Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers...

25
Alleen met regels win je geen vertrouwen … Is het mogelijk om op basis van principles en trust compliancedoelstellingen te bereiken? Hoe krijgen we een betere balans tussen vertrouwen en regels? Philip Wallage, 29 april 2009, VU Seminar, AMsterdam Philip Wallage, 29 april 2009, VU Seminar, AMsterdam

Transcript of Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers...

Page 1: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

Alleen met regels win je geen

vertrouwen …

Is het mogelijk om op basis van principles en trust

compliancedoelstellingen te bereiken? Hoe krijgen we een

betere balans tussen vertrouwen en regels?

Philip Wallage, 29 april 2009, VU Seminar, AMsterdamPhilip Wallage, 29 april 2009, VU Seminar, AMsterdam

Page 2: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

2© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

ProgrammaDe balans tussen regels en vertrouwen

1.De aanleiding

2.De zoektocht

3. Enkele best practices Is het mogelijk om op basis van principles en trust

compliancedoelstellingen te bereiken?

4.De “9” Trust RulesHoe krijgen we een betere balans tussen vertrouwen en regels?

5. Afsluiting

Page 3: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

3© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Balans tussen regels en vertrouwen Aanleiding

Page 4: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

4© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Balans tussen regels en vertrouwen Aanleiding

Page 5: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

5© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Balans tussen regels en vertrouwen Aanleiding

• Rem op creativiteit en ondernemerschap

• Strategische waarde van informatie komt niet tot zijn

recht

• Nieuwe generatie laat zich niet leiden door structuren en regels

• Incidentalisme viert hoogtij

Page 6: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

6© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

De zoektocht naar de balansWat gedaan?

• White Paper Hypegiaphobia

• Sessies met de Argumentenfabriek

• Deelnemers: accountants, toezichthouders, bestuurders, overigen

• Doel: scherp krijgen van de argumenten voor en tegen regels

• Produkt: een argumentenkaart om het debat te ondersteunen

• Onderzoek

• Analyse van 30 cases

• Literatuur

• Interviews

• Debat met stakeholders

• Deelnemers: geïnteresseerden, journalisten

• Doel: inzichten verdiepen door het debat te voeren

• Produkt: concrete aanbevelingen voor een nieuwe balans

• Ontbijtbijeenkomsten

• KPMG partners

• Toezichthouders

• Slotdebat (11 november)

• Deelnemers: geïnteresseerden

• Doel: bereiken van consensus en het aanzetten tot verandering

• Produkt: een slotrapport voor de stakeholders

• White Paper “Trust Rules”

• Integriteitstoolkit voor het hoger onderwijs

www.hypegiaphobia.nl

Page 7: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

7© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Zoektocht naar de balansThe fear of responsibility

Hypegiaphobia …. is een verschijnsel dat in de huidige

maatschappij wijdverbreid is: angst voor het nemen van

eigen verantwoordelijkheid. Dit heeft alles te maken met

de wijze waarop risico’s worden beheerst in onze

maatschappij.

Page 8: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

8© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

“If you think you are in control, you are not going fast enough”

Mario Andretti

Zoektocht naar de balansVoorbeelden

Page 9: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

9© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Zoektocht naar balansVoorbeelden

• De bestuursvoorzitter benadrukt ethiek & integriteit in al zijn toespraken

Maar… medewerkers in de vuurlinies worden verteld alles te doen om de onrealistische doelen te halen

• De organisatie heeft een uitgebreid compliance beleidMaar… het management toetst de werking niet, noch houdt iemand verantwoordelijk voor overtredingen

• De organisatie heeft een hotlineMaar….er wordt nooit gebeld, weinig medewerkers weten van het bestaan, en wie het kent heeft er geen vertrouwen in

Page 10: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

10© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Zoektocht naar balansVoorbeelden

1998 Annual Report, “Our Values”:

RESPECT: We treat others as we would like to be

treated ourselves. We do not tolerate abusive or

disrespectful treatment. Ruthlessness, callousness, and

arrogance don't belong here.

