Analyse van incidenten

Netwerkdagen Veiligezorg®

12 en 14 mei 2009

Ineke van Nes/Peter Bolhuis

2

Melden van incidenten is belangrijk!!

• Waarom?

• Wat?

• Wie?

• Wanneer?

• Aan wie?

• Hoe?

3

Waarom?

• Opvang en nazorg van medewerkers kort na het

incident

• Extra ondersteuning voor wie hulp nodig heeft

• Kunnen leren uit incidenten

• Nabespreken van incidenten

• Verzamelen van cijfers

• Aanpassen van het beleid

4

Wat?

Alle incidenten:

• Agressie-incidenten, d.w.z.

- Fysieke agressie

- Intimiderend en dreigend gedrag

- Verbale agressie (!!)*)

• Discriminerend gedrag

• Sexuele intimidatie

• Vandalisme

• Gebruik van alcohol en drugs

• Diefstal*) Het is niet belangrijk wat een medewerker vindt. Het ziekenhuis bepaalt dat het

belangrijk is ook verbale agressie te melden.

5

Wanneer?

Altijd!

6

Wie?

Iedereen!

7

Aan wie?

Niet zo belangrijk,als maar duidelijk is aan wie,Bijv.

- Teamleider beveiliging- Leidinggevende- Arbo- of veiligheidscoördinator- Adviseur arbeidsomstandigheden- Vertrouwenspersoon

Die er vervolgens mee aan de slag gaat!- Terugkoppelen- Opvang- Beleid

8

Hoe?

• Via een formulier

• Via de VZ-meldingskaart

• Digitaal via intranet van ziekenhuis, maar dit wel

koppelen aan een communicatietraject zodat iedereen

ervan op de hoogte is

• Meldingen in ZIR/VMS, soms ook in een portal

9

Niet alleen melden ook registreren en analyseren!

• Melden is doorgeven dat er een incident is geweest

• Registreren is het opnemen van een incident in een formeel registratiesysteem

• Analyseren: systematisch en gestructureerd onderzoeken van incidenten met als doel- Verkennen van knelpunten, oorzaken, oplossingen- Ontwikkelen van beleid- Werken aan een veilige sfeer in het ziekenhuis

10

Waarom registreren?

• Doelen te stellen en te evalueren

• Prioriteiten te kunnen stellen op basis van feiten en

cijfers

• Begrotingsvoorstellen te kunnen onderbouwen op basis

van feiten en cijfers

• De voortgang van nazorg en begeleiding te bewaken

• De voortgang in het ketenproces te bewaken

11

Wat is er in het ZIR geregistreerd in 2008?Incidenttype 2008 2007 Bommelding - 3 Gevaarlijke situatie 131 378 Geweld 874 1106 Ordeverstoring 288 328 Schade/diefstal 313 521 Totaal 1.606 2.336

Incidenttype Soort ziekenhuisafdeling

Dag opname

Poli kliniek

Verpleeg afdeling

Overig

Totaal

Bommelding 0 0 0 0 0 Gevaarlijke situatie 3 12 46 70 131 Geweld 8 332 410 124 874 Ordeverstoring 1 137 90 60 288 Schade/diefstal 4 37 64 208 313 Totaal 16

1% 518

32,2% 610

38,0% 462

28,8% 1.606 100%

12

Statistiek is een instrument van de wet van grote getallen

• Significantie en representativiteit van de gegevens voor bewijs

• Landelijke rapportage geeft (nu nog) een beperkt beeld- 32 deelnemende ziekenhuizen in 2008 (in 2007: 40)- Niet allemaal evenveel:

• Aantal meldingen varieert van 1 tot 160 per instelling

• Maak gebruik van aanvullende bronnen:- Medewerkerstevredenheidsonderzoek Samen Beter!

• Geen grote getallen?

13

14

Wat dan wel?

