Algemene psychologie - users.ugent.bekerauw/bama/PSY bachelors/b parameters.pdf · inleiding in de...

Algemene psychologie 52 HKPSYC01A00013 T: 60 O: SP: 8 Robert Hartsuiker

��

�� inleiding in de psychologie, wetenschappelijke psychologie, perceptie, bewustzijn, geheugen, hogere mentale processen, leren, motivatie, emotie, psychopathologie, sociale- cognitieve- en biologische determinanten van gedrag en mentale processen

�� <li>Een overzicht kunnen geven van de belangrijkste domeinen in de psychologie, met bijzondere aandacht voor de rol van cognitieve, biologische, sociaal-culturele, en leerfactoren als determinanten van gedrag en van mentale processen, en met aandacht voor invloedrijke theoretische stromingen.</li>

��<li>Eindtermen secundair onderwijs</li>

��A 207 De basisbegrippen van de psychologie kunnen formuleren. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 218 Kritisch kunnen reflecteren over de psychologie als wetenschappelijke discipline.

�� In deze cursus wordt een overzicht geboden van een aantal belangrijke bevindingen uit de wetenschappelijke psychologie. In een eerste, inleidende deel wordt nagegaan waarin de wetenschappelijke psychologie verschilt van de voorwetenschappelijke verwachtingen die mensen (studenten) hebben over de psychologie. Vervolgens komen 11 hoofdstukken aan bod: <ol> <li>gewaarwording;</li> <li>de waarneming;</li> <li>bewustzijn en aandacht;</li> <li>conditionering en leren;</li> <li>onthouden en vergeten;</li> <li>denken en taal;</li> <li>motivatie en emotie;</li> <li>psychopathologie;</li> <li>therapievormen;</li> <li>toegepaste psychologie.</li> </ol>

�� !�

��"��8

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li>

��&��<li>Interactieve ondersteuning.</li> <li>Vast spreekuur: maandag van 11u tot 12u.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met 40 meerkeuzevragen.</li>

��)��<li>Roediger, H.L. et al. (1998). Psychologie, een inleiding. Gent: Academia Press. (948 blz.).</li> <li>Optioneel oefenboek (zelfde uitgever, 320 blz.).</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 50 Euro.

*�+��

Arbeidspsychologie I 166 HLPSYC01O00022 T: 45 O: 10 SP: 6 Peter Vlerick

��

��

�� <li>Inzicht hebben in de kernaspecten van de arbeidspsychologie.</li> <li>Kennis hebben van de belangrijkste arbeidspsychologische theorieën, methoden en technieken.</li> <li>Bereid zijn tot en kunnen bijdragen tot het bevorderen van het welzijn van werknemers.</li>

��<li>Kennis hebben van en inzicht verwerven in de theoretische basisconcepten en de werkvelden voor de arbeidspsychologie, organisatiepsychologie, personeelsbeleid, consumentenpsychologie.</li>

��A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren. A 223 Wetenschappelijke bronnen op een adequate manier kunnen opzoeken, evalueren en implementeren in functie van een praktijkgerichte of onderzoeksgerichte vraag. A 232 Problemen op het gebied van ziekte en gezondheid kunnen analyseren, structureren en concretiseren. S 260 Theoretische kennis verwerven van de psychologie van personeel, organisatie, arbeid en consumenten.

�� In deze cursus wordt de psychologische analyse van de beleving en het gedrag van de mens binnen de arbeidssituatie belicht. Centraal staat de behandeling van de kernvariabelen en -processen uit de arbeidspsychologie, samen met de voornaamste theoretische kaders (e.g. Hackman & Oldham, het Michigan model, Warr, Karasek, Siegrist, en het DISC model) en onderzoeksbevindingen uit empirisch onderzoek. Drie groepen variabelen worden daarbij belicht. <ol> <li>De 'onafhankelijke' variabele is de psychologische analyse van de arbeidssituatie. Daarbij vallen vier aspecten te onderscheiden: de arbeidsinhoud (de concrete taken die worden uitgevoerd), de arbeidsomstandigheden (de omstandigheden waarin dit werk wordt uitgevoerd), de arbeidsvoorwaarden -zowel primaire (vb. verloning) als secundaire (vb. werktijden: ploegenarbeid)-, en de arbeidsverhoudingen (vb. relaties met hoger geschikten en met collega's).</li> <li>De 'afhankelijke' variabele is het psychologisch functioneren van de werknemer. Hierbij onderscheiden we: het 'psychisch welzijn op het werk' (vb. arbeidstevredenheid, burnout en bevlogenheid), het gedrag (bv. performantie (zowel kwantitatief als kwalitatief), terugtrekgedrag (vb. verzuim en verloop)) en attitudes/ opvattingen van de werknemer.</li> <li>De band tussen (de aspecten van) de arbeidssituatie ('a') en het psychologisch functioneren van de werknemer ('b') kan gemedieerd/gemodereerd worden door diverse variabelen, zoals sociale steun, vaardigheden, coping, en persoonlijkheidseigenschappen.</li> </ol>

�� !�

��"��6

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Oefeningen in subgroepen.</li>

��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen.</li> <li>Permanente evaluatie via oefeningen.</li>

��)��<li>Selectie van wetenschappelijke artikels, hoofdstukken, en transparanten.</li>

Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��<li>Drenth, P.J., Thierry, H., & Wolff, Ch.J. de (1998). Handbook of work and organizational psychology (2nd edn). Volume 2: work psychology. Hove: Psychology Press.</li>

Arbeidspsychologie I 53 HLPSYC01K00024 T: 30 O: SP: 4 Peter Vlerick

��

��

�� <li>Het verwerven van kennis en het ontwikkelen van inzicht in de kernaspecten van de arbeidspsychologie.</li> <li>Het introduceren van studenten m.b.t. de belangrijkste arbeidspsychologische theorieën, methoden en technieken.</li> <li>Bereid zijn tot en kunnen bijdragen tot het bevorderen van het welzijn van werknemers.</li>




�� !�

��"��4



��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen.</li>

��)��<li>Selectie van wetenschappelijke artikels, hoofdstukken, en transparanten.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

Arbeidspsychologie I 54 HLPSYC01O00022 T: 30 O: 15 SP: 7 Peter Vlerick

��

��

�� <li>Het verwerven van kennis en het ontwikkelen van inzicht in de kernaspecten van de arbeidspsychologie.</li> <li>Het introduceren van studenten m.b.t. de belangrijkste arbeidspsychologische theorieën, methoden en technieken.</li> <li>Bereid zijn tot en kunnen bijdragen tot het bevorderen van het welzijn van werknemers.</li>




�� !�

��"��7

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Oefeningen in subgroepen.</li>


��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen.</li> <li>Permanente evaluatie via oefeningen.</li>

��)��<li>Selectie van wetenschappelijke artikels, hoofdstukken, en transparanten.</li>

Bedrijfseconomie 55 HLPSYC01O00024 T: 30 O: SP: 5 Koen Schoors

��

�� bedrijfseconomie

�� <li>Basisbegrippen, fenomenen en mechanismen van de economie kennen, begrijpen en toepassen om bv. een artikel in een krant of tijdschrift te begrijpen.</li> <li>In staat zijn de economische omgeving te begrijpen waarin bedrijven en huishoudens functioneren.</li>


��S 262 Theoretische kennis verwerven van bedrijfseconomie en sociaal recht. S 263 De arbeidsmarkt kunnen analyseren en inzicht hebben in de industriële relaties.

�� De cursus omvat volgende hoofdstukken: <ol> <li>inleidende beschouwingen;</li> <li>macro-economische relaties;</li> <li>grondslagen van de economische analyse;</li> <li>gezinnen (consumptie- en vermogensbeslissingen);</li> <li>bedrijven;</li> <li>overheid;</li> <li>markten van goederen en diensten (volkomen concurrentie, monopolie, oligopolie, kartel etc.).</li> </ol>

�� !�

��"��5


��&��<li>De studenten kunnen in de les of per e-mail vragen stellen aan de professor. Die vragen (als er zijn) worden klassikaal op het einde van de volgende les beantwoord.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen (gedeeltelijk multiple choice en gedeeltelijk open vragen).</li>

��)��<li>De Clercq, M. (2002). Economie toegelicht. Garant, Leuven.</li> <li>Slides, beschikbaar via Claroline.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 45 Euro.

*�+��

Bedrijfspsychologische processen en -vaardigheden 56 HLPSYC01O00023 T: 15 O: 10 SP: 4 Johnny Fontaine

��

�� communicatievaardigheden, emotionele intelligentie, denkstijlen en veranderingsmanagement

�� <li>Inzicht hebben in de rol en de competenties van de bedrijfspsycholoog als expert/facilitator op het vlak van diagnose, interventie en evaluatie.</li> <li>Beschikken over de nodige vaardigheden om bedrijfspsychologische processen te begeleiden.</li>


��A 203 Gericht zijn op levenslang leren. A 212 Kunnen aantonen hoe cognitieve processen interageren met emotie. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. S 261 Communicatieve vaardigheden beheersen om samen te werken met partners op de arbeidsmarkt en binnen het industriële relaties-systeem. S 267 Beschikken over communicatieve vaardigheden om samen te werken met personeel, collega’s en opdrachtgevers (bijvoorbeeld gespreks- en vergadertechnieken, mondelinge en schriftelijke rapporteringstechnieken).

�� In een eerste deel komen de basisvaardigheden aan bod die nodig zijn voor een vlotte en efficiënte communicatie, met name het gebruik en decoderen van niet-verbaal gedrag, het stellen van vragen, het luisteren, het uitleggen en het geven van feedback. In het tweede deel wordt er kritisch ingegaan op het concept emotionele intelligentie. Dit concept is bijzonder populair in een bedrijfscontext. De gebreken, maar ook de mogelijkheden ervan worden besproken. In een derde deel worden de verschillende denkstijlen (met betrekking tot kennen, plannen, samenwerken en bedenken) behandeld en hoe de bedrijfspsycholoog deze denkstijlen zelf kan aanwenden en bij anderen stimuleren om zo tot zo goed mogelijke beslissingen te komen in praktijksituaties. In een vierde en laatste deel wordt er ingegaan op hoe een bedrijfspsycholoog veranderingsmanagement kan sturen.

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Oefeningen in het skills lab.</li>


��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk eindexamen.</li> <li>Permanente evaluatie op basis van de oefeningen.</li>

��)��<li>Door de vakgroep uitgegeven nota's, aangevuld met wetenschappelijke en praktijkgerichte teksten.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��<li>Hargie, O. D. W. (ed., 1997). The handbook of communication skills (2nd ed.). London: Routledge.</li> <li>Bar-On, R., & Parker, J. D.A. (eds., 2000). The handbook of emotional intelligence: Theory, development, assessment, and

application at home, school, and in the workplace. San Francisco, CA: Jossey-Bass.</li> <li>Storey, J. (1996). Blackwell cases in human resource and change management. Oxford: Blackwell.</li>

Bedrijfspsychologische processen en -vaardigheden 57 HLPSYC01O00023 T: 15 O: 5 SP: 3 Johnny Fontaine

��

�� communicatievaardigheden, emotionele intelligentie, denkstijlen en veranderingsmanagement

�� <li>Inzicht hebben in de rol en de competenties van de bedrijfspsycholoog als expert/facilitator op het vlak van diagnose, interventie en evaluatie.</li> <li>Beschikken over de nodige vaardigheden om bedrijfspsychologische processen te begeleiden.</li>


��A 203 Gericht zijn op levenslang leren. A 212 Kunnen aantonen hoe cognitieve processen interageren met emotie. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. S 261 Communicatieve vaardigheden beheersen om samen te werken met partners op de arbeidsmarkt en binnen het industriële relaties-systeem. S 267 Beschikken over communicatieve vaardigheden om samen te werken met personeel, collega’s en opdrachtgevers (bijvoorbeeld gespreks- en vergadertechnieken, mondelinge en schriftelijke rapporteringstechnieken).

�� In een eerste deel komen de basisvaardigheden aan bod die nodig zijn voor een vlotte en efficiënte communicatie, met name het gebruik en decoderen van niet-verbaal gedrag, het stellen van vragen, het luisteren, het uitleggen en het geven van feedback. In het tweede deel wordt er kritisch ingegaan op het concept emotionele intelligentie. Dit concept is bijzonder populair in een bedrijfscontext. De gebreken, maar ook de mogelijkheden ervan worden besproken. In een derde deel worden de verschillende denkstijlen (met betrekking tot kennen, plannen, samenwerken en bedenken) behandeld en hoe de bedrijfspsycholoog deze denkstijlen zelf kan aanwenden en bij anderen stimuleren om zo tot zo goed mogelijke beslissingen te komen in praktijksituaties. In een vierde en laatste deel wordt er ingegaan op hoe een bedrijfspsycholoog veranderingsmanagement kan sturen.

�� !�

��"��3

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Oefeningen in het skills lab.</li>



��)��<li>Door de vakgroep uitgegeven nota's, aangevuld met wetenschappelijke en praktijkgerichte teksten.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��<li>Hargie, O. D. W. (ed., 1997). The handbook of communication skills (2nd ed.). London: Routledge.</li> <li>Bar-On, R., & Parker, J. D.A. (eds., 2000). The handbook of emotional intelligence: theory, development, assessment, and

application at home, school, and in the workplace. San Francisco, CA: Jossey-Bass.</li> <li>Storey, J. (1996). Blackwell cases in human resource and change management. Oxford: Blackwell.</li>

Cognitie en emotie 58 T: 30 O: SP: 5 Jan De Houwer

��

�� cognitie, emotie, experimentele psychologie

�� <li>Inzicht hebben in de cognitieve benadering van emoties.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li> <li>De processen die betrokken zijn in automatische en gecontroleerde aandacht en in korte- en langetermijngeheugen kennen en kunnen situeren.</li <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li> <li>Zicht hebben op de psychologische processen die een rol spelen bij conditionering en instrumenteel leren.</li>

��A 212 Kunnen aantonen hoe cognitieve processen interageren met emotie. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. S 248 Inzicht hebben in de theoretische grondslagen en de empirische ondersteuning van de klinisch psychologische interventiemethoden. S 269 Beschikken over een brede kennisachtergrond. S 276 Vertrouwd zijn met de verschillende deelgebieden en paradigmata binnen de cognitieve wetenschappen.

�� Vertrekkende van de twee belangrijkste groepen van emotietheorieën, wordt een gedetailleerde beschrijving gegeven van empirisch onderzoek rond de rol van cognitieve processen in emoties. Daarnaast zal aandacht besteed worden aan nieuwe trends in cognitie en emotie onderzoek. <ul> <li>Netwerk theorieën van emotie (Lang, Bower, Beck): empirische evidentie voor netwerktheorieën (emotionele bias in aandacht, geheugen, interpretatie) met nadruk op paradigmata gebruikt binnen aandacht-bias onderzoek (vb. emotionele Stroop, visual dot probe, Posner taak);</li> <li>Appraisal theorieën van emotie (Lazarus, Leventhal & Sherer): empirische evidentie voor appraisal theorieën met nadruk op experimentele evidentie voor automatische appraisal van intrinsieke valentie (affectieve priming taak, IAT, affective Simon taak, processen die meespelen in deze paradigmata, en toepassingen van paradigmata in sociale en gezondheidspsychologie), automatische appraisal van extrinsieke valentie, automatische appraisal van dominantie en coping; multi-level theorieën (Teasdale).</li> <li>Nieuwe trends in cognitie en emotie onderzoek: autobiografisch geheugen; rol van inhibitieprocessen; positief en negatief affect; alexithymie.</li> </ul>

�� !�

��"��5



��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met open vragen.</li>

��)��<li>Nog nader te bepalen teksten (artikels, hoofdstukken).</li>

*�+��<li>Dalgleish, T., & Power, M. (1999). Handbook of cognition and emotion. Chichester, UK: Wiley.</li> <li>Power, M.J., & Dalgleish, T. (1997). Cognition and emotion: from order to disorder. Hove: Psychology Press.</li>

Cognitieve psychologie I 59 HLPSYC01O00027 T: 30 O: SP: 6 Robert Hartsuiker

��

�� thema's in de experimentele psychologie

�� <li>Beschikken over een brede kennis mbt. experimenteel-psychologische onderzoeksdomeinen.</li>

��<li>De processen die betrokken zijn in automatische en gecontroleerde aandacht en in korte- en langetermijngeheugen kennen en kunnen situeren.</li> <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li>

��A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 218 Kritisch kunnen reflecteren over de psychologie als wetenschappelijke discipline. S 272 Beschikken over een een voldoende basis om zich snel in te werken in de literatuur van elke psychologische deeldiscipline.

S 276 Vertrouwd zijn met de verschillende deelgebieden en paradigmata binnen de cognitieve wetenschappen. S 278 Experimenteel-psychologisch onderzoek kunnen kaderen in een breder wetenschappelijk en filosofisch kader.

�� De inhoud is afhankelijk van de gekozen vraagstellingen. Er zal worden geput uit de domeinen van perceptie, aandacht, geheugen, visuele woordverwerking (inbegrepen lezen), zinsverwerking, spreken, numerieke cognitie, actieplanning, redeneren, probleemoplossen, beslissen, neuropsychologie en emotie.

�� !�

��"��6


��&��<li>Interactieve ondersteuning.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen met essayvragen.</li> <li>De permanente evaluatie wordt gerealiseerd middels wekelijkse korte toetsen.</li>

��)��<li>Wordt elk jaar opnieuw bepaald.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: Euro.

*�+��

Data-analyse I 168 HLPSYC01A00052 T: 30 O: 15 SP: 5 Wilfried De Corte

��

�� data-analyse

�� <li>Kennis hebben en inzichtelijk weten hanteren van courant in de gedragswetenschappen gebruikte technieken van data-analyse t.b.v. (a) het zelfstandig en kritisch verwerken van voor het vakgebied psychologie relevant empirisch wetenschappelijk onderzoek en (b) het verrichten en meewerken aan empirisch wetenschappelijk onderzoek.</li>

��<li>Kennis hebben en inzichtelijk weten hanteren van elementaire statistische en data-analytische methodes.</li>

��A 201 Beschikken over kennis, vaardigheden en attitudes op het vlak van wetenschappelijk onderzoek. A 205 In staat zijn via literatuurstudie en empirisch onderzoek een probleemstelling op het gebied van de psychologie zelfstandig aan te pakken. A 221 De relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse correct kunnen selecteren en correct kunnen aanwenden in het kader van toegepast en fundamenteel onderzoek. A 222 Inzichtelijke kennis hebben van de relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>bijkomende noties matrix-algebra;</li> <li>calculus kansveranderlijken en kansvectoren;</li> <li>univariaat algemeen lineair model: meerwegs anova, meervoudige regressie, ancova en padanalyse;</li> <li>aspecten van het univariaat veralgemeend lineair model: logistische regressie en loglineaire analyse;</li> <li>principale componentenanalyse en factoranalyse;</li> <li>clusteranalyse.</li> </ul>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges waarin doel, aard en gebruik van verschillende technieken van data-analyse uiteengezet worden. </li> <li>Illustratie van het gebruik van verschillende technieken via voorbeelden gebaseerd op o.m. gepubliceerd onderzoek. </li> <li>Werkcolleges en computerpractica in de PC-klas waarin studenten begeleid en in subgroepen de aangebrachte methoden en technieken inoefenen.</li>

��&��<li>Ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk open boek examen waarbij de studenten vertrekkende van een reële dataset en vooropgestelde onderzoeksvragen de gepaste data-analytische technieken moeten kiezen en implementeren, en de bekomen analyseresultaten dienen te interpreteren en reflecteren naar de onderzoeksvragen. Daarnaast worden enige open vragen gesteld die peilen naar inzicht in de materie.</li>

��)��<li>Syllabus (slides).</li> <li>Datasets.</li> <li>Oefeningenmateriaal.</li> <li>Voorbeeldexamens.</li>

*�+��<li>Draper, N.R., & Smith, H. (1998). Applied regression analysis (3th edition). New York: Wiley.</li> <li>Fox, J. (1997). Applied regression analysis and related methods. London: Sage.</li> <li>Rencher, A. (1999). Linear models in statistics. New York: Wiley.</li> <li>Fox, J. (2002). An R and S-Plus companion to applied regression. London: Sage.</li>

Data-analyse I 62 HLPSYC01A00052 T: 30 O: 15 SP: 6 Wilfried De Corte

��

�� data-analyse

�� <li>Kennis hebben en inzichtelijk weten hanteren van courant in de gedragswetenschappen gebruikte technieken van data-analyse t.b.v. (a) het zelfstandig en kritisch verwerken van voor het vakgebied psychologie relevant empirisch wetenschappelijk onderzoek en (b) het verrichten en meewerken aan empirisch wetenschappelijk onderzoek.</li>

��<li>Kennis hebben en inzichtelijk weten hanteren van elementaire statistische en data-analytische methodes.</li>


�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>bijkomende noties matrix-algebra;</li> <li>calculus kansveranderlijken en kansvectoren;</li> <li>univariaat algemeen lineair model: meerwegs anova, meervoudige regressie, ancova en padanalyse;</li> <li>aspecten van het univariaat veralgemeend lineair model: logistische regressie en loglineaire analyse;</li> <li>principale componentenanalyse en factoranalyse;</li> <li>clusteranalyse.</li> </ul>

�� !�

��"��6

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges waarin doel, aard en gebruik van verschillende technieken van data-analyse uiteengezet worden. </li> <li>Illustratie van het gebruik van verschillende technieken via voorbeelden gebaseerd op o.m. gepubliceerd onderzoek. </li> <li>Werkcolleges en computerpractica in de PC-klas waarin studenten begeleid en in subgroepen de aangebrachte methoden en technieken inoefenen.</li>

��&��<li>Ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk open boek examen waarbij de studenten vertrekkende van een reële dataset en vooropgestelde onderzoeksvragen de gepaste data-analytische technieken moeten kiezen en implementeren, en de bekomen analyseresultaten dienen te interpreteren en reflecteren naar de onderzoeksvragen. Daarnaast worden enige open vragen gesteld die peilen naar inzicht in de materie.</li>

��)��<li>Syllabus (slides).</li> <li>Datasets.</li> <li>Oefeningenmateriaal.</li> <li>Voorbeeldexamens.</li>

*�+��<li>Draper, N.R., & Smith, H. (1998). Applied regression analysis (3th edition). New York: Wiley.</li> <li>Fox, J. (1997). Applied regression analysis and related methods. London: Sage.</li> <li>Rencher, A. (1999). Linear models in statistics. New York: Wiley.</li> <li>Fox, J. (2002). An R and S-Plus companion to applied regression. London: Sage.</li>

Differentiële psychologie 63 HKPSYC01A00017 T: 30 O: SP: 4 Filip De Fruyt

��

�� differentiële psychologie

�� <li>Verschillen tussen individuen en groepen kunnen onderkennen en beschrijven.</li>


��A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. A 231 Inzicht hebben in de empirisch gefundeerde theorievorming over persoonlijkheid. S 254 Gericht zijn op actief opzoeken van wetenschappelijke literatuur bij confrontatie met praktijkproblemen.

