Anne Provoost - Vallen -...

15
Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans - 1 - Nederlands Katrien Aerts J. Uyttendaele Kristof Moelans 10/10/2007 2 Baso AV 15 pagina’s Boekbespreking: ‘Vallen’, Anne Provoost PRESENTATIE

Transcript of Anne Provoost - Vallen -...

Page 1: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 1 -

Nederlands Katrien Aerts

J. Uyttendaele Kristof Moelans

10/10/2007 2 Baso AV

15 pagina’s

Boekbespreking: ‘Vallen’, Anne Provoost

PRESENTATIE

Page 2: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 2 -

Inhoudstafel

1 Quiz

2 Dramatisering

3 Structuuranalyse

3.1 Gebeuren

3.1.1 Geleding

3.1.2 Spanning

3.1.3 Thema, stof en idee

3.1.4 Motieven

3.2 Personages

3.2.1 Lucas

3.2.2 Caitlin

3.2.3 Benoît en Alex

3.2.4 Anderen

3.3 Tijd

3.4 Ruimte

3.4.1 Beschrijvingen

3.4.2 Contrast of overeenkomst?

3.5 Perspectief

4 Werkvormen

5 Vakoverschrijdende eindtermen (VOET)

6 Auteur

6.1 Biografie

6.2 Werken

7 Bibliografie

Page 3: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 3 -

1 Quiz (kleur het juiste bolletje)

1 Hoe heet de opa van Lucas?

Felix Stockx Alex Stockx René Stockx

2 Waar komt Caitlin vandaan? Groot-Brittannië Australië Amerika

3 Hoe heet de oude kater van Lucas’ grootvader? Tascha Copernique Napoleon

4 Wie is Ruth? De moeder van Lucas De moeder van Caitlin De kapster

5 Hoe wordt Lucas eerst door Benoît en Alex genoemd? Stockx Moumouche Tintin

6 Wat werd er gestolen van Lucas in de Cercle Meunier? Alarmpistool Stiletto (= kleine dolk) Portefeuille

7 Waar woont Benoît? Rue Machiavelli 96 Rue Machiaverdi 96 Rue Machiavelli 69

8 Wat is de volledige naam van Caitlin? Caitlin Rose Meadows Caitlin Roseanne Meadows Catharine Rose-Mary Meadows

9 Waarom heeft Lucas’ grootvader joden aangegeven in de oorlog? Hij koesterde extreem-rechtse sympathieën. Hij vond dat de joden de schuld waren van zijn dochters dood. Zijn dochter werd ernstig toegetakeld door de ganzen van Soeur Béate en hij wou

haar dat betaald zetten.

10 Wat verliest Caitlin bij het auto-ongeval? Rechterbeen Linkervoet Rechtervoet

Page 4: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 4 -

2 Dramatisering

� Scène 1: Lucas en zijn moeder

Nadat Lucas een gemene grap heeft uitgehaald met zijn moeder, krijgt hij spijt. Ze praten

heel wat bij en Lucas tracht nieuwe dingen over zijn grootvader te leren. Maar ook zijn

moeder is in de war. Ze weet waarom Soeur Béate kwaad is, maar de houtblokken die

haar vader vroeger aan de muur legde, verdraaien haar ideeën. Niet alleen het verleden

zorgt voor verwikkelingen, maar ook de angst neemt meer en meer toe. Er is al twee keer

ingebroken in het huis van Lucas’ grootvader. Sinds er zoveel vreemdelingen in de buurt

zijn, is het gevoel van veiligheid ernstig verminderd.

� Scène 2: Lucas en Benoît

Lucas komt tussen twee vuren te staan. Hij heeft deelgenomen aan de demonstraties

tegen de vreemdelingen om Benoît en Alex te vriend te houden. Helaas heeft Caitlin zijn

wandaden gezien. Caitlin was namelijk een van de tegenbetogers. Zij neemt hem deze

actie erg kwalijk. Na de demonstratie vertelt Benoît Lucas dat Caitlin hem bedrogen heeft.

