Zijn er meerdere wegen naar Rome? Ontwikkelingen in de benadering van letselschade:

concreet, abstract of toch anders?

15e PIV Jaarconferentie

Vrijdag 27 maart 2015Congrescentrum Orpheus, Apeldoorn

De Stichting Personenschade Instituut van Verzekeraars (PIV) en Studiecentrum Kerckebosch organiseren jaarlijks een conferentie. Steeds met de bedoeling met elkaar van gedachten te wisselen over actuele onderwerpen op het gebied van personenschade, aansprakelijkheid en verzekering.

Een slachtoffer heeft recht op vergoeding van de door hem geleden letselschade door de aansprakelijke partij. Vergoeding van de concrete schade is hierbij het uitgangspunt. Maar de vaststelling van die schade is soms een ingewikkeld, langdurig en belastend proces. Kan het vaststellen van de schade vereenvoudigd worden door de schade abstracter te benaderen? Normering van diverse schadeposten heeft al tot vereenvoudiging, versnelling en minder discussie geleid. Is er nog meer mogelijk en wenselijk op dit vlak? Welke weg naar Rome kiest u: het mooie landweggetje waarbij u mogelijk onderweg diverse hobbels tegenkomt of de – minder mooie – snelweg om er sneller te zijn? Of is er nog een andere route mogelijk?

Het PIV wil op deze conferentie een bijdrage leveren aan de discussie over hoe men het beste een letselschade kan benaderen: concreet of abstract of wellicht op een andere manier. Naast de wijze van vergoeding van de schade komen in de parallelsessies vele andere actuele onderwerpen aan de orde.

Aan deze 15e jaarconferentie wordt medewerking verleend door:

Dagvoorzitter:Tom van ‘t HekSprekers:Erwin Audenaerdeing. Erik-Jan BakkerEd. Bijmanmr. Chris van Dijkmr. Raoul van Dort remr. Bart Holthuismr. Gerrit Hulsbergen redrs. Fedia Jacobsmr. Coen de Koningmr. Theo KremerJessica Laumen-De Valkprof. mr. Siewert LindenberghHendrik Redmeijermr. Jaap SapHans Tiemersmadr. Ben Tiggelaarprof. mr. Albert Verheijmr. dr. Kiliaan van Weesmr. Marco Zwagerman

www.pivjaarconferentie.nl

09:00 – 10:00 uur Ontvangst, uitreiking documentatie, koffie 10:00 – 10:05 uur Opening en welkom Toelichting op het thema van de dag mr. Theo Kremer Directeur, Stichting Personenschade Instituut van Verzekeraars (PIV) 10:05 – 10:35 uur Vergoeden op weg naar herstel De ‘eigenheid’ van personenschade brengt mee dat schadevergoeding en herstel door elkaar lopen en elkaar

soms in de weg kunnen zitten. Herstel is het doel, schadevergoeding een middel. Hoe kan abstractie bijdragen aan beter herstel?

prof. mr. Siewert Lindenbergh Hoogleraar Privaatrecht, Erasmus Universiteit Rotterdam

Vervolg programma onder leiding van Tom van ’t Hek, Radio & tv-presentator

10:35 – 10:50 uur Compensatieregeling RKK en normering De Compensatieregeling Seksueel Misbruik in de RKK Nederland van 30 augustus 2012 is gebaseerd op vijf

categorieën van financiële compensatie. In een aantal gevallen zal de compensatie de schade dekken, in een aantal gevallen zal dat niet zo zijn. Dat hangt samen met het werken met vaste bedragen of bedragen binnen een zekere marge die voor groepen slachtoffers gelijk zijn. Aldus is sprake van normering van de hoogte van de compensatiebedragen. Hoe gaat de Compensatiecommissie (waarvan ook enkele LSA-leden deel uitmaken) daarmee om?

mr. Bart Holthuis Advocaat/Partner, JPR Advocaten en voorzitter Compensatiecommissie RKK Nederland

10:50 – 11:10 uur Wetsvoorstel zorgschade: rechtvaardig en hanteerbaar? In mei 2014 heeft de wetgever het wetsvoorstel schadevergoeding zorg- en affectieschade voorgelegd aan diverse

organisaties. Vooral het onderdeel zorgschade heeft tot veel kritische opmerkingen geleid, waar de wetgever zich nu over buigt. Het voorstel beoogt een vergoeding voor eigen inkomensschade van naasten die wordt veroorzaakt door de verzorging van een slachtoffer mogelijk te maken. Leidt het wetsvoorstel tot een rechtvaardige oplossing? Is het praktijk toe te passen in de praktijk of roept het nieuwe problemen op? prof. mr. Albert Verheij Hoogleraar Privaatrecht, Universiteit Groningen

11:10 – 11:30 uur De Tafel van Lindenbergh & Van ´t Hek Hoe kijken de tafelgenoten aan tegen de ontwikkelingen rond verschillende schadeposten? Is het tijd voor een

ander systeem voor het vaststellen van smartengeld? En wat zijn ieders verwachtingen van het wetsvoorstel zorgschade?