�� Dit opleidingsonderdeel valt uiteen in 4 delen. <ol> <li>Basistheorieën en constructen over individuele verschillen: interessen, persoonlijkheidstrekken, intelligentie, behoeften, doelen en motieven, trekcomplexen.</li> <li>Verschillen tussen groepen: geslachtsverschillen, nationale en culturele verschillen.</li> <li>Basis van verschillen: evolutionaire verklaringsmodellen, culturele verklaringsmodellen.</li> <li>Studie van het individu: idiografisch perspectief.</li> </ol>

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcollege aangevuld met demonstraties.</li>

��&��<li>Vast spreekuur: woensdag namiddag.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met meerkeuzevragen.</li>

��)��<li>De Fruyt, F. (2004). Differentiële psychologie. Syllabus uitgegeven door de vakgroep.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 10 Euro.

*�+��<li>Brody, N., & Ehrlichman, H. (1988). Personality Psychology. The science of individuality. NJ: Prentice-Hall.</li> <li>Cloninger, S. (1996). Personality: description, dynamics and development. New York: W. H. Freeman and Campany.</li> <li>Gardiner, H. W., Mutter, J.D., & Kosmitzki, C. (1998). Lives Across Cultures. Boston, MA: Allyn & Bacon. Chapters 5 and 6.</li> <li>Hofstede, G. (2001). Culture's consequences. London: Sage Publications.</li> <li>Lubinski, D. (2000). Scientific and social significance of assessing individual differences: sinking shafts at a few critical points. Annual Review of Psychology, 51, 405-444.</li> <li>Saklofske, D. H., & Zeidner, M. (1995). International handbook of personality and intelligence. New York, NY, USA: Plenum Press.</li> <li>Van Leest, P. (1997). Persoonlijkheidsmeting bij allochtonen. Lisse: Swets & Zeitlinger.</li>

Erfelijkheidsleer 64 HKPSYC01A00021 T: 30 O: SP: 3 Geert Mortier

��

�� menselijke genetica, genetische aandoeningen, genetisch advies, genetisch onderzoek, chromosoom, gen, dna

�� <li>De basisconcepten van de menselijke genetica en de verschillende soorten genetische aandoeningen en hun overerving kennen.</li> <li>Inzicht hebben in de verschillende mogelijkheden van genetisch onderzoek en vertrouwd zijn met de diverse aspecten van het genetisch advies.</li>


��A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 222 Inzichtelijke kennis hebben van de relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse.

A 232 Problemen op het gebied van ziekte en gezondheid kunnen analyseren, structureren en concretiseren.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>chromosomen en celdeling;</li> <li>het menselijk genoom en de genen;</li> <li>chromosomale aandoeningen;</li> <li>chromosomenonderzoek;</li> <li>monogenische aandoeningen;</li> <li>DNA-onderzoek;</li> <li>multifactoriële en mitochondriale aandoeningen;</li> <li>genetica en kanker;</li> <li>niet-mendeliaanse overerving;</li> <li>genetische adviesverstrekking;</li> <li>dragerschaps- en presymptomatisch onderzoek;</li> <li>prenataal onderzoek.</li> </ul>

�� !�

��"��3


��&��<li>Vast spreekuur: tijdens de pauze of na de les.</li>


��)��<li>Syllabus met PowerPoint slides (ook beschikbaar op CD).</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��<li>Pronk, J. (1999). Leerboek medische genetica. Zesde druk. Elsevier/Bunge.</li> <li>Nussbaum, R.L., McInnes, R.R., & Willard, H.F. (2001). Thompson & Thompson genetics in medicine. Sixth edition. WB. Saunders Comany.</li>

<li>Mueller, R., & Young, I. (2001). Emery's elements of medical genetics. Eleventh edition. Churchill Livingstone.</li>

Filosofie 65 HKPSYC01A00023 T: 30 O: SP: 3 Freddy Mortier

��

�� filosofie, geschiedenis

�� <li>De voorgeschiedenis van de eigen discipline begrijpen en grondslagenproblemen in het algemeen kunnen herkennen.</li> <li>Antwoorden op de grondslagenproblemen kunnen zien als een zich ontwikkelend debat onder de grote systeemdenkers.</li> <li>Een persoonlijke kritische stelling kunnen innemen met betrekking tot grondslagenproblemen.</li>


��A 201 Beschikken over kennis, vaardigheden en attitudes op het vlak van wetenschappelijk onderzoek. A 207 De basisbegrippen van de psychologie kunnen formuleren. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren.

�� De cursus is opgevat als een inleiding tot de (geschiedenis van de Westerse) wijsbegeerte voor psychologiestudenten die geen specialisatie in de wijsbegeerte beogen. De cursus introduceert tot de belangrijkste vragen en problemen in metafysica, epistemologie, ethiek, en politieke en sociale filosofie en tot de voornaamste pogingen tot het argumentatief en redelijk beantwoorden van die problemen, voor zover relevant voor psychologiestudenten. De opbouw van de cursus volgt een historische lijn vanaf de presocratici tot enkele hedendaagse denkers. De doelstelling de student zowel vertrouwd te maken met de resultaten van de wijsbegeerte als met haar werkwijze en methodes, wordt gerealiseerd door per 'grote denker' de bij hem centrale problemen en de antwoorden daarop te presenteren in een argumentatieve context. Telkens worden ook de alternatieve zienswijzen bij andere filosofen vermeld. Voor persoonlijke verwerking aangeboden korte oorspronkelijke teksten in Nederlandse vertaling laten toe de betoogstijl van enkele wijsgeren persoonlijk te smaken. De keuze van de thema's per wijsgeer is gemotiveerd door een inschatting van het historisch belang van de behandeling door de betrokken auteur(s). De cursus omvat volgende onderwerpen: <ul> <li>inleiding 'wat is wijsbegeerte?';</li> <li>de presocratic;</li> <li>Plato en Aristotle;</li> <li>Hellenistische en Romeinse wijsbegeerte;</li> <li>middeleeuwse wijsbegeerte (Augustinus, scholastiek en Arabische filosofie);</li> <li>wetenschappen in de Moderne Tijden (experimentele methode);</li> <li>filosofie in de Moderne Tijden (politieke filosofie in de renaissance, rationalisme en empirisme);</li> <li>het Duitse idealisme: Kant, Hegel en Schopenhauer;</li> <li>de 19e eeuwse filosofie: in de ban van Hegel, in de ban van Schopenhauer;</li> <li>de hoofdstromingen in de 20e eeuwse en actuele wijsbegeerte.</li> </ul>

�� !�

��"��3

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Lectuuropdrachten.</li>

��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur: elke maandag van 14u tot 16u in lokaal 057b, Blandijnberg 2 (Gent).</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie.

<li>Schriftelijk examen met open vragen die ten dele peilen naar actieve verwerking van de stof ('denkvragen').</li>

��)��<li>Syllabus (on-line beschikbaar).</li> <li>Documentatie (on-line beschikbaar) onder de vorm van transparanten uit de lessen en korte teksten van wijsgeren.</li> <li>Naslagwerk: Audi, R. (ed., 1995). The Cambridge dictionary of philosophy. Cambridge University Press.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 30 Euro.

*�+��

Fysiologie 66 HKPSYC01A00022 T: 45 O: SP: 6 Jean Pannier

��

�� fysiologie

�� <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in de werking van de verschillende organen en stelsels van het menselijk lichaam en in hun onderlinge samenhang.</li>


��A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen.

�� De cursus beschrijft de bouw en werking van de belangrijkste organen en orgaanstelsels, en hun betekenis voor het functioneren van het menselijk lichaam. De volgende organen en orgaanstelsels komen aan bod: het zenuwstelsel, de zintuigen, het hormoonstelsel, het bewegingstelsel, de bloedsomloop, het ademhalingstelsel, het urogenitaal stelsel en het spijsverteringstelsel. Het zwaartepunt van de cursus ligt op het zenuwstelsel en het hormoonstelsel. Centraal hierbij staat de communicatie tussen de verschillende delen van het lichaam, en tussen het lichaam en de omgeving.

�� !�

��"��6


��&��<li>Individueel contact met de lesgever tijdens de pauze tussen twee lesblokken of onmiddellijk na de les.</li> <li>Er wordt een herhalingsles georganiseerd in samenwerking met monitoraat.</li>


��)��<li>Bundel van transparanten: Pannier, J.-L. (2003). Fysiologie deel 1 en deel 2. Academia Press.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 20 Euro.

*�+��

Fysiopathologie 67 HLPSYC01O00018 T: 30 O: SP: 4 Jaak Weyne

��

�� ziektenleer

�� <li>De meest voorkomende grote ziektebeelden waarmee de werker in de geestelijke gezondheidszorg kan geconfronteerd worden, kunnen bespreken in relatie tot de onderliggende stoornis in de normale werking (fysiologie) van de betrokken organen.</li>

��<li>Inzicht hebben in de biologische basis van psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 232 Problemen op het gebied van ziekte en gezondheid kunnen analyseren, structureren en concretiseren. A 237 In team kunnen samenwerken met professionelen uit dezelfde en uit andere disciplines. S 249 Beroepsrelevante vragen op een wetenschappelijk verantwoorde wijze kunnen beluisteren en analyseren.

�� Achtereenvolgens worden behandeld: <ul> <li>de arteriële hypertensie;</li> <li>atheromatose;</li> <li>de ischemische coronaire aandoeningen;</li> <li>de hartinsufficiëntie;</li> <li>de circulatoire shock;</li> <li>de syncopes;</li> <li>de nierinsufficiëntie;</li> <li>aandoeningen van het bloed;</li> <li>leverinsufficiëntie en geelzucht;</li> <li>ademhalingspathologie;</li> <li>diabetes mellitus.</li> </ul>

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges geïllustreerd met diapositieven en overhead.</li>

��&��<li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met MC vragen.</li>

��)��<li>Syllabus: Weyne, J. Fysiopathologie. Academie Press.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��

Geschiedenis van de psychologie 68 HKPSYC01A00018 T: 30 O: SP: 4 Filip Geerardyn

��

�� geschiedenis, psychologie

�� <li>De belangrijke psychologische modellen in hun historische context kunnen situeren.</li>


��A 207 De basisbegrippen van de psychologie kunnen formuleren. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 218 Kritisch kunnen reflecteren over de psychologie als wetenschappelijke discipline.

�� In dit opleidingsonderdeel worden de volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>de psychologie binnen de Griekse en Romeinse filosofie;</li> <li>de psychologie van het vroege Christendom en de middeleeuwen;</li> <li>de filosofische bevraging van de psyche in de Franse, Britse en Duitse tradities;</li> <li>de negentiende-eeuwse basis van de wetenschappelijke psychologie;</li> <li>de totstandkoming van de moderne psychologie, met bijzondere aandacht voor de belangrijke hedendaagse psychologische systemen, i.e. het Amerikaans functionalisme en neo-functionalisme, de Gestalt-psychologie, de psychoanalyse, het behaviorisme, het cognitief behaviourisme, en de humanistische psychologie.</li> </ul>

�� !�

��"��4



��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk eindexamen.</li>

��)��Geschatte kostprijs van het leermateriaal: Euro.

*�+��<li>Brennan, J.F. (2003). History and Systems of Psychology (6th edition). Prentice Hall, New Jersey.</li> <li>Geerardyn, F. (1993). Freuds psychologie van het oordeel. Gent, Idesça.</li>

Gezondheidspsychologie I 69 HLPSYC02A00055 T: 30 O: SP: 5 Geert Crombez

��

�� psychologie van gezondheid en ziekte

�� <li>Kennis hebben van de eigenheid van gezondheidspsychologie.</li> <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in een planningsmodel binnen het domein van de gezondheidspsychologie.</li> <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in gezondheidspsychologische theorieën en concepten, en de implicaties ervan voor de praktijk van de gezondheidspromotie, ziektepreventie en de behandeling van ziekten en aandoeningen.</li> <li>Gezondheidspsychologische theorieën en concepten op praktijkvoorbeelden kunnen toepassen.</li>

��<li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li> <li>De belangrijke theorieën omtrent sociale perceptie en sociale beïnvloeding kennen en kunnen situeren.</li> <li>Inzicht hebben in de relatie psycholoog-cliënt en in het proces van verandering en acceptatie als basis voor een evidence-based benadering in het klinisch-psychologisch werkveld.</li>

��A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. A 226 Wetenschappelijk geverifieerde psychologische interventiemethoden kunnen indiceren. A 230 Psychologische theorieën op het gebied van de gezondheidspsychologie kunnen situeren, kunnen vergelijken, kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 232 Problemen op het gebied van ziekte en gezondheid kunnen analyseren, structureren en concretiseren.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ol> <li>situering van de gezondheidspsychologie binnen de historische en culturele context;</li> <li>situering van de gezondheidspsychologie binnen het biopsychosociaal perspectief op ziekte, ziek-zijn, ziekte-rol en op gezondheid;</li> <li>situering van de gezondheidspsychologie t.a.v. andere disciplines (medische sociologie, medische antropologie, liaison psychiatrie en gedragsgeneeskunde);</li> <li>de uitwerking van een planningsmodel waarin gezondheidsproblemen op een planmatige en systematische wijze aangepakt worden, gaande van de fase van probleemanalyse, determinanten-analyse, interventie, implementatie t.e.m. evaluatie van de interventie;</li> <li>theoretische modellen over determinanten van gezond en ongezond gedrag: 'health belief model', 'protection-motivation theory', 'theory of planned behavior', 'theory of reasoned action', 'ASE-model', 'transtheoretical model of change';</li> <li>illustraties uit diverse settings (gemeenschap, werkplek, klinische setting) in het bijzonder ivm gezondheidspromotie (gezonde voeding, fysieke beweging, psychische gezondheid), primaire preventie (ongevallen) en secundaire preventie (screening);</li> <li>uitwerking van belangrijke theoretische concepten binnen de gezondheidspsychologie, m.n. stress & stresshantering, communicatie tussen patiënten en hulpverleners, placebo, symptoomperceptie en -interpretatie;</li> <li>analyse van hoog-prevalente gezondheidspsychologische problemen, m.n. vermoeidheid en pijn, in diverse settings (gemeenschap, werkplek, klinische setting.</li> </ol>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges ondersteund met transparanten en video.</li>

��)��<li>Slides.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 10 Euro.

*�+��<li>Brug, J., Schaalsma, H., Kok, G., Meertens, R.M., & van der Molen, H.T. (2000). Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering. Assen: Van Gorcum.</li><li>Stroebe, W. (2000). Social Psychology and health. Open University Press, pp. 342.</li>

Inleiding bedrijfspsychologie 70 HKPSYC02A00039 T: 45 O: SP: 5 Marcel Van Lerberge

��

�� bedrijfspsychologie, arbeidspsychologie

�� <li>Inzichten in P&O theorieën kunnen toepassen op hedendaagse trends op het domein van personeel, arbeid, en organisatie.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li>

��A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. S 259 Theoretische kennis verwerven van de psychologie van de organisatie. S 260 Theoretische kennis verwerven van de psychologie van personeel, organisatie, arbeid en consumenten.

�� Dit opleidingsonderdeel omvat: <ul> <li>de omschrijving en de historiek van de arbeidspsychologie, organisatiepsychologie, personeelsbeleid en consumentenpsychologie;</li> <li>een overzicht van de voornaamste topics binnen de vier genoemde gebieden;</li> <li>een selectieve verdieping van enkele topics (o.a. sociotechnische systemen, leiderschap, motivatie, competentiemanagement, HRM en HRD, ...).</li> </ul> De structurering van de inhoud verloopt volgens analyseniveau (werk, individu, groep, organisatie, samenleving). Alhoewel de nadruk ligt op het actieniveau 'theorie/onderzoek' zullen toepassingen (via cases en vragenlijsten) en praktijkvoorbeelden (gastcolleges) de lessen stofferen. Dit laat de student toe kennis te maken met de werkvelden van de bedrijfspsycholoog.

�� !�

��"��5



��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen (combinatie van multiple choice vragen en open vragen).</li>

��)��<li>Door de vakgroep uitgegeven nota's.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 10 Euro.

*�+��

Inleiding klinische psychologie 71 HKPSYC02A00040 T: 45 O: SP: 5 Ann Buysse

��

�� cliënt psycholoog relatie, non-specifieke factoren, gespreksvaardigheden, psychotherapeutische referentiekaders

�� <li>De theoretische en empirische gegevens rond de impact van de relatie psycholoog- cliënt en non-specifieke factoren op verandering in een klinisch psychologische context kennen en begrijpen.</li> <li>De efficiëntie van een klinisch psycholoog in een gesprek kunnen inschatten en ontwikkelingen binnen de verschillende psychotherapeutische referentiekaders inzien en begrijpen.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 224 Probleemstellingen of casussen op een multi-theoretische en multidisciplinaire wijze kunnen bekijken en bespreken. A 238 Communicatieve vaardigheden in de omgang met cliënten en/of met professionelen uit dezelfde of uit andere disciplines gepast kunnen aanwenden. S 255 Gericht zijn op het opzoeken en implementeren van empirisch ondersteunde psychologische interventiemethoden.

�� Dit opleidingsonderdeel omvat: <ul> <li>een overzicht van gangbare theorieën en hypothesen rond verandering en acceptatie van verschillen in een klinisch psychologische context;</li> <li>een overzicht van de theorievorming, hypothesen en empirisch onderzoek met betrekking tot de impact van de therapeutische relatie en non-specifieke factoren--zoals spiegelen, confronteren, steun verlenen, empathie en empathische accuraatheid, motivatie, creëren en omgaan met therapieverwachtingen, gespreks- en andere vaardigheden zoals het omgaan met tijd en tempo in een sessie, praten met meer dan één persoon,...--op verandering en acceptatie in de klinische besluitvorming;</li> <li>een overzicht van het proces van de interventie in een klinisch-psychologische context;</li> <li>technieken voor het bevorderen van therapietrouw en risicofactoren voor drop-out;</li> <li>modificaties en adaptaties in functie van een cultuur-specifieke context, cliënt kenmerken (ethniciteit, SES, mondigheid, leeftijd, ...), cliëntsysteem kenmerken (individu, paar, gezin, leefgroep, ...), en setting kenmerken (ambulant, residentieel);</li> <li>ethische aspecten van de professionele ontwikkeling in de klinische psychologie;</li> <li>problemen bij hulpverleners, belang van inter- en supervisie;</li> <li>analyse van video-opnames van gesprekken met cliëntsystemen;</li> <li>een introductie in de voornaamste psychotherapeutische modellen.</li> </ul>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges, aangevuld met casuïstiek en videodemonstraties. Er wordt beroep gedaan op expertise van andere lesgevers/vakgroepen voor de presentatie van de psychotherapeutische modellen.</li>



��)��<li>Syllabus, aangevuld met capita selecta.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 30 Euro.