Hij is te weten gekomen dat zij een joodse is. Hij vertelt Lucas ook dat hij het daar niet bij

kan laten en dat hij wraak moet nemen op Caitlin. Lucas probeert Benoît te stoppen, maar

het lukt niet. Benoît is vastberaden en Lucas vreest voor Caitlin.

Page 5: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 5 -

3 Structuuranalyse

3.1 Gebeuren

3.1.1 Geleding

‘Vallen’ bestaan uit 36 hoofdstukken. Elk hoofdstuk is opgedeeld in verschillende alinea’s,

die worden onderscheiden door witregels.

Het verhaal begint midden in de gebeurtenissen. Het hele verhaal is eigenlijk een

flashback waarin Lucas terugkijkt op wat er die zomer gebeurd is. Deze flashback eindigt

vlak voor het einde van het verhaal. Naarmate we het einde van het verhaal naderen,

krijgt Lucas meer en meer informatie over zijn grootvader. Wanneer de flashback stopt

belanden wij, als lezer, samen met Lucas terug in het heden. Dan vertelt hij de definitieve

ontknoping van het hele verhaal.

3.1.2 Spanning

In de eerste plaats zorgt de opbouw van het boek voor heel wat spanning. We beginnen

midden in de gebeurtenissen te lezen en weten nog niet wat er juist gebeurd is. Dat

komen we pas aan het einde van het verhaal te weten. We hebben hier dus te maken met

intellectuele spanning. Daarnaast zorgt ook het verhaal van Lucas’ grootvader voor heel

wat intellectuele spanning. Wij, als lezers, willen net als Lucas achter de waarheid over

zijn grootvader komen. Beetje bij beetje wordt er een tipje van de sluier opgelicht, maar

toch moeten we helemaal tot het einde wachten op de definitieve ontknoping.

3.1.3 Thema, stof en idee

De belangrijkste thema’s die in dit boek aan bod komen zijn vreemdelingenhaat en

verraad. In de wapenwinkel van Montourin ontmoet Lucas Benoît en Alex. Ze zijn heel

vriendelijk voor hem en ze willen hem helpen. Wat Lucas in het begin nog niet weet, is dat

zowel Benoît als Alex veel sympathie hebben voor het extreem-rechtse. Het zijn twee

grote vreemdelingenhaters. Omdat Lucas hun vriendschap niet wil verliezen en omdat hij

een beetje bang is, gaat ook hij extreem-rechtse handelingen ondernemen, maar onder

druk. Zo krijgt hij ruzie met Caitlin, die juist de vreemdelingen wil helpen. Ook de

handelingen van Lucas’ grootvader hebben met vreemdelingenhaat te maken.

Het thema verraad vinden we ook in verschillende delen van het verhaal terug. Caitlin

voelt zich verraden door Lucas wanneer hij geen berouw toont over de daden van zijn

grootvader. Lucas voelt zich op zijn beurt verraden door iedereen. Zijn moeder, Caitlin,

Page 6: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 6 -

Nadine, de kapster en de rest van het hele dorp hebben de geschiedenis rond Lucas’

grootvader verzwegen. Benoît voelt zich verraden wanneer hij ontdekt dat Caitlin een

joodse is en de vreemdelingen wil helpen. In het verhaal wordt ook letterlijk verraden.

Lucas’ grootvader heeft namelijk de joden in het klooster aangegeven. We kunnen hier

ook het thema wraak aan linken (het ongeval van Caitlin, het verraden van de joden, …).

Ook liefde en vriendschap spelen een belangrijke rol in het verhaal. De vriendschap die er

is tussen Lucas en Caitlin en de liefde van een vader voor zijn dochter zijn hier

voorbeelden van.