• Trendanalyse zegt meer dan momentanalyse

Incidenttype 2008 2007 2006 2005 2004 2003 Geweld 54,4% 47,0% 40,0% 51,8% 42,0% 89,3% Schade/diefstal 19,5% 22,6% 29,5% 33,2% 34,8% 10,0% Ordeverstoring 17,9% 14,1% 15,6% 6,8% 10,8% 0,4% Gevaarlijke situatie 8,2% 16,1% 14,9% 8,2% 12,4% 0,2% Bommelding - 0,1% * * * * Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100%

15

Wat dan wel??

• Casuïstiek- Aandacht op kwalitatieve gegevens is belangrijk

• BHV -incidenten werden in 2007 ook als gevaarlijke situaties ingevoerd, in 2008 niet meer

• Andere manier van registreren gestart (VMS)• Toename aantal meldingen door het beschikbaar

stellen van het meldingsformulier via intranet

• Let op mogelijkheid te koppelen aan R, I & E arbo

16

Voorbeeldvragen voor analyse

• Wat voor type incidenten komen voor?

• Waar komen de incidenten voor?

• Waar komen ze vaker voor?

• Wie zijn de slachtoffers?

• Wie zijn de veroorzakers?

• Wanneer komen de incidenten voor? Op welke tijdstippen en

op welke dagen in de week?

• Wanneer komen ze vaker voor?

• Wat is de aanleiding van de incidenten?

• Komen bepaalde incidenten meer voor dan andere?

• Zijn er locaties waar aanpassingen nodig zijn op

elektronisch/bouwkundig gebied?

17

Accuraat registreren is belangrijk!

Incidenttype Soort ziekenhuisafdeling

Dag opname

Poli kliniek

Verpleeg afdeling

Overig

Totaal

Bommelding 0 0 0 0 0 Gevaarlijke situatie 3 12 46 70 131 Geweld 8 332 410 124 874 Ordeverstoring 1 137 90 60 288 Schade/diefstal 4 37 64 208 313 Totaal 16

1% 518

32,2% 610

38,0% 462

28,8% 1.606 100%

18

Accuraat registreren is belangrijk!!

Afdelingsspecificatie 2008 2007 2006 2005 2004 n % n n n n

% periode 04-07

Activiteitenruimte 4 0,9% 34 53 5 1 2,9% Gang 35 7,6% 133 133 132 148 17,3% Geen specificatie 114 24,7% 150 322 465 366 41,3% Lift 4 0,9% 6 6 5 2 0,6% Patiëntenkamer 11 2,4% 14 25 40 9 2,8% Rookkamer 5 1,1% 1 4 3 7 0,5% Toiletten 2 0,4% 6 7 2 5 0,6% Trappenhuis 2 0,4% 8 2 1 2 0,4% Wachtruimte 24 5,2% 27 25 12 1 2,1% Woonkamer/huis - - 2 3 3 0 0,3% Overige 261 56,5% 476 434 56 21 31,3% Totaal 462 100% 857 1.014 724 562 100%

19

Accuraat registreren is belangrijk!!!

20

Hoe kunnen we het melden en registreren verbeteren

zodat we beter kunnen analyseren?

21

Antwoorden:

• Goede meldingen en het blijven melden zijn afhankelijk van een goede leidinggevende

• Terugkoppeling en follow up van leidinggevende draagt bij aan beter melden

• Aandacht vragen/geven aan het melden: opleiding, introductie nieuwe medewerkers, werkvloer en leiding

• Blijven herhalen

• Combineren met de uitleg over BHV

• Werken vanuit cultuurverandering

• Zoveel als mogelijk verplichte invulvelden

22

Melden is belangrijk!!• Meldingsbereidheid

- Hoe staat het met de cultuur omtrent melden?- Hoe worden incidenten ervaren

• bv ziektebeeld gerelateerde agressie

• Meldingsfaciliteiten- Formulieren / procedures- Mogelijkheid tot aangifte bij politie

• Follow up van de meldingen- Terugkoppeling naar melder / nazorg- Inschakeling justitie / mogelijk- Maatregelen ter voorkoming van herhaling

• Communicatie

23

Vragen??????

• Dank voor uw aandacht