*�+��<li>Carroll, K.M., Nich, C., & Rounsaville, B.J. (1997). Contribution of the therapeutic alliance to outcome in active versus controlled psychotherapies. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 510- 514.</li> <li>Garfield, S.L. (1998). Some comments on empirically supported treatments. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66, 121- 125.</li> <li>Strupp, H.H. (1995). The Psychotherapists skills revisited. Clinical Psychological Science and Practice, 2, 70-74.</li> <li>Weinberger, J. (1995). Common factors aren't so common: the common factor dilemma. Clinical Psychological Science and Practice, 2, 45-69.</li>

Kennisleer 72 HKPSYC02A00041 T: 30 O: SP: 4 Diderik Batens

��Lieven Haesaert

�� kennis, wetenschap, probleemoplossing, rationaliteit, verantwoording, methode, cognitieve waarden, communicatie

�� <li>De kennistheoretische basis beheersen die nodig is voor een helder en concreet inzicht in het statuut van psychologische theorieën en vaardigheden in hun samenhang met andere kennis.</li> <li>Een goed begrip hebben van de kennistheoretische vooronderstellingen van deze inzichten en vaardigheden. <li>De relevantie inzien van descriptieve kennis voor de kennisleer.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li> <li>Beschikken over de nodige kennis, vaardigheden en attitudes op het vlak van kritisch onderzoek.</li>

��A 201 Beschikken over kennis, vaardigheden en attitudes op het vlak van wetenschappelijk onderzoek. A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 218 Kritisch kunnen reflecteren over de psychologie als wetenschappelijke discipline.

�� Naast de inleidende hoofdstukken zijn er in deze cursus twee delen. <ul> <li>In het eerste deel worden de moeilijkheden besproken van de traditionele kennisopvatting en van absolute rationaliteitsopvattingen in het algemeen.</li> <li>Het tweede deel bevat een systematische uitwerking van een synthese van hedendaagse inzichten. De belangrijkste thema's daarvan zijn: circulaire verbetering van overtuigingen (van waarneming tot theorie en methode), contextuele probleemoplossing, het gestructureerd maar niet_monolitisch en niet-hiërarchisch karakter van kennissystemen.</li> </ul>

�� !�

��"��4


��&��<li>Interactieve ondersteuning via http://logica.ugent.be/dirk/kennisleer (algemene vragen en vragen per hoofdstuk, geautomatiseerde meerkeuzetoetsen, ..).</li> <li>Vast spreekuur: woensdag 11u30 tot 12u00.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen (volledig open boek), de helft meerkeuzevragen, de andere helft open vragen.</li> Het examen is er uitsluitend op gericht na te gaan of de nodige inzichten werden verworven en of men deze kan toepassen.

��)��<li>Batens, D. (1992). Menselijke kennis. Leuven/Apeldoorn, Garant.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 20 Euro.

*�+��

Klinische ontwikkelingspsychologie 73 HLPSYC01O00015 T: 22,5 O: 10 SP: 5 Caroline Braet

��

�� ontwikkelingspsychopathologie, kinderen

�� <li>Basisconcepten en basismethodieken van de ontwikkelingspsychopathologie begrijpen en inzichtelijk kunnen toepassen.</li> <li>In staat zijn om stoornissen bij kinderen te differentiëren en relevante etiologische of instandhoudende factoren te onderscheiden; onderzoeksvragen op dit terrein inzien en kunnen formuleren.</li> <li>Klinische vraagstukken vanuit een ontwikkelingspsychopathologisch referentiekader kunnen analyseren, de recente ontwikkelingen op het terrein van psychopathologie kunnen situeren en hierover kritisch te reflecteren.</li> <li>Zelfstandig een psychologisch probleem bij een kind vanuit een ontwikkelingspsychopathologische invalshoek kunnen analyseren, de relevante methodieken selecteren, correct toepassen, en hierover rapporteren.</li>

��<li>De klassieke en recente theorieën betreffende de psychische ontwikkeling kennen, kunnen verklaren vanuit een kritische, systematisch-vergelijkende analyse, en kunnen gebruiken om menselijk gedrag genuanceerd te interpreteren.</li> <li>Psychologische theorieën omtrent ontwikkeling kunnen toepassen bij de analyse van de onderscheiden ontwikkelingsfasen.</li>

��A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie. S 249 Beroepsrelevante vragen op een wetenschappelijk verantwoorde wijze kunnen beluisteren en analyseren. S 250 Methoden en technieken van het wetenschappelijk onderzoek op het domein van de klinische psychologie adequaat kunnen hanteren.

�� Deze cursus valt uiteen in drie stukken. 1. Theorie I omvat: <ul> <li>conceptualisatie van ontwikkelingspsychopathologie en ontwikkelingstrajecten;</li> <li>de visies van Achenbach & Rutter omtrent classificaties;</li> <li>methoden van onderzoek binnen de ontwikkelingspsychopathologie: de longitudinale studies, de studies van risicogroepen, follow- up en follow-back, studie van risico- en protectieve factoren.</li> </ul> 2. Theorie II met daarin: <ul> <li>overzicht van klinische stoornissen die verschijnen op opeenvolgende leeftijdsfasen;</li> <li>longitudinale gegevens omtrent de ontwikkeling van verschillende stoornissen zoals enuresis, angst, depressie, hyperactiviteit, gedragsproblemen;</li> <li>een ontwikkelingspsychologische visie op behandeling en preventie.</li> </ul> 3. Oefeningen die ingaan op de ontwikkelingspsychologische benadering van een klinische vraagstelling; de studenten leren de vraagstelling analyseren en het geleerde toepassen.

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges ondersteund met power-point presentaties en geïllustreerd met demonstraties via videomateriaal. De studenten worden uitgenodigd vragen te stellen of te beantwoorden.</li> <li>Het handboek wordt grotendeels via zelfstudie verwerkt. De slides omvatten de essentie van de cursus. </li> <li>De studenten worden via oefeningen betrokken in lopend ontwikkelingspsychopathologisch onderzoek middels: interviewafname (rollenspel en huisopdracht), inoefenen van afname, handmatig en elektronische scoring van leeftijdsspecifieke testen in functie van een probleem-analyse, begeleid zelfstandig werk, studie van een actueel thema uit het domein via consultatie van recente vakliteratuur (artikels uit tijdschriften), discussiegroepen omtrent relevante vraagstelling uit het domein van de ontwikkelingspsychopathologie en omtrent video-demonstraties.</li>

��&��<li>Ondersteuning via Claroline .</li> <li>Via email.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Het examen is schriftelijk (eerste zittijd: multiple-choice en open vragen; tweede zittijd: enkel open vragen).</li> <li>De permanente evaluatie is gebaseerd op de werkstukken en de vorderingen tijdens het practicum.</li> Zowel in eerste als in tweede zittijd is een inhaalexamen voorzien. Beide inhaalexamens zullen enkel uit open vragen bestaan.

��)��<li>Handboek: Rigter, J. (2002). Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen. Bussum: Coutinho.</li> <li>Kopies van een hoofdstuk: Br't, C. & Verhofstadt-Deneve, L. (1998). Developmental psychopathology. In: Demetriou, A., Doise, W., & van Lieshout, C.F.M. (eds.). Life-span developmental psychology: a general approach from a European perspective. Chapter 10. New- York: Wiley.</li> <li>Slides.</li> <li>Practicummateriaal.</li>


*�+��<li>Cicchetti, D., & Cohen, D.J. (eds., 1995). Developmental psychopathology. Volume I. Theory and Methods. New York: John Wiley & Sons.</li> <li>Cicchetti, D., & Cohen, D.J. (eds., 1995). Developmental psychopathology. Volume II. Risk, disorder and adaptation. New York: John Wiley & Sons.</li> <li>Sameroff, A.J., Lewis, M., & Miller, S.M. (eds., 2000). Handbook of developmental psychopathology (2nd Ed.). New York: Plenum Publishers.</li>

Klinische ontwikkelingspsychologie 74 HLPSYC01O00015 T: 22,5 O: 5 SP: 4 Caroline Braet

��

�� ontwikkelingspsychopathologie, kinderen

�� <li>Basisconcepten en basismethodieken van de ontwikkelingspsychopathologie begrijpen en inzichtelijk kunnen toepassen.</li> <li>In staat zijn om stoornissen bij kinderen te differentiëren en relevante etiologische of instandhoudende factoren te onderscheiden; onderzoeksvragen op dit terrein inzien en kunnen formuleren.</li> <li>Klinische vraagstukken vanuit een ontwikkelingspsychopathologisch referentiekader kunnen analyseren, de recente ontwikkelingen op het terrein van psychopathologie kunnen situeren en hierover kritisch te reflecteren.</li> <li>Zelfstandig een psychologisch probleem bij een kind vanuit een ontwikkelingspsychopathologische invalshoek kunnen analyseren, de relevante methodieken selecteren, correct toepassen, en hierover rapporteren.</li>

��<li>De klassieke en recente theorieën betreffende de psychische ontwikkeling kennen, kunnen verklaren vanuit een kritische, systematisch-vergelijkende analyse, en kunnen gebruiken om menselijk gedrag genuanceerd te interpreteren.</li> <li>Psychologische theorieën omtrent ontwikkeling kunnen toepassen bij de analyse van de onderscheiden ontwikkelingsfasen.</li>

��A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie. S 249 Beroepsrelevante vragen op een wetenschappelijk verantwoorde wijze kunnen beluisteren en analyseren. S 250 Methoden en technieken van het wetenschappelijk onderzoek op het domein van de klinische psychologie adequaat kunnen hanteren.

�� Deze cursus valt uiteen in drie stukken. 1. Theorie I omvat: <ul> <li>conceptualisatie van ontwikkelingspsychopathologie en ontwikkelingstrajecten;</li> <li>de visies van Achenbach & Rutter omtrent classificaties;</li> <li>methoden van onderzoek binnen de ontwikkelingspsychopathologie: de longitudinale studies, de studies van risicogroepen, follow- up en follow-back, studie van risico- en protectieve factoren.</li> </ul> 2. Theorie II met daarin: <ul> <li>overzicht van klinische stoornissen die verschijnen op opeenvolgende leeftijdsfasen;</li> <li>longitudinale gegevens omtrent de ontwikkeling van verschillende stoornissen zoals enuresis, angst, depressie, hyperactiviteit, gedragsproblemen;</li> <li>een ontwikkelingspsychologische visie op behandeling en preventie.</li> </ul> 3. Oefeningen die ingaan op de ontwikkelingspsychologische benadering van een klinische vraagstelling; de studenten leren de vraagstelling analyseren en het geleerde toepassen.

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges ondersteund met power-point presentaties en geïllustreerd met demonstraties via videomateriaal. De studenten worden uitgenodigd vragen te stellen of te beantwoorden.</li> <li>Het handboek wordt grotendeels via zelfstudie verwerkt. De slides omvatten de essentie van de cursus. </li> <li>De studenten worden via oefeningen betrokken in lopend ontwikkelingspsychopathologisch onderzoek middels: interviewafname (rollenspel en huisopdracht), inoefenen van afname, handmatig en elektronische scoring van leeftijdsspecifieke testen in functie van een probleem-analyse, begeleid zelfstandig werk, studie van een actueel thema uit het domein via consultatie van recente vakliteratuur (artikels uit tijdschriften), discussiegroepen omtrent relevante vraagstelling uit het domein van de ontwikkelingspsychopathologie en omtrent video-demonstraties.</li>

��&��<li>Ondersteuning via Claroline .</li> <li>Via email.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Het examen is schriftelijk (eerste zittijd: multiple-choice en open vragen; tweede zittijd: enkel open vragen).</li> <li>De permanente evaluatie is gebaseerd op de werkstukken en de vorderingen tijdens het practicum.</li> Zowel in eerste als in tweede zittijd is een inhaalexamen voorzien. Beide inhaalexamens zullen enkel uit open vragen bestaan.

��)��<li>Handboek: Rigter, J. (2002). Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen. Bussum: Coutinho.</li> <li>Kopies van een hoofdstuk: Br't, C. & Verhofstadt-Deneve, L. (1998). Developmental psychopathology. In: Demetriou, A., Doise, W., & van Lieshout, C.F.M. (eds.). Life-span developmental psychology: a general approach from a European perspective. Chapter 10. New- York: Wiley.</li> <li>Slides.</li> <li>Practicummateriaal.</li>


*�+��<li>Cicchetti, D., & Cohen, D.J. (eds., 1995). Developmental psychopathology. Volume I. Theory and Methods. New York: John Wiley & Sons.</li> <li>Cicchetti, D., & Cohen, D.J. (eds., 1995). Developmental psychopathology. Volume II. Risk, disorder and adaptation. New York: John Wiley & Sons.</li> <li>Sameroff, A.J., Lewis, M., & Miller, S.M. (eds., 2000). Handbook of developmental psychopathology (2nd Ed.). New York: Plenum Publishers.</li>

Klinische psychodiagnostiek I 75 HKPSYC02A00037 T: 30 O: SP: 5 Paul Verhaeghe

��

�� klinische psychodiagnostiek, categoricale descriptieve diagnostiek, discourstheorie, paradigmatisch redeneren, etiologie en schuldvraag, ethiek

�� <li>Beschikken over een kritische attitude ten opzichte van een descriptieve, categoricale psychodiagnostiek, gebaseerd op de ruimere geschiedenis en recente researchresultaten in dit verband.</li> <li>Inzicht verwerven in het onderscheid tussen een categoricale, een structurele en een particuliere diagnostiek, en de ethische, maatschappelijke en professionele implicaties daarvan.</li>

��<li>Kennis hebben van en inzicht hebben in de descriptieve en biologische basis van de psychopathologie.</li>

��A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 218 Kritisch kunnen reflecteren over de psychologie als wetenschappelijke discipline. A 220 Inzicht hebben in de theoretische grondslagen en in de empirische ondersteuning van de psychodiagnostiek.

�� Er wordt in dit opleidingsonderdeel vertrokken van recente kritische researchresultaten over psychodiagnostiek. Analyse daarvan leidt tot een formele veralgemening van die resultaten, en dit op grond van een structurele discourstheorie. Dezelfde veralgemening kan ontdekt worden via een overzicht van het ontstaan van de psychodiagnostiek. Uit beide blijkt dat psychodiagnostiek het risico in zich draagt dat de etiologie herdefinieerd wordt als schuldvraag, waarbij het psychodiagnostisch proces een relationele structuur tussen diagnosticus en onderzoekssubject installeert ter hantering van die schuldvraag. De ethische implicaties daarvan zijn legio. Als alternatief wordt het doel van de psychodiagnostiek herdefinieerd, in termen van het blootleggen van een individu-overschrijdende structuur.

�� !�

��"��5




��)��<li>Handboek: Verhaeghe, P. (2002). Over normaliteit en andere afwijkingen. Handboek klinische psychodiagnostiek. Acco, Leuven/Leusden.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 30 Euro.

*�+��<li>Foucault, M. (1986). Geboorte van de kliniek, een archeologie van de medische blik. Nijmegen: SUN.</li> <li>Gould, S.J. (1984). The mismeasure of man. Harmondsworth: Penguin Books.</li>

Klinische psychodiagnostiek II 76 HLPSYC01O00013 T: 30 O: 30 SP: 7 Paul Verhaeghe

��

�� klinisch psychodiagnostisch proces, normale en gestoorde identiteitsontwikkeling, etiologie, ethiek, dsm, psychopathologie, psychodiagnostische rapportering

�� <li>Over een kadertheorie beschikken, voorbij de verschillende psychotherapeutische benaderingen, van waaruit een psychodiagnostische praktijk zowel gedacht als uitgevoerd kan worden, en dit in functie van een daarbij aansluitende psychotherapie.</li> <li>Zelfstandig een volledig diagnostisch proces kunnen uitvoeren: het beargumenteerd formuleren van hypothesen, de adequate keuze van psychodiagnostische instrumenten ter toetsing van die hypothesen, het genereren van conclusies en daarbij aansluitende richtlijnen voor de behandeling, en ten slotte de neerslag hiervan in een mondelinge en schriftelijke rapportering. Dit alles met uitdrukkelijke inachtname van de daaraan gekoppelde ethische implicaties.</li>

��<li>Kennis hebben van en inzicht hebben in de descriptieve en biologische basis van de psychopathologie.</li> <li>De inhoudelijke en methodologische grondslagen van de psychologische diagnostiek inzien en onder de vorm van een eenvoudige psychologische test kunnen toepassen.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 225 Psychologisch diagnostisch instrumentarium kunnen beoordelen, adapteren, indiceren en aanwenden. A 235 Op een ethisch verantwoorde manier psychologische diagnostiek kunnen uitvoeren. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie.

�� In een eerste deel wordt een achtergrondtheorie gebracht over de identiteitsontwikkeling met een bijzondere aandacht voor symboliseringsprocessen en mentalisatie. Hiervoor wordt beroep gedaan op de hedendaagse psychoanalytische en hechtingstheorieën, in combinatie met empirisch onderzoek. Op grond daarvan wordt in het tweede deel onderscheid gemaakt tussen de verschillende psychodiagnostische structuren, telkens begrepen als een relationele structuur tussen patiënt en ander. De uitwerking hiervan is gebaseerd op de achtergrondtheorie van het eerste deel, in combinatie met de huidige DSM-categorisaties en het in dit verband relevante empirisch onderzoek. De implicaties van bepaalde diagnostische structuren voor de behandeling worden hierbij telkens besproken. In de oefeningen wordt de diagnostische procedure behandeld, waarbij het accent gelegd wordt op het noodzakelijk verband met de daarop volgende begeleiding/psychotherapie.

�� !�

��"��7

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Groepsbespreking van opgegeven literatuur.</li> <li>Doorlopen van diagnostische procedure via computergestuurde oefeningen.</li> <li>Casusbesprekingen via videomateriaal en neergeschreven casussen, casusvoorbereiding in subgroepen en presentatie ervan opgevat als teamvergadering.</li> <li>Testshopping.</li>


��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk eindexamen met open vragen.</li> <li>Permanente evaluatie via oefeningen.</li>

��)��<li>Theoretisch handboek: Verhaeghe, P. (2002). Over normaliteit en andere afwijkingen. Handboek klinische psychodiagnostiek. Acco, Leuven/Leusden. </li> <li>Syllabus, ter beschikking gesteld via Top Copy. </li> <li>DSM-handboek: APA, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, IV of IV-TR. </li> <li>Evers ea. Documentatie van tests en testresearch in Nederland. Maastricht, Van Gorcum NIP, recentste versie. </li>


*�+��

Klinische psychodiagnostiek II 77 HLPSYC01O00013 T: 30 O: 5 SP: 4 Paul Verhaeghe

��

�� klinisch psychodiagnostisch proces, normale en gestoorde identiteitsontwikkeling, etiologie, ethiek, dsm, psychopathologie, psychodiagnostische rapportering

�� <li>Over een kadertheorie beschikken, voorbij de verschillende psychotherapeutische benaderingen, van waaruit een psychodiagnostische praktijk zowel gedacht als uitgevoerd kan worden, en dit in functie van een daarbij aansluitende psychotherapie.</li> <li>Zelfstandig een volledig diagnostisch proces kunnen uitvoeren: het beargumenteerd formuleren van hypothesen, de adequate keuze van psychodiagnostische instrumenten ter toetsing van die hypothesen, het genereren van conclusies en daarbij aansluitende richtlijnen voor de behandeling, en ten slotte de neerslag hiervan in een mondelinge en schriftelijke rapportering. Dit alles met uitdrukkelijke inachtname van de daaraan gekoppelde ethische implicaties.</li>

��<li>Kennis hebben van en inzicht hebben in de descriptieve en biologische basis van de psychopathologie.</li> <li>De inhoudelijke en methodologische grondslagen van de psychologische diagnostiek inzien en onder de vorm van een eenvoudige psychologische test kunnen toepassen.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 225 Psychologisch diagnostisch instrumentarium kunnen beoordelen, adapteren, indiceren en aanwenden. A 235 Op een ethisch verantwoorde manier psychologische diagnostiek kunnen uitvoeren. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie.

