www.pcmweb.nl/internetPersonal ComPuter magazine mei 200988

al jaren mopperen eindgebrui-kers over de drm-beveiliging van hun online aangekochte

muziek. Deze kritiek is vrijwel altijd gegrond. Als u een muziekbestand koopt, merkt u in eerste instantie helemaal niets van de beperkingen. Alles lijkt keurig te werken, maar vroeg of laat loopt u tegen beperkingen op. Bij de herinstallatie van Windows of bij de aankoop van een nieu-we pc blijken uw aangekochte muziek-bestanden opeens niet meer afspeelbaar te zijn. De oorzaken? Het kan zijn dat u vergeten bent een backup te maken van uw licenties of dat uw aangekochte muziek alleen op een specifieke pc te be-luisteren is. Ook komt het in de praktijk voor dat muziekbestanden op een beperkt aantal mobiele muziekspelers te beluiste-ren zijn of dat u tracks bijvoorbeeld maar vier keer op een cd mag branden.

Vanuit het perspectief van artiesten en platenmaatschappijen is het begrijpelijk dat zij hun muziek beveiligen tegen onge-oorloofd kopiëren of verspreiden. Door illegaal downloaden lopen zij namelijk veel inkomsten mis. Toch heeft de drm-beveiliging een averechts effect gehad. Vanwege de beperkingen die drm oplegt, hebben veel consumenten muziek met deze beveiliging links laten liggen. Het resultaat is dat er in online winkels inmiddels veel muziek zonder drm wordt aangeboden. Toch worden er stilletjes door de aanbieders nieuwe initiatieven ontwikkeld, zoals het toevoegen van een onzichtbaar watermerk aan muziek-bestanden. Met speciale software kunnen de aanbieders dit watermerk weer uit een muziekbestand filteren. Zo weten ze wie de eigenaar van het muziekbestand is. Als u muziek koopt met zo’n watermerk en u

besluit deze muziek illegaal op internet te verspreiden, dan valt vrijwel altijd te ach-terhalen dat u de boosdoener bent.

de AAnBiedersIn Oss is een bedrijf gevestigd dat zich be-zighoudt met het beveiligen van muziek. Hun technologie heet Internet Multime-dia and Detection, afgekort als IMND. Via deze techniek wordt een onhoorbaar vleermuisgeluid aan de muziek toege-voegd. In deze toevoeging zit een code versleuteld die alleen door specifieke software valt uit te lezen. Zo valt altijd te achterhalen door wie het muziekbestand is aangekocht. De initiatiefnemers van IMND-technologie, Johân Oudejans en Robert Brands, zijn al vanaf 2002 bezig met de ontwikkeling van deze techniek. “In het begin hebben we wel wat tegen-werking gehad van mensen die zich be-zighouden met het illegaal verspreiden van muziek”, zegt Robert Brands. In sa-

menwerking met een aantal downloadwinkels voeren ze momenteel praktijktesten uit. Ze hebben tevens een cd van een loka-le volkszanger van hun beveiliging voorzien.

Een vergelijkbaar initiatief is ook te vinden in België, alwaar het bedrijf FruityTech gevestigd. Zij verwerken al jaren een beveiliging in hun geluids-bestanden. Ze maken hierbij gebruik van watermerktechnologie die is ontwikkeld door het Fraunhofer Instituut, de beden-ker van het mp3-formaat. “Maar wij hebben hier zelf een applicatie omheen gebouwd, zodat wij deze beveiliging aan onze muziek kunnen toevoegen”, zegt Jan van Hooydonck van FruityTech. Het bedrijf is tevens eigenaar van een eigen muziekshop op internet. In deze muziek-winkel zijn producties van Belgische

Vanwege toenemende kritiek vanuit de

samenleving wordt er op internet steeds

meer drm-vrije muziek verkocht. Deze

bestanden hebben geen kopieer- en afspeel-

beperkingen, maar zijn soms wel voorzien

van een digitaal watermerk. Wat is het en

wat zijn de belangrijkste bezwaren?

ONHOORBAAR WATERMERK IN DIGITALE MUZIEK

Altijd traceerbaar!

Belgische bedrijf Fruitytech voegt een onhoor-baar watermerk toe aan muziek.

Ook imnd beveiligt muziekstukken met een on-hoorbaar watermerk.