De volgende gasten schuiven aan: mr. Theo Kremer

Directeur, Stichting Personenschade Instituut van Verzekeraars (PIV) prof. mr. Albert Verheij Hoogleraar Privaatrecht, Universiteit Groningen mr. Marco Zwagerman Advocaat/Partner, Beer advocaten, lid van de Werkgroep Modernisering Vaststelling Smartengeld (WMVS)

11:30 – 12:00 uur Koffiepauze

12:00 – 12:45 uur Parallelsessies - Ronde 1 12:45 – 13:45 uur Lunch

13:45 – 14:10 uur Statistiek in de letselschadepraktijk Wanneer is statistiek bij letselschade te gebruiken en wanneer niet? Hoe verhoudt statistiek zich tot (bepaalde

vormen van) abstracte schadevergoeding en hoe tot het discriminatieverbod? mr. Chris van Dijk Advocaat/Partner, Kennedy Van der Laan

14:10 – 14:35 uur Richtlijnen in het algemeen en overlijdensschade in het bijzonder Een visie op het belang van richtlijnen en afspraken ter begroting van de schade. Hoe vrijblijvend is een richtlijn

en hoe zit het in dat kader met ontwikkelingen op het terrein van de overlijdensschade? mr. Jaap Sap Rechter, Rechtbank Midden-Nederland

14:35 – 15:05 uur Theepauze

15:05 – 15:50 uur Parallelsessies - Ronde 2

15:50 – 16:00 uur Terug naar de plenaire zaal

Programma

1. De nieuwe OverlijdensschadeberekeningOp 19 november 2014 is de nieuwe rekenmethodiek voor Over-lijdensschade, ontwikkeld door de Denktank Overlijdensschade, gelanceerd. In vogelvlucht zal in deze sessie de methodiek aan de hand van eenvoudige rekenvoorbeelden verduidelijkt worden.ing. Erik-Jan Bakker Senior Rekenkundig Expert, Het Rekenbureaumr. Coen de KoningAdvocaat, Slot LetselschadeJessica Laumen-De Valk Rekenkundige/Arbeidsdeskundige, Laumen Expertise

2. (Bedrijfskundige) aanpak van schade van zelfstandigenIn ons land nemen steeds meer mensen aan het arbeidsproces deel als ondernemer. Hun relatieve aandeel in de beroepsbevolking neemt naar verwachting in de toekomst nog verder toe. De af-wikkeling van letselschade bij ondernemers is echter veelal complex. Daarnaast is er een groot maatschappelijk belang om schade bij ondernemers en bedrijven adequaat te regelen. De dagelijkse praktijk laat echter zien dat de aanpak van ondernemersschade nog veelal gebaseerd is op een traditionele aanpak. In deze parallelsessie wordt antwoord gegeven op de vraag, welke aanpak, zowel op inhoud- als op procesniveau, tot een meer efficiënte en effectieve werkwijze kan leiden, zodat de inzetbaarheid van de ondernemer en de continuïteit van het bedrijf worden geoptimaliseerd.Hendrik RedmeijerDirecteur, Athenos adviesgroep en Partner van Het Letselhuismr. Gerrit Hulsbergen reDirecteur, Pi-Advice en Partner van Het Letselhuis

3. PTSS: ziekte of ingebeeld probleem?Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) lijkt almaar meer voor te komen, ook na ogenschijnlijk kleine incidenten. Is er sprake van inflatie van deze diagnose? Er moet worden beoordeeld, met behoud van menselijke maat en ethiek van handelen. Maar tevens moet recht worden gedaan aan het gehele proces: van incident met ver-ondersteld causaal gerelateerde schade of letsel via inschatting en besluitvorming tot aan al of niet toegekende voorziening of uit-kering. In de lezing wordt ingegaan op achtergronden van deze psychiatrische stoornis: definitie, oorzaken , aanleidingen, beloop en adequate aanpak - ook van de zijde van belangenbehartigers, verzekeraars en andere betrokkenen. Doel van de lezing: Basale, toepasbare kennis; daardoor ook meer begrip voor trauma gerelateerde stoornissen en voor de situatie van de getrau-matiseerde cliënt, leidende tot adequate bejegening.drs. Fedia JacobsPsychiater, Sinai Centrum