�� In een eerste deel wordt een achtergrondtheorie gebracht over de identiteitsontwikkeling met een bijzondere aandacht voor symboliseringsprocessen en mentalisatie. Hiervoor wordt beroep gedaan op de hedendaagse psychoanalytische en hechtingstheorieën, in combinatie met empirisch onderzoek. Op grond daarvan wordt in het tweede deel onderscheid gemaakt tussen de verschillende psychodiagnostische structuren, telkens begrepen als een relationele structuur tussen patiënt en ander. De uitwerking hiervan is gebaseerd op de achtergrondtheorie van het eerste deel, in combinatie met de huidige DSM-categorisaties en het in dit verband relevante empirisch onderzoek. De implicaties van bepaalde diagnostische structuren voor de behandeling worden hierbij telkens besproken. In de oefeningen wordt de diagnostische procedure behandeld, waarbij het accent gelegd wordt op het noodzakelijk verband met de daarop volgende begeleiding/psychotherapie.

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Groepsbespreking van opgegeven literatuur.</li> <li>Doorlopen van diagnostische procedure via computergestuurde oefeningen.</li> <li>Casusbesprekingen via videomateriaal en neergeschreven casussen, casusvoorbereiding in subgroepen en presentatie ervan opgevat als teamvergadering.</li> <li>Testshopping.</li>


��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk eindexamen met open vragen.</li> <li>Permanente evaluatie via oefeningen.</li>

��)��<li>Theoretisch handboek: Verhaeghe, P. (2002). Over normaliteit en andere afwijkingen. Handboek klinische psychodiagnostiek. Acco, Leuven/Leusden. </li> <li>Syllabus, ter beschikking gesteld via Top Copy. </li> <li>DSM-handboek: APA, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, IV of IV-TR. </li> <li>Evers ea. Documentatie van tests en testresearch in Nederland. Maastricht, Van Gorcum NIP, recentste versie. </li>


*�+��

Klinische psychologie 78 HLPSYC01O00014 T: 22,5 O: 10 SP: 5 Rudi De Raedt

��

�� experimentele psychopathologie, klinisch psychologische praktijk, evidence-based praktijk, gerontopsychologie

�� <li>De werkwijze en kernbegrippen in de klinische psychologie, en de ontwikkelingen hierin, kennen en kunnen kaderen vanuit het 'scientist-practitioner' model.</li> <li>Vertrouwd zijn met casusconceptualisatie binnen verschillende empirisch ondersteunde modellen voor psychopathologie, met aandacht voor gerontopsychologische aspecten.</li> <li>Kennis hebben van het klinisch psychologisch wetenschappelijk onderzoek en de klinisch psychologische praxis op het gebied van assessment en behandeling.</li>

��<li>De processen die betrokken zijn in automatische en gecontroleerde aandacht en in korte- en langetermijngeheugen kennen en kunnen situeren.</li> <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li> <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in de descriptieve en biologische basis van de psychopathologie.</li>

��A 212 Kunnen aantonen hoe cognitieve processen interageren met emotie. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie. S 248 Inzicht hebben in de theoretische grondslagen en de empirische ondersteuning van de klinisch psychologische interventiemethoden.

�� In de theorie worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>domeinen en modellen in de klinische psychologie;</li> <li>klinische oordeelsvorming en besluitvorming en introductie in de empirische cyclus voor probleemidentificatie;</li> <li>evidence-based werken en omgaan met behandelprotocollen;</li> <li>werkingsmechanismen van psychologische stoornissen en de implicaties met betrekking tot assessment en behandeling gebaseerd op de theorievorming uit de experimentele psychopathologie in het bijzonder: cognitieve stoornissen bij ouderen, angststoornissen, stemmingsstoornissen en psychotische stoornissen.</li> </ul> De oefeningen dienen voor: <ul> <li>actieve kennismaking met onderzoek uit de experimentele psychopathologie (bv. rond aandachtsbias): van onderzoeksvraag naar onderzoeksopzet en interpretatie;</li> <li>actieve kennismaking met de klinische praktijk: hier wordt de student geïntroduceerd in de principes van informatieverzameling, klinisch redeneren en oordeelsvorming op basis van casusmateriaal;</li> <li>kennismaking met multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en het gebruik van multidisciplinaire informatiebronnen binnen een concrete setting;</li> <li>differentiatie in verband met setting (bv. forensische psychologie, psychiatrisch ziekenhuis), leeftijd (kinderen, adolescenten, volwassenen) en pathologie (bv. aan middelen gebonden stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen).</li> </ul>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges met mogelijkheid tot vraagstelling en discussie, en ondersteund met praktijkvoorbeelden. </li> <li>Begeleide actieve kennismaking met psychologisch onderzoek (interactief computergestuurd) en met de klinisch psychologische praktijkvoering (aan de hand van casuïstiek en simulatieoefeningen). </li> <li>Begeleide uitwerking van een theoretische vraagstelling met klinische relevantie in werkgroepverband.</li>

<li>Interactieve ondersteuning via Claroline.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen (open vragen, gesloten boek).</li> <li>Permanente evaluatie op basis van een paper in groepen van 3-4 studenten.</li> De paper behandelt de theoretische grondslagen van een klinisch relevante probleemstelling.

��)��<li>Hammen, C. (1997). Depression. Hove: Psychology Press.</li> <li>Rachman, S. (1998). Anxiety. Hove: Psychology Press.</li> <li>Birchwood, M. & Jackson, C. (2001). Schizophrenia. Hove: Psychology Press.</li> <li>Bundel met literatuur en studiemateriaal samengesteld door de vakgroep.</li> <li>Slides (PowerPoint).</li>


*�+��<li>Barker, C., Pistrang, N., & Elliot, R. (1994). Research methods in clinical and counselling psychology. Chichester: John Wiley & Sons.</li> <li>De Bruyn, E.E.J., Pameijer, N.K., Ruijssenaars, A.A.J.M., & van Aarle, E.J.M. (1995). Diagnostische besluitvorming. Handleiding bij het doorlopen van de diagnostische cyclus. Leuven: ACCO.</li> <li>Salthouse, T.A. (1998). Cognitive and information-processing perspectives on aging. In I.H. Nordhus, G.R. VandenBos, S. Berg and P. Fromholt (eds.), Clinical geropsychology. Washington, DC: American Psychological Association.</li> <li>Vereycken, J., Cools, B., & Van G'l, M. (1996). De psyche als zorg. Klinische psychologie in Vlaanderen. Kapellen: Uitgeverij Pelckmans.</li> <li>Williams, J.M.; Watts, N.F.; MacLeod,C., & Mathews,A. (1997). Cognitive psychology and emotional disorders. New York: John Wiley & Sons.</li> <li>Zuckerman, M. (1999). Vulnerability to psychopathology. A biosocial model. Washington, DC: American Psychological Association.</li>

Klinische psychologie 79 HLPSYC01O00014 T: 22,5 O: 5 SP: 4 Rudi De Raedt

��

�� experimentele psychopathologie, klinisch psychologische praktijk, evidence-based praktijk, gerontopsychologie

�� <li>De werkwijze en kernbegrippen in de klinische psychologie, en de ontwikkelingen hierin, kennen en kunnen kaderen vanuit het 'scientist-practitioner' model.</li> <li>Vertrouwd zijn met casusconceptualisatie binnen verschillende empirisch ondersteunde modellen voor psychopathologie, met aandacht voor gerontopsychologische aspecten.</li> <li>Kennis hebben van het klinisch psychologisch wetenschappelijk onderzoek en de klinisch psychologische praxis op het gebied van assessment en behandeling.</li>

��<li>De processen die betrokken zijn in automatische en gecontroleerde aandacht en in korte- en langetermijngeheugen kennen en kunnen situeren.</li> <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li> <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in de descriptieve en biologische basis van de psychopathologie.</li>

��A 212 Kunnen aantonen hoe cognitieve processen interageren met emotie. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie. S 248 Inzicht hebben in de theoretische grondslagen en de empirische ondersteuning van de klinisch psychologische interventiemethoden.

�� In de theorie worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>domeinen en modellen in de klinische psychologie;</li> <li>klinische oordeelsvorming en besluitvorming en introductie in de empirische cyclus voor probleemidentificatie;</li> <li>evidence-based werken en omgaan met behandelprotocollen;</li> <li>werkingsmechanismen van psychologische stoornissen en de implicaties met betrekking tot assessment en behandeling gebaseerd op de theorievorming uit de experimentele psychopathologie in het bijzonder: cognitieve stoornissen bij ouderen, angststoornissen, stemmingsstoornissen en psychotische stoornissen.</li> </ul> De oefeningen dienen voor: <ul> <li>actieve kennismaking met onderzoek uit de experimentele psychopathologie (bv. rond aandachtsbias): van onderzoeksvraag naar onderzoeksopzet en interpretatie;</li> <li>actieve kennismaking met de klinische praktijk: hier wordt de student geïntroduceerd in de principes van informatieverzameling, klinisch redeneren en oordeelsvorming op basis van casusmateriaal;</li> <li>kennismaking met multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en het gebruik van multidisciplinaire informatiebronnen binnen een concrete setting;</li> <li>differentiatie in verband met setting (bv. forensische psychologie, psychiatrisch ziekenhuis), leeftijd (kinderen, adolescenten, volwassenen) en pathologie (bv. aan middelen gebonden stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen).</li> </ul>

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges met mogelijkheid tot vraagstelling en discussie, en ondersteund met praktijkvoorbeelden. </li> <li>Begeleide actieve kennismaking met psychologisch onderzoek (interactief computergestuurd) en met de klinisch psychologische praktijkvoering (aan de hand van casuïstiek en simulatieoefeningen). </li> <li>Begeleide uitwerking van een theoretische vraagstelling met klinische relevantie in werkgroepverband.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen (open vragen, gesloten boek).</li> <li>Permanente evaluatie op basis van een paper in groepen van 3-4 studenten.</li> De paper behandelt de theoretische grondslagen van een klinisch relevante probleemstelling.

��)��<li>Hammen, C. (1997). Depression. Hove: Psychology Press.</li> <li>Rachman, S. (1998). Anxiety. Hove: Psychology Press.</li> <li>Birchwood, M. & Jackson, C. (2001). Schizophrenia. Hove: Psychology Press.</li> <li>Bundel met literatuur en studiemateriaal samengesteld door de vakgroep.</li> <li>Slides (PowerPoint).</li>


*�+��<li>Barker, C., Pistrang, N., & Elliot, R. (1994). Research methods in clinical and counselling psychology. Chichester: John Wiley & Sons.</li> <li>De Bruyn, E.E.J., Pameijer, N.K., Ruijssenaars, A.A.J.M., & van Aarle, E.J.M. (1995). Diagnostische besluitvorming. Handleiding bij het doorlopen van de diagnostische cyclus. Leuven: ACCO.</li> <li>Salthouse, T.A. (1998). Cognitive and information-processing perspectives on aging. In I.H. Nordhus, G.R. VandenBos, S. Berg and P. Fromholt (eds.), Clinical geropsychology. Washington, DC: American Psychological Association.</li> <li>Vereycken, J., Cools, B., & Van G'l, M. (1996). De psyche als zorg. Klinische psychologie in Vlaanderen. Kapellen: Uitgeverij Pelckmans.</li> <li>Williams, J.M.; Watts, N.F.; MacLeod,C., & Mathews,A. (1997). Cognitive psychology and emotional disorders. New York: John Wiley & Sons.</li> <li>Zuckerman, M. (1999). Vulnerability to psychopathology. A biosocial model. Washington, DC: American Psychological Association.</li>

Leerpsychologie 80 HKPSYC02A00032 T: 30 O: SP: 5 Jan De Houwer

��

�� habituatie, klassieke conditionering, operante conditionering

�� <li>Inzicht hebben in de kernbegrippen en -theorieën uit te leerpsychologie.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li> <li>De processen die betrokken zijn in automatische en gecontroleerde aandacht en in korte- en langetermijngeheugen kennen en kunnen situeren.</li <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li>

��A 209 Inzicht hebben in de principes van geheugen en cognitieve representatie. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen.

�� De cursus behandelt de problematiek van het leren aan de hand van experimentele paradigma's (zijnde: habituatie, klassieke conditionering, en operante conditionering). Er wordt op diepgaande wijze ingegaan op: <ul> <li>het onderscheid tussen leren als procedure, effect en proces;</li> <li>de belangrijkste vormen en theoretische modellen van niet-contingentleren, onder andere habituatie aan neutrale informatie en emotionele gebeurtenissen; <li>de belangrijkste procedures en bevindingen ivm associatief leren bij dieren en bij mensen;</li> <li>een cognitieve invalshoek op associatief leren: het leren van voorspelbaarheid, het leren van controleerbaarheid, het onderscheid tussen leren en performantie, de rol van contingentie;</li> <li>een affectief-motivationele invalshoek op assocatief leren: het onderscheid tussen affectiefevaluatief leren en signaal-leren, de rol van bewustzijn; <li>context-afhankelijk en conditioneel leren.</li> </ul>

�� !�

��"��5




��)��<li>Eelen, P., & De Houwer, J. (2002). Leerspsychologie.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: Euro.

*�+��

<li>Anderson, J.R. (1995). Learning and memory: an integrated approach. New York: John Wiley & Sons.</li> <li>Domjan, M. (2000). The essentials of conditioning and learning (2nd ed.). Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning.</li> <li>Domjan, M. (1998). The principles of learning and behaviour (4th ed.). Belmont, CA: Brooks/Cole Publishing.</li> <li>O’Donahue, W. (1998). Learning and behaviour therapy. Boston, MA.: Allyn & Bacon.</li> <li>Schwartz, B., Wasserman, E. A., & Robbins, S. J. (2002). Psychology of learning and behaviour (5th ed.). New York: Norton.</li>

Methoden en technieken voor empirisch onderzoek 81 HLPSYC01A00053 T: 45 O: 5 SP: 6 Thierry Marchant

��

�� onderzoeksmethoden

�� <li>De ganse procedure m.b.t. empirisch onderzoek, met inbegrip van resultaten en implicaties, kunnen neerschrijven in een technisch rapport.</li>

��<li>Kennis hebben en inzichtelijk weten hanteren van elementaire statistische en data-analytische methodes.</li> <li>De belangrijkste principes van wetenschappelijk onderzoek in de gedragswetenschappen kennen en kunnen gebruiken om wetenschappelijke onderzoeksmethodes te situeren en te evalueren.</li> <li>Kunnen toepassen van basistechnieken voor de kwaliteitsbepaling van metingen en meetinstrumenten in de psychologie.</li> <li>Kennis hebben en inzichtelijk weten hanteren van courant in de gedragswetenschappen gebruikte technieken van data- analyse.</li>


A 223 Wetenschappelijke bronnen op een adequate manier kunnen opzoeken, evalueren en implementeren in functie van een praktijkgerichte of onderzoeksgerichte vraag.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>meta-analyse;</li> <li>quasi-experimenten;</li> <li>surveys;</li> <li>epistemologie;</li> <li>padanalyse;</li> <li>observatie;</li> <li>grounded theory;</li> <li>interviewing (focus group);</li> <li>single subject opzetten;</li> <li>case study;</li> <li>bibliotheken en databanken.</li> </ul>

�� !�

��"��6

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Bespreking van gepubliceerde artikels.</li> <li>Oefeningen (4 reeksen) waarin de nodige berekeningen 'met pen en papier' gebeuren.</li>


��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk openboekexamen met open en meerkeuzevragen.</li>

��)��<li>Door de vakgroep uitgegeven syllabus.</li>

*�+��<li>Heiman, G.W. (1999). Research methods in psychology. Houghton Mifflin.</li> <li>Denzin, N.K., & Lincoln, Y.S. (2000). Handbook of qualitative research. Sage.</li> <li>Cooper, J. O, Heron, T. E., & Heward, W. L. (1987). Applied behaviour analysis. Prentice Hall.</li> <li>Dyer, C. (1995). Beginning research in psychology. Blackwell.</li> <li>Hunter, J. E., Schmidt, F. L., & Jackson, G. B. (1982). Meta-analysis. Cumulating research findings across study. Sage.</li> <li>Cook, T.D., & Campbell, D.T. (eds, 1979). Quasi-experimentation: design and analysis issues for field settings. Chicago, Rand McNally.</li> <li>Bakeman, R., & Gottman, J.M. (1986). Observing interaction: an introduction to sequential analysis. Cambridge University Press.</li> <li>Klem, Laura (1995). Path analysis. In Grimm, L.G., & Yarnold, P.R. (eds.). Reading and Understanding Multivariate Statistics, APA.</li>

Methodologie 82 HKPSYC01A00020 T: 30 O: 10 SP: 5 Wim Fias

��

��

�� <li>De belangrijkste principes van wetenschappelijk onderzoek in de gedragswetenschappen kennen en kunnen toepassen.</li> <li>Beschikken over een referentiekader om wetenschappelijke onderzoeksmethodes te situeren en te evalueren.</li>


��A 201 Beschikken over kennis, vaardigheden en attitudes op het vlak van wetenschappelijk onderzoek. A 218 Kritisch kunnen reflecteren over de psychologie als wetenschappelijke discipline. A 222 Inzichtelijke kennis hebben van de relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse.

�� Uitgaande van een bezinning op wat wetenschap is, wordt de wetenschappelijke denkwijze en methodiek besproken. Vervolgens wordt de problematiek van het meten besproken en wordt bijzondere aandacht besteed aan de begrippen van betrouwbaarheid en validiteit in relatie tot meten en operationaliseren. Dit wordt dan toegepast op de problematiek van observatie en rondvraag. Tenslotte wordt de experimentele methodiek geschetst en wordt een kader aangereikt om onderzoek te situeren en te bespreken. Ook deontologische problemen in verband met onderzoek worden behandeld.

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Deelname aan experimenten aangevuld met oefeningen.</li>


��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk eindexamen met meerkeuze vragen.</li> <li>Permanente evaluatie via de oefeningen.</li>

��)��<li>Herzog, T. (1996). Research methods in the social sciences. New York Harper Collins.</li> <li>Slides.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 55 Euro.

*�+��

Neurologie 167 HLPSYC01O00019 T: 30 O: SP: 4 Luc Crevits

��

�� neurologie, centraal zenuwstelsel, ziekten

�� <li>Beschikken over een basiskennis in de hersenbiologie en hersenpathologie.</li>


��A 209 Inzicht hebben in de principes van geheugen en cognitieve representatie. A 210 Inzicht hebben in de representaties en processen betrokken bij hogere cognitie. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 229 Psychologische theorieën op het gebied van de neuropsychologie kunnen situeren, kunnen vergelijken, kritisch kunnen verwerken en evalueren.

�� De cursus bestaat uit 5 delen: <ol> <li>basisaspecten van het zenuwstelsel;</li> <li>belangrijke neurologische klachten en verschijnselen;</li> <li>basissyndromen;</li> <li>het neurologisch onderzoek;</li> <li>neurologische ziektebeelden (capita selecta).</li> </ol>

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges, ruim geïllustreerd met beeldmateriaal en praktijkvoorbeelden.</li>

��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur: aansluitend op iedere les.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met een combinatie van meerkeuzevragen en open vragen.</li>

��)��<li>Syllabus 'Neurologie en neuropathologie' (jaarlijks geactualiseerd). Academia Press.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 5 Euro.

*�+��

Neurologie 83 HLPSYC01O00019 T: 30 O: SP: 5 Luc Crevits

��

�� neurologie, centraal zenuwstelsel, ziekten

�� <li>Beschikken over een basiskennis in de hersenbiologie en hersenpathologie.</li>


��A 209 Inzicht hebben in de principes van geheugen en cognitieve representatie. A 210 Inzicht hebben in de representaties en processen betrokken bij hogere cognitie. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 229 Psychologische theorieën op het gebied van de neuropsychologie kunnen situeren, kunnen vergelijken, kritisch kunnen verwerken en evalueren.

�� De cursus bestaat uit 5 delen: <ol> <li>basisaspecten van het zenuwstelsel;</li> <li>belangrijke neurologische klachten en verschijnselen;</li> <li>basissyndromen;</li> <li>het neurologisch onderzoek;</li> <li>neurologische ziektebeelden (capita selecta).</li> </ol>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges, ruim geïllustreerd met beeldmateriaal en praktijkvoorbeelden.</li>

��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur: aansluitend op iedere les.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met een combinatie van meerkeuzevragen en open vragen.</li>

��)��<li>Syllabus 'Neurologie en neuropathologie' (jaarlijks geactualiseerd). Academia Press.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 5 Euro.