INTEGRITY: We work with customers and prospects

openly, honestly and sincerely. When we say we will do

something, we will do it; when we say we cannot or will

not do something, we won't do it.

COMMUNICATION: We have an obligation to

communicate. Here, we take the time to talk with one

another...and to listen. We believe that information is

meant to move and that information moves people.

EXCELLENCE: We are satisfied with nothing less than

the very best in everything we do. We will continue to

raise the bar for everyone. The great fun here will be for

all of us to discover just how good we can really be.

Page 11: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

11© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Zoektocht naar balans in gezamenlijkheid

� Toon leiderschap� Opereer obv eigen strategie� Neem verantwoordeijkheid

� Weersta de roep naar incident management

� Doorbreek spiraal van juridisering

� Naar de geest niet naar de letter� Toepassing van wet en regel-geving met gezonde verstand

� Professional judgement� Top down & risk based� Vernieuw en signaleer ontwikke-lingen

Bestuurders & Commissarissen1

Politici2

Toezichthouders3

Accountants4

Page 12: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

12© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

De zoektocht naar de balansEnkele best practices

Roombeek vertrouwen geven om terug te geven

Interpolis vertrouw de klant

Rabobank ‘unplug’

Essent sturen op gezamelijke doelstellingen

KL ‘commanders intent’

Belastingdienst horizontaal toezicht

UWV leefregels

Monderman ‘shared spaces’

KPMG materialiteit

Page 13: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

13© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Rabobank Interpolis Essent

Blind mutual trust …Clear procedures …Shared vision …… resulting in spectacular and great results

Unplug BonnetjesLeiderschap & Gezamenlijkheid

Page 14: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

14© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Commander’s intent Shared Spaces Belastingdienst

Wat i.p.v. hoe Eigen verantwoordelijkheid

Geïnformeerd vertrouwen

Page 15: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

15© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

De zoektocht naar de balansEnkele best practices

Page 16: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

16© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Trust Rules!

1. Geef persoonlijk contact een belangrijke rol

2. Definieer gezamenlijke doelen

3. Geef het goede voorbeeld

4. Bouw vertrouwen op met goede regels

5. Geef elkaar verantwoordelijkheid en vertrouwen

6. Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat

7. Zet in op geïnformeerd vertrouwen, niet op blind vertrouwen

8. Ga mild om met misverstanden, maak korte metten met misbruik

9. Durf te experimenteren en leer van ervaringen

Page 17: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

17© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Trust RulesHoe kom je tot vertrouwen?

1 Geef persoonlijk contact een belangrijke rol

Wederzijds vertrouwen tussen partijen is pas mogelijk wanneer partijen

een gezicht hebben en wanneer ze elkaar en elkaars achtergronden

kennen. De juiste interactie en interfaces dragen daaraan bij.

2 Definieer gezamenlijke doelen

Gezamenlijke doelen verbinden partijen en bieden een opstap naar

vertrouwen. Als dat gezamenlijke doel helder is, hoeft er minder op

regels gestuurd te worden.

Page 18: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

18© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Trust RulesHoe kom je tot vertrouwen?

3 Geef het goede voorbeeld

Mensen laten hun gedrag voor een groter deel afhangen van het gedrag

van hun leiders en peers, dan van wetten en regels. Wie wil sturen op

vertrouwen moet dus goede voorbeelden laten zien.

4 Bouw vertrouwen op met goede regels

Vertrouwen vraagt om regels. En dat is geen paradox. Het gaat erom

goede regels te maken die vervolgens goed ingevoerd worden. En om

het lef te hebben regels te schrappen vanuit een visie op de relatie

tussen regels en vertrouwen.

Page 19: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

19© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Trust RulesHoe kom je tot vertrouwen?

5 Geef elkaar verantwoordelijkheid en vertrouwen

Vertrouwen krijg je door het eerst te geven. Maak daarom glasheldere afspraken over het wat, en zorg dat het hoe door de mensen zelf kan worden ingevuld. Doe daarmee een appel op hun creativiteit en zelfcorrigerend vermogen.

