiddeld een groter antibioticagebruik dan de andere landen van de EU (Cars et al., Lancet 357:1851, 2001);

• De consumptie van antibiotica blijft constant hoog vanaf 1996 tot eind 1999 (gegevens van het Belgisch Instituut voor Farmaco-epidemiologie)

Belgium

0

10

20

30

40

1996 1997 1998 1999

20

25

30

Year

Ou

tpat

ien

t A

nti

bio

tic

Sal

es (

DD

D/1

,000

inh

./day

)

EU-range


Campagne 2000-2003 Drie opeenvolgende landelijke multimedia

campagnes gedurende drie maanden, tijdens de winterperiode (november –januari) – Editoriaal in een vaktijdschrift voor artsen en

apothekers (Folia Pharmacotherapeutica) – Brief voor artsen en apothekers – Brochures en folders voor de bevolking– Spots op radio en televisie in prime time (30

sec)– Persconferenties– WEB sites (nederlands, frans, duits):

www.red-antibiotica.org

Budget : 370.000 €/jaar

www.antibiotica.org


Het doel van de campagnes was de sensibilisering van ganse bevolking want …• Meer dan 70 % van de omzet van antibiotica voor

algemeen gebruik wordt gerealiseerd in de ambulante, eerstelijnsgeneeskunde

• Wijdverbreid antibioticagebruik is de oorzaak van de selectie van kiemen die resistent zijn aan de courante antibiotica

• Meestal worden deze antibiotica voorgeschreven voor banale infecties die niet door bacteriën worden veroorzaakt en die spontaan genezen– Faryngitis, bronchitis, grippale syndromen, acute sinusitis

• Artsen schrijven vaak antibiotica voor op expliciete vraag van de patiënt

Vicieuze cirkel …


Resultaten van de proefcampagne

• Onvoldoende kennis en informatie van het publiek over– Nut van antibiotica– Indicaties voor antibiotherapie

• Patiënten denken vaak dat banale infecties sneller genezen door inname van antibiotica

• Groot vertrouwen in artsen en apothekers• De druk van patiënten om een voorschrift voor

antibiotica te bekomen mag niet overschat worden


Doel van de sensibiliseringcampagnes

• Informatie geven aan het publiek over het natuurlijk verloop van infecties die spontaan genezen, zoals acute infecties van de luchtwegen en middenooronsteking

• Uitleg geven over de vitale indicaties voor antibioticatherapie (ernstige infecties zoals longonsteking, hersenvliesonsteking, …)

• Wijzen op de belangrijke risico’s van onterecht gebruik van antibiotica, zoals het ontstaan van infecties door resistente kiemen die moeilijker of niet meer te behandelen zijn met antibiotica

• De patiënt mondiger maken in het overleg met zijn arts en apotheker over het nut van een voorschrift voor een antibioticum

Minder vaak … en beter!


Het team achter de campagne

Media• 2 communicatiespecialisten van

Volksgezonheidsproblematieken

Universitaire specialisten

• 2 microbiologen• 1 farmacoloog• 1 huisarts• 1 anthropoloog

Administraties

• Federaal: een vertegenwoordiger van de Ministerie Sociale Zaken en Volksgezondheid

• Gemeenschappen: twee vertegenwoordigers

Contacten met de wetenschappelijke verenigingen

• Klinische microbiologie en infectiologie

• Pediatrie• Pneumologie• Neus-, keel, oor • Huisartsen


Pre-informatiecampagne voor de gezondheidsberoepen

• Editoriaal over antibioticagebruik en –resistentie in de ‘Folia Pharmacotherapeutica’ (landelijk verdeeld aan alle artsen en apothekers)

• ‘Ad hoc’ werkgroep en twee pre-campagne bijeenkomsten met informatie voor de vertegenwoordigers van de artsen

• Distributie van een informatiepakket bij alle huisartsen, specialisten betrokken bij de behandeling van respiratoire infecties en alle publieke officina’s met:

– een brief met toelichting over de campagne en de betekenis ervan voor de algemene volksgezondheid

– 20 brochures en een affiche voor wachtzaal of officina


Lancering van de campagne

Brief voor artsen en apothekers

Brochures en folders

TV- en radiospot

website


Evaluatie na de campagnes

Objectieve beoordeling van

– De bewustwording van de bevolking (na 1ste campagne alleen);

– Evaluatie van de huisartsen (beide

campagnes);

– Impact op het antibioticavoorschrift (beide campagnes).


Bewustwording van het publiek (1 van 3)

Methode• interviews (1.015 personen, representatief staal)

• 4 tot 10 weken na het staken van de campagne

Belangrijkste resultaten

Ik herinner me de campagne

79 %

17 %

14 %

TV

Krant

Radio

38 %

25 %

22 %

12 %

• we gebruiken te veel AB

• gebruik AB enkel als nodig

• je voelt je slecht als je er teveel slikt• bacteriën worden resistent

Ik herinner me dat de belangrijkste boodschap was ….