*�+��

Neuropsychologie 84 HLPSYC01A00050 T: 30 O: SP: 4 Wim Fias

��

��

�� <li>Beschikken over een methodologisch en inhoudelijk fundament teneinde, vertrekkend vanuit een duidelijk psychologische vraagstelling, zelfstandig en kritisch de weg te vinden in het snel ontwikkelende kennisgebied van de neurale basis van het menselijke gedrag.</li>

��<li>De processen die betrokken zijn in automatische en gecontroleerde aandacht en in korte- en langetermijngeheugen kennen en kunnen situeren.</li> <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li>

��A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 229 Psychologische theorieën op het gebied van de neuropsychologie kunnen situeren, kunnen vergelijken, kritisch kunnen verwerken en evalueren.

�� In een eerste deel zal uitgebreid aandacht besteed worden aan de verschillende methoden die gebruikt worden bij het neuropsychologisch onderzoek (single case en groepsonderzoek van patiënten, elektrofysiologische metingen, functionele beeldvorming van de hersenen). Tevens zal in dit inleidend deel de vereiste kennis op vlak van anatomie en fysiologie geïntroduceerd worden. In een tweede deel zal deze neuropsychologische benadering toegepast worden op de studie van verschillende mentale functies, hun neurale basis, de implicaties ervan voor psychologische theorievorming, gestoord functioneren en de eventuele mogelijkheid tot remediëring. Eerst komen sensorimotorische aspecten aan bod, met speciale aandacht voor de visuele verwerking (meest kennis beschikbaar, en ook een vrij duidelijke manier om algemene neuropsychologische principes te demonstreren) en motorische functies. Daarna zullen meer integratieve cognitieve functies besproken worden. Volgens toenemende graad van vereisten op vlak van mentale integratie zullen achtereenvolgens aandacht, taal, geheugen, executieve functies en emotie behandeld worden. In een laatste algemeen deel wordt dieper ingegaan op dynamische plasticiteit van de hersenen. Ontwikkelingsaspecten in de kinderjaren, bij herstel en bij veroudering worden hier behandeld.

�� !�

��"��4



��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met meerkeuze examen.</li>

��)��<li>Banich, M. T. (2004). Cognitive neuroscience and neuropsychology (2nd edition). Boston, MA: Houghton Mifflin.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 60 Euro.

*�+��

Ontwikkelingspsychologie I 160 HKPSYC01A00014 T: 30 O: SP: 4 Leni Verhofstadt-Denève

��

�� ontwikkelingspsychologie, theorieën, ontwikkelingsfasen, gedragsobservatie, gedragsinterpretatie

�� <li>De klassieke en recente theorieën betreffende de psychische ontwikkeling kennen en kunnen verklaren vanuit een kritische, systematisch-vergelijkende analyse.</li> <li>Op zelfstandige wijze menselijk gedrag genuanceerd en vanuit de diverse ontwikkelingstheorieën kunnen interpreteren.</li>


��A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 215 Inzicht hebben in de normale ontwikkeling.

�� De theorie geeft een overzicht en systematische confrontatie van ontwikkelingspsychologische aspecten in de volgende theorieën: Bowlby, Chomsky, 'dynamische systeem theorie', Piaget, Neopiagetianen, Kohlberg, 'informatie-proces theorie', Vygotsky, Freud, Erikson, 'theorie van sociaal Leren'.

�� !�

��"��4



��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met inzichtsgerelateerde meerkeuzevragen.</li> <li>Permanente evaluatie gebaseerd op een practicum-eindrapport omvattende verslaggeving van de observatiegegevens, en theoretische interpretaties van de observatiegegevens a.d.h.v. de bestudeerde theorieën en persoonlijke reflectie.</li>

��)��<li>Verhofstadt-Denève, L., Van Geert, P., Vyt, A. (2003). Handboek ontwikkelingspsychologie: grondslagen en theorieën. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. (opgenomen in het boekenpakket van het VPPK)</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 50 Euro.

*�+��

Ontwikkelingspsychologie I 86 HKPSYC01A00014 T: 30 O: 7,5 SP: 6 Leni Verhofstadt-Denève

��

�� ontwikkelingspsychologie, theorieën, ontwikkelingsfasen, gedragsobservatie, gedragsinterpretatie

�� <li>De klassieke en recente theorieën betreffende de psychische ontwikkeling kennen en kunnen verklaren vanuit een kritische, systematisch-vergelijkende analyse.</li> <li>Op zelfstandige wijze menselijk gedrag genuanceerd en vanuit de diverse ontwikkelingstheorieën kunnen interpreteren.</li>


��A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 215 Inzicht hebben in de normale ontwikkeling.

�� De theorie geeft een overzicht en systematische confrontatie van ontwikkelingspsychologische aspecten in de volgende theorieën: Bowlby, Chomsky, 'dynamische systeem theorie', Piaget, Neopiagetianen, Kohlberg, 'informatie-proces theorie', Vygotsky, Freud, Erikson, 'theorie van sociaal Leren'. De practica worden ingevuld met een systematische observatie en interpretatie van een bepaald aspect in de ontwikkeling van een kind dat gedurende 3 maand dient geobserveerd met vaste tijdsintervallen.

�� !�

��"��6

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Begeleiding van practica in subgroepen.</li>


��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen met inzichtsgerelateerde meerkeuzevragen.</li> <li>Permanente evaluatie gebaseerd op een practicum-eindrapport omvattende verslaggeving van de observatiegegevens, en theoretische interpretaties van de observatiegegevens a.d.h.v. de bestudeerde theorieën en persoonlijke reflectie.</li>

��)��<li>Verhofstadt-Denève, L., Van Geert, P., Vyt, A. (2003). Handboek ontwikkelingspsychologie: grondslagen en theorieën. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. (opgenomen in het boekenpakket van het VPPK)</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 50 Euro.

*�+��

Ontwikkelingspsychologie II 87 HKPSYC02A00031 T: 30 O: 7,5 SP: 5 N.N.

��

�� psychologische ontwikkeling, levenslooppsychologie

�� <li>Inzichten m.b.t. de algemene psychologische ontwikkeling kunnen toepassen bij de analyse van de onderscheiden ontwikkelingsfasen.</li>

��<li>De klassieke en recente theorieën betreffende de psychische ontwikkeling kennen, kunnen verklaren vanuit een kritische, systematisch-vergelijkende analyse, en kunnen gebruiken om menselijk gedrag genuanceerd te interpreteren.</li>

��A 201 Beschikken over kennis, vaardigheden en attitudes op het vlak van wetenschappelijk onderzoek. A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 205 In staat zijn via literatuurstudie en empirisch onderzoek een probleemstelling op het gebied van de psychologie zelfstandig aan te pakken. A 215 Inzicht hebben in de normale ontwikkeling.

�� In de theorie worden verschillende fasen in de ontwikkeling behandeld: eerste twee levensjaren, twee tot vijf, zes tot twaalf, adolescentie, volwassenheid, en ouderdom. De practica beogen een analyse van specifieke ontwikkelingskenmerken en veel voorkomende ontwikkelingsproblemen (o.m. via bespreking van interviews audio- en videomateriaal), het opzetten en bespreking van, en ervaringsgerichte deelname aan kleinschalig onderzoek binnen verschillende levensfasen.

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Practica in kleine groepen.</li> <li>Zelfstandig werk met feedback in groepjes.</li>

��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur: dinsdag en donderdag van 10u tot 11u.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen met een gedeelte meerkeuzevragen en een gedeelte open vragen.</li> <li>Permanente evaluatie op grond van een werkstuk en individuele gesprekken tijdens het jaar.</li>

��)��<li>Capita selecta: Mönks, F.J., & Knoers, A.M.P. (1994). Ontwikkelingspsychologie. Assen: Van Gorcum.</li> <li>Verhofstadt-Denève, L. (1998). Adolescentiepsychologie. Leuven, Apeldoorn: Garant (opgenomen in het boekenpakket van het VPPK)</li> <li>Een selectie van recente artikelen.</li>


*�+��

Organisatiepsychologie I 165 HLPSYC01O00021 T: 45 O: 10 SP: 6 Rita Claes

��

�� organisatiegedrag

�� <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in basisconcepten van de organisatiepsychologie.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li> <li>De belangrijke theorieën omtrent sociale perceptie en sociale beïnvloeding kennen en kunnen situeren.</li> <li>Kennis hebben van de theoretische basisconcepten en de werkvelden voor de arbeidspsychologie, de organisatiepsychologie, het personeelsbeleid en de consumentenpsychologie.</li>

��A 214 Psychologische theorieën kritisch kunnen verwerken en evalueren. A 225 Psychologisch diagnostisch instrumentarium kunnen beoordelen, adapteren, indiceren en aanwenden. S 259 Theoretische kennis verwerven van de psychologie van de organisatie. S 264 Beschikken over vaardigheden inzake methoden en technieken van wetenschappelijk onderzoek in organisaties. S 274 Gegevens op de best passende wijze kunnen analyseren en interpreteren.

�� In dit opleidingsonderdeel worden de volgende organisatiepsychologische thema's behandeld: <ul> <li>'wat is organisatiepsychologie?', inclusief historische evolutie en organisatiegedrag in internationale context;</li> <li>grondslagen van individueel organisatiegedrag, inclusief proactief loopbaangedrag;</li> <li>perceptie en individuele besluitvorming;</li> <li>waarden, attitudes en jobsatisfactie', inclusief betekenis van werken (meaning of work) en Schwartz waardetypes toegepast op het werk;</li> <li>persoonlijkheid en emoties, inclusief proactieve persoonlijkheid;</li> <li>basisbegrippen van motivatie, inclusief proactieve persoonlijkheid;</li> <li>grondslagen van groepsorganisatiegedrag;</li> <li>leiderschap en vertrouwen;</li> <li>grondslagen van organisatiestructuur, inclusief virtuele organisatie;</li> <li>organisatiecultuur;</li> <li>begrijpen van werkteams;</li> <li>organisatieverandering en -ontwikkkeling.</li> </ul>

�� !�

��"��6

��#�� $�%�� <li>Vraaggestuurde hoorcolleges.</li> <li>Projectwerk en groepsdiscussies in de oefeningen.</li>



��)��<li>Robbins, S.P. (2003). Organizational behaviour. 10th Edition. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall International. (inclusief CD-Rom met videocases, internetoefeningen, zelfevaluatie, link met website)</li>

<li>Door de vakgroep uitgegeven nota's (recente artikels en hoofdstukken meestal met eigen onderzoek).</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 90 Euro.

*�+��<li>Claes, R., & Ruiz Quintanilla, S.A. (2000). MOW Research Program. In J.A. Katz (ed.). Databases for the study of entrepreneurship. Advances in entrepreneurship, firm emergence and growth. Vol. 4. New York: JAI Press/Elsevier Science, pp. 335-392.</li> <li>Pringels, A., & Claes, R. (2001). Proactieve persoonlijkheidsschaal (PPS). Ontwikkeling en voorlopige validatie. Gedrag en Organisatie, 14 (5), 291-304.</li> <li>Claes, R. (2000). Meaning of atypical working: The case of potential telehomeworkers. European Review of Applied Psychology, 50 (1), 27-36.</li> <li>Schwartz, S.H. (1999). A theory of cultural values and some implications for work. Applied Psychology: An International Review, 48 (1), 23-47.</li> <li>Cascio, W.F. (1999). Virtual workplaces: Implications for organizational behaviour. In C.L. Cooper & D.M. Rousseau (eds.). Trends in Organizational behaviour. Volume 6 The virtual organization. Chichester (UK): John Wiley.</li>

Organisatiepsychologie I 89 HLPSYC01O00021 T: 30 O: SP: 4 Rita Claes

��






�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Vraaggestuurde hoorcolleges.</li>



��)��<li>Robbins, S.P. (2003). Organizational behaviour. 10th Edition. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall International. (inclusief CD-Rom met videocases, internetoefeningen, zelfevaluatie, link met website)</li> <li>Door de vakgroep uitgegeven nota's (recente artikels en hoofdstukken meestal met eigen onderzoek).</li>

Organisatiepsychologie I 90 HLPSYC01O00021 T: 30 O: 15 SP: 7 Rita Claes

��






�� !�

��"��7

��#�� $�%�� <li>Vraaggestuurde hoorcolleges.</li> <li>Projectwerk en groepsdiscussies in de oefeningen.</li>



��)��<li>Robbins, S.P. (2003). Organizational behaviour. 10th Edition. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall International. (inclusief CD-Rom met videocases, internetoefeningen, zelfevaluatie, link met website)</li>

<li>Door de vakgroep uitgegeven nota's (recente artikels en hoofdstukken meestal met eigen onderzoek).</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 90 Euro.

Paradigmata en instrumenten van de experimentele psychologie 91 HLPSYC01O00026 T: 15 O: 45 SP: 10 André Vandierendonck

��Michael Stevens, Ann Depoorter, Jan Lammertijn

�� experimentele psychologie, psychonomie, cognitie, experimentele methode

�� <li>Kennis hebben van de theoretische en methodologische basis van enkele belangrijke onderzoeksparadagmata binnen de experimentele psychologie en het uitwerken van een onderzoeksprobleem binnen enkele van deze paradigmata.</li> <li>Kunnen hanteren van onderzoeksinstrumenten voor experimenteel onderzoek, in het bijzonder van de computer om experimenten aan te sturen via het beheersen van specifieke software (E-prime) en van een algemene programmeertaal (C++) voor het oplossen van deze problemen.</li>

��<li>De belangrijkste principes van wetenschappelijk onderzoek in de gedragswetenschappen kennen en kunnen gebruiken om wetenschappelijke onderzoeksmethodes te situeren en te evalueren.</li> <li>Kennis hebben en inzichtelijk weten hanteren van elementaire statistische en data-analytische methodes.</li> <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li>

��A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 205 In staat zijn via literatuurstudie en empirisch onderzoek een probleemstelling op het gebied van de psychologie zelfstandig aan te pakken. S 271 Technieken beheersen om op een snelle en efficiënte manier relevante literatuur op te sporen. S 273 In overleg met opdrachtgevers en teamgenoten, een optimaal onderzoeksplan kunnen opstellen en uitvoeren. S 276 Vertrouwd zijn met de verschillende deelgebieden en paradigmata binnen de cognitieve wetenschappen.

�� In dit opleidingsonderdeel worden onderstaande inhouden aangeboden. <ul> <li>Een reeks seminaries waarin geselecteerde paradigma's van de experimentele psychologie centraal staan en waarin de relatie tussen theoretische vraagstellingen en empirisch onderzoek wordt uitgediept. Op basis van deze seminaries maken de studenten twee papers gespreid over het academiejaar. Elke paper wordt geëvalueerd en er wordt individuele feedback gegeven. In elke paper wordt een door de student gekozen probleem gesitueerd en wordt een voorstel voor onderzoek geschetst; dit onderzoeksvoorstel bedoelt een bijdrage te leveren tot de oplossing van het probleem.</li> <li>Een reeks uiteenzettingen en oefeningen op basis van de programmeertaal C++ en het software-pakket E-prime dat toelaat het verloop van een computer-gestuurd experiment te definiëren. Eerst worden de basisnoties van computer-gestuurd experimenteren uiteengezet en vervolgens worden deze vertaald in specifieke opdrachten die met behulp van software kunnen worden uitgevoerd. Van de studenten wordt hierbij veel zelfstudie en het maken van veel oefeningen verwacht.</li> <li>Korte kennismaking met de mogelijkheden, beperkingen en de gebruikswijze van andere toestellen die beschikbaar zijn in het laboratorium van de vakgroep.</li> <li>Het ontwerpen en uitwerken van een poster op basis van een kort onderzoeksartikel dat in de experimenteel-psychologische onderzoeksliteratuur door de student zelf wordt gevonden. Presentatie en bespreking van de poster in een postersessie.</li> </ul>

�� !�

��"��10

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Begeleide zelfstudie.</li> <li>Seminaries en oefeningen.</li>

��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline (FAQ, e-mail..) en de website van de vakgroep.</li> <li>Vast spreekuur.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Permanente evaluatie.

<li>Papers en tussentijdse toetsen.</li> De evaluatie steunt op verschillende onderdelen: twee papers waarin telkens een wetenschappelijk probleem in de context van een besproken paradigma wordt uitgewerkt, ontwerp en bespreking van een poster gebaseerd op een onderzoeksartikel, en oefeningen in de PC-klas ter toetsing van de kennis/vaardigheid in het gebruik van de software voor de aansturing van experimenten.

��)��<li>Barclay, K.A. (1996). C leerboek. Academic Service.</li> <li>Nota's en slides, beschikbaar via het web.</li> <li>Handleiding bij oefeningen en stage in de experimentele psychologie. Universiteit Gent: Vakgroep Experimentele Psychologie.</li>


*�+��

Personeelsbeleid I 164 HLPSYC01O00020 T: 45 O: 10 SP: 6 Filip Lievens

��

�� personeelsbeleid, human resource management, personeelsmanagement, personeelspsychologie

�� <li>Onderliggende principes en technieken van personeelsbeleid kennen en inzien.</li> <li>Theoretische kennis hebben van de dynamiek en psychologie waarop personeelsbeleid steunt, diverse technieken binnen personeelsbeleid kritisch kunnen bespreken.</li> <li>Sleutelvraagstukken uit personeelsbeleid inzien en kunnen oplossen.</li>

��<li>Kennis hebben van en inzicht verwerven in de theoretische basisconcepten en de werkvelden voor de arbeidspsychologie, organisatiepsychologie, personeelsbeleid, consumentenpsychologie.</li> <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in basisconcepten van de organisatiepsychologie.</li>

��A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. S 258 Onderliggende principes en technieken van personeelsbeleid kennen en inzien. S 260 Theoretische kennis verwerven van de psychologie van personeel, organisatie, arbeid en consumenten. S 265 Beschikken over diagnostische vaardigheden inzake de persoon-arbeid-organisatie interactie (bijvoorbeeld selectiemethoden).

�� In dit opleidingsonderdeel komen de volgende onderwerpen aan bod: <ul> <li>inleiding tot human resource management: historiek, definitie, rollen van HR-managers, HRMmodellen, kritiek en wetenschappelijk bewijsmateriaal;</li> <li>functiestudie en competentiemanagement: bouwstenen van functiestudie (o.a. descriptor, informatiebron, analyse-eenheid), functiestudietechnieken, inleiding tot competentiemanagement;</li> <li>rekrutering en organisatie-attractiviteit: p-o fit theorieën rond rekrutering, attractiviteitsstrategieën (o.a. rekruteringskanaal, 'best practices' bij advertenties, timing, rekruteerders, voordelen, sollicitantenpopulatie), uitkomsten van attractiviteit;</li> <li>selectie en assessment van personeel: specificering van criteriumdomein, criteriummaten, predictorconstructen (o.a. algemene mentale vaardigheid, persoonlijkheid, belangstelling, p-o fit), predictorinstrumenten (o.a. bio data, referenties, gestructureerde interviews, work samples, assessment centre); <li>training en ontwikkeling van personeel: stakeholders, conceptuele benaderingen, behoeften, trainer-centred en trainee-centred trainingsmethoden, teambuildingsmethoden, transfer, evaluatie (criteria en designs);</li> <li>prestatiebeoordeling en -management: instrument (narratief, rangschikking, beoordelingschalen, kritische incidenten, MBO), beoordelaar (zelf, chefs, peers, ondergeschikten, 360-graden), beoordelaarstraining, gespreksvorm (beoordelingsgesprek, coachingsgesprek) en implementatieproblemen;</li> <li>functiewaardering en verloning: interne afstemming van loonniveau, functiewaarderingstechnieken, competentiegebaseerde methoden, competitieve afstemming van loonniveau, variabele verloning (o.a. merit pay, individual and team incentive plans, winstdeling, stock ownership), benefits;</li> <li>loopbaanplanning en -management: concept 'loopbaan', individueel en organisationeel perspectief bij loopbaanplanning, instrumenten bij loopbaanontwikkeling (o.a. development centre, functieverbreding, rotatie, mentoring, coaching).</li> </ul>

�� !�

��"��6

��#�� $�%�� <li>Probleemgestuurde hoorcolleges (45 uur theorie): deze hoorcolleges starten met een casus of een praktisch probleem dat door de studenten dient te worden opgelost. Feedback over de 'oplossing' fungeert als startpunt om de theoretische concepten aan te bieden. </li> <li>Skills labs (20 uur oefeningen): deze skills labs beogen de studenten diagnostische, communicatieve en interventievaardigheden aan te leren die hen optimaal wapenen voor ervaringen in het werkveld van personeelsbeleid. Deze leervorm veronderstelt een maximale actieve deelname van de studenten, waarbij de vaardigheden stapsgewijs worden ingeoefend. Ook de gerichte feedback tijdens het skills lab speelt een cruciale rol. De volgende skills labs worden georganiseerd in groepen van 15 studenten: een competentieprofiel kunnen opstellen en evalueren, personeelsadvertenties kunnen opstellen en evalueren, gestructureerd kunnen

interviewen volgens de STAR-methodiek, kandidaten kunnen beoordelen in een assessment centre, een training kunnen opstellen en evalueren aan de hand van het 8-factoren model, een coachingsgesprek kunnen voeren aan de hand van een 360-graden feedback

��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen.</li>

��)��<li>Lievens, F. (2002). Human resource management. Door de vakgroep uitgegeven syllabus, 400 bladzijden.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��<li>Armstrong, M. (1999). A handbook of human resource management practice, 7th edition. London: Kogan Page.</li> <li>Huselid, M. A. (1995). The impact of human resource management practices on turnover productivity and corporate financial performance. Academy of Management Journal, 3, 635-672.</li> <li>Brannick, M.T., & Levine, E.L. (2002). Job analysis. Thousand Oaks (CA): Sage.</li> <li>Barber, A. E. (1998). Recruiting employees: individual and organizational perspectives. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.</li> <li>Schmitt, N., & Chan, D. (1998). Personnel selection: a theoretical approach. Thousands Oaks, CA: Sage.</li> <li>Noe, R. A. (2001). Employee training and development. New York: McGraw-Hill Irwin.</li> <li>Goldstein, I.L., & Ford, J.K. (2002). Training in organizations. Belmont, CA: Thomson Learning.</li> <li>Murphy, K.R., & Cleveland, J.N. (1995). Understanding performance appraisal. Thousand Oaks: Sage.</li> <li>Milkovich, G.T., & Newman, J.M. (2002). Compensation. Boston, MA: McGraw-Hill Irwin.</li> <li>Hall, D.T. (1996). Protean careers of the 21st Century. Academy of Management Executive, 10, 8-16.