6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat

Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen het menselijk gevoel en roept dus veel kritische reacties op. Consistent leiderschap is nodig om door te zetten en om vertrouwen in het werken met vertrouwen te blijven houden als er wat misgaat.

Page 20: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

20© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Trust RulesHoe kom je tot vertrouwen?

7 Zet in op geïnformeerd vertrouwen, niet op blind vertrouwen

Ultiem vertrouwen is blind vertrouwen. Maar we hoeven onze ogen niet te sluiten voor de werkelijkheid. Dat zou naief zijn en al snel roekeloos. Geïnformeerd vertrouwen betekent dat er checks zijn die laten zien of het vertrouwen al dan niet gerechtvaardigd is.

8 Ga mild om met misverstanden, maak korte metten met misbruik

Fouten maken mag, moet vaak zelfs. Maar misbruik van vertrouwen, en vooral herhaaldelijk misbruik, kan niet ongestraft blijven omdat het de eigen geloofwaardigheid ondermijnt. Waar het om gaat is elkaar voortdurend aanspreken.

Page 21: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

21© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Trust RulesHoe kom je tot vertrouwen?

9 Durf te experimenteren en leer van ervaringen

Wie niet waagt, wie niet wint. Sturen op basis van vertrouwen is voor

iedereen een zoektocht met vallen en opstaan. Het moet via de weg van

de geleidelijkheid gebeuren.

Page 22: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

22© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Verantwoordelijke en

loyale mensen,

geïnspireerd door waarden

(eigen belang maar ook

idealen en principes).

Mensen zijn

opportunistisch

Gedragsveronderstellingen

Idem aangevuld met

leiderschap,

verantwoording en dialoog

Training, audit & controls,

sancties

Methoden

ManagementCompliance oficer, juristAansturing

Moreel handelen

ontwikkelen en bevorderen

Tegengaan overtredingenDoel

Regulering obv gedeelde

waarden

Conformeren aan

opgelegde regels

Ethos

Vertrouwen

als uitgangspunt

Wantrouwen

als uitgangspunt

Trust Rules!

Page 23: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

23© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Soft controls

“Mensen”

• Gedeelde waarden

• Competenties

• Communicatie

• Leiderschapstijl

• Transparantie

• Bewustwording

• Tevredenheid en commitment

• Sociale en commerciële druk

• Belonen van gewenst gedrag

• Bijsturen ongewenst gedrag

……

Hard controls

“Activiteiten”

• Controles

• Inspecties

• Beleid en reglementen

• Reconciliaties

• Functiescheiding

• Autorisatie matrices,

user id’s, passwords

• Controle totalen

……

Sturen op geinformeerd vertrouwen vereist “controls”

Page 24: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

24© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Sturen op geinformeerd vertrouwen vereist keiharde

aandacht voor soft controls

Acht dimensies van soft controls

1. Helderheid: Is voor iedereen exact duidelijk wat er van ze wordt verwacht?

2. Voorbeeld gedrag: geven managers het goede voorbeeld?

3. Uitvoerbaarheid: worden realistische doelstellingen gesteld?

4. Betrokkenheid: bestaat er voldoende draagvlak voor gegeven verantwoordelijkheden?

5. Transparantie: is er voldoende zicht op het gedrag van mensen?

6. Bespreekbaarheid: zijn dilemma’s bespreekbaar?

7. Aanspreekbaarheid: bestaat er (sociale) controle? Spreken medewerkers elkaar aan op “ongewenst” gedrag?

8. Sanctioneerbaarheid: wordt gewenst gedrag beloond en ongewenst gedrag bestraft?

Page 25: Alleenmet regelswin jegeen vertrouwen… · 2015. 9. 17. · zelfcorrigerend vermogen. 6 Houd koers en bewaar rust, ook als er iets misgaat Sturen op vertrouwen druist vaak in tegen

25© (2009) KPMG Accountants N.V., a Dutch limited liability company and a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with the KPMG International, a Swiss cooperative. All rights reserved.

Afsluiting

Meld u aan ([email protected]) als "launching customer" om samen scans en cultuur trajecten uit

voeren om tot meer Trust te komen ….