4. Zelfrijdende auto’s en gevolgen voor aansprakelijkheidAutofabrikanten, onderzoeksinstituten en een bedrijf als Google houden zich bezig met de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s. Voorspeld wordt dat de auto stapsgewijs steeds slimmer zal worden en op termijn in staat zal zijn geheel automatisch te rijden. Van (toenemende) automatisering van de rijtaak wordt veel verwacht in termen van het terugdringen van het aantal verkeersongevallen, het verbeteren van de doorstroming en verhoging van het rij-comfort. Een belangrijke vraag is echter wat van deze ontwikkeling de mogelijke implicaties zullen zijn op het terrein van het aan-sprakelijkheidsrecht. In hoeverre zal aansprakelijkheid voor verkeers ongevallen bijvoorbeeld verschuiven naar producenten? Werpt het aansprakelijkheidsrecht mogelijk ongewenste belemme-ringen op voor de introductie van intelligente voertuigsystemen? Dient het aansprakelijkheidsrecht te worden aangepast? In deze parallelsessie zal een en ander verkennend in kaart worden gebracht. mr. dr. Kiliaan van WeesUniversitair docent, Vrije Universiteit Amsterdam

5. Na de AWBZ? Ontwikkelingen in Wmo, Zvw en WlzOver de wijzigingen van het nieuwe ten opzichte van het oude stelsel. In het nieuwe stelsel krijgen gemeenten en zorgverzekeraars een grotere rol. Welke zorgzwaartepakketten vallen onder de gemeente en de zorgverzekeraar en welke onder de Wlz (voorheen AWBZ)? Hoe gaat het met aanpassingen en hulpmiddelen? Wie stelt de indicatie? Hoe hoog is de eigen bijdrage? Ook vertaald naar de gevolgen voor de letselschadepraktijk.Erwin AudenaerdeRegister arbeidsdeskundige, Heling & PartnersHans TiemersmaSenior Rekenkundig Expert Personenschade, Cunningham Lindsey Nederland

6. Verder na een ongevalEd. Bijman vertelt over het proces dat hij doormaakte en nog steeds doormaakt, na een ongeval waaraan hij een dwarslaesie overhield. Hoe heeft hij het proces van de schade-afhandeling ervaren? Ook zal hij ingaan op zijn werk als architect voor mensen met een beperking. Hierbij laat hij zien wat een aangepaste (woon)omgeving voor mensen met een beperking kan betekenen.Ed. BijmanArchitect

7. KindschadesWat krijgt een kind dat getroffen is door ernstig letsel nu? Compen-satie in geld. Wat wil een kind dat getroffen is door ernstig letsel? Heeft het een keuze? Houdt het recht voldoende rekening met de belangen van het kind? Is er een alternatief (denkbaar)? In mijn bijdrage zal op deze vragen worden ingegaan, op zoek naar mogelijke antwoorden.mr. Raoul van Dort reDirecteur, Van Dort Letselschade

16:00 – 16:40 uur Succesvol veranderen: onderzoek én de weerbarstige praktijk Een nieuwe gedragscode opstellen is één ding... Maar wat is er nodig om iedereen ook echt te laten meedoen?

Hoe voer je een verandering met alle betrokkenen succesvol door? Kan dat eigenlijk wel of is dit een illusie? Wat zou iedereen moeten weten die vakmatig met veranderingen te maken heeft?

dr. Ben Tiggelaar Managementauteur en gedragswetenschapper

16:40 – 16:55 uur Uitreiking PIV Giraffe 2015

16:55 – 17:00 uur Afsluiting door de dagvoorzitter Met aansluitend napraten tijdens de borrel

Parallelsessies Gelijktijdig vinden zeven parallelsessies plaats, waarvan u er twee kunt bijwonen. Wij verzoeken u vriendelijk de twee sessies van uw keuze te vermelden bij uw aanmelding. Met uw voorkeuren zullen wij zo goed als mogelijk rekening houden.

Foto Elisabeth Ism

ail

Studiecentrum KerckeboschPostbus 122 - 3700 AC Zeisttelefoon 030 6984222 - fax 030 6984223e-mail: studiecentrum@kerckebosch.nlwww.kerckebosch.nl

15e PIV JaarconferentieZijn er meerdere wegen naar Rome?