Personeelsbeleid I 92 HLPSYC01O00020 T: 30 O: SP: 4 Filip Lievens

��


�� <li>Onderliggende principes en technieken van personeelsbeleid kennen en inzien.</li> <li>Theoretische kennis verwerven in de dynamiek en psychologie waarop personeelsbeleid steunt, diverse technieken binnen personeelsbeleid kritisch kunnen bespreken.</li> <li>Sleutelvraagstukken uit personeelsbeleid inzien en kunnen oplossen.</li>



�� In dit opleidingsonderdeel komen de volgende onderwerpen aan bod: <ul> <li>inleiding tot human resource management: historiek, definitie, rollen van HR-managers, HRMmodellen, kritiek en wetenschappelijk bewijsmateriaal;</li> <li>functiestudie en competentiemanagement: bouwstenen van functiestudie (o.a. descriptor, informatiebron, analyse-eenheid), functiestudietechnieken, inleiding tot competentiemanagement;</li> <li>rekrutering en organisatie-attractiviteit: p-o fit theorieën rond rekrutering, attractiviteitsstrategieën (o.a. rekruteringskanaal, 'best practices' bij advertenties, timing, rekruteerders, voordelen, sollicitantenpopulatie), uitkomsten van attractiviteit;</li> <li>selectie en assessment van personeel: specificering van criteriumdomein, criteriummaten, predictorconstructen (o.a. algemene mentale vaardigheid, persoonlijkheid, belangstelling, p-o fit), predictorinstrumenten (o.a. bio data, referenties, gestructureerde interviews, work samples, assessment centre);</li> <li>training en ontwikkeling van personeel: stakeholders, conceptuele benaderingen, behoeften, trainer-centred en trainee-centred trainingsmethoden, teambuildingsmethoden, transfer, evaluatie (criteria en designs);</li> <li>prestatiebeoordeling en -management: instrument (narratief, rangschikking, beoordelingschalen, kritische incidenten, MBO), beoordelaar (zelf, chefs, peers, ondergeschikten, 360-graden), beoordelaarstraining, gespreksvorm (beoordelingsgesprek, coachingsgesprek) en implementatieproblemen;</li> <li>functiewaardering en verloning: interne afstemming van loonniveau, functiewaarderingstechnieken, competentiegebaseerde methoden, competitieve afstemming van loonniveau, variabele verloning (o.a. merit pay, individual and team incentive plans, winstdeling, stock ownership), benefits;</li> <li>loopbaanplanning en -management: concept 'loopbaan', individueel en organisationeel perspectief bij loopbaanplanning, instrumenten bij loopbaanontwikkeling (o.a. development centre, functieverbreding, rotatie, mentoring, coaching).</li> </ul>

�� !�

��"��4

*�+��<li>Armstrong, M. (1999). A handbook of human resource management practice, 7th edition. London: Kogan Page.</li> <li>Huselid, M. A. (1995). The impact of human resource management practices on turnover productivity and corporate financial performance. Academy of Management Journal, 3, 635-672.</li> <li>Brannick, M.T., & Levine, E.L. (2002). Job analysis. Thousand Oaks (CA): Sage.</li> <li>Barber, A. E. (1998). Recruiting employees: individual and organizational perspectives. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.</li> <li>Schmitt, N., & Chan, D. (1998). Personnel selection: a theoretical approach. Thousands Oaks, CA: Sage.</li> <li>Noe, R. A. (2001). Employee training and development. New York: McGraw-Hill Irwin. <li>Goldstein, I.L., & Ford, J.K. (2002). Training in organizations. Belmont, CA: Thomson Learning.</li> <li>Murphy, K.R., & Cleveland, J.N. (1995). Understanding performance appraisal. Thousand Oaks: Sage.</li> <li>Milkovich, G.T., & Newman, J.M. (2002). Compensation. Boston, MA: McGraw-Hill Irwin.</li> <li>Hall, D.T. (1996). Protean careers of the 21st Century. Academy of Management Executive, 10, 8-16.

Personeelsbeleid I 93 HLPSYC01O00020 T: 45 O: 20 SP: 8 Filip Lievens

��


�� <li>Onderliggende principes en technieken van personeelsbeleid kennen en inzien.</li> <li>Theoretische kennis verwerven in de dynamiek en psychologie waarop personeelsbeleid steunt, diverse technieken binnen personeelsbeleid kritisch kunnen bespreken.</li> <li>Sleutelvraagstukken uit personeelsbeleid inzien en kunnen oplossen.</li>



�� In dit opleidingsonderdeel komen de volgende onderwerpen aan bod: <ul> <li>inleiding tot human resource management: historiek, definitie, rollen van HR-managers, HRMmodellen, kritiek en wetenschappelijk bewijsmateriaal;</li> <li>functiestudie en competentiemanagement: bouwstenen van functiestudie (o.a. descriptor, informatiebron, analyse-eenheid), functiestudietechnieken, inleiding tot competentiemanagement;</li> <li>rekrutering en organisatie-attractiviteit: p-o fit theorieën rond rekrutering, attractiviteitsstrategieën (o.a. rekruteringskanaal, 'best practices' bij advertenties, timing, rekruteerders, voordelen, sollicitantenpopulatie), uitkomsten van attractiviteit;</li> <li>selectie en assessment van personeel: specificering van criteriumdomein, criteriummaten, predictorconstructen (o.a. algemene mentale vaardigheid, persoonlijkheid, belangstelling, p-o fit), predictorinstrumenten (o.a. bio data, referenties, gestructureerde interviews, work samples, assessment centre);</li> <li>training en ontwikkeling van personeel: stakeholders, conceptuele benaderingen, behoeften, trainer-centred en trainee-centred trainingsmethoden, teambuildingsmethoden, transfer, evaluatie (criteria en designs);</li> <li>prestatiebeoordeling en -management: instrument (narratief, rangschikking, beoordelingschalen, kritische incidenten, MBO), beoordelaar (zelf, chefs, peers, ondergeschikten, 360-graden), beoordelaarstraining, gespreksvorm (beoordelingsgesprek, coachingsgesprek) en implementatieproblemen;</li> <li>functiewaardering en verloning: interne afstemming van loonniveau, functiewaarderingstechnieken, competentiegebaseerde methoden, competitieve afstemming van loonniveau, variabele verloning (o.a. merit pay, individual and team incentive plans, winstdeling, stock ownership), benefits;</li> <li>loopbaanplanning en -management: concept 'loopbaan', individueel en organisationeel perspectief bij loopbaanplanning, instrumenten bij loopbaanontwikkeling (o.a. development centre, functieverbreding, rotatie, mentoring, coaching).</li> </ul>

�� !�

��"��8

*�+��<li>Armstrong, M. (1999). A handbook of human resource management practice, 7th edition. London: Kogan Page.</li> <li>Huselid, M. A. (1995). The impact of human resource management practices on turnover productivity and corporate financial performance. Academy of Management Journal, 3, 635-672.</li> <li>Brannick, M.T., & Levine, E.L. (2002). Job analysis. Thousand Oaks (CA): Sage.</li> <li>Barber, A. E. (1998). Recruiting employees: individual and organizational perspectives. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.</li> <li>Schmitt, N., & Chan, D. (1998). Personnel selection: a theoretical approach. Thousands Oaks, CA: Sage.</li> <li>Noe, R. A. (2001). Employee training and development. New York: McGraw-Hill Irwin.</li> <li>Goldstein, I.L., & Ford, J.K. (2002). Training in organizations. Belmont, CA: Thomson Learning.</li> <li>Murphy, K.R., & Cleveland, J.N. (1995). Understanding performance appraisal. Thousand Oaks: Sage.</li> <li>Milkovich, G.T., & Newman, J.M. (2002). Compensation. Boston, MA: McGraw-Hill Irwin.</li> <li>Hall, D.T. (1996). Protean careers of the 21st Century. Academy of Management Executive, 10, 8-16.</li>

Persoonlijkheidspsychologie I 94 HLPSYC01A00055 T: 30 O: SP: 4 Filip De Fruyt

��

�� persoonlijkheidspsychologie

�� <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in de empirisch gefundeerde theorievorming over persoonlijkheid.</li>

��<li>De constructen en modellen voor het beschrijven van verschillen tussen individuen en groepen, vanuit genetische, culturele en evolutionaire inzichten kunnen verklaren.</l

��A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. A 231 Inzicht hebben in de empirisch gefundeerde theorievorming over persoonlijkheid.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>omschrijving en historiek;</li> <li>persoonlijkheidsstoornissen: categoricale DSM-benadering;</li> <li>persoonlijkheidsstoornissen: dimensionele benadering;</li> <li>meervoudige trektheorieën;</li> <li>psychobiologische theorieën;</li> <li>temperament en de 'little five';</li> <li>persoonlijkheidsontwikkeling;</li> <li>gedragsgenetica.</li> </ul>

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges aangevuld met demonstraties.</li>



��)��<li>De Fruyt F., & Mervielde, I. (2004). Persoonlijkheidspsychologie. Gent: Academia Press.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 10 Euro.

*�+��<li>Bouchard, T. J., & Propping, P. (1993). Twins as a tool of behavioural genetics. Chichester: John Wiley & Sons.</li> <li>Carver, C. S., & Scheier, M. F. (2000). Perspectives on Personality. MA: Allyn & Bacon.</li> <li>Costa, P.T., & Widiger, T.A. (1994). Personality disorders and the Five-Factor Model of personality. Washington, DC: American Psychological Association. <li>Hoekstra, H. A., Ormel, H., & De Fruyt, F. (1996). NEO Persoonlijkheidsvragenlijsten: NEO-PI-R, & NEO-FFI. Lisse: Swets, & Zeitlinger.</li>

<li>Kohnstamm, G.A., Halverson, C.F., Mervielde, I., &. Havill V.L. (1998). Parental descriptions of child personality. Developmental antecedents of the Big Five? The LEA series in Personality and Clinical Psychology. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.</li> <li>Loehlin, J.C. (1992). Genes and environment in personality development. Newbury Park, CA: Sage.</li> <li>Mervielde, I., & Asendorpf, J.B. (2000). Variable-centred and person-centred approaches to childhood personality (pp. 37-76). In Hampson, S.E. (Ed.) Advances in Personality Psychology, Vol.1. Philadelphia PA: Taylor & Francis.</li> <li>Mervielde, I., & De Fruyt, F. (1999). Construction of the Hierarchical Personality Inventory for Children (HiPIC). In I. Mervielde, I. Deary, F. De Fruyt, & F. Ostendorf (eds.). Personality psychology in Europe.(Vol. 7, pp. 107-127). Tilburg University Press.</li> <li>Pervin, L., & John, O. P. (1999). Handbook of personality: Theory and research. New York: Guilford press.</li> <li>Revelle, W. (1995). Personality processes. Annual Review of Psychology, 46, 295-328.</li>

Persoonlijkheidspsychologie I en II 95 HLPSYC01A00051 T: 30 O: 7,5 SP: 5 Filip De Fruyt

��

�� persoonlijkheidspsychologie

�� <li>Kennis hebben van en inzicht hebben in de empirisch gefundeerde theorievorming over persoonlijkheid.</li>

��<li>De constructen en modellen voor het beschrijven van verschillen tussen individuen en groepen, vanuit genetische, culturele en evolutionaire inzichten kunnen verklaren.</li>

��A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. A 231 Inzicht hebben in de empirisch gefundeerde theorievorming over persoonlijkheid.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>omschrijving en historiek;</li> <li>persoonlijkheidsstoornissen: categoricale DSM-benadering;</li> <li>persoonlijkheidsstoornissen: dimensionele benadering;</li> <li>meervoudige trektheorieën;</li> <li>psychobiologische theorieën;</li> <li>temperament en de 'little five';</li> <li>persoonlijkheidsontwikkeling;</li> <li>gedragsgenetica.</li> </ul>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges aangevuld met demonstraties.</li> <li>Bijeenkomsten in kleine groepen.</li>


��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen met meerkeuzevragen.</li> <li>Beoordeling van opdrachten tijdens de practica.</li>

��)��<li>De Fruyt, F., & Mervielde, I. (2004). Persoonlijkheidspsychologie. Gent: Academia Press.</li> <li>De Fruyt, F., & De Clercq, B. (2004). Oefeningen persoonlijkheidspsychologie. Syllabus uitgegeven door de vakgroep.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 10 Euro.

*�+��<li>Bouchard, T. J., & Propping, P. (1993). Twins as a tool of behavioural genetics. Chichester: John Wiley & Sons.</li> <li>Carver, C. S., & Scheier, M. F. (2000). Perspectives on Personality. MA: Allyn & Bacon.</li> <li>Costa, P.T., & Widiger, T.A. (1994). Personality disorders and the Five-Factor Model of personality. Washington, DC: American

Psychological Association. <li>Hoekstra, H. A., Ormel, H., & De Fruyt, F. (1996). NEO Persoonlijkheidsvragenlijsten: NEO-PI-R, & NEO-FFI. Lisse: Swets, & Zeitlinger.</li> <li>Kohnstamm, G.A., Halverson, C.F., Mervielde, I., &. Havill V.L. (1998). Parental descriptions of child personality. Developmental antecedents of the Big Five? The LEA series in Personality and Clinical Psychology. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.</li> <li>Loehlin, J.C. (1992). Genes and environment in personality development. Newbury Park, CA: Sage.</li> <li>Mervielde, I., & Asendorpf, J.B. (2000). Variable-centred and person-centred approaches to childhood personality (pp. 37-76). In Hampson, S.E. (Ed.) Advances in Personality Psychology, Vol.1. Philadelphia PA: Taylor & Francis.</li> <li>Mervielde, I., & De Fruyt, F. (1999). Construction of the Hierarchical Personality Inventory for Children (HiPIC). In I. Mervielde, I. Deary, F. De Fruyt, & F. Ostendorf (eds.). Personality psychology in Europe.(Vol. 7, pp. 107-127). Tilburg University Press.</li> <li>Pervin, L., & John, O. P. (1999). Handbook of personality: Theory and research. New York: Guilford press.</li> <li>Revelle, W. (1995). Personality processes. Annual Review of Psychology, 46, 295-328.</li>

Psychiatrie 96 HKPSYC02A00038 T: 45 O: SP: 5 Constantin Jannes

��

�� psychiatrie, kinderpsychiatrie, dsm IV

�� <li>De voornaamste psychiatrische ziektebeelden en hun behandelingsmethodes kennen en kunnen onderscheiden.</li> <li>Inzicht hebben in ontstaansmechanismen en verklaringsmodellen van de psychopathologie om ontstaan, evolutie en instandhouden van deze ziektebeelden beter te begrijpen.</li> <li>De impact op het verder functioneren en op de omgeving kunnen inschatten.</li> <li>Een efficiënte en humane aanpak en behandeling van de patiënten kunnen duiden met in het bijzonder aandacht voor de medicatie, de psychotherapie en het opnamebeleid.</li> <li>Kennis hebben van de psychische stoornissen tijdens de kinderjaren.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li> <li>Inzicht hebben in de biologische basis van psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 224 Probleemstellingen of casussen op een multi-theoretische en multidisciplinaire wijze kunnen bekijken en bespreken. A 232 Problemen op het gebied van ziekte en gezondheid kunnen analyseren, structureren en concretiseren. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent.

�� De ziektebeelden zoals ze beschreven staan in de DSM IV worden één voor één beschreven en behandeld. Indien nodig wordt de historische context geschetst. Verklaring over de psychopathologie en ontstaansmechanismen worden beschreven. Er wordt uitvoerig ingegaan op de behandeling, met specifieke aandacht voor beleid, medicatie, psychotherapie. Een aantal ziektebeelden die niet in de DSM IV vermeld staan maar die zowel praktisch als historisch gezien waardevol zijn, worden eveneens behandeld (voorbeelden zijn: de ziekte van Korsakov, het encefalopatisch syndroom, het Hyper Esthetisch Emotioneel syndroom en een aantal neurotische stoornissen). Een apart deel wordt gewijd aan de kinderpsychiatrie. Aandacht wordt geschonken aan de juiste perceptie van psychopathologie, de stappen van observatie, interpretatie, emotionele beïnvloeding, de perceptie van het waarheidsgehalte in het verhaal van de patiënt en de uiteindelijke diagnosestelling.

�� !�

��"��5



��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met open vragen (3 ½ uur tijd).</li>

��)��<li>Syllabus.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: Euro.

*�+��<li>Kaplan H.I., & Saddock B.J. (1998). Synopsis of Psychiatry. Williams & Wilkins.</li>

Psychodiagnostiek I 97 HKPSYC02A00035 T: 30 O: 5 SP: 4 Johnny Fontaine

��

�� betrouwbaarheid, validiteit, diagnostisch proces, testbeoordeling, testkritiek, diagnostiek van intelligentie, geschiktheid, prestatie, persoon, omgeving en ontwikkeling

�� <li>Inzicht hebben in en een overzicht hebben over de inhoudelijke en methodologische grondslagen van de psychologische diagnostiek.</li> <li>Eerste ervaringen opgedaan hebben in de afname, scoring, interpretatie en rapportering van een psychologische test.</li>

��<li>Kennis hebben van elementaire statistische begrippen en methoden.</li> <li>De belangrijkste principes van wetenschappelijk onderzoek in de gedragswetenschappen kennen en kunnen gebruiken om wetenschappelijke onderzoeksmethodes te situeren en te evalueren.</li> <li>De constructen en modellen voor het beschrijven van verschillen tussen individuen en groepen, vanuit genetische, culturele en evolutionaire inzichten kunnen verklaren.</li> <li>Kunnen toepassen van basistechnieken voor de kwaliteitsbepaling van metingen en meetinstrumenten in de psychologie.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 220 Inzicht hebben in de theoretische grondslagen en in de empirische ondersteuning van de psychodiagnostiek. A 225 Psychologisch diagnostisch instrumentarium kunnen beoordelen, adapteren, indiceren en aanwenden. A 235 Op een ethisch verantwoorde manier psychologische diagnostiek kunnen uitvoeren.

�� Eerst wordt er ingegaan op de geschiedenis van het vakgebied. Vervolgens worden de historische controversen behandeld, met als belangrijkste controverse die tussen klinische versus statistische predictie. Dan wordt de positie en het gebruik van de psychodiagnostiek gesitueerd in de vijf belangrijkste praktijkvelden van de psycholoog, met name binnen de klinische en de gezondheidspsychologie, de arbeids- en de organisatiepsychologie, de onderwijspsychologie, de beroepskeuzepsychologie en de neuropsychologie. Vervolgens wordt een algemeen heuristisch kader voorgesteld waarin een onderscheid wordt gemaakt tussen drie niveaus van diagnostiek (alledaagse kennis en impliciete theorieën, psychologische theorieën en concepten, mathematisch modelleren) en vier componenten van diagnostiek (testtheorie, psychologische concepten en theorieën, tests en instrumenten, diagnostisch proces). Dan komen de basisbegrippen betrouwbaarheid en validiteit aan bod. Vervolgens wordt er een overzicht gegeven van de diagnostiek van intelligentie, geschiktheid, prestatie, persoon, omgeving en ontwikkeling. Ten slotte wordt er ingegaan op het diagnostisch proces en de beoordeling van de kwaliteit van psychodiagnostiek en testgebruik.