Over de stof voor ‘Vallen’ kunnen we op zich al boeken schrijven. Vreemdelingenhaat

was, is en blijft een heel groot probleem in onze maatschappij. Als Anne Provoost het

boek nu geschreven zou hebben, zou ze gegarandeerd de racistische moorden in

Antwerpen hebben gebruikt. Trek vandaag de dag geen krant open of er staat wel iets in

over racisme. Onlangs nog werden Vlaams Belang-kopstukken Frank Vanhecke en Filip

Dewinter tegen de grond gegooid door de politie tijdens een demonstratie tegen

vreemdelingen in Brussel. Gelukkig heeft Anne Provoost ‘Vallen’ in 1994 geschreven,

want als ze het nu pas zou schrijven, zou het waarschijnlijk geen jeugdboek meer zijn. Ze

kreeg in ’94 al te horen waarom ze zulke vreselijke dingen schreef zoals het ongeval van

Caitlin.

Enkele ideeën die we uit het boek kunnen halen zijn: Is liefde een verantwoording voor

wraak? Is vriendschap belangrijker dan een eigen visie? Mogen we zelf het recht in eigen

handen nemen wanneer we ons bedreigd voelen? Mogen we wraak nemen op

vreemdelingen omdat het hun schuld is dat een geliefde is gestorven?

3.1.4 Motieven

���� Structurele motieven

Een leidmotief in dit boek is de titel, namelijk ‘Vallen’. Regelmatig lezen we het woord

vallen bij Caitlins dansen. Haar expressieve dansen bestaan uit springen, vallen en

opstaan. Bovendien valt Caitlin met haar auto in het ravijn. Ook Lucas valt, maar bij hem

gaat het over een figuurlijk vallen. Hij valt gemakkelijk voor de (misleidende) ideeën van

Benoît. Die laatste lokt Lucas ook in de val. De belangrijkste betekenis van vallen in dit

boek is de morele betekenis. Hoe diep kan iemand vallen? Hoe laaghartig is Lucas’

grootvader wanneer hij de joden in het klooster aangeeft? Ook Lucas valt dieper en dieper

wanneer hij de opdrachten van Benoît uitvoert.

Page 7: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 7 -

���� Literair-historische motieven

Vreemdelingenhaat, verraad en vriendschap, of het gebrek daaraan, vinden we in heel

wat (jeugd)romans terug. Enkele voorbeelden van zulke boeken zijn:

� Schuilen in regenbogen, Rob Baetens,

� De moord, Ton van Reen,

� Alleen in Londen, Hanaan as-Sjaikh,

� Afrika achter het hek, Bart Moeyaert en Anna Höglund,

� Los, Tom Naegels,

� Papa, wat is een vreemdeling?, Tahar Ben Jelloun,

� …

3.2 Personages

3.2.1 Lucas

Lucas Beigne is het hoofdpersonage van het boek. Zijn echte leeftijd weten we niet, maar

we kunnen afleiden dat hij vijftien of zestien jaar is.

(‘Hoe oud ben je?’ vroeg de blonde man. ‘Zeventien,’ loog ik. p. 63)

� Lucas is dus nog geen zeventien jaar.

(‘Toch wel, ik heb een Amerikaans rijbewijs. Als de politie mij pakt, houd ik me onnozel.

Dan spreek ik Engels en doe ik alsof ik niet weet dat je hier achttien moet zijn.’ p.144)

� In Amerika mag je met de auto rijden vanaf je zestien jaar. En we weten ook dat Caitlin

en Lucas ongeveer even oud zijn.

Hij is een gevoelige jongen (schuldgevoelens t.o.v. Caitlin, het doden van de duif, …) die

ook zeer nieuwsgierig (op de schrijftafel kruipen en door het dakraam naar het klooster

kijken) en dapper is (zich alleen in de Cercle Meunier vertonen bij het depot, de boom

omzagen). Hij wil ook behulpzaam zijn door hout te hakken voor Caitlin en Soeur. In

negatieve zin helpt hij ook Benoît met het uitvoeren van diens plannetjes.