DatumVrijdag 27 maart 2015

LocatieCongrescentrum Orpheus, ApeldoornChurchillplein 17314 BZ ApeldoornTel. 055-5270300

BereikbaarheidMet eigen vervoer is de accommodatie zeer goed bereikbaar.Orpheus beschikt over een eigen parkeergarage.Deelnemers ontvangen van de organisatie een uitrijkaart.Met het openbaar vervoer is Orpheus bereikbaar via het NS-station Apeldoorn. Loopafstand circa 10/15 minuten.

OrganisatieStichting Personenschade Instituut van Verzekeraars in nauwe samenwerking met Studiecentrum Kerckebosch.

Kosten• € 395,- per persoon.• € 375,- per persoon bij gelijktijdige aanmelding van twee

of meer collega’s uit dezelfde organisatie.Voor medewerkers van de in het PIV deelnemende (aansprakelijkheid)verzekeraars en expertisebureaus gelden de volgende tarieven:• € 250,- per persoon.• € 215,- per persoon bij gelijktijdige aanmelding van twee

of meer collega’s uit dezelfde organisatie.Alle bedragen zijn exclusief BTW en inclusief koffie/thee/lunch/aperitief en documentatie.

Aanmelding• Via de website: www.pivjaarconferentie.nl• per e-mail: klantenservice@kerckebosch.nlDirect na aanmelding ontvangt u van Studiecentrum Kerckebosch een bevestiging en een factuur; ongeveer tien dagen voor dato ontvangt u per e-mail een herinnering en een routebeschrijving.

AnnuleringAnnulering is uitsluitend schriftelijk mogelijk tot drie weken voor dato; na deze datum is annulering niet meer mogelijk. U kunt zich echter te allen tijde laten vervangen door een collega. Bij tijdige annulering wordt een bedrag ad € 75,-, exclusief BTW in rekening gebracht voor administratiekosten.

De 15e PIV Jaarconferentie is bestemd voor:• Schadebehandelaars, schaderegelaars en managers• Juristen bij (rechtsbijstand)verzekeraars• Advocaten• Mediators• Medisch adviseurs en verzekeringsartsen• Arbeidsdeskundigen

Permanente educatie/accreditatieAccreditatie/PE-punten is/zijn gemeld en/of aangevraagd voor de volgende beroepsgroepen:• Arbeidsdeskundigen (Hobeon SKO)• Medisch adviseurs (AbSg)• Verzekeringsartsen (AbSg)• Registerexperts (NIVRE)• Mediators (NMI)

Voor concrete puntentoekenning kunt u contact opnemen met Studiecentrum Kerckebosch, telefoon 030-6984222 of via e-mail: klantenservice@kerckebosch.nlAlle deelnemers krijgen kort na de conferentie een deelnamecertificaat toegestuurd.

Voor advocatenOp grond van de Verordening op de vakbekwaamheid, mag u als advocaat zelf beoordelen of het volgen van een bijeenkomst uw vakbekwaamheid ten goede komt. Om aan te kunnen tonen dat u het onderwijs heeft gevolgd, vragen wij u voorafgaand aan en na afloop van de bijeenkomst een presentielijst te ondertekenen en ontvangt u na afloop een certificaat van deelname. Het is aan te bevelen dat u tevens een programma bewaart, waaruit de inhoud van de bijeenkomst blijkt en het aantal netto uren onderwijs. Voor meer informatie over de verdere voorwaarden van de Neder landse Orde van Advocaten verwijzen wij u naar de Verordening op de vakbekwaamheid en de Regeling vakbekwaamheid. Het aantal lesuren voor deze bijeenkomst is 4 uur.

Nominaties PIV Giraffe 2015Op 27 maart zal voor de zevende keer de uitreiking plaats-vinden van de PIV Letselschade Award. Deze blijk van waardering is bedoeld voor de persoon of instelling die zich op bijzondere wijze voor het vak van behandeling van personenschade heeft ingezet en zo ‘de nek heeft uit-gestoken’, vandaar de geuzennaam PIV Giraffe.

Welke persoon of instelling verdient volgens u de prijs in 2015? U kunt uw kandidaat tot 1 maart 2015 nomineren door een mailtje te sturen naar pivgiraffe@verzekeraars.nl, met een korte toelichting waarom u vindt dat deze persoon of instelling de giraffe verdient. Uit de voor drachten kiest het PIV de winnaar.

Meldt u snel en gemakkelijk aan via www.pivjaarconferentie.nl

NIVRE