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges. </li> <li>Uitwerken van praktijkvoorbeelden in werkgroepen.</li>


��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen.</li> <li>Permanente evaluatie op basis van papers.</li>

��)��<li>ter Laak, J. J. F., & de Goede, M. P. M. (2003). Psychologische diagnostiek: inhoudelijke en methodologische grondslagen. Lisse, Nederland: Swetz & Zeitlinger.</li> <li>Cursus en testmateriaal.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 55 Euro.

*�+��<li>Anastasi, A., & Urbina, S. (1997). Psychological testing (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.</li> <li>Gregory, R. J. (2004). Psychological testing: history, principles, and applications (4th ed.). Boston, MA: Pearson.</li>

Psychodiagnostiek II 98 HLPSYC01A00054 T: 30 O: 15 SP: 5 Johnny Fontaine

��

�� intelligentie, cotan, culturele equivalentie en bias, recente ontwikkelingen

�� <li>Kennis hebben over en inzicht hebben in (1) de belangrijkste soorten tests, (2) de verschillende modellen van intelligentie, (3) culturele equivalentie en bias, (4) en de recente ontwikkelingen binnen de psychodiagnostiek.</li> <li>Getraind zijn in het afnemen, scoren, interpreteren en rapporteren van zowel cognitieve als niet-cognitieve tests.</li>

��<li>De inhoudelijke en methodologische grondslagen van de psychologische diagnostiek inzien en onder de vorm van een eenvoudige psychologische test kunnen toepassen.</li> <li>Kennis hebben van en inzichtelijk weten hanteren van elementaire statistische en data-analytische methodes.</li> <li>Kennis hebben en inzichtelijk weten hanteren van courant in de gedragswetenschappen gebruikte technieken van data- analyse.</li> <li>Kunnen toepassen van basistechnieken voor de kwaliteitsbepaling van metingen en meetinstrumenten in de psychologie.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. A 220 Inzicht hebben in de theoretische grondslagen en in de empirische ondersteuning van de psychodiagnostiek. A 225 Psychologisch diagnostisch instrumentarium kunnen beoordelen, adapteren, indiceren en aanwenden. A 235 Op een ethisch verantwoorde manier psychologische diagnostiek kunnen uitvoeren.

�� In een eerste deel van de cursus wordt er diepgaand ingegaan op vroegere en recente theorievorming over intelligentie, met name op de theorieën van Spearman, Thurstone, Vernon, Cattell, Guilford, Horn, Carroll, Gustafsson, Gardner en Sternberg. Dan komen de controversen over de stabiliteit, de erfelijkheid, de biologische basis, de geslachtsverschillen en de cross-culturele verschillen van intelligentie aan bod. In het tweede deel wordt een overzicht gegeven van de COTANtestindeling en -testcriteria gevolgd door een overzicht van de belangrijkste soorten tests met Engelstalige en Nederlandstalige voorbeelden: intelligentietests, schoolvorderingstests, creativiteitstests, persoonlijkheidsvragenlijsten, projectieve technieken en interessevragenlijsten. In het derde deel komen de problemen met en mogelijkheden aan bod om psychologische tests te gebruiken bij personen met een verschillende culturele achtergrond. In dit kader zullen de concepten culturele equivalentie en bias uitgebreid worden besproken. In een vierde deel komen enkele recente ontwikkelingen binnen de psychodiagnostiek aan bod, met name de conceptualisering en diagnostiek van emotionele intelligentie, performance assessment en het gebruik van computers in de psychodiagnostiek. Het vijfde deel bestaat uit oefeningen waarin de volgende onderwerpen aan bod komen: (1) het afnemen, scoren en interpreteren van de Nederlandstalige versies van de Wechsler Intelligence Scale for Children, de Wechsler Adult Intelligence Scale, en van andere niet- cognitieve tests, (2) afleggen van tests via de Swets testmanager, (3) mogelijkheden en problemen van diagnostiek bij culturele minderheden.

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges.</li> <li>Begeleide zelfstudie.</li> <li>Individuele taken.</li> <li>Uitwerking van praktijkvoorbeelden in werkgroepverband.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen.</li> <li>Permanente evaluatie op basis van papers.</li>

��)��<li>Door de vakgroep uitgegeven syllabus aangevuld met een selectie van wetenschappelijke artikels.</li> <li>Handleidingen van WISC en WAIS. Rapport Swets testmanager.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 110 Euro.

*�+��<li>Evers, A., Van Vliet-Mulder, J. C., & Groot, C. J. (2000). Documentatie van tests en testresearch in Nederland. Assen, Nederland: Van Gorcum.</li> <li>Saklofske, D.H., & Zeidner, M. (1995). International handbook of personality and intelligence. New York, NY: Plenum Press.</li> <li>van De Vijver, F. & Leung, K. (1997). Methods and data analysis for cross-cultural research. Thousand Oaks, CA: Sage.</li> <li>Berry, J. W., Poortinga, Y. H., Segall, M. H., & Dasen, P. R. (2002). Cross-cultural psychology: research and applications (2nd ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press.</li>

Psychodynamische consultatie 99 HLPSYC01O00017 T: 22,5 O: 15 SP: 5 Filip Geerardyn

��

�� klinische psychologie, psychotherapie, psychoanalyse

�� <li>Een aantal basisconcepten van de psychodynamische consultatie inzien en kunnen toepassen.</li>

��<li>Inzicht hebben in de relatie psycholoog-cliënt en in het proces van verandering en acceptatie als basis voor een evidence-based benadering in het klinisch-psychologisch werkveld.</li> <li>Beschikken over een onderbouwde, kritische attitude ten opzichte van een descriptieve, categoricale psychodiagnostiek.</li> <li>Zelfstandig een volledig psychodiagnostisch proces kunnen kaderen en uitvoeren.</li>

��A 224 Probleemstellingen of casussen op een multi-theoretische en multidisciplinaire wijze kunnen bekijken en bespreken. A 228 De effecten van de toegepaste psychologische interventies kunnen evalueren. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie. S 247 Aandacht hebben voor de ethische aspecten van het klinisch-psychologisch handelen en zich de ethische regels van de discipline eigen maken.

�� De theorie handelt over de relatie tussen de psychodynamische consultatie, de klinische psychologie, de psychotherapie en de psychoanalyse. Basisconcepten (zoals act, acting-out, passage .. l'acte, overdracht,.. ) en hun klinische toepassing worden verklaard. In de oefeningen worden de basisconcepten toegepast binnen een structureel gedifferentieerde klinische benadering van neurose, psychose en perversie.

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges. </li> <li>Werkseminarie in kleine groepen.</li>



��)��<li>Syllabus.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 45 Euro.

*�+��<li>Freud, S. (1992). Geschriften over behandelingstechniek. Klinische Beschouwingen 4. Meppel/Amsterdam, Boom.</li>

Psychologische functieleer I 100 HKPSYC01A00015 T: 30 O: SP: 6 André Vandierendonck

��Ineke Imbo

�� experimentele psychologie, psychonomie, aandacht, geheugen, cognitie

�� <li>Kennis hebben van de methoden en de theorieën die gehanteerd worden in het experimenteel-psychologisch onderzoek naar de psychologische functies.</li> <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li> <li>Kennismaking met de belangrijkste principes van wetenschappelijk onderzoek in de gedragswetenschappen, het verwerven van de basisbegrippen en een referentiekader, nodig om wetenschappelijke onderzoeksmethodes te situeren en te evalueren.</li> <li>Kennis hebben van elementaire statistische begrippen en methoden.</li>

��A 207 De basisbegrippen van de psychologie kunnen formuleren. A 209 Inzicht hebben in de principes van geheugen en cognitieve representatie. A 211 Inzicht hebben in aandachts- en controleprocessen. A 212 Kunnen aantonen hoe cognitieve processen interageren met emotie. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ol> <li>korte historiek van de experimentele psychologie en omschrijving van de informatieverwerkingsbenadering;</li> <li>aandacht, met (a) selectieve aandacht in de verwerking van visuele en auditieve informatie, (b) vroege of late informatie-selectie en de binding van perceptuele componenten, (c) hulpbrontheorieën, (d) automatische versus gecontroleerde informatieverwerking, en (e) aandacht in de controle van acties;</li> <li>korte-termijn geheugen, met (a) sensorisch geheugen en precategoricale opslag, (b) evidentie voor een korte-termijn geheugensysteem, (c) het korte-termijn systeem als werkgeheugen;</li> <li>lange-termijn geheugen, met (a) visie op het lange-termijn geheugen (gemaakte onderscheidingen), (b) episodisch geheugen (factoren die opslaan en terughalen van informatie beïnvloeden), (c) semantisch geheugen (netwerkvisie, activatiespreiding, priming, concepten);</li> <li>interacties in het geheugen, met gebruik en verwerving van cognitieve schema's.</li> </ol>

�� !�

��"��6


��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline (FAQ, e-mail..).</li> <li>Vast spreekuur: maandag van 11u tot 12u.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Een combinatie van periodegebonden en permanente evaluatie. <li>Schriftelijk examen meerkeuzevragen.</li> <li>Beoordeling van een oefening naar aanleiding van deelname aan experimenten.</li>

��)��

<li>Syllabus: Vandierendonck, A. Psychologische Functieleer. Deel I. Aandacht en geheugen. Gent: Story-Scientia.</li> <li>Slides beschikbaar via het web (http://expsy.UGent.be/andre/pf1/index.html en Claroline).</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��<li>Baddeley, A.D. (1997). Human memory. Theory and practice. Hove: Psychology Press.</li> <li>Kahneman, D. (1973). Attention and effort. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.</li> <li>Logie, R.H. (1995). Visuo-spatial working memory. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.</li> <li>Miyake, A. & Shah, P. (1999). Models of working memory. Mechanisms of active maintenance and executive control. Cambridge: Cambridge University Press.</li> <li>Pashler, H. (1994). Attention. Hove: Psychology Press.</li> <li>Styles, E.A. (1997). The psychology of attention. Hove: Psychology Press.</li>

Psychologische functieleer II 101 HKPSYC02A00030 T: 45 O: SP: 6 André Vandierendonck

��Frederick Verbruggen

�� experimentele psychologie, psychonomie, cognitie, taalpsychologie, categorisatie, redeneren

�� <li>Het specifieke van de experimenteel-psychologische benadering kunnen inschatten, zowel in termen van gehanteerde methodes en paradigma's als in termen van verklaringsmodellen, theorieën en achtergronden.</li>

��<li>Zicht hebben op de themata en de belangrijke theoretische modellen die in de psychologie aan bod komen.</li> <li>Kennismaking met de belangrijkste principes van wetenschappelijk onderzoek in de gedragswetenschappen, het verwerven van de basisbegrippen en een referentiekader, nodig om wetenschappelijke onderzoeksmethodes te situeren en te evalueren.</li> <li>Kennis hebben van elementaire statistische begrippen en methoden.</li> <li>De processen die betrokken zijn in automatische en gecontroleerde aandacht en in korte- en langetermijngeheugen kennen en kunnen situeren.</li

��A 207 De basisbegrippen van de psychologie kunnen formuleren. A 210 Inzicht hebben in de representaties en processen betrokken bij hogere cognitie. A 212 Kunnen aantonen hoe cognitieve processen interageren met emotie. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken.

�� In dit opleidingsonderdeel worden de volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>perceptuele aspecten van taal, zowel visueel (letter- en woordherkenning, lezen) als auditief (foneemherkenning en verstaan van spraak);</li> <li>begrijpen van taal als een interactief proces, met (a) universele taalkenmerken en niveaus van taalverwerking, (b) grammaticale verwerkingsprocessen, (c) perceptuele strategieën, (d) interactie van waarneming en kennis, en (e) verwerking van negatieve en ambigue zinsinformatie;</li> <li>spreken;</li> <li>conceptleren en categorisatie;</li> <li>specifieke vormen van cognitieve representatie;</li> <li>deductief redeneren, met (a) deductief redeneren als het opbouwen van een bewijs, (b) deductief redeneren met behulp van modellen, (c) conditioneel redeneren, (d) syllogistisch redeneren, (e) relationeel redeneren, (f) redeneren met quantoren, en (g) meta- logische problemen;</li> <li>inductief en analoog redeneren en problemen oplossen, de rol van gelijkenissen en mentale modellen.</li> </ul>

�� !�

��"��6


��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline (FAQ, e-mail..).</li> <li>Vast spreekuur: maandag van 11u tot 12u.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk meerkeuze examen.</li>

��)��<li>Vandierendonck, A. Psychologische Functieleer. Deel II. Taal en hogere cognitieve functies. Gent: Story- Scientia.</li> <li>Slides beschikbaar via het web (http://expsy.UGent.be/andre/pf1/index.html en Claroline).</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��<li>Barsalou, L.W. (1992). Cognitive psychology: an overview for cognitive scientists. Hillsdale, NJ: Erlbaum.</li> <li>Evans, J.St.B.T., Newstead, S.E. & Byrne, R.M J. (1993). Human reasoning. The psychology of deduction. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.</li> <li>Holland, J.H., Holyoak, K.J., Nisbett, R.E. & Thagard, P.R. (1986). Induction. Processes of inference, learning, and discovery. Cambridge, MA: MIT Press.</li> <li>Johnson-Laird, P.N. (1983). Mental models. Cambridge: Cambridge University Press.</li> <li>Levelt, W.J.M. (1994). The skill of speaking. In P. Bertelson, P. Eelen & G. d'Ydewalle (eds.). International perspectives on psychological science. Volume 1: leading themes (pp. 89--103). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.</li> <li>Neisser, U. (1987). Concepts and conceptual development. Cambridge: Cambridge University Press.</li> <li>Rayner, K. & Pollatsek, A. (1989). The psychology of reading. Hillsdale, NJ: Erlbaum.</li> <li>Underwood, G. & Batt, V. (1996). Reading and understanding. An introduction to the psychology of reading. Cambridge, MA: Blackwell.</li>

Psychometrie 102 HKPSYC02A00036 T: 30 O: SP: 5 Wilfried De Corte

��

�� psychometrie

�� <li>Inzichtelijk kennen van de (wiskundige) theoretische begrippen en modellen m.b.t. de meting van psychologische objecten en kenmerken van objecten.</li> <li>Kunnen toepassen van basistechnieken voor de kwaliteitsbepaling van metingen en meetinstrumenten in de psychologie.</li>

��<li>Kennis hebben van elementaire statistische begrippen en methoden.</li> <li>De belangrijkste principes van wetenschappelijk onderzoek in de gedragswetenschappen kennen en kunnen gebruiken om wetenschappelijke onderzoeksmethodes te situeren en te evalueren.</li>

��A 201 Beschikken over kennis, vaardigheden en attitudes op het vlak van wetenschappelijk onderzoek. A 205 In staat zijn via literatuurstudie en empirisch onderzoek een probleemstelling op het gebied van de psychologie zelfstandig aan te pakken. A 220 Inzicht hebben in de theoretische grondslagen en in de empirische ondersteuning van de psychodiagnostiek. A 225 Psychologisch diagnostisch instrumentarium kunnen beoordelen, adapteren, indiceren en aanwenden.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>klassieke testtheorie: klassieke testmodellen, betrouwbaarheid, validiteit, regressietheorie ten behoeve van de klassieke testtheorie, correctie voor attenuatie en range restrictie;</li> <li>generaliseerbaarheidstheorie: situering en toepassing ten behoeve van het ontwerp van psychologische meetinstrumenten;</li> <li>item response theorie: definitie, overzicht IRT's, parameterschatting, evaluatie en praktische toepassingen;</li> <li>unidimensioneel schalen: law of comparative judgement, methode van paarsgewijze vergelijking, successieve intervallen, deterministische schaalmodellen (cumulatieve schalen) en de methode van summated ratings.</li> </ul>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges waarin doel, aard en gebruik van de klassieke testtheorie, IRT, generaliseerbaarheidstheorie en schaalmethoden worden uiteengezet.</li>

��&��<li>Ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur. </li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met open vragen over de in het cursusmateriaal en de hoorcolleges behandelde materie.</li> Bij het examen kunnen de studenten beschikken over een op voorhand bekendgemaakt formularium.

��)��<li>Syllabus (slides).</li> <li>Voorbeeldmateriaal.</li> <li>Voorbeeldexamens.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��

<li>Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. Fort Worth: Harcourt Brace.</li> <li>Hambleton, R.K., Swaminathan, H., & Rogers, H.J. (1991). Fundamentals of item response theory. Newburry Park: Sage.</li> <li>Nunnaly, J.C., & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.</li> <li>Shavelson, R. J., & Webb, N. (1991). Generalizability theory: A primer. Newbury Park, CA: Sage.</li> <li>Swanborn, P.G. (1993). Schaaltechnieken (3de druk). Amsterdam: Boom Meppel.</li> <li>Vanden Brink. W.P., & Mellenbergh, G.J. (1998). Testleer en testconstructie. Amsterdam: Boom Meppel.</li>

Relatie- en gezinsstudies 103 HLPSYC01O00016 T: 22,5 O: SP: 4 Ann Buysse

��

�� relatie-ontwikkeling, gezinsontwikkeling, relatieproblemen, individuele problemen

�� <li>De theorievorming en het fundamenteel en toegepast onderzoek rond interpersoonlijke relaties, met nadruk op partnerrelaties en gezinsrelaties, en de link met inter- en intrapersoonlijke moeilijkheden kennen en begrijpen.</li> <li>Beschikbare diagnostische instrumenten kunnen gebruiken.</li>

��<li>De belangrijke theorieën omtrent sociale perceptie en sociale beïnvloeding kennen en kunnen situeren.</li> <li>In staat zijn om sociaal-psychologische en sociaal-cognitieve theorieën te situeren, vergelijken, kritisch verwerken en evalueren.</li> <li>Inzicht hebben in de processen van sociale perceptie, automatische processen, aandacht, geheugen, alsook de interactie van deze processen met emoties.</li> <li>Inzicht hebben in de relatie psycholoog-cliënt en in het proces van verandering en acceptatie als basis voor een evidence-based benadering in het klinisch-psychologisch werkveld.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>definitie van partner- en gezinsrelaties in termen van basis psychologische processen, o.m. sociale cognitie, communicatie, aandachtsprocessen, attributies, hechting, empathische accuraatheid, emotie en fysiologische responsen;</li> <li>de ontwikkeling van relaties, m.i.v. de individuele ontwikkeling van relatie-bewustzijn en relatiecompetentie en de relatie- ontwikkeling (interpersoonlijke attractie, uitbouw van relaties, onderhouden van relaties, gezinsontwikkelingscyclus, relaties in verval);</li> <li>overzicht van de literatuur en het fundamenteel onderzoek naar gezonde relaties en relatiepathologie, in termen van relatietevredenheid, -kwaliteit en -stabiliteit, en dit zowel voor partnerrelaties als voor gezinsrelaties;</li> <li>overzicht van de dimensies van relatiekwaliteit, m.i.v. communicatie, cohesie, adaptatie, hechting, conflicthantering, empathische accuraatheid, verlenen van steun, ... ;</li> <li>kenmerken van partner- en gezinsrelaties samengaand met individuele pathologie (o.m. depressie, angst, schizofrenie, verslaving, eetstoornissen en gedragsproblemen);</li> <li>overzicht van de beschikbare diagnostische instrumenten voor de assessment van gezonde partner- en gezinsrelaties en relatiepathologie, al dan niet gecombineerd met individuele pathologie.</li> </ul>

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges, aangevuld met casuïstiek en videodemonstraties.</li>

��)��<li>Syllabus aangevuld met capita selecta uit relevante wetenschappelijke internationale literatuur die een uitdieping zijn van de besproken vraagstukken en/of problemen.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 25 Euro.