033 Watermerk.indd 1 08-04-2009 11:45:07

89

/internet

mei 2009 Personal ComPuter magazine www.pcmweb.nl/internet

makelij te vinden en een gedeelte hiervan is voorzien van de watermerkbeveiliging. In de online muziekwinkel ontbreekt muziek van platenmaatschappijen als Sony BMG en Warner. “Die hebben een eigen drm-beveiliging”, zegt Jan van Hooydonck. “Maar de verwachting is wel dat ze hier vanaf stappen”

tOepAssingen Watermerkbeveiliging kan in de praktijk op meerdere manieren worden toegepast. In de eerste plaats kunt u denken aan online muziekwinkels. Als u een muziek-stuk koopt, dan wordt een unieke code in het bestand verwerkt. Zowel FruityTech als IMND beweren geen persoonlijke gegevens in een liedje te verstoppen. “Alleen via een koppeling van de unieke code met een database, is het mogelijk om te achterhalen wie het muziekbestand heeft aangekocht”, verduidelijkt Robert Brands.

De tweede toepassing heeft betrekking op het voorkomen van het voortijdig uitlekken van muziek. Voordat een cd of single officieel wordt uitgebracht, gaan er eerst promotie-exemplaren naar de jour-nalisten en radiostations. In het verleden is het meerdere malen gebleken dat juist op die manier muziek voortijdig via het internet uitlekt. FruityTech voorziet elk promotie-exemplaar van een unieke code. “Op het moment dat iemand de muziek via internet verspreidt, is het voor ons een fluitje van een cent om de dader hier-van te achterhalen”, zegt Jan van Hooy-donck. FruityTech heeft in dit verband opdrachten gedaan voor platenmaat-schappijen als Universal, EMI en Warner Music. Overigens heeft deze beveiliging vooral een preventief effect: zowel de media als de radiostations zijn nog niet betrapt op het vroegtijdig lekken van albums. De techniek wordt ook al in een vroegere fase ingezet. Jan van Hooydonck: “Als er mastertapes van een nieuw album naar het buitenland worden gestuurd om te mixen, zorgen wij ervoor dat ook deze is voorzien van een onzichtbare beveili-ging. Kwaadwilligen die de muziek voor-

tijdig willen laten uitlekken, kunnen ge-makkelijk in de kraag worden gevat.”

VrijWel OnkrAAkBAArBeide partijen beweren dat hun water-merkbeveiliging vrijwel onkraakbaar is. Zelfs bij analoog kopiëren blijft de bevei-liging intact. “Als je een muziekbestand met onze beveiliging converteert naar mp3 en weer omzet naar wav en tot slot hiervan een aac-bestand maakt, dan zul je zien dat de beveiliging intact blijft”, licht Jan van Hooydonck toe. Van het mp3-formaat is bekend dat voor het menselijk oor onhoorbare geluiden worden verwij-derd, om zo een kleine bestandsomvang te realiseren. Vanuit deze optiek is het denk-baar dat de watermerkbeveiliging wordt weggefilterd. Robert Brands van INMD: “Bij geluidsbestanden met een bitrate lager dan 128 Kbit/s is het mogelijk dat onze beveiliging niet meer goed werkt. Maar dan heb je ook te maken met een aanzienlijke slechtere audiokwaliteit, iets waar consumenten niet op zitten te wach-ten.” Jan van Hooydonck denkt dat hun beveiliging bij een bitrate lager dan 96 Kbit/s mogelijk ook niet meer zal werken.

OnhOOrBAArheidVeel audiofanaten vrezen dat door het toe-voegen van informatie het oorspronkelij-ke geluidsbestand wordt aangetast. Frui-tyTech heeft een aantal luistertesten uitgevoerd in de beroemde Abbey Road Studios, waar ook The Beatles opnamen hebben gemaakt. Onder toeziend oog van een deurwaarder hebben ze aantal mu-ziek-cd’s laten horen aan een groep van onafhankelijke luisteraars. Elke luisteraar moest aangeven op welke cd het water-merk toegevoegd zou zijn. “Niemand bleek het verschil te kunnen horen”, zegt Jan van Hooydonck. “In technisch opzicht is er natuurlijk een verschil dat door fijn-gevoelige registratie-apparatuur geregi-streerd kan worden, maar in de praktijk horen mensen het niet.” Ook IMND heeft een vergelijkbare test uitgevoerd. In een winkel voor hoogwaardige audio-appara-tuur hebben ze verschillende geluidsop-namen, met en zonder watermerk, laten horen. Ook daar bleek niemand van de testpersonen een verschil te horen. Van sommige diersoorten is bekend dat ze over een beter gehoor beschikken dan mensen. Zouden zij last van de toegevoeg-de informatie kunnen ondervinden? Ro-

bert Brands van IMND: “Huisdieren heb-ben geen last van het toegevoegde vleermuisgeluid, maar het is wel zo dat onze beveiliging ervoor zorgt dat je mug-gen en insecten kunt verdrijven.”