Over het uiterlijk van Lucas komen we niet veel te weten. Alleen dat hij de eerste keer

nadat hij de kapster heeft bezocht een zeer meisjesachtig kapsel had en na de tweede

keer gemillimeterd haar. Hierdoor vergelijken we hem een beetje met een skinhead.

Lucas is een round character. Je leert hem vrij goed kennen. De jongen evolueert in de

loop van het verhaal tijdens het zoeken naar antwoorden. Hij wil de waarheid rond zijn

grootvader kennen. We leren hem eerst kennen als een vriendelijke, behulpzame jongen,

maar wanneer hij Benoît ontmoet verandert Lucas. Hij doet wat Benoît hem vraagt en

komt zo op het slechte pad terecht. Caitlin probeert hem terug op het goede pad te

helpen.

Page 8: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 8 -

3.2.2 Caitlin

Caitlin Rose Meadows is een jeugdvriendin van Lucas. Tijdens de vakantie logeert ze

samen met haar moeder, Ruth, in het klooster. Over Caitlins uiterlijk wordt heel wat meer

verteld. Ze heeft bierbruine ogen, donkere wenkbrauwen en een lichte huid. Haar lichaam

is vrij pezig, want elke keer dat ze beweegt ziet Lucas haar spieren en botten. Ze is

afkomstig uit New York en het is dus normaal dat ze regelmatig Engels praat. Haar

grootste passie is dansen. Het is voor haar meer dan een eenvoudige hobby. Ze danst op

een zeer expressieve manier met vallen en opstaan. Ze wil dolgraag een grote danseres

worden. Daarom bereidt ze zich in het klooster voor op het toelatingsexamen van een

dansschool in New York.

Caitlin heeft ook een sterke wil. Als ze zich ergens voor inzet, doet ze dat met de volle

honderd procent. Daarnaast komt ze ook steeds op voor haar eigen mening.

We spreken bij Caitlin van een flat character omdat er bij haar niet echt sprake is van

evolutie. Haar handelingen zijn soms wel verrassend, maar veranderingen ondergaat ze

niet. De ene keer verwijt ze Lucas de wandaden van diens grootvader en de andere keer

doet ze alsof er niets aan de hand is, maar dat doet ze zowel in het begin als aan het

einde van het verhaal.

3.2.3 Benoît en Alex

Benoît en Alex zijn beiden flat characters. Er vinden geen veranderingen plaats in hun

karakters en gedrag. In het begin doen ze heel vriendelijk tegen Lucas. Zo weten we, net

als Lucas, nog niet dat het vreemdelingenhaters zijn. We kunnen wel afleiden dat het niet

de braafste jongens zijn. Wie hangt er anders voortdurend rond in een wapenwinkel?

Benoît is een leiderstype en maakt vaak gebruik van misleidingtechnieken zoals

omgekeerde psychologie. Hierdoor voelt Lucas zich soms schuldig. Alex wordt een beetje

beschouwd als Benoîts volgeling, iemand die volledig door het vuur gaat voor hem. Hun

karakters blijven in heel het verhaal hetzelfde. Ze blijven betogen tegen vreemdelingen en

ze gaan zelfs over lijken. De aanslag op Caitlin is daar het grootste bewijs van.

3.2.4 Anderen

���� Soeur Béate

Soeur Béate is de enige zuster van het klooster die nog leeft. Haar medezusters zijn

allemaal geëxecuteerd in de oorlog. Ze heeft jaren in oorlog geleefd met Felix Stockx als

gevolg van diens verraad. De laatste jaren is die hevige ruzie erg geminderd, maar toch

blijft ze met de hele zaak in haar hoofd rondlopen.

Page 9: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 9 -

Ze biedt Caitlin en Ruth onderdak aan in het klooster. Soeur is een flat character omdat

we haar gevoelens en karakter al van het begin kennen. Toch is er bij haar sprake van

een kleine evolutie. In het begin gooit ze Lucas nog volop verwijten naar zijn hoofd

wanneer hij hout brengt. Aan het einde van het verhaal is ze vriendelijker en laat ze Lucas

zelfs toe om in het klooster te helpen. Ook komen we halverwege het boek haar echte

naam te weten: ‘Paula.’