*�+��<li>Weber, A.L., & Harvey, J.H. (1994). Perspectives on close relationships. (handboek voor studenten).</li> <li>Hinde, R.A. (1997). Relationships: A dialectical perspective. (overzichtswerk dat geïntegreerd werd in een cursus 'relatiepsychologie en pathologie').</li>

Relatie- en gezinsstudies 150 HLPSYC01K00025 T: 22,5 O: SP: 3 Ann Buysse

��

�� relatie-ontwikkeling, gezinsontwikkeling, relatieproblemen, individuele problemen

�� <li>De theorievorming en het fundamenteel en toegepast onderzoek rond interpersoonlijke relaties, met nadruk op partnerrelaties en gezinsrelaties, en de link met inter- en intrapersoonlijke moeilijkheden kennen en begrijpen.</li> <li>Beschikbare diagnostische instrumenten kunnen gebruiken.</li>

��<li>De belangrijke theorieën omtrent sociale perceptie en sociale beïnvloeding kennen en kunnen situeren.</li> <li>In staat zijn om sociaal-psychologische en sociaal-cognitieve theorieën te situeren, vergelijken, kritisch verwerken en evalueren.</li> <li>Inzicht hebben in de processen van sociale perceptie, automatische processen, aandacht, geheugen, alsook de interactie van deze processen met emoties.</li> <li>Inzicht hebben in de relatie psycholoog-cliënt en in het proces van verandering en acceptatie als basis voor een evidence-based benadering in het klinisch-psychologisch werkveld.</li>

��A 204 Relevante vaardigheden in verband met observatie, diagnostiek en interpretatie adequaat kunnen aanwenden met het oog op het verlenen van wetenschappelijk verantwoorde adviezen, interventies of hulp. A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren. A 241 Inzicht hebben in de psychopathologie en in de psychologische theorievorming hieromtrent. S 245 Inzicht hebben in de principes en methodes van klinische oordeels- en besluitvorming, de geëigende diagnostische protocollen en instrumenten, de indicatiestelling voor klinisch psychologische interventie.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>definitie van partner- en gezinsrelaties in termen van basis psychologische processen, o.m. sociale cognitie, communicatie, aandachtsprocessen, attributies, hechting, empathische accuraatheid, emotie en fysiologische responsen;</li> <li>de ontwikkeling van relaties, m.i.v. de individuele ontwikkeling van relatie-bewustzijn en relatiecompetentie en de relatie- ontwikkeling (interpersoonlijke attractie, uitbouw van relaties, onderhouden van relaties, gezinsontwikkelingscyclus, relaties in verval);</li> <li>overzicht van de literatuur en het fundamenteel onderzoek naar gezonde relaties en relatiepathologie, in termen van relatietevredenheid, -kwaliteit en -stabiliteit, en dit zowel voor partnerrelaties als voor gezinsrelaties;</li> <li>overzicht van de dimensies van relatiekwaliteit, m.i.v. communicatie, cohesie, adaptatie, hechting, conflicthantering, empathische accuraatheid, verlenen van steun, ... ;</li> <li>kenmerken van partner- en gezinsrelaties samengaand met individuele pathologie (o.m. depressie, angst, schizofrenie, verslaving, eetstoornissen en gedragsproblemen);</li> <li>overzicht van de beschikbare diagnostische instrumenten voor de assessment van gezonde partner- en gezinsrelaties en relatiepathologie, al dan niet gecombineerd met individuele pathologie.</li> </ul>

�� !�

��"��3

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges, aangevuld met casuïstiek en videodemonstraties.</li>

��)��<li>Syllabus aangevuld met capita selecta uit relevante wetenschappelijke internationale literatuur die een uitdieping zijn van de besproken vraagstukken en/of problemen.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 25 Euro.

*�+��<li>Weber, A.L., & Harvey, J.H. (1994). Perspectives on close relationships. (handboek voor studenten).</li> <li>Hinde, R.A. (1997). Relationships: A dialectical perspective. (overzichtswerk dat geïntegreerd werd in een cursus 'relatiepsychologie en pathologie').</li>

Sociale cognitie en groepsprocessen 104 HKPSYC02A00033 T: 30 O: SP: 5 Alain Van Hiel

��

�� sociale cognitie, schema’s, stereotypen, automaticiteit, 'hot cognition', groepsprocessen

�� <li>In staat zijn om sociaal-psychologische en sociaal-cognitieve theorieën te situeren, vergelijken, kritisch verwerken en evalueren.</li> <li>Inzicht hebben in de processen van sociale perceptie, automatische processen, aandacht, geheugen, alsook de interactie van deze processen met emoties.</li>

��<li>De belangrijke theorieën omtrent sociale perceptie en sociale beïnvloeding kennen en kunnen situeren.</li>

��A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 209 Inzicht hebben in de principes van geheugen en cognitieve representatie. A 210 Inzicht hebben in de representaties en processen betrokken bij hogere cognitie. A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>onderzoeksmethoden uit de sociale cognitie met speciale aandacht voor categorisatie, spontane gevolgtrekking, sociale oordelen en impliciete attitudes;</li> <li>toepassing van schema's op sociaal-psychologische problemen, met aandacht voor toepassingen in het domein van de rechtspsychologie;</li> <li>relaties tussen groepen met inbegrip van sociale categorisatie, groepsperceptie en intergroepsconflict. Theorievorming over stereotiepen, vooroordelen en de bestrijding van vooroordelen. Studie van het verband tussen racisme en dispositionele variabelen zoals autoritarisme, dogmatisme, tough-mindedness en sociale dominantie-oriëntatie;</li> <li>automaticiteit en gevolgen voor zelfregulatie en zelfbewustzijn, met inbegrip van automatisch affect, gewoontegedrag en gedachtensuppressie;</li> <li>impact van affect en motivatie op sociale beslissingen en gedrag (i.c., 'hot cognition'), met speciale aandacht voor de relatie tussen cognitie en emotie en cognitieve en emotionele stijlvariabelen;</li> <li>overzicht van theorieën over groepsprocessen met speciale aandacht voor sociale facilitatie, interactie in kleine taakgroepen en groepsprestatie;</li> <li>studie van de processen die een rol spelen bij groepsbeslissingen, inclusief het uitwisselen van informatie, groepsdenken, groepspolarisatie en sociale beslissingsschema's.</li> </ul>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges aangevuld met demonstraties.</li>

��&��<li>Webpagina: http://allserv.rug.ac.be/~avanhiel/index.html.</li> <li>Vast spreekuur: maandag van 10u tot 12u, lokaal 5.21 (Henri Dunantlaan 2, Gent).</li>


��)��<li>Vonk, R. (2001). Cognitieve sociale psychologie (2de edition). Utrecht: Lemma.</li> <li>Transparanten on-line beschikbaar via: http://allserv.rug.ac.be/~avanhiel/index.html.</li>

*�+��<li>Brehm,S.S., Kassin, S.M., Fein, S., & Mervielde, I. Sociale Psychologie. Gent: Academia Press (hoofdstuk 8 en 12).</li> <li>Devine, P.G., Hamilton, D.L., & Ostrom, T.M. (1994). Social cognition: impact on social psychology. New York: Academic Press.</li> <li>Gilbert, D.T., Fiske, S.T., & Lindzey, G. (1998). The handbook of social psychology. Boston, Ma: McGraw Hill (hoofdstuk 7, 8, 11,26, 28, 29 en 32).</li> <li>Hewstone, M., Manstead, A.S.R., & Stroebe, W. (1997). The Blackwell reader in social psychology. Oxford, UK: Blackwell Publishers.</li> <li>Kunda, Z. (2001). Social cognition. Cambridge, MS: MIT Press.</li>

Sociale psychologie I 105 HKPSYC01A00016 T: 30 O: SP: 4 Ivan Mervielde

��Ilse Cornelis

�� zelfconcept, persoonsperceptie, attitudes, conformiteit

�� <li>Zicht hebben op de theorievorming over sociale perceptie en sociale beïnvloeding.</li> <li>Kennis hebben van empirisch sociaal-psychologisch onderzoek.</li>


��A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 207 De basisbegrippen van de psychologie kunnen formuleren. A 213 Psychologische theorieën kunnen situeren en kunnen vergelijken. A 216 De mens kunnen situeren in zijn interpersoonlijke, sociale en culturele context (b.v. familie, werk, maatschappelijk kader) en deze informatie gepast kunnen hanteren.

�� In dit opleidingsonderdeel komen volgende onderwerpen aan bod: <ul> <li>omschrijving van de sociale psychologie, een kort historisch overzicht en een blik op de toekomst;</li> <li>kennismaking met diverse vormen van empirisch onderzoek over sociale cognitie, sociale interactie en sociale beïnvloeding. Bespreking van de rol van ethische principes en waarden in sociaal-psychologisch onderzoek;</li> <li>theorievorming en onderzoek over het sociaal zelfconcept, zelfwaardering en zelfpresentatie;</li> <li>inleidend overzicht van persoonsperceptie, non-verbale communicatie, attributietheorie en integratie van sociale informatie;</li> <li>bespreking van diverse vormen van vertekening zoals cognitieve heuristieken en confirmatievertekening;</li> <li>kennismaking met attitudetheorieën, attitudeschalen, persuasive communicatie en dissonantietheorie;</li> <li>overzicht van sociale beïnvloedingsprocessen: conformiteit, inwilliging en blinde gehoorzaamheid.</li> </ul>

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcollege met interactieve demonstraties van onderzoek en zelfstudie via de website.</li>

��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline (documentatie, demonstraties, feedback).</li> <li>Interactieve website: http://allserv.UGent.be/~ivanmerv/socpsy/index.html.</li> <li>Vast spreekuur bij Ilse Cornelis: maandag van 10u tot 12u.</li>


��)��<li>Handboek: Brehm, S. S., Kassin, S. M., Fein, S., & Mervielde, I. (2000). Sociale Psychologie. Gent: Academia Press.</li> <li>Interactieve webpagina met per hoofdstuk: doelstellingen, transparanten, zelftoetsen, interactieve NetLab oefeningen en weblinks via http://allserv.UGent.be/~ivanmerv/socpsy/index.html.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 50 Euro.

*�+��

Sociologie 46 HKPSYC01A00012 T: 30 O: SP: 3 Johny Vincke

��

�� structuur, cultuur, socialisatie, deviantie, religie, sociale verandering, institutionalisatie

�� <li>Het onderscheid tussen cultuur en structuur binnen de sociologische benadering inzien.</li> <li>De sociologie kunnen plaatsen binnen het geheel van de gedrags-, handelings- en sociale wetenschappen.</li> <li>Vertrouwd zijn met de processen van institutionalisatie, socialisatie en stratificatie; het kunnen verklaren van bovengenoemde processen aan de hand van de meest gangbare theoretische inzichten.</li> <li>Sociologisch inzicht hebben in zingeving en religie, sociale verandering, afwijkend gedrag met inbegrip van kennis van de meest gangbare verklaringsmodellen.</li>


��A 217 De biologische basis van de psychologische processen en hun uitingen in gedrag en beleving kunnen onderkennen. A 219 De variaties aan gedragsuitingen en persoonlijke karakteristieken in relatie tot variaties in lichamelijke, groepskenmerken en culturele contexten kunnen situeren.

�� Het voornaamste doel van het opleidingsonderdeel sociologie is het specifieke karakter van de sociologische benaderingswijze bij de studie van de maatschappij te belichten. Er wordt vertrokken van de studie van gedrag, handelen, sociaal handelen en interactie. Sociologie wordt hierbij geduid als de studie van interactie. Na deze afbakening worden de belangrijkste maatschappelijke processen bestudeerd, te weten institutionalisatie, socialisatie en sociale stratificatie. Steeds wordt aangetoond hoe structuur en cultuur twee elkaar aanvullende invalshoeken zijn bij de studie van deze processen. Elk van de invalshoeken wordt toegepast op de lagen van maatschappelijke complexiteit, te weten het micro- (interacties) , meso- (groepen en organisaties), en macroniveau (samenlevingen en wereld-systemen). Het geheel van inzichten wordt toegepast op een aantal deelterreinen van de sociologie zoals de studie van deviantie, religie en van sociale verandering. In het laatste deel van de cursus worden de verschillende paradigmata van de sociologie belicht. Nagegaan wordt hoe deze verschillende methodologische en inhoudelijke benaderingswijzen elkaar aanvullen bij het geheel van de wetenschappelijke studie van de sociale werkelijkheid.

�� !�

��"��3


��&��<li>Interactieve ondersteuning via Claroline.</li> <li>Vast spreekuur: dinsdag 14u30 tot 15u30.</li> <li>Op afspraak.</li>

��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk examen met multiple choice vragen.</li>

��)��<li>Vincke, John (2004). Sociologie. Een klassieke en hedendaagse benadering. Gent: Academia Press.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 25 Euro.

*�+��

Statistiek I 107 HKPSYC01A00019 T: 30 O: 15 SP: 8 Thierry Marchant

��

�� statistiek

�� <li>De statistische en data-analytische methodes waarop theorieën en onderzoeken, zoals behandeld in andere opleidingsonderdelen, kunnen uitleggen.</li> <li>De basisconcepten van statistische inferentie die gebruikelijk voorkomen in de pedagogische literatuur inzien.</li> <li>De basiskennis die voorbereidt op meer geavanceerde technieken en methoden beheersen.</li>


��A 221 De relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse correct kunnen selecteren en correct kunnen aanwenden in het kader van toegepast en fundamenteel onderzoek. A 222 Inzichtelijke kennis hebben van de relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>beschrijvende statistiek;</li> <li>associatiematen;</li> <li>lineair regressiemodel;</li> <li>kansverdelingen;</li> <li>statistisch schatten;</li> <li>statistisch toetsen.</li> </ul>

�� !�

��"��8

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges, ondersteund door begeleide oefeningen.</li>


��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk eindexamen met meerkeuzevragen.</li>

��)��<li>Syllabus, uitgegeven door de vakgroep.</li> <li>Oefeningenbundel, uitgegeven door de vakgroep.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 10 Euro.

*�+��<li>Moore, D. S. (1994). Statistiek in de praktijk, theorieboek en opgavenboek. Academic Service.</li> <li>Slotboom, A. (1996). Statistiek in woorden. Groningen: Wolters Noordhoff.</li> <li>Van den Brink, W.P., & Koele, P. (1986). Statistiek. Amsterdam: Boom.</li>

Statistiek I 161 HKPSYC01A00019 T: 30 O: SP: 5 Thierry Marchant

��

�� statistiek

�� <li>De statistische en data-analytische methodes waarop theorieën en onderzoeken, zoals behandeld in andere opleidingsonderdelen, kunnen uitleggen.</li> <li>De basisconcepten van statistische inferentie die gebruikelijk voorkomen in de pedagogische literatuur inzien.</li> <li>De basiskennis die voorbereidt op meer geavanceerde technieken en methoden beheersen.</li>


��A 221 De relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse correct kunnen selecteren en correct kunnen aanwenden in het kader van toegepast en fundamenteel onderzoek. A 222 Inzichtelijke kennis hebben van de relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse.

�� In dit opleidingsonderdeel worden volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>beschrijvende statistiek;</li> <li>associatiematen;</li> <li>lineair regressiemodel;</li> <li>kansverdelingen;</li> <li>statistisch schatten;</li> <li>statistisch toetsen.</li> </ul>

�� !�

��"��5

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges, ondersteund door begeleide oefeningen.</li>


��'��(�� (�� Periodegebonden evaluatie. <li>Schriftelijk eindexamen met meerkeuzevragen.</li>

��)��<li>Syllabus, uitgegeven door de vakgroep.</li> <li>Oefeningenbundel, uitgegeven door de vakgroep.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 10 Euro.

*�+��<li>Moore, D. S. (1994). Statistiek in de praktijk, theorieboek en opgavenboek. Academic Service.</li> <li>Slotboom, A. (1996). Statistiek in woorden. Groningen: Wolters Noordhoff.</li> <li>Van den Brink, W.P., & Koele, P. (1986). Statistiek. Amsterdam: Boom.</li>

Statistiek II 108 HKPSYC02A00034 T: 30 O: 15 SP: 6 Yves Rosseel

��Mieke Vandewaetere

�� statistiek

�� <li>Kennis hebben van en inzichtelijk weten hanteren van elementaire statistische en data-analytische methodes.</li>

��<li>Kennis hebben van elementaire statistische begrippen en methoden.</li>

��A 201 Beschikken over kennis, vaardigheden en attitudes op het vlak van wetenschappelijk onderzoek. A 221 De relevante methoden en technieken voor wetenschappelijk onderzoek en data-analyse correct kunnen selecteren en correct kunnen aanwenden in het kader van toegepast en fundamenteel onderzoek.

�� In dit opleidingsonderdeel komen volgende onderwerpen aan bod: <ul> <li>noties vectoralgebra;</li> <li>kansvariabelen, univariate en bivariate kansverdelingen;</li> <li>toetsen en schatten: 1 statistiek, 2 statistieken, onderscheidingsvermogen;</li> <li>univariaat algemeen lineair model: enkelvoudige regressie en éénwegsvariantie-analyse;</li> <li>introductie categorische data-analyse;</li> <li>niet-parametrische toetsen.</li> </ul>

�� !�

��"��6

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges. </li> <li>Schriftelijke oefeningen waar studenten begeleid en in subgroepen de aangebrachte methoden en technieken inoefenen. </li> <li>Computerpractica waar studenten begeleid en in subgroepen leren omgaan met statistische software (SPSS en R) zowel wat betreft uitvoering als interpretatie van de output.</li>



��)��<li>Een syllabus is beschikbaar.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 5 Euro.

*�+��<li>Kirk, R. E. (1995). Experimental design: procedures for the behavioural sciences. Pacific Grove: Brooks/Cole Publishing Company.</li> <li>Carroll, J. D., Green, P. E., & Chaturvedi, A. (1997). Mathematical tools for applied multivariate analysis. Academic Press.</li> <li>Casella, G., & Berger, R.L. (2002). Statistical inference (second edition). Duxbury.</li> <li>DeGroot, M. H., & Schervish, M. J. (2001). Probability and statistics (third edition). Addison Wesley.</li>

Wetgeving en documentatie in verband met het beroep 109 HLPSYC03A00020 T: 30 O: SP: 4 Tom Balthazar

��

�� statuut, titelbescherming, gezondheidsrecht, privacy, beroepsgeheim, aansprakelijkheid, wetenschappelijk onderzoek

�� <li>Kennis hebben van de normering van de beroepsuitoefening en deze kunnen situeren binnen een globaal juridisch kader.</li>

��<li>Een grondige kennis hebben van de basisdisciplines in de psychologie.</li>

��A 202 In staat zijn om zelfstandig en kritisch kennis te nemen van de vakliteratuur en van ontwikkelingen in het vakgebied. A 224 Probleemstellingen of casussen op een multi-theoretische en multidisciplinaire wijze kunnen bekijken en bespreken. A 235 Op een ethisch verantwoorde manier psychologische diagnostiek kunnen uitvoeren. A 239 Kennis verwerven van de regulering van de beroepsuitoefening.

�� In deze cursus worden de volgende onderwerpen behandeld: <ul> <li>kort algemeen overzicht van het gezondheidsrecht (met bijzondere aandacht voor de normatieve waarde van beroepsvoorschriften, internationale codes, guidelines enz.);</li> <li>de plaats van psychologen binnen de normering van de beroepsbeoefening in de gezondheidszorg (met aandacht voor het verschil tussen titelbescherming en beroepsbescherming);</li> <li>het statuut van de psycholoog (in zijn verschillende hoedanigheden);</li> <li>de psycholoog in relatie tot de personen die hij begeleidt of onderzoekt: het onderscheid tussen therapeutische en niet- therapeutische relaties;</li> <li>het belang van de mensenrechtelijke benadering voor de bescherming van de persoon in niet-therapeutische relaties (selectie, training, evaluatie);</li> <li>de informed consent-doctrine;</li> <li>de psycholoog in relatie tot personen met een bijzonder beschermingsstatuut: minderjarigen, geïnterneerden, gedwongen opgenomen patiënten enz.;</li> <li>beroepsgeheim en privacybescherming;</li> <li>aansprakelijkheid (strafrechtelijk, civielrechtelijk, tuchtrechtelijk);</li> <li>de normering van wetenschappelijk onderzoek en experimenteel handelen;</li> <li>nadere opsplitsing van bijzondere reglementering tussen verschillende groepen (klinisch psychologie, bedrijfspsychologie, experimentele psychologie enz.).</li> </ul>

�� !�

��"��4

��#�� $�%�� <li>Hoorcolleges met praktijkvoorbeelden.</li>



��)��<li>Syllabus beschikbaar gesteld door de vakgroep.</li> Geschatte kostprijs van het leermateriaal: 15 Euro.

*�+��

Dienst onderwijsondersteuning FPPW, 19/12/2003 16:26:10

Algemene psychologie - users.ugent.bekerauw/bama/PSY bachelors/b parameters.pdf · inleiding in de...

Documents

Transcript of Algemene psychologie - users.ugent.bekerauw/bama/PSY bachelors/b parameters.pdf · inleiding in de...