trACeerBAArheidMet de techniek is het mogelijk om men-sen op te sporen die aangekochte muziek moedwillig verspreiden via internet. Ro-bert Brands: “We hebben deze traceerbe-veiliging uitgebreid getest in de praktijk. Bij wijze van proef hebben we 30 mensen een gebrande cd gegeven met een liedje waarin een unieke code was verwerkt. Vervolgens mocht iedereen deze muziek via de bekende uitwisselingsnetwerken op internet verspreiden. We hebben later verschillende muziekstukken teruggevon-den en we konden precies zeggen wie deze had verspreid.” Als IMND een bevei-ligd muziekstuk heeft gedownload, dan duurt het achterhalen van de unieke code slechts enkele seconden. FruityTech hoeft slechts twintig seconden van een door hun beveiligd muziekbestand te horen om te kunnen achterhalen wie de oorspronke-lijke koper is geweest.” FruityTech door-zoekt om de 24 uur alle bekende uitwisse-lingsnetwerken op internet. “We zoeken de muziekstukken die door onze online muziekwinkel zijn verkocht. Als we er achter komen dat iemand zijn aangekoch-

appleApple blijkt in haar muziekwinkel ook een vergelijkbare beveiliging te hebben toegepast. In elk aangekocht drm-vrij muzieknummer blijkt de naam en het e-mailadres van de koper versleuteld. Op internet doen geruchten de ronde dat het mogelijk is om deze gegevens te ‘spoofen’. Dit zou betekenen dat de naam en het e-mailadres kunnen wor-den vervangen door nepgegevens. Of dit ook al daadwerkelijk met succes is gerealiseerd, is niet duidelijk. Overi-gens doet Apple uiterst geheimzinnig over deze beveiliging. We stellen onze vragen hierover aan Jurriaan Trom-mels van Apple Nederland en hij be-looft de vragen door te spelen aan het iTunes Team in Londen. Na een paar dagen krijgen we een reactie: “geen commentaar.” Jammer, want zo’n re-actie vinden wij niet bij Apple passen.

microsoftIn 2004 hebben Microsoft-onderzoe-kers Darko Kirovksi en Henrique Mal-var een patent aangevraagd voor een techniek om een digitale handtekening in een muziekstuk te verwerken. Vol-gens onbevestigde berichten verstopt men het watermerk in de voor- en na-echo’s van een muziektrack. Of Micro-soft deze techniek al in de praktijk heeft toegepast, is onbekend.

Met speciale software kunnen de aanbieders dit watermerk weer uit

een muziekbestand � lteren

033 Watermerk.indd 2 08-04-2009 11:45:09

www.pcmweb.nl/internetPersonal ComPuter magazine mei 200990

/internet

te muziek op internet verspreidt, dan ach-terhalen we via onze database het e-mail-adres van de koper. Dit e-mailadres geven we door aan de belanghebbenden, zoals artiesten en platenmaatschappijen. Zij handelen dit verder af.” Is het toegestaan dat FruityTech illegale uitwisselingsnet-werken doorzoekt en daarna gevonden muziekbestanden uit haar muziekwinkel koppelt aan de koper? Jan van Hooy-donck: “Als je een liedje koopt in onze on-line muziekwinkel, dan ga je akkoord met onze voorwaarden en daarin staat te lezen dat wij dat mogen doen.” Volgens hem

zijn er in België op deze manier al twee mensen opgepakt. Van een derde persoon, een jong meisje, is bekend dat ze er met een waarschuwing vanaf is gekomen.