Wat verwacht men van een antibioticakuur?(in vergelijking met onderzoek voor de campagne)

Vraag je naar een antibioticavoorschrift bij …:

74 %

63 % bronchitis

S

49 %

30 % griep

S

32 %

18 % keelonsteking

S

28 %

25 %koorts

ns

pre-campagne

post-campagne

S = p < 0.05

Bewustwording van het publiek na de eerste campagne (2 van 3)


Bewustwording van het publiek na de eerste campagne (3 van 3)

Invloed op het individueel gebruik van antibiotica(in vergelijking met onderzoek voor de campagne)

Bent u het eens om, in overleg met uw huisarts, minder antibiotica te gebruiken?

S

64 %

75 % Ja

13 % 25 %

Om resistentie te voorkomen

Waarom?

20 % 26 %

Om overconsumptie te

voorkomenpre-campagne

post-campagne

S = p < 0.05


Appreciatie door de huisartsen (1 van 6)

Methode• Telefonische enquête (400 huisartsen, geografisch representatief)

• 3 maanden na het einde van elke campagne

65 %

43 %

38 %

22 %

8 %

6 %

media

folders

brief

affiches

vaktijdschriften

patiënten

Impact: 100% van de HA herinneren zich de eerste campagne door …

… maar enkel 73% merkte de

tweede campagne op


Appreciatie door de huisartsen (2)

Hoe beoordelen de huisartsen de campagnes?

73 % 73 %

Nuttig voor een betere

praktijk

64 % Nuttig voor de patiënt

77 %

51 % Artsen voelen zich betrokken 71 %

32 % Enkel bedoeld voorbesparingen in het ZIV 29 % legende

1ste campagne2de campagne

* Open vragen


Appreciatie van de huisartsen (3)

Dringend minder

AB gebruiken

Artsen moeten

minder

AB voorschrijven

Bacteriën worden

resistent

39 %

36 %

12 %

Wat onthouden de HA van de twee campagnes?

81 %

34 %

8 %

legende


* Open vragen


Appreciatie van de huisartsen (4)

Verandering van de attitude van de huisarts in dagelijkse praktijk?

32 %Effectief minder voorschriften voor AB 63 %

33 %Ja …

38 %

Welke verandering?

legende



Impact op de antibioticaverkoop voor ambulant gebruik (1)

Eerste methode - descriptief• Data over AB verkoop in de officina (DDD; klasse ATC J01) vanaf 12.99 tot 03.00• Vergelijking met dezelfde periode van 2000-2001 (1ste ) and 2001-2002 (2de

campagne)

* data from a population of 8,950,476 to 9,107,039 insured persons; exhaustivity: 76.7 to 77.5 %

Resultaten Na 1ste campagne

Na 2de campagne

- 11.7 %

- 9.6 %

Tweede methode: Auto Regressive Integrated Moving Average model (ARIMA)

Er wordt een verband gelegd tussen de gegevens van ABverbruik en de seizoensgebonden variatie in de incidentie van acute respiratoire infecties (ARI) en aan- of afwezigheid van een campagne


AB verbruik in relatie met de campagne gedurende de 4 maanden na de start


Var

iati

on

of

DD

D*

del

iver

ed (

%)

bey

on

d m

od

el p

red

icti

on

s

- 5

0

- 6.53 %

- 3.41 %

2000-2001campagne

2001-2002campagne

Δ antibioticagebruik na de twee campagnes : - 5.01 % p = 0.012

Significant effect : in December : - 15.0 %

Significant effect : in February : - 14.7 %

Resultaten :

* DDD = Daily Delivered Dose



• De 1ste campagne had een onmiddellijke en hoog significante daling van de AB verkoop voor gevolg, die overigens niet kon verklaard worden door een lagere incidentie van ARI in 2000-2001. Dit effect was van kort duur (1 maand)

• De 2de campagne had een minder uitgesproken effect, dat pas werd vastgesteld 2 maanden na de lancering van

• De twee campagnes zorgden vor een daling van 5% van de verkoop van antibiotica in België tijdens het winterseizoen (dec – maart); ook wanneer men rekening houdt met de jaarlijks variatie van de incidentie van ARI blijft dit sterk significant.


Conclusies

• De twee campagnes – Verhoogden de bewustwording van het publiek, onder andere in

verband met het probleem van de antibioticaresistentie, en verminderden de vraag naar het voorschrijven van AB

– Werden gunstig beoordeeld door de huisartsen en hebben geleid tot een vermindering van het voorschrijven van AB prescription

– Verminderden significant de verkoop van AB

• Herhaling van de campagnes is nuttig om de bewustwording van publiek en artsen te verbeteren

• De tweede campagne had een minder uitgesproken reductie van antibiotica voor gevolg

• Merkwaardig genoeg heeft men (noch publiek, noch huisartsen) de campagne niet in eerste instantie beleefd om aan het resistentieprobleem iets te doen

Antibioticacampagnes 2000-2001 en 2001-2002 1 Achtergrond België heeft gemiddeld een groter...

Documents

Transcript of Antibioticacampagnes 2000-2001 en 2001-2002 1 Achtergrond België heeft gemiddeld een groter...