���� Lucas’ moeder

Lucas’ moeder is een flat character. Zij ondergaat geen veranderingen. Ze wil het

verleden van haar vader laten rusten, maar komt nieuwe dingen aan de weet. Hierdoor

gaat zij ook op zoek naar antwoorden. Toch breekt ze na een tijd met haar vaders

verleden door documenten, foto’s, krantenartikels, … te verbranden. Ze grijpt heel

gemakkelijk naar sterke drank en sigaretten wanneer ze last heeft van stress. Haar naam

komen we echter niet te weten.

���� Felix Stockx

Felix Stockx is Lucas’ grootvader. Hij is pas overleden, maar het blijft niet stil rond hem.

Na zijn dood komt zijn kleinzoon Lucas dingen over hem te weten die niet goed waren. Hij

heeft ooit de kloosterzusters beschuldigd voor de dood van zijn dochter, de zus van

Lucas’ moeder. Zijn dochtertje was ziek tijdens de oorlog en raakte ondervoed. Een deel

van het gerantsoeneerd voedsel ging naar het klooster waar het werd gegeven aan

ondergedoken joden. Dit kon Felix niet verkroppen en hij verraadde de zusters en de

joden bij de Duitsers. Later heeft hij het echter terug goed willen maken (houtblokken),

maar Soeur Béate heeft het hem nooit volledig vergeven. Felix is een flat character omdat

hij vanaf het begin van het verhaal dood is. Hij maakt geen evolutie mee.

���� Ruth

Ruth is een flat character. Ze is de moeder van Caitlin en logeert dus ook in het klooster.

Het enige dat we later nog over haar te weten komen is dat Ruth een van de joodse

kinderen was die Lucas’ grootvader heeft aangegeven.

Page 10: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 10 -

3.3 Tijd

De drie eerste hoofdstukken zijn geschreven in de tegenwoordige tijd. Lucas ziet hoe

Caitlin met de ambulance terug wordt gebracht naar het klooster. Voor de rest is het hele

verhaal eigenlijk een flashback op de zomervakantie waarin Lucas de gebeurtenissen

opnieuw beleeft. Lucas logeert elke zomer samen met zijn moeder bij zijn grootvader. Dit

jaar is echter het eerste jaar dat zijn grootvader er niet meer bij is. Die is onlangs

overleden. Lucas komt ook terug in contact met Caitlin, zijn jeugdvriendin. Dan worden er

soms nog kleine retrospecties gebruikt naar de kindertijd van de twee vrienden. Soms

wordt de flashback onderbroken door linken naar het heden.

(‘Dat was een fout, weet ik nu. Als ik in de tijd terugga, zie ik dat dat het moment is

waarop het verkeerd begon te lopen, al is dat nu natuurlijk makkelijk gezegd.’ p. 23)

� We zitten al in de flashback van het verhaal, maar toch wordt hier verwezen naar het

heden.

Het laatste hoofdstuk speelt zich terug af in het heden. Hierin ontdekken we samen met

Lucas de definitieve ontknoping van het geheimzinnige verhaal rond Lucas’ grootvader.

3.4 Ruimte

3.4.1. Beschrijvingen

Het verhaal speelt zich af in een stadje nabij Montourin. Waar dat stadje juist ligt, wordt

niet duidelijk. We weten dat er Frans wordt gesproken dus het stadje kan in de Belgische

Ardennen, Frankrijk of Luxemburg liggen. De exacte ligging laat Anne Provoost in het

midden.

De gebeurtenissen vinden zowel binnen als buiten plaats. Binnen hebben we onder

andere het klooster en het huis van grootvader met de smidse. Bovendien is er nog het

appartement (Rue Machiavelli 69) waarin Benoît woont met de bijbehorende kelder.

Het klooster geeft een erg vervallen indruk. Het heeft ontzettend veel gangen en kamers

en een donkere kelder.

Grootvaders’ huis is een landhuis. Lucas’ slaapkamer (vroeger die van zijn grootvader)

heeft een dakraampje waardoor je kan kijken als je de (antieke) schrijftafel verschuift en

erop klimt. In het huis staan heel wat schilderijen die Felix zelf heeft gemaakt.

Benoîts verblijfplaats geeft een heel andere indruk. Het is eerder klein, maar hij heeft

zorgvuldig al zijn spullen gerangschikt, zodat er geen plaats verloren wordt.

Page 11: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 11 -

De buitenwereld vormt een onderscheid tussen hoogtes en laagtes. Het klooster en

grootvaders’ huis bevinden zich hoog, op een heuveltop. Het huis van Benoît ligt lager, in

de stad. Daarnaast is ook nog de Cercle Meunier in de stad gelegen. Dat is een onveilige

buurt waar vooral vreemdelingen wonen. Als Lucas, die er op dat moment uitziet als een

skinhead, naar de buurt gaat, kijken de bewoners stiekem door hun ramen. Wanneer de

politie vertrekt, wordt hij zelfs in elkaar geslagen. Tussen de stad en de heuvel lopen

beken die het water uit de heuvels naar de Sianne brengen. Je kan van de ene plaats

naar de andere via de weg, of via het kortere herderspad.

3.4.2. Overeenkomst of contrast?

Er is vooral in het begin een duidelijke overeenkomst tussen de gebeurtenissen en de

ruimte. De heuveltop: grootvaders huis, zorgt voor verveling. In de stad, beneden, is het

interessanter. Lucas ontmoet daar nieuwe mensen die later zijn ‘vrienden’ zullen worden.

Toch zijn die vrienden niet altijd even goed voor hem. Hoewel hij zich niet meer verveelt,

komt Lucas nu wel in een slecht milieu terecht.

Stilaan verschuift het gevaar mee naar de heuveltop. Benoît en Alex bezoeken Lucas in

zijn grootvaders huis. Ze gaan ook op bezoek bij Caitlin.

3.5. Perspectief

Het verhaal wordt verteld in de ik-vorm, door Lucas. Als lezer weten we alleen wat Lucas

weet. Heel wat informatie wordt achterwegen gehouden, zowel voor Lucas als voor de

lezer. Zo weet Lucas, noch de lezer, aanvankelijk wat er met zijn grootvader aan de hand

was. Geleidelijk aan komen we dit te weten.

Lucas geeft ons achteraf een verslag van wat er gebeurd is in de zomer. Er is dus een

afstand tussen het vertellend-ik en het belevend-ik.

4 Werkvormen

Wanneer je met dit boek naar een klas gaat, is het een goed idee om op voorhand het

eerste hoofdstuk voor te lezen. Dat hoofdstuk eindigt namelijk met het gegeven dat

Caitlins linkervoet weg is. Het zal vragen opwekken bij de leerlingen en hen aanzetten om

het boek zelf verder te lezen. Het heeft immers een heel ander effect, dan wanneer je hen

verplicht een boek te lezen.

Page 12: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 12 -

Nadat alle leerlingen het boek gelezen hebben, kan je een klassengesprek met hen

voeren. Daarin kan je hen in de eerste plaats vragen naar hun beleving van het boek:

• Wat vond je spannend in het verhaal?

• Wie vond je sympathiek?

• Kan het verhaal echt gebeurd zijn?

• Heb jij ook al zoiets meegemaakt?

• Wat zou jij gedaan hebben?

• Welk fragment zou je nog eens willen lezen?

• Schrijf eens drie vragen op die je aan Lucas zou willen stellen.

Bovendien is het boek ook een goede aanleiding om een klassengesprek te voeren over

racisme of vriendschap. Daarvoor kan je voorbeelden uit het boek gebruiken en hen

vragen de acties van de verschillende personages begrijpen (de joden verraden, iets in

brand steken, zomaar doen wat Benoît vraagt…).

Eventueel kan je de leerlingen zelf iets laten doen. Je kan hen een nieuwe titel laten

verzinnen. (Vind je ‘Vallen’ een goede titel? Wat zou volgens jullie een betere titel zijn?)

Of je kan hen een stuk van het verhaal laten herschrijven, bijvoorbeeld het einde.

5 Vakoverschrijdende eindtermen (VOET)

Zoals reeds aangehaald, gaat dit boek over vreemdelingenhaat en vriendschap. Beide

thema’s kunnen we plaatsen onder de vakoverschrijdende eindtermen bij sociale

vaardigheden en opvoeden tot burgerzin.

Bij sociale vaardigheden vinden we onder andere het uitkomen voor de eigen mening

terug. Dat is iets dat Lucas duidelijk niet doet. Het is erg belangrijk om, zelfs in een goede

vriendschap, een eigen mening te hebben en daarvoor uit te komen.

Bovendien zou onze samenleving er een stuk beter uitzien als we wat meer respect en

waardering voor anderen konden opbrengen. Hiermee hebben vooral Alex en Benoît een

probleem. Het is dan ook duidelijk dat vreemdelingenhaat niet in dit plaatje van respect en

waardering past.

Wat Caitlin dan weer erg goed doet, is opkomen voor de eigen rechten en voor de rechten

van anderen. Zij heeft wel een eigen mening en komt zowel voor zichzelf als voor anderen

in haar omgeving op.

Page 13: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 13 -

Een eerste vakoverschrijdende eindterm bij opvoeden tot burgerzin, is het illustreren van

rechten en plichten. Voor de personages in dit boek is het helemaal niet duidelijk wat de

rechten en plichten zijn van zowel binnen- als buitenlanders, kortom de mens. Het is dan

ook belangrijk dat dat voor onze leerlingen wel duidelijk wordt.

Ook op een verdraagzame manier omgaan met verschillen in sekse, huidskleur en

etniciteit, blijkt erg moeilijk.

Wat Lucas wel leert kennen in dit boek, is de invloed van de media. Hij kan een kritische

houding aannemen ten aanzien van allerlei vormen van berichtgeving. Hij maakt het

namelijk zelf mee dat kranten een heel ander verhaal opschrijven dan dat van hem.

6 Auteur

6.1 Biografie

Anne Provoost groeide op in de Belgische Westhoek. Zij

studeerde aan de Leuvense Universiteit en behaalde haar

diploma Germaanse Filologie met een scriptie over

mensenrechteneducatie. Ze studeerde nog een jaar pedagogie

aan de KUL en ging daarna met haar man in de Verenigde

Staten wonen, waar ze haar eerste boek schreef, Mijn tante is

een grindewal. Voor dit debuut kreeg Provoost de Boekenleeuw

en de Interprovinciale Prijs voor Jeugdliteratuur. Het boek werd in

zes talen vertaald.

Haar tweede jeugdroman Vallen, over racisme en de verleidingen van extremisme,

verscheen in 1994 en werd bekroond met de Libris Woutertje Pieterse Prijs, de Gouden

Uil, de Boekenleeuw, de Interprovinciale Prijs voor Jeugdliteratuur en een Zilveren Griffel.

Van Vallen werden meer dan 160.000 exemplaren gedrukt. Het boek is in twaalf talen

vertaald, werd vier keer voor theater bewerkt, en werd in 2001 verfilmd door Hans

Herbots: Falling.

In 1997 verscheen De roos en het zwijn, geïnspireerd op het sprookje De Schone en het

Beest. Het werd bekroond met de Boekenleeuw, de Gouden Zoen en in Oostenrijk met de

Jugendbuchpreis der Jungen Leser.

Page 14: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 14 -

Haar laatste roman, De arkvaarders, verscheen in 2001, en is een hervertelling van het

zondvloedverhaal in de bijbel. Het boek kreeg een Boekenwelp en de Gouden Zoen. De

Engelse versie van het boek werd genomineerd voor de IMPAC Dublin International

Award 2006.

Provoost schrijft ook essays en korte verhalen. In 2004 verscheen haar essay En dan nu

het slechte nieuws. Het kind als antagonist bij Stichting Lezen.

De voorbije jaren schreef zij mee aan kunstprojecten die resulteerden in publicaties zoals

De letter I bij ABC2004 en De Ruiker van Ka-Bloom bij het tentoonstellingsproject

Verfraaiing.

Haar roman In de zon kijken verscheen in het voorjaar van 2007. Het is het verhaal van

een meisje en de dood, een portret van een rouwende moeder, gezien door de ogen van

een kind.

In juni 2007 stond Anne Provoost op de Senaatslijst voor Groen!

Anne Provoost is lid van PEN en van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en

Letterkunde. Ze woont met haar man en drie kinderen in Borgerhout, Antwerpen.

6.2 Werken

1990: Mijn tante is een grindewal (incest)

Anna vindt het niet leuk dat haar nichtje Tara met haar ouders de

leegstaande villa vlakbij hen heeft gehuurd. In het begin vindt Anna

haar nichtje vreemd, want Tara draagt alleen rode T-shirts, spreekt in

raadsels en gedraagt zich agressief. Als haar moeder ook nog

zelfmoord pleegt, wordt haar gedrag nog afwijzender. Wanneer op een

dag een kudde grindewallen, een walvis-soort, op de kust strandt,

ontstaat tussen Tara en een biologe een schuchtere vriendschap.

1991: Niet uitlachen! (schaamte voor een mongoloïde broer)

Neel sluit in het zwembad vriendschap met Lien, die daar net als Neel iedere dag te

vinden is. Lien vertelt Neel dat ze bang is van een grote jongen die ook iedere dag in het

zwembad is. Hij doet zo 'raar'. Het blijkt Neels geestelijk gehandicapte broer te zijn.

1991: De wekker en het mes (schaamte voor bedplassen)

Felix heeft, sinds zijn moeder is weggegaan met haar vriend, last van bedplassen. Bram,

zijn vriend, vindt dat hij geheimzinnig doet en probeert achter het geheim te komen.

Page 15: Anne Provoost - Vallen - univie.ac.atneva.ned.univie.ac.at/uploads/media/Anne_Provoost_-_Vallen.pdf · Afrika achter het hek , Bart Moeyaert en Anna Höglund, Los , Tom Naegels, Papa,

Vallen Katrien Aerts en Kristof Moelans

- 15 -

1993: Kauwgum voor de held (een vader wordt betrapt op doping)

De vader van Viktor is hardloper. Niet zomaar een hardloper: hij is

kampioen! Viktor is trots. Maar op een dag doet iedereen vreemd.

Mama verbergt de sportpagina van de krant. De kinderen op de

speelplaats zwijgen. Iedereen weet wat er gebeurd is, behalve Viktor.

1994: Vallen (verleiding van rechts-extremisme)

Door de onzekerheid over het verleden van zijn grootvader raakt Lucas in de ban van een

man met racistische opvattingen.

1998: De roos en het zwijn (gebaseerd op De Schone en het Beest)

Een veel te vroeg geboren, mismaakt meisje groeit op tot een bijzonder

mooie vrouw, die vriendschap sluit met een gebochelde man.

2001: De arkvaarders (gebaseerd op Noach en zijn ark)

Een jonge vrouw raakt bevriend met de jongste zoon van de bouwer van een schip in de

woestijn en maakt zo de gruwelijke reis over de wateren mee.

2007: In de zon kijken (rouwverwerking); volwassenenroman

Chloë Vanderweert woont met haar ouders en haar halfzusje op het

Australische platteland. Als haar vader na een val van zijn paard om het

leven komt, probeert haar moeder het bedrijf draaiende te houden.

Langzaam verliest ze haar greep op de situatie.

7 Bibliografie

• Vallen, Anne Provoost, Uitgeverij Van In, 2002

• www.anneprovoost.be