OpspOringsdienstenTegen consumenten die auteursrechtelijk beschermde muziekstukken via illegale uitwisselingsnetwerken op internet ver-spreiden, mag natuurlijk worden opgetre-den. De watermerktechnologie kan hier een bemiddelende rol in spelen. Toch zit er ook een bedenkelijke kant aan deze technologie. Stel dat u uw mp3-speler met

uw aangekochte muziek in de trein laat liggen en de vinder verspreidt de hierop gevonden bestanden via internet? De wa-termerktechnologie maakt het gemakke-lijk te achterhalen dat u de aankoper van deze muziek bent geweest. Krijgt u vervol-gens een proces van een platenmaat-schappij aan de broek, dan hebt u een groot probleem. Ook organisaties als de BumaStemra en stichting Brein zouden in actie kunnen komen. Heeft de Stichting Brein al via deze methode mensen opge-spoord? Bij navraag blijkt dat ze dat nog niet gedaan hebben. Hun prioriteit ligt momenteel bij mensen die op grote schaal illegale bestanden aanbieden. Overigens denkt Robert Brands van IMND dat het niet met zo’n vaart zal lopen. “In het geval van verlies of diefstal van jouw aange-kochte muziek, adviseer ik aangifte te doen bij de politie. Zo kun je later aanto-nen dat er van jouw kant uit geen kwade opzet in het spel is.”

tOekOmstmOgelijkhedenOf watermerktechnologie in de toekomst een succes gaat worden, valt te betwijfe-len. Vanuit het oogpunt van privacy valt er heel wat af te dingen op het opslaan van persoonsgebonden informatie in mu-ziekbestanden. Uiteindelijk zal het grote publiek de technologie maken of breken; als mensen geen heil zien in watermer-ken, dan zullen ze deze technologie links laten liggen. Dat muziekpiraten niet blij zijn met de watermerktechnologie, is geen verrassing. Er heerst zelfs twijfel bij de aanbieders: zo denkt Jan van Hooydonck niet dat watermerken op langere termijn een succes gaat worden. “Het overgrote deel van onze muziekcollectie is inmid-dels niet meer voorzien van deze beveili-ging. Bovendien is online muziek zo be-taalbaar geworden dat het bijna niet meer de moeite loont om illegaal bezig te zijn” .tekst: marc Boersma <

Via watermerktechnologie wordt on-hoorbaar geluid aan het muziekstuk toegevoegd. Uit dit toevoegde geluid valt een unieke code te destilleren, die vervolgens te koppelen is aan de koper van het muzieknummer. Ie-mand die moedwillig muziek ver-spreidt, kan zo altijd achterhaald worden. Maar als buiten uw schuld uw aangekochte muziek op internet wordt aangetroffen, hebt u mogelijk een probleem. Toon dan maar eens aan dat er van uw kant uit geen kwa-de opzet in het spel is geweest.

PCm Conclusie

de muziekbestanden in deze downloadshop zijn voorzien van een traceerbeveiliging.

luisterrijkVlak voordat dit nummer naar de drukker moest, ontving de redactie van PCM een persbericht van de website Luisterrijk.nl, die audioboeken als download aanbiedt. In het persbericht staat te lezen dat de luisterboeken van een traceerbeveiliging zijn voorzien. Huub van de Pol: “In onze online shop zijn bijna 800 luisterboeken te vinden en die zijn allemaal voorzien van een zelfontwikkelde traceerbeveiliging”. In tegenstelling tot FruityTech en IMND voegt Luisterrijk niets toe aan het geluid. “Onze beveiliging bestaat uit een aantal onderdelen. We voegen informatie toe aan de id3-tag van het mp3-bestand. Aangezien de id3-tag relatief gemakkelijk valt aan te passen, voegen we ook informatie toe aan het beeld dat in een mp3-bestand verwerkt kan zijn. Daarnaast doen we nog iets met het mp3-bestand als geheel, maar daar kan ik helaas niets over zeggen.” Luisterrijk verstopt geen naw-gege-vens in het mp3-bestand. In het muziekbestand zit wel een code, die ze via de eigen administratie kunnen koppelen aan de gegevens van de koper. Heeft Luisterrijk al audioboeken uit hun downloadshop in illegale distributienetwerken op internet aan-getroffen? Huub van de Pol: “We hebben één keer een luisterboek uit onze shop in een nieuwsgroep aangetroffen. Na een kort onderzoek hebben we de verspreider getraceerd. Het bleek gelukkig om een gratis luisterboek te gaan en de versprei-der was zich van geen kwaad bewust. Het is daarom niet tot een rechtszaak geko-men.” Op de vraag of de beveiliging van Luisterrijk gekraakt kan worden, antwoordt Huub van de Pol: “Geen enkele beveiliging is onkraakbaar, dus ook die van ons niet. Maar gelukkig hebben wij bijna geen last van piraterij, want alle luisterboeken in nieuwsgroepen blijken geript van cd’s. Dat heeft ook te maken met onze doelgroep, die iets ouder is en bereid is om voor onze luisterboeken te betalen.”

033 Watermerk.indd 3 08-04-2009